Uluslararası gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve Bankacılık sektörü Aralık 2012

Uluslararası gelişmeler,Türkiye ekonomisi ve

Bankacılık sektörü

Aralık 2012

Sunum

• Uluslararası piyasalardaki gelişmeler

• Türkiye ekonomisinin temel makro göstergeleri

• Bankacılık sektörününde gelişmeler

• Gündemdeki konular ve beklentiler

2TBB-EMD Ankara, ekonomide ve bankacılıkta gelişmeler, 141212

Uluslararası gelişmeler

Gelişmiş ülkelerde finansal sektörde toparlanma yavaş,para politikası desteği devam ediyor

FED ve ECB; faiz oranları uzun süre düşük düzeyde kalacak ve piyasalara likidide desteği sürecek

Dengesizlikler büyüme ve istihdamı olumsuz etkiliyor

Risk iştahı zayıf

GOÜ sermaye akımlarının yönetilmesine, büyümeyi iç kaynaklara dayandırmaya önem veriyor

Global düzelmenin önünde hala zorluklar vardır

Politika seçeneklerinde ilk sırada; büyümenin sürdürülmesi var


Küresel büyüme yavaşlıyor

4

4,2

2,9

3,6

2,8

0,5

1,5

6,2

5,5 5,6

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

1994-07 2008-12 2013

Gsyh büyümesi (reel, ortalama, %)

Dünya GÜ GOÜ

Kaynak: IMF, 2013 tahmin

TBB-EMD Ankara, ekonomide ve bankacılıkta gelişmeler, 141212

GÜ’lerde sorun yapı değiştirdi

5

Kamu borç stokuGsyh'nın yüzdesi 2008 2012*

Dünya 66 81Gelişmiş ülkeler 82 111 AB ülkeleri 70 94Gelişmekte olan ülkeler 34 35

Türkiye 43 38

*TahminKaynak: IMF, FM, Ekim 2012


GÜ’lerde bankaların kaldıraçları düşüyor

6

Kaynak: Uluslararası Para Fonu, DEK (WEO), Ekim 2012

160 158

87100

80

100

120

140

160

180

2008 2011

Banka aktifleri (Gsyh'nın yüzdesi)

Dünya GOÜ


Türkiye’deki gelişmeler

Büyüme hızı beklenenden daha yavaş

Tasarruf oranı aynı kaldı, yatırım oranı düştü; tasarruf açığı küçüldü; küçülme özel sektörden

Sermaye girişi devam etti; portföy yatırımları, mevduat

Bütçe açığı hedefin üzerinde ancak makul düzeyde

Enflasyon düştü

Kamu borç stokunun gsyh’ya oranı düşüyor

İşsizlik oranı kriz öncesi düzeyinde

TL değer kazandı


Bankacılık sektöründeki gelişmeler

Faiz oranlarında eğilim aşağı yönlü

Para talebindeki artış yavaş, gsyh’ya oranı düşüyor

Zorunlu karşılıkların bir bölümünün yabancı para olaraktutulması TL üzerindeki baskıyı hafifletti, likiditeye katkı sağladı

Bankacılıkta aktif büyümesi reel olarak yavaşladı

Kredi büyümesi yavaşladı, son çeyrekte kıpırdanma var

Tahsili gecikmiş alacak oranında düşüş durdu, yukarı yönlü baskı var.

• Mevduat vadesi hala kısa

Kar hacmi arttı, karlılık düştü

Sermaye yeterliliği rasyosu yükseldi


9

Büyüme kontollü yavaşladı, enflasyon düştü

6,7

7,47,6

8,4

9,28,9

8,2

7,5

5,35

5,5

6

6,5

7

7,5

8

8,5

9

9,5

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

11 12 13

Gsyh ve deflatör (yıllık, %)

gsyh Deflatör

9,2 9,09,8

8,6

6,6

5,0

3,22,8

4,0

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

11 12 13

Gsyh (Yıllık, %)

Uzun dönem ortalaması


10

Tasarruf oranı özelde arttı, kamuda düştü

16,9

13,1

13,914,4 14,3

15,0

12

13

14

15

16

17

18

08 09 10 11 12 13 prg

Tasarruf düzeyi (Gsyh'nın yüzdesi)

1,7

-0,9

1,6

3,72,4 2,1

15,114,0

12,310,7

11,912,9

-2

2

6

10

14

18

08 09 10 11 12 13 prg

Tasarruf düzeyi (Gsyh'nın yüzdesi)

Toplam Kamu Özel


11

Tasarruf açığında daralma

-3,4-4,0

-5,3-6,4

-8,0-9,2

-9,8 -9,3-8,3

-7,2 -7,0

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

10 11 12

Tasarruf dengesi/Gsyh (%)

CİD Bütçe dengesi Özel sektör


12

Ödemeler dengesi finansmanı(12 aylık, Milyon dolar) 2011 2012

Aralık Ekim

I. Cari işlemler dengesi -76.990 -53.296

II. Sermaye hareketi 75.001 64.262

Finans hesabı 65.690 46.818

Rezerv hareketi 1.989 -10.966

MB rezervleri 1.813 -17.472

Banka rezervleri 176 6.506

Net hata noksan 11.300 6.478

III. Toplam kaynak girişi 75.001 64.262

1. Portföy hareketleri 21.986 36.564

2. Varlık ve yükümlülükler (net) 28.311 10.962

2.1. Varlıklar 11.108 -2.322

2.2. Yükümlülükler 17.203 13.284

Ticari kredi 1.967 -815

Kredi 19.039 5.927

MB 0 0

Hükümet -782 -2.068

Bankalar 12.535 2.291

Diğer sektörler 7.286 5.704

Mevduat -4.309 7.703

MB -1.915 -2.231

Bankalar -2.394 9.934

Diğer 506 469

3. Doğrudan yatırımlar 13.618 10.575

4. Net hata ve noksan 11.300 6.478

Finansmanın yarıdan fazlasıportföy yatırımlarından


13

Para talebi aynı, kamu talebi düşüyor, kamu borç stoku azalıyor

Kamu borç stoku ve para talebi(%) 2002 2010 2011 2012 Ekim

M2RF/Gsyh 20 41 38 38

M2YRF/Gsyh 40 55 53 52

İç borç stoku/Gsyh 43 32 28 28

Toplam kamu borç stoku/Gsyh 73 43 40 38

İç borç stoku/Banka aktifleri 70 35 30 29

Gsyh Ekim itibariyle tahmin


14

Para politikası son üç ayda daha az sıkı

-40-30-20-10

010203040

10 Ara 11 Mrt 11 Haz 11 Eyl 11 Ara 12 Mrt 12 Haz 12 Eyl 12Ksm

Para tabanı Son üç ayda değişme (Milyar TL)

Para tabanı Net dış varlık Net iç varlık

-55

-35

-15

5

25

45

65

11 Mrt 11 Haz 11 Eyl 11 Ara 12 Mrt 12 Haz 12 Eyl 12 Ksm

Para tabanı Son on iki ayda değişme (Milyar TL)

Para tabanı Net dış varlık Net iç varlık


15

Fonlama faizinde eğilim aşağı yönlü

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

10 11 E 12 M Ha E K

İMKB, o/n repo faizi (aylık ortalama, %)


16

Kredi faizlerinde eğilim aşağı yönlü...

7

10

13

16

19

11 12 H K

Kredi faiz oranı (ağırlıklı ortalama,%)

TL ticari kredi Konut İhtiyaç kredileri


17

...mevduat faiz oranları da aşağı yönlü

7

8

9

10

11

12

11 12 H K

TL mevduat faiz oranı (%)

Ağırlıklı ortalama, 3 aya kadar vadeli TL mevduat

2,5

3,0

3,5

4,0

11 12 H K

YP mevduat faiz oranı (%)

Dolar Euro


18

TL değer kazandı

100

105

110

115

120

125

130

135

10 11 12 Ksm

Reel efektif döviz kuru endeksi (Tufe bazlı, 03=100)

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

10 11 12

Reel efektif döviz kuru (Tufe bazlı, 03=100, 12 aylık % değişme)


Bankacılıkta gelişmeler


20

Bankacılıkta büyüme yavaşladı

-10

-5

0

5

10

15

20

08 09 10 11 12 Eyl

Toplam aktif ve gsyh(Sabit fiyatlarla, yıllık % değ)

T.aktifler Gsyh


21

Kredi büyümesinde para politikası etkisi

0

5

10

15

20

25

30

-50

-30

-10

10

30

50

70

90

11 Mrt Haz Eyl Ara 12 Mrt Haz Eyl Ksm

Para tabanı ve Kredi (reel, yıllık % değişme)

Para tabanı Kredi (sağ eksen)


22

Yıllık kredi büyümesinde yavaşlama; Kasım’da kıpırdanma

5

10

15

20

25

30

35

40

10 H 11 H 12 Ksm

Toplam krediler(2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değişme)

Toplam kredi TL YP MB beklentisi

15

20

25

30

35

40

10 H 11 H 12 Ksm

Toplam krediler(2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değişme)

Toplam kredi Kurumsal Bireysel


23

-2

3

8

13

18

23

28

33

10 H 11 H 12 Ksm

Toplam mevduat(2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değişme)

Toplam TL YP

TL mevduat artışı son çeyrekte hızlandı


24

Mevduat ve kredi büyümesi arasındaki fark azalıyor

5

10

15

20

25

30

35

40

10 H 11 H 12 Ksm

Toplam krediler ve mevduat(2010 Aralık sabit kur ile, 12 aylık % değişme)

Krediler Mevduat


25

Bilançonun üçte ikisi, mevduatın tamamı krediye

Seçilmiş göstergeler% 2002 2011 2012 Ksm

Krediler/Gsyh 14 54 56 TL 6 38 41 YP 13 12 14Kurumsal krediler/Gsyh 12 36 37Bireysel krediler/Gsyh 2 17 18Krediler/toplam aktifler 25 56 58Krediler/mevduat 38 99 104Menkul değerler/toplam aktifler 40 23 21


26

Bireysel kredilerin payı arttı

Türkiye'de yerleşik bankaların Kredilerinin dağılımı (%)

2002 2011 2012 Ksm

Kurumsal 86 68 67 TL 27 39 41 YP 59 29 26 KOBİ* (bilgi için) 24 22 TL 19 18 YP 5 4 Bireysel kredi 14 32 33KOBİ 2012 Kasım itibariyle

Kaynak: BDDK


27

1100

1200

1300

1400

1500

1600

1700

1800

10 11 12

Nakdi KOBİ kredileri(işletme sayısı, bin)

150

160

170

180

190

200

210

220

10 11 12

KOBİ'lerde TGA (işletme sayısı, bin)

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

10 11 12

Nakdi KOBİ kredileri (TL, reel yıllık % değ)

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

10 11 12

KOBİ'lerde TGA (TL, reel yıllık % değ)

KOBİ’lerin krediye erişimi


28

Tasarruf ve bireysel krediler

Tasarruf mevduatı ve bireysel krediler (%)

Oranlar 2002 2011 2012 Ksm

Bireysel krediler/tasarruf mevduatı 7 53 56Bireysel krediler/TL tasarruf mevduatı 19 78 83

Tasarruf mevduatının dağılımı (%)

Tasarruf mevduatı 100 100 100 TL 36 68 68 YP 64 32 32

Gsyh'ya oranı (%)

Tasarruf mevduatı 27 32 32 TL 10 22 22 YP 17 10 10Bireysel krediler 2 17 18

Gsyh, Kasım 2012 tahmin


29

Fonlama yapısında değişme

Mevduat ve mevduat dışı kaynaklarToplam aktiflere oranı, % 2002 2011 2012 Ekm

Mevduat 65 57 57

Mevduat dışı kaynak 16 24 23

MB borç 0 0 0

MK piyasasına borç 1 0 0

Bankalardan borç 10 14 13

Repo 3 8 6

İhraç edilen MD 0 2 3

Sermaye benzeri krediler 1 1 1

Toplam 81 81 80


30

TGA düşüş durdu, yukarı yönlü baskı var

Kredi riski (%)2010 2011 2012 Ksm

TGA/krediler 3,7 2,7 3,0TGA/krediler (kurumsal) 3,4 2,6 2,9TGA/krediler (bireysel) 4,3 3,0 3,2 Tüketici krediler 2,7 1,9 2,2 Kredi kartları 8,8 6,3 6,0TGA/krediler (KOBİ) 4,7 3,2 3,6

Kobiler için Ekim verileri

2,6

2,8

3,0

3,2

3,4

11 12 Ksm

TGA/kredi (%)

-30

-20

-10

0

10

20

30

11 12 Ksm

TGA (Reel, 12 aylık % değişme)


31

Borcunu ödemeyen bireysel müşteri sayısında artış

300

400

500

600

700

800

900

10 11 12

Borcunu ödememiş kişi sayısı (yıllık bin)

Tüketici kredileri Kredi kartı

-150

-100

-50

0

50

100

150

10 11 12

Borcunu ödememiş kişi sayısı (yıllık, bir önceki üç aya göre değişme, bin kişi)

Tüketici kredileri Kredi kartı


32

Karşılıksız çek ve protestolu senet

500

700

900

1.100

1.300

1.500

1.700

1.900

10 11 12 Ksm

Karşılıksız çek adedi ve protestolu senet sayısı (yıllık bin adet)

Karşılıksız çek adedi Protestolu senet adedi

4

6

8

10

12

14

16

18

10 11 12 Ksm

İbrazında karşılıksız çek ve protestolu senet miktarı (yıllık milyar TL)

Çek miktarı Senet miktarı

-60

-40

-20

0

20

40

60

10 11 12

Karşılıksız çek adedi ve protestolu senet sayısı (yıllık, 12 aylık % değişme)

Karşılıksız çek adedi Protestolu senet adedi

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

10 11 12 Ksm

İbrazında karşılıksız çek ve protestolu senet miktarı (reel, yıllık 12 aylık % değişme)


33

...büyük ölçüde yavaşlamadan

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

-10

-5

0

5

10

15

06 07 08 09 10 11 12

Gsyh, karşılıksız çek sayısı ve protestolu senet miktarı (yıllık % değ)

Gsyh P. Senet (reel) K. çek

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

06 07 08 09 10 11 12

Karşılıksız çek sayısı ve protestolu senet miktarı, TGA

(yıllık % değ)

P. Senet (reel) K. çek TGA (reel)


34

Özkaynaklar güçlü, SYR yüksek

Özkaynaklar(Milyar TL) 2010 2011 2012 Ekm

Özkaynaklar 134 145 173

Serbest özkaynaklar 106 114 137

Sermaye yeterliliği (%) 19,1 16,6 17,3

Kaynak: BDDK


35

Özkaynak karlılığı

789

1011121314151617

10 11 12 Ekm

Özkaynak karlılığı ve DİBS getirisi (yıllık, %)

ÖKK DİBS ortalama faizi (%)


36

Piyasa değerine yansıma

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

60

70

80

90

100

110

120

130

10 Eyl 10 Ara 11 Ara 12 Mrt 12 Haz 12 Eyl 12 Ksm

Finansal kurumların piyasa değeri (milyar dolar)

Piyasa değeri (sol) Toplam içindeki payı (%)


37

Gelir/gider dengesi

Gelir-gider analizi(Ekim, 12 aylık, milyon TL)

2011 2012 % değ

Faiz gelirleri 84.359 108.843 29Faiz giderleri 46.206 58.505 27Net faiz geliri (gideri) 38.153 50.338 32Takipteki alacaklar özel provizyonu 4.108 6.693 63Prov.sonrası net faiz geliri 34.045 43.645 28Faiz dışı gelirler 23.597 23.406 -1Faiz dışı gider 32.686 37.885 16Faiz dışı gelir-faiz dışı gider -9.090 -14.479 59Faiz dışı gelir-faiz dışı gider (gk hariç) -6.059 -11.301 87Vergi öncesi kar (zarar) 24.955 29.166 17Vergi provizyonu 5.205 6.418 23Dönem net karı (zararı) 19.750 22.747 15


38

İstihdam ve şube sayısı artıyor

178

179

180

181

182

183

184

185

11 Mrt 11 Haz 11 Eyl 11 Ara 12 Mrt 12 Haz 12 Eyl

Çalışan sayısı(bin kişi)

0

1

2

3

4

5

6


Çalışan sayısı(12 aylık değişme, bin kişi)

9,5

9,6

9,7

9,8

9,9

10

10,1

10,2


Şube sayısı(bin)

10

110

210

310

410

510

610

710


Şube sayısı(12 aylık değişme)


39

Alternatif kanallar ve teknoloji bazlı ürünler


Ödeme araçları ve alternatif kanallar, müşteri sayısı

2002 2012 Eyl

Banka kartı milyon adet 35 90Kredi kartı milyon adet 16 54Kartlı işlem hacmi gsyh'nın % si 16 45

ATM bin adet 12 35POS bin adet 0,5 2,0

Internete kayıtlı müşteri milyon kişi - 10

Bireysel kredi müşteri sayısı milyon kişi 2 13

Beklentiler


Küresel gelişmelerden kaynaklanabilecek negatif şoklara hazırlıklı olmak ve riskleri doğru yönetmek ve fiyatlamak

Tasarruf oranını yükseltmek ve vadeyi uzatmak

Büyüme hızını hedefe doğru hızlandıracak, enflasyonun hedefe yavaşlatacak, kamu kesimi açığını büyütmeyecek politika bileşeni

Para politikası ve bankacılık düzenlemeleri kredilerin hız ayarında etkin olarak kullanılıyor

Finansal piyasaların büyütülmesi

Ulusal kredi notunun yükseltilmesi

41

Tasarruf dengesinde iyileşme sürmeli


42

Özkaynaklar güçlü olmalı

Mevcut koşullarda kredi büyümesinin yüzde 14-16 olması beklenmektedir.

Sermaye yeterliliğinin yüzde 16,5 düzeyinde kalması için kar hacminin en az yüzde 14 düzeyinde artması beklenmelidir.

Bu durumda özkaynak karlılığı yüzde 12-13 düzeyinde olacaktır.

Karın artması tek başına performans ölçüsü değildir, özkaynak karlılığı ve aktif karlılığına da bakmak gerekir. Karlılık riskler karşısında özkaynak yeterliliğini desteklemelidir.

Özkaynakların güçlü olması büyüyen Türkiye açısından çok önemlidir.


Aracılık maliyetlerinin düşürülmesi

Uluslararası düzenlemeler

Tereddütlü ve gri alanların düzeltilmesi

Tüketiciyi Koruma Kanunu taslağı

FATF kararları ve yansımaları

FATCA uygulaması

Pozitif ve negatif çek bilgilerinin paylaşılması (başladı)

Risk Merkezi çalışmaları: Sözleşme aşamasına gelindi

Fiktif işlemlerin engellenmesi

43

Gündemdeki konular


44

Türkiye nerelerde farklı?

14

16

18

20

22

24

26

28

30

32

34

1990-97 1998-05 2006-12

Tasarruf düzeyi (Gsyh'ya oranı, ortalama, %)

GOÜ Türkiye GÜ

18

20

22

24

26

28

30

32

1990-97 1998-05 2006-12

S.s.yatırımı (Gsyh'ya oranı, ortalama, %)

GOÜ Türkiye GÜ


45

Türkiye nerelerde farklı?

Finansal sektörGsyh'ya oranı, %

2011 Dünya GOÜ TR

Banka aktifi 158 100 95Sermaye piyasası 208 75 60Toplam 366 175 154

Kaynak: IMF, Global Financial Stability Report, Oct 2012


46

Teşekkür ederiz.


Documents

Uluslararası gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve Bankacılık sektörü Aralık 2012