Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk

URGENTIEPSYCHIATRIE

INTENSIEVE ZORGENSPOEDOPNAME

Koen TitecaGeneesheer-psychiater

Cognitief Gedragstherapeut

Eenheid voor Psychiatrische SpoedInterventiesSenioren Therapeutische Afdeling Psychiatrie

Electroconvulsietherapieaz Groeninge Kortrijkcampus Vercruysselaan

[email protected]

@koenti2

www.slideshare.net/koenti2

Astra-Zeneca, BMS, Eli Lilly, Janssens Ph, Lundbeck, Servier, SKB, Wyeth, UGent, KUL, KATHO,

Rode Kruis, Stad Kortrijk, BUDA kunstencentrum

voorzitter UIPZ VVP

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.slideshare.net/koenti2

http://www.slideshare.net/koenti2

www.abhishekarora.com2008

http://www.abhishekarora.com

http://www.abhishekarora.com

Wat is geestelijke gezondheid ?

de vraag wat geestelijke gezondheid is, maakt al decennia lang het voorwerp uit van intensieve en geanimeerde discussies, zowel binnen als buiten de gezondheidssector

We verwijzen naar een definitie die – ondanks pro’s en contra’s – nog steeds algemeen aanvaard is.

Gezondheid verwijst naar een toestand van volledig fysiek, sociaal en psychisch welbevinden.(WHO-Wereldgezondheidsorganiatie)

Geestelijke gezondheid is een toestand die een persoon toelaat zich optimaal te ontwikkelen op psychisch, intellectueel en emotioneel vlak, dit voor zover deze ontwikkeling niet ten koste gaat van de ontwikkeling van andere personen. (WFMH, World Federation for Mental Health, Londen, 1948)

Een goede maatschappij garandeert deze ontwikkelingskansen aan haar leden, waardoor de maatschappij zelf zich mee ontwikkelt in tolerantie ten opzichte van andere maatschappijen. (WFMH, Londen, 1948)

definitie urgentiepsychiatrie

psychiatrische ziekte = een ziekte met psychische symptomen

en/of door psychische oorzaken, die gepaard gaan met lijden en/of sociaal

disfunctioneren

Psychiatrische urgentie

• Acute verstoring

• Denken, gedrag, stemming en/of sociale relaties

• Vraag tot onmiddellijke interventie

• Vraag van patiënt, zijn familie en/of sociale omgeving

Definitie American Psychiatric Association

Doelstellingen urgentiepsychiatrie

• Uitsluiten van somatische oorzaken

• Snelle stabilisatie van de acute crisis

• Vermijd dwang

• Minst restrictieve behandeling

• Therapeutische alliantie aangaan

• Goede zorg en nazorg

Zeller, 2010

Inschatting bij aanmelding

• Is het een casus voor psychiatrie?

• Is de situatie veilig genoeg voor het uitvoeren van een consult?

• Hoe urgent is nadere diagnostiek en behandeling?

Elementen van een crisisdiagnose

• Waarom decompenseert deze patiënt nu?

• Wat zijn de biologische, psychologische en sociale krachten en zwakten van de patiënt?

• Welke stressoren hebben het evenwicht van draaglast en draagkracht verstoord?

• Welke problemen moeten aangepakt worden om de veiligheid en/of evenwicht

triage

onbehandelbaar - ter plekke te behandelen - naar het ziekenhuis

Wie zien we eerst?

Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)

Categorie

1

2

3

4

5

Wanneer zien?

direct

10 minuten

30 minuten

semi-urgent

niet acuut

Omschrijving

levensbedreigend

gewelddadig/suïcidaal

onrustig/psychotisch/gevaarlijk

bekende stoornis

chronische stoornis

Beleid

somatisch

LO/PO

LO/PO

LO/PO

LO/PO

LO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoek

Triage van de patiënt met acute psychiatrische symptomen(Williams & Wilkins, 1995)



Categorie Symptomen Actie

zeer acuut

abnormale vitale functies

dreigend gedragmotorische onrust

lichamelijk onderzoek

laten plaatsnemen in rustige ruimte, supervisie,

medicatie, fixatie, isolatie

acuut

heftige angstsuïcidale gedachten

verwardheidextreme ongerustheid familie

psychiatrische diagnostiek

niet acuutpsychiatrisch consult voor een niet

spoedeisend consultpsychiatrische diagnostiek

PraktijktipVerwijzer aan de telefoon niet uitmelken

Verwijzer enigszins in crisisVerwijzer vaak alleen

Wilt snel horen wanneer patiënt kan gezien wordenMaak afspraken naar waar patiënt kan

Zorg dat verwijzer aan patiënt zegt wat hij kan verwachten

Triagechecklist spoedopname voorpatiënten met mentale problemen

• Bepaal de ernst van de problemen

• Bepaal of patiënt een gevaar is voor zichzelf of voor anderen

• Schat het risico van weglopen in

• Overweeg of de verschijnselen kunnen veroorzaakt worden door somatische ziekte


• Inventariseer problemen

• Observeer het gedrag

• Verzamel informatie bij familie/aanwezigen

• Check vitale functies

• Inventariseer aanwijzingen voor somatische aandoeningen


• Bepaal de urgentie van verpleegkundige zorg

• Beoordeel hoe lang de patiënt kan wachten op nadere beoordeling

• Maak de omgeving geschikt om patiënt veilig te laten wachten

• Beoordeel welke maatregelen genomen moeten worden om somatische noodtoestanden te voorkomen

medische klaring

medische klaring

• de eerste medische evaluatie

• van patiënt in urgentie met symptomen die bij eerste evaluatie psychiatrisch zijn

• doel is na te gaan of er belangrijke medische ziekte aanwezig is die transfer naar dienst psychiatrie bemoeilijkt (onveilig)

Leslie S. Zun & LaVonne Downey, Primary Psychiatry, 2008

Physical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient Populations Physical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient Populations Physical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient Populations Physical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient Populations Physical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient Populations

Author/Year Psy Pt studied

NRate of physical

illnesses %Directly relatedto psypatho %

Previouslyundiagnosed %

Philips 1937Marshall 1949Herrige 1960Davies 1965Maguire 1968Johnson 1968Koranyi 1972Burke 1972

Eastwood 1975Burke 1978Hall 1978

Koranyi 1979

164*

209362002501002021241336582090

4544505833604943*

50*

43

24**

42*

1220***918

****

498071***

4646

Koranyi, Psychosomatics, 1980

Relatie psychiatrische symptomen en somatische aandoeningen

• onafhankelijk van elkaar voorkomen

• somatiek verergert psychiatrie

• somatiek veroorzaakt psychiatrie

• somatiek presenteert zich via psychiatrie

• psychiatrie kan gepaard gaan met somatiek

• invloed medicatie op psychiatrie en somatiek

Penninx & Van Dyck, 2010

Aanwijzingen somatisch vs. psychiatrischAanwijzingen somatisch vs. psychiatrisch

somatisch psychiatrisch

< 12 of > 40 jaarplots ontstaan (uren, enkele dagen)

fluctuerend beelddesoriëntatie

ingedaald bewustzijnvisuele hallucinaties

blanco psychiatrische voorgeschiedenisemotioneel labiel

abnormale vitale symptomen/KOgeschiedenis van middelenmisbruik

13-40 jaarprogressief ontstaan (weken,maanden)

continue kliniekverstrooid

wakker en alertauditieve hallucinaties

psychiatrische voorgeschiedenisvlak affect

normale parameters/KOgeen abusus van middelen

Emembolu & Zun, 2010 naar Williams & Shepherd, 2000Emembolu & Zun, 2010 naar Williams & Shepherd, 2000

Zun, 2005Het is onmogelijk elke patiënt volledig uit te werken

voor elke mogelijke somatische aandoening vooraleer te verwijzen naar de dienst psychiatrie

medische klaring?niemand kan medisch worden geklaard

wel dienen medische urgenties te worden uitgesloten

Upfold J, Emergency Psychiatry, 2001

triage verpleegkundige

wat vraagt triage VPK?

1. voorgeschiedenis van significante medische aandoening?

2. nu enig medisch probleem?

3. recent misbruik drugs/alcohol/medicijnen?

4. voorgeschiedenis van gelijkaardig psychiatrisch ziektebeeld?

Upfold, 2001

wat observeert triage VPK?

5. slaperig? bewustzijnsdaling? desoriëntatie?

6. geïntoxiceerd?

7. ziek? ondervoeding? onverzorgd? enige observatie die medisch probleem doet vermoeden?

Upfold, 2001

wat doet triage VPK?

vitale parameters

Upfold, 2001

besluitvorming

• positief antwoord op 1 vraag (1-3)

• geen gelijkaardig psychiatrisch ziektebeeld in de voorgeschiedenis

• abnormale vitale parameters

• 1 positieve observatie (5-7)

➡ triage naar onderzoekskamer voor medisch assessment

Upfold, 2001

besluitvorming

• snelheid medisch assessment afhankelijk van medisch en psychiatrisch risico

• inhoud assessment: anamnese, KO

• aanvullend assessment: labo en andere op indicatie

Upfold, 2001

besluitvorming

• negatieve antwoorden op vragen 1-3

• jonger dan 40 of gelijkaardig psychiatrisch ziektebeeld in de voorgeschiedenis

• normale vitale parameters

• normale observaties (5-7)

➡ triage naar gespreksruimte voor psychiatrisch assessment

Upfold, 2001

besluitvorming

• psychiatrisch assessment zonder medisch assessment door spoedarts

Upfold, 2001

opmerkingen

• SO triage VPK opleiding in medisch en psychiatrisch assessment

• na triage naar onderzoekskamer of gesprekskamer

• op elk ogenblik terugverwijzing mogelijk

• beide teams dienen elkaars werkwijze te respecteren en open te staan voor de verschillende werkwijzen

Upfold, 2001

voordelen• medisch laag risico patiënten vlug verwijzen

vanuit triage naar crisis: geen verergering symptomen door wachten

• mogelijks medisch risico patiënten opnemen in een onderzoekskamer en niet in een gespreksruimte: medisch onderzoek is completer

• opgeleide spoedVPK zorgt voor een deskundig assessment en beperking onderzoeken Upfold, 2001

routinelabo• pbo

• creatinine

• elektrolyten

• glucose

• leverenzymes

• TSH

• vit B12 en FZ

Riba & Ravindranath, 2010

suïcidaliteit

Life-timeprevalenties van suïcidaliteit van de volwassen Nederlandse en Vlaamse bevolking

(Van Heeringen, 2006)





Nederland (%) Vlaanderen (%)

Doodsgedachten 35 -

Suïcidegedachten 11 8

Suïcideplan - 3

Suïcidepoging 3 3

suïcidepoging Vlaanderen 2009

• 10.300 geregistreerde via spoedopname

• 165 per 100.000 inwoners

• 28 per dag

• 53,5% poging in voorgeschiedenis

• 45,8% poging minder dan 1 jaar geleden

• 9,8% 4 pogingen of meer

IPEO, 2009

Suïcidaal proces

SuïcidaleTendens

Tijd

Signaal

PogingSuïcide

Niet observeerbaar

Observeerbaar

basisvragen suïcidaliteit

Voorgeschiedenis 1) Heeft u in het verleden een zelfmoordpoging ondernomen?

Hopeloosheid2) Had u ooit het idee dat uw leven niet de moeite waard meer was?3) Voelt u zich hopeloos?

Suïcidegedachten4) Denkt u er soms aan dat u beter dood zou zijn?5) Heeft u de laatste tijd gedachten gehad een einde aan uw leven te maken?

Suïcideplannen 6) Heeft u er over nagedacht hoe u uzelf wilt verwonden of beschadigen? Welke methode zou u dan gebruiken?

Voorbereiding 7) Heeft u al voorbereidingen getroffen?

Controleerbaarheid 8) Voelt u zich op dit moment veilig?

risiconiveau suïcidaliteit

SNIV 0 geen risico geen suïcidegedachten

SNIV 1 licht risico af en toe vluchtige suïcidegedachtengeen suïcideplannen

SNIV 2 matig risicopermanent duidelijk aanwezige

suïcidegedachten geen suïcideplannen

SNIV 3 ernstig risico suïcideplannen

SNIV 4 zeer ernstig risico suïcideplannen en voorbereidingof suïcidepoging

OPVANG SUÏCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME

- Zorg voor lichamelijke letsels- Identificatie hoog risico patiënten

- Organisatie goede psychiatrische opvang- Veilige plaats

- Goede anamnese

ANAMNESE SUÏCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME

HOUDING - Niet beoordelen/veroordelend

- Meelevend - Open

- Voorzichtig bereidvaardigANAMNESE

- Sociodemografische risicofactoren - Stressoren

- Depressie/alcohol - Suïcidevragen

Aanpassingsstoornissen

Kenmerken aanpassingsstoornissen• Emotionele en gedragsproblemen

• Reactie op herkenbare stress factor

• Centraal kenmerk: patiënt verliest greep op situatie

• 60 à 70% van de psychiatrische problemen in de eerste lijn

• Herstel is proces van controle

Klink & Terluin, 2010

Classificatie

• Met depressieve stemming

• Met angst

• Met gemengde angst en depressieve stemming

• Met een stoornis in het gedrag

• Met een gemengde stoornis van emoties en gedrag

Emotionele symptomen bij aanpassingsstoornissen

• Depressieve symptomen

• Concentratieproblemen

• Demoralisatie

• Gedeprimeerdheid

• Gevoel van onmacht

• Labiel effect

• Lusteloosheid, moeheid

Emotionele symptomen bij aanpassingsstoornissen

• Angstsymptomen

• Gespannenheid

• Onrustig slapen

• Piekeren

• Prikkelbaarheid

Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor(Klink & Terluin, 2010)




Rangorde Naam Omschrijving Duur

I CrisisfaseGevoel greep op functioneren

kwijt te zijn/ontreddering

1-3 weken

IIProbleem- enoplossingsfase

Oriëntatie op problemen en oplossingen

Tot ongeveer 6 weken

III ToepassingsfaseFase waarin oplossingen

worden toegepast en herstel van functioneren

Tot ongeveer 9-12 weken

alcohol

in 2009 dronk Belg gemiddeld 8,1 liter pure alcohol= 81 liter bier, 25 liter wijn en 3,4 liter sterke drank

standaardglasaltijd dezelfde hoeveelheid alcohol onafhankelijk van de

grootte van het glas en de hoeveelheid alcohol

in Europa = standaardglas = 10g pure alcohol = 12,7 ml pure alcohol

aantal gram pure alcohol =

volume in ml x %alcoholvolume x 0,789*100

* 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol


250 ml x 5% x 0,789*100

= 9,863 g



250 ml x 8% x 0,789*100

= 15,78 g



750 ml x 12,5% x 0,789*100

= 73,969 g


standaardglas wijn 100 mlgemiddeld geschonken glas wijn 130 ml

niet meer dan 21 standaardglazen per week

nooit meer dan 5 standaardglazen per keer

2 alcoholvrije dagen per week

niet meer dan 14standaardglazen per week

nooit meer dan 3 standaardglazen per keer

2 alcoholvrije dagen per week

47% drinkt niet of bijna niet46,6% drinkt 1 - 14 glazen4,5% drinkt 15 - 28 glazen1,6% drinkt problematisch

29% drinkt niet of bijna niet61,3% drinkt 1 - 14 glazen6,8% drinkt 15 - 28 glazen2,9% drinkt problematisch

geen alcohol onder de 16 jaargeen sterke drank onder de 18 jaar

tussen 16 en 18 jaar niet meer dan 2 standaardglazen per keer

niet meer dan 2 dagen per weekgeen wekelijkse gewoonte

Niet problematisch gebruik

Problematisch gebruik

Hoeveel mensen hebben een alcoholprobleem?

• 23 miljoen Europeanen (5% mannen en 1% vrouwen)

• 5% van de Belgen drinkt meer dan gezond is

• gezondheidsenquête 2008 in Vlaanderen: 10% problematisch drinken

screening CAGE• CUT DOWN heeft u ooit het gevoel gehad te

moeten minderen met drinken?

• ANNOYED raakt u ooit wel eens geïrriteerd door opmerkingen over uw alcoholgebruik?

• GUILTY heeft u zich ooit schuldig gevoeld over uw drinkgedrag?

• EYE OPENER heeft u vaak alcohol nodig om ‘s morgens op gang te komen?

VerklaringsmodelNorman Zinberg (1984)

•Mens: persoonlijkheids- en biogenetische factoren

•Middel: producteigenschappen

•Milieu: cultuur, omgeving,...

MMM-model• Omgevings- of contextuele factoren:

wetten, regels, beschikbaarheid en media

• Interpersoonlijke factoren: gedrag van rolmodellen, sociale interacties en rollen

• Psychosociale factoren: attitudes, vervreemding, persoonlijkheid

• Biologische- en genetische factoren: kwetsbaarheid

misbruik (DSM-IV-TR)

• onaangepast gebruik met beperking

• één of meer van volgende criteria

• in belangrijke mate niet meer voldoende aan verplichtingen

• herhaaldelijk gebruik in gevaarlijke situaties

• herhaaldelijk problemen met justitie

• voortdurend gebruik ondanks schade

afhankelijkheid (dsm-IV-TR)

• onaangepast gebruik met beperking

• drie of meer van volgende criteria

• tolerantie

• onthouding

• grotere hoeveelheden/langer drinken

• aanhoudende wens/niet succesvolle pogingen om te minderen of stoppen

• veel tijd bezig met product

• activiteiten verminderd of stop gezet door gebruik middel

• ondanks lichamelijke en geestelijke schade blijvend gebruik

Effecten van alcohol• de fysieke eigenschappen van de drinker

• de gemoedstoestand

• de verwachtingen die de gelegenheid met zich meebrengt

• de intentie waarmee gedronken wordt

• de plaats of omgeving waar gedronken wordt -!Het gezelschap of het gebrek hieraan

• het gedrag van diegenen in de omgeving van de drinker

• het moment van de dag

BAC mg/100ml fysieke en mentale effecten

30 remmingen verdwijnen, lichte euforie

50 afname van vaardigheden en beoordelingsvermogen

80 afname van motoriekrisico op ongevallen verdubbelt

100 praatziek, triomfantelijk, agressief

160 risico op ongevallen vertienvoudigt

200 mompelen, wankelen

400 coma , dood

detoxificatie

risico taxatie• hoeveelheid alcohol

• duur van het gebruik

• frequentie

• gebruikgedrag

• andere middelen

• tekenen van ontwenning

• lichamelijke conditie

• mentale conditie

• voorgeschiedenis

valiumoplaad (1)

valiumoplaad (2)

delier

Delirium is not a normal manifestation of aging and, often, is the only sign of a serious underlying medical

Emergency Departement Management of Delirium in the ElderlyWest J Emerg Med. 2012;13(2):194-201

cijfers

• 10% tot 30% van de bejaarden (65+) meldt zich aan op spoedopname met een delirium

• diagnose wordt gesteld bij 24% tot 35%

• 12 maanden mortaliteit van 10% tot 26%

definitie

• verstoring van het bewustzijn en cognitieve veranderingen die zich ontwikkelen op korte termijn

• hyperactief - hypoactief - mengvorm

diagnose

• Er is waarschijnlijk sprake van een delirium:

- als de patiënt cognitieve stoornissen of hallucinaties heeft.- als deze stoornissen in korte tijd ontstaan zijn (uren, dagen)- als de patiënt wisselend adequaat is (raadpleeg het verpleegkundig dossier)

diagnose• In de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th Edition Text Revision

(DSM-IV-TR) van de American Psychiatric Association worden de volgende diagnostische criteria gegeven voor het delirium:

A. Bewustzijnsstoornis (dat wil zeggen verminderde helderheid van het besef van de omgeving) met verminderd vermogen om de aandacht te concentreren, vast te houden of te verplaatsen.

B. Een verandering in de cognitieve functies (zoals geheugenstoornis, desoriëntatie, taalstoornis) of de ontwikkeling van een waarnemingsstoornis die niet eerder is toe te schrijven aan een reeds aanwezige, vastgestelde of zich ontwikkelende dementie.

C. De stoornis ontwikkelt zich in korte tijd (meestal uren tot dagen) en neigt ertoe in het verloop van de dag te fluctueren.

D. Er zijn aanwijzingen vanuit de anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumuitslagen dat de stoornis veroorzaakt is door de directe fysiologische consequenties van een somatische aandoening.

ETIOLOGIE“ I WATCH DEATH”

potential causes differential diagnosisInfectious sepsis, encephalitis, meningitis, syphillis, CNS abcess

Withdrawal alcohol, barbiturates, sedativa-hypnotics

Acute metabolic acidosis, electrolyte disturbance, hepatic/renal failure, other

Trauma head, burns

CNS disease hemorrhage, cerebrovascular accident, vasculitis, seizures, tumor

Hypoxia acute hypoxia, chronic lung disease, hypotension

Deficiencies vitamine B12, hypovitaminosis, niacin, thiamine

Environmental hypo/hyperthermie, endocrinopathies, diabetes, adrenal, thyroid

Acute vascular hypertensive emergency, subarachnoid hemorrhage, sagittal vein trombosis

Toxins/drugs medications, street drugs, alcohols, pesticides, industrial poisons, carbon monoxide, etc

Heavy metals lead, mercury

Onderzoek en behandeling

delirium

supportiefhydratatie

vermijden vrijheidsbeperkingmobilisatie

beperken van lawaaiROT

geruststellingzetel

medicatieanamnese

klinisch onderzoekvitale parameters

basis labo (PBO, glu, elektrolyten, creatinine,

ureum, calcium, urineonderzoek) en

EKG

Onderzoek en behandeling

supportiefhydratatie

vermijden vrijheidsbeperkingmobilisatie

beperken van lawaaiROT

geruststellingzetel

interfereert gedrag met veiligheid en zorg ?

lage dosis neurolepticumlage dosis kortwerkend

benzodiazepine

verder evaluatie en behandeling

neen

ja

medicatie

• haloperidol 0,5 tot 1 mg

• lorazepam

• alternatief: risperidone 0,25 tot 0,5 mg (olanzapine)

• cave: morphine bij pijnbestrijding, geen diazepam tenzij bij ontwenning van alcohol of benzodiazepines

Geweld en veiligheid

Definitie van agressie

!  Agressie is geen éénduidig concept, maar continuüm van verbale over fysieke agressie tot verkrachting en moord

!  Hier: “Agressie bestaat uit al dan niet bewuste gedragingen van een persoon die een andere persoon kunnen benadelen zonder dat de andere persoon daarmee instemt.”

Indicatoren

!  Studie: agitatie, abnormaal activiteitenniveau, dreigende gebaren, geïntoxiceerde presentatie, luid praten MAAR weinig specifiek

!  Beste predicator: geweld in de voorgeschiedenis

Preventieve pijler van het protocol

!  Escalatie van een dreigende situatie voorkomen !  Verbale en niet-verbale communicatie !  Gewelddadige patiënt is in de eerste plaats angstig en

hulpeloos !  Hulpverlener moet signaal geven van bereidheid tot

hulp en ondersteuning en begrip tonen voor de vraag en de emoties van de patiënt

*

Zes stappen

!  1. Interpretatie als vraag tot contactname !  2. Kordate houding en luisterbereidheid (45°,

oogcontact, vluchtweg!) !  3. Gedrag benoemen, kwaadheid benoemen !  4. Zonder agressie, rustige verstandhouding !  5. Luisteren naar problemen, oplossingen

aangereikt door pt en afspraken maken !  6. Zelfcontrole OF als arts tijdelijk de controle

overnemen

*

Managementspijler van het protocol

!  Bij daadwerkelijke agressieve uitbarsting !  Overschakelen van en naar preventieve pijler

kan

*

Acht stappen

!  1. benadering van de patiënt met minstens vijf personen (stappen benoemen)

!  2. sedatieve medicatie of isolatie voorstellen, zoniet controle overnemen

!  3. fixatie van de patiënt organiseren als verder verblijf in het ziekenhuis noodzakelijk is

!  4. effectieve fixatie (zonodig met politie)

*

Acht stappen (vervolg)

!  5. sedatieve medicatie (snelwerkende benzodiazepines of neuroleptica)

!  6. noodzakelijke onderzoeken !  7. vitale parameters volgen en neurovasculaire

compressie door binders uitsluiten + beleidsvoorstel aan de patiënt

!  8. transfer naar afdeling

*

vrijheidsbeperkende maatregelen

taxonomie

• Vrijheidsberoving

• Juridisch statuut - wettelijk kader

• De gedwongen opname (wet 26 juni 1990)

taxonomie• Vrijheidsbeperking

• Geen wettelijk kader (beperkt wettelijk kader)

• Beschermingsmaatregel: met de wil van de patiënt en/of toestemming gegeven

• Dwangmaatregel: tegen de wil van de patiënt en/of patiënt geen toestemming gegeven

• Wilsonbekwaam of wil niet kunnen uitdrukken:

• Posthoc

• Vertegenwoordiger

Vormen van vrijheids- beperkend maatregelen• Directe

• Afzonderen

• Fixeren

• Medicatie

• Voeding/vocht

• Separeren

• Time-out

• Indirecte

• Basisbehoeften worden ingehouden of gewijzigd (bv. kleurcode als uitgangsregeling)

wet van 26 juni 1990

• De bescherming van de persoon van de geesteszieke

• Juridisch statuut (vrijheidsberoving)

• Drie voorwaarden

• Geen alternatieve behandeling mogelijk

• Geestesziek

Uitvoeringsbesluiten18 juli 1991

• Op de Wet van 26 juni 1990

• Isolatie- en observatiekamer: deze dwangmaatregel in register met vermelding duur, aard en medische indicatie

• Verpleegkundig intensief en regelmatig toezicht

KB 18 juni 1990 (13 juli 2006)

• Maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels: fixatiemiddelen, isolatie, beveiliging, toezicht

• B1-handelingen/verstrekkingen = geen voorschrift van arts nodig

• VPK autonoom en hierdoor verantwoordelijk

• Uitzonderingsmaatregel

• Verhogen toezicht

• Alle genomen maatregelen noteren in

omzendbrief Weckx 24 oktober 1990

• Dwangmaatregel: iedere maatregel gericht op de afzondering van een reeds opgenomen patiënt waardoor diens bewegingsvrijheid wordt beperkt

• Noden medisch verzoenen met essentiële rechten patiënt

• Verantwoordelijkheid en uitvoering is gedeeld

omzendbrief Weckx 24 oktober 1990

• Registratie

• Naam, leeftijd, geslacht, opnamedatum, nummer van afzondering (jaar)

• Datum en uur ingang en opheffing maatregel

• Naam en handtekening verantwoordelijk geneesheer

• Naam en handtekening verantwoordelijk verpleegkundige

• Reden en indicatie (noodmaatregel)

• Eventuele medicatie

• Follow-up gegevens

u.n. verklaring 46/119 1991

• Vrijheidsbeperking volgens vastgelegde procedure

• Gevaarscriterium is belangrijkste reden

Documents

Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk