55فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهاردهم، شماره

** جواد رزمی محمدسيد، *عليرضا باستانی

هنجارها، شام ،ای بوده رشته مفهومی چندوجهی و موضوعی میان سرمایة اجتماعیمقدمه:

به دلی آاارش بر بهبود سرمایة اجتماعیشود. میافراد میانشبکه های اجتماعی و روابط

های مستقیم گیری آن از روش دازهباشد و برای ان کارایی جامعه از اهمیت باالیی برخوردار میغیرمستقیم که در شرایط فقدان آمار و اطالعات شود. در روش و غیرمستقیم استفاده می

نبود گیرد، با استفاده از عالیمی که در مورد استفاده قرار می سرمایة اجتماعیمتغیرهای اصلی

شود. خته میپردا سرمایة اجتماعی برآورد به شوند، می ظاهر سرمایة اجتماعیظاهر سرمایة اجتماعیدر تحقیق حاضر برخی متغیرهایی که در شرایط فرسایش روش:

وزن ها آن انتخاب و با استفاده از روش آنتروپی شنون برای شوند، برای استانهای ایران می

های ( که ازجمله روشTOPSISتعاملی ) سازی بهینه مناسب تعیین شد. سپس با استفاده از مدل باشد، برای هر یک از استانها امتیازی محاسبه شد. ( میMADMگیری چندمتغیره ) تصمیمامید به زندگی، متغیرهای مرتبط با آسیب اجتماعی، فرار مالیاتی و با استفاده از :ها هیافت

کسب نمود. 0390را در سال سرمایة اجتماعیاستان تهران رتبه نخست

در روش غیرمستقیم، الز است عالوه بر مایة اجتماعیسرتر از برای ارایه تصویر جامع بحث:

است، به دیگر توجه به عالیم مرتبط با آسیب اجتماعی که بیشتر مطالعات داخلی بر آن متکی عالیم نظیر اعتماد مرد به دولت یا متغیرهای مرتبط با سالمت سرمایه انسانی نیز توجه نمود.

شبکه اجتماعی، روش ،سرماية اجتماعی ،اعتماد، آنتروپی شنون :ها هکليد واژ تعاملی سازی بهينه غيرمستقيم، مدل

4/6/29تاريخ پذيرش: 91/9/29:تاريخ دريافت

)نویسنده مسئول( <bastani.alireza@gmail.com> ،المل دانشگاه فردوسی مشهددانشجوی دکتری اقتصاد، پردیس بین*

دانشگاه فردوسی مشهددکتر اقتصاد، **

های ايران برحسب بندی غيرمستقيم استان رتبهاجتماعی ةسرماي

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

41

مقدمه

سرمایة نا به سرمایه فیزیکی، شک دیگری از و مالی انسانی، یها هسرمای کنار در امروزه

ارتباطاتی و پیوندها اشاره به مفهو مورد توجه روزافزونی قرار گرفته است. این اجتماعی

موجب متقاب اعتماد و هنجارها خلق با که دارد منبع ارزش عنوان به هشبک یک اعضای میان

ای رشته چندوجهی و موضوعی میان مفهومی سرمایة اجتماعی .شود می اعضا اهداف تحقق

ی اجتماعی کاربرد دارد. بحث ها هشناسی، اقتصاد، روانشناسی و سایر حوز جامعه بوده و در

موضوعی که تا مدتها کمتر سط هانیفان مطرح شد.تو 0901سال دربار برای نخستین آن

ریزی شهری توسط جین جاکوب در برنامه 0915سال اینکه در تا مورد توجه قرار گرفت

در دهه هفتاد سرمایة اجتماعیتردید تحول اساسی در نگرش به . اما بیبه کار برده شد

لوری شد. اقتصاد وزهحوارد 0لوری توسطاین تئوری اتفاق افتاد و آن زمانی بود که

را برای توصیف سرمایة اجتماعیاصطالح ، شناس جامعهمتفکر 1همچون ایوان الیت

جیمز ،0988 سالدر (. 0388)موتمنی و همکاران، کار برده شهری ب مشک اقتصاد درون

نیز، رابرت 0993سال شناسی نمود. در را وارد عرصه مطالعات جامعه این اصطالح 3کلمن

4پاتنا مختلف مناطق اقتصادی و نهادی تفاوتهای نشان داد که علو سیاسی اندیشمند حوزه

سرمایة باشد و به این ترتیب مفهو متفاوت این نواحی می سرمایة اجتماعی پیامد ایتالیا

(. 1551گرفت )به نق از سبتینی، قرار توجه توسعه مورد مباحث در اجتماعی

سرمایة اجتماعیتواند نواحی مختلف یک کشور می بطوریکه مطالعه پاتنا نشان داد

متفاوتی داشته باشد و لذا موضو اساسی مورد بررسی مطالعه حاضر، تعیین و مقایسه

استانهای مختلف با استفاده از نمایانگر مناسب است. سرمایة اجتماعیسطح

، بیشتر عیسرمایة اجتمادر حالی که مطالعات تجربی متکی بر روش غیرمستقیم برآورد

1. Loury 2. Ivan Light

3. Coleman 4. Putnam

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

دهد. در این مطالعه برای ارایه متغیرهای مرتبط با آسیب اجتماعی را مورد بررسی قرار می

، عالوه بر توجه به عالیم مرتبط با آسیب اجتماعی که سرمایة اجتماعیتر از تصویر جامع

ه است، به دیگر عالیم نظیر میزان اعتماد مرد ب در بیشتر مطالعات داخلی نیز بر آن متکی

دولت، با بکارگیری متغیرهایی نظیر فرار مالیاتی و یا متغیرهایی که میزان آسیب به سالمت

دهند، نیز توجه شده است. سرمایه انسانی را نشان می

گیرد و در بخش مورد بررسی قرار می سرمایة اجتماعیدر این مطالعه ابتدا مفهو و اهمیت

گیری و مطالعات های اندازه س از آن به روشتبیین شده و پ سرمایة اجتماعیاجزای بعدی

سرمایة اجتماعیتجربی اشاره خواهد شد و در ادامه روش تحقیق معرفی و برمبنای آن،

استانهای مختلف برآورد خواهد شد.

مبانی نظری

تحلیلی، مورد توجه ابزار و مفهومی چارچوب یک م ابه به سرمایة اجتماعی

یها هها و دیدگای مختلف قرار گرفته و نگرشها هپژوهشگران حوز و اننظر صاحب

سرمایة است. ازجمله موضوعات مورد توجه محققین، تعیین سطح آورده را پدید گوناگونی

در کشورمان به دلی عد آمارگیری یک کشور و یا یک ناحیه از کشور است. اجتماعی

مستقیم با برخی ، برآورد سرمایة اجتماعیمستمر و فراگیر از متغیرهای مرتبط با

های محدود مواجه است و این گیریها در روشهای برآورد و اتکای به نمونهمحدودیت

دهد. لذا، در این وضعیت، روش مناسب شرایط امکان بروز خطا در برآورد را افزایش می

باشد. بر همین اساس، بسیاری از ، روش غیرمستقیم میسرمایة اجتماعیبرای تعیین

پردازند.می سرمایة اجتماعیگیری از روش غیرمستقیم به تعیین و اندازه مطالعات داخلی

شود.بیان می سرمایة اجتماعیدر ادامه، تعاریف برجسته و اجزای

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

48

سرمایۀ اجتماعیتعریف -1

را از ابعاد سرمایة اجتماعیی مختلف علو انسانی ها هاندیشمندان برجسته حوز

سرمایة اند. ازجمله متفکرین بنا ن مفهو را بسط دادهمختلف مورد بررسی قرار داده و ای

سرمایة اجتماعیپاتنا باشد. می پاتنا زمینه های فکری در علو سیاسی، پیش با اجتماعی

د که قادرند ندا میها هویژگی هایی از سازمان اجتماعی ازجمله اعتماد در هنجارها و شبکرا

پاتنا ، ؛ به نق از 0384فیلد، ) بهبود بخشند هیگروهای کارآیی جامعه را با تسهی کنش

و هنجارها اعتماد، ازقبی ها سازمان و نهادها اجتماعی های ویژگی تما در واقع، (.0993

سرمایة ان پرداز نظریهشود. از دیگر محسوب می سرمایة اجتماعی ،اجتماعی های شبکه

یک نظریه اعتماد ،سرمایة اجتماعیگیری از مفهو او با بهره باشد. می فوکویاما، اجتماعی

در سرمایة اجتماعیقدرت و کارآیی نموده که براساس آن،اجتماعی تدوین و مطرح

ها آن های مشترو و توانایی بندی اعضای آن جامعه به هنجارها و ارزش جامعه به میزان پای

از نظر پوشی از منافع شخصی در راستای خیر و سعادت همگانی بستگی دارد. برای چشم

تأایری به سزایی بر کارآیی عملکرد اقتصادی مدرن دارد. سرمایة اجتماعی ،فوکویاما

جزء فرهنگی جوامع مدرن را که از جهات دیگر از عصر روشنگری به سرمایة اجتماعی

دهد ، تشکی میاندهبعد براساس نهادهای رسمی، حاکمیت قانون و عقالنیت سازمان یافت

با شعا اعتماد ارتباط تنگاتنگی دارد. سرمایة اجتماعینظر فوکویاما، از (.0384بخش، )تاج

نیز سرمایة اجتماعیتر باشد، در یک گروه اجتماعی گسترده هر چه قدر شعا اعتماد

بیشتر خواهد شد و به تبع آن میزان همکاری و اعتماد متقاب اعضای گروه نیز افزایش

(. 0999خواهد یافت )فوکویاما،

1- Confident

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

19

سرمایۀ اجتماعیاجزای -2

سرمایة اجزا و عناصر اصلی نموده است،ارائه سرمایة اجتماعیبراساس تعریفی که پاتنا از

(.0381های مشترو و اعتماد )فیلد، ، ارزشاجتماعی ، مشارکتها هعبارتند از: شبک اجتماعی

مورد اجتماعی سرمایةی اصلی ها هدر بسیاری از مطالعات تجربی، این اجزا به عنوان مولف

شوند. بررسی میها هاند. در ادامه بطور اجمال این اجزا و مولفتوجه قرار گرفته

اعتماد

منجر به نتیجه ها هاست که بدون آن، رابط سرمایة اجتماعیاعتماد یکی از عناصر مهم

قتصادیا تعامالت در تعهداتشان به افراد پایبندی به اعتقاد معنی به مطلوب نخواهد شد. اعتماد

سرمایة اعتماد عنصری است که در تمامی سطوح همچنین(. 0380 ،است )رنانی و اجتماعی

سازمانی( حضور دارد و شرط کارآمدی رابطه هاست. گروهی و بین فردی، بین )بین اجتماعی

، 3؛ ویتلی0999، 1نیز اشاره داشته، در بسیاری از مطالعات تجربی )ناو و کفر 0بطوریکه نیرا

؛ 1558؛ دیندا، 1559، 1؛ برگرین، ایندر و جردال1559، 0؛ روت0991، 4وللی؛ ه1555

سرمایة (، اعتماد به عنوان متغیر اصلی برای سنجش 1559، 8؛ نیرا، واگز و پرتیا1559، 9گیسان

توان گفت در عین حال می (.1505گرفته است )نیرا و همکاران، مورد استفاده قرار اجتماعی

، برای 9نظر اَروه باشد. ب می اجتماعیعرصه در ریسک و خطرپذیری برای تمای نوعی اعتماد

و وایقه های ها افراد سودمند است که به یکدیگر اعتماد کنند. در صورت عد اعتماد، ضمانت

توانست برای طرفین که میهای همکاری فرصتبسیاری از و هبر بود جایگزین، هزینه

(. 1550 ،وگالسدایک)بسودآور باشد، از میان خواهد رفت

1. Nelra, Isabel 2. Knack and Keefer 3. Whitely

4. Helliwell 5. Roth 6. Berggren, Elinder and Jordahl

7. Guisán 8. Neira, Váquez and Portela 9. Arrow

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

05

ها هشبک

متصل هلم بله را گروههلا یلا کنشلگران افراد، پیوندهایی است که مجموعة شبکه، یک

ها سلازمان و یا حقوقی هایشخصیت نهادها، ،گروهها افراد، تواننداعضای شبکه می سازد. می

ر سلطح منظور از شبکه ها، شبکه روابط و تعلامالت موجلود د و... باشند. به عبارت دیگر،

و در گروههلا فردی میان افراد، در سطح گروهی میان گروه هلا، در سلطح اجتملاعی بلین

با یکدیگر، نهادهای رسمی و غیررسمی با یکدیگر و میلان تملامی گروههاسطح ملی میان

شلبکه دیدگاه اصلی بحث که روابط و پیوندهاو نهادهای غیررسمی با دولت است. گروهها

بله شلبکه، سرمایة اجتملاعی شوند. ریشةمحسوب می رمایة اجتماعیسعنوان به باشند، می

در کنلار سلایر عناصلر هلا هاز نظر پاتنلا ، شلبک گردد. برمی اجتماعی های شبکه و ارتباطات

توانند با تسهی اقدامات هماهنگ، کارآمدی جامعله را افلزایش دهنلد می سرمایة اجتماعی

(.0381)باستانی و صالحی،

یمشارکت اجتماع

تنهلا ،بر زندگی افراد و گروه هلا ها آن و اارگذاریها هگیری شبکشک است معتقد پاتنا

این مشارکت اجتماعی به صورت تعهد ملدنی و یابد. از طریق مشارکت اجتماعی تحقق می

کند. شلبکه از طریق کنش جمعی، نقش خود را در ابات سیاسی و رونق اقتصادی بازی می

و ورزشلی یها هباشگا تعاونی ها، ،انجمن آواز، انهمسایگ انجمن نظیر مدنی مشارکت های

سلرمایة ضلروری اشلکال از یکلی کله گذارنلد ملی نملایش به را شدیدی افقی احزاب کنش

که تفاوت در ساختار اجتماعی بلر نشان داد تنا اپ. مطالعات (0385 )پاتنا ، است. اجتماعی

صلورت افقلی ه ارتباطلات اجتملاعی بل در منلاطقی کله عملکرد اقتصادی تاایرگذار است.

های اجتماعی های مشترو است، مشارکت در سازماناعتماد و ارزش ةگسترده بوده و برپای

. در جلدول (0380 ،)موسلوی قرار دارد باالتر در سطح نیز سرمایة اجتماعیخیلی بیشتر و

ه است.در برخی از مطالعات تجربی نشان داده شد سرمایة اجتماعی(، عناصر اصلی 0)

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

سرمایة اجتماعی( اجزاء اصلی مورد مطالعه در بررسی 0جدول )

مشارکت اجتماعی شبکه اعتماد اننظر صاحب + + 0998کلمن،

+ + + 0993،1555پاتنا ،

+ + 0991ایونز،

+ 0999الپرتا،

+ 0999کنک و کفر،

+ 0998ظاهر، مکاویلی و پرون،

+ 0998تیمپلی،

+ + + 0999ن، نایرو

+ + + 0999کلور و گانینگ،

+ 1550زاو و ناو،

+ + 1550ولکاو،

+ 1551کلگ و آل،

+ + 1551گالسر و آل،

+ 1553ناو زاو،

+ 1554بیوجسدیجک،

+ + 1554نیاس،

+ + + 1551کریشنافرانسیس و آل،

+ 1550بنجتسون، برجین و جردال،

+ + 1550، 1550 روتیستین،

+ 1551بجنسکو، 1559، 0ردیابی اعتماد منبع:

1. Tracking Trust

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

01

های مشترکارزش

توان که در چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته، می سرمایة اجتماعیاز دیگر اجزای

مستلز وجود ها هتحقق مشارکت مدنی در درون شبکاشاره کرد. 0های مشتروبه ارزش

های مشترو به این ارزش گروههاو اعتقاد افراد و اعضای بندیهای مشترو و پایارزش

آمیز گذشته هستند که ی مشارکت مدنی، تجسم همکاری های موفقیتها هاست. این شبک

های آتی عم کند. تواند همچون الگویی فرهنگی برای همکاریمی

های مشترو و چگونگی خلق آن، ازجمله مباحث نوین و بااهمیت در موضو ارزش

قابلیت تأکید زیادی بر های مشتر،ودر بحث ارزش شوند. پذیری محسوب میقابتر

افتد، لذا به رشد نمی اتفاق خالء در رقابت قابلیت این اینکه به توجه باشده و رقابت

ارزش تنها کسب سود در این شرایط باشد،نیاز می همزمان صورت به اجتماعی و اقتصادی

که معتقد است پورتر بااهمیت خواهد بود. هم اجتماعی های ارزش نبوده بلکه دستیابی به

توجه کافی هم جامعه های چالش که به کنند خلق اقتصادی ارزش طوری هاشرکت اگر

آشتی هم با وکار کسب و جامعه نتیجه در و مشترو ارزش خلق یعنی این مبذول گردد،

میان مشترو، ارزش رویکردگردد. در مجمو ، در می باز رفته ازدست اعتماد و کنندمی

(.1500شود )پورتر و همکاران، برقرار می پیوند اجتماعی پیشرفت با بنگاه موفقیت

سرمایۀ اجتماعیگیری های اندازه روشمطالعات تجربی و

میلان پژوهشلگران از گسلتردگی زیلادی مانند تعلریفش، در سرمایة اجتماعیشیوه محاسبه

باشد که از این مفهو ارائه شلده همان تعاریف متعددی می گی،برخوردار است. دلی این گسترد

سلرمایة گیلری مختلفلی بلرای انلدازه هلای در مطالعات تجربی از شاخ ،است. بر این اساس

توان ایلن مطالعلات تجربلی را در دو بندی کلی میاستفاده شده است. اما در یک طبقه اجتماعی

1. creating shared values

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

گیری غیرمستقیم، تقسلیم کلرد )متوسللی و های اندازه گیری مستقیم و مدلهای اندازه گروه مدل

هلای ملورد اسلتفاده در مطالعلات برجسلته خلارجی و (. در ادامه برخی شاخ 0395نیا، طیب

شوند. داخلی بیان می

گیری مستقیم روش اندازه -1

، سرمایة اجتملاعی گیری ترین شاخ اندازه، مرسو سرمایة اجتماعیگیری برای اندازه

، سلرمایة اجتملاعی گیلری گیری اعتماد است. جیمز کلمن در مطالعه خود برای اندازهاندازه

پاتنا نیز الگویی را معرفلی نملوده کله گیری نموده است. همچنینشاخ اعتماد را اندازه

اعتقلاد توجه کلرده اسلت. بله ها آن تعداد گروه های اجتماعی و نیز تعداد اعضایبه در آن

بسلیار از متغیرهلای هلا آن و هم تعداد اعضای گروهها، هم تعداد در یک جامعه مدنی ،وی

پاتنا در مطالعه خود متغیرهای زیر را مورد توجه قرار داده اسلت: در درصلد مهم هستند.

افلراد بیشلتر معتقدنلد که افرادی خوان، درصد روزنامه افراد انتخابات، درصد در مشارکت

جمعلی، داوطلبانله هلای فعالیلت در کننلده شارکتم افراد هستند، درصد اعتماد قاب جامعه

کله افرادی روند، درصد می کلیسا به پیوسته که افرادی ها، درصد انجمن عضو افراد درصد

روند. می باشگاه به همواره که افرادی هستند و درصد عالقمند سیاست به

)اختلر ملورد توجله قلرار داد اعتملادی را ( شعا اعتملاد و شلعا بلی 0999فوکویاما )

سلایر بله اعتملاد ها، میزان انجمن در عضویت هایی نظیر میزان و شاخ (0308 محققی،

داوطلبانه های فعالیت در مشارکت مدنی و میزان های فعالیت در مشارکت شهروندان، میزان

وجود را به دلی سوئد در سرمایة اجتماعی رشد (1551) 0را بررسی کرده است. روتستین

داند.غیردولتی می های سازمان با دولت همکاری نزدیک و هیرفا گسترده نظا

را سلرمایة اجتملاعی های جلامعی کله بله صلورت مسلتقیم در ایران نیز، ازجمله آمارگیری

1. Rothstein

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

04

باشلد کله ملی 0380و 0399های گیری نموده است، مربوط به دو طرح آمارگیری در سالاندازه

ام اعتمللاد اجتمللاعی شخصللی و اعتمللاد برخللی از متغیرهللا )شللهللا در هللر کللدا از ایللن طرح

گیری شده و هیچکدا استمرار نداشته اسلت. ایلن وضلعیت سلبب شلده کله یافته( اندازه تعمیم

در سلطح کشلور فلراهم سرمایة اجتملاعی دسترسی به آمار و اطالعات مستمر متغیرهای اصلی

بله مطالعلات یلان آوری آمار از طریق پرسشنامه بوده اسلت. در م نشود و روش مرسو در جمع

سلرمایه انسلانی اشلاره کلرد کله در آن ( 0380سلعادت ) تلوان بله مطالعلات روش مستقیم می

یاد شده است و برمبنلای آن اسلتان سرمایة اجتماعیعناصر اصلی به عنوان )آموزش( و مذهب،

را در سله سلطح سرمایة اجتملاعی ( 0381) و همکاران حسینییزد باالترین رتبه را کسب نمود.

ایال دارای بهتلرین میلانگین و استانکه اند و نتیجه گرفته کردهیافته و کالن بررسی رد، تعمیمخُ

رنلانی و مویلدفر اسلت. سلرمایة اجتملاعی ی ها هترین موقعیت در مولف تهران دارای پاییناستان

ایة سلرم پرداخته و نشان دادند که اقتصادی عملکرد و سرمایة اجتماعیرابطه به بررسی (0389)

اسلت مهملی عامل واحدهای اقتصادی(، و افراد بین متقاب عنوان اعتماد به اینجا )در اجتماعی

رشلد اقتصلادی بلین اخلتالف انسلانی، و سرمایه فیزیکی مانند سرمایه عوام سایر کنار در که

بلا ترکیلب روش پیملاش در پژوهشی نیز ( 0388) شعبانی و سلیمانی .دهد می توضیح را مناطق

هلای کشلور برحسلب بندی استان مراتبی به سنجش و رتبه ریق پرسشنامه( و تحلی سلسله)از ط

پرداخته و نتیجه گرفتند که استان سمنان باالترین رتبه را دارد. سرمایة اجتماعی

های غیرمستقیم روش -2

این است. در شده توسط فوکویاما معرفی سرمایة اجتماعی ارزیابی غیرمستقیم برای روش

سرمایة برآورد به شوند، می ظاهر سرمایة اجتماعی نبود در که از عالیمی استفاده با روش،

فوکویاما در روش غیرمستقیم، (. 0395شود )متوسلی و همکاران، پرداخته می اجتماعی

دعاوی مخدر، طرح مواد خانواده، مصرف جنایت، فروپاشی و جر هایی نظیر میزان شاخ

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

را مورد توجه قرار داده است. از دیگر مطالعاتی ...و مالیات پرداخت از دادگاهی، خودکشی، فرار

( 0999) 0گریکار پرداخته، مطالعه آدا سرمایة اجتماعیگیری که به روش غیرمستقیم به اندازه

و جر در استرالیا را مورد بررسی قرار داده و نشان داد سرمایة اجتماعیباشد که در آن رابطه می

جرائم کاهش باعث همگونی احساس و نفس عزت با افزایش سرمایة اجتماعی در گذاری سرمایه

1گومز و آلم .شود می موارد کاهش موجب سرمایة اجتماعی باالبودننیز نشان دادند (1558)

.گردد می است، مالیات پرداخت از فرار آن های مصداق از یکی که گریزی قانون و قانون از تخطی

نظیر اعتماد به صورت مستمر سرمایة اجتماعیی متغیرهای مستقیم ها هاینکه داد به توجه با

گیرد الز گیری نشده است، لذا در مطالعاتی که با روش مستقیم صورت میدر ایران اندازه

گیری بسنده کرد و به طبع آن تعمیم نتایج های نمونهی محدود حاص از روشها هت به دااس

ای از مواجه است. بر این اساس، بخش عمدهها ودیتمطالعات به ک جامعه با برخی محد

اند. ازجمله این پرداخته سرمایة اجتماعیگیری مطالعات داخلی از روش غیرمستقیم به اندازه

از طریق سرمایة اجتماعیاشاره داشت که در آن ( 0384سوری )توان به مطالعه مطالعات می

ها آن تالس و تخلفات رانندگی که فقدانمح ، سرقت، اخ های بی بررسی متغیرهایی نظیر چک

کاهش ه است. این تحقیق نشان داددشاندازه گیری ،شود می سرمایة اجتماعیباعث کاهش

گذاری بخش خصوصی دار با رشد اقتصادی و سرمایه ، رابطه منفی و معنیسرمایة اجتماعی

مح ، به عنوان یک ی بیها ی مختومه چکها هاز متغیر پروندنیز ( 0381دارد. رحمانی و امیری )

افزایش این عام تاایر مهم و منفی بر رشد ندعام بی اعتمادی استفاده کرده و نشان داد

فوکویاما، جایگزین با استفاده از روش( 0395) متوسلی و همکاراناقتصادی خواهد داشت.

سرمایة که را بررسی کردند و دریافتند 0383الی 0310های سال طی سرمایة اجتماعیروند

یافته افزایش 0380-0383 های در سال و کاهش 0310-0380های ایران طی سال اجتماعی

1. Adam Graycar

2. Alm and Gomez

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

01

با استفاده در ایران سرمایة اجتماعی( در بررسی 1501همچنین، رزمی و شرکت بزازان ) است.

مح و اختالس، رشوه و های بیی قضایی مربوط به صدور چکها هدو نمایانگر تعداد پرونداز

ی ها هپرداختند. نتایج این مطالعه نشان داد که تعداد پروند و نرخ مشارکت در انتخابات جع

دارد و نرخ مشارکت در انتخابات فاقد چنین قضایی اار منفی روی شاخ توسعه انسانی

های تأایری است. در مجمو ، مطالعات غیرمستقیم از نماگرهای مختلفی که مرتبط با آسیب

طور کلیاند. اما به استفاده نموده سرمایة اجتماعیی بررسی وضعیت اجتماعی است، برا

( ازجمله 0381تاجبخش، و 0385پور، )شار در ایران سرمایة اجتماعیبودن و فرسایش پایین

خورد.نتایجی است که در برخی از این مطالعات به چشم می

روش

اسلت. سلرمایة اجتملاعی شاخ در ها موضو اصلی این تحقیق، تعیین وضعیت و رتبه استان

ی دردسلترس در سلطح اسلتان، بلا هلا هبوده و از میان محلدود داد ایپژوهشی کتابخانه مطالعه این

بندی ایلن های مختلف و سپس رتبهدر استان سرمایة اجتماعیاستفاده از روش غیرمستقیم به تعیین

کشلور و آمارهلای سلالنامه آملاری از مورد استفاده در این تحقیلق های داده پرداخته است.ها استان

ریلزی و نظلارت شلده از سلوی وزارت املور اقتصلادی و دارایلی و معاونلت برنامله اعال رسمی

حلوزه در شلده تعداد پرونده تشکی "شده است. در این مطالعه وضعیت شش متغیر راهبردی اخذ

، ضلرب و جلرح، موضو )شام قتل برحسب ایران اسالمی جمهوری انتظامی نیروی استحفاظی

، "کلردن عملدی(، )تحلت عنلوان احسلاس نلاامنی( تهدید، اجبار، تظاهر به چاقوکشلی و مسلمو

نیلروی اسلتحفاظی در حلوزه شلدگان و فوت خودکشی به اقدا مورد در شده تشکی یها هپروند"

فلوت، بله منجلر نقلیله وسای شهری درون تصادفات"، "انتظامی )تحت عنوان اقدا به خودکشی(

"امیلد بله زنلدگی "و "فرار مالیلاتی "، "طالق"، "و خسارت )تحت عنوان تعداد تصادفات( حجر

1. Human Development Index (HDI)

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه، روند تغییرات چهار متغیر مرتبط با آسیب اجتملاعی شلام

لغایلت 0385اقدا به خودکشی، تعداد تصادفات، طلالق و احسلاس نلاامنی در اسلتان طلی دوره

چنین وضعیت دو متغیر، فرار مالیاتی و امید به زندگی بررسی شدند. سلپس متغیرهلای و هم 0390

هلا وزن مناسلب ی شانون برای هلر یلک از ایلن متغیر مناسب انتخاب و با استفاده از تکنیک آنتروپ

بندی شدند.تعیین و رتبهها امتیاز استان 0سازی تعاملی تفاده از مدل بهینهتعیین و در مرحله بعد با اس

اقدام به خودکشی

شود می تلقی سرمایة اجتماعی ای از فقداننشانه خودکشی باالی آمار از نظر فوکویا، وجود

0385(. بررسی روند تعداد موارد اقدا به خودکشی در کشور طی سالهای 0380محققی، )اختر

به 0385 مورد در سال 3190دهد این متغیر روندی نوسانی داشته و از نشان می 0390لغایت

3019به حداق خود رسیده )با 0389رسیده است. سپس در سال 0383مورد در سال 3940

مورد رسیده است. در 3408به 0390مورد( و سپس روندی افزایشی را طی نموده و در سال

% داشته است. بررسی فراوانی خودکشی در 9/5طور سالیانه رشدی معادل مجمو ، این متغیر به

های دیگر رواج داشته است. مبین آن است که این پدیده در استان ایال بیش از استان هااستان

این تعداد 0390اند و در سال نفر در ایال اقدا به خودکشی نموده 001بالغ بر 0385در سال

دهد. وضعیت متوسط سرانه درصدی را در سال نشان می 03مورد رسیده که رشدی 450به

( مشخ شده است.0در نمودار ) 0390لغایت 0385های در طی سالها نخودکشی در استا

1. Technique for Ordered Preference by Similarity to the Ideal Solution (TOPSIS)

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

08

0390لغایت 0385های در طی سالها ( نمودار متوسط سرانه خودکشی در استان0شک )

آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی اردبیل

اصفهان

البرز

ایالم

بوشهر

تهران

چهارمحال

خراسان

جنوبی

خراسان

رضوی

خراسان

شمالی

خوزستان

سمنان زنجان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

کهگیلویه

گلستان گیالن

لرستان

مازندران

مرکزی

همدان هرمزگان

یزد

0

0.00005

0.0001

0.00015

0.0002

0.00025

0.0003

0.00035

0.0004

0.00045

05101520253035

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

19

0390لغایت 0385های در طی سالها ( نمودار متوسط سرانه طالق در استان1شک )

تعداد طالق

پذیری در جامعه انسانی است )اسحاقی و ن نهاد جامعهتریطالق به معنای فروپاشی مهم

را کاهش داده و اعتماد افزایش میزان طالق به تدریج قبح اجتماعی آن(. 0390همکاران،

ها بررسی برخی شاخص. نماید است سلب می سرمایة اجتماعیی مهم ها هاجتماعی را که از مؤلف

مطالعات موجود نیز را توضیح دهد. ماعیسرمایة اجتتواند روند تخریب مانند نرخ طالق می

است )فوکویاما، سرمایة اجتماعیفروپاشی ةپیامدهای نابرابر جنسیتی در نتیج ةدهند نشان

دهد طالق در نشان می 0390لغایت 0385های بررسی روند طالق در کشور طی سال (.0999

ان ایال باالترین نرخ درصدی در سال داشته است. در عین حال است 8این دوره رشد متوسط

% کسب کرده است. متوسط سرانه طالق در این دوره مبین 0161طالق را با نرخ متوسط ساالنه

( متوسط سرانه طالق 1نمودار ) آن است باالترین متوسط سرانه در استان تهران رخ داده است.

دهد.را نشان می 0390لغایت 0385های در طی سالها در استان

اذربایجان شرقی

آذربایجان غربی

اردبیل

اصفهان

ایالم

بوشهر

تهران

چهارمحال

خراسان جنوبی

خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان

زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

کهگیلویه و بویراحمد

گلستان

گیالن

مازندران

مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

0

0.0005

0.001

0.0015

0.002

05101520253035

لرستان

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

15

فات در داخل شهرهای استانتعداد تصاد

داوطلبانه قواعد و هنجارهای جامعله از سلوی ، رعایت سرمایة اجتماعییکی از مظاهر

اشلاره رعایت داوطلبانه قلوانین راهنملایی و راننلدگی توان به باشد که ازجمله میمی مرد

کلارگیری بهی مبارزه با تخلفات رانندگی همچون ها ههزینرعایت داوطلبانه این قوانین کرد.

گیلر و هزینله هلای جریمله و نیروهای بیشتر پلیس، هزینله هلای نصلب دوربلین سلرعت

مانند خلدمات فلوری پزشلکی و املدادی بلرای مجروحلان و خسارات ناشی از تصادفات

و هلا ههای وارده به محیط زیست، هزینه خدمات پلیس راهنمایی و رانندگی، دادگاخسارت

اقتصلادی شلام تعلویض زودهنگلا قطعلات خلودرو، واحدهای اداری و نیلز خسلارات

و دهلد را کلاهش ملی شدن وسیله نقلیله و هزینله انتقلال وسلای نقلیله تصلادفی مستهلک

ی اجتماعی و اقتصادی دارد.ها هکارکردی در جهت کاهش هزین

نشانگر عد رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی است. اگرچله تعداد تصادفات

تلوان ملوارترین عامل تصادفات عام جاده و کیفیت خودرو هم موار است اما ملی در میزان

.حق تقد دانست نظیر عد رعایت تصادفات را عد رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی

اینکه تصادفات در داخ شهرهای یک استان بیشتر توسط اهالی همان استان به توجه با

در این مطالعه تعیین و سرمایة اجتماعیمتغیرهای معرف باشد، لذا به عنوان یکی از رخ می

شهری مبین آن است که در سال استفاده شده است. آمارهای مربوط به تصادفات درون

هزار مورد تصادف رانندگی در داخ شهرها رخ 113در سطح ک کشور بالغ بر 0385

% در سال 59/0ی بالغ بر هزار مورد رسیده که رشد 191این تعداد به 0390داده و در سال

-08/1دهد. اگرچه در دوره یادشده در استان تهران نرخ رشد تصادفات منفی ) را نشان می

%( شده، اما همچنان باالترین سرانه تصادفات در این دوره مربوط به استان تهران بوده

ت لغای 0385های ( متوسط سرانه تصادفات داخ شهرهای استان طی سال3است. نمودار )

دهد.را نشان می 0390

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

0390لغایت 0385های ( نمودار متوسط سرانه تصادفات داخ شهرهای استان طی سال3شک )

احساس ناامنی

سرمایة در بسیاری از مطالعات تجربی از امنیت به عنوان یک متغیر بااهمیت در تعیین

کلمن، بوردیو، افه، ز،گیدن هابرماس، پارسونز، توان بهشود. ازجمله مییاد می اجتماعی

باباخانی نادری و ربیعی، گروسی، توان به نجیبی،جانسون و در مطالعات داخلی می پاتنا ،

(.0390اشاره کرد )ذاکری و دیگران،

های کنترل اجتماعی و مشارکت فعال فرد در زندگی اجتماعی به واسطه مکانیسم

شود. بدین معنا ین امنیت اجتماعی میها، موجب تامها و سنتپذیری هنجارها، ارزش جامعه

موجب جلوگیری از بروز انحرافات، سرمایة اجتماعیپذیرانه که تاایر کنترلی و جامعه

ه م ابه مظاهر ناامنی اجتماعی ها، ناهنجاری، جر ، جنایت و مسایلی از این قبی بآسیب

یافت. بر این اساس، ناامنی گسترش خواهد سرمایة اجتماعیگردد و به طور کلی با افول می

در این مطالعه نیز یکی دیگر از متغیرهای مورد بررسی میزان ناامنی در

آذربایجان شرقی

اردبیل آذربایجان غربی

اصفهان

البرز

ایالم

بوشهر

تهران

چهارمحال

خراسان

جنوبی خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین قم

کردستان

کرمان کرمانشاه

کهگیلویه

گلستان

گیالن

لرستان

مازندران

مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

0

0.002

0.004

0.006

0.008

0.01

0.012

0.014

0.016

05101520253035

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

11

0390لغایت 0385های ها طی سال( نمودار متوسط سرانه تشکی پرونده ناامنی در استان4شک )

های مختلف بوده است. برای این منظور، سرانه استانی تعداد قت عمد، ضرب و جرح استان

هلا کردن عملدی سلرانه اسلتان صدمه، تهدید، اجبار و اکراه، تظاهر به چاقوکشی و مسمو و

90شده در سطح کشور، بالغ بر در رابطه با محورهای اشاره 0385تعیین شده است. در سال

زار مورد کاسته شلده کله رشلد ه 90تعداد آن به 0390هزار پرونده تشکی شده و در سال

سرمایة ها یکنواخت نبوده و دهد. این روند در استاندر سال نشان میدرصدی را 03/5منفی

دهلد. در اسلتان سیسلتان و نشلان ملی ها ایش را در برخلی اسلتان از این حیث فرس اجتماعی

(. 4% در سال بوده است )نمودار 41کنندة بلوچستان رشد متوسط تشکی پرونده، رقم نگران

آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی

اردبیل

اصفهان

البرز

ایالم

بوشهر

تهران

چهارمحال و بختیاری

خراسان جنوبی

خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه کهگیلویه

گلستان گیالن مازندران لرستان

مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

0

0.0005

0.001

0.0015

0.002

0.0025

0.003

0.0035

05101520253035

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

فرار مالیاتی

مشلارکت عملومی، آگلاهی اعتماد، مانند سرمایة اجتماعی دهنده کی تش های مؤلفه استحکا

افلزایش جامعه در را گریزی قانون و شکست هزینه ،راستی و صداقت مدنی، نهادهای اجتماعی،

از قسلمتی یلا تملا افلراد آن در کله است مالیاتی فرار ،قانون شکست مصادیق از یکی. دهد می

اجتملاعی انحرافلات هرگونله ، 0فوکایاملا تعریلف براساس .دپردازن نمی دولت به را خود مالیات

ترتیلب بدین .کند می منعکس را جامعه در سرمایة اجتماعی فقدان ،مالیات پرداخت از فرار مانند

مالیلاتی درآمدهای کاهش در ای منطقه هر در سرمایة اجتماعی سطح بودن پایین کرد ادعا توان می

بلا هملراه کله مالیلات پرداخت از فرارو در واقع یابد می نعکاسا 1مالیاتی فرار افزایش و بالفع

و ملرد میلان اطمینلان و اعتملاد پلایین سلطح و شلهروندان حقلوق بله تجاوز قانون، شکست

)ملداح، کنلد ملی منعکس جامعه در را سرمایة اجتماعی فقدان بالفع صورت به است، حکومت

گیلرد، تعیلین رار مالیاتی مورد اسلتفاده قلرار ملی دادن ف ازجمله معیارهایی که برای نشان .(0390

ای باشلد. هرچله ایلن نسلبت در منطقله سهم مالیات از تولید ناخال داخللی یلک ناحیله ملی

کوچکتر باشد، نشانگر فرار بیشتر مالیاتی خواهد بلود. بلر ایلن اسلاس، میلزان مالیلات مسلتقیم

مورد بررسلی قلرار گرفتله اسلت. در های مختلف دریافتی نسبت به تولید ناخال داخلی استان

% و 1طور متوسط سهم مالیات نسبت به تولیلد ناخلال داخللی در کشلور حلدود حالی که به

% درصلد اسلت، املا در 0/3سهم مالیات مستقیم به تولید ناخال داخلی در سطح کشور حدود

بلویر و لویله باشد. برای نمونله، ایلن نسلبت در کهگی این نسبت بسیار کوچک میها برخی استان

% مربلوط بله 94/9باشد. ضمن آنکه باالترین درصلد بلا % می51/0% بوده و در ایال 49/5احمد

دهد.را نشان می 0395ها در سال ( فرار مالیاتی در استان0باشد. نمودار ) استان تهران می

1. Fukuyama

2. tax evasion

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

14

0395ها در سال ( نمودار نسبت مالیات مستقیم به تولید ناخال داخلی استان0شک )

)هر چه این نسبت کوچکتر باشد، نشانگر فرار بیشتر مالیاتی خواهد بود(

امید به زندگی

در جامعه ها هبرخالف سایر سرمای سرمایة اجتماعیطوری که فوکویاما بیان داشته، به

شهری صورت فیزیکی ندارد که قاب دسترسی باشد؛ بلکه به صورت نامحسوس و

اب و مؤار رعایت هنجارها گروهی و اجتماعی شهروندان نهادینه که حاص تعامالت متق

به کاهش جدی سطح منجر ،با مدیران و افراد سازمان های مختلف مدیریت شهری بوده

هزینه های اداره جوامع و نیز هزینه های عملیاتی سازمان های شهری گردیده است

آذربایجان شرقی

آذربایجان غربی

اردبیل

اصفهان

ایالم

بوشهر

تهران

چهارمحال خراسان

جنوبی

خراسان رضوی خراسان شمالی

خوزستان

زنجان سمنان

سیستان فارس

قزوین

کردستان

کرمان

کهگیلویه و بویراحمد گلستان

گیالن

لرستان

مازندران

مرکزی هرمزگان

همدان

یزد

0

0.01

0.02

0.03

0.04

0.05

0.06

0.07

0.08

0.09

05101520253035

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

یابد، کاهش می عیسرمایة اجتمایی که با وجود ها ه(. ازجمله هزین0380 )فوکویاما،

با بخش سرمایة اجتماعیهای مرتبط مطالعات و پژوهشباشد. ی بهداشتی میها ههزین

های حوزه سالمتی بیانگر این است که این دو پدیده اجتماعی دارای نوسانات و

باشند. سالمت شهروندان در های مختلفی در یک جامعه می تغییرات بسیاری در زمان

رابطه و همخوانی داشته است. سرمایة اجتماعیا تغییر در میزان سطوح فردی و عمومی ب

به دنبال خود افزایش سطح سالمت سرمایة اجتماعیتر، باالبودن میزان به عبارت واضح

تر فردی و عمومی، افزایش امید به زندگی، انجا رفتارهای بهداشتی و سالمتی م بت

ه و رضایتمندی بیشتر، استفاده نظیر ورزش و مصرف سبزیجات، احساس سالمتی، رفا

بیشتر از امکانات نظا بهداشتی برای پیشگیری، تالش بیشتر برای ترو سیگار و... را به

اندو با افزایش میزان مرگ و میر سرمایة اجتماعیهمراه داشته است. در حالی که

اب عمومی، مرگ و میر حاص از انوا سرطان ها، سوانح و تصادفات، پیشگیری و اجتن

از ایدز، افزایش بیماری های قلبی، اختالالت روانی خودکشی، چاقی، جرایم، خشونت

روابط اجتماعی و (. در واقع، 0381، بار و گرسنگی همراه بوده است )ریاحی

یی ها هآمدن سطح هزین به پایین بخش شهروندان با سازمان های اجرایی منجر انسجا

سرمایة شود. ضمن آنکه نباید از تاایر م بت ه حوزه سالمت باید هزینبرای شود که می

از سرمایة اجتماعیدهد بر سالمت روان نیز غاف بود. برخی مطالعات نشان می اجتماعی

دیگر از سوی و است موار جر ارتکاب روانی، میرایی، اختالالت کاهش بر سو یک

به نق از کیلی و ؛0390گردد )مرادیان و همکاران، افراد می زندگی کیفیت بهبود موجب

های مختلف در سال امید به زندگی در استان (، وضعیت1(. در نمودار )1555سیمون،

های تهران و گیالن ترسیم شده است که طبق آن، باالترین امید به زندگی در استان 0380

وجود داشته و کمترین امید به زندگی در استان سیستان و بلوچستان قرار داشته است.

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

11

0380ها در سال در استان ید به زندگی( نمودار ام1)شک

معرفی مدل و شیوه محاسبه

انتخاب یک راهکار از در جایی که گیری در علم تصمیمهمانطورکه قبالً اشاره شد،

های مختلفی از روش ،باشدبندی راهکارها مطرح بین راهکارهای موجود و یا اولویت

های چندگانه گیری با شاخ های تصمیم شروشود که در این میان استفاده می

(MADM)0 های مرسو بوده که ازجمله روشm به توجه با گزینه را n بندی رتبه معیار

ها کارآمدترین این روش از یکی (TOPSIS)سازی تعاملی کند. در این میان، مدل بهینه می

1. Multi Attribute Decision Making (MADM)

آذربایجان

شرقی

آذربایجان

غربی

اردبیل

اصفهان

ایالم

بوشهر

تهران

چهارمحال و

خراسان جنوبی

خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان

زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

کهگلویه و

گلستان

گیالن

لرستان

مازندران مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

0.64

0.66

0.68

0.7

0.72

0.74

0.76

0.78

0.8

05101520253035

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

0توسط هانگ یون بار اولین روش شود. اینمحسوب میگردید فیمعر 0980 در سال

کمترین که است ایگزینه انتخاب روش، این (. اساس0384محقر، و حصار )منظری

.دارد منفی آله اید جواب را از فاصله بیشترین و م بت آلایده جواب از را فاصله

:است زیر صورت به مذکور روش کلی مراح

استاندارد؛ یک ماتریس به موجود گیری تصمیم ماتریس تبدی -0

عنلوان بله ها شاخص وزن بردار بودن با مفروض موزون استاندارد اتریسم ایجاد -1

؛ ورودی الگوریتم

منفی؛ و م بت آل ایده ح راه نمودن مشخ -3

و منفی؛ م بت آلایده از فاصله اندازه محاسبه -4

آل؛ح ایده راه بهها هگزین نسبی نزدیکی محاسبه -0

آل.ایده هایح اهر بهها آن نسبی نزدیکی براساسها هگزین بندی رتبه -1

به دو شیوه اقلیدسی و خطی قاب انجا است. الز به ذکر است تعیین TOPSISروش

مربعلات حداق روش مربعات، روش حداق قبی از مختلفی های روش بهها وزن شاخص

گیرد.آنتروپی شانون انجا می روش و تقریبی روش ویژه، بردار لگاریتمی، روش

زاده، رجلب و آذر )عادل شانون آنتروپی تکنیک براساسها اخصش وزن تحقیق، این در

.شدند وارد خطی TOPSISالگوریتم به ورودی عنوان به و گردیده ( تعیین0380

شانون آنتروپی الف( تکنیك ابتلدا ، الز اسلت 1شلانون آنتروپلی ها با استفاده از تکنیلک وزن شاخ تعیین جهت

: گردد نرمال زیر ولبراساس فرم اولیه یها هداد ماتریس

1. Hwang Yoon

2. Shannon Entropy

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

18

(0)

∑

⁄

مقلدار شلاخ ا ، ا در مکلان شاخ شده نرمال مقدار فوقرابطه در .شدن هستند بندییی است که قاب رتبهها هتعداد گزین اولیه و

بله ازای هلر شلاخ محاسلبه هلا )آنتروپی هر شلاخ ( از مجموعله سپس گردد: می

(1) ( × ∑

(3 ) ⁄ هایی است کله بلا هلم مقایسله تعداد مکان ها وتعداد شاخ ابطه فوقکه در ر

ها به ( هر یک از شاخ (، عد اطمینان یا درجه انحراف )1شوند. براساس رابطه ) می آید:صورت زیر به دست می

(4 ) = ( به صورت زیر قاب محاسبه است: در نهایت وزن هر شاخ ) و

(0 )

∑

⁄

خطی TOPSISب( روش ها براساس رابطه زیلر سیس خطی، مرحله اول یا استانداردسازی شاخ در روش تاپ

گیرد:صورت می ک ر مقدار هر شاخ ابتدا حدا

و حداق آن مشخ شده و با استفاده از رابطه

منفی جنبه و م بت جنبه با هایی که شاخ صورتی زیر نسبت به نرمال سازی اقدا گردد، در

م بت جنبه به آن نتیجه کردن با معکوس را منفی جنبه باشد، شده نظرگرفته در طور ترکیبی به

کنیم. می تبدی صورت به که آید به دست استاندارد موزون ماتریس باید ها،شاخ کردن نرمال از پس

:است زیر (1 ) ×

هلر بلرای منفی لآایده و م بت آلایده باید جواب ،موزون استاندارد ماتریس تعیین از پس

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

19

شلاخ م بلت هلر آلایده خطی روش در که است ذکر به الز گردد. تعیینها از شاخص یک

آن (MINبلا حلداق ) شلاخ برابلر هلر منفلی آلایلده و آن (MAXبرابر با مقدار حلداک ر) شاخ است.

منفی لآایده و م بت آلایده به نسبت گزینه هر فاصله آوردن بدست ( ,

:) ها )آلایده به گزینه هر نسبی نزدیکی محاسبه

:) مقادیر کردن ترکیب جهت را شاخ این

و بله را نسلبت هلا هگزین مقایسه نتیجه در

کنیم:می هم تعریف

(9 )

نزولی مقادیر براساسها هگزین بندی رتبه دارای که ایاست به نحوی که گزینه

بیشترین مقدار کمترین مقدار گزینه که دارای و تریننیافته باشد، توسعه

باشد، توسعه

زیر دنبال شده است:بنابراین برای محاسبات مراح .آید می شمار ترین گزینه بهنیافته

در گا بعدی، ها و سرانه این متغیرها در استان در گا نخست، انتخاب شاخ و محاسبه

های علمی به وزن و درجه اهمیت این متغیرها بدون نظر شخصی محقق و از طریق روش

که دست آمد. بر این اساس، با استفاده از روش آنتروپی شنون، وزن این چهار متغیر تعیین شده

( منعکس شده است.1نتایج آن در جدول )

گیری چندمتغیره )روش تصمیم از تکنیک مناسب در شرایط سرانجا در گا نهایی با استفاده

بندی شدند. محاسبه و رتبهها سیس خطی( امتیاز استانتاپ

ها هيافت

گرفت. مورد بررسی قرار سرمایة اجتماعیهای قبلی وضعیت شش متغیر مرتبط با در بخش

را تعیین سرمایة اجتماعیدر حالی که در مطالعات داخلی که با استفاده از روش غیرمستقیم

باشد، اما در های اجتماعی مینمایند، بیشتر متکی به بررسی نمایانگرهای مرتبط با آسیب می

موار مطالعه حاضر عالوه بر توجه به این گروه از متغیرها، به دیگر عوام بااهمیت نظیر عوام

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

95

ها شاخ وزن و عناوین (1جدول )

در رابطه دولت و مرد و عوام موار در سالمت و بهداشت عمومی سرمایه انسانی نیز توجه

ی، دو متغیر با قدرت توزیعی شده است. لذا، از میان چهار متغیر مورد بررسی آسیب اجتماع

اند. عالوه بر آنها، برای ترسیم فضای انتخاب شده« اقدا به خودکشی»و « طالق»باالتر شام پایین سطحکه معرف « فرار مالیاتی»، از یک سو متغیر سرمایة اجتماعیتری برای تعیین کام

سوی دیگر به عام بااهمیت دولت است، انتخاب شده است و از و مرد میان اطمینان و اعتمادگیری سرمایه انسانی شک بهداشت و سالمت شهروندان و محیط زندگی که نقشی موار در

به عنوان چهارمین متغیر انتخاب شده است. « امید به زندگی»کارآمد دارد، توجه شده و شاخ

، «طالق»ر در سطح استان، چهار متغی سرمایة اجتماعیبنابراین در گا نخست، برای تعیین

انتخاب و میزان سرانه این متغیرها در « امید به زندگی»و « فرار مالیاتی»، «اقدا به خودکشی»با استفاده از روش آنتروپی شنون، وزن این چهار متغیر تعیین ها تعیین شد. در گا بعدی،استان

هر اهمیت و وزن تعیین از ( منعکس شده است. سرانجا بعد1شده که نتایج آن در جدول )

سیس روش تاپ از آمده، با استفاده به دست هایوزن اعمال از بعد و های منتخبمتغیر از کدا

گردید. نتایج این محاسبات در جدول 0390در سال های کشوربندی استانرتبه به خطی اقدا

( منعکس شده است. 3)

رود به دلی ورکه انتظار میتهران همانط ( نشان داده شده، استان3که در جدول ) طوری هب

تر، باالترین امتیاز را کسب های فیزیکی و سرمایه انسانی مناسببرخورداری از زیرساخت

ی بعدی قرار دارند. کمترین ها ههای بوشهر و هرمزگان در رد نموده است. بعد از آن، استان

شاه بوده است.های ایال ، کهگیلویه و بویر احمد و کرمان امتیاز نیز مربوط به استان

خودکشی طالق امید به زندگی فرار مالیاتی عنوان شاخص

10/5 وزن هر شاخ 11/5 10/5 14/5

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

سرمایة اجتماعی سطح لحاظ از کشور های استان بندی رتبه ( نتایج3جدول )

امتیاز استان امتیاز استان

813914/5 تهران 140931/5 خوزستان

913311/5 بوشهر 140111/5 خراسان جنوبی

914195/5 هرمزگان 139959/5 آذربایجان غربی

901150/5 کرمان 131049/5 خراسان رضوی

905059/5 اصفهان 131510/5 قم

950394/5 مرکزی 135391/5 اردبی

188181/5 یزد 119859/5 لرستان

190188/5 زنجان 119091/5 مازندران

119313/5 سیستان و بلوچستان 118393/5 گلستان

114003/5 آذربایجان شرقی 119090/5 همدان

109108/5 قزوین 111110/5 کردستان

105985/5 فارس 113005/5 گیالن

105381/5 خراسان شمالی 105590/5 کرمانشاه

141030/5 چهارمحال و بختیاری 093849/5 کهگیلویه و بویراحمد

144454/5 سمنان 034301/5 ایال

بحث

تلأایر بخشلد و می بهبود گروهیهای کارآیی جامعه را با تسهی کنش سرمایة اجتماعی

جزء فرهنگی جواملع عالوه بر این، .مدرن دارددنیای تصادی عملکرد اق بهبودبه سزایی بر

، تشلکی انلد هبراساس نهادهای رسمی، حاکمیت قانون و عقالنیت سازمان یافتکه مدرن را

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

00شماره ،چهاردهم پژوهشی رفاه اجتماعی، سالل فصلنامة علمی

91

هلای مسلتقیم و تلوان از روش ملی سلرمایة اجتملاعی گیلری و انلدازه . در بررسلی دهد می

یری مستمر و فراگیلر از متغیرهلای غیرمستقیم بهره گرفت. در کشورمان به دلی عد آمارگ

هلای مسلتقیم بله دلیل اتکلای بله اسلتفاده از کارگیری روش ، بهسرمایة اجتماعیمرتبط با

های محدود با امکان بروز خطا در برآورد مواجله اسلت. للذا در ایلن شلرایط، گیرینمونه

طالعله نیلز باشلد. ایلن م ، روش غیرمستقیم میسرمایة اجتماعیتر برای تعیین روش مناسب

سلرمایة براساس برآوردی غیرمستقیم و با استفاده از برخی متغیرهایی که در شرایط کاهش

ی هلا ههای کشور نملود. یافتل استان سرمایة اجتماعیشود، اقدا به تعیین ظاهر می اجتماعی

، الز است عالوه بلر سرمایة اجتماعیتر از این مطالعه نشان داد که برای ارائة تصویر جامع

است، دیگر توجه به عالیم مرتبط با آسیب اجتماعی که بیشتر مطالعات داخلی بر آن متکی

کارگیری متغیرهایی نظیر فرار مالیاتی عالیم بااهمیت نظیر میزان اعتماد مرد به دولت، با به

کارگیری متغیرهایی نظیر امید به زنلدگی و یا متغیرهای مرتبط با سالمت نیروی انسانی با به

سلرمایة نمودن ایلن متغیرهلا، اسلتان تهلران رتبله نخسلت یز مد نظر قرار گیرند. با لحاظن

کسب نمود. 0390را در سال اجتماعی

در نواحی مختلف در سرمایة اجتماعیاهمیت تعیین وضعیت به توجه باطور کلی به

ر گیرد.ی رشد و توسعه کشور، الز است نکات اساسی زیر مورد توجه قراها هتدوین برنام

در حالی که در بسیاری از : سرمایۀ اجتماعیآوردن امکان برآورد مستقیم الف( فراهم

طور مستمر توسط نظیر اعتماد به سرمایة اجتماعیکشورها وضعیت متغیرهایی معرف

گیری این بینی اندازهرغم پیش شوند، ولی در کشورمان علینهادهای آماری ملی رصد می

گیری کم دو ساله، متاسفانه پس از یک بار نمونه ی زمانی دستها هنو متغیرها در باز

، این اقدا تکرار نشده 0380ای محدودتر در سال و نمونه 0399آماری جامع در سال

گیری های اساسی در اندازه است. به هر حال، این خالء بزرگ سبب برخی خطاها و تفاوت

گونه مطالعات بر لی آن، اتکای ایندر مطالعات مختلف شده است. د سرمایة اجتماعی

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

های ایران برحسب سرمایه اجتماعی بندی غیرمستقیم استان رتبه

11

باشد.های محدود و یا اتکای صرف بر متغیرهای غیرمستقیم میگیرینمونه

در حالی که در طول : سرمایۀ اجتماعیب( لزوم توجه کافی به عوامل فرسایندة

بویژه گیالن و همدان کاسته شده است، ها های اجتماعی در برخی استاندوره، سرانه آسیب

در برخی سرمایة اجتماعیهای اجتماعی و عوام فرساینده اب روند گسترش آسیبدر مق

شود که الز بویژه استان ایال و استان سیستان و بلوچستان مشاهده میها دیگر از استان

است عل آن به دقت مورد توجه قرار گیرد.

گ ای جهت ارتقای فرهنهای عمومی و منطقهج( گسترش کمی و کیفی آموزش

الز است فرهنگ عمومی جامعه در مسیر بهبود های سالمت: مالیاتی و ارتقای شاخص

ها که اساس برخی گیری شود. در این مسیر بایستی کاستی، سمتسرمایة اجتماعی

های اجتماعی است، شناسایی و اصالح شوند. بر این اساس، گسترش ناهنجاری

نگ عمومی کشور ضروری بوده و در گیری ارتقای سطح فره های عمومی با هدف آموزش

سرمایة اجتماعیهای ویژه در سطح استانهایی که از سطح کنار آن توجه به برخی آموزش

شوند. به تری برخوردارند، ازجمله موضوعات مورد تاکید این تحقیق محسوب میپایین

می عبارت دیگر، دولت در امر ارتقای فرهنگ عمومی الز است عالوه بر مالحظات عمو

ای را نیز مد نظر قرار دهد. برای در سطح ک کشور، یک سری مالحظات خاص منطقه

ها، از بخشی در حوزه سالمت در استان نمونه، ارتقای فرهنگ مالیاتی و گسترش آگاهی

شود.ها محسوب میموضوعات مورد تأکید در این آموزش

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

References منابع و مآخذ

94

. آگاه انتشارات: تهران. کاربردی گیری تصمیم(. 0380. ) زاده،‌آذر، . و رجب -

. تهران: انتشارات مهدی اختر محققی.سرمایۀ اجتماعی(. 0380اختر محققی، . ) -

در سرمایة اجتماعی بندی رتبه(. 0381. ) پور،امیری، س. ا. ح.، علمی، ز. و شار -

. 11 شماره هفتم، سال ،اجتماعی رفاه فصلنامه. کشور استانهای مراکز

شبکه و جنسیت: بررسی سرمایة اجتماعی(. 0381صالحی، . )باستانی، س. و -

های ساختی، تعاملی و کارکردی شبکه اجتماعی زنان و مردان در تهران. ویژگی

. 35، دوره نشریه علوم اجتماعی

. ترجمه سرمایة اجتماعی: مجموعه مقاالت سرمایۀ اجتماعی(. 0380پاتنا ، ر. ) -

نشر شیرازه.افشین پاکباز، چاپ دو ، تهران:

. ، اعتماد، دموکراسی و توسعهسرمایۀ اجتماعی(. 0384بخش، و. ) تاج -

ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.

(. رتبه بندی 0381حسینی، س. ا. ح.، علمی، زهرا و شار پور، محمود. ) -

.11شماره ، فصلنامه رفاه اجتماعی ،های کشور در مرکز استان سرمایة اجتماعی

(. بررسی 0390ذاکری هامانه، ر.، افشانی، س. . ر. و عسکری ندوشن، . ) -

مجله و میزان احساس امنیت اجتماعی در شهر یزد. سرمایة اجتماعیرابطه

.005-83، 3، دوره سیزدهم، شماره ی ایرانشناس جامعه

رمایة س(. بررسی تاایر 0381رحمانی، ت.، امیری، . و عباسی نژاد، ح. ) -

بر رشد اقتصادی ایران: مطالعه موردی استانهای کشور با روش اجتماعی

. 35-0، شماره دو ، 1، سال فصلنامه پژوهشهای اقتصادیاقتصادسنجی فضایی.

و رشد اقتصادی: ارایه سرمایة اجتماعی(. 380رنانی، .، عمادزاده، . و مویدفر، ر. ) -

.000-033، 1، شماره 10، جلد اصفهان مجله پژوهشی دانشگاهیک الگوی نظری.

و عملکرد اقتصادی: بررسی سرمایة اجتماعی(. 0389رنانی، . و مویدفر، ر. ) -

.051-85، 18-19، شماره فصلنامه فرایند مدیریت و توسعههای ایران. ای استان مقایسه

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

References منابع و مآخذ

11

ن با سالمتی و تبیی سرمایة اجتماعی(. توصیف رابطه بین 0381ریاحی، . ا. ) -

و سرمایۀ اجتماعیمجموعه خالصه مقاالت همایش سازوکارهای تاایرگذار.

، سازمان آموزش و پژوهش مدیریت برنامه ریزی ریاست توسعه در ایران

جمهوری، تهران.

در استانها. سرمایة اجتماعی(. تخمین سطح و توزیع 0380سعادت، ر. ) -

. 13، سال ششم، شماره فصلنامه رفاه اجتماعی

فصلنامه تحقیقات و عملکرد اقتصادی. سرمایة اجتماعی(. 0384ی، . )سور -

.058-89، 19، شماره اقتصادی

سرمایة اجتماعی(. سنجش و رتبه بندی سطح 0388شعبانی، ا. و سلیمانی، . ) -

.009-90، سال دو ، عات اقتصاد اسالمیمطال دوفصلنامه. کشور های‌در استان

. و حفظ آن سرمایۀ اجتماعیان نظم اجتماعی و پای(. 0380فوکویاما، ف. ) -

عباس توسلی، تهران: نشر حکایت قلم نوین. ترجمه غال

رضا غفاری و حسین رمضانی، . ترجمه غال سرمایۀ اجتماعی(. 1553فیلد، ج. ) -

تهران: انتشارات کویر.

شر . ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نبنیادهای نظریه اجتماعی(. 0399کلمن، ج. ) -

نی.

رویکرد دید از سرمایة اجتماعی(. 0395. ) حسنی، و. نیا،متوسلی، .، طیب -

.14-9 ،18-19 شماره ،توسعه و مدیریت فرایند فصلنامه. ایران در فوکویاما منفی

در مجموعه مقاالت بر فرار مالیاتی. سرمایة اجتماعی(. اار 0388مداح، . ) -

، دانشگاه سمنان.سعه اقتصادیو تو سرمایۀ اجتماعیهمایش ملی

(. بررسی ارتباط بین کیفیت 0391مرادیان، .، اسماعیلی، س. و صادقی، ر. ) -

در کارکنان شبکه بهداشت و درمان شهرستان ری سال سرمایة اجتماعیزندگی با

.004، شماره 15، دوره مجله علوم پزشکی رازی. 0390

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

References منابع و مآخذ

91

.کشور سالنامه آماری(. 0395مرکز آمار ایران ) -

(. بکارگیری الگویی برای تخصی 0384منظری حصار، . و محقر، . ) -

.90 شماره ،بودجه و برنامه فصلنامه. زداییاعتبارات محرومیت

و کارآفرینی سرمایة اجتماعی(. 0388موتمنی، .، جعفری، ا. و مرادی، ح. ) -

، ه اقتصادیو توسع سرمایۀ اجتماعیمجموعه مقاالت همایش ملی اجتماعی. در

دانشگاه سمنان.

سرمایة (. مشارکت اجتماعی یکی از مولفه های 0380موسوی، . ط. ) -

.91-19، 13، سال ششم، شماره فصلنامه رفاه اجتماعی. اجتماعی

و سرمایة اجتماعی(. شک گیری 0380پور، . ج. و فیروزآبادی، س. ا. ) ناطق -

.095-015، 18، شماره تماعینامۀ علوم اجفراتحلی عوام مؤار بر آن.

- Alm, J. and Gomez, J. L. (2008). Social Capital and Tax Morale in

Spain, Economic Analysis, 38, No. 1, 73-87. - Beugelsdijk, S. and Schaik, T. V. (2005). Social capital and growth in

European regions: an empirical test. European Journal of Political Economy,

Vol. 21, 301–324. - Campbell, C. (2000). Social capital and health: critical perspectives.

Oxford: Oxford University Press . - Chou, Y. K. (2006). Three simple models of social capital and economic

growth. The Journal of Socio-Economics, 35, 889–912.

- Cohen-Charash, Y. and Spector, P. E. (2001). The role of justice in

organizations: A meta-analysis. Organizational Behavior and human

decision processes, 86(2), 278-321. - Coleman, J. S. (1996). Social capital in the creation of human capital.

American Journal of Sociology Supplement.

- Dinda, S. (2008). Social capital in the creation of human capital and

economic growth: A productive consumption approach. The Journal of

Socio-Economics, 37, 2020–2033. - Fine, B. (2001). Social Capital versus Social Theory: Political Economy

and Social Science at the Turn of the Millennium. London: Routledge.

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020

References منابع و مآخذ

11

- Fukuyama, F. (1999). Social capital and civil society. Prepared For

Delivery At IMF Confernce on Second generation Reform, Oct. 1. - Graycar, A. (1999). Crime and Social Capital, Australian Institute of

Criminology, www.aic.gov.au/ContentPages/4142060.pdf. - Harriss, J. (2001). Depoliticizing Development: The World Bank and

Social Capital. Leftword/Anthem/Stylus. - Kylee, D. K., Simon, S. E, Jones RN,Morris JN. The protective effect of

social

- Neira, I., Portela, M. and Vieira, E. (2010). Social capital and growth in

European regions. Regional and Sectoral Economic Studies, Vol. 10-12, 19-28.

- Porter, M. E., Hills, G., Pfitzer, M., Patscheke, S. and Hawkins, E.

(2011). Measuring Shared Value, How to Unlock Value by Linking Social

and Business Results, http://www.fsg.org.measuring./

- Putnam, R. D. (1993). The Prosperous Communit: Social Capital and

Public Life. American Prospect,13.

- Razmi, J. and Sherkat, B. S. (2012). A Review of the Effect of Social

Capital on Human Development in Iran. International Journal of Economics

and Financial Issues, Vol. 2, No. 4, 448-459 .

- Rothstein, B. (2002). Sweden: Social Capital in the Social Democratic

State. In: Putnam, R. (Ed.). Democracies in Flux: The Evolution of Social

Capital in Contemporary Society. Oxford: Oxford University Press.

- Tracking Trust (2009). Available from:

understandingsociety.blogspot.com/2010/04/trust-networks.html.

- Woolcock, M. (2001). Using Social Capital: Getting the Social Relations

Right in the Theory and Practice of Economic Development. Princeton, NJ:

Princeton University Press

Dow

nloa

ded

from

ref

ahj.u

swr.

ac.ir

at 7

:59

+04

30 o

n S

unda

y Ju

ly 1

9th

2020