Upload
vancong
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
HİZME TE ÖZEL
ULUSLARARASI KURULUŞLARLA
İLİŞKİLERİMİZ
S T R AT E J İ G E L İ Ş T İ R M E B A Ş K A N L I Ğ I
MAYIS 2018
İÇİNDEKİLER
CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ULUSLARARASI HUKUK VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI
İNSAN HAKLARI DAİRESİ BAŞKANLIĞI
ADLİ TIP KURUMU
5
19
33
51
55
79
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ
G E N E L M Ü D Ü R LÜ Ğ Ü
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 7
Avrupa Cezaevleri ve Islah Hizmetleri Kuruluşu The European Organisation of Prison and Correctional Services/EUROPRISMerkez: Lahey/Hollanda
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AB üye ülkeleri ve Avrupa bölgesinde yer alan cezaevi otoritelerinin tam üye olabildiği uluslararası bir sivil toplum kuru-luşu olan EUROPRIS’e Bakanlar Kurulunun 22.05.2015 tarihli ve 2015/7811 sayılı
kararı ile üye olunmuştur. EUROPRIS’in amacı, mahkûmların ve ailelerinin hayatını iyileştirme, kamu güvenliği ve güvenliğin arttırılması, yeniden suç işlenmesinin azaltılmasıdır.
Kuruluşun Genel Müdürler Yıllık Konferansına ve çeşitli çalıştay, toplantı, sempozyum ve konferanslara katılım sağlanmaktadır. Ayrıca, Bakanlığımız ve EUROPRIS’in ortağı olduğu projeler bulunmaktadır.
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü8
Avrupa Denetimli Serbestlik Birliği Confederation of European Probation/CEPMerkez: Utrecht/Hollanda
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Bakanlar Kurulunun 22.05.2015 tarihli ve 2015/7811 sayılı kararı uyarınca, Ülkemizin de üye olduğu Birlik tarafından, denetimli serbestlik, toplum yararına çalışma, uz-laşma ve arabuluculuk gibi yöntemlerle suçluların toplum içerisinde iyileştirilmesi amacıyla; ulusal ölçekte ve Avrupa öl-çeğinde denetimli serbestliğin profilinin
artırılması ve bu alanda profesyonelliğin geliştirilmesi, güncel konularda konferans-lar organize edilerek Avrupa sathında iş birliğinin geliştirilmesi ve hazırlanan rapor, haber ve yayınlar ile denetimli serbestlik alanında bilgi paylaşımında bulunulması ile kamusal yaptırım ve tedbirlerin gelişi-mine katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Her yıl düzenlenen Avrupa Denetimli Serbestlik Genel Müdürler Toplantısı ile yıl içerisinde düzenlenen diğer çalıştay, top-lantı, sempozyum, konferanslara katılım sağlanmaktadır.
Ayrıca, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdür-lüğü tarafından, CEP’in yayımlamış olduğu “Avrupa’da Denetimli Serbestlik” kitap-çığında Ülkemizdeki denetimli serbestlik sistemini anlatan bir bölüm hazırlanmıştır.
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 9
Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı/AGİTOrganisation for Security and Co-operation in Europe/OSCEMerkez: Viyana/Avusturya
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Güvenliğin üç boyutunda (siyasi-askeri, ekonomi-çevre ve insani) ilke, norm ve standartlar geliştirmekte, yükümlülüklerin uygulanmasını izlemekte, esnek müzakere ve siyasi diyalog forumu teşkil etmekte,
ayrıca Katılımcı Devletlerin demokratikleş-me, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı alanlarındaki çabalarına destek ve yardım işlevi görmektedir.
Ülkemizin kurucu üyelerinden olduğu AGİT’in Türk ceza infaz sistemine ilişkin bilgi talepleri -Dışişleri Bakanlığı aracılığıy-la- yanıtlanmaktadır.
(AGİT kapsamında, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ile İnsan Hak-ları Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülen çalışmalar da bulunmaktadır.)
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü10
Avrupa Konseyi İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi/AİÖK Council of Europe European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment/CPTMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Ülkemizin de taraf olduğu “İşkencenin ve İnsanlık Dışı ya da Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi”nin 2’nci ve 8’inci maddeleri gereğince; Komite, gerçekleştirdiği ziyaret-ler kapsamında istediği ceza infaz kurumu-nu ziyaret ederek, kurumların tüm bölüm-lerinde kısıtlama olmaksızın incelemelerde
bulunmak, hükümlü ve tutuklularla toplu ya da özel görüşmeler yapmak, ilgili bilgi ve belgeleri talep etmek ve incelemek konusunda yetkiye sahiptir.
CPT ziyaretleri sonucu hazırlanan raporlar gizli mahiyette olup, raporlar hükümet onayı alınmadan CPT tarafından yayımla-namamaktadır.
Komite heyetinin Ülkemizdeki ceza infaz kurumlarını ve Bakanlığımız üst düzey yetkililerini ziyaretlerinde, heyete eşlik edilmekte ve Komitenin ön raporlarına Hükümet yanıtı verilmektedir.
(Bakanlığımız adına Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Ko-mite çalışmalarına -gerekli hallerde- İnsan Hakları Dairesi Başkanlığınca da bilgi ve görüş hazırlanarak katkı verilmektedir.)
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 1 1
Avrupa Konseyi Suç Sorunları Komitesine bağlı olarak faaliyet gösteren Penolojik İş Birliği KonseyiCouncil for Penological Cooperation/ PC-CP (Subordinate body to the Council of Europe Committee on Crime Problems/CDPC)Merkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Avrupa Konseyi Suç Sorunları Komitesine (CDPC) bağlı olarak faaliyet gösteren Penolojik İş Birliği Konseyi genel olarak; Avrupa Konseyi üye ülkelerinde ceza infaz yaptırım ve tedbirleri konusunda ulusal politika ve uygulamaları takip etmekte, kalabalıklaşma sorunundan kaçınma ama-cıyla kamu hizmeti cezası gibi tutukluluğa alternatif tedbirlerin Avrupa cezaevlerin-deki gelişimini izlemekte, Avrupa Cezaevi Kuralları, Kamu Cezası Yaptırımı Avrupa Kuralları, Çocuk Suçlulara İlişkin Avrupa
Kuralları, Avrupa Denetimli Serbestlik Ted-birleri Kuralları ve Bakanlar Komitesinin tavsiyelerinin üye ülkelerde uygulanmasını sağlamakta, ceza infaz alanında bağlayıcı veya bağlayıcı olmayan rapor, çalışma ve dokümanlar hazırlamakta, Avrupa Suç Sorunları Komitesi veya üye ülkelerin isteği üzerine ceza infaz alanındaki fikir ve gö-rüşleri toplamakta ve Avrupa Cezaevi ve Denetimli Serbestlik istatistiklerini (SPACE I- II) yayımlamaktadır.
Avrupa Konseyi Suç Sorunları Komitesi (CDPC) tarafından ceza infaz alanında gerçekleştir i len çalıştay, toplantı ve konferanslar ile Ülkemizin üyesi olduğu PC-CP’nin Genel Kurul toplantılarına dü-zenli olarak katılım sağlanmaktadır. Ayrıca PC-CP tarafından her yıl mutad olarak
yayımlanan Avrupa Cezaevi ve Denetimli Serbestlik istatistikleri anketlerine (SPACE I-II) katkı verilmektedir.
(Ceza infaz alanı dışındaki CDPC çalışma-ları, Bakanlığımız Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.)
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü12
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım FonuUnited Nations International Children’s Fund/UNICEFMerkez: New York/ABD
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
UNICEF, çocuk haklarının uygulanmasını destekleme konusunda uzmanlaşmış BM kurumudur. Kurumun bütün çalışmaları, “BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme” doğ-rultusunda yürütülmektedir. Toplam 190 ülkede faaliyet gösteren UNICEF tamamen
gönüllü olarak sağlanan fonlarla destek-lenmektedir. Kurumun finansmanının üçte ikisi hükümetlerden, kalanı ise UNICEF Milli Komiteleri tarafından özel gruplardan ve bireylerden toplanmaktadır.
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından -IPA (Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı) kapsamında- UNICEF ile doğrudan hibe aracıyla yürütülen projeler bulunmaktadır.
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 13
Birleşmiş Milletler İşkence ve Diğer Zalimane, Gayri İnsani veya Küçültücü Muamele veya Cezanın Önlenmesi Alt Komitesi United Nations Subcommittee on Prevention of Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment/SPTMerkez: Cenevre/İsviçre
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Birleşmiş Milletler İşkence ve Diğer Zalima-ne, Gayri İnsani veya Küçültücü Muamele veya Cezanın Önlenmesi Alt Komitesi, BM İşkenceyi Önleme Sözleşmesinin İhtiyari Protokolü (OPCAT) uyarınca kurulmuştur. Komite, kişilerin kamu gücü kullanılarak özgürlüklerinden yoksun bırakıldıkları yerleri ziyaret ederek gerekli gördüğü hususlarda devletlere tavsiye verme yetkisine haizdir. Devletlerin, Komitenin periyodik veya olağanüstü ziyaretlerine imkân sağlama, talep ettiği her türlü bilgi ve belgeyi verme, tavsiyelerini göz önüne alma yükümlülükleri vardır. Devletlerin OPCAT’e çekince koyma hakları bulunma-makta olup, Türkiye OPCAT’de yer alan tüm hususları kabul etmiştir.
Söz konusu protokolde yer alan 4’üncü, 11’inci, 12’nci ve 14’üncü maddelerde yer alan hükümler uyarınca; Alt Komitenin Ülkemizde bulunan tüm özgürlüğünden bırakılma yerlerini (karakollar, polis mer-kezleri, güvenlik güçlerine ait merkezler, hapishaneler, yargı öncesi tutma merkez-leri, tutukevleri, hükümlülerin konulduğu ceza infaz kurumları, ıslahevleri, göçmen-lerin tutulduğu merkezler, uluslararası limanlardaki transit geçiş bölgeleri, mül-tecilerin alıkonulduğu merkezler, psikiyatri kurumları ve idari alıkoyma yerleri) sınırsız şekilde ziyaretine imkân tanınarak, söz konusu yerler ve buralarda tutulan tüm kişiler ile ilgili talep edilen tüm bilgi ve belgenin sağlanması taahhüt edilmiştir.
Komite heyetinin Ülkemizdeki ceza infaz kurumlarını ve Bakanlığımız üst düzey yetkili-lerini ziyaretlerinde; heyete eşlik edilmekte ve Komitenin ön raporlarına Hükümet yanıtı verilmektedir.
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü14
Birleşmiş Milletler İşkenceye Karşı Komite United Nations Committee Against Torture/CAT Merkez: Cenevre/İsviçre
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
İşkenceye Karşı Komite, “İşkenceye ve Di-ğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı BM Sözleş-mesi” uyarınca oluşturulmuştur. Sözleşme ihlallerine ilişkin bireysel başvuruları ve devlet başvurularını inceleyip karara bağ-lamaktadır. Komite, başvurular haricinde taraf devletlerin egemenliği altında işken-
cenin sistematik olarak yapıldığına ilişkin esaslı bilgilerin bulunması durumunda; ilgili devleti iş birliğine davet etme, gerek-tiğinde yerinde incelemeleri de içeren gizli/açık araştırma yapma ve araştırmaya ilişkin raporun özetini kamuoyuna açıklama yet-kisine sahiptir.
Komite heyetinin Ülkemizdeki ceza infaz kurumlarını ve Bakanlığımız üst düzey yetkili-lerini ziyaretlerinde; heyete eşlik edilmekte ve Komitenin ön raporlarına Hükümet yanıtı verilmektedir.
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 15
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı United Nations Development Programme/UNDPMerkez: New York/ABD
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
UNDP, 170 ülke ve bölgede yoksulluğun, eşitlik ve ayrımcılığın azaltılması konularında faaliyet göstermektedir.
Faaliyet alanı içerisinde ceza infaz sisteminin geliştirilmesi de yer almaktadır.
UNDP tarafından zaman zaman Ortadoğu ve Asya ülkelerindeki ceza infaz sistemlerine yönelik çalışmalar gerçekleştirilmekte, anılan çalışmalar için Ülkemizden uzman desteği istenmektedir. Bu kapsamda UNDP ile yürütülen çalışmalar bulunmaktadır.
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü16
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi United Nations Office on Drugs and Crime/UNODCMerkez: Viyana/Avusturya
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
UNODC, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Kontrol Programı ile Uluslararası Suç Önleme Mer-kezi arasındaki bir birleşmeyle 1997 yılında kurulmuştur. Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet göstermekte olup, ceza infaz sistemine ilişkin çalışmalar yapmaktadır.
BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi tarafından ceza infaz sistemine ilişkin çeşitli konularda ger-çekleştirilen çalıştay, konferans ve toplantılara katılım sağlanmaktadır.
UNODC uzman grupları tarafından oluşturulan yayınlardan faydalanılmaktadır.
C E Z A V E T E V K İ F E V L E R İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 17
Uluslararası Islah ve Ceza İnfaz Kurumları DerneğiInternational Correction and Prison Assocation/ICPAMerkez: Kanada
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Kanada Islah Servisinin öncülüğünde 1998 yılında kurulan ICPA; insani ve etkin ıslah politikalarının geliştirilmesi ve uygulan-masına yardımcı olmak için standartlar
geliştirmeyi amaçlamaktadır. Dernek tarafından, alternatif yaptırımlar araştırıl-makta ve toplumdaki yeni düzenlemelerin gelişimi desteklenmektedir.
Türkiye, ICPA’ya 2018 yılının Şubat ayında üye olmuştur. Dernek, bir sivil toplum kuruluşu olup, üyelik için aidat ödenmek-tedir. Bakanlığımızca, Derneğin akademik çalışmalarına katılım sağlanmaktadır. Der-nek ile iş birliği; Ülkemiz ve Bakanlığımızın
tanıtımının yapılması ve uluslararası iş birliği faaliyetlerinin artırılmasını sağlama açısından önemlidir. Ayrıca, ICPA ve Bakan-lığımızın ortaklaşa yürüttüğü “Cezaevlerin-de Radikalleşmenin Önlenmesi Projesi” bulunmaktadır.
U LU S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş
İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R LÜ Ğ Ü
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 2 1
Avrupa Birliği Adli İş Birliği Birimi The European Union’s Judicial Cooperation Unit/EUROJUSTMerkez: Lahey/Hollanda
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
EUROJUST özgürlük, güvenlik ve adalet alanı içinde güvenliği sağlamaya yardımcı olmak için oluşturulan bir adlî iş birliği organıdır. Bir veya daha fazla üye devleti ilgilendiren sınıraşan ciddi suçlar ve orga-nize suçların araştırılması ve soruşturul-masında yetkili ulusal makamlar arasında iş birliğini geliştirmek, araştırma ve soruş-turmaları teşvik etmek ve koordine etmek önemli görevleri arasındadır. Genel yetki alanı; yasadışı uyuşturucu trafiği, karapara
aklama, insan kaçakçılığı ve ticareti, rad-yoaktif madde ticareti, motorlu taşıtlarla ilgili suçlar, bilgisayar suçları, yolsuzluk ve dolandırıcılık suçları, suçtan kaynaklanan kazanımların aklanması suçları, çevre suç-ları, 21 Aralık 1988 tarihli Avrupa Birliğine üye devletlerde bir suç örgütüne katılmayı suç sayan Ortak Eylem anlamında cezaî bir suç örgütüne katılma suçları ve EURO-JUST’ın kuruluş amacı çerçevesinde kalan diğer suçlardır.
EUROJUST, AB üye ülkeleri tarafından kurulan bir adlî iş birliği birimi olması nedeniyle, adı geçen kurumun düzenlediği toplantılara davet gönderilmesi halinde katılım sağlan-maktadır.
(Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Bakanlığımız EUROJUST koordinasyon birimidir.)
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü2 2
Avrupa Güvenlik ve İş birliği Teşkilatı/AGİTOrganisation for Security and Cooperation in Europe/OSCEMerkez: Viyana/Avusturya
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AGİT, katılımcı devletlerin demokratikleş-me, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı alanlarındaki çabalarına destek ve yardım işlevi görmek üzere 1975 yılında kurulmuştur.
(Ayrıca, 1991 yılında kurulan ve katılımcı
ülkelerin 320 milletvekilinden oluşan AGİT Parlamenter Asamblesinde (AGİT-PA) Ül-kemiz 8 milletvekiliyle temsil edilmektedir. AGİT-PA Türk Grubu üyeleri, AGİT-PA top-lantıları ve konferanslarına iştirak etmele-rinin yanı sıra, seçim gözlem misyonlarına da katılmaktadırlar.)
AGİT’in kurucu üyeleri arasında yer alan Türkiye; terörizm, polis faaliyetleri, sınır güvenliği ve yönetimi, ekonomi ve çevre konuları, hoşgörü ve ayrım gözetmeme, göç ve entegrasyon, insan ticaretiyle mü-cadele gibi alanlarda AGİT çalışmalarına katkıda bulunmaktadır. AGİT’in Bakanlığı-mıza ziyaretlerinde Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından
hazırlıklar yapılarak kabuller sağlanmakta-dır. AGİT tarafından Viyana’da düzenlenen çeşitli toplantılara UHDİGM tarafından katılım sağlanmaktadır.
(AGİT kapsamında, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülen çalışmalar da bulunmaktadır.)
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 2 3
Avrupa Konseyi Hukuk İş Birliği KomitesiCouncil of Europe European Committee on Legal Co-operation/CDCJMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
CDCJ, 1963 yılından bu yana Avrupa Konseyinin hukukî çalışma konularının birçoğunda görev yapmaktadır. CDCJ, özel hukuk ve kamu hukuku alanında çalışma yapmakla yetkilidir ve çalışmaları Bakanlar Komitesine sunulmak üzere hazırlanan andlaşma ve tavsiyelerin birçoğunun te-melini oluşturur.
CDCJ’nin Aile Hukuku Uzmanlar Komitesi, Savcıların Ceza Alanı Dışındaki Rollerine İlişkin Uzmanlar Komitesi, Yargılama ile
İlgili Uzmanlar Grubu, Çocuk Dostu Adalet Uzmanlar Grubu, Vatandaşlık Konusunda Uzmanlar Grubu, Suç Mağdurları için Baş-vuru Yollarına İlişkin Çalışma Grubu, Tıbbi Sorumluluk Konusunda Uzmanlar Grubu, İdare Hukuku Proje Grubu, Borç Problem-lerine Yasal Çözümler Aranmasına Dair Uzmanlar Grubu ve Sivil Toplum Kuruluş-larının Hukukî Statüsü Hakkında Uzmanlar Grubu olmak üzere çeşitli alanlarda alt çalışma grupları bulunmaktadır.
CDCJ Genel Kurul toplantılarına katılım sağlanmakta ve gerekli çalışmalar yürütülmektedir.
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü24
Avrupa Konseyi Suç Sorunları KomitesiCouncil of Europe Committee on Crime Problems/CDPCMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
CDPC, suçların önlenmesi ve kontrol altına alınmasında Avrupa Konseyinin faaliyetlerini denetlemekte ve koordine etmekte, sözleşmeler, tavsiyeler ve rapor-lar hazırlamakta, hükümetler arası hukukî iş birliğinde öncelikleri tespit ederek ceza hukuku ve usulü, kriminoloji ve suçluların cezalandırılması konularında Bakanlar Komitesine önerilerde bulunmaktadır. CDPC, Cezaî Meselelerde İş Birliğine Dair Avrupa Sözleşmelerinin İşleyişinden So-
rumlu Uzmanlar Komitesi (PC-OC) ile Siber Suçlar Sözleşmesi Komitesi olmak üzere alt çalışma gruplarından oluşmaktadır. PC-OC, cezaî meselelerde uluslararası iş birliğini geliştirmek amacıyla üye ve göz-lemci devletler ile çeşitli uluslararası ör-gütlerden katılımcıların bir araya geldiği ve sözleşmelerin uygulanmasında karşılaşılan sorunların tartışıldığı bir forum olarak hiz-met vermektedir.
CDPC, PC-OC ve Siber Suçlar Sözleşmesi Komitesi tarafından Avrupa Konseyinde ve çeşitli AB ülkelerinde yapılan toplantılara katılım sağlanmaktadır.
(CDPC’ye bağlı olarak faaliyet gösteren Penolojik İş Birliği Konseyi (PC-CP) çalışma-ları, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.)
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 2 5
Avrupa Konseyi Terörizm Uzmanları Komitesi Council of Europe Committee of Experts on Terrorism/CODEXTERMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
CODEXTER, Avrupa Konseyinin terörle mücadele ile ilgili uygulamalarını takip et-mek, faaliyetlerini koordine etmek ve üye devletlerin terörle mücadele kapasitesi ve
mevzuatı konusundaki bilgilerin yer aldığı ülke profillerini oluşturup belli aralıklarla güncellemek amacıyla faaliyetlerde bulun-maktadır.
CODEXTER nezdinde Türkiye’yi temsil yetkisi Dışişleri Bakanlığındadır. Üye birçok devletin Adalet Bakanlıkları tarafından yapıldığı gibi Bakanlığımızca CODEXTER
faaliyetleri yakından izlenmekte, anılan kurumun sualnamelerine cevap verilmek-te ve toplantılara katılım sağlanmaktadır.
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü2 6
Avrupa Yargı Ağı European Judicial Network/EJNMerkez: Lahey/Hollanda
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
EJN, Avrupa Birliğinin, adalet, özgürlük ve güvenlik alanı olma amacıyla bağlantılı olarak; tüm sınır aşan suç çeşitleri ve kar-
şılıklı adli yardımlaşma alanlarında, yüzü aşkın temas noktası aracılığıyla etkin ve süratli bir iş birliği yapmaktadır.
EJN Genel Kurul toplantılarına, Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü temsilcileri ile be-raber katılım sağlanmaktadır. Uluslararası adli yardımlaşma alanında ilgili ülkelerin temas noktaları ile bilgi paylaşımı yapıl-
makta ve taleplerin yerine getirilmesinde iş birliği sağlanmaktadır.
(Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Bakanlı-ğımız EJN koordinasyon birimidir.)
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 27
Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi/BMYMSUnited Nations Convention Against CorruptionMerkez: Viyana/Avusturya
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
BMYMS ile taraf ülkelerde yolsuzluğun ön-lenmesi ve yolsuzlukla mücadele amacıyla alınan önlemlerin daha etkin ve verimli kılınması amaçlanmaktadır.
Sözleşmeye taraf devletlerin mevcut hukukî ve kurumsal durumlarının ve Söz-leşmeye ne şekilde uyum sağladıklarının tespiti amacıyla bir “Uygulamanın Gözden Geçirilmesi Mekanizması” (UGGM) kurul-muştur.
UGGM sürecinde Birinci Döngü ve İkinci Döngü incelemeleri yapılmaktadır. Birinci Döngü incelemesinde BMYMS’nin “Suç Olarak Düzenleme ve Yasa Uygulaması” ve “Uluslararası İş Birliği” bölümlerinin taraf devletlerce uygulanmasına ilişkin incelemeler; İkinci Döngü incelemesinde ise, Sözleşmenin “Önleyici Tedbirler” ve “Varlıkların Geri Alınması” bölümlerine ilişkin incelemeler yapılmaktadır.
Sözleşmenin uygulanması kapsamında koordinasyon makamı, Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığıdır. Anılan sözleşme kapsamında Bakanlığımız görev alanına giren kısımlarla ilgili olarak Teftiş Kurulu Başkanlığına destek olunmaktadır.
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü2 8
Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma TeşkilatıOrganisation for Economic Cooperation and Development/OECDMerkez: Paris/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
“Uluslararası Ticarî İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Verilen Rüşvetin Ön-lenmesi Sözleşmesi”ne taraf olan bütün ülkeler, ulusal mevzuatlarında yabancı kamu görevlisine rüşvet verilmesini suç olarak düzenlemek, bu suçla mücadelede Sözleşme ile getirilen hükümlere uyum
sağlamak ve uygulamakla yükümlüdürler.
Bu kapsamda, ülkelerin yolsuzlukla müca-dele sistemleri, Sözleşmeye taraf 43 ülke-nin temsilcilerinden oluşan OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu tarafından de-taylı olarak incelemeye tâbi tutulmaktadır.
Sözleşmenin uygulanmasındaki koordi-nasyon görevi yerine getirilmektedir.
OECD Genel Kurul toplantılarına katılım sağlanmakta, kamu kurum ve kuruluşla-rınca sürekli görevle yurt dışına gönderi-lecek personele yönelik Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen eğitim faaliyetleri kurslarında ve Ekonomi Bakanlığında yeni göreve başlayan dış ticaret uzman
yardımcılarının yetiştirilmeleri amacıyla düzenlenen hizmet içi eğitim programla-rında, OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşme-si konusunda eğitim verilmektedir.
Ayrıca, Türkiye Adalet Akademisinde hâkim ve Cumhuriyet savcısı adaylarına OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi ko-nusunda ders verilmektedir.
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 2 9
G-20 Yolsuzlukla Mücadele Çalışma GrubuG-20 Anti-Corruption Working GroupG-20’nin halihazırda daimî bir Sekretaryası bulunmamaktadır. G-20’nin Dönem Başkanlığını üstlenen ülke bir yıl boyunca Sekretarya görevini de üstlenmektedir.
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
G20 ülkeleri, ABD, Almanya, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Birleşik Krallık, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan ve Türki-ye’den oluşmaktadır. Ayrıca AB ve Avrupa Merkez Bankası, Uluslararası Para Fonu
(IMF) ve Dünya Bankası başkanları da G-20 toplantılarına katılmaktadır. Her yıl, üye devletlerden biri platformun öncülü-ğünü üstlenmekte ve belirli bir temayı ya da temaları seçerek, kendi “ev sahipliği” süresince uluslararası siyaset ve ekonomi-ye yön vermektedir.
G20 nezdinde 2010 yılında Yolsuzlukla Mücadele Çalışma Grubu (YMÇG) kurulmuştur. Söz konusu Çalışma Grubunun Ülkemiz adına koordinasyon görevini Başbakanlık Teftiş Kurulu yürütmektedir. Bakanlığımız görev alanına giren konularda Teftiş Kurulu Başkan-lığına destek olunmaktadır.
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü3 0
Malî Eylem Görev Gücü Financial Action Task Force/FATF Merkez: Paris/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Amacı kara paranın aklanması, terörizmin ve nükleer silâhların yayılmasının finans-manı ile mücadele alanında hem ulusal hem de uluslararası alanda politikalar
geliştirmek olup, bu alanlarda yayımladığı tavsiyelerin ülkeler tarafından uygulanma-sını küresel düzeyde denetlemektedir.
1991 yılından bu yana, FATF üyesi olan Türkiye’de koordinatörlük Maliye Bakanlığı Malî Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) tarafından yürütülmektedir. FATF faaliyetlerine ilişkin yargı organları ve
Bakanlık birimleri arasındaki koordinasyon görevi ise Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından yerine geti-rilmektedir.
U L U S L A R A R A S I H U K U K V E D I Ş İ L İ Ş K İ L E R G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 3 1
Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu Group of States Against Corruption/GRECOMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
1999 yılında kurulan ve Türkiye’nin 2004 yılında üye olduğu GRECO’nun amacı; dinamik karşılıklı değerlendirme süreci ve emsal baskısı mekanizmalarını işletmek suretiyle üyelerinin Avrupa Konseyi tara-
fından oluşturulan yolsuzlukla mücadele standartlarına uygunluğunu değerlendir-mek ve bu yolda kapasitelerinin artırılma-sına yardımcı olmaktır.
GRECO’nun yılda dört kez düzenlenen ge-nel kurul toplantıları ile tematik gördüğü konulardaki çalıştay ve konferanslarına katılım sağlanmaktadır.
Ayrıca, Türkiye Adalet Akademisinde hâkim ve Cumhuriyet savcısı adaylarına verilen eğitim programı çerçevesinde, GRECO faaliyetleri konusunda -talep halin-de- dersler verilmektedir.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R LÜ Ğ Ü
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 3 5
Avrupa Birliği Adli İş Birliği Birimi The European Union’s Judicial Cooperation Unit/EUROJUSTMerkez: Lahey/Hollanda
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Sınır ötesi suçlarla mücadelenin AB düzeyinde etkin şekilde sürdürülmesi ve adli soruş-turulmaların kolaylaştırılması amacıyla kurulmuştur.
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Bakanlığı-mız EUROJUST koordinasyon birimi olup; üye ülkelerin EUROJUST temas noktaları aracılığıyla iletilen bilgi taleplerini karşıla-maktadır.
(Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, EUROJUST çalışmalarına ulus-lararası adli yardımlaşma bakımından katkı vermektedir.)
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü3 6
AB Fikri Mülkiyet Hakları Uygulama Uzman GrubuEU Group of Experts on the Enforcement of Intellectual Property RightsMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AB üyesi devletlerin temsilcilerinden olu-şan Fikri Mülkiyet Hakları Uzman Grubu tarafından yılda iki kez Brüksel’de toplantı yapılmaktadır. Bu toplantılarda, üye dev-
letler, belirlenen gündem çerçevesinde ülkelerindeki mevcut durumu ve yıl içinde kaydedilen gelişmeleri paylaşmaktadırlar.
Ülkemizden söz konusu toplantıya “göz-lemci” sıfatıyla katılım sağlanmaktadır. Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından Bakan-lığımıza toplantı gündeminin gönderilmesi
halinde değerlendirme yapılarak, yargısal alana ilişkin önemli bir hususun görüşüle-cek olması halinde katılım sağlanmaktadır.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 37
Avrupa KomisyonuEuropean CommissionMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Avrupa Komisyonu, yasama sürecini baş-latan, ayrıca Avrupa Birliğinin yürütme organı olarak AB müktesebatını, bütçeyi ve programları uygulamaktan ve idari denetimden sorumlu olan kurumdur. Ko-
misyon, aday ülkelerin müktesebata uyum alanında kaydettiği ilerlemeleri veya bu alanda gözlemlediği eksiklikleri yıllık bazda ilerleme raporlarıyla değerlendirir.
Yıllık ilerleme raporuna yönelik olarak Av-rupa Birliği tarafından iletilen sualname-ler kapsamında; Bakanlık birimleri, bağlı ve ilgili kuruluşları ile yargı sektöründeki paydaş kurumlardan (yüksek mahkeme-ler ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu) bilgi ve belgeler temin edilerek hazırlanan yanıt-
lar ve raporda yer alması faydalı görülen hususlar, Avrupa Birliği Bakanlığı aracı-lığıyla Avrupa Komisyonuna iletilmekte-dir. Brüksel’de Türkiye İlerleme Raporu hakkında düzenlenen toplantılara Bakan-lığımızı temsilen katılım sağlanmaktadır.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü3 8
Avrupa Komisyonu Fikri Mülkiyet Hakları Çalışma GrubuEuropean Commission Intellectual Property Rights Working Group/IPR WGMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Avrupa Komisyonu, yasama sürecini baş-latan, ayrıca Birliğin yürütme organı olarak AB müktesebatını, bütçeyi ve programları uygulamaktan ve idari denetimden so-rumlu olan kurumdur. Fikri Mülkiyet Huku-
ku Faslı (7. Fasıl) 2008 yılında müzakereye açılmıştır. Bu kapsamda, “Türkiye-AB Fikri Mülkiyet Hakları Çalışma Grubu” oluşturul-muştur.
Avrupa Komisyonunun ilgili Genel Müdür-lüklerinden (DG Near, DG Trade) temsilciler ile Ülkemizde fikri ve sınai haklardan sorumlu kamu kuruluşları arasında her yıl düzenli olarak Fikri Mülkiyet Hakları Çalışma Grubu Toplantıları yapılmaktadır. Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü tarafın-
dan -gündem maddeleri doğrultusunda gerektiğinde ilgili Bakanlık birimlerinin temsilcileri ile birlikte- toplantılara düzenli olarak katılım sağlanmakta ve her yıl belir-lenen gündem çerçevesinde yargısal alana ilişkin konularda sunumlar yapılmakta ve katkı sağlanmaktadır.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 3 9
Avrupa Komisyonu Komşuluk Politikası ve Genişleme Müzakereleri Genel MüdürlüğüEuropean Commission Directorate-General for Neighbourhood and Enlargement Negotiations/DG NEARMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Avrupa Komisyonu, yasama sürecini baş-latan, ayrıca Birliğin yürütme organı olarak AB müktesebatını, bütçeyi ve programları uygulamaktan ve idari denetimden sorum-
lu olan kurumdur. Komisyon, aday ülkelere veya potansiyel aday ülkelere müktesebat uyumunda destek olunması amacıyla pro-jeler aracılığıyla mali yardım sunmaktadır.
IPA II döneminde AB tarafından tahsis edilen fonların daha etkili, verimli kulla-nılması için sektör yaklaşımı anlayışı be-nimsenmiş; yargı sektörü için Başbakanlık Genelgesi uyarınca Adalet Bakanlığı, Lider Kuruluş olarak atanmıştır. Bu görev, Av-rupa Birliği Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilmektedir.
Genel IPA fonlarının etkin şekilde kullanılıp
kullanılmadığının izlenmesi kapsamında; Genel IPA Koordinatörü olan Avrupa Birliği Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı Merkezi Fi-nans ve İhale Birimi ve Avrupa Komisyonu temsilcileri ile düzenli toplantılar gerçek-leştirilmektedir. Yargı sektörüne tahsis edilmiş olan fonların etkinliğinin izlenmesi sürecinde ise yılda en az 4 kez Komisyon temsilcileri ile bir araya gelinmektedir.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü4 0
Avrupa Komisyonu Ortaklık KomitesiEuropean Commission Association CommitteeMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Ankara Anlaşması çerçevesinde kurulmuş olan Ortaklık Komitesinin amacı, Türkiye AB ilişkileri kapsamında katılım müzake-releri, siyasi kriterler ve ekonomik kriterler
gibi konularda karşılıklı görüş alışverişinde bulunmak ve karşılan sorunlar ile kaydedi-len gelişmeleri ele almaktır.
Yıllık olarak yapılan Ortaklık Komitesi toplantılarına katılım sağlanmakta ve ilgili yıl içeri-sinde yargı alanında kaydedilen gelişmelere ilişkin sunumlar yapılmaktadır.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 41
Avrupa Komisyonu 2 No’lu İç Pazar ve Rekabet Alt Komitesi European Commission Subcommittee No. 2 on Internal Market and CompetitionMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık Anlaş-masının uygulanmasını ve Katılım Ortaklığı Belgesinin önceliklerini incelemek üzere 8
alt komite kurulmuştur. Komite çalışmala-rının koordinasyonu Avrupa Birliği Bakan-lığı tarafından sağlanmaktadır.
2 No’lu Alt Komite toplantılarına; şirketler ve fikri mülkiyet hukukuna ilişkin konu-lar bakımından katılım sağlanmakta ve
gerektiğinde ilgili koordinatör kurumlar aracılığıyla AB Komisyonuna bilgi aktarıl-maktadır.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü42
Avrupa Komisyonu 8 No’lu Gümrükler, Vergilendirme, Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Kara Para Aklama Alt Komitesi European Commission Subcommittee No.8 on Customs, Tax, Drugs, and Money LaunderingMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık Anlaş-masının uygulanmasını ve Katılım Ortaklığı Belgesinin önceliklerini incelemek üzere 8
alt komite kurulmuştur. Komite çalışmala-rının koordinasyonu Avrupa Birliği Bakan-lığı tarafından sağlanmaktadır.
8 No’lu Alt Komite çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen toplantılara katılım sağlan-makta, yargı alanında kaydedilen gelişme-
lere ilişkin sunumlar yapılmakta ve iletilen sualnamelere cevaplar hazırlanmaktadır.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 43
Avrupa KonseyiCouncil of EuropeMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
İnsan hakları, hukukun üstünlüğü ve ço-ğulcu demokrasi ilkelerini güçlendirmek; azınlıklar, ırkçılık, hoşgörüsüzlük ve yaban-cı düşmanlığı, sosyal dışlanma, uyuşturucu
madde ve çevre konularındaki sorunlara çözüm aramak; Avrupa kültürel benliğinin gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla kurulmuştur.
Avrupa Konseyi, 2014-2016 yılları arasın-da programlaması yapılan 26 projenin 11 tanesinde Bakanlığımızın uygulama ortağıdır.
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü tarafın-dan, Avrupa Konseyi uzmanları ile proje fişlerinin hazırlanması amacıyla toplantılar yapılmaktadır.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü4 4
Avrupa Konseyi Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu/Venedik KomisyonuEuropean Commission for Democracy Through Law/The Venice Commission of the Council of EuropeMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Komisyon, Avrupa Konseyinin anayasal konulardaki danışma organıdır. Anayasal yardım, seçimler ve referandum, siyasi partiler, anayasa mahkemeleri ve ombu-dsmanlar ile iş birliği alanlarında faaliyet gösterir. Ayrıca 2002 tarihinde alınan
karar ile Komisyon; anayasa dışında, kanun çalışmaları, yürürlükteki mevzuat ya da gündeme alınan spesifik konularda çalışma yaparak ülkeler hakkında raporlar hazırlayabilmektedir.
Komisyon tarafından Ülkemiz hakkında düzenlenen raporlar yayımlanmadan önceki hazırlık sürecinde, konuya ilişkin bilgi notları hazırlanarak Komisyona gön-derilmekte, Komisyon heyetlerinin konuyla ilgili Ülkemizi ziyaretlerinin koordinasyon
ve organizasyonu yürütülmekte, ayrıca raporların yayımını müteakip raporlarla ilgili bilgi notları ve bunlara karşı Bakan-lığımız görüşü hazırlanarak Komisyona iletilmektedir.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 45
Avrupa Yargı AğıEuropean Judicial Network/EJNMerkez: Lahey/Hollanda
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AB üye ülkelerindeki temas noktalarının koordinasyon ağı olan EJN, 1998’de kurul-muştur. 2008 yılında hukuki statü kazanan
EJN’nin görevi, ulusal temas noktaları arasında iş birliğini sağlamak ve ulusal tem-silcilerin katıldığı toplantılar düzenlemektir.
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Bakanlı-ğımız EJN koordinasyon birimi olup; üye ülkelerin EJN temas noktaları aracılığıyla ilettiği bilgi taleplerine yanıt vermektedir.
İkisi AB Dönem Başkanlıkları bünyesinde gerçekleştirilen Genel Kurul Toplantıları, biri EJN Sekretaryasınca organize edilen olağan toplantı olmak üzere yılda 3 kez
gerçekleştirilen toplantılara, Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü ve Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü EJN irtibat kişileri katılım sağlamaktadır.
(Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, EJN çalışmalarına uluslararası adli yardımlaşma bakımından katkı ver-mektedir.)
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü4 6
Gümrük Birliği Ortak Komitesi/GBOKCustoms Union Joint Committee/CUJCMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliğini tesis eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Ka-rarı uyarınca, Gümrük Birliğinin işleyişiyle doğrudan ilgili alanlarda (ortak ticaret politikası, rekabet politikası, gümrük mev-
zuatı vb.) Türk mevzuatının AB mevzuatı-na uyum durumu ile uygulama sorunlarını görüşmek ve karşılıklı bilgi alışverişinde bulunmak üzere Gümrük Birliği Ortak Ko-mitesi kurulmuştur.
GBOK ile Ülkemiz arasında her yıl düzenli olarak toplantılar yapılmakta ve bu top-lantılar Ekonomi Bakanlığının koordinas-yonunda gerçekleştirilmektedir.
Toplantıların fikri mülkiyet haklarına ilişkin gündem maddelerine katkı verilmekte
olup, Ankara’da gerçekleşen toplantılara katılım sağlanmakta, Brüksel’de gerçek-leştirilen toplantılara katılım durumu ise gündem çerçevesinde değerlendirilmek-tedir.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 47
Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu/KPKTurkey-EU Joint Parliamentary Committee/JPCKPK Türk Grubu Sekretaryası Ankara’da (TBMM), Avrupa Parlamentosu Sekretaryası ise Brüksel ve Strazburg’dadır.
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
KPK, Ortaklık Konseyi tarafından, Avrupa Parlamentosu ve TBMM arasında Ankara Anlaşması çerçevesinde geliştirilen iş birliği ve temasları kolaylaştırmak ve AB-Türkiye ilişkilerini siyasi yönden incelemek amacıyla
kurulmuş olup TBMM’nin ve Avrupa Par-lamentosunun eşit sayıda temsilcisinden oluşmaktadır. KPK, ayrıca TBMM ve Avrupa Parlamentosu tarafından kendisine verilen yetki dâhilinde incelemeler yürütmektedir.
Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu tarafından her yıl Ülkemizde veya yurt-dışında gerçekleştirilen Başkanlık Divanı toplantısına hazırlık amacıyla yapılan top-lantılara katılım sağlanmakta ve sunumlar
yapılmaktadır. Ayrıca Başkanlık Divanı toplantılarına ilişkin gündem önerileri be-lirlenerek konuyla ilgili istenilen bilgi ve ko-nuşma notları TBMM’ye gönderilmektedir.
AV R U PA B İ R L İ Ğ İ G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü4 8
Serbest Ticaret Anlaşması (STA) MüzakereleriFree Trade Agreement (FTA) Negotiations
DIĞER ÇALIŞMALAR
1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı (Güm-rük Birliği Kararı) gereği, Ülkemiz ile AB arasındaki ortak gümrük birliği tarifesi uygulaması kapsamında, AB’nin serbest ticaret anlaşması akdettiği ülkeler ile Ül-kemizin de STA akdetmesi hususundaki yükümlülük gereği yapılan STA müzakere-leri, Ekonomi Bakanlığı Koordinasyonunda yürütülmektedir.
Ekonomi Bakanlığı tarafından koordine edilen STA’ların, “fikri mülkiyet hakları”, “şeffaflık” ve “elektronik ticaret” konularına ilişkin gündem maddeleri ile ilgili görüş bildirilmekte ve gerektiğinde toplantılara katılım sağlanmaktadır. Belirtilen konularda STA taslak metinlerindeki hükümlerin mev-zuatımız ve uygulamalarımız ile uyumlu olup olmadığı değerlendirilmektedir.
S T R AT E J İ G E L İ Ş T İ R M E B A Ş K A N L I Ğ I
S T R AT E J İ G E L İ Ş T İ R M E B A Ş K A N L I Ğ I 5 3
Avrupa Konseyi Avrupa Adaletin Etkinliği KomisyonuCouncil of Europe European Commission for the Efficiency of Justice/CEPEJMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
CEPEJ, AİHM ve Avrupa Konseyinin Tavsiye Kararları doğrultusunda; Bakanlar Komite-sinin 2002/12 sayılı kararı ile 12.09.2002 tarihinde oluşturulmuştur.
CEPEJ’in amacı, Ülkemizin de aralarında
bulunduğu Avrupa Konseyine üye 47 dev-lette, yargının etkinliği ile işleyişini iyileştir-mek ve Konsey tarafından bu doğrultuda hazırlanmış olan araçların uygulamaya konulmasını teşvik etmektir.
CEPEJ’in yılda iki kez düzenlenen Genel Kurul toplantısı ile yılda bir kez düzenlenen ulusal irtibat kişileri toplantılarına katılım sağlanmaktadır.
CEPEJ’in, Konsey üyesi ülkelerin yargı ve adalet sistemlerini incelemek için iki yılda bir yayımladığı “Avrupa Adalet Sistemleri,
Yargının Kalitesi ve Etkinliği” konulu Rapor-lara konu Sualnameler Bakanlığımız adına doldurulmaktadır.
Ayrıca, CEPEJ Sekretaryası ve Konsey üyesi ülkelerin, CEPEJ raporları ve diğer CEPEJ çalışmaları ile ilgili bilgi talepleri karşılan-maktadır.
İ N S A N H A K L A R I DA İ R E S İ
B A Ş K A N L I Ğ I
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 5 7
AGİT/Avrupa Güvenlik ve İş Birliği TeşkilatıOrganisation for Security and Co-operation in Europe/OSCEMerkez: Viyana/Avusturya
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AGİT, 1970’li yılların başında Soğuk Savaş döneminde Avrupa’da güvenlik ve istikra-rın sağlanması, katılan Devletler arasında iş birliğinin geliştirilmesi ve düzenli diyalog tesis edilerek gerginliğin ve anlaşmazlıkla-rın azaltılması amacıyla kurulmuştur. AGİT; siyasi-askeri, ekonomi-çevre ve insani açı-
dan güvenlikle ilgili ilke, norm ve standart-lar geliştirmekte, katılımcı Devletler için bir müzakere ve diyalog forumu oluşturmak-ta ve katılımcı Devletlerin demokratikleş-me, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı konularındaki çalışmalarına destek ve yardımcı olmaktadır.
AGİT nezdindeki; insani boyut ve ifade özgürlüğüne ilişkin her yıl yapılan pe-riyodik toplantılara katılım sağlanmak-tadır.
AGİT tarafından istenilen konulara ilişkin olarak, Dışişleri Bakanlığı ile koordine
içerisinde bilgi ve görüşler hazırlanmak-ta ve gönderilmektedir.
(AGİT kapsamında, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışmalar da bulunmaktadır.)
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I5 8
AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi (Nefret Suçları Ülke Uygulaması Raporları)OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (Hate Crime Reporting)Merkez: Viyana/Avusturya
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AGİT tarafından her yıl nefret suçlarıyla mücadele konusunda, üye ülkelere ait istatistikler ve güncel gelişmeleri içeren rapor yayımlanmaktadır. AGİT Bakanlar Konseyi kararlarında, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi tarafından nefret suçları hakkında yıllık rapor dü-zenlemesi ve Katılımcı Devletlerin de bu
konuda bilgi sağlaması ve nefret suçlarıyla mücadele konusunda gerekli önlemleri alması hususları belirtilmektedir. Her yıl 16 Kasım Uluslararası Hoşgörü Gününde AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi tarafından Katılımcı Devletlere ait yıllık nefret suçları raporu internet sayfasında yayımlanmaktadır.
AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hak-ları Ofisi nezdinde; nefret suçlarına ilişkin her yıl yapılan periyodik toplantılara katı-lım sağlanmaktadır.
AGİT çalışmalarında kullanılmak üzere, Ülkemizle ilgili güncel bilgiler AGİT’e gön-derilmektedir.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 59
AGİT Medya Özgürlüğü Temsilcisi/MÖTOSCE Representative on Freedom of the MediaMerkez: Viyana/Avusturya
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AGİT, özellikle Soğuk Savaşın sona erme-sinin ardından kapsamlı bir insan hakları müktesebatı geliştirmiş, insani boyuttaki yükümlülüklerin hayata geçirilmesinde katılımcı devletlere destek sunmak üzere
AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hak-ları Ofisi, Milli Azınlıklar Yüksek Komiseri ve Medya Özgürlüğü Temsilcisi kurumla-rını oluşturmuştur.
Dışişleri Bakanlığı ve Bakanlığımızın ilgili birimleriyle yazışmalar yapıldıktan sonra AGİT Medya Özgürlüğü Temsilcisi
tarafından Devletimize hitaben yazılan mektuplara cevabi yazılar yazılmakta ve bu konuda bilgi notları hazırlanmaktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I6 0
Avrupa Birliği/ABEuropean Union/EUMerkez: Brüksel/Belçika
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Birlik, Avrupa halklarının ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel alanlarda birbirleriyle kaynaşmasını öngören, Avrupa devletle-rinin ve vatandaşlarının bir araya gelerek oluşturduğu uluslarüstü bir yapıdır. Önce-
likli amaçlarından biri Birlik üyesi devletle-rin ekonomik kalkınmalarını sağlamak olan AB, bunun yanı sıra bir siyasi ve sosyal kaynaşma ve dayanışma projesidir.
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü ile koordi-neli olarak, insan haklarına ilişkin konular-da bilgi ve görüşler hazırlanmaktadır.
İnsan haklarına ilişkin raporlar ile, Ülkemiz hakkında düzenlenen ilerleme raporla-rındaki insan hakları konuları takip edil-mektedir.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 61
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi/AİHMEuropean Court of Human Rights/ECHRMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AİHM, Avrupa Konseyine bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. AİHM, AİHS ve ek protokol-leriyle güvence altına alınan temel hak-ların çiğnenmesi durumunda bireylerin, birey gruplarının, tüzel kişiliklerin ve diğer
devletlerin, belirli usuli kurallar dahilinde başvurabileceği bir yargı merciidir. Ülke-mizin de aralarında bulunduğu 47 Avrupa Konseyi üyesi, Mahkemenin yargı yetkisini tanımaktadır.
AİHM’e Hükümet savunmaları hazırlanmakta ve AİHM kararlarının tercümesi yapılarak ilgili mercilere iletilmektedir. Ülkemiz aleyhine yapılan başvurularla ilgili, AİHM Sekretar-yası ile yapılan toplantılara ve AİHM Büyük Daire duruşmalarına katılım sağlanmaktadır.
Ayrıca, İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı tetkik hâkimleri AİHM’e ve Avrupa Konseyi AİHM Kararlarının İcrası Komitesine 2 ay süreyle staja gönderilmektedir.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I62
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İhlallerinin Önlenmesine İlişkin Eylem Planı Kapsamında Oluşturulan Gayri Resmi Çalışma GrubuInformal Working Group Established as part of Action Plan to Prevent Violations of the European Convention on Human RightsGayri Resmi Çalışma Grubunun Bakanlığımız adına Sekretarya işlemleri, İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Avrupa Konseyi (AK) ile Bakanlığımız ara-sında AİHM temsilcilerinin de katılımıyla 2015 yılında “Avrupa İnsan Hakları Sözleş-
mesi İhlallerinin Önlenmesine İlişkin Eylem Planı” kapsamında Gayri Resmi Çalışma Grubu kurulmuştur.
Gayri Resmi Çalışma Grubu toplantılarına katılım sağlanmakta ve bu konuda gerekli çalışmalar yürütülmektedir.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 6 3
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi/AKBKCouncil of Europe Committee of Ministers/CMMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
AKBK, Avrupa Konseyinin üç temel organından, karar alma mekanizmasından olan hükü-metler kanadını oluşturmaktadır.
AKBK, AİHM kararlarının icrasını denetlemektedir.
AİHM kararlarının ödemesi yapılmaktadır. AİHM kararlarının icrası kapsamında, eylem planı ve eylem raporları AKBK’ye gönderilmektedir. Yılda 4 kez yapılan, AİHM kararlarının icrasının görüşüldüğü toplantılara katılım sağlanmaktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I6 4
Avrupa Konseyi Gazeteciliğin Korunması ve Gazetecilerin Güvenliği PlatformuCouncil of Europe Platform to Promote the Protection of Journalism and Safety of JournalistsMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Avrupa Konseyi üyesi devletlerde medya özgürlüğü ve gazetecilerin güvenliği konu-sundaki ciddi endişeler hakkındaki bilgi-lerin derlenmesi, işlenmesi ve yayılmasını kolaylaştıran, AİHS’nin 10’uncu maddesi ile garanti altına alınan bir mekanizmadır.
Amacı gazetecilerin korunmasını geliştir-meyi, medya profesyonellerine yönelik tehdit ve şiddeti daha iyi ele almayı ve Avrupa Konseyinde erken uyarı mekaniz-malarını ve müdahale kapasitesini teşvik etmek olarak belirlenmiştir.
Platform tarafından, Ülkemize yönelik bildirimler Avrupa Konseyi Daimî Temsilciliğimize iletilmekte olup, anılan bildirimlere Temsilciliğimiz ile koordineli bir şekilde cevabi yazılar yazılmaktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 6 5
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiserliği/İHKCouncil of Europe Commissioner for Human RightsMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Yargısal niteliği bulunmayan bağımsız bir denetim mekanizmasıdır. Üye ülkelerde in-san haklarının korunması ve geliştirilmesi ile insan hakları bilincinin yerleştirilmesine yönelik faaliyetlerde bulunmaktadır. Belirli aralıklarla üye devletlere yaptığı ziyaret-lerde Hükümet yetkililerinin yanı sıra sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle bir araya gelmekte ve ziyaretlere ilişkin bulgu ve tavsiyelerini yayınladığı ülke raporlarıy-la kamuoyuna açıklamaktadır. İHK ayrıca,
Avrupa’da insan haklarının korunması ve geliştirilmesi alanında karşılaşılan temel sorunlar hakkında tematik rapor ve görüş-ler de yayımlamaktadır.
İHK, gerekli gördüğü hallerde Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ve Parlamenter Meclisine raporlar sunup, bu organların talebi üzerine görüşler verebilmektedir. AİHM önünde görülmekte olan davalarda yazılı görüş sunma ve duruşmalara katıl-ma hakkı vardır.
Komiserliğin faaliyetlerinin takibi yapıl-makta ve Dışişleri Bakanlığı ile koordineli bir şekilde bilgi ve görüşler gönderilmek-tedir. Komiserin AİHM önündeki davalara
müdahil olduğu durumlarda, Komiser görüşlerine ilişkin karşı görüşler hazırlan-makta ve AİHM’e iletilmektedir.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I6 6
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Yönetim KomitesiCouncil of Europe The Steering Committee for Human Rights/CDDHMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Her yılın Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ayla-rında münhasıran insan hakları gündemli olarak toplanan Komitede; Avrupa Kon-seyi Bakanlar Komitesi üyelerince AİHM ihlal kararlarının icrası denetlenmektedir. Avrupa Konseyi AİHM Kararlarının İcrası Dairesi (AKİD) tarafından, Komiteye üye
ülkelerin AİHM kararlarının icrası kap-samında gönderdiği eylem planı/eylem raporları görüşülmekte, gerekli görülen hallerde dosyanın kapatılmasına, denetim usulünün değiştirilmesine veya denetimin devamına karar verilmektedir.
Dışişleri Bakanlığı ile koordineli olarak, CDDH Ana Komitesi ve alt komite faaliyetleri takip edilmektedir. Bilgi ve görüş yazıları Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla iletilmekte ve CDDH toplantılarına yine Dışişleri Bakanlığı ile birlikte katılım sağlanmaktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 67
Avrupa Konseyi İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi/AİÖK Council of Europe European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment/CPTMerkez: Strazburg/Fransa
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Komite, taraf devletlerin yetki alanları içinde bulunan ve kişilerin kamu ma-kamlarının eylemlerince özgürlüklerinden alıkondukları yerleri ziyaret edebilir ve bu yerlerde inceleme, araştırma ve denetle-me yapabilir. Taraf devlet, Komitenin ziya-retlerine izin vermek ve Komiteyle iş birliği yapmakla yükümlüdür. Komitenin, göze-
tim yerlerine sınırsız erişim ve buralarda herhangi bir kısıtlamaya tabi olmaksızın dolaşma yetkisi bulunmaktadır. Ziyarette bulunan Komite üyeleri, özgürlüklerinden yoksun bırakılan kişilerle özel görüşme yapma ve bilgi verebilecek konumda olan herkesle serbestçe iletişim kurma hakkına sahiptir.
Bakanlığımız adına Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Komite çalışmalarına -gerekli hallerde- İnsan Hakları Dairesi Başkanlığınca da bilgi ve görüş hazırlanarak katkı verilmektedir.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I6 8
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi/İHKUnited Nations Human Rights Council/HRCMerkez: Cenevre/İsviçre
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
İHK, insan haklarından sorumlu olan ve 47 üye ülkeden oluşan, hükümetlerarası bir BM organıdır. Zaman içinde itibar kaybına
uğrayan BM İnsan Hakları Komisyonunun yerini almak ve bu Komisyonunun görev-lerini üstlenmek üzere kurulmuştur.
BM Cenevre Ofisi nezdinde yılda 4 kez ya-pılan toplantılara katılım sağlanmaktadır. Dışişleri Bakanlığı ile koordineli olarak, özel raportörler, çalışma grupları ve diğer insan
hakları mekanizmalarına ilişkin görüşler hazırlanmakta ve bilgi talepleri karşılan-maktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 69
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Özel MekanizmalarıUnited Nations Special Procedures of the Human Rights Council Merkez: Cenevre/İsviçre
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Bünyesinde, BM Düşünce ve İfade Özgür-lüğü Özel Raportörü, BM Barışçıl Gösteri ve Toplanma Hakkı Özel Raportörü, BM İn-san Hakları Savunucularının Durumu Özel Raportörü, BM Terörle Mücadelede İnsan
Haklarının Korunması Özel Raportörü ile BM Yargıçların ve Avukatların Bağımsızlığı Özel Raportörü gibi raportörler bulun-maktadır.
BM İnsan Hakları Özel Mekanizmaları tarafından Devletimize hitaben kaleme alınan mektuplara, Dışişleri Bakanlığı ile koordineli bir şekilde cevabi yazılar yazılmakta, görüş ve değerlendirmelerde bulunulmaktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I70
Birleşmiş Milletler Keyfi Gözaltı Çalışma Grubu United Nations Working Group on Arbitrary Detention/WGADMerkez: Cenevre/İsviçre
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Çalışma grubunun başlıca görevleri; Evrensel İnsan Hakları Deklarasyonun-da veya ilgili devletlerce kabul edilen uluslararası yasal araçlarda belirtilen uluslararası standartlara uygun olmayan keyfi veya tutarsız olarak uygulanan özgürlükten yoksun bırakma vakalarını araştırmak, hükümetler ile hükümetler arası organizasyonlardan, sivil toplum örgütlerden ve ilgili kişilerin ailelerinden veya temsilcilerinden bilgi almak, iddia edilen keyfi gözaltı olaylarına ilişkin ola-rak sunulan bilgilere göre hareket ederek ilgili Hükümetlere davaları netleştirmek ve Hükümetlerin dikkatlerini çekmek için
acil başvurular yapmak ve bildirimlerde bulunmak ve ülkelerdeki durumları ve keyfi bir şekilde özgürlükten mahrum bı-rakma durumlarının altında yatan sebep-leri daha iyi anlamak için Hükümetlerin daveti üzerine saha görevlerini yapmak, keyfi özgürlükten yoksun bırakma uy-gulamalarını önlemek ve korumak için devletlere yardımcı olmak ve gelecekteki olayların değerlendirilmesini kolaylaş-tırmak için genel nitelikteki konulardaki müzakereleri hazırlamak ve faaliyetlerini, bulgularını, sonuçlarını ve önerilerini içe-ren yıllık bir rapor hazırlayarak BM İnsan Hakları Konseyine takdim etmektir.
Çalışma Grubu tarafından Devletimize yazılan mektuplara Dışişleri Bakanlığı ile koordineli bir şekilde cevabi yazı yazılmaktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 7 1
Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmeye (MSHS) Dayalı Denetim KomiteleriCommittees to Monitor and Supervise the Implementation of the UN International Covenant on Civil and Political RightsMerkez: Cenevre/İsviçre
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
BM bünyesinde kabul edilen insan hakları antlaşmalarından bir kısmının taraf devlet-lerce uygulanıp uygulanmadığını denetle-mek üzere, bağımsız uzmanlardan oluşan İnsan Hakları Komitesi, Zorla Kaybedilmeye Karşı Komite, İşkenceye Karşı Komite, İş-kence ve Diğer Zalimane, Gayri İnsani veya Küçültücü Muamele veya Cezanın Önlen-mesi Alt Komitesi (SPT) ve insan haklarına ilişkin diğer komiteler kurulmuştur. Birleşmiş Milletler Şartına dayalı denetim usullerinden farklı olarak, bir komitenin bir devletle ilgili denetim yapabilmesi için, öncelikle söz ko-nusu devletin ilgili insan hakları antlaşmasına taraf olması gerekmektedir.
Komitelerin denetimde yararlandığı usullerin önemli bir kısmı ihtiyaridir. Başka bir ifade ile, komitelerin denetimde yararlanabileceği usullerin tümünün, antlaşmaya taraf olan devletçe kabul edilmesi zorunlu değildir. Tüm antlaşmalar bakımından ortak ve zo-runlu olan tek denetim usulü, taraf devlet raporlarının incelenmesine ilişkin usuldür.
Komiteler, taraf devlete ilişkin denetimlerin-de, ilgili antlaşmada güvence altına alınan hak ve özgürlüklerle sınırlıdır. Devlet, antlaş-maya çekince ile taraf olmuş ise, ilgili komi-tenin denetim yetkisi, o çekince ölçüsünde daralmaktadır.
Anılan Komitelere -Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ve Ek İhtiyari Protokole istinaden- yapılan baş-vurulara Dışişleri Bakanlığı ile koordineli bir şekilde cevabi yazılar yazılmaktadır.
(Birleşmiş Milletler İşkence ve Diğer Zali-mane, Gayri İnsani veya Küçültücü Muame-le veya Cezanın Önlenmesi Alt Komitesi/SPT çalışmaları, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.)
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I7 2
Birleşmiş Milletler Zorla veya İrade Dışı Kaybolmalar Çalışma GrubuUnited Nations Working Group on Enforced or Involuntary Disappearances/WGEIDMerkez:Cenevre/İsviçre
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyo-nu tarafından, kişilerin zorla veya istemsiz olarak kaybolmaları ile ilgili soruları incele-
mek üzere bir çalışma grubu kurulmasına karar vermiştir. Çalışma Grubunun birer yıl görev alan beş üyesi vardır.
Çalışma grubu tarafından Devletimize hitaben genellikle “Acil Çağrı” başlıklı mektuplar gönderilmekte olup Dışişleri
Bakanlığı ile koordineli şekilde cevabi yazı-lar yazılmaktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 7 3
İslam İş Birliği Teşkilatı (İİT) Bağımsız Daimî İnsan Hakları KomisyonuThe Independent Permanent Human Rights Commission of the Organization of Islamic CooperationMerkez: Cidde/Suudi Arabistan
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Komisyon, üye devletlerin, ülkelerinde medeni, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel hakları geliştirme çabalarını desteklemek-tedir. Ayrıca Komisyon, üye devletlerdeki medeni, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel
hakların İİT Şartına uygun şekilde geliştiril-mesini ve Müslüman azınlık ve toplulukların insan haklarına saygının güvence altına alınmasını sağlamak için üye devletlerle iş birliği içinde çalışmaktadır.
İslam İş Birliği Teşkilatı nezdindeki Bağımsız Daimî İnsan Hakları Komisyonunun yılda iki kez Cidde/Suudi Arabistan’da yapılan periyodik toplantılarına katılım sağlanmaktadır.
Dışişleri Bakanlığı ile koordineli olarak, bilgi ve görüş yazıları hazırlanmakta ve gönderil-mektedir.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I74
Parlamentolararası Birlik (PAB) İnsan Hakları KomitesiInter-Parliamentary Union Committee on Human RightsMerkez: Cenevre/İsviçre PAB Türk Grubu Sekretaryası TBMM nezdinde faaliyet göstermektedir.
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
Bağımsız devlet parlamentolarının temsil-cilerinden oluşur. 138 üyesi vardır. Temsili kuruluşları güçlendirme, barış ve toplum-lararası iş birliğini tesis ve parlamentolar ile parlamenterler arasındaki temasları arttırmak amacıyla çalışmaktadır. Tüm ülkelerin parlamentoları ve parlamen-terleri arasındaki görüşmelerle tecrübe alışverişi desteklenmektedir. Uluslararası gündemde yer alan güncel siyasi ve eko-nomik meseleler incelenmektedir. Çalışma alanları; barış ve silahsızlanma, insan
hakları, parlamenterlerin insan haklarının korunması, kadınlara ve çocuklara karşı uygulanan şiddet, sosyal ve ekonomik ge-lişmeler, çevre ve sürdürülebilir kalkınma, eğitim, siyasi ve hukuki meseleler, kadın hakları, Akdeniz’de güvenlik ve iş birliği, parlamenter kuruluşların desteklenmesi ve geliştirilmesi, Kuzey-Güney diyaloğu-nun geliştirilmesidir. Bünyesinde çok sa-yıda komite bulunmakta olup, bunlardan biri de Parlamenterlerin İnsan Hakları Komitesidir.
Parlamentolararası Birlik bünyesinde bulunan Parlamenterlerin İnsan Hakları Komitesi tarafından, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Ülkemize iletilen mektuplara
-Bakanlığımızın ilgili birimlerinden temin edilen bilgi ve belgeler doğrultusunda- cevabi yazılar yazılmaktadır.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I 7 5
Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları
DIĞER ÇALIŞMALAR
İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslara-rası Af Örgütü gibi insan hakları alanında faaliyet gösteren pek çok uluslararası sivil toplum kuruluşu bulunmaktadır.
Uluslararası sivil toplum kuruluşlarının, Ülkemiz hakkında yayımladıkları raporlar
takip edilmektedir. Yayımlanan rapor ve açıklamalara ilişkin karşı açıklamalar ha-zırlanmaktadır. Bu kuruluşlar tarafından, Ülkemize gerçekleştirilen ziyaretlerde Bakanlığımız ile yapılan görüşmeler takip edilmektedir.
İ N S A N H A K L A R I D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I76
Yabancı Devletlerin İnsan Hakları Çalışmaları
DIĞER ÇALIŞMALAR
Bazı devletler tarafından, insan hakları alanında diğer devletler hakkında gö-rüş, değerlendirme ve eleştiriler içeren raporlar yayımlanmaktadır.
Anılan raporlarda, Ülkemizdeki insan hakları ile ilgili yapılan değerlendirme-
ler hakkında bilgi notları hazırlanmak-tadır. Ayrıca gerektiği takdirde Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla insan hakları ala-nında Ülkemizdeki güncel gelişmeleri de içerecek şekilde cevabi yazılar ya-zılmaktadır.
A D L İ T I P K U R U M U
A D L İ T I P K U R U M U 8 1
Avrupa Adli Bilimler Enstitüleri AğıEuropean Network of Forensic Science Institutes/ENFSIMerkez: Wiesbaden/Almanya
ULUSLARARASI KURULUŞUN FAALIYET ALANI
BAKANLIĞIMIZ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ULUSLARARASI KURULUŞUN ADI
36 ülkeden 68 üyesi bulunan ENFSI’nin amacı, adli bilimler alanında bilgi ve dene-yim paylaşımı ile bölge uzmanları arasında bir iletişim ağı oluşturmak, iyi uygulama ve uluslararası kalite standartlarının tüm laboratuvarlar arasında yaygınlaştırıla-rak daha da gelişmesini sağlamaktır. Bu amaçla toplantılar düzenlenmekte, iyi
uygulama el kitapları yayımlamakta ve ye-terlilik testleri hazırlanmaktadır. ENFSI’nin, farklı uzmanlık alanlarında oluşturulmuş 17 çalışma grubu bulunmakta olup; bu ça-lışma grupları da düzenli olarak toplantılar gerçekleştirmekte ve ENFSI’nin bilimsel anlamda en önemli kaynağını oluştur-maktadır.
26 Mayıs 2005 tarihinde ENFSI üyeliğine kabul edilen Adli Tıp Kurumu, bu tarihten itibaren her yıl düzenli olarak yapılmakta olan yıllık toplantılara ve çeşitli çalışma grupları ile Kalite ve Yeterlilik Daimî Kuru-lunun toplantılarına katılım sağlamaktadır.
ENFSI tarafından hazırlanan iyi uygulama el kitapları, ilgili laboratuvarlarla paylaşıl-makta ve uygulanmasına yönelik çalışma-lar yürütülmektedir.