UPRAVE - Ministarstvo finansija · kao i ostale pravne oblasti (susvojina, zajednička svojina, etažna svojina, fiducijarna svojina, akcionarska svojina, lične službenosti i susjedska

Bilten IVApril - Jun 2006.

REPUBLIKA CRNA GORA

MINISTARSTVO FINANSIJA

BILTEN IVAPRIL - JUN 2006.

UPRAVE

PORESKA UPRAVA: www.poreskauprava.vlada.cg.yu

UPRAVA CARINA: www.gom.cg.yu/carine

UPRAVA ZA ANTIKORUPCIJSKU INICIJATIVU: www.antikorup.vlada.cg.yu

UPRAVA ZA SPREČAVANJE PRANJA NOVCA: www.gom.cg.yu/aspn

UPRAVA ZA NEKRETNINE: www.nekretnine.cg.yu

www.ministarstvo-finasija.vlada.cg.yu

BILTEN Ministarstva finansija Crne Gore/april-jun 2006.

SADRŽAJ

2

UVODNIK

- Ministar finansija, dr Igor Lukšić

ZAKON O SVOJINSKO PRAVNIM ODNOSIMA

- Pomoćnik ministra finansija, Krsto Racković

ZAKON O DRŽAVNOJ IMOVINI

- Samostalni savjetnik, Milodarka Novosel

RESTITUCIJA

- Direktor Fonda za obeštećenje, Đorđina Lakić

OBVEZNICAMA RETITUCIJA

DO DRŽAVNE IMOVINE

- Pomoćnik ministra finansija, Krsto Racković

ZAKON O PORESKIM SAVJETNICIMA

- Pomoćnik ministra finansija, Koviljka Mihailović,

- Samostalni savjetnik, Antoaneta Krivokapić

PROCEDURE U PORESKOM POSTUPKU

- Načelnik Odsjeka za drugostepeni upravni

i carinski postupak, Pero Mrdak

SADRŽAJ

4-5

6-9

10-12

13-14

15

16-17

18-23


SADRŽAJ

3

29

26-28

24-25

30-31

32-33

34-35

36

37-39

40-48

PROJEKAT 1000 STAMBENIH KREDITA

- Viši savjetnik, Dragan Darmanović

MEĐUNARODNA SARADNJA - E B R D

- Koordinator odjeljenja za međunarodnu saradnju,

Jadranka Radunović

PRENOS VLASNIŠTVA VOJNE IMOVINE

NA REPUBLIKU CRNU GORU

- Predrag Stamatović, savjetnik ministra

PODRŠKA REFORMSKIM PROCESIMA

SISTEMA ODBRANE

- Savjetnik za pitanja finansiranja vojske u Ministarstvu

finansija, mr Mijajlo Savović

PREGLED AKTIVNOSTI MINISTRA FINANSIJA

- PR SLUŽBA MINISTARSTVA

- Portparol, Ana Miljanić, Viši namještenik I, Maja Bašić

PREGLED OSTALIH VIJESTI


STARA DEVIZNA ŠTEDNJA - INFORMACIJA


IZVJEŠTAJ O STANJU JAVNOG

DUGA CRNE GORE

DO 30. JUNA 2006 GODINE

- Odsjek za upravljenje dugom, analizu zaduženosti,

upravljenje gotovinom i odnose sa inostranstvom

- Snežana Ivanović, Mersija Purišić, Mina Jovović,

Nikola Vukićević

MAKROEKONOMSKI IZVJEŠTAJ

- Koordinator Odsjeka za makroekonomsku analizu i

saradnju sa međunarodnim institucijama, dr Stanko Jeknić,

- Viši savjetnik I, Vladislav Karadžić

BBiilltteenn MMiinniissttaarrssttvvaa ffiinnaannssiijjaa aapprriill--jjuunn 22000066.. ggooddiinnee

BBRROOJJ:: 44

IIZZLLAAZZII:: kkvvaarrttaallnnoo

IIZZDDAAVVAAČČ:: MMiinniissttaarrssttvvoo ffiinnaannssiijjaa CCrrnnee GGoorree

ZZAA IIZZDDAAVVAAČČAA:: ddrr IIggoorr LLuukkššiićć

UURREEDDNNIIKK:: AAnnaa MMiilljjaanniićć

UURREEĐĐIIVVAAČČKKII OODDBBOORR:: KKoovviilljjkkaa MMiihhaaiilloovviićć,,

MMiilloorraadd KKaattnniićć,, KKrrssttoo RRaacckkoovviićć

PPRREEVVOODDIILLAACC:: JJeelleennaa ČČaađđeennoovviićć

DDIIZZAAJJNN:: AAddiill TTuuzzoovviićć

KKOONNTTAAKKTT:: PPRR SSLLUUŽŽBBAA MMIINNIISSTTAARRSSTTVVAA

FFIINNAANNSSIIJJAATTEELL::

++338811 8811 222244 558811FFAAXX::

++338811 8811 222244 445500EE--MMAAIILL::

mmff@@mmnn..yyuuWWEEBB::

wwwwww..mmiinniissttaarrssttvvoo--ffiinnaannssiijjaa..vvllaaddaa..ccgg..yyuuAADDRREESSAA::

SSttaannkkaa DDrraaggoojjeevviiććaa bbrr 22,, PPooddggoorriiccaa

ŠŠTTAAMMPPAA:: GGrraaffoottiissaakk

TTIIRRAAŽŽ:: 440000


Uvodnik

4

Preuzimanje pune odgovornostiza sprovođenje ekonomske politike,kao i učešće u punom kapacitetu u in-tegracionim procesima, treba da dajusnažan zamajac ekonomskom rastu irazvoju u srednjem i dugom roku.Skori nastavak pregovora o učlanje-nju Crne Gore u Svjetsku trgovinskuorganizaciju, potom očekivani novimandat za pregovore sa Evropskomkomisijom o ugovoru o stabilizaciju iasocijaciju, kao i nedavno okončanamisija MMF-a na temu srednjoročne

makroekonomske politike i struktur-nih reformi, predstavljaju i predstav-ljaće pozitivan signal, prije svega stra-nim, ali i nesumnjivo domaćim inves-titorima. Stabilnost sistema i predvid-ljiva ekonomska politika od ogrom-nog su značaja za poslovno planira-nje. Ako se tome dodaju reforma imo-vinskih zakona, uslovi za veće investi-cije, a time i otvaranje novih radnihmjesta, postaju izvjesniji.

U vezi s tim, potrebno je otpočeti

UVODNIKMMiinniissttaarr ffiinnaannssiijjaa CCrrnnee GGoorree ddrr IIGGOORR LLUUKKŠŠIIĆĆ

KONTAKT:

TTEELLEEFFOONN:: ++338811 8811 224422--883355FFAAXX:: ++338811 8811 222244 445500EE--MMAAIILL::mmff@@mmnn..yyuuWWEEBB::www.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yu Uspješno sproveden referendum o nezavisnosti, potom veoma brzo među-

narodno priznanje Crne Gore, kao i ekspresno učlanjenje u OrganizacijuUjedinjenih Nacija predstavljaju uvod u novo crnogorsko politiko doba. De-

mokratska konsolidacija sistema, koja će se odvijati kroz parlamentarne izbore i iz-radu novog Ustava, stvara uslove za ekonomsko pozicioniranje anaše države u no-vom kontekstu.

POŠTOVANI ČITAOCI,


Uvodnik

5

pripreme svojevrsne Agende 2010,odnosno aktivnosti u nastavku eko-nomskih reformi sprovođenih u pe-riodu 2002-2006. Ostvarena makroe-konoska stabilnost, visok procenatprivatizovanog društvenog kapitala,kao i zakonodavna osnova u mnogimoblastima, predstavljaju svojevrsnuplatformu za nastavak transformacijei modernizacije crnogorske ekonomi-je i društva. Kombinacija strukturnihreformi uz kontrolu javnih rashoda iobaranja poreskih stopa predstavljapolitiku koja treba da dodatno stimu-liše ekonomske slobode, ali i olakšarazmjenu svojinskih prava uz nižetransakcione troškove. Ključne struk-turne refomre se ogledaju u nastavkuprivatizacije, odnosno omogućavanjudugoročnih koncesija kod poslovnihsistema kakvi su: Elektroprivreda, Lu-ka Bar, Aerodromi ili Montenegroair-lines, kao i u sprovođenju naredne fa-ze penzijskih reformi, uvođenjem IIstuba, odnosno pojedinačne kapitali-zovane štednje. Posebno osjetljiva, alinezaobilazna refoma u tom kontekstuje i reforma tržišta rada, kroz njegovuliberalizaciju. Trend opadajuće neza-posljenosti je očigledan, i uskoro ćepasti ispod 16%, ali je to i dalje visoknivo koji je moguće oboriti liberaliza-cijom radnog zakonodavstva. Istovre-

meno, u kombinaciji sa postupnimobaranjem poreza na dohodak do ni-voa od 9%, stvaraju se uslovi da se naj-veći dio sive ekonomije uvede u real-ni sektor.

U tom kontekstu, ključni izazovjavnih finansija biće politika javnogduga opšteg državnog sektora, koji bido 2011 godine trebalo da se obori is-pod 30%. Takva politika javnog dugastvorila bi uslove za rast državnog kre-ditnog rejtinga, umanjujući premijurizika u Crnoj Gori. To implicira opa-danje kamatnih stopa i time ima pozi-tivan uticaj, ne samo na biznis, već i ži-votni standard svih građana koji suupućeni na bankarski sektor, šireći imtako opseg mogućnosti. Istovremeno,smanjivanjem javnog duga poreski iprivatizacioni prihodi se dinamičnijeusmjeravaju ka razvoju infrastrukturei time postizanju visokih dugoročnihstopa ekonomskog rasta.

S poštovanjem

dr IGOR LUKŠIĆ

Ministarstvo finansija Crne Gore


Zakon o svojinsko - pravnim odnosima

6

osnovama svojinsko-pravnih odnosa i brojnim posebnim za-

konima (u etažnoj svojini, hipoteci, zalozi, fiducijarnom pre-

nosu prava svojine i dr.). U mjeri u kojoj još nijesu uređeni no-

vim propisima, na te odnose se mogu još uvijek primjenjiva-

ti predratna pravna pravila, pod opštim uslovima sadržanim

u Zakonu o nevažnosti pravnih propisa donijetih prije 6. apri-

la 1941. godine i za vrijeme okupacije iz 1946. godine.

Izradom Predloga zakona o svojinsko-pravnim odnosima

Crne Gore, materija stvarnog prava našla se na jednom mjes-

tu. Pri tome su korišćena dosadašnja iskustva, odredbe našeg

velikog opšteg imovinskog zakonika za Crnu Goru, sudska

praksa, uporedna pravna rješenja kao i rješenja iz evropskog

prava, posebno Konvencije o zaštiti osnovnih ljudskih prava

i sloboda, kao i praksa evropskog suda pravde.

Kao što je poznato, prema ranijim ustavnim rješenjima

Ministarstvo finansija je preko odgovarajuće Radne

grupe sastavljene od predstavnika Pravnog

fakulteta, Ministarstva finansija i Ministarstva

pravde, rukovođene prof. dr. Zoranom Rašovićem, pripremi-

lo Predlog zakona o svojinsko-pravnim odnosima.

Svojinsko-pravni odnosi u Crnaoj Gori još uvijek nijesu cje-

lovito uređeni zakonom. Svojina, kao ukupnost ekonomskih

odnosa u društvu i socijalni uslov egzistencije, temeljni je os-

nov za ukupnu društvenu reformu. Potpuno i cjelovito nor-

mativno regulisanje svojinsko-pravnih odnosa neophodno je

za realizaciju započetih promjena u ekonomskom i pravnom

sistemu Republike i bitan uslov bržeg ostvarivanja ustavne

koncepcije privatne svojine i slobode preduzetništva.

Materija svojinsko-pravnih odnosa je uređena Zakonom o

USKORO

DONOŠENJE ZAKONA

O SVOJINSKO - PRAVNIM

ODNOSIMA

SVOJINSKI ZAKON MORA ZAžIVJETI KAKO BI POSTAO PRAVO PRAKSE. SVAKO NOVO

VRIJEME ZAHTIJEVA I NOVA RJEŠENJA. SIGURNI SMO DA OVAJ ZAKON IDE U PRAVCU

NOVIH VREMENA.



7

zakonodavna nadležnost za regulisanje imovinsko-pravnih

odnosa bila je podijeljena tako da je Federacija uređivala os-

nove svojinsko-pravnih odnosa, a ostala pitanja bila su u

nadležnosti republika. Tako je 1980. godine donijet Zakon o

osnovnim svojinsko-pravnim odnosima ("Sl.list SFRJ", br.

6/80) kojim su uređeni: pravo svojine (nosioci i objekti, sti-

canje, zaštita, prestanak), stvarne službenosti, hipoteka (ruč-

na zaloga je regulisana Zakonom o obligacionim odnosi-

ma), državina, prava stranih fizičkih i pravnih lica i mjero-

davno pravo u slučaju unutrašnjeg sukoba zakona. Pojedina

pitanja iz tih oblasti koja nijesu obuhvaćena ovim zakonom

kao i ostale pravne oblasti (susvojina, zajednička svojina,

etažna svojina, fiducijarna svojina, akcionarska svojina, lične

službenosti i susjedska prava) bila su predmet zakonskog re-

gulisanja republika i djelimično su već uređena pojedinim

posebnim zakonima. Može se reći da brojni svojinski i drugi

stvarno-pravni odnosi još uvijek nijesu pravno uređeni.

Donošenjem Zakona o svojinsko-pravnim odnosima, Cr-

na Gora će cjelovito urediti opšti pravni sistem stvari i prava

što će obezbijediti imaocima tih prava, u pogledu stvarnih

prava, istovjetan obim kao i u ostalim državama Evrope.

U predlogu ovog zakona preuzete su uglavnom odredbe

bivšeg saveznog zakona, pa je uz dodato regulisanje neure-

đenih odnosa ponuđen jedinstven, konzistentan i cjelovit

tekst o svojinsko-pravnim odnosima.

Dosadašnji Zakon o osnovama svojinsko-pravnih odno-

sa regulisao je pojedine institute, ali ne sveobuhvatno i cje-

lovito, ostavljajući republičkoj legislativi da normativno

uredi ostatak odnosa i instituta. Sada su oni u Predlogu

ovoga zakona u potpunosti regulisani, što doprinosi kodi-

fikatorskim zahtjevima u određenoj oblasti društvenih od-

nosa. Tako su složeni instituti koji su ranije bili u podijelje-

noj zakonodavnoj nadležnosti sada objedinjeni. Uređenje

svojinsko-pravnih odnosa na jednom mjestu ima sve pred-

nosti sa gledišta potpunosti regulisanja, preglednosti rješe-

nja i njihove unutrašnje usklađenosti. Razlozi cjelishodnos-

ti govore takođe u prilog uređivanja ovih pitanja na jed-

nom mjestu.

Ovim Predlogom zakona uređena je i preuzeta materija

o etažnoj svojini, fiducijarnom prenosu prava svojine i hipo-

teci, što omogućava veću usklađenost i sistematičnost za-

konskog teksta, olakšava cjelovitost uvida u predmet reguli-

sanja kao i samo regulisanje. Kako kaže prof. dr Zoran Rašo-

vić ovim kodifikatorskim predlogom ostvaruje dublji sadr-

žinski zahvat u postojeće pravo i istovremeno ujedinjuje u

jednu cjelinu već postojeće stvarno pravo regulisano do sa-

da u više zakona. Opredjeljenje predlagača za jedinstveni in-

tegralni metod uređivanja ovih odnosa doprinijeće i lakšoj

praktičnoj primjeni zakona.

Pomoćnik ministra finansijaKrsto Racković



8

U izradi Predloga ovog zakona korišćen je uglavnom

Konstantinovićev model formulisanja pravnih normi, koji se

odlikuje jasnoćom, preglednošću i elegancijom zakonskog

teksta, pri čemu su korišćena najbolja iskustva iz uporednog

prava prilagođena našoj stvarnosti i usklađena sa međuna-

rodnim standardima u ovoj oblasti.

U Predlogu ovog zakona jasno su određeni subjekti, ob-

jekti i načela stvarnih prava kao i opšti principi na kojima se

zasnivaju (određenost, zabrana zloupotrebe stvarnih prava,

ograničenja prava svojine i dr.). Određen je pravni pojam

svojine, socijalna funkcija svojine, mogućnost i način ograni-

čavanja svojine, određena su i definisana ostala stvarna pra-

va (službenost, stvarni teret i zaloga, vlasnička prava države

i dr.) Zakonom su dalje uređena pitanja sticanja i prestanka

prava svojine na osnovu pravnog posla, nasleđivanjem, od-

lukom državnog organa na način pod uslovima utvrđenim

zakonom i dr. Posebno su regulisani pojedini tzv. orginalni

načini sticanja prava svojine (sticanje svojine od nevlasnika),

kao što su stvaranje nove stvari, prerada, sjedinjenje, građe-

nje na tuđem zemljištu, dugogodišnji zasadi, odvajanje plo-

dova, održaj, sticanje od nevlasnika i dr., zatim okupacija, sa-

đenje i sijanje na tuđem zemljištu, otrgnuto parče zemljišta,

nanos, pomjeranje rječnog toka, napušteno rječno korito,

novo rječno ostrvo, roj pčela i dr.

U zakonu su posebno uređena pitanja prava susvojine,

prava zajedničke svojine i etažne svojine. Naravno, na odgo-

varajući način uređena su i pitanja prava službenosti, lične

službenosti, susjedska prava.

Založno pravo, kao pravo povjerilaca (založni ili hipote-

karni povjerilac i zalogoprimac) da prije svih drugih povje-

rilaca namiri svoje potraživanje, takođe je uređeno ovim za-

konom.

Zbog jedinstvenosti uređivanja svih svojinskih odnosa tu

je svakako i fiducijarna svojina, odnosno fiducijarni prenos

prava svojine, što je do sada bilo regulisano posebnim zako-

nom.

Državina kao faktička vlast na stvari, regulisana je takođe

ovim zakonom.

Posebno su ovim zakonom uređena i pitanja prava stra-

nih lica u pogledu sticanja prava svojine na pokretnim i ne-

pokretnim stvarima. Ova pitanja su posebno značajna sa as-

pekta privatizacije i stranih ulaganja, odnosno mogućnosti

stranih pravnih i fizičkih lica da nesmetano ulažu svoj kapi-

tal u Crnu Goru. U odnosu na postojeća rješenja iz navede-

nog saveznog zakona, rješenja u ovom zakonu, u ovoj oblas-

ti su značajno liberalnija i prava stranih fizičkih i pravnih li-

ca u sticanju nepokretnosti u Crnoj Gori, uz postojanje uza-

jamnosti, izjednačavaju sa pravima naših građana.

Poseban značaj i kvalitet ovog zakona u smislu uspostav-

ljanja jasnih vlasničkih odnosa i utvrđivanja titulara svojine,

odnosno uklanjanje iz pravnog sistema kvazivlasničkih

odrednica i termina kao što su "korišćenje", "trajno korišće-

nje" i drugih recidiva društvene svojine, sadržan je u prelaz-

nim i završnim odredbama ovog zakona. Naime, posebnim

članovima regulisano je pitanje pretvaranja vlasničkih prava

iz društvene svojine i upisa prava svojine na stvarne titulare.

Time se uspostavljaju realni pravni instituti svojine i iz katas-

tra nepokretnosti uklanjaju prevaziđeni termini vlasničkih

prava, posebno u okviru građevinskog zemljišta. Upravo ta

nedefinisana svojina na zemljištu je u prethodnom periodu

pričinjavala značajne poteškoće i probleme u tranziciji i po-

sebno u postupku privatizacije privrednih društava ili djelo-

va njihove imovine.

Stupanjem na snagu ovog zakona u dijelu prelaznih i za-

vršnih odredbi uspostaviće se ustavom zagarantovana puna

vlasnička prava svih subjekata - nosioca svojinskih prava po-

čev od građana preko privrednih društava do lokalne upra-

ve. Dakle, figuriraće dva, ustavom zagarantovana oblika svo-

jine - privatna i državna, sa punim kapacitetima raspolaganja

i uživanja svojinskih prava.

Preteču ovoga rješenja nalazimo i u Zakonu o povraćaju

oduzetih imovinskih prava i obeštećenju ("Sl.list RCG", br.

21/04) u kome se bivšim vlasnicima, neopravdano oduzeta

imovina u okviru građevinskog zemljišta, ne vraća na kori-

šćenje već u svojinu.

Kao što je poznato, u prvim godinama nakon Drugog

svjetskog rata u Jugoslaviji su sprovedene radikalne mjere

razvlašćivanja vlasnika sredstava za proizvodnju, po osno-

vu konfiskacije imovine, propisa o agrarnoj reformi i na-

cionalizaciji privatnih i privrednih preduzeća, zgrada, gra-

đevinskog zemljišta i drugih propisa o oduzimanju prava

svojine i prenosa u društvenu, odnosno opštenerodnu svo-

jinu. Podruštvljavanje građevinskog zemljišta nastavlja se u

kontinuitetu, jer prema Ustavu SFRJ od 1974. godine na gra-

đevinskom zemljištu u gradovima i naseljenim mjestima

kao i na drugim područjima predviđenim za stambenu i

drugu kompleksnu gradnju nije bilo dozvoljeno pravo pri-

vatne svojine.

Ustav Republike Crne Gore iz 1992. godine ukida društ-

venu svojinu i uspostavlja jedinstveni svojinski sistem koji



9

jemči pravo svojine i nasleđivanja bez ikakvih ograničenja.

Nepovredivost prava svojine podignuta je među najviše vri-

jednosti ustavnog poretka. Međutim, i ako je društvena svo-

jina ukinuta, u pravnom sistemu Republike Crne Gore osta-

lo je da egzistira "pravo korišćenja" građevinskog zemljišta

vlasnika građevinskog objekta kao zaista relikta prevaziđe-

nih odnosa. Dakle, u katastarskim knjigama postoji jedna

nelogična kombinacija da građanin koji je vlasnik građevin-

skog objekta (porodične stambene zgrade poslovnog pros-

tora i dr. i koje je izgradio u legalnom postupku) nije vlasnik

već samo korisnik građevinskog zemljišta, odnosno urbanis-

tičke parcele na kojoj je objekat izgrađen. Svakodnevna

praksa svakodnevno derogira ove pravne nelogičnosti i sve

više uvodi univerzalne pravne principe primjerene evrop-

skim standardima, a koji se zasnivaju na potpunom raspola-

ganju sa imovinom, pa i građevinskim zemljištem imalaca

koji su pravo stekli u legalnom postupku.

Kako prof. Rašović naglašava upravo ta nelogičnost mo-

ra se razriješiti donošenjem Zakona o svojinsko-pravnim od-

nosima na već navedeni način, upisom prava svojine na do-

sadašnje imaoce "prava korišćenja", "trajnog korišćenja",

eventualno "upravljanje" i dr.

Donošenjem seta ostalih zakona iz imovinske oblasti

(Zakona o državnoj imovini, Izmjenama i dopunama Zako-

na o građevinskom zemljištu i Zakona o državnom premje-

ru i katastru nepokretnosti) koji su predviđeni Planom rada

Vlade RCG u I polugodištu 2006. godine, a koji su tokom iz-

rade usklađivani i čine komplementarnu i kompatibilnu cje-

linu, na sasvim nov i moderniji način, primjeren evropskim

standardima urediće se ukupna materija u ovoj oblasti u Cr-

noj Gori. Time se uspostavljaju jasni i adekvatni pravni insti-

tuti vlasništva, raspolaganja i mogućnosti transakcija sa imo-

vinom primjereni pravima subjekata nosioca vlasničkih pra-

va u savremenom svijetu.

Na tim principima, iz Predloga zakona o svojinsko prav-

nim odnosima Ministarstvo finansija pripremilo je sasvim

novu verziju Zakona o državnoj imovini sa ambicijama da iz-

vrši dalju diferencijaciju u okviru svojinskih prava i ovlašće-

nja na državnoj imovini sa jasno definisanom svojinskom

pozicijom i ovlašćenjima opštine (poseban prilog u ovom

biltenu).

Na osnovu navedenih principa iz Predloga zakona o svo-

jinsko-pravnim odnosima i Predloga zakona o državnoj imo-

vini, u vlasničkim knjigama, odnosno katastru nepokretnos-

ti, sve do sada nedefinisana vlasnička prava (korišćenja, traj-

nog korišćenja i dr.), koja su stečena na pravno valjan način,

upisala bi se na zahtjev vlasnika tih prava, kao pravo svojine.

Takođe na osnovu navedenih pravnih principa utvrdiće se i

zaštititi stvarni titulari privatne i državne imovine, a u okviru

državne imovine učiniti jasna diferencijacija vlasničkih pra-

va i obaveza opštine.

Izmjenama i dopunama Zakona o građevinskom zemljiš-

tu, sa mnogo jasnijim i savremenijim rješenjima, zaokružiće

se i pojednostaviti procedure ukupnog postupanja sa imovi-

nom nosioca vlasničkih prava u okviru građevinskog zem-

ljišta, kao i urediti, na kvalitetno nov način, njihova prava i

obaveze.

Na taj način zaokružio bi se zakonodavni okvir i u potpu-

nosti uspostavili realni imovinskio pravni odnosi i sve rad-

nje i postupci na i sa imovinom imaoca svojinskih ovlašće-

nja.

Usvajanjem Zakona o svojinsko-pravnim odnosima Crna

Gora će dobiti novi sistem svojinsko-pravnih odnosa, odnos-

no stvarnih prava. Svojinsko - pravni odnosi su u svakoj drža-

vi temelj pravnih odnosa uopšte. Zato je izrada predloga

ovog zakona podrazumijevala dobro poznavanje dosadaš-

njeg pravnog sistema (propisi, sudska praksa, pravna teori-

ja). Priprema tako opsežnog zakona iz oblasti svojinsko-

pravnih odnosa u trenutku kada taj sistem doživljava značaj-

ni zaokret i potrebu rješavanja mnogih, u međuvremenu

nastalih odnosa koji se rješavaju u sudskim i vansudskim

postupcima, predstavljao je zaista veliki izazov.

Ovaj zakon stvara pretpostavke, rješavanja mnogih raz-

novrsnih odnosa u koje stupaju fizička i pravna lica. Očeku-

je se da će njegova rješenja biti inspirativna za sudsku i dru-

gu praksu, za pravnu teoriju i uporedna pravna proučavanja,

pri čemu je svojinski Kodeks Crne Gore snažan iskorak ka

pravnom partnerstvu sa Evropskom Unijom.

I na kraju, kako bi rekao prof. Rašović - donošenje svojin-

skog zakonika spada u krupna državna pitanja. Svojinski za-

kon mora zaživjeti kako bi postao pravo prakse. Svako novo

vrijeme zahtijeva i nova rješenja. Sigurni smo da ovaj zakon

ide u pravcu novih vremena.

Pomoćnik ministra finansija

KRSTO RACKOVIĆ


Zakon o državnoj imovini

10

Ministarstvo finansija u sara-dnji sa Ministarstvom prav-de, Ministarstvom uređe-

nja prostora i zaštite životne sredine iUpravom za nekretnine pripremilo jenovi Zakon o državnoj imovini i dos-tavilo u proceduru radnim tijelimaVlade.

Pripremom ovog teksta Zakona,zajedno sa drugim propisima iz oveoblasti, zaokružena je zakonska nor-mativa koja uređuje imovinu i imovin-ska prava.

U cilju boljeg razumijevanja oveoblasti i značaja predloženih rješenjaza pravni sistem Republike Crne Go-re, neophodno je ukazati na sledeće:

Pitanje uređenja uslova i postupkapod kojima se vrši promet nepokret-nosti na poljoprivrednom, građevin-

skom i šumskom zemljištu, građevin-skim objektima - zgradama bilo jeuređeno Zakonom o prometu nepok-retnosti («Službeni list SRCG», br27/75), s tim što su izmjene ovog Za-kona vršene 1989, 1991, 1992. i 1994.godine. Pojedine odredbe ovog zako-na i sada se primjenjuju.

Odredbama tog zakona definisa-no je da su nepokretnosti u opštojupotrebi, a da su nosioci prava kori-šćenja u društvenoj svojini organizaci-je udruženog rada, samoupravne in-teresne zajednice, društveno politič-ke zajednice, mjesne zajednice i dru-ge samoupravne organizacije i zajed-nice, odnosno društvena pravna lica.

Primjera radi, kod otuđenja građe-vinskih objekata - zgrada, na kojima jepostojalo pravo svojine, prenosi sepravo i na zemljište na kome se zgra-da nalazi, kao i na zemljište koje služi

PREDLOG

NOVOG

ZAKONA O

DRžAVNOJ

IMOVINI

OCJENA STANJA

Samostalni savjetnikMilodarka Novosel



11

za njenu rednovnu upotrebu, s tim štonovi vlasnik na zgradi stiče pravo svo-jine, a na zemljištu u društvenoj svoji-ni stiče se pravo koriščćenja dok zgra-da na njemu postoji.

Prava i obaveze državnih organa upogledu raspolaganja imovinom bilasu posebno uređena Zakonom o pra-vima i obavezama organa društvenopolitičkih zajednica u pogledu sredsta-va u društvenoj svojini koja oni koriste(«Službeni list SRCG», broj 21/84).

Prema tome, navedenim zakoni-ma u SRCG bila su uređena prava ras-polaganja nepokretnom i pokretnomimovinom u društvenoj svojini.

Za zemlje bivše SFRJ, kao i drugezemlje sa socijalističkim društvenimuređenjem, reforme u oblasti imovin-skih prava i ovlašćenja su ključne re-forme u procesu tranzicije. Naime,kao što se vidi iz navedenih zakonasva pokretna i nepokretna imovina bi-la je društvena svojina na kojoj nijebio određen jasan titular «svačije i ni-čije».

Zadatak reformi u procesu tranzi-cije je da za imovinu odredi jasnognosioca prava raspolaganja i da je nataj način imovinu zaštiti od uzurpaci-ja, izvrši njenu privatizaciju i valoriza-ciju kroz razne oblike prihoda odimovine.

Republika Crna Gora donijela jenovi zakon o imovini Republike CrneGore («Službeni list RCG», broj 44/99).Tim zakonom trebalo je da se otklonesve nedoumice bivšeg sistema i društ-venog oblika svojine na imovini, štonije urađeno na adekvatan način. Nai-me, zakon nije u potrebnoj mjeri zaži-vio, prvenstveno iz razloga što je pita-nja koja su po sebi materijala zakonasa jasnim definicijama, uredio uopšte-no i neprecizno, pa su iz tih razlogaizostali i podzakonski akti koje je za-kon predviđao.

Pored toga, desili su se i određenizakonski propusti u ovoj oblasti, kaošto su odredbe Zakona o obrazova-nju, kojima je dato ovlašćenje Minis-

tarstvu obrazovanja da raspolaže dr-žavnom imovinom, Zakona o turizmukojima je ustupljeno pravo opštini daraspolaže sa državnom imovinom(mineralne vode, što je suprotno os-novnim pravima koja se mogu vršitina državnoj imovini) i dr.

Takođe, zbog neadekvatnih zakon-skih rješenja javio se problem prilikomprivatizacije pojedinih javnih preduze-ća (objekat u svojinu, zemljište na kori-šćenje), nejasan upis svojine u katastarnepokretnosti, kao i pogrešan upis dr-žavne imovine koja pripada Republici,u korist opštine, slučaj kod institucijazdravstva, obrazovanja, kulture i dr.

Nadalje, nakon donošenja ovogzakona, u skladu sa zacrtanim razvoj-nim ciljevima pristupilo se reformisistema u brojnim segmentima, od ko-jih posebno mjesto zauzima državnauprava, lokalna samouprava, budžet,mjesto i uloga državnog tužioca i dr.U tom smislu doneseni su odgovara-jući zakonski propisi kao što je Zakono budžetu («Službeni list RCG», broj40/01), Zakon o lokalnoj samouprav-ni («Službeni list RCG», broj 42/03),Zakon o državnoj revizorskoj institu-ciji («Službeni list RCG», broj 28/04),Zakon o Vrhovnolm državnom tužio-cu («Službeni list RCG», broj 40/01),kao i mnogi drugi zakoni sa kojima jeneophodno usaglasiti postojeći Za-kon o imovinu Republike Crne Gore.

Svi navedeni i drugi razlozi, kao ipotreba izrade jednostavnijih i preciz-nijih zakonskih rješenja iziskivali suizradu novog zakona koji uređujeoblast državne imovine.

CILJ KOJI JE

POSTAVLJEN

PRILIKOM IZRADE

NOVOG ZAKONA O

DRžAVNOJ IMOVINI

Normiranjem pojedinih rješenja uPredlogu Zakona o državnoj imovini,

osnovno nastojanje je bilo da se defi-nišu svi pojmovi u ovoj oblasti i utvr-de jasna ovlašćenja u pogledu pravaraspolaganja, upravljanja, korišćenja,razmjene i dr. na državnoj imovini dase obezbijedi evidencija i procjena dr-žavne imovine i konstituišu organi ko-ji upravljaju i štite tu imovinu (organza imovinu i inspektor državne imovi-ne).

U postupku izrade Zakona pri-bavljena su mišljenja svih relevant-nih institucija u Republici, kao što sunadležna ministarstva, Sekretarijat zazakonodavstvo, Državna revizorskainstitucija, sve opštine u Republici izajednica opština, državni fondovi idr. Takođe, pribavljena su iskustva ipojedina rješenja bivših republikaSFRJ i stranih kunsultanata poput Ba-rens-a i njegovih institucija koja su bi-la od značajne koristi u skiciranjunormi i završnog teksa Predloga za-kona.

OSNOVNA

OPREDJELJENJA

ZAKONA

U izradi Zakona o državnoj imovi-ni pošlo se od sledećeg:

- Da državna svojina predstavljaneposrednu i najširu pravnu vlast dr-žave, odnosno njenih organa, organi-zacija i službi na materijalnim dobri-ma. U građanskopravnom smislu dr-žava je vlasnik ili imalac najšire ne-posredne vlasti nad stvarima kao idrugi subjekti prava (fizička i pravnalica). U javnopravnom smislu, držav-na svojina je skup javnopravnih ovla-šćenja i obaveza koje ima država najavnim dobrima, tako da se pojavljujekao imalac vlasti (imperiuma). Subje-kat državne svojine je država kao ko-lektivitet ili onaj entitet koji suverenoraspolaže javnim dobrima i stvarimaputem javnopravnih ili građansko-pravnih akata. To su organi države, je-dinica lokalne samouprave (opštine)



12

i javne službe. Ustav Republike CrneGore jemči pravo svojine fizičkih ipravnih lica i njegovu nepovredivost.Ovo pravilo važi i za privatnu i za dr-žavnu svojinu;

- Prema odredbama Predloga za-kona imovinska prava i ovlašćenja nadržavnoj imovini vrši Vlada Republi-ke Crne Gore, odnosno organ lokalnesamouprave određen statutom opšti-ne. O raspolaganju državnom imovi-nom odlučuje Vlada, odnosno nad-ležni organ jedinice lokalne samou-prave ako zakonom nije određeno dao tome odlučuje drugi organ.

Prema tome, država Crna Gora jevlasnik ili imalac najšire pravne vlastina objektima u državnoj svojini. Sub-jekti državne svojine na tim objekti-ma pa i na građevinskom zemljištu udržavnoj svojini su imaoci svojinskihovlašćenja.

U kontekstu navedenih rješenjaPredlogom zakona je jasno definisa-no, odnosno izvršeno razgraničenjena državnoj imovini na kojoj svojin-

ska prava i ovlašćenja vrši Republikaili opština.

Isto tako, Predlogom zakona je iz-vršeno jasno odvajanje državne imo-vine koja služi za obavljanje funkcijaRepublike i njenih organa i javnihslužbi i opštine i njenih organa i jav-nih službi i definisana državna imovi-na koja predstavlja javna dobra (do-bra od opšteg interesa dobra u opštojupotrebi).

Predloženim zakonom su jasnodefinisani pojmovi raspolaganja, kori-šćenja i upravljanja državnom imovi-nom i učinjena jasnim njihova znače-nja.

Posebno ističemo da je takstomPredloga zakona uređen postupakevidencije državne imovine i formira-nje njenog Registra za što posebnuobevezu i odgovornost imaju nadlež-ni organi Republike i opštine koji ko-riste državnu imovinu ili vrše nadzornad tom imovinom (državna imovinakoja je uređena posebnim zakonimakao što su Zakon o morskom dobru,Zakon o putevima, Zakon o šumama,

Zakon o vodama i dr.).

KAZNENE, PRELAZNE I ZAVRŠNE

ODREDBE

Za neprimjenjivanje odredbiovog zakona propisane su kazneneodredbe za prekršaj državnih orga-na, organa opštine i javne službe,kao i za odgovorna lica u državnomorganu i organu opštine, ukoliko neraspolaže državnom imovinom uskladu sa odredbama predloženogteksta zakona.

U prelaznim i završnim odredba-ma, u cilju otklanjanja nedoumica inelogičnosti koje je stvarao dosadaš-nji upis u katastar, prava korišćenja ilitrajnog korišćenja građevinskiogzemljišta propisano je da se ta pravapretvaraju u pravo svojine Republikeili jedinice lokalne samouprave, ukoli-ko neki zainteresovani subjekt ne do-kaže da je stekao pravo svojine naodređenom zemljištu u valjanompravnom poslu.

Takođe je propisano da se stavevan snage: Zakon o imovini Republi-ke Crne Gore; Zakon o prometu ne-pokretnosti; član 15a Zakona o obra-zovanju i vaspitanju i član 53 stav 6Zakona o turizmu.

Formiranje organa za imovinu,uvođenje registra državne imovine,procjena državne imovine kao značaj-na nova rješenja u ovoj oblasti, zaslu-žuju posebnu obradu u jednom odnarednih brojeva Biltena.

Samostalni savjetnik

MILODARKA NOVOSEL


Restitucija

13

RESTITUCIJA

PRAVNI OSNOV ZA POVRAĆAJ I

OBEŠTEĆENJE BIVŠIH VLASNIKA

KOJIMA SU ODUZETA IMOVIN-SKA PRAVA U KORIST OPŠTENA-RODNE, DRžAVNE, DRUŠTVENE

ILI ZADRUžNE IMOVINE SADR-žAN JE U ZAKONU O POVRAĆA-JU ODUZETIH IMOVINSKIH PRA-VA I OBEŠTEĆENJA (»SL.LIST

RCG«, BR. 21/04), KOJI JE STU-PIO JE NA SNAGU 9. APRILA

2004. GODINE.

Direktor Fonda za obeštećenjeĐorđina Lakić

Prema odredbama Zakona bivši vlasnici imajupravo da zahtjevaju povraćaj ili obeštećenje, akosu njihova imovinska prava oduzeta u korist op-

štenarodne, državne, društvene ili zadružne imovine, bezpravične ili tržišne nadoknade. Na rješavanja pitanja kojasu predmet ovog Zakona shodno će se primjenjivatiodredbe zakona kojima su uređeni svojinskopravni od-

nosi, obligacioni i drugi imovinski odnosi, ako nijesu usuprotnosti sa ovim zakonom. U postupcima za ostavari-vanja prava po ovom zakonu primjenjuje se Zakon o op-štem upravnom posutpku.

Sticanje prava svojine na nepokretnosti i drugihimovinskih prava, odnosno novčane nadoknade


Restitucija

14

ostvarene po ovom zakonu ne podliježe plaćanju

poreza.

Obveznici povraćaja stvari i prava su fizička ili pravna

lica u čijoj imovini se nalazi u momentu stupanja na sna-

gu ovog zakona, osim ako su ta lica stekla pravo svojine u

skladu sa zakonom. Obveznik obeštećenja bivših vlasni-

ka je Republika Crna Gora, koja će obezbjeđivati sredstva

u Fondu za obeštećenje. Dakle, bivši vlasnik ima pravo na

obešetećenje u slučaju kada oduzete stvari i prava nijesu

predmet povraćaja.

Praktična primjena Zakona započela je formiranjem

opštinskih komisija za povraćaj i obeštećenje, a u drugoj

polovini 2005. godine počelo se sa prvim povraćajem

oduzete imovine. Konačno, u novembru 2005. godine iz-

vršene su i prve isplate na ime obeštećenja bivšim vlasni-

cima odnosno njihovim nasljednicima.

Prve isplate obeštećenja počele su godinu i po dana

od donošenja Zakona, što je znatno kraći period u odno-

su na zemlje u okruženju, koje su još prije nekoliko godi-

na započele postupak restitucije. Kod njih taj postupak

još traje, a isplata obeštećenja u obveznicama je počela

tek nakon četiri i više godina od donošenja Zakona o res-

tituciji. (Slovenija 1992. Makedonija 1996. i dr.).

Donošenjem Uredbe o načinu izdavanja obveznica i

postupku ostvarivanja prava na refundaciju bivših vlasni-

ka i Odluke o emisiji obveznica Republike Crne Gore po

osnovu obeštećenja bivših vlasnika postupku, stvoreni

su i uslovi da se obeštećenje bivših vlasnika može vršiti i

u obveznicama. Obveznice mogu se prodati ili upotrijebi-

ti za kupovini akcija, udijela i druge imovine Republike

Crne Gore i državnih fondova, saglasno propisima o pri-

vatizaciji. Trgovina obveznicama na tržištu obavlja se u

skladu sa propisima kojima se uređuje trgovina hartijama

od vrijednosti, odnosno na berzi, preko ovlašćenog učes-

nika na tržištu hartija od vrijednosti.

Shodno odredbama čl.25.Zakona i Odluke o emisiji

obveznica izdato je 28 potvrda na ime obeštećenja prema

bivšim vlasnicima u obveznicama u ukupnom iznosu od

3.684.075,00eura

Do sada je preko Berze realizovano 658.350,00 eura.

Fond za obeštećenje vrši isplate, shodno odredbama

člana 22 Zakona o povraćaju imovinskih prava i obešteće-

nju, svakih šest mjeseci prema raspoloživim sredstvima

do njihove konačne isplate

Isplate po rješenjima odnose se na oduzeta imovinska

prava bivšeg vlasnika, ali se u najvećem broju slučajeva

obeštećenje isplaćuje nasljednicima na koje se dijeli uku-

pan iznos, po šestomjesečnim ratama.

Do sada je Fondu za obešetećenje, od strane Opštin-

skih Komisija za povraćaj i obeštećenje, dostavljeno 53

pravosnažnih i izvršnih rješenja, čija je ukupna vrijednost

9.530.388,66 eura.

Dostavljena su rješenja od strane sljedećih opštinskih

komisija: Podgorica (5), Budva(1), Cetinje(2), Nikšić(9),

Pljevlja (29), Danilovgrad (4) i Bijelo Polje (3).

Po svim pristiglim rješenjima isplaćena je bivšim vlas-

nicima prva šestomjesječna rata, u ukupnom iznosu od

527.259,05 eura

Po pojedinim rješenjima u toku 2006 godine dospije-

va i isplata i druge i treće šestomjesečne rate.

Rok za podnošenje zahtjeva bivših vlasnika za povra-

ćaj oduzete imovine istekao je kod svih komisija osim

kod komisije Kotor (ističe početkom 2007. godine), a u

Žabljaku komisija nije još formirana.

Direktor Fonda za obeštećenje

ĐORĐINA LAKIĆ


Obveznicama restitucije do državne imovine

15

Vlada Republike Crne Gore na sjednici od 20. juna2006. godine, donijela je Odluku o izmjenama i do-punama Odluke o uslovima i postupku kupovine

imovine Republike Crne Gore obveznicama devizne šted-nje građana. Navedenim izmjenama postojeće odluke omo-gućava se kupovina državne imovine - nepokretnosti ob-veznicama Fonda za obeštećenje. Dopunama ovog pravnogakta obveznicama Fonda za obeštećenje moguće je kupova-ti imovinu Republike koju u tu svrhu Vlada odredi, jednakokao i obveznicama stare devizne štednje. Stupanje na snagunavedenih izmjena pored akcija privrednih društava u dr-žavnoj svojini i svojini državnih fondova obveznicama resti-tucije biće moguće kupovati i određene nekretnine iz fon-da državne imovine.

Suština izmjene je u tome da se obveznice Fonda za obe-štećenje u pogledu mogućnosti upotrebe za kupovinu akci-ja i imovine države i državnih fondova u potpunosti izjedna-čavaju sa obveznicama stare devizne štednje.

Tom prilikom, uz izmjene i dopune odluke Ministarstvofinansija je predložilo dodatni spisak državne imovine zaovu namjenu, a koji će takođe biti objavljen u "Službenomlistu RCG". Na spisku se nalazi jedna stambena zgrada u Ba-ru, hoteli "Šavnik" i "Boan", nekoliko poslovnih prostori uBudvi, Bijelom Polju, Nikšiću, Šavniku, tri prostora u Podgo-rici, robna kuća u Šavniku, kuća sa dvorištem u Žabljaku, ob-jekat za ugostiteljsku djelatnost u Plavu i dr. Na proširenomspisku naći će se i jedna zgrada u vanprivredi u Bijelom Po-lju. Spisak će biti biće ubuduće dopunjavan sa novim nekret-ninama koje će Ministarstvo finansija predlagati Vladi RCG.Sa tom praksom će biti nastavljeno, čime će se povećati po-nuda vlasnicima obveznica devizne štednje i Fonda za resti-tuciju, da ih realizuju prije vremena njihovog dospijeća.

Pomoćnik ministra finansija

KRSTO RACKOVIĆ

OBVEZNICAMA RESTITUCIJE

DO DRžAVNE IMOVINE

Vlada Republike Crne Gore


Šta sadrži nacrt Zakona o poreskim savjetnicima

16

RAZLOZI ZA DONOŠENJE ZAKONA

Donošenje posebnog zakona o poreskim savjetnicimaima za cilj da obezbjedi povoljniji ambijent, odnosno neop-hodnu infrastrukturu za što efikasniju primjenu poreskih icarinskih propisa u praksi. Ustanovljavanjem novog zanima-nja ppoorreesskkii ssaavvjjeettnniikk kao nezavisnog i samostalnog, pružase mogućnost poreskim obveznicima da na stručan i profe-sionalan način dobiju savjete iz oblasti poreskog i carinskogzakonodavstva. Poreski savjetnici bi imali ovlašćenja da nastručan način zastupaju poreske obveznike pred upravnimorganima (poreskim organima, Upravom carina i Ministar-stvom finansija), kao i pred nadležnim sudovima.

Nacrt Zakona o poreskim savjetnicima (u daljem tekstu:Nacrt Zakona) koji je pripremilo Ministarstvo finansija, ob-javljen je na web-sajtu ministarstva (www.ministarstvo-finan-sija.vlada.cg.yu), i sva zainteresovana lica mogu uputiti svojeprimjedbe i sugestije. Usvajanje ovog zakona od strane Par-lamenta očekuje se do kraja 2006.godine.

KO BI MOGAO DA OBAVLJA DJELATNOST

PORESKOG SAVJETNIKA

Prema Nacrtu Zakona, djelatnost poreskog savjetništvamogla bi da obavljaju fizička lica kao samostalno zanimanjei specijalizovana pravna lica (društva lica) za poresko savjet-ništvo. Fizička lica koja bi djelatnost poreskog savjetništvaobavljala kao samostalno zanimanje, ne bi mogla biti zapos-lena kod drugih fizičkih i pravnih lica.

Nacrtom Zakona definisani su opšti i posebni uslovi, ko-

je bi trebalo da ispuni određeno lice koje namjerava da do-bije licencu za obavljanje djelatnosti poreskog savjetništva.

Opšti uslovi koje treba da ispunjava poreski savjetnik su:(1) da je državljanin Crne Gore; (2) da ima opštu poslovnu izdravstvenu sposobnost i (3) da nije osuđivano za krivičnodjelo koje ga čini nepodobnim za obavljanje poslova pores-kog savjetnika (krivično djelo protiv: imovine, platnog pro-meta i privrednog poslovanja, državnih organa, pravosuđa islužbene dužnosti i to za vrijeme od pet godina nakon pra-vosnažnosti presude kojom je osuđen).

Posebni uslovi koje treba da ispunjava poreski savjetniksu: (1) da je diplomirani pravnik ili ekonomista; (2) da imanajmanje 10 godina radnog iskustva na poreskim, odnosnocarinskim poslovima i (3) da je položio ispit za poreskogsavjetnika i dobio odobrenje za rad.

Jedan od uslova za dobijanje licence za obavljanje poslo-va poreskog savjetnika je da zainteresovano lice ima polo-žen ispit za poreskog savjetnika. Ispit bi se polagao pred po-sebnom komisijom, koju bi obrazovalo Ministarstvo finansi-ja, a komisija bi se sastojala od najmanje pet članova, od ko-jih bi polovina bila iz redova Ministarstva finansija, poreskogi carinskog organa, a ostali članovi iz reda stručnjaka eko-nomske i pravne teorije i prakse.

Ispit za poreskog savjetnika bi se polagao prema progra-mu koji bi na predlog Komore poreskih savjetnika donijeloMinistarstvo finansija. Troškove ispita bi snosilo lice koje po-laže ispit, a njihovu visinu bi na predlog Komore utvrđivaloMinistarstvo finansija.

Prema Nacrtu Zakona Ministarstvo finansija bi imaloovlašćenje da za određeni broj priznatih poreskih stručnja-ka (najviše pet) izda licencu za obavljanje djelatnosti pores-kog savjetnika bez polaganja posebnog ispita. Ovo rješenjese predlaže iz razloga da bi se ubrzao proces konstituisanja

ŠTA SADRžI NACRT ZAKONA

O PORESKIM SAVJETNICIMA


Šta sadrži nacrt Zakona o poreskim savjetnicima

17

strukovnog udruženja (Komore), za čije je formiranje neop-hodno 10 poreskih savjetnika.

Licencu za obavljanje poslova poreskog savjetnika dava-la bi Komora i ta licenca morala bi se obnavljati svakih petgodina. Poreski savjetnik koji je u poslednje tri godine prijedobijanja licence bio radno angažovan na poreskim i carin-skim poslovima, ne bi mogao da sklopi ugovor o poreskomsavjetništvu, u periodu od godinu dana od dana dobijanja li-cence.

KOJA SU PRAVA I OBAVEZE

PORESKIH SAVJETNIKA

Prema Nacrtu Zakona poreski savjetnik bi imao ovlašće-nje i obavezu da zastupa zahtjeve poreskih obveznika u ok-viru zakonskih propisa i ličnog uvjerenja. Poreski savjetnik uodnosima sa strankom bio bi dužan da se pridržava načelazakonitosti, savjesnosti, stručnosti i profesionalnog kodeksakoji bi donosila nadležna Komora. O uslugama poreskogsavjetnika zaključivao bi se ugovor u pisanoj formi, a uslugebi se obavljale uz odgovarajuću naknadu, čiju bi visinu pro-pisivala Komora uz prethodnu saglasnost Ministarstva finan-sija.

Poreski savjetnik bi svoju djelatnost obavljao na osnovupodataka i isprava koje bi dobijao od stranke sa kojom jezaključio ugovor. Te podatke poreski savjetnik bi bio dužanda čuva kao poslovnu tajnu.

Jedan ili više poreskih savjetnika mogli bi osnovati speci-jalizovano društvo za poresko savjetništvo (kao društvo li-ca). Saglasnost za upis društva u odgovarajući sudski registardavala bi Komora. Sva prava i obaveze koja su predviđena zaporeske savjetnike odnosile bi se i na društva za poresko

savjetništvo. Nadzor nad radom društva za poresko savjet-ništvo vršila bi nadležna Komora.

Za eventualnu štetu koju bi poreski savjetnik kao i speci-jalizovano društvo za poresko savjetništo mogli učiniti stran-ci obavljanjem svoje djelatnosti, Nacrtom zakona se predvi-đa obaveza osiguranja od odgovornosti. Najniža visina osi-gurane sume po poreskom savjetniku prema predloženomrješenju iznosi 10.000,00 eur.

Državni organi kao i pravna lica koja imaju javna ovlašće-nja bili bi u obavezi da poreskom savjetniku stave na raspo-laganje podatke koji su mu neophodni u radu.

UDRUžIVANJE U KOMORU

Prema Nacrtu Zakona poreski savjetnici bi bili u obavezida se udružuju u strukovnu Komoru (Komoru poreskih sav-jetnika), kao samostalnu i nezavisnu organizaciju sa svoj-stvom pravnog lica. Komora bi predstavlja poreske savjetni-ke, promovisala njihov rad i zastupala njihove zajedničke in-terese. Takođe, Komora bi bila u obavezi da vodi odgovara-juće registre (o položenim ispitima i o datim licencama i dr.).Komora bi svojim statutom detaljnije uredila pitanja koja seodnose na njenu organizaciju, plaćanje članarine i druga pi-tanja od značaja za njen rad.

Pomoćnik ministra

KOVILJKA MIHAILOVIĆ

Samostalni savjetnik

ANTOANETA KRIVOKAPIĆ

Samostalni savjetnikAntoaneta Krivokapić

Pomoćnik ministra Koviljka Mihailović


Procedure u poreskom postupku

18

NORMATIVNA RJEŠENJA

• ZZaakkoonn oo ppoorreesskkoojj aaddmmiinniissttrraacciijjii (''Službeni list RCG'',br. 65/01 i 80/04);

- PPrraavviillnniikk oo oobblliikkuu ii ssaaddrržžiinnii iizzvvjjeeššttaajjaa oo ppllaaććaannjjuu ppoo--rreezzaa ppoo ooddbbiittkkuu (''Službeni list RCG'', br. 31/02, 33/02 i67/02);

- PPrraavviillnniikk oo kkrriitteerriijjuummiimmaa zzaa ooddrreeđđiivvaannjjee vveelliikkiihh ppoo--rreesskkiihh oobbvveezznniikkaa (''Službeni list RCG'', br. 16/05);

- UUrreeddbbaa oo vviissiinnii ttrroošškkoovvaa pprriinnuuddnnee nnaappllaattee ppoorreesskkiihhoobbaavveezzaa (''Službeni list RCG'', br. 24/05);

- PPrraavviillnniikk oo oobblliikkuu ii ssaaddrržžiinnii pprriijjaavvee zzaa rreeggiissttrraacciijjuu ppoo--rreesskkiihh oobbvveezznniikkaa (''Službeni list RCG'', br. 24/05);

- PPrraavviillnniikk oo nnaaččiinnuu uuttvvrrđđiivvaannjjaa ppoorreesskkee oossnnoovviiccee ppuu--tteemm pprrooccjjeennee (''Službeni list RCG'', br. 36/05);

- PPrraavviillnniikk oo nnaaččiinnuu pprrooddaajjee iimmoovviinnee ppoorreesskkoogg oobbvveezz--nniikkaa uu ppoossttuuppkkuu pprriinnuuddnnee nnaappllaattee (''Službeni list RCG'', br.36/05, 73/05 i 33/06);

Supsidijarna primjena Zakona i to: • ZZaakkoonn oo ooppšštteemm uupprraavvnnoomm ppoossttuuppkkuu (''Službeni list

RCG'', br. 60/03);• ZZaakkoonn oo iinnssppeekkcciijjsskkoomm nnaaddzzoorruu (''Službeni list RCG'',

br. 39/03);• ZZaakkoonn oo iizzvvrrššnnoomm ppoossttuuppkkuu (''Službeni list RCG'', br.

23/04);• ZZaakkoonn oo hhiippootteeccii (''Službeni list RCG'', br. 52/04);• ZZaakkoonn oo zzaalloozzii (''Službeni list RCG'', br. 38/02).

OSNOVNE KARAKTERISTIKE ZAKONA O PORESKOJ ADMINISTACIJI

- Zakon o poreskoj administraciji zasniva se na pozitiv-nim iskustvima iz anglosanksonskog i evropskog poreskog

zakonodavstva, kao i zakonodavstva jednog broja zemalja utranziciji (zemlje eks Jugoslavije i istočno evropske zemlje);

- Predstavlja kodifikaciju pravnih normi (procedura) ko-jima je uređen postupak utvrđivanja, kontrole i naplate po-reza i drugih dažbina zavisno od vrste poreza kao i druga pi-tanja koja su usled svoje posebnosti trebala da budu uređe-na na drugačiji način nego što su to uređena opštim propi-som;

- Na sva pitanja postupka koja ovim zakonom nijesuuređena, propisana je supsidijarna primjena Zakona o op-štem upravnom postupku i Zakona o inspekcijskom nadzo-ru, dok za određena pitanja data je upućujuća norma na pri-mjenu Zakona o izvršnom postupku, Zakona o hipoteci iliZakona o zalozi;

- Samooporezivanje je osnovni princip u postupku ut-vrđivanja i naplati poreza i drugih dažbina;

- Razrezni princip ustanovljen je kao ovlaštenje i obaveza

Načelnik odsjeka za drugostepeni upravni i carinski postupakPero Mrdak

PROCEDURE

U PORESKOM POSTUPKU



19

poreskog organa u situacijama kada se utvrđivanje porezane izvrši ili se nepotpuno ili pogrešno izvrši po principu sa-mooporezivanja, ili ako je to poreskim zakonom propisano.

SAMOOPOREZIVANJE U PORESKOM SISTEMU

- Samooporezivanje je dobrovoljno učešće poreskogobaveznika u poreskim događajima u skladu sa poreskimzakonima;

Za ostvarivanje sistema samooporezivanja neophodnoje:

- Da se izvrši registracija poreskog obaveznika kod nad-ležnog poreskog organa i da mu se dodijeli poreski identifi-kacioni broj (PIB);

- Da se poreskim identifikacionim brojem koristi poreskiobaveznik, poreski organ i svi posrednici u poreskim do-gađajima, tako što se PIB unosi na sva dokumenta i postajeosnovna veza u svim transakcijama poreskog obaveznika:

- Da su zakoni i drugi poreski propisi blagovremeno ob-javljeni u ''Službenom listu Republike Crne Gore'';

- Da su obrasci registracionih prijava, poreskih prijava, iz-vještaja, evidencija i dr., kao i uputstva za njihovo popunja-vanje blagovremeno sačinjeni i učinjeni dostupnim pores-kim obaveznicima i poreskim posrednicima besplatno;

- Da poreski obaveznik vodi urednu poslovnu evidenci-ju, da vrši blagovremeno formiranje dokumentacije i obez-bjeđuje i druge podatke i informacije koje mu u skladu sazahtjevima iz poreskog zakona mogu koristiti za izračunava-nje poreske obaveze;

- Da se poreski obaveznik blagovremeno i tačno pripre-mi i podnese poresku prijavu, bez prethodne konsultacije saporeskim organom;

- Da poreski obaveznik po sopstvenoj inicijativi ili inicija-tivi poreskog organa blagovremeno izvrši ispravku nepot-pune ili pogrešno podnesene poreske prijave;

- Da poreski organ obezbijedi fer i nepristrasan odnosprema svim poreskim obaveznicima, odnoseći se prema po-dacima iz poreske prijave sa punim povjerenjem, a iskazaniiznos poreza da evidentira na računu poreskog obveznikabez bilo kakve provjere, kao i sve promjene koje nastaju poprijedlogu poreskog obaveznika ili na osnovu nalaza in-spekcijske kontrole poreskog organa;

- Da poreski organ dosledno primjenjuje prekršajne idruge sankcije propisane zakonom i vrši obračun kamate uskladu sa zakonom u cilju promjene ponašanja poreskogobaveznika i stvaranja poreske discipline, a ne nikako u cil-ju odmazde za neizvršenje zakona;

- Da poreski organ uspostavi efikasnu poresku adminis-traciju, podržanu moćnim informacionim sistemom, uveza-nim u integrali informacioni sistem Republike;

- Ovaj sistem ne smije biti otvoren za pregovore, pogađa-nje, arbitrarno odobravanje ili odbijanje poreskih kredita,

odlaganje obaveza podnošenja poreskih prijava, izvještaja,uplata i selektivnog pristupa kod preduzimanja mjera pri-nudne naplate prema poreskim obveznicima.

NADLEŽNOST PORESKOG ORGANA

- Poslove utvrđivanja, naplate i kontrole poreza koje uvo-di Republika, vrši nadležni republički organ uprave – Pores-ka uprava RCG;

- Poslove utvrđivanja, naplate i kontrole poreza koje uvo-di jedinica lokalne samouprave, vrši nadležni organ lokalneuprave;

OVLAŠĆENJE PORESKOG ORGANA

• Poreski organ, u ostvarivanju nadležnosti utvrđe-nih zakonom ima ovlašćenje da:

- Obavlja inspekcijski nadzor, preduzima mjere naplate,druge radnje i aktivnosti za

koje je nadležan po zakonima;- Rješava o pravima poreskih obveznika;- Vrši registraciju poreskih obveznika i vodi poreski regis-

tar;- Vrši utvrđivanje poreza, na način i po postupku utvrđe-

nom zakonom;- Zahtijeva od poreskih obveznika i drugih pravnih lica

da podnesu dokumentaciju i pruže druge informacije neop-hodne za utvrđivanje poreske obaveze;

- Poziva lica da učestvuju u poreskom postupku;- Uđe i pregleda poslovne prostorije u kojima se nalaze ili

bi se mogle nalaziti poslovne knjige i evidencije ili drugipredmeti potrebni za primjenu poreskih propisa;

- Izuzme poslovne knjige i evidencije i druge predmetepotrebne za primjenu poreskih propisa u skladu sa zako-nom;

- Izriče kazne za poreske prekršaje propisane poreskimzakonima;

- Koristi usluge stručnjaka i vještaka, fizičkih i pravnih li-ca u postupku utvrđivanja poreskih obaveza, kada je struč-no znanje potrebno;

- Pokreće i vodi prvostepeni upravni i prekršajni postu-pak;

- Planira i sprovodi obuku zaposlenih;- Vodi poresko knjigovodstvo;- Obavještava poreske obveznike o toku inspekcijske

kontrole i o njihovim pravima i obavezama u tom postupku;- Pruža stručnu pomoć poreskim obveznicima u primje-

ni poreskih propisa;- Poreskim obveznicima obezbjeđuje besplatan primje-



20

rak poreske prijave;- Čuva poresku tajnu;- Odnosi se prema poreskim obveznciima i drugim lici-

ma sa poštovanjem i uvažavanjem;- Podnosi krivičnu prijavu, prijavu za privredni prestup,

odnosno zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka;- Prosleđuje informacije, uključujući i poreske tajne, koje

su otkrivene tokom krivične istrage ili se za njih saznalo priprikupljanju drugih informacija, organima nadležnim zasprovođenje zakona, kada postoji osnovana sumnja da pos-toji prekršaj ili krivično djelo;

- Primjenjuje međunarodne ugovore i sporazume o izbje-gavanju dvostrukog oporezivanja i drugim pogodnostimakoje se odnose na plaćanje poreza;

- Priprema izvještaje o stanju u oblasti poreza;- Daje inicijative za donošenje propisa i drugih akata za

uređivanje poreskog sistema i poreske politike Ministarstvufinansija;

- Sarađuje sa drugim organima i organizacijama u zemljii inostranstvu o pitanjima krivičnih poreskih djela, a u skla-du sa međunarodnim ugovorima ili sporazumima;

- Preduzima mjere neophodne za bezbjednost poreskihslužbenika;

- Preduzima mjere za sprečavanje korupcije službenika uvršenju službenih poslova;

- Organizuje funkcionisanje jedinstvenog informacionogsistema u oblasti poreza;

- Obezbjeđuje izvršavanje stavova i zaključaka Vlade izoblasti poreza.

PRAVA PORESKOG OBVEZNIKA

• Poreski obveznik ima pravo da:- Bude tačno i blagovremeno informisan o svim pitanji-

ma koja mu omogućavaju da prijavi i plati poreske obaveze;- Traži od poreskog organa da prikupljene podatke o ut-

vrđivanju poreske obaveze čuva kao poresku tajnu i da ihkoristi, odnosno povjeri samo institucijama i organima, nanačin i po postupku propisanim ovim zakonom;

- Traži preispitivanje i ponovno utvrđivanje svoje pores-ke obaveze, na način propisan ovim zakonom;

- Od poreskog organa dobije besplatne informacije o po-reskim propisima, pravima i obavezama koje iz njih proizila-ze;

- Dobije poresku prijavu i druge poreske obrasce;- Se poreski organ prema njemu odnosi sa poštovanjem i

uvažavanjem;- Zastupa lične interese pred poreskim organima, sam ili

putem svog punomoćnika;- Koristi poreske olakšice, u skladu sa poreskim propisi-

ma;- Izvrši uvid u podatke o utvrđivanju i naplati poreske

obaveze koji se o njemu vode kod poreskog organa i zahtije-va izmjenu netačnih i dopunu nepotpunih podataka;

- Prisustvuje inspekcijskom nadzoru;- Koristi i druga prava utvrđena zakonom.

OBAVEZE PORESKOG OBVEZNIKA

• Poreski obveznik je dužan da:- Podnese prijavu radi registracije nadležnom poreskom

organu;- Tačno obračuna porez i podnese poresku prijavu po-

reskom organu u roku i na način utvrđen poreskim propisi-ma;

- Prijavi nadležnom poreskom organu svaku promjenuglavnog mjesta poslovanja, prebivališta, odnosno boravišta,te drugih podataka iz registra poreskog obveznika;

- Vodi poslovne knjige i evidencije na propisan način ičuva ih u skladu sa zakonom;

- Izmiri poreske obaveze na način i u rokovima utvrđe-nim zakonom i drugim propisom donesenim na osnovu za-kona;

- Podnese dokumenta i druge podatke koji su potrebniza utvrđivanje poreske obaveze na zahtjev poreskog organa;

- Omogući nesmetan rad službenika poreskog organa uobavljanju zakonskih ovlašćenja;

- Izvršava druge obaveze utvrđene poreskim propisima.

REGISTRACIJA PORESKIH OBVEZNIKA

• Registracija poreskih obaveznika vrši se upisom u re-gistar poreskih obaveznika koji vodi nadležni poreski organ:

- Registracija se vrši na osnovu registracione prijave kojuna obrascu PR-1 i PR-2 podnosi poreski obaveznik;

- Prijavu za registraciju na obrascu PR-1 podnose poreskiobveznici pravna lica ili organizacije koja ostvaruju prihod uRepublici ili izvan Republike i strana pravna lica ili organiza-cije koja ostvaruju prihod u Republici;

- Prijavu za registraciju na obrascu PR-2 podnose fizičkalica koja prihod ostvare ili imovinu posjeduju u Republici ilivan Republike i strana fizička lica koja ostvaruju prihod iliposjeduju imovinu u Republici;

- Pravna lica i organizacije prijavu za registraciju podno-se poreskom organu u čijoj nadležnosti je glavno mjestoposlovanja tog lica odnosno organizacije u roku od pet rad-nih dana od dana upisa u sudski ili drugi registar;

- Fizička lica prijavu za registraciju podnose poreskomorganu prema mjestu prebivališta, odnosno boravišta tih li-ca u roku od pet radnih dana, od dana ostvarivanja oporezi-vog prihoda, upisa u odgovorajući registrar, odnosno stica-nja imovine koja podliježe oporezivanju;

- Fizička lica koja nemaju prebivalište, odnosno boraviš-



21

te prijavu za registraciju podnose u sjedište poreskog orga-na, u roku od pet radnih dana od dana ostvarivanja oporezi-vog prihoda, odnosno sticanja imovine koja podliježe opo-rezivanju;

- Pravna lica – veliki poreski obaveznici svrstani premakritiriijumima za određivanje velikih poreskih obaveznika,prijavu za registraciju podnose u sjedištu poreskog organa;

- Poreski obveznici uz prijavu za registraciju podnose do-kaz o identifikaciji (akt o registraciji pravnog lica ili predu-zetnika, ličnu kartu, pasoš, vozačku dozvolu, uvjerenje okućnoj zajednici, posjedovni list, dokaz o zaposlenju);

- Ako pravno ili fizičko lice ne podnose prijavu za regis-traciju u propisanom roku, poreski organ će za ta lica pod-nijeti prijavu na osnovu podataka kojima raspolaže;

- Radi identifikacije poreskog obveznika, poreski organdonosi rješenje o registraciji kojim se pravnim i fizičkim lici-ma dodjeljuje PIB;

- PIB je jedinstven i jedini broj pravnog, odnosno fizič-kog lica za sve vrste poreza i zadržava se prilikom promjenesjedišta, prebivališta odnosno boravišta poreskog obvezni-ka;

• PIB se unosi u:- Akt koji poreski obveznik podnosi poreskom organu, državnim organima i organima lokalne uprave;

- Akt koji poreski organ dostavlja poreskom obvezniku;- Nalog kojim poreski obveznik plaća poresku obavezu.

UTVRĐIVANJE PORESKE OBAVEZE PUTEM PORESKE PRIJAVE (SAMOOPOREZIVANJE)

- Poreski postupak pokreće se podnošenjem poreskeprijave, na način i u rokovima propisanim zakonom kojim suuređene pojedine vrste poreza;

- Poresku prijavu podnosi poreski obaveznik poreskomorganu kod kojeg je upisan u registar poreskih obaveznika;

- Ako poresku prijavu poreski obveznik nije podnio upropisanom roku, podnijeće je poreski organ u roku od tridana od dana saznanja da prijava nije podnosena;

- Poreski organ je ovlašćen da za poreskog obveznika do-puni nepotpunu i ispravi pogrešno popunjenu poresku pri-javu, odmah po saznanju o propustima i greškama u podni-jetoj prijavi i o tome da obavijesti poreskog obaveznika;

- Poreski obveznik ima pravo, da u roku od 10 dana oddana isteka roka za podnošenje prijave, u slučaju greške ilipropusta u prijavi, podnese izmijenjenu poresku prijavu;

- Poreska prijava se podnosi na obrascu koji je propisaloMinistarstvo finansija u skladu sa zakonom kojim je uređenapojedina vrsta poreza;

- Poresku prijavu podnosi poreski obaveznik sam ili pu-tem punomoćnika;

- U poresku prijavu obavezno se unosi PIB poreskog ob-veznika i punomoćnika, ukoliko se prijava podnosi putem

njega;- Poreska prijava se podnosi poreskom organu neposred-

no, poštom ili elektronskim putem;- Poreski organ je dužan da primi dostavljanu poresku

prijavu bez obzira na njenu tačnost, s tim ukoliko je poreskaprijava predata neposredno, poreski organ će na osnovu vi-zuelne kontrole, njenom donosiocu ukazati na očiglednegreške ili propuste koje može ispraviti u roku za njeno pod-nošenje;

- Utvrđivanje poreske obaveze, poreski obveznik vrši naosnovu podataka iz poslovne evidencije i dokumentacijekoju je po zakonu dužan da vodi, odnosno novoregistrovaniporeski obveznik na osnovu procjene prihoda koje će ostva-riti u poreskom periodu za koji podnosi prijavu.

UTVRĐIVANJE PORESKE OBAVEZE OD STRANE PORESKOG ORGANA

•Poreski organ poresku obavezu utvrduje ako:- Poreski obaveznik nije podnio poresku prijavu;- Je podnosena poreska prijava netačna i nepotpuna, a u

zakon skom roku greška nije otklonjena ili nova prijava ni-je podnesena;

- U postupku inspekcijskog nadzora, na osnovu novih či-njenica i okolnosti utvrdi, da poreski obveznik nije pravilnoporez utvrdio;

- Je poreskim zakonom propisano (razrezni porezi);- Utvrđivanje poreske obaveze poreski organ vrši na os-

novu poslovnih knjiga evidencija poreskog obveznika;- Ako poreski organ poresku obavezu ne može utvrditi

na osnovu poslovnih knjiga i evidencija poreskog obvezni-ka onda će poresku obavezu utvrditi na osnovu procjeneporeske osnovice;

• Kod utvrđivanja poreske obaveze putem procjene po-reske osnovice, poreski organ polazi od:

- Raspoložive uredne poslovne dokumentacije, ako onanije proknjižena;

- Raspoložive uredne poslovne dokumentacije o poslo-vanju u određenom periodu kraćem od perioda oporeziva-nja (dnevnom, nedeljnom ili mjesečnom);

- Podataka i činjenica o ostvarenom prometu (dnev-nom, nedeljnom ili mjesečnom) utvrđenih u inspekcij-skom nadzoru;

- Podataka dobivenih upoređivanjem sa drugim pores-kim obaveznicima, koji obavljaju istu ili sličnu djelatnost, naistoj ili sličnoj lokaciji pod približno jednakim uslovima;

- Ostalih relevatnih podataka i činjenicama kojima raspo-laže poreski organ;

- Poreski organ poresku obavezu utvrđuje poreskimrješenjem, protiv kojeg je dopuštena žalba, koja ne odlaženjegovo neizvršenje.

• Utvrđivanje razreznih poreza



22

- Poreski organ uvijek donosi rješenje o utvrđivanju raz-reznih poreza kada je to

zakonom propisano;• Razrezni porezi su:- Porez na nepokretnosti koje utvrđuje opštinski poreski

organ;- Porez na promet nepokretnosti, i- Porez na promet upotrebljanih motornih vozila,plovnih

objekata,vazduhoplova i letilica.• Ova dva poreza utvrđuje Poreska uprava Republike Cr-

ne Gore.

UTVRĐIVANJE PORESKE OBAVEZE OD STRANE ISPLATIOCA

• Utvrđivanje (obračun, obustavu i uplatu) poreza po od-bitku vrši poreski isplatilac, odnosno posrednik, putem po-reske prijave (izvještaja) koji dostavlja poreskom organu i to:

- Zbirnu poresku prijavu istog dana kada je izvršena is-plata prihoda, a pojedinačnu poresku prijavu najkasnije do31. januara tekuće godine za prethodnu godinu.

PLAĆANJE PORESKE OBAVEZE

- Poresku obavezu plaća poreski obveznik u rokovimapropisanim zakonom kojim se uređuje pojedina vrsta pore-za;

- Plaćanje poreske obaveze izvršava se, po pravilu, prekonosioca platnog prometa, uplatom na odgovarajuće uplatneračune;

- Dan plaćanja poreske obaveze smatra se dan, kada jeuplata poreske obaveze primljena na odgovarajući uplatniračun;

- Poreska obaveza utvrđena u postupku samooporeziva-nja plaća se istovremeno sa podnošenjem poreske prijave;

- Poreska obaveza utvrđena poreskim rješenjem, plaća seu roku od 10 dana od dana dostavljanja rješenja ukoliko po-reskim zakonom nije drugačije propisano.

PRINUDNA NAPLATA POREZA

- Ako poreski obaveznik poresku obavezu ne plati prili-kom podnošenja poreske prijave, odnosno kada je poreskorješenje postalo izvršno, poreski organ preduzima postupakprinudne naplate;

- Postupak prinudne naplate se pokreće zaključkom oprinudnoj naplati poreske obaveze;

- Protiv zaključka o prinudnoj naplati poreske obaveze

dopuštena je žalba koja ne odlaže izvršenje zaključka.

PREDMET PRINUDNE NAPLATE

• Predmet prinudne naplate mogu biti:- Novčana sredstva poreskog obveznika;- Novčana potraživanja poreskog obveznika;- Imovina (pokretna i nepokretna) poreskog obveznika:

ZALOGA ODNOSNO HIPOTEKA

- Radi obezbjeđenja poreskog potraživanja, na imovinuporeskog obaveznika, u postupku prinudne naplate možese zasnovati založno pravo, odnosno staviti hipoteka;

- Zasnivanje založnog prava, odnosno stavljanje hipotekevrši se na način propisan Zakonom o zalogi, odnosno Zako-nom o hipoteci.

PRINUDNA NAPLATA IZ NOVČANIH SREDSTAVA

- Prinudna naplata iz novčanih sredstava poreskog ob-veznika, vrši se prenosom sredstava sa računa poreskog ob-veznika na račun u čiju korist se vrši uplata poreske obave-ze;

- Prinudna naplata iz novčanih potraživanja poreskog ob-veznika vrši se na način i po postupku propisanim Zako-nom o izvršnom postupku;

- Zaključak o prinudnoj naplati izvršava Centralna bankaCrne Gore.

NAPLATA PORESKE OBAVEZE IZ IMOVINE

- Prinudna naplata poreske obaveze iz imovine poreskogobveznika sastoji se od plenidbe i prodaje imovine (pokret-ne i nepokretne) i korišćenje sredstava dobijenih prodajomili drugim postupkom za naplatu poreske obaveze.

PLENIDBA IMOVINE

- Plenidba se sastoji od popisa i procjene imovine;- Plenidbu vrši ovlašteni službenik poreskog organa u

prisustvu dva svjedoka;



23

- Postupak plenidbe traje dok se ne izmiri poreska oba-veza, ili obustavi postupak prinudne naplate;

- O provedenom postupku plenidbe, ovlašteni službeniksastavlja zapisnik u koji pored naziva organa, imena i prezi-mena ovlaštenog službenika i svjedoka, imena i prezimena,naziva, prebivališta, odnosno sjedišta i PIB-a poreskog ob-veznika, unosi i mjesto i vrijeme plenidbe, iznos duga, kama-tu i troškove plenidbe, naziv, oznaku i opis zaplijenjenogpredmeta, vrijednost zaplijenjenog predmeta prema izvrše-noj procjeni, prezime, ime, adresa i prebivalište lica kod ko-jeg se zaplijenjena stvar ostavlja na čuvanje;

- Po jedan primjerak zapisnika o plenidbi dostavlja se po-reskom obvezniku i drugim licima od kojih je zaplijenjenaimovina.

PRODAJA ZAPLIJENJENE IMOVINE

- Prodaju zaplijenjene imovine vrši poreski organ, koji jesproveo plenidbu, putem oglasa o prodaji imovine koji ob-javljivanje u sredstvima javnog informisanja i na oglasnoj ta-bli poreskog organa u roku od pet dana od dana plenidbe;

- Na oglas za javno nadmetanje ne mogu učestvovati, di-rektno ili indirektno službenici poreskog organa, bračnidrug, preci i potomci službenika, te preci i potomci njego-vog bračnog druga;

- U slučaju kada je zaplijenjena roba kvarljiva, kada je vri-jednost zaplijenjene imovine manja od 10 hiljada eura i ka-da poreski organ ocijeni da postoje izuzetno važne okolnos-ti koje opravdavaju neodložnu prodaju, prodaja se može iz-vršiti neposrednom pogodom;

- Sredstvima ostvarenim od prodaje zaplijenjene imovineizmiruju se poreske obaveze redosledom troškovi postupka,kamata, porez.

INSPEKCIJSKI NADZOR

- Inspekcijski nadzor obuhvata postupak provjere činje-nica i podataka bitnih za oporezivanje poreskih obaveznikai drugih lica i preduzimanje mjera u skladu sa zakonom;

- Inspekcijski nadzor vrši poreski organ putem poreskihinspektora;

• Postupak inspekcijskog nadzora pokreće se nalogomza inspekcijski nadzor koji sadrži:

- Predmet inspekcijskog nadzora, - Period inspekcijskog nadzora,- Oblik inspekcijskog nadzora (kancelarijska ili terenska

kontrola),- Vrijeme (početak) inspekcijskog nadzora,• Nalog za inspekcijski nadzor poreskom obavezniku se

dostavlja 15 dana odnosno velikim poreskim obveznicima

30 dana prije početka kontrole.

MJERE INSPEKCIJSKOG NADZORA

• Poreski inspektor u toku inspekcijskog nadzora imaobavezu i ovlašćenje da naredi preduzimanje mjera, i to:

- Dostavu potrebne dokumentacije i podataka;- Privremeno oduzimanje dokumentacije, opreme i

sredstava rada;- Prinudno otvaranje ili zatvaranje objekata radi vršenja

inspekcijskog nadzora;- Zabranu raspolaganja sredstvima na računu;- Zabranu obavljanja djelatnosti, odnosno obavljanje po-

jedinih poslova za određeno vrijeme;- Privremeno oduzimanje nezakonito ostvarene imovin-

ske koristi;- Privremeno oduzimanje sirovina, repromaterijala, polu-

proizoda, gotovih proizvoda i robe kada nema dokaza o na-činu pribavljanja robe, kada se roba stavlja u promet odstra-ne lica koje za to nije registrovano ili nema dokaza o porijek-lu robe, kada se promet proivzoda vrši bez propisane ozna-ke, kada se roba trasnportuje bez propisane dokumentacijei kada se roba prodaje van poslovnog sjedišta ili drugogmjesta određenog od strane nadležnog državnog organa;

- Podnese prijavu nadležnom organu za učinjeno krivič-no djelo ili privredni prestup i podnese zahtjev za pokreta-nje prekršajnog postupka;

- Izriče mandatnu kaznu;- Preduzima i druge mjere za koje je zakonom i drugim

poreskim propisima ovlašćen.

ZASTARJELOSTI

- Pravo na utvrđivanje poreske obaveze zastarijeva u ro-ku od pet godina od isteka godine u kojoj je tu obavezu tre-balo utvrditi;

- Pravo na naplatu poreske obaveze zastarijeva u roku odtri godine od isteka godine u kojoj je porez utvrđen;

- Pravo na povraćaj više plaćene poreske obaveze zastari-jeva u roku od tri godine od isteka godine u kojoj je izvrše-na preplata;

- Pravo na utvrđivanje, naplatu i povraćaj poreza uvijekzastarijeva u roku od 10 godina od isteka godine u kojoj jeporez trebalo utvrditi, naplatiti, odnosno u kojoj je izvršenapretplata.

Načelnik odsjeka za drugostepeni

upravni i carinski postupak

PERO MRDAK


"1000 stambenih kredita"

24

Unamjeri da pomogne određenom broju građana,kao i zaposlenima u organima državne uprave prili-kom rešavanja stambenog pitanja, Ministarstvo fi-

nansija i Komisija za stambena pitanja Vlade Republike Cr-ne Gore osmislili su projekat „1000 stambenih kredita“. Tajprojekat osmišljen je sa ciljem da se, kroz dodjelu kredita,sa subvencionisanim kamatnim stopama, licima koja imajuneadekvatno riješeno stambeno pitanje, omogući kupovi-na novog stambenog objekata, kao i rekonstrukcija postoje-ćeg.

U cilju realizacije navedenog projekta, Vlada RepublikeCrne Gore je na sjednici od 16. marta 2006. godine, donijelazaključke kojim je zadužila Ministarstvo finansija i Komisijuza stambena pitanja da pripreme i Vladi dostave uputstvo onačinu i kriterijumima raspodjele sredstava opredijeljenihza realizaciju projekta, kao i da sa crnogorskim komercijal-nim bankama zaključe odgovarajuće ugovore.

Shodno tome, Komisija za stambena pitanja RepublikeCrne Gore, formirala je Radnu grupu za sprovođenje proce-dure kreditnog zaduženja u Projektu „1000 stambenih kredi-ta“. Radna grupa pripremila je proceduru i utvrdila kriteriju-me za raspodjelu kredita po organima državne uprave, kaoi sadržinu Javnog poziva za Projekat "1000 stambenih kredi-ta".

Na osnovu zaključaka Vlade RCG, Ministarstvo finansija iKomisija, uključile su u projekat komercijalne banke u CrnojGori. Shodno tome, zaključeni su ugovori sa Crnogorskomkomercijalnom bankom, Montenegrobankom-NLB, Podgo-ričkom bankom-Societe Generale, Hypo-Alpe-Adria Bankomi Nikšićkom bankom. Tim ugovorima definisana su prava iobaveze Ministarstva finansija, Komisije, banaka, kao i kraj-nih korisnika kredita.

Kako bi se građani i zaposleni u organima državne upra-ve bolje upoznali sa sadržinom projekta, Ministarstvo finan-

PROJEKAT

VLADE REPUBLIKE CRNE GORE

„1000 STAMBENIH KREDITA”


"1000 stambenih kredita"

25

sija i Komisija raspisali su Javni poziv za učešće u raspodjeli"1000 stambenih kredita".

Javni poziv raspisan je 10. maja 2006. godine, i trajao je15 dana. U tom periodu, kako je bilo utvrđeno Javnim pozi-vom, građani su svoje zahtjeve podnosili bankama, dok suzaposleni u organima državne uprave zahtjeve za kreditimapodnosili organima u kojima su zaposleni.

Javnim pozivom predviđeno je da projekat „1000 stam-benih kredita“ obuhvati sljedeće kreditne linije:

• 200 kredita za rekonstrukciju u iznosima do 5.000 eur,i rokovima povraćaja do 5 godina;

• 300 kredita za proširenje i/ili dokup stambenog pros-tora u iznosima do 15.000 eur i rokovima otplate do 10 godi-na; i

• 500 kredita za rješavanje stambenog pitanja u iznosimado 30.000 eur i rokovima povraćaja do 20 godina.

Od predviđenih 1000 stambenih kredita, 800 kredita jenamijenjeno zaposlenima u organima uprave, od čega: 600stambenih kredita za zaposlene u organima državne uprave,200 stambenih kredita za zaposlene u Republičkom fonduza zdravstveno osiguranje i drugim javnim zdravstvenim us-tanovama. Za građane Republike Crne Gore bilo je predvi-đeno 200 stambenih kredita.

Javnim pozivom bilo je utvrđeno da podnosioci zahtjevamoraju dostaviti podatke o tome da li posjeduju stambeniprostor ili je on neadekvatan, o dužini radnog staža, kao i obroju članova porodice.

Navedenim projektom predviđeno je da ukupna kamat-na stopa banke iznosi 6,4% na godišnjem nivou. Za krajnjekorisnike kredita kamatna stopa iznosila je 4% na godišnjemnivou, dok je Vlada Republike Crne Gore prihvatila da sub-vencioniše kamatu sa 2,4% na godišnjem nivou. Subvencio-nisani iznos kamatne stope Ministarstvo finansija bi uplatilou više rata, u periodu ne dužem od 3 godine.

Nakon završetka roka za podnošenje zahtjeva, utvrđe-

nog Javnim pozivom, banke i organi državne uprave bili suu obavezi da pristigle zahtjeve obrade u roku od 20 dana, idostave spiskove odobrenih zahtjeva Komisiji.

Komisija je dostavila Radnoj grupi, spiskove odobrenihkreditnih zahtjeva, koje je primila od komercijalnih banaka.Razmatranjem navedenih spiskova, utvrđeno je da je uku-pan broj zahtjeva 184, koji su ispunjavali zahtjeve banaka, štoje bilo manje od utvrđene kvote od 200 kreditnih zahtjevapredviđenih za građane. Shodno tome, Radna grupa je prih-vatila spiskove svih banaka, sa svim zahtjevima i iznosima,kako su dostavljeni Komisiji. Shodno tome, Radna grupauputila je predlog zaključaka Komisiji da verifikuje navede-ne spiskove banaka i da o tome obavijesti banke.

Komisija je verifikovala i odobrila navedene spiskove i otome obavijestila banke. Nakon dobijanja odobrenja, bankesu započele proceduru zaključivanja ugovora sa građanima,u cilju realizacije odobrenih stambenih kredita.

Takođe, Komisiji su pristigli i spiskovi službenika koji ra-de u organima državne uprave, koji su svoje zahtjeve podno-sili starješinama organa u kojima su zaposleni. Organi su na-pravili spiskove u kojima su rangirali službenike prema uslo-vima datim u Javnom pozivu (godine radnog staža, broj čla-nova domaćinstva i riješeno stambeno pitanje). Uvidom upristigle zahtjeve, Radna grupa je konstatovala da je velikibroj zahtjeva pristigao od strane organa uprave (preko dvijehiljade), i izvršio je preraspodjelu kredita na osnovu unapri-jed utvrđene kvote i metodologije. Na osnovu toga, Radnagrupa je napravila raspodjelu kredita prema organima, i ut-vrdila koliko kojem organu kredita pripada.

Nakon analize zahtjeva, dodijeljeno je 595 kredita, od če-ga 301, u iznosu do 30.000 eur, 183 do 15.000 eur i 111 kredi-ta do 5.000 eur. Republičkom fondu zdravstva i drugimzdravstvenim ustanovama, kojima je Javnim pozivom pred-viđeno da pripadne 200 kredita, raspoređeno je 185 kredita,93 kredita do 30.000 eur, 56 do 15.000 eur i 36 do 5.000 eur,dok će preostalih 15 kredita biti naknadno raspoređenounutar zdravstvenih ustanova.

Komisija je na sjednici, održanoj 14.06.2006. godine, us-vojila predloge Radne grupe i o svojoj odluci obavijestila or-gane državne uprave i banke, kako bi se pristupilo potpisi-vanju ugovora između zaposlenih u organima državne upra-ve i banaka.

Zaposleni u organima uprave, koji su na osnovu rang lis-te sačinjene od strane organa uprave prošli selekciju, zaklju-čiće sa bankama ugovore o dodjeli stambenih kredita, ukoli-ko budu zadovoljili uslove banaka.

Viši savjetnik

DRAGAN DARMANOVIĆ

Viši savjetnikDragan Darmanović


Evropska banka za obnovu i razvoj

26

UVOD

Evropska banka za obnovu i razvoj (European Bank

for Reconstruction and Development - EBRD) osnovana

je 1991. godine, sa ciljem da se ubrzaju i ojačaju procesi

tržišnih reformi i tranzicije u zemljama centralne i istočne

Evrope i stvore uslovi za efikasno funkcionisanje otvore-

nih tržišnih privreda u ovim zemljama. Vlasnici banke su

predstavnici iz 60 država i dvije međuvladine organizaci-

je. EBRD, sa svojim kapitalom, predstavlja najvećeg poje-

dinačnog investitora u regionu.

Banka koristi svoju blisku saradnju sa vladama država

u regionu kako bi promovisala stvaranje što boljeg i efi-

kasnijeg poslovnog okruženja. Pravilo poslovanja Evrop-

ske banke za obnovu i razvoj nalaže da banka sarađuje sa-

mo sa onim zemljama koje su posvećene demokratskim

principima. Klauzula o poštovanju i zaštiti okoline

predstavlja integralni dio jakog korporativnog sistema

upravljanja, prožetog kroz cjelokupno poslovanje Banke.

EBRD, između ostalog, omogućava finansiranje proje-

kata u oblasti banakarstva, preduzeća i firmi, i to putem

finansiranja novih inicijativa, kao i finansiranja postojećih

kompanija. Banka, takođe pomaže finansiranje u procesu

privatizacije i prestruktuisanja državnih firmi i unapređe-

nje usluga na nivou opština.

ČLANSTVO DRžAVNE

ZAJEDNICE SRBIJA I CRNA GORA

U EBRD-U

Bivša Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija

bila je jedan od osnivača i član Evropske banke za obno-

vu i razvoj, od 1991. godine. Time je SFRJ stekla status dr-

žave koja može da koristi sredstva Banke.

Nakon raspada SFRJ, Državna zajednica Srbija i Crna

Gora (do 2003. godine, Savezna Republika Jugoslavija)

regulisala je članstvo u EBRD-u, januara 2001. godine,

nakon što je Savjet guvernera EBRD-a, 13. decembra

2000. godine, donio Rezoluciju br.81 o članstvu SCG u

Banku.

Značajno je istaći da je Državna zajednica Srbija i Cr-

na Gora bila domaćin održavanja Godišnje skupštine

Banke. Naime, u Beogradu se, od 21. do 23. maja 2005.

godine, održala 14. Godišnja skupština Evropske banke

za obnovu i razvoj 2005. Srbija i Crna Gora, kao zemlja

domaćin održavanja Godišnje skupštine EBRD-a, prisut-

nim delegatima vlada, centralnih banaka, međunarodnih

finansijskih institucija, predstavnicima banaka, velikih

kompanija i dr., uspješno su prezentirali i izvršili promo-

ciju svoje privrede, potencijalnih mogućnosti i projekata

za investiranje stranog kapitala.

EV RO P S K A B A N K A

ZA OBNOVU I RAZVOJ



27

PROJEKTI U OBLASTI INFRASTRUKTURE

U REPUBLICI CRNOJ GORI

Nakon obnavljanja članstva SCG, Crna Gora imala jeintezivnu saradnju sa predstavnicima EBRD-a. U posled-njih par godina EBRD je, posredstvom zajma, plasiralaznačajna sredstva u Crnu Goru, namijenjena za finansira-nje projekata iz oblasti saobraćaja-vazduhoplovne i put-ne infrastrukture, privatizacije preduzeća.

Naime, EBRD je u Crnoj Gori plasirala kreditna sred-

stva u iznosu od 28,18 mil. eur, kojima su finansirani sle-deći projekti:

•Predprivatizacioni zajam za Kombinat aluminijuma

Podgorica- namijenjen da se Republici omogući pomoć upripremi i implementaciji privatizacije KAP-a, uz pomoćnezavisnog savjetnika za privatizaciju i nezavisnog savjet-nika za Jedinicu za implementaciju.

•Projekat modernizacije aerodroma Podgorica i Tivat,u cilju obezbjeđenja visočijeg nivoa bezbijednosti i kvali-tet usluga, u skladu sa standardima Međunarodne organi-zacije za civilni avio-saobraćaj za međunarodne aerodro-me. Sredstva zajma namijenjena su za izgradnju novogputničkog terminala, modernizacija i aerodromska ras-vjeta na Aerodromu Podgorica, proširenje postojećegputničkog terminala na Aerodromu Tivat, nabavka pro-tivpožarne opreme, bezbjedonosne opreme, kao i zakonsultantske usluge.

•Projekat modernizacije i unapređenja budućeg siste-ma za upravljanje vazdušnim saobraćajem. Sredstva kre-dita namijenjena su za pružanje pomoći u modernizacijiinfrastrukture kontrole letenja, u cilju poboljšanja bezbi-jednosti vazdušnog saobraćaja i povećanja kapaciteta.

•Projekat rekonstrukcije regionalnih puteva u CrnojGori. Planirano je da se sredstvima zajma izvrši rekon-strukcija puta i stabilizacija padina i nagiba na putu Mios-ka-Kolašin, kao i izgradnja usponske trake na Obzovici,na dionici puta Cetinje-Budva.

Banka je izrazila zainteresovanost za dalja ulaganja uCrnu Goru, prvenstveno u smislu da u budućem perioduobezbijedi kreditna sredstva za projekte koji se odnosena razvoj saobraćaja, energetike, regionalne infrastruktu-

re u zemlji, projekte zaštite sredine u oblasti Crnogorskogprimorja, koji su usko vezani sa razvojem sektora turizma,koji predstavlja potencijal za rast i razvoj investicija. U cil-

Koordinator Odsjeka za međunarodnu saradnju i EU integracije Jadranka Radunović



28

ju unapređenja turizma zainteresovani su za finansiranjeprojekata koji se, najvećim dijelom, odnose na vodosnab-dijevanje, rješavanje problema otpadnih voda, priobal-nog zagađenja i sl.

Značajno je napomenutu da EBRD finansira realizaci-ju:

TTuurrnn aarrrroouunndd mmaannaaggeemmeenntt (TAM) programa, kojiimaju za cilj povećati znanje, stepen povjerenja i nivoupravljanja u industrijskim preduzećima i

BBuussiinneessss aaddvviissoorryy sseerrvviicceess (BAS) programa, tj.progra-ma čiji je cilj obavljanje usluga poslovnog konsaltinga,gdje lokalni konsultanti pomažu malim i srednjim predu-zećima ( SME s) u obavljanju djelatnosti.

TAM i BAS projekati finansiraju se sa ciljem da pružepodršku ekonomskim reformama u tranzicionim zemlja-ma i omogući pripremu i uspješno poslovanje preduzećau uslovima tržišne ekonomije. Programi podrazumijevaju

pružanje pomoći u vidu konsultantskih usluga najemi-nentnijih stručnjaka iz oblasti kojom se preduzeće bavi,organizacije rada, marketinga, finasija.

Programi se finansiraju najvećim dijelom iz fondovaEU-preko Evropske agencije za rekonstrukciju (EAR), Eu-rope Aid, PHARE, i TASIC, kroz bilateralne donacije (Aus-trija, Belgija, Kanada, Danska, Francuska, Grčka, Italija,SAD i dr).

Da bi preduzeće moglo da aplicira za učešće u TAM iBAS potrebno je da ispuni određene uslove, kao što su daje preduzeće privatno,domaće, da se ne bavi finansijskimi bankarskim uslugama, priozvodnjom vojne opreme, du-vana ili priređivanjem igara na sreću, da ima razvojne po-tencijale, potrebu za konsultantslim uslugama i kapacite-te sposobne da apsorbuju pruženu pomoć.

Državna zajednica Srbija i Crna Gora obuhvaćena jenavedenim programom od 2000. godine. Radi realizacijeBAS programa u Podgorici je 2003. godine osnovana ipočela sa radom regionalna kancelarija. Posredstvom na-vedene regionalne kancelarije započet je rad na 106 pro-jekata, koji su najvećim dijelom finansirani iz sredstavaEAR.

Nakon obnavljanja državnosti preduzete su aktivnostida se ubrza proces obnavljanja članstva Crne Gore uEBRD-u i tako nastavi prethodna uspješna saradnja narealizaciji započetih i planiranih kreditnih aranžmana.

Značajno je ukazati da su, tokom održavanja konfe-rencije renomirane britanske agencije »Euromoney« uLondonu, od 19. do 21. jula 2006. godine, održani razgo-vori predstavnika Banke i crnogorske delegacije, na koji-ma su razmijenjena mišljenja o aktuelnoj političkoj i eko-nomskoj situaciji u Crnoj Gori nakon sticanja nezavisnos-ti, kao i o tekućim projektima koje finansira EBRD, kao io eventualnim budućim programima, sa akcentom na bu-dući status i članstvo Crne Gore u toj multilateralnoj insti-tuciji. Predsjednik Banke, g-din Žan Lemijer, najavio je ot-varanje stalne kancelarije Banke u Podgorici, uslijed svevećeg investicionog interesa i jačanja institucionalne sa-radnje.

Koordinator Odsjeka za

međunarodnu saradnju

i EU integracije

JADRANKA RADUNOVIĆ

Sjedište EBRD


Prenos vlasništva vojne imovine

29

PRENOS VLASNIŠTVA

VOJNE IMOVINE NA

REPUBLIKU CRNU GORU

Gazdovanje nepokretnom imovinom, koja je u bivšojdržavi bila data na korišćenje Vojsci SiCG, jedna jeod tema koje su u predhodnom periodu bile pred-

met velikog interesovanja domaće javnosti, ali i značajnogbroja stranih investitora.

Imovina za koju je u odgovarajućoj proceduri procjenji-vano da nije potrebna Vojsci, a za koju je postojalo intereso-vanje investitora, prenošena je bivšem Fondu za reformu sis-tema odbrane SiCG, a sva sredstva koja su prodajom ostvare-na prenošena su na račune Ministarstva finansija Crne Gore.Na ovaj način je prodato 10 objekata i ostvaren je prihod od14.1 mil eur.

Nakon 3. juna sva nepokretna imovina koju je na teritori-ji RCG koristila Vojska je postala svojina Države Crne Gore.Vlada Republike Crne Gore je, na sjednici od 08.06.2006.go-dine donijela zaključke koji se odnose na prenos vlasništvavojne imovine na Republiku Crnu Goru. Zaključcima su pre-cizirani postupci, rokovi i zaduženja odgovarajućih vojnih idrugih službi nadležnih za njihovo sprovođenje i zaduženoMinistarstvo finansija da koordinira aktivnosti na njihovojrealizaciji.

S obzirom da se radi o velikom broju lokacija, od kojih jeznačajan dio izuzetno atraktivan u narednom periodu će seformirati posebna komisija koja će biti zadužena da izvršiprocjenu stvarnih potreba sistema odbrane u Crnoj Gori.One lokacije za koje se utvrdi da nijesu potrebne za funkcio-nisanje novog sistema odbrane biće ustupljene na korišće-nje drugim državnim organima ili će biti predmet eventual-ne prodaje, zakupa, formiranja posebnih privrednih društa-va, udruživanja imovine i sl.o čemu će se u svakom konkret-nom slučaju Vlada RCG posebno odrediti.

Za očekivati je da se zbog atraktivnosti lokacija, naročitoonih koje se nalaze na primorju, veliki broj međunarodnih

kompanija uključi u ovaj proces. Otežavajuća okolnost za in-vestiture je činjenica da ove lokacije nijesu urbanistički raz-rađene, pa se mora uspostaviti trojno partnerstvo izmeđuDržave kao prodavca, lokalnih samouprava i budućih inves-titora. Na taj način će se pored značajnih prihoda ostvariti idrugi cilj za koji smatramo da je od velikog značaja a to je da-lja valorizacija prostora u skladu sa strateškim razvojnimopredjeljenjima.

Savjetnik ministra

PREDRAG STAMATOVIĆ

Savjetnik ministraPredrag Stamatović


Podrška reformskim procesima sistema odbrane

30

MINISTARSTVO FINANSIJA

- PODRŠKA REFORMSKIM

PROCESIMA SISTEMA ODBRANE

Sticanjem nezavisnosti i suverenosti, kao i formira-njem Ministarstva odbrane Republike Crne Gore,prestala je da egzistira jedna od malobrojnih zajed-

ničkih funkcija Državne zajednice koja se odnosila na Minis-tarstvo odbrane i Vojsku.

Crna Gora je u situaciji da u potpunosti zaokruži svoj sis-tem odbrane i aktivnosti na tom planu su u punom zamahu.

Od prelaska na teritorijalni princip finansiranja, (maj2003. godine), Crna Gora je stvarala uslove i preduzimalakonkretne aktivnosti za uspješnu reformu Vojske i samostal-no obavljanje funkcije odbrane, što se može vidjeti iz sle-dećeg:

- opredeljenje državnog rukovodstva Republike Crne Go-re u pogledu neophodnosti i pravca reforme Vojske, bilo jejasno izraženo, a podršku reformskim procesima pružala jei sama Vojska;

- od januara 2004. godine do juna 2006. godine broj pla-ćenih lica u Vojsci, planskim i transparentnim procesom,smanjen je za 3.236, ili za 47%, tako da je u junu iznosio 3.624lica;

- u potpunosti je finansiran socijalni program viška kadrau Vojsci i za tu namjenu utrošeno oko 5 miliona eur;

- postignuta je potpuna stabilnost u finansiranju Vojske;

- smanjeni su izdaci za odbranu u procijenjenom BDP, sa

Savjetnik za budžet odbrane u Ministarstvufinansija RCGMr Mijajlo Savović


Podrška reformskim procesima sistema odbrane

31

2,53% u 2005. godini, na 2,40% za 2006. godinu;

- formiran je Računovodstveni centar, kao bitan organMinistarstva odbrane Republike Crne Gore za pružanje lo-gistike u obračunu zarada, vođenu finansijskog knjigovod-stva, kontroli poslovanja i odnosima sa Trezorom;

- preuzeta je isplata vojnih penzija za korisnike na terito-riji Republike Crne Gore, nakon što je Fond za socijalno osi-guranje vojnih osiguranika Beograd, u drugoj polovini 2005.godine, jednostrano prekinuo dalju isplatu;

- likvidirane su dvije nerentabilne vojnodohodovne usta-nove (''Ribnica'' i ''Lovćen'') sa oko 200 zaposlenih;

- pokrenut je postupak privatizacije Centra vojnomedi-cinskih ustanova Meljine i TRZ ''Sava Kovačević'' Tivat;

- kroz aktivan i kooperativan rad u Fondu za reformu sis-tema odbrane Državne zajednice obezbijeđena su sredstvaod prodaje dijela nepokretne imovine, koju je prethodnoKomisije Savjeta ministara za podjelu imovine proglasila zaimovinu koja nije neophodna za dalje funkcionisanje Voj-ske, a nakon toga Vlada RCG ustupila Fondu za reformu sis-tema odbrane radi prodaje. Sredstva od prodaje su, shodnozaključcima Vlade Republike Crne Gore, utrošena za potre-be Vojske (socijalni program, isplatu zaostalih plata i materi-jalnih rashoda, a dio sredstava pripao je Fondu za obešteće-nje);

- analizom sredstava kojima Republika Crne Gora partici-pira u finansiranju funkcija Državne zajednice i projekcijomoptimalnih troškova, došlo se do zaključka da Crna Gora tefunkcije može samostalno obavljati;

U toku su ili predstoje aktivnosti na uređenju i organiza-ciji funkcionisanja jedinstvenog sistema odbrane RepublikeCrne Gore u pogledu:

- donošenja Zakona o odbrani i Zakona o Vojsci Crne Go-re, kao i odgovarajućih podzakonskih akata i drugih doktri-narnih dokumenata;

- potpune profesionalizacije Vojske koja, pored ostalog,podrazumijeva ukidanje regrutne obaveze;

- definisanja veličine i strukture Vojske Crne Gore, kao idaljih aktivnosti na reformi koja će trajati duži vremenski pe-riod;

- realizacije rasporeda profesionalnih pripadnika Vojskekoji su izrazili želju da službovanje nastave na teritoriji R. Sr-bije (552), kao i onih koji sa teritorije R. Srbije žele da službunastave na teritoriji R. Crne Gore (13);

- planiranja budžetskih izdataka u skladu sa međunarod-nim standardima i projekcijom troškova samostalnog orga-nizovanja vojnih snaga, što podrazumijeva nastavak tenden-

cije smanjenja izdataka za odbranu na oko 2% BDP, promje-nu strukture troškova, definisanje socijalnog programa za vi-šak kadra, kao i izdvajanje sredstava za modernizaciju i opre-manje Vojske;

- definisanja imovine koja je potrebna za funkcionisanjeVojske i postupka sa imovinom koja Vojsci nije neophodna(prodaji dijela te imovine u funkciji prioritetnih potreba Voj-ske - rješavanje stambenih pitanja i dr.);

- reforme zdravstvene zaštite i penzijskog i invalidskogosiguranja vojnih osiguranika;

- uključivanja vojnih penzija u Fond penzijskog i invalid-skog osiguranje Republike Crne Gore - od strane Fonda, pre-uzimanje logistike obračuna i isplate;

- pristupanja Partnerstvu za mir, NATO-u i drugim među-narodnim organizacijama i institucijama, u cilju razvoja iočuvanja kolektivne i nacionalne bezbijednosti.

Pored toga, po aktuelnosti, nameću se dva važna pitanja,koja će se rješavati u narednom periodu i to:

1. Ministarstvo odbrane Državne zajednice ostavilo je unasleđe Crnoj Gori vrlo ozbiljan problem koji se odnosi naveliki broj sudskih sporova profesionalnih i penzionisanihpripadnika Vojske zbog neusklađenih zarada unazad nekoli-ko godina;

2.Preuzimanjem isplate vojnih penzija Crna Gora je stek-la mogućnost i pravo da potražuje od Fonda za socijalno osi-guranje vojnih osiguranika Beograd (Republike Srbije), reva-lorizovani ili drugim metodom utvrđeni iznos ulaganja u tajFond za vrijeme radnog angažovanja profesionalnih vojnikana teritoriji Republike Crne Gore.

Ministarstvo finansija Republike Crne Gore maksimalnoje uključeno u reformske procese Vojske i sistema odbraneu cjelini, i tim procesima pruža punu podršku.

Savjetnik za budžet odbrane u

Ministarstvu finansija RCG

mr MIJAJLO SAVOVIĆ


Najvažnije aktivnosti ministra finansija

32

NAJVAžNIJE AKTIVNOSTI

MINISTRA FINANSIJA

APRIL - JUN 2006 GODINE

2288..0066..22000066..ggoodd.. SSuussrreett mmiinniissttaarraa ffiinnaannssiijjaa ii gguuvveerrnneerraacceennttrraallnniihh bbaannaakkaa:: LLuukkššiićć –– DDiinnkkiićć –– JJeellaaššiićć -- KKrrggoovviićć

Ministar fi-nansija u VladiRCG Igor Lukšić:“ Crnoj Gori pri-pada 5.88 odsto uodnosu na 44.6miliona dolara,što će se umanjitiza određene oba-veze prema Srbiji.

Razliku od 30 miliona Srbija uplaćuje Crnoj Gori a od toga1.5 milion eura je za članstvo u međunarodnim finansijskiminstitucijama. Članski ulozi zavise od ekonomske snage dr-žave, pa je moguće da za Crnu Goru budu niži”.

Ministar finansija u Vladi Srbije Mlađan Dinkić: “ Postoje-ća kvota u MMF –u iznosi 467.7 miliona specijalnih prava vu-čenja ili 698 miliona dolara i nju nasljeđuje Srbija. Cnoj Goriće pripasti 5.88 odsto ili 41 milion dolara”.

Na sastanku je bilo riječi i o staroj deviznoj štednji, i do-govoreno je da se ubuduće razgovara na nivou nekadašnjeSFRJ, kao i vojnim penzijama, za što pregovarači nijesu ima-li mandate da nešto konkretno dogovore.

Dinkić i Jelašić čestitali su juče građanima Crne Gore po-dizanje zastave na Ist riveru.

2200.. 0066..22000066..ggoodd.. -- MMiinniissttaarr ffiinnaannssiijjaa IIggoorr LLuukkššiićć rraazzggoo--vvaarraaoo ssaa pprreeddssjjeeddnniikkoomm EEvvrrooppsskkee bbaannkkee zzaa oobbnnoovvuu ii rraazzvvoojjŽŽaannoomm LLeemmiijjeerroomm

Tokom susreta, razmijenjena su mišljenja o aktuelnoj po-litičkoj i ekonomskoj situaciji u Crnoj Gori nakon sticanja ne-zavisnosti, i obostrano je izraženo zadovoljstvo povodomdemokratske atmosfere i sveukupnog dosadašnjeg progre-sa, pogotovo na planuekonomije.

Takođe, razgovarano je o tekućim projektima koje finan-sira EBRD, kao i eventualnim budućim programima, sa ak-

centom na budućistatus i članstvo Cr-ne Gore u toj mul-tilateralnoj institu-ciji.

Obostrano jeizraženo zadovolj-stvo zbog progre-sa u ekonomskim isveukupnim refor-mama, kao i dosadašnjoj saradnji, a predsjednik EBRD-a ŽanLemijer najavio je i otvaranje stalne kancelarije te institucijeu Podgorici-Crnoj Gori, usljed sve većeg investicionog inte-resa i jačanja institucionalne saradnje.

1133..0066.. 22000066..ggoodd.. -- MMiinniissttaarr ffiinnaannssiijjaa IIggoorr LLuukkššiićć rraazzggoo--vvaarraaoo ssaa ššeeffoomm ddeelleeggaacciijjee MMeeđđuunnaarrooddnnoogg mmoonneettaarrnnoogg ffoonn--ddaa PPiitteerroomm DDoojjlloomm::

“Danas sam imao prilke da zajedno sa predsjednikomSavjeta CB g- dinom Ljubišom Krgovićem najprije razgova-ram sa g- dinom Piterom Dojlom, novim šefom misije Među-narodnog monetarnog fonda za SiCG, u okviru misije koja jenedavno otpočela i zapravo sa današnjim sastankom oficijel-no startuje, a radi se o posjeti MMF –a u cilju analize makro-ekonomske situacije u Crnoj Gori i Srbiji i istovremeno s cil-jem da se sagledaju srednjoročni izazovi koji nam predstojeu tom periodu”…

0022.. 0066..22000066..ggoodd.. -- SSvveettii SStteeffaann:: UUvvooddnnoo iizzllaaggaannjjee mmiinniiss--ttrraa ffiinnaannssiijjaa IIggoorraa LLuukkššiiććaa nnaa RReeggiioonnaallnnoojj KKoonnffeerreenncciijjii mmii--nniissttaarraa ffiinnaannssiijjaa ii gguuvveerrnneerraa cceennttrraallnniihh bbaannaakkaa JJuuggooiissttooččnneeEEvvrrooppee

"Zadovoljstvo mi je da vam u ime Vlade RCG poželim do-brodošlicu. Zahvalni smo na prilici da budemo domaćiniovako eminentnog skupa. Ovakva okupljanja uvijekpredstavljaju dobru priliku za poboljšanje saradnje I uspos-tavljanje snažnih odnosa između naših zemalja..


Najvažnije aktivnosti ministra finansija

33

Na samom po-četku naglasio bihda je ranije ostva-rena ekonomskanezavisnost i sa-moodrživost CrneGore dozivjelasvoj logičan nasta-vak u sticanju iformalne nezavis-nosti. Pitanje dr-

žavno pravnog statusa Crne Gore je riješen i očekujemo daće ovo značajno uticati na dalji razvoj naše ekonomije. Pozi-cionirajuci se kao jedan od evropskih centara, umjesto kaodio nefunkcionalne zajednice omogućava nasoj državi dapotpuno ravnopravno učestvuje i podstiče ekonomske inte-gracione procese. Na taj način, biće jednostavnije promovi-sati brojne resurse koji će biti u funkciji ekonomskog razvo-ja.”

2266..0044..22000066..ggoodd..:: -- MMiinniissttaarr ffiinnaannssiijjaa ddrr IIggoorr LLuukkššiićć,, ppoo--vvooddoomm ppoottppiissiivvaannjjaa SSppoorraazzuummaa oo ssaarraaddnnjjii MMiinniissttaarrssttvvaa ffii--nnaannssiijjaa CCrrnnee GGoorree ii MMiinniissttaarrssttvvaa ffiinnaannssiijjaa IIssllaannddaa::

"Imao sam danas zadovoljstvo da sa kolegom, ministromfinansija IslandaArni Matiesenompotpišem Spora-zum o saradnji dvaministarstva. Malezemlje su upućenejedne na druge,pogotovo ukolikoimaju značajnihsličnosti. Za nas uCrnoj Gori poseb-

no nakon obnavaljanja državnosti, iskustvo Islanda je izuzet-no interesantno, jer može predstavljati uzor za brži rast i raz-voj, što je u današnjem svijetu karakteristika malih zemalja..."

2244..0044..22000066.. ggooddiinnee :: -- RRaaddnnaa ppoossjjeettaa VVaaššiinnggttoonnuu nnaass--ttaavvlljjeennaa rraazzggoovvoorroomm ssaa aammeerriiččkkoomm aaddmmiinniissttrraacciijjoomm

Predstavnici američke administracije su posebno intere-sovanje pokazali za aktuelni politički trenutak u Crnoj Gorii projekcije buducih odnosa sa MMF-om i Svjetskom ban-kom. U tom kontekstu ministar Lukšić je istakao da politička

dešavanja, organi-zacija referendumai nakon toga izbo-ra, neće imati nega-tivnog uticaja naekonomske perfor-manse i ponoviospremnost VladeCrne Gore da raz-govara sa Vladom

Srbije o svim pitanjima od obostranog interesa u periodunakon održavanja referenduma...

2244..0044..22000066..ggooddiinnee:: -- DDeelleeggaacciijjaa CCrrnnee GGoorree nnaassttaavviillaarraaddnnuu ppoossjjeettuu VVaaššiinnggttoonnuu rraazzggoovvoorriimmaa ssaa pprreeddssttaavvnniicciimmaaMMMMFF--aa

Delegacija Crne Gore, koju predvode ministar finansijadr Igor Lukšić i predsjednik Centralne banke Ljubiša Krgo-vić nastavila je radnu posjetu Vašingtonu razgovorima sapredstavnicima MMF: En Kruger, zamjenikom direktoraMMF-a, Majklom Deplerom, direktorom MMF za Evropu,kao i novim šefom misije Piterom Dojlom. Tema razgovoraje bila trenutna ekonomska situacija u Crnoj Gori i revizijaupravo završenog aražmana, kao i okviri za budući aranž-man...

2244..0044..22000066..ggooddiinnee::-- PPrroolljjeeććnnii ssaassttaannccii MMMMFF--aa ii SSvvjjeettsskkeebbaannkkee -- rraazzggoovvoorrii ccrrnnooggoorrsskkee ddeelleeggaacciijjee ssaa UUSSAAIIDD

Delegacija Repu-blike Crne Gore, to-kom Proljecnih sas-tanaka MMF i Svjet-ske Banke, susrela sesa direktorom za Bal-kan u USAID g-di-nom Edvardom Di-kensom. Analiziranasu ekonomska kreta-nja u Crnoj Gori i odnosi sa međunarodnim finansijskim in-stitucijama. Naglašeno je pitanje realizacije tekucih projeka-ta USAID, kao i programa u naredne tri godine, posebno uinfrastrukturnim i drugim razvojnim oblastima...

Ministar finansija dr Igor Lukšić i predsjednik SavjetaCentralne Banke Crne Gore, g-din Ljubiša Krgović, u okvirukontakata sa poslovnom zajednicom susreli su se i sa inves-ticionom grupom iz Njuorka, Pikvik Kapital. Razgovarano jeo ekonomskom ambijentu za privatne investicije u CrnojGori. Naglašen je poseban interes ove investicione grupe zaoblasti: turizma, energetike, zdravstva, obrazovanja i finansij-skih usluga.

Portparol

ANA MILJANIĆ

Viši namještenik

MAJA BAŠIĆ


34

Pregled ostalih vijesti

PREGLED OSTALIH VIJESTI

NNaaccrrtt ZZaakkoonnaa oo iizzmmjjeennaammaa ii ddooppuunnaammaa ZZaakkoonnaa oo ppoo--rreezzuu nnaa ddoohhooddaakk ffiizziiččkkiihh lliiccaa oodd ppeettkkaa 11.. ddoo 1155.. jjuullaa 22000066..ggooddiinnee nnaa jjaavvnnoojj rraasspprraavvii..

Svi zainteresovni subjekti, predloge, sugestije i mišljenja,mogu poslati na e-mail adresu Ministarstva [email protected] ili fax:224 450.

Ovim počinje razmatranje amandmana na Zakon o pore-zu na dohodak fizičkih lica, kojim se planira uvođenje pro-porcionalne poreske stope i njeno značajnije smanjenje, akoja bi 2010. godine trebala da iznosi 9% (koliko iznosi sto-pa poreza na dobit pravnih lica).

IIssppllaattaa ttrreeććee rraattee vvllaassnniicciimmaa oobbvveezznniiccaa ssttaarree ddeevviizznneešštteeddnnjjee –– 33 jjuull 22000066 ggooddiinnee

Vlasnicima obveznica stare devizne štednje, koje dospije-vaju 1. jula 2006. godine, isplata treće rate u iznosu koji jeodređen njihovim planom amortizacije počeće od ponedelj-ka, 3. jula u poslovnim bankama i regionalnim centrimaCentalne banke Crne Gore. Za isplatu ove, treće serije obvez-nica, budžetom Republike je predviđeno 8,7 miliona eura.

Štediše koji su se nakon 1. jula 2004. godine javili svojojbanci i time registrovali kod CDA kao vlasnici obveznica poosnovu konvertovane štednje, treću ratu mogu podići u re-gionalnim centrima Centralne Banke Crne Gore i Pljevaljskebake AD Pljevlja, zavisno od svog mjesta prebivališta, na os-novu identifikacionog dokumenta (lična karta i pasoš).

Vlasnici stare devizne štednje, koji nijesu iskoristili svojepravo na isplatu prve i druge serije obveznica u iznosu od380 i 530 eura, od 3. jula ove godine mogu podići sve tri ra-te. Potrebno je da odu u banku u kojoj imaju štednu knjiži-cu, odnosno na odgovarajući šalter Centralne banke, gdje ćedobiti potvrdu o pretvaranju štednje u obveznice.

MMiinniissttaarrssttvvoo ffiinnaannssiijjaa CCrrnnee GGoorree uuppllaattiilloo ssrreeddssttvvaa zzaavvoojjnnee ppeennzziijjee -- zzaa mmaajj 22000066.. ggooddiinnee

Ministarstvo finansija Crne Gore je danas uplatilo sredst-va za vojne penzije (za maj 2006. god.). Isplata će početi usubotu, 24. juna 2006. godine.

ZZaavvrrššnnoo ssaaooppšštteennjjee mmiissiijjee MMeeđđuunnaarrooddnnoogg mmoonneettaarr--nnoogg ffoonnddaa nnaakkoonn ppoossjjeettee ddeelleeggaacciijjee ttee oorrggaanniizzaacciijjee CCrrnnoojjGGoorrii

NNeezzaavviissnnoosstt zzaa CCrrnnuu GGoorruu oozznnaaččaavvaa nnoovvii ppooččeettaakk.. U tomkontekstu, naš cilj je da ponudimo predloge o tome kakonajbolje iskoristiti u makroekonomskoj sferi ovu jedinstvenupriliku.

MMnnooggoo ttooggaa ssee ddoobbrroo ooddvviijjaa.. Inflacija je niska, javni dugima tendenciju pada, naplata PDV-a doprinosi dobrom ost-varenju prihoda, direktne strane investicije su u porastu uznove koje se očekuju, banke su privatizovane, kreditna aktiv-nost je u ekspanziji, pristup tržištima EU se ostvaruje uzolakšice, a izgledi za postizanje Sporazuma o stabilizaciji ipridruživanju i za članstvo u STO i Partnerstvu za mir su do-bri.

VVaaššee aammbbiicciijjee ssuu pprriikkllaaddnnee.. Nastojite da ostvarite stalnopovećanje privrednog rasta, zaposlenosti i realnih dohoda-ka, i kao nezavisnih ciljeva i kao osnove za ulazak u EU jed-nog dana.

OOvvii cciilljjeevvii ssuu ddoossttiižžnnii.. Za njihovo ostvarivanje će biti po-trebno, kao prvo, djelovanje kako bi se obezbijedilo održa-vanje redovnih uslova za privrednu djelatnost u kontekstunezavisnosti, a kao drugo, veći naglasak na srednjoročnimnego na kratkoročnim ciljevima u formulisanju makroeko-nomskih politika, naročito u pogledu fleksibilnosti, održi-vosti i ponude.

NNeezzaavviissnnoosstt

- Vaša državnost treba da se u potpunosti odražava upravnim rješenjima kojima se uređuju vaši međunarodniekonomski odnosi. Potrebno je da sporazume koji su ranijepostignuti između Srbije i Crne Gore i međunarodne zajed-nice o pitanjima kao što su slobodna trgovina u regionu, ve-terinarski standardi, dvostruko oporezivanje, itd. sada samipostignete kako bi bili obezbijeđeni kontinuirani redovniuslovi privređivanja. Pored toga, pravna regulativa u vezi saekonomskim odnosima sa Srbijom treba da bude razjašnje-na. Ključna pitanja su pitanja boravka državljana jedne drža-ve u drugoj i ostvarivanje prava iz oblasti socijalne zaštite i


Pregled ostalih vijesti

35

dozvole za rad. Sporazumom o zoni slobodne trgovine biobi osiguran nesmetan nastavak ranijih trgovniskih aranžma-na. Isto tako, preporučuje se i potpuni obračun bivših netofiskalnih transfera Državnoj zajednici. To bi trebalo da bud-žetske transfere prema Zajednici umanji za troškove koje će-te sada snositi kao funkcije Zajednice koje su prenijete ubudžet Crne Gore. Ovo će doprinijeti realizaciji budžeta za2006 godinu i izradi budžeta za 2007 godinu.

NNaaccrrtt ZZaakkoonnaa oo ppoorreesskkiimm ssaavvjjeettnniicciimmaa –– jjaavvnnaa rraasspprraa--vvaa 2222..0066..22000066

Ovim zakonom uređuje se djelatnost poreskog savjet-ništva kao nezavisnog i samostalnog zanimanja, ovlašćenja iobaveze poreskih i carinskih savjetnika (u daljem tekstu:po-reski savjetnici), kao i druga pitanja od značaja za obavljanjete djelatnosti...Predloge, sugestije i mišljenja možete dostavi-ti na e-mail adresu Ministarstva finansija [email protected] ili nafaks:224-450 u narednih 15 dana..

PPoossjjeettaa ddeelleeggaacciijjee MMeeđđuunnaarrooddnnoogg mmoonneettaarrnnoogg ffoonnddaaCCrrnnoojj GGoorrii 1122 jjuunn 22000066 ggooddiinnee..

Cilj misije i razgovora sa crnogorskim zvaničnicima i in-stitucijama je sagledavanje implementacije dogovorene poli-tike, kao i daljih reformi finansijskog sektora u Crnoj Gori.Takođe, u fokusu pažnje će biti kreiranje dalje makro eko-nomske politike i postavljanje srednjoročnih makroeko-nomskih ciljeva. Nakon završetka misije 22. juna, očekujemoda predstavnici MMF - a izdaju zaključna saopštenja povo-dom rezultata obavljenih razgovora.

Važno je takođe podsjetiti da je Crna Gora početkom2006. godine uspješno okončala tzv. „produženi aranžman“sa MMF-om koji je trajao od 2002. godine. Ishod tog aranž-mana i uspješno okončanje dovelo je, osim značajnog pozi-tivnog imidža Crne Gore na finansijskom tržištu, i do daljegotpisa duga Crne Gore prema Pariskom klubu kreditora u iz-nosu od oko 26 miliona eura.

KKoommiissiijjaa zzaa iizzddaavvaannjjee lliicceennccii rreevviizzoorriimmaa --AAkkttiivvnnoossttii--

Komisija za izdavanje licenci revizorima u periodu od 1januara do 30.juna 2006 god. održala je 10 sjednica na koji-ma je izdala 29 licenci revizora i to: Milovanu Popoviću, De-janu Krivokapiću, Krstu Spaiću, Veselinu Milačiću, Zorici Vu-jović, Ljerki Momčilović, Branki Bojović, Predragu Rakočevi-ću, Ljiljani Velimirović, Ibru Šaboviću, Jeleni Jakovac, VesniKotlaji, Ljiljani Milinović, Momčilu Mihaljeviću, Senki Popo-vić-Mitrić, Maji Krstić, Vesni Radunović, Mladenu Ognjenovi-ću, Kristini Bukilić, Dejanu Saviću, Savi Obradović, GoranuStrahinji, Lidiji Matović, Branki Vuksanović, Drašku Popovi-ću, Vladimiru Čarapiću, Nadi Guzini, Milošu Macuri i Vladi-miru Filipoviću.

Spisak i podaci o revizorima sa licencom nalaze se na saj-tu Ministarstva finansija CG www.ministarstvo-finansija.vla-da.cg.yu.

U cilju kontrole finansijskih izvještaja Ministarstvo finan-

sija dopunjene spiskove sa podacima o revizorima, nakonsvake nove izdate licence, prosleđuje privrednim sudovima.

Komisija je takođe izdala dvije saglasnosti za izbor reviz-orske kuće za vršenje revizije računovodstvenih iskaza za2005 godinu, Crnogorskoj komercijalnoj banci i Atlasmontbanci. Za navedeni period odbijena su tri zahtjeva za izdava-nje licenci zbog neispunjavanja uslova predviđenih Zako-nom o računovodstvu i reviziji (“Sl.list RCG”, br.69/05).

NNaaccrrtt ZZaakkoonnaa oo ččeekkuu –– jjaavvnnaa rraasspprraavvaa -- 3311 mmaajj 22000066

Sve predloge i sugestije povodom Nacrta Zakona o čekumožete poslati na e–mail adresu Ministarstva [email protected] ili putem faxa 224 – 450 tokom narednih 15 dana.

PPrreeddssttaavvnniiccii rraaddnnee ggrruuppee zzaa iizzrraadduu ppooddzzaakkoonnsskkee rree--gguullaattiivvee iizz oobbllaassttii jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii ooddrržžaallii rraaddnnii ssaassttaannaakk ssaaeekkssppeerrttiimmaa OOEECCDD--aa //SSIIGGMMAA

Tokom razgovora, sekretar Komisije za javne nabavkeKatarina Radović, podsjetila je da će novim Zakonom o jav-nim nabavkama biti konstituisan novi institucionalni okvir inove procedure, koje su usaglašene sa pravom EU. PortparolMinistarstva finansija Ana Miljanić, ukazala je na neophod-nost sistemskog postavljanja mehanizama za što transpa-rentnije procedure javnih nabavki, u cilju ustanovljavanja jošefikasnijeg sistema.

Realizacijom utvrđenih aktivnosti biće obezbijeđeni us-lovi za punu implementaciju Zakona, od njegovog stupanjana snagu. Radi edukacije svih subjekata, koji su uključeni usistem javnih nabavki, i njihovog upoznavanja sa novim pro-cedurama, podzakonska regulativa će biti izrađena prije ro-kova predviženih zakonom.

Portparol

ANA MILJANIĆ

PortparolAna Miljanić


Isplata treće rate stare devizne štednje

36

ISPLATA TREĆE RATE STARE

DEVIZNE ŠTEDNJE

Vlasnicima obveznica stare devizne štednje, koje dos-pijevaju 1. jula 2006. godine, isplata treće rate u izno-su koji je određen njihovim planom amortizacije po-

čeće od ponedeljka, 3. jula u poslovnim bankama i regional-nim centrima Centralne banke Crne Gore. Za isplatu trećeserije obveznica, budžetom Republike je predviđeno 8,7 mi-liona eura.

Štediše koji su se nakon 1. jula 2004. godine javili svojojbanci i time registrovali kod CDA kao vlasnici obveznica poosnovu konvertovane štednje, treću ratu mogu podići u re-gionalnim centrima Centralne Banke Crne Gore i Pljevaljskebake AD Pljevlja, zavisno od svog mjesta prebivališta, na os-novu identifikacionog dokumenta(lična karta i pasoš).

Vlasnici stare devizne štednje, koji nijesu iskoristili svojepravo na isplatu prve i druge serije obveznica u iznosu od380 i 530 eura, od 3. jula ove godine mogu podići sve tri ra-te. Potrebno je da odu u banku u kojoj imaju štednu knjiži-cu, odnosno na odgovarajući šalter Centralne banke, gdje ćedobiti potvrdu o pretvaranju štednje u obveznice.

Bivše štediše Montenegrobanke AD Podgorica i Jugo-banke AD Pogorica u stečaju, treba da se jave na odgovara-jući šalter Centralne banke Crne Gore.

Pravna lica koja su obveznice po osnovu stare devizneštednje stekla kupovinom obveznica na berzi, treću ratu mo-gu podići na šalteru Nikšićke banke AD Nikšić.

Za nove vlasnike obveznica koji su obveznice stekli poosnovu ugovora o poklonu, ostavinskog rješenja ili kupovi-nom na berzi, takođe je utvrđen raspored šaltera na kojima

mogu podići treću ratu zavisno od mjesta prebivališta.

Ukoliko vlasnik obveznica devizne štednje nije u moguć-nosti da dođe u banku, predviđeni iznos treće serije, umjes-to vlasnika, može podići ovlašćeno lice na osnovu ovjere-nog sudskog ovlašćenja.

Vlasnici obveznica devizne štednje koji su izgubili svojupotvrdu moći će dobiti Izvod o vlasništvu obveznica deviz-ne štednje kod Centralne depozitarne agencije (CDA).

Nasljednici obveznica devizne štednje koji su to postalina osnovu pravosnažnog rješenja o ostavinskom postupkuza dodatne informacije o ostvarivanju svog prava mogu seinformisati u CDA.

Detalljne informacije i raspored isplatnih mjesta, Minis-tarstvo finansija objaviće u u petak, 30. juna 2006. godine usvim dnevnim novinama. Ove informacije biće dostupne ina isplatnim mjestima u regionalnim centrima CentralneBanke Crne Gore i poslovnim bankama.

Tokom juna, kada je privremeno obustavljena isplata ob-veznica, kao i trgovina na berzi, radi bolje pripreme za ne-smetanu isplatu druge rate, objedinjeni su podaci iz svih ba-naka o isplati prve rate i podaci sa tržišta kapitala o obvezni-cama kojima se trgovalo na berzi, čime se obezbjeđuje sigur-nost podataka o vlasnicima obveznica kao hartija od vrijed-nosti.

PR SLUŽBA MINISTARSTVA


Izvještaj o stanju javnog duga crne gore

37

1. VISINA I STRUKTURA JAVNOG DUGA

CRNE GORE

Javni dug Crne Gore iznosio je 644,4 miliona eura nadan 30.06.2006. godine. Domaći dug je iznosio 167,7 milio-na eura ili 26,0% od ukupnog duga dok je inostrani iznosio476,7 miliona eura ili 74,0% respektivno1. Prvenstveno us-led nezavršenih pregovora i podjele duga2, nezavršenihpregovora o sukcesiji bivše SFRJ, nemogućnosti kvantifiko-vanja eksplicitnih obaveza, preuzetih Zakonom o povraćajuoduzetih imovinskih prava i obeštećenju, ovaj iznos nije dokraja izveden. Prema sadašnjoj procjeni, ne bi trebalo dadođe do velikih odstupanja i nakon završetka pregovora opodjeli finansijske aktive i pasive sa Republikom Srbijom.

Javni dug je u 2002. godini iznosio preko jedne milijar-de eura. Radi se o iznosu prije reprogramiranja dugova saMeđunarodnom bankom za obnovu i razvoj i Pariskim klu-bom kreditora i konačnog dogovora sa Srbijom u vezi oba-veza prema Londonskom klubu kreditora.

Najveći dio javnog duga Crne Gore odnosi se na naslije-đene dugoročne obaveze starog sistema (bivše SFRJ i SRJ).Ovo se prije svega odnosi na ino dugove preuzete Zako-nom o regulisanju obaveza i potraživanja po osnovu ino du-ga i devizne štednje građana, koji su na kraju juna 2006. go-dine iznosili 404,9 miliona eura ili 62,8% javnog duga, naj-većim dijelom krediti Međunarodne banke za obnovu i raz-voj i Pariskog kluba kreditora.

Pored starih ino dugova, »naslijeđeni« javni dug čine i

IZVJEŠTAJ O STANJU

JAVNOG DUGA CRNE GORE

DO 30. JUNA 2006. GODINE

1 - Prema Mastrihtskom kriterijumu u iznos javnog duga ne ulaze dugovi javnih preduzeća, uključujući one za koje je garancije dala država, osim ako nije izvjes-no da će ti dugovi biti plaćeni iz budžeta države ili se već plaćaju, kao što je slučaj sa kreditom EIB za Luku Bar u iznosu od 6 miliona eura.2 - Komisija za podjelu zajedničke imovine, formirana shodno članu 20 Zakona o sprovođenju Ustavne povelje DZ SCG, koja vrši i podjelu pasive NBJ još nijezavršila konačnu podjelu inostranog duga (nealociranog i dijela alociranog inostranog duga) između Srbije i Crne Gore.



38

obaveze po osnovu stare devizne štednje, preuzete istimzakonom. obaveze po osnovu stare devizne štednje, nakraju 2004. godine iznosile 123 miliona eura, na kraju2005. godine iznosile 117 miliona eura, dok su na kraju pr-vog polugodišta iznosile 114,0 miliona eura što predstavlja17,7% javnog duga. Tako da, na kraju juna 2006. godine,naslijeđene dugoročne obaveze starog sistema predstavlja-ju 80,5% ukupnog javnog duga Crne Gore. Preostalih19,5% odnosi se na nova zaduženja nastala u periodu od2000 do juna 2006. godine, obaveze po osnovu kredita, dr-žavnih zapisa, duga lokalnih samoprava i zaostalih bud-žetskih obaveza.

2. SPOLJNI JAVNI DUG

Spoljni javni dug iznosio je 476,7 miliona eura. Od togana „stari“ dug otpada 404,9 miliona eura ili 84,9% a novi iz-nosi 71,9 miliona eura ili 15,08%. Udio spoljnog duga uBruto domaćem proizvodu koji pokazuje nivo spoljne za-duženosti zemlje kretao se od čak 68,7% prije reprogrami-ranja dugova do 27,1% koliko iznosi na kraju juna 2006. go-dine.

U tabeli 3 se može vidjeti struktura spoljnog duga premakreditorima.

Kao što prethodna tabela pokazuje, u strukturi stranogjavnog duga Crne Gore, na kraju juna 2006. godine, najvećeučešće ima stari refinansirani dug prema Svjetskoj banci –41,1%, odnosno 264,9 miliona eura.

Do smanjenja duga u odnosu na 2005. godinu u apsolut-

nom iznosu došlo je iz dva razloga: 1. Od 1. januara 2006. godine dug JP Željeznica Crne Go-

re se obračunava kao državni dug budući da je odlukomVlade u novembru 2005. godine preuzet kredit Evropske in-vesticione banke koji je u junu iznosi 15 miliona eura(u pot-punosti je povučen). Dug po osnovu kredita od 24 milionaeura Evropskoj investicionoj banci za izgradnju tunela Sozi-na je isključen iz državnog duga, bez javnih preduzeća ipostao je dug javnog preduzeća Monteput.

2. Dug prema Pariskom klubu, na dan 31. decembar2005. godine, iznosio je 151,6 miliona eura, a prikazan je uumanjenom iznosu duga za 51%, koliko iznosi otpis u prvojfazi. Po isteku trogodišnjeg aranžmana sa MMF-om i pozi-tivne ocjene o makroekonomskim kretanjima u Crnoj Gori,došlo je do očekivanog smanjenja u ukupnom iznosu od24,3 bez smanjenja duga prema Italiji sa kojok još uvijek ni-jesu završeni pregovori i koja nije ušla u ukupan obračunobaveza prema klubu. Očekuje se da to smanjenje bude 2-4miliona eura. miliona eura.

U stare odnosno refinansirane dugove spadaju i obave-ze prema Banci Savjeta Evrope i Međunarodnoj finansijskojkorporaciji (IFC) kao i zaostali dugovi prema Anglo Yugo-slav banci. Obaveza prema Banci Handlowy je je u potpu-nosti izmirena uplatom poslednje rate 15.juna 2006. godine.

Manji dio spoljnjih dugoročnih obaveza vezan je za za-duženja nakon 2001. godine, kada je Crna Gora u okviru

SRJ, odnosno DZ Srbija i Crna Gora regulisala svoje članstvoi odnose sa međunarodnim finansijskim institucijama isklopila nove aranžmane. Novi zaključeni, a u isto vrijemepovučeni, inostrani zajmovi zaključno sa 31.06.2006. godineiznose 71,9 miliona eura. Ovi zajmovi obuhvataju zaduženjakod: Svjetske banke po IDA uslovima odnosno uslovima



39

bez plaćanja kamate, Evropske investicione banke, Evrop-ske zajednice i Njemačke banke za obnovu. Dug prema Ev-ropskoj banci za obnovu i razvoj po osnovu zaduženja zasavjetnika u privatizaciji Kombinata aluminijuma Podgoricau potpunosti je izmiren nakon uspješno obavljene privati-zacije ove kompanije.

2. UNUTRAŠNJI JAVNI DUG

Unutrašnji javni dug Crne Gore sastoji se od obaveza poosnovu stare devizne štednje, obaveza po osnovu uzetihkredita od domaćih finansijskih i drugih institucija, obave-za po osnovu emitovanih kratkoročnih državnih zapisa, du-ga lokalnih samouprava i zaostalih plaćanja iz budžeta.

Tabela 3. Struktura i visina unutrašnjeg javnog duga

U strukturi zaduženja primjetno je smanjenje zaduženjapo osnovu državnih zapisa i skoro u potpunosti eliminisanjeduga po osnovu bankarskih kredita tako da je zaduženje poosnovu državnih zapisa iznosilo 6,5 miliona eura. Zaključnosa 30. junom 2006. godine otplaćeno je oko 3 miliona euraobveznica stare devizne štednje. Takođe je došlo je do zna-čajnog, daljeg, smanjivanja obaveza po osnovu neizmirenihbudžetskih obaveza za 15,2 miliona eura. U ukupnom izno-su, domaći dug u prva dva kvartala 2006. godine je bio ma-nji za 19,4 miliona eura u odnosu na 31.12.2005. godine.

5. INDIKATORI ZADUžENOSTI

CRNE GORE - ZAKLJUČNA RAZMATRANJA

Prema metodologiji Svjetske banke (Debt Reporting Sys-tem) učešće spoljnog duga u bruto domaćem proizvodukoji iznosi manje od 30% ukazuje na nisko zaduženu zem-lju, od 30% do 50% ukazuje na umjereno zaduženu zemlju,

s tim da je Crna Gora sa 27,1%, spada u nisko zadužene zem-lje, a učešće preko 50% visoko zaduženu zemlju. Poređenjaradi, na kraju 2004. godine kod određenog broja zemalja utranziciji ovaj pokazatelj je bio sledeći: Bugarska 57,6%; Češ-ka Republika 37,4%; Hrvatska 79,9%; Litvanija 43,2%; Ma-đarska 59,0%; Rumunija 39,8%; Slovenija 50,1%.3

U odnosu na bruto domaći proizvod predviđen za 2006.godinu bruto javni dug Crne Gore, na kraju drugog kvartala2006. godine, iznosi 36,6%. Ovo je “značajno” niže od defini-sanog fiskalnog kriterijuma, maksimalno dozvoljenog jav-nog duga, Evropske unije, čime Crna Gora ispunjava jedanod dva Mastritska kriterijuma kojim je propisano da ukupandug ne smije preći 60% bruto domaćeg proizvoda. Ovaj indi-kator se se smatra najvažnijim indikatorom održivosti duga.

Shodno vrijednosti navedenih indikatora, Crna Gora sesvrstava u zemlje sa niskom zaduženošću sa tendencijomdaljeg poboljšanja.

Odsjek za upravljanje

javnim dugom i gotovinom

SNEŽANA IVANOVIĆ, MERSIJA PURIŠIĆ,

MINA JOVOVIĆ, NIKOLA VUKIĆEVIĆ

3 - Prema projekciji Deutsche Bank Research


Izvještaj o makrofiskalnim kretanjima

40

UVOD

Procjena javne potrošnje Republike Crne Gore za 2006. godinu zasnovana je na procijenjenim podacima o kretanju BDP-a,kao i podacima o kretanju javne potrošnje u periodu od 2001. do 2006. godine. Politika javne potrošnje u 2006. godini zasno-vana je na procjeni fiskalnog potencijala Crne Gore i makroekonomskih trendova utvrđenih Agendom ekonomskih reformi uCrnoj Gori iz aprila 2005. godine. U skladu sa ciljevima ekonomske politike i ciljevima utvrđenim Agendom ekonomskih refor-mi obezbijediće se dalje uravnoteženje Budžeta u 2006. godini, sa relativnim smanjenjem učešća deficita u BDP-u. Takođe, os-novni parametri fiskalne politike biće usklađeni sa okvirima i ciljevima dogovorenim sa MMF-om i Svjetskom bankom, kao iobezbijeđena njihova harmonizacija sa direktivama Evropske Unije.

Procjena prihoda Budžeta Republike Crne Gore za 2006. godinu zasnovana je na procijenjenim podacima o kretanju BDP,kao i na podacima o kretanju prihoda Budžeta u periodu od 2001. do 2006. godine. Projekcijom makroekonomskih pokazate-lja u Agendi ekonomskih reformi za Crnu Goru predviđeno je da će BDP u 2006. godini iznositi 1.759 mil. eur (tekuće cijene) ida će realna stopa rasta iznositi 4,5 %.

Podaci o kretanju bruto domaćeg proizvoda preuzeti su iz analiza koje su pripremili MMF i Ministarstvo finansija. Prema po-dacima, procijenjena veličina BDP i prosječne godišnje stope pokazuju stabilan trend ekonomskog rasta u periodu od 2003. go-dine. Procjene pokazuju da će BDP u 2006. godini iznositi 1.794,00 mil.eur i da će godišnja nominalna stopa rasta iznositi 7%.

IZVJEŠTAJ O MAKROFISKALNIM

KRETANJIMA ZA PRVIH PET MJESECI

2006. GODINE

- Koordinator Odsjeka za makroekonomsku analizu i saradnju sa međunarodnim institucijama, dr STANKO JEKNIĆ,

- Viši savjetnik I, VLADISLAV KARADŽIĆ


Izvještaj o makrofiskalnim kretanjima

41

Procijenjena veličina BDP-a opredijelila je procjene ukupnog nivoa javne potrošnje u Crnoj Gori za 2006. godinu. Nivo jav-ne potrošnje, kao i njeno relativno učešće u BDP, prikazano je u sledećoj tabeli:

Relativno opadanje učešća javne potrošnje u BDP-u obezbi-jediće se sporijim rastom potrošnje Budžeta Vlade i obimazdravstvene zaštite od rasta BDP-a. Agendom ekonomskih refor-mi predviđeno je da javna potrošnja u 2006 godini učestvuje donivoa od 43 % u BDP. Međutim, procjene za 2006 godinu poka-zuje relativno učešće javne potrošnje u BDP do nivoa od 44,21%što odstupa od ciljeva postavljenih Agendom. Razlog je nereal-no planiranje potrošnje lokalnih samouprava za 2005 i 2006. Ka-da se odbije 20 mil eur potcijenjene potrošnje lokalnih samou-prava, dolazi se do konsolidovane javne potrošnje od 43 % BDP-a, što je u skladu sa Agendom.

I - KONSOLIDOVANA JAVNA POTROŠNJA

Analiza javne potrošnje za 2006. godinu urađena je na osnovu preliminarnih podataka iz finansijskih izvještaja Budžeta Vla-de, vanbudžetskih fondova i lokalne samouprave. Finansijski izvještaji su urađeni na osnovu iskaza, zasnovanih na novčanimtokovima i sistematizovani u jedinstvenoj formi, sa ciljem da se obezbijedi objektivan metodološki pristup u tabelarnim prezen-tacijama i analizi funkcionisanja sistema javne potrošnje u 2006. godini.

Javna potrošnja u 2006. godini zasniva se na ciljevima ekonomske politike u 2006. godini kojima je predviđeno povećanjezaposlenosti, prestrukturiranje preduzeća i privatizacija, smanjenje siromaštva i realni porast životnog standarda, dok su osnov-ni ciljevi javne potrošnje usmjereni na povećanje prihoda Budžeta, racionalizaciju potrošnje budžeta Vlade i Fonda zdravstva,kao i intenziviranje reformi u oblasti sudstva, obrazovanja i državne uprave.

1. PLAN I OSTVARENJE JAVNE POTROŠNJE ZA PERIOD JANUAR – MAJ 2006. GODINE

Javni prihodi u ovom periodu ostvareni su u iznosuod 322,19 mil.eur, što je za 16,08 mil.eur više od planira-nih za navedeni period. Naplata poreza veća je od plani-rane za 24,78 mil eura, što je prvenstveno zahvaljujućimnogo boljoj naplati poreza na dodatu vrijednost i pore-za na dobit preduzeća od plana. Naplata taksi,naknada idoprinosa pokazuje blagi rast u odnosu na plan, dok os-tali prihodi pokazuju značajan pad. Razlog je u mnogoslabijoj naplati poreskih potraživanja iz prethodnog pe-rioda, samo 20 % u odnosu na plan.


Aktivnosti ministra

42

Javni rashodi izvršeni su u iznosu od 334,35 mil.eur,što je za 52,23 mil.eur manje od plana za period januar –maj 2006.godine. Niže isplate za zarade u odnosu naplan, posljedica su prosječnog trajanja isplata zarada odoko 5 dana, tako da se dio plana za ove namjene iz teku-ćeg realizuje u narednom mjesecu. Niže ostvarenje rasho-da za materijal i kapitalne izdatke posljedica je promjeneu strukturi isplata od strane budžeta Republike, koje sutokom prvih pet mjeseci bile usmjerene na otplatu neiz-mirenih obaveza, za 9,64 mil eur više od plana za pet mje-seci.

Deficit javne potrošnje za period januar – maj 2006.godine iznosi 12,8 mil.eur od čega se na Fond PIO odno-si 0,96 mil.eur , Budžet 13,44 mil. eur, Zavod za zapošlja-vanje 2,75 mil.eur i lokalnu samoupravu 0,29 mil.eur. Is-tovremeno je suficit Fonda zdravstva iznosio 4,64 mil.eurtako da konsolidovani deficit u periodu janura-maj 2006godine iznosi 12,8 mil. eur što je 0,71 % BDP-a. Deficit jav-ne potrošnje finansiran je prihodima od privatizacije,inostranim kreditima i donacijama. Istovremeno je povu-čeno 14,91 mil eur depozita, što je imalo za posljedicu fi-nansiranje otplate domaćih kreditnih obaveza u iznosuod 6,5 mil eur.

Zarade i ostala primanja smanjenesu za 0,33 mil.eur u odnosu na plan injihovo ostvarenje se procjenjuje na99,89 % od plana za 2006. godinu.

Tekući izdaci smanjeni su za 0,12mil.eur i projektovani su na nivou od465,53 mil.eur.

Svi javni rashodi kreću se približ-no u okvirima plana, osim otplata ne-izmirenih obaveza koja je povećanaza 12,5 mil eura, zahvaljujući boljojnaplati javnih izvornih prihoda.


Makroekonomski izvještaj

43

II BUDŽET REPUBLIKE CRNE GORE

1. PLAN I OSTVARENJE BUDžETA REPUBLIKE CRNE GORE ZA PERIOD JANUAR – MAJ 2006. GODINE

Izvorni prihodi su ostvareni u iznosu od 195,4mil.eur, dok su ukupni izdaci izvršeni u iznosu od 208,8 mil.eur. Tekući i ka-pitalni izdaci sa neto pozajmicama i otplatom garancija izvršeni su u iznosu od 217 mil.eur, dok je kroz transfere fondovima ilokalnoj samoupravi isplaćeno 59 mil.eur. Budžetska potrošnja manja je od planirane u period januar – maj 2006.godine za 13% Niže isplate za zarade u odnosu na plan, posljedica su prosječnog trajanja isplata od oko 5 dana, tako da se dio plana za ovenamjene iz tekućeg realizuje u narednom mjesecu. Niže ostvarenje rashoda za materijal i kapitalne izdatke posljedica je promje-ne u dinamici zahtjevane potrošnje koja je niža od planirane, što je opredijelilo da se dio raspoloživih sredstava usmjeri na ot-platu neizmirenih obaveza u iznosu od 26,3 mil.eur.

Izvorni prihodi Budžeta Republike za prvih pet mjeseci 2006. godine ostvareni su u iznosu od 195,4 mil.eur ili 11,5 % više uodnosu na planirane za isti period. Posebno su ostvareni pozitivni trendovi po sljedećim vrstama prihoda:

• Poreza na dobit preduzeća čije ostvarenje:- u odnosu na plan za prvih pet mjeseci 2006 godine veće za 33,8 %

• Poreza na dodatu vrijednost čije je ostvarenje:- u odnosu na plan za prvih pet mjeseci 2006 godine veće za 30,7 %

Izdaci Budžeta RCG za period januar – maj 2006. godine izvršeni su u iznosu od 208,8 mil.eur, što čini 87 % od ukupno pla-niranih izdataka za navedeni period. Za tekuće i kapitalne izdatke sa neto pozajmicama isplaćeno je 217 mil.eur, dok je kroztransfere fondovima i lokalnoj samoupravi isplaćeno 59 mil.eur.



44

Niži nivo isplata po osnovu planiranih izdataka za prvih pet mjeseci tekuće godine nije uticao na povećanje neizmirenihobaveza, što upućuje da su se potrošačke jedinice prilikom planiranja potrošnje na mjesečnoj osnovi opredjelile za visok nivopotrošnje u prvom i drugom kvartalu 2006 godine. Realno niži nivo potrošnje posebno u dijelu kapitalnih izdataka, omogućioje da se za manje isplaćene iznose po osnovu tekućih i kapitalnih izdataka obezbjedi vraćanje kreditnih i neizmirenih obavezaiz prethodnih godina.

III FOND PENZIJSKO - INVALIDSKOG OSIGURANJA

Iz budžeta Fonda PIO za period januar-maj 2006. godine obezbijeđena su sredstva za isplatu penzija u iznosu od 62,50mil.eur.

Usklađivanje visine penzija vrši se od polugodišnje na osnovu statističkih podataka o kretanju troškova života i prosječnezarade zaposlenih iz prethodnog polugodišta.Procjenjuje se da će u 2007. godini dinamika povećanje broj penzionera opadati,kao posljedica primjene novog zakona o penzijsko-invalidskom osiguranju , što je vidljivo iz podataka o prosječnom broju pen-zionera u 2005. godini (93.033) i prosječnog broja penzionera za period januar-maj 2006. godine (92.159)

1. PLAN I OSTVARENJE BUDžETA FONDA PIO ZA PERIOD

JANUAR – MAJ 2006. GODINE

Tekući prihodi Fonda PIO ostvareni su u iznosu od 49,84 mil.eur i niži su od plana za 2,60 %. Transferi iz Budžeta Republi-ke Crne Gore ostvareni su u iznosu od 20,44 mil.eur i izvršeni su sa 68,4 % u odnosu na plan.

Ukupna potrošnja Fonda PIO za period januar-maj 2006. godine iznosila je 71,24 mil.eur i manja je od planirane za 11 %. Ni-ži nivo potrošnje Fonda PIO posljedica je nižeg izvršavanja obaveza prema Fondu zdravstva za zdravstvenu zaštitu penzionera.U ovom periodu planiran je suficit Fonda PIO od 4,00 mil eur, međutim usled nižeg ostvarenja transfera, iznosi 1,00 mil eur.

U sledećoj tabeli dato je ostvarenje primitaka i izvršenje budžeta Fonda PIO za prvih pet mjeseci tekuće godine, sa defici-tom i finansiranjem:



45



46

IV REPUBLIČKI FOND ZDRAVSTVA

1. PLAN I OSTVARENJE BUDžETA FONDA ZDRAVSTVA ZA PERIOD JANUAR – MAJ 2006. GODINE

Fond zdravstva ostvario je tekuće prihode u iznosu od 38,45 mil. eur, što je više od plana za 18,75 % Prihodi od doprinosaiznose 35,71 mil. eur i veći su od planiranih za 11,76 %, dok primljeni transferi iznose 9,2 mil. eur i manji su od planiranih za 5,7mil.eur. Za prvih pet mjeseci iz Budžeta RCG manje je usmjereno 3,52 mil.eur a iz Fonda PIO 5,7 mil.eur. U periodu januar –majFond je ostvario suficit u iznosu od 4,66 mil eur kojim je povećano stanje depozita na 2,87 mil eur i neto domaće razduživanjeu iznosu od 1,78 mil eur.



47

V ZAVOD ZA ZAPOŠLJAVANJE CRNE GORE

1. PLAN I OSTVARENJE BUDžETA ZAVODA ZA ZAPOŠLJAVANJE ZA PERIOD JANUAR – MAJ 2006. GODINE

Zavod za zapošljavanje Crne Gore ostvario je tekuće prihode u iznosu od 5,95 mil. eur, što je veće od plana za 30 %. Priho-di od doprinosa iznose 2,06 mil. eur i manji su od planiranih za 6,5 %, ostali prihodi 2,36 mil.eur i veći su od planiranih za 2,4mil.eur. Primljeni transferi iznose 2,32 mil. eur i u skladu su sa planiranim.

Pla-nirani izdaci Zavoda za period januar – maj su iznosili 6,16 mil.eur, a izvršeni su u iznosu od 11,03 mil.eur što je za 4,84 mil.eurviše od plana za navedeni period. Deficit je ostvaren u iznosu od 2,75 mil.eur koji je finansiran iz privatizacionih prihoda u iz-nosu od 1,1mil.eur i smanjenjem depozita od 1,6 mil eur.



48

VI LOKALNA SAMOUPRAVA

1. PLAN I OSTVARENJE BUDžETA LOKALNE SAMOUPRAVE ZA PERIOD JANUAR – MAJ 2006. GODINE

Prihodi opština za period januar – maj 2006. godine planirani su u iznosu od 39,72 mil.eur, od čega se na izvorne prihodeodnosi 38,87 mil.eur i transfere iz budžeta Republike u iznosu od 0,85mil.eur, dok su prihodi u ovom periodu ostvareni u izno-su od 33,8 mil.eur.

Izdaci su planirani u iznosu od 39,2mil.eur, dok su izvršeni u iznosu od33,49 mil.eur. Ostvareni deficit lokalne samoupraveza period januar – maj iznosi 0,29 mil. eur.

Documents

UPRAVE - Ministarstvo finansija · kao i ostale pravne oblasti (susvojina, zajednička svojina, etažna svojina, fiducijarna svojina, akcionarska svojina, lične službenosti i susjedska