Embed Size (px)
DESCRIPTION
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အက်ိဳးေဆာင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အတြင္းေရးမွဴး ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ စကားပလႅင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘာသာျပန္ စာေပအသင္း ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ ဒီမိုကေရစီ၏ ေနာက္ခံကား ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ အခန္း (၂) ပညာဒါန By ခင္ျမတ္ (၁) ေက်ာင္း ကိစၥ ဟူသမွ်တြင္ ေနာက္ဆံုး အာဏာပိုင္သူမွာ ေက်ာင္းဆရာႀကီးသာလွ်င္ ျဖစ္ရမည္
Citation preview
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 1
စကားပလင
စာသငေကာငးမားတြင ဒမကေရစ နညးအရ မညသ႔ ကငသးလကနာလကရသည။ လကေတြ႕ ဒမကေရစ
နညးနာနသမားက မညကသ႔ သငၾကားပ႔ခေပးနငသညက စစမးစစေဆးရန အဂၤလနျပညတြင ဖြ႕စညး
တညေထာငထားေသာ (ျပညသ႔နတ ပညာ ျပန႔ပြားေရး အသငး) က ေကာမတတစရပ ဖြ႕စညးလက တာဝန
ေပးခ၏။ ထေကာမတတြင ပညာေရးႏင ဆငရာ ပဂၢလ ၁၂ ဥးပါဝင၍ ေကာငးဆရာၾကးမား၊ ပညာဝနမား၊
တကသလေကာငးအပၾကးမား ပါဝငေလသည။ ထေကာမတသည အဂၤလနျပညရ စာသငေကာငးေပါငး
အေျမာကအျမားက သြားေရာက ၾကညရႈေလလာၿပးလင စကားလးေပါငး ၅၅၀၀၀ခန႔ ပါဝငေသာ အစရငခစာ
တစေစာငက ၁၉၄၇ ခႏစအတြငးက (ျပညသ႔နတ ပညာျပန႔ပြားေရး အသငး) သ႔ တငျပခေလသည။
ထအစရငခစာတြင စာသငေကာငးမား၌ ဒမကေရစ အတျမစခေရးႏင ပတသက၍ အဖးတနေသာ
အခကအလကမားႏင ထေရာကေသာ အၾကေပးခကမား အမားအျပားပါဝငသျဖင အစရငခစာ
ထြကေပၚလာသညႏင တစၿပငနက အဂၤလနျပည၌သာမက ကမာၻအရပရပရ ပညာေရးေလာကတြင ဂယက
ရကသြားသညက ေတြ႕ရေလသည။
ဒမကေရစဝါဒက လကကငျပလက ဒမကေရစႏငငထေထာငရန အားသြနၾကးပမးလက၇ေသာ ကၽြႏပတ႔
ျပညေထာငစျမနမာႏငငတြငလညး စာသငေကာငးမားကစ၍ ဒမကေရစစနစက လကေတြ႕ကငသးႏငရန
မားစြာ လလားအပသျဖင အထကပါ အစရငခစာက အကဥးခးၿပးလင ဆေလာေအာင ျမနမာျပနဆ
ထတေဝ အပပါသည။ ဤစာအပငယသည ေကာငးသ ေကာငးသားမားအား ဒမကေရစ သေဘာတရားမား
က လကေတြ႕ကငသးႏငရန အေထာကအကျဖစပါေစသတညး။ ဒမကေရစဟေသာ နာမပညတ၏ အဓပၸာယ
က ေကာငးစြာ သျမငႏငၾကပါေစသတညး။
၁၉၅၂ ခ - ေမလ ၁၀ ရက ေမာငသန႔
ရနကနၿမ႕ အကးေဆာင အပခပမႈ အတြငးေရးမး
ျမနမာႏငင ဘာသာျပန စာေပအသငး
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 2
နဒါနး
အဂၤလနျပညရ ျပညသ႔နတ ပညာျပန႔ပြားေရးအသငးက ၁၉၅၂ ခတြင စတငဖြ႕စညးခသည။
သ႔ရာတြင ထအသငးက မဖြ႕စညးမ ေရးပေဝဏကပင ျပညသ႔နတပညာက အနညးႏင အမားဆသလ ေရးခ
ေျပာခၾကသည။ ျပညသ႔နတပညာ ဆသညမာလညး ျပညသျပညသားေကာငး တစေယာက ျဖစလာေစရန
ရညရြယ၍ သငၾကားပ႔ခေသာ ပညာရပပင ျဖစ၏။ တနညးဆေသာ ျပညသ႔ လမးညႊနပညာ ျဖစေပသည။
ေရးအခါက ႏငင အမား၌ပင ပညာေရးစနစသည ျပညသျပညသားေကာငးမား ျဖစလာရန
ရညရြယေသာ စနစပငျဖစပါသည။ ဥပမာ ဟစတလာ၏ လကေအာက ဂာမနျပညတြင စာသငေကာငးမား၌
(ျပညသျပညသားေကာငးမား) ျဖစလာရန ရညရြယ၍ သငၾကားပ႔ခေပးသညမာ မနပါသည။ ကေလးသငယ
မားသည မမတ႔ တငးျပညက အလြနအမငးခစၾကရမညဟ ဆ၏။ ႏငငေတာသည ကေလးမား၏
ကနးမာေရး ကလညး အထးဂရစက၏။ ကေလးမား၏ ဉာဏထကျမကေရးကလညး နညးအမးမးျဖင ဖနတး
၏။ ႏငငသမငးကပင ရညရြယခက ျပနလညေရးသား ျပစေစ၍ သငၾကားပ႔ခၾကရ၏။ သ႔ရာတြင
ဟစတလာ၏ လကေအာက ပညာေရးစနစသည ကၽြႏပတ႔ နားလညလကခေသာ ဒမကေရစ ပညာေရးစနစ
မဟတေပ။ မဟတယမမက အလြနပင ကြာေဝးေပသည။ ကယအမးက ခစယ၊ ကနးမာယ၊ ဉာဏ ပညာ
ေကာငးယမႏင ကေလးသငယတစေယာကသည ဒမကေရစ ပညာက သနားလညျခငးမရႏငေပ။ ဒမကေရစ
ပညာသညလညး အစးရက တငးသျပညသားမားအား လကကမး၍ ေပးႏငေသာ ပညာမဟတ။ ဆရာက
တပညအား သငၾကားပ႔ခ၍ လေလာကေသာ ပညာမဟတ။ ဆရာေရာ တပညပါ ဒမကေရစစနစအတငး
လကနာကငၾကေနထငမသာလင တတေျမာကႏငသည ပညာရပ ျဖစေလသည။ အတျမင
အတတသငဆသည စကားအတငး လကေတြ႕ျပလပမသာလင ထကသ႔ ဒမကေရစက
လကေတြ႕ကငသးႏငရနအတြက ကငသးသမားသည အေတာအတန လြတလပမႈရရေပမည။ ထသ႔
လြတလပမႈကပင အမားလြတလပမႈအတြက အနစနာခလစတရရေပမည။ ေကာငးမထြကေသာ ကေလး
သငယမားသည လြတလြတလပလပ ေတြးေတာၾကဆတတေသာ အေလအကငသညပငလင တးတကေရး
၏ ဇဝမးေစ ျဖစ၏။ အထကက ညႊနၾကားခကအရ ဤသ႔သာ ေတြးေတာ ၾကဆရမည။ ထသ႔ မေတြးေတာ
မၾကဆရဟေသာ ခပခယမႈ တ႔သည ဒမကေရစ၏ ရနသမားျဖစၾကေပသည။ ဒမကေရစ၏ အဂၤါတစရပကား
စတကးကေသာ လညးေကာငး၊ အျပအမကေသာ လညးေကာငး၊ ခပျခယျခငး လးဝကငးစငျခငးပငတညး။
(ဒမကေရစ) ဟေသာ စကားလးသည ရဖနရခါ အဓပၸာယကငးမစြာ အသးျပျခငးက ခရတတေလ
သည။ ႏငငေရးႏင စပလဥး၍ သေဘာကေသာ အေၾကာငးအရာ တစရပက (ဒမကေရစ) ျဖစသညဟ
ခးၾကး ေျပာဆေလရၾက၍ သေဘာမကေသာ အေၾကာငးအရာ တစရပက (ဖကဆစ) ျဖစသညဟ ကရ႕
ရႈတခေလရၾက၏။ သ႔ရာတြင ထသ႔ ေျပာဆ သးစြသတ႔သည အမားအားျဖင ဒမကေရစ၏ အဓပၸာယက
ေသာလညးေကာငး၊ ဖကဆစ၏ အဓပၸာယကေသာ လညးေကာငး မသရာၾကေလ။ ဒမကေရစသည ပါတ
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 3
ႏငငေရး မဟတ၊ အားလးႏင သကဆငေသာ ႏငငေရး ပါတျဖစ၏။ တနညးအားျဖငဆေသာ ဒမကေရစ ရမ
သာလင ပါတမားလညး ရႏငေပမည။ ဒမကေရစမရလင ပါတအမားမရႏငေပ။ ဒမကေရစ၏ အဂၤါရပမားမာ
လြတလပစြာ စတကးႏငမႈ၊ လြတလပစြာ ေျပာဆႏငမႈ၊ လြတလပစြာ ေရးသားႏငမႈ၊ လြတလပစြာ စညးရးႏငမႈ
အစရေသာ လ႔အခြငအေရးမားပငတညး။
ဒမကေရစ၏ အျခားအဂၤါတစရပမာ လပဂၢလတစဥးတစေယာက၏ အေရးၾကးပက အသအမတ
ျပသည။ အစးရသည လပဂၢလမားအတြကသာျဖစသည။ လပဂၢလမားသည အစးရအတြက မဟတ ဟေသာ
ဥပေဒသက လကကငျပသည။ လပဂၢလမားသည အေရးၾကးသညဆရာ၌ လပဂၢလအသးအသးသည
အသဉာဏပညာခငးတေအာင စတေနစတထားခငးတေအာင ည၍ မေပး၊ ကယသနရာ သနရာ
ပညာရပတြင ထးခၽြနေအာငသာ အားေပးသည။ စတကးအယအဆခငးမတညၾကသညက တသေဘာတညး
ျဖစေအာင ဒမကေရစက စစညး၍မေပး စတကးအမးမး အယအဆအမ းမးမ တငးျပညအတြက အဖးတန
ဆးေသာ အၾကဉာဏမား ေပၚေပါကလာလမမညဟ ဒမကေရစသည အားကးယၾကည၏။ ေကာငးတဂါထာ၊
တရြာတပဒဆနးဟေသာ ဝါဒသည တနညးအားျဖငဆေသာ ဒမကေရစ ဝါဒ ထပတကလကရသည။
ဒမကေရစ ဝါဒသည ႏစသက လလား အပေသာ အဂၤါရပမား အမားအျပားရေသာလညး ေျခာကျပစ
ကငး သလစငဝါဒမဟတေပ။ ခၽြတယြငးခက မားလညးရေပသည။ အမားသရၿပးျဖစေသာ ခၽြတယြငးခကမာ
ေႏးေကြးျခငးပငျဖစ၏။ တငးျပညတစျပညက ဖကဆစႏငငျဖစလာေအာင ငါးႏစအတြငး ဖနတးေပးႏငေပ
သည။ သ႔ရာတြင ဒမကေရစႏငငျဖစလာေအာငမကား ဆယႏစႏငပင ဖနတး၍ မရေကာငးေပ။ တကယ
ဒမကေရစႏငငျဖစလာေစရနအတြက ျပဒေဆာကသကသ႔ တစဆငၿပးတစဆင တစထစၿပးတစထစ
သာလင ဖနတးေပးႏင၏။ ဒမကေရစဝါဒသည ခေရတြငးတး ခေရၾကညေသာကႏငေသာ ဝါဒမဟတသညက
အထးသတျပရေပမည။
ဒမကေရစဝါဒ ေအာငျမငေစရနအတြက ပဌမအဆငမာ တငးသျပညသားမားသည အသဉာဏပညာ
တး၍ တး၍ ရငသနလာရမည။ ထ႔ေနာက ဒမကေရစ၏ လကေတြ႕လပငနးမားတြင တး၍ တး၍ ကယထ
လကေရာက ပါဝငဆငႏႊၾကရမည။ ဒမကေရစ၏ ေအာငျမငမႈသည လထ၏ အသဉာဏပညာ၊ လထ၏
ကၽြမးကငမႈ၊ လထ၏ စတပါဝငစားမႈ၊ လထ၏ အမားအကး ေဆာငရြကလမႈမား ေပၚတြင တည၏။
ထ႔ေၾကာင ဒမကေရစဝါဒသည ဝါဒအားလးအနက အခကခဆးေသာ ဝါဒျဖစေပသည။ ဖကဆစႏငင (ဝါ)
အာဏာရင ႏငငမားတြင လထအသဉာဏပညာ ရသည မရသညမာ အေရးမၾကး၊ လထကၽြမးကငသည
မကၽြမးကငသညမာ အေရးမၾကး လထစတဝငစားျခငး စတမဝငစားျခငးမာ အေရးမၾကး လထက
အမားအကး ေဆာငရြကလစတ ရမရမာ အေရးမၾကး၊ အထကအာဏာပငမားက ပေသကားခ စမေဆာင
ရြကျခငးသာလင အေရးၾကးေပသည။ ဒမကေရစႏငငမားတြငမကား ထသ႔မဟတေပ။ လထသည
အေရးအၾကးဆး ဇာတလကမားျဖစၾကေပသည။
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 4
အာဏာရင ႏငငမားတြင အထက အာဏာပငတ႔က လကညႈးညႊနရာကသာ လထက မညညး မည
ကၽြႏြားမားပမာ လကနာ ေဆာငရြကၾကရသျဖင အလပတြယကယသည။ အခနတတႏင ေဆာငရြက၍ ၿပးစး
သည။ ဒမကေရစႏငငမားတြငမကား လထ၏ဆႏၵက အေရးေပးသျဖင အခနယ၍သာ ေဆာငရြကၾကရသည။
သ႔ရာတြင ဤခၽြတယြငးခကကား လ႔အခြငအေရးမားအတြက ကၽြနေတာတ႔ေပးရေသာ တနဖးမသာ
ျဖစသည။ ဒမကေရစ ေၾကြးေၾကာသမာ (အခနၾကာလက ၾကာပါေစ။ သ႔ရာတြင လထဆႏၵ အရသာ ျဖစပါေစ)
ဟေသာ ေၾကြးေၾကာသပငတညး။
ဒမကေရစစနစ ေအာငျမငရန အလြနခကခလေသာေၾကာင အခ႕ႏငငမားသည လကေလာၿပးလင
အာဏာရငစနစက ထေထာငၾကသည။ သပရာတြင အာဏာရငစနစသည တစေန႔ထကတစေန႔ တစလထက
တစလ၊ တစႏစထကတစႏစ လထက တး၍သာ နဖားၾကးတပ၏။ လထသည င႔၍သာ ခၾကရသည။ ပါးစပက
မဟဝၾက။ ဒမကေရစကသာ ျပနလညလြမးဆြတေတာငတၾကေသာလညး ဖးလမငးက လခငပါသညဟ
ေတာငတေသာ ကေလးငယပမာ အခညးႏးသာလင ျဖစရ၏။ ထ႔ေၾကာင ဒမကေရစက စတပက၍
အာဏာရငစနစက ကးေျပာငးရန လြယကလေသာလညး အာဏာရငစနစက စတပက၍ ဒမကေရစသ႔
ကးေျပာငးရနမာ အလြန႔အလြန ခယဥးေသာ လပငနးျဖစေပသည။ ထ႔ေၾကာင ဒမကေရစစနစ အျမစတြယ
ေစရနအတြက တငးသျပညသားမားသည ေကာငးသ႔ ေကာငးသားအရြယမစ၍ ဒမကေရစဝါဒက ေကာငးစြာ
ေလလာ သငၾကားၾကရမည။ သ႔ရာတြင ေလလာသငၾကားရမႏင မၿပးေသး။ ဒမကေရစစနစက လကေတြ႕
လကနာ ေဆာငရြက ၾကရေပမည။ သ႔မသာလင ဒမကေရစ သေဘာတရားမားသည ေကာငးသ
ေကာငးသားတ႔၏ ဥးေခါငးတြင အျမစတြယေပမည။ ေကာငးမား၌ ဒမကေရစဝါဒက စာအပၾကး
အတငးလညး သငၾကားပ႔ခ၍ မျဖစေပ။ ဤကားမနသည ဤကားမားသညဟ ေကာငးသားသငယမား၏
စတကးက မေလးမစားျပ၍ မသငၾကားရာ၊ ေကာငးသားသငယမား၏ စတ၌ပင ဤကားမနသည ဤကားမား
သည ဟ၍ အသတရား ဝငေရာကလာရန သငၾကား ျပသမႈသာလင မနကနေသာ လမးစဥျဖစ၏။
ေကာငးသား သငယမားအား အသဉာဏေပးရာ၌ ေအာကပါ အေျခခ အခကအလကမားက
နားလညေအာင ၾကးစားရေပမည။ ယခေခတၾကးတြင ေနထငမႈျပနာမားသည ေရးကထက ပမ ရႈပေထြး
လာသည။ လတစဥး တစေယာကတညး သတသတေန၍ မျဖစ။ တေယာကႏင တေယာက ဆကသြယစရး၍
ကၽြနးကငးမ ကငးကၽြနးမဆသလ အမသဟျပ၍ ေနၾကရသည။ တနညးအားျဖင ဆေသာ လ႔ေလာကသည
တစဥးႏင တစဥး တစေယာကႏင တစေယာက ပးေပါငးဆကသြယ၍ လပကငေဆာငရြကၾကရေသာ
သမဝါယမ ေလာကတမ းပငျဖစ၏။ လတစဥးႏင တစဥး မသမသာ နားလညမႈျဖင ခပဆထားေသာ စာခပ
ၾကးမား ရၾကေပသည။ ထစာခပအရ တစဥးက တစဥးက ေစာကားျခငးမျပရ ေႏာကယကျခငးမျပရ။ အခပ
အခယ မျပရ။ ထနားလညမႈ စာခ ပၾကးေၾကာငသာလင လပဂၢလတစဥးတစေယာကသည လ႔အသငးၾကး၏
အသငးသားတစဥး ျဖစလာရေလသည။ စညးမဥး ဥပေဒမား ေရးဆြထားျခငးမရေသာလညး ထ လ႔အသငး
ၾကးတြင ပါဝငရသညအတြက လကနာရေသာ ဥပေဒမားရ၏။ ဥပမာ လတစဥးက တစဥးက ဆေရးတငးထြာ
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 5
ျခငးမျပရ။ ထးသတရကႏကျခငး မျပရ။ မညသညအစာကစား၍ မညသညအဝတက ဝတပါဟ ၾသဇာ
ေပးျခငး မျပ။ ေကာငးေနျခငး၊ ကစားျခငး၊ တစေယာကထ လမးေလာကျခငး၊ စာေမးပြေအာငျခငး ထးခၽြန၍
စေကာလာရစဆရျခငး စသည အျဖစအပကမားမာ လ႔အသငးဝငတစဥး အျဖစျဖင ရရခစားရေသာ အခြင
အေရးမားပငတညး။ လတငးလတငးပင လ႔အသငးဝင အျဖစျဖင အခြငအေရးမား ရရသကသ႔ တာဝန
ဝတရားမားလညး ေဆာငရြကရန အမားအျပားပငရေလသည။ ထကသ႔ လ႔အခြငအေရးမားနင လ႔တာဝန
ဝတရားမားက ေကာငးသားသငယမား သရသေဘာေပါကေအာင ျပသေပးေရးသည ဆရာ ဆရာမမား၏
အလြနအေရးၾကးေသာ လပငနးၾကးတစရပျဖစေပသည။
အထကပါ လ႔အခြငအေရးမားႏင လ႔တာဝနဝတရားမား (ဝါ) ျပညသျပညသားမား၏ အခြငအေရးမား
ႏင ျပညသျပညသားမား၏ တာဝနဝတရားမားက သငၾကားပ႔ခရနအတြက နညးလမး ႏစလမးရေလသည။
တစလမးမာ အျခားဘာသာရပမားက သငၾကားရငး ျပညသ႔နတက အခြငရတငး ထညသြငး သငၾကားျခငး
ျဖစ၍ အျခားတစလမးမာ ျပညသ႔နတက ဘာသာရပတစရပအေနျဖင သငၾကားပ႔ချခငးပင ျဖစ၏။
ပထမနညးလမး အရ ႏငငသမငးက သငၾကားရာ၌လညးေကာငး၊ ဖတစာမားက သငၾကားရာ၌လညးေကာငး၊
ျပညသ႔နတႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက သြယဝကေသာ နညးျဖင သငၾကားပ႔ခႏငေပသည။
ဒထယနညးလမးအရ ျပညသ႔နတက ဘာသာရပတစရပအေနျဖင တကရကသငၾကားရာတြင ဆရာသည
အေရးအၾကးဆး ျဖစေလသည။ ထသ႔ သငၾကားရာတြင ျပညသ႔နတသည ပငးရၿငးေငြ႕ဖြယေကာငးေသာ
ဘာသာရပတစရပအေနျဖင သမရးက နညးစနစအတငး သငၾကားပါမ အကးရမညမဟတေပ။ သ႔ရာတြင
ေကာငးသားသငယမား စတပါဝငစား လာေစၾကရန (ထြင) ၍ သငၾကားရန အေရးၾကး၏။ ဥပမာ (အခြန) ႏင
(အတတ) မညသ႔ ျခားနားေၾကာငးက ရငးလငးေျပာဆျခငးထက အခြနေတာက မညသညအတြက
ေပးေဆာငၾကရေၾကာငးက ဥပမာ ဥပေမယမားႏင ရငးလငးေျပာဆျခငးသည ပမထေရာက၏။ ဥပေဒ
ဘယႏစမး ရသညက ေကာငးသားလငယမားအား အလြတ ကကမတ ေစျခငးထက ဥပေဒမားက အဘယ
ေၾကာင ျပလပရသည။ ဥပေဒမား ျပလပထားရသညအတြက တငးသ ျပညသားမားသည မညကသ႔ လမႈ
လြတလပေရး ရရသညက စတဝငစားေအာင ေျပာဆရငးလငးသင၏။ အခပအားျဖင ဆေသာ ျပညသ႔နတက
သငၾကားရျခငးေၾကာင ေကာငးသားသငယမား၏ စတတြင တး၍ ရသလေသာစတ၊ အမားႏင ဆကဆလ
ေသာ စတ၊ တငးျပညလထအတြက ေဆာငရြကလေသာ စတမား ေပၚေပါကလာရန ဖနတးေပးရမည။
လ႔အသငးၾကးတြင မမတ႔လညး အသငးသားမားျဖစၾက၍ အသငး၏ ေကာငးရာေကာငးေၾကာငးအတြက
ေဆာငရြကလစတမား တဖြားဖြား ေပၚေပါကေစရမည။
ဆရာ၊ ဆရာမမားအထးသတျပသငေသာ အခကတခကမာ ေကာငးသည စာသငရာ ဌာနမသာ
မျဖစသငေပ။ ေကာငးသည အသငးတစခ၊ အစညးအရးတစခ လပေလာကကေလးတစစျဖစေစရမည။ ထ
လ႔ေလာကေလးအတြငး၌ ပါဝငသတ႔သည အတတကြေနထငၾက၍ အတတကြ သငၾကားၾက၍ အတတကြ
ကစားၾက၍ အတတကြ အေပးအယျပၾက၍ အတတကြ အပခ ပစမႏငၾကေသာ ဘဝက တတႏငသမ ဖနတး
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 6
ရေပမည။ ထလ႔ေလာကကေလးမ အေလအကငမားသည တကယလ႔ေလာကၾကးတြင အေထာကအပျဖစ
ေစရမည။ တတႏငလင ဆရာကမေျပာဘႏင တာဝနမား ဝတရားမားက နားလညလာၾကရန
ဖနတးေပးရမည။ လြတလပစြာ ေျပာဆျခငး၊ လြတလပစြာ ေရးသားျခငးစေသာ လ႔အခြငအေရးမားသည
အကြပအတနးမရေသာ ပစၥလတခတ လြတလပျခငးမးမဟတဘ အကြပအထနးရေသာ စနစတက
လြတလပျခငးျဖစသညဟ သရနားလညလာၾကရမည။ ထ႔ေၾကာင ျပညသ႔နတက သငၾကားရာတြင စာေတြ႔
သငၾကားျခငးထက ငါေတြ႕သငၾကားျခငးသည မားစြာ ပမ၍ ခရးေရာကေပသည။
အထကတြင ေဖာျပခေသာ အခကမားမာ ဒမကေရစ ပညာေပးရာတြင အေထာကအပျဖစေစမည
အၾကေပးခကမားသာျဖစေပသည။ အရြယေရာကလာ၍ ဒမကေရစေလာကတြင ဝငေရာကပါဝငရမည
သသည ေကာငးတြင ေနထငစဥကပင ဒမကေရစ အေလအကငမားက တတႏငသေလာက ကယထ
လကေရာက ပါဝငေဆာငရြကရန အေရးႀကး၏။ ေကာငးသားသငယတ႔သည ေကာငးတြင ပညာသငၾကားစဥ
ဆရာေျပာသညကသာ မတ၊ ဆရာက ညႊနၾကားသညကသာ လပ၍ မမကယတင ထးသြငးလပကငရမည
အလပ၊ ထးထြငးႀကစညရမည စတကးမား ေခါငးပါးခလင ထသသည ႀကးျပငးလာေသာ အခါ
ဒမကေရစႏငငအတြက အကးမားႏငမည လစားမးမဟတႏငေပ။ ထ႔ေၾကာင ေကာငး၌ ရေနစဥ ထးထြငး
အလပ၊ ထးထြငးဥာဏမားက တတအားသမ အသးခႏငေသာ အခြငအေရးမား ရရေပမည။ ထသ႔ ရရမညဟ
ဆသျဖင ေကာငးသား ေလာကသည တကယ ဒမကေရစ ေလာက သာလင ျဖစရမညဟ ကၽြႏပတ႔ မဆလ
ေပ။ ေကာငးသားသည ေကာငးသားမသာ ျဖစ၍ အရြယေရာကၿပးေသာ လႀကးမား၏ အေျခခပညာ၊
ကယဝနးေသာ ဗဟသတမား မရ ရာၾကေသးေခ။ ထ႔ေၾကာင လႀကးမား လကနာ ကငသးရေသာ ဒမကေရစ
အခြငအေရးမးက ေကာငးသားသငယမားအား ကပျပညတငးျပညေပးအပရန မသငေလာေပ။ ေကာငးတြငး
ဒမကေရစသည အသကအရြယ အသဥာဏ ဗဟသတမားႏင ကကညေအာင အေျခခထားေသာ ဒမကေရစ
မသာ ျဖစသငေပသည။ ျပညတြငး ဒမကေရစသည အရြယေရာကၿပး သတ႔သာ ပါဝငဆငႏႊၾကရသျဖင ဥပေဒ
ျပေရး၊ အပခပေရး၊ တရားစရငေရးဌာနမားတြင စတတငးက စမခန႔ခြႏငၾကသည။ ေကာငးတြငး ဒမကေရစ
မာမကား ထဒမကေရစစနစက ပေသကးခ၍ မျဖစႏငေပ။ ေကာငးတြငး ဒမကေရစ ေအာငျမငမႈအတြက
အေရးႀကးေသာ အခကတစရပက သတျပရေပမည။ ထအခကမာ အျခားမဟတ ေကာငးတြငး ဒမကေရစ
ကငသးရမညသမားမာ လဥးေရမားေသာလညး ဆရာသည ေကာငးသားထက အသဥာဏ ဗဟသတ
စသည အရညအခငးမား ပမေပသည။ ထအခကက သတျပလက အေျခအေနႏင သငေလာေအာင
ဒမကေရစက ကယေတြ႕ကငသးႏငၾကရန အေရးႀကးလေပသည။
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 7
အခနး (၁)
ဒမကေရစ၏ ေနာကခကား
ဤအခနးတြင စာသငေကာငးမား၌ ဒမကေရစက ကငသးေဆာကတညၾကရာတြင မညသ႔ေသာ
ေနာကခကားမား ရသငသညဟေသာ အခကက ကၽြႏပတ႔ ေဆြးေႏြးေပအ။ ထသ႔မေဆြးေႏြးမ ေကာငးတြငး
ဒမကေရစဟေသာ စကားအဓပၸါယက ကၽြႏပတ႔စစေဆးၾကရန လအပေပသည။ ဒမကေရစက ကငသးေသာ
ေကာငးမားတြင သသာေသာအခကတစရပမာ ေကာငးေလာကအတြငး၌ ဆကဆေရးသည ေျပေျပျပစျပစ
ရ၍ သေဘာထားႀကးမႈမားက ေတြ႕ျမငႏငေပသည။ ဆကဆေရးဆသညမာလညး ေကာငးသေကာငးသား
အခငးခငးဆကဆေရး ၊ ဆရာႏငတပည ဆကဆေရး၊ ဆရာႏင မဘ ဆကဆေရးမားက ဆလေပသည။
ထသ႔ဆကဆေရးေကာငးမြနေခာေမာျခငးသည ဒမကေရစ၏ အေရးႀကးေသာ အသြငတစရပ ျဖစ၏။
စာသငေကာငးမားက သးမး သးစားခြျခား၍ ရေလသည။ ပထမအမ းက (ဖြ႕စညးထားေသာ
ေကာငး) ဟ ဆၾကပါစ႔။ ထေကာငးမးတြင အလပရမား၊ ဆငၾကးမားကသ႔ -----ရရ စညးကမးကက ေရးရး
မပက သငၾကားပ႔ခေသာ စနစက ေတြ႕ႏငေပသည။ ထေကာငးမား၏ လပငနးမာ ေကာငးသ ေကာငးသား
ကေလးမားက လကခၿပးလင သတမတထားေသာ ဘာသာရပမားက တဆငၿပး တဆင သငၾကားပ႔ခ
စာေမးပြစစ၍ အတနးတင၊ အတနးကနေသာအခါ ေကာငးမ ထြကေစ၍ စာကသာ ဂရစက၍ ပ႔ခေသာ
ေကာငးမး ျဖစေလသည။ စာက ဂရစက၍ သငၾကားပ႔ချခငးသည ေကာငးတငး၏ လပသငလပထကေသာ
လပငနးတစရပျဖစေပသည။ သ႔ရာတြင ထလပငနးသည ေကာငး၏လပငနးအကနမဟတေပ။ ေနမႈ ထငမႈ
ဆကဆမႈစေသာ လ႔ကစၥမားက လစလရႈသျဖင ေကာငးသားမားသည ထေကာငးမ းက အလပရရာ
ရေၾကာငး အလပရတစမၚသဖြယ သေဘာထားတတၾကေလသည။ ထေကာငးမးသည သငယသငယမမား
အား အလပရေစရန ဖနတးေပးႏငမညျဖစေသာလညး လ႕ေလာကတြင မညကသ႔ ေနထငလပကငရမညဟ
သငၾကားမေပးၾကေခ။ ထ႔ေၾကာင ထစာသငေကာငးမးသည ေကနပဖြယရာေကာငးေသာ ေကာငးမား
မျဖစႏငေပ။ ဆရာမား၏ ရညရြယခက မာ ေကာငးသေကာငးသားမားသည အတနးစာေမးပြမား
ေအာငျမငၾက၍ အလပတစခခက လပကငႏငၾကေစရန ျဖစေလသည။ ထေကာငးမးသည ပတဝနးကင
လ႕ေလာကႏင ဆကစပ၍ မရေသာ ကဥးေျမာငးလသည ေကာငးေလာက ကေလးမသာျဖစ၏။
ဒတယအမးက (မသားစေကာငး) ဟေခၚဆၾကပါစ႔။ ထေကာငးမားသည အေရအတြကအားျဖင
အလြနနညးပါးလေပသည။ ထေကာငးမား၏ ရညရြယခကမာ ပဌမအမ းအစားေကာငးမားက မႏစၿမ႕ၾက၍
ထးျခားေသာ အသြငျဖင ေကာငးသစထြငမညဟေသာ ရညရြယခကျဖင ဖြငလစထားျခငး ျဖစေလသည။
အဓကရညရြယခကမာ ထေကာငးမားတြင တကေရာကသငၾကား ၾကေသာ ေကာငးသ ေကာငးသား
မားသည စတေပာရႊငစြာ မသားစတစခကသ႔ ခငမငရငးႏးစြာ ေနထငဆကဆႏငၾကရန ျဖစေပသည။
သ႔ရာတြင ဒမကေရစေလာကသ႔ ဝငေရာကရမညျဖစေသာ ေကာငးသား သငယမားအား ေပာရႊငမႈ
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 8
တစခတညး သတသတရႏငေသာ ကစၥမဟတေပ။ ေပာရႊငမႈသည ကစၥတခခက ျပလပၿပးစး၍ေသာ၎
ေနထငမႈ၊ ဝတမႈ၊ စားမႈ၊ ျပညစ၍ ေသာ ၎၊ ရရသညစတ၏ အေနအထားက ေဖာျပျခငးမသာျဖစေလသည။
ထ႔ေၾကာင ေပာေပာေနတတေအာင သငၾကားေပးသည ဆသညမာ အဓပၸာယမရလေပ။ အခငးခငး မသားစ
ပမာ ရငးႏးေအာင သငၾကားေပးျခငး၊ စစေဝးေဝး ေပာေပာရႊငရႊငေနတတေအာင သငၾကားေပျခငး စသညတ႔
မာ မားစြာ လလား အပေသာလညး ျပညစေသာ ေကာငးတြငးေလာက မဟတေသးေပ။
တတယအမးအစား ျဖစေသာ ေကာငးမားသည အထကပါ ေကာငးမးထက လပငနးပမကယဝနး၏။
ထေကာငးမးတြင ေကာငးသငဘာသာရပမားက သငၾကားေပးျခငး၊ ေကာငးတြငးေလာကရ သငယ
သငယမမားအား မသားစကသ႔ ေပာေပာရႊငရႊင ရငးရငးႏးႏး ေနထငဆကဆႏငရန သငၾကားေပးျခငး
သာမက ဒမကေရစ အေလအထမားကလညး လကနာ ကငသးေစေလသည။ ထေကာငးမးက (ဒမကေရစ
ေကာငး) ဟ၍ ေခၚဆၾကပါစ႔။ ထေကာငးတြငးေလာက၌ ေကာငးသား ေကာငးသမားသည အေပးအယ
စတထားျဖင အမားအကးအတြက မမက အနစနာခလစတရျခငး၊ ေကာငးတြငးေလာက ေျပျပစေစရန မမက
တတအားသမ ကညျခငး၊ တာဝနအသးသးက မတထမးေဆာငျခငး၊ စာေမးပြေအာငရန ေပာရႊငရန ဟေသာ
ရညရြယခကမားကသာမက တေန႔တြင လ႔ေလာကႀကး၌ အကးရစြာ ပါဝငေဆာငရြကႏငရန ဟေသာ
ရညရြယခကႀကးကလညး ထားရေစေသာ ေကာငးမးသာ ျဖစေပသည။ ဤစာအပငယက ဤေကာငးမး
ေပၚေပါကေရးအတြကသာ ရညရြယ၍ ေရးသားရျခငးျဖစေပသည။ ထေကာငးမ းေပၚေပါကေစရန မာလညး
ေကာငးသား ေကာမတမား ေကာငးေကာငစမား မညမပင ဖြ႕စညးထားေစကာမ တကယ ဒမကေရစ
စတထားက ေမြးျမျခငး မရလင ေအာငျမငမညမဟတေပ။ အထးသျဖင ေကာငးဆရာႀကးမားႏင ေကာငး
ဆရာအခ ႕က စတပါဝငစားစြာ ဂရျပ၍ ေဆာငရြကပါမသာလင ေအာငျမငႏငေပမည။
စာသငေကာငးမားတြင ဒမကေရစ စတထား ေမြးျမရနအတြက ဆကဆမႈသည အေရးႀကး၏။ ဆကဆမႈ
ေအာငျမငေစရနအတြကမာလညး ဆရာႀကးလပသသည အဓက အေရးႀကးဆးျဖစေလသည။ ဆရာႀကး
လပသသည မမကယက ၾသဇာေပးသ အျဖစျဖငသာ မတယလင မမ၏ေကာငး၌ ဒမကေရစ ရမည
မဟတေပ။ ထနညးအတပင ဆရာႀကးလပသသည ေစတနာလြနက၍ မမ၏ၾသဇာအာဏာမားက
လးဝစြန႔လႊတၿပး သကာလ ေကာငးသားမားအား ဒမကေရစ အခြငအေရးမားအားလးက ေပးအပလကလင
လညး မမ၏ ေကာငးသည အကြပမရေသာ ေတာငးပမာ ဖရဖရျဖစမညမာ ေသခာေပသည။ ေကာငး
ဆရာႀကးအျဖစျဖင မမတြင သတမတထားေသာ တာဝနမားရေနေလသည။ အာဏာအခ႕က လႊအပရာတြင
ေကာငးသားမား၏ အသဥာဏ၊ ေကာငးသားမား၏ စြမးေဆာငႏငျခငး၊ ေကာငးသားမား၏ ကယေတြ႕
ဗဟသတမားက ေထာကထားႏႈငးခန၍သာ လႊအပရေပမည။ သတငးစာ အယဒတာ တစဥးသည တခါက
ေအာကပါအတငး မတခခဘးေလသည။ ‘အယဒတာေကာငးဆသညမာ မမ၏ ပငကယဥာဏႏင အကင
စရတသည မမ၏ သတငးစာတြင မမ၏ အရပကသ႔ အၿမမျပတထငေနရေပသည။ သ႔ရာတြင ၇ ရကခန႔ မမ
အလပမလပဘေနလငလညး မမ၏ သတငးစာသည မမပကဘ ဆကလက၍ မမ၏ အရပသာလင
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 9
ထငေနေပဥးမည’ ။ ဤမတခကသည ေကာငးဆရာႀကးေကာငးႏငလညး သကဆငေပသည။ ဒမကေရစ က
ခစခငျမတႏးေသာ ေကာငးဆရာႀကးသည တေကာငးလး၏ ကစၥအဝဝတြင မမ၏ အရပ ထငေနရန
အေရးႀကး၏။ သ႔ရာတြင ေကာငးေလာကအတြငးရ ပဂၢလတငးကလညး တာဝနအသးသးက ထမးေဆာင
ၾကရသျဖင ေကာငးဆရာႀကးသည အခကအတန႔အားျဖင မရသညတငေအာင ေကာငး၏ (မ) သည
ပကသြားျခငး မရႏငေပ။
ေကာငးတြငး ဒမကေရစ ေအာငျမငေစရနအတြက ေကာငးဆရာႀကးႏင လကေထာက ဆရာ၊ ဆရာမမား၏
ဆကဆေရးသည ေျပျပစေခာေမာရန အေရးႀကး၏။ ရငးႏးစြာ ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊ ရငးႏးစြာ ပးေပါငး
ေဆာငရြကျခငး၊ တစဥးကတစဥး ေလးစားျခငးစသညတ႔သည မားစြာ အေထာကအပ ျဖစေစႏငေပသည။
ထမးေဆာငရမည တာဝနကလညး အသးသးမတ၍ ထမးေဆာင ၾကရသျဖင လတငး လတငးပင တာဝနသ
တတေသာ စတက ပမ ေမြးျမၾကေလသည။ စေပါငးေဆြးေႏြးရာ၌လညး ပြငပြင လငးလငး ထတေဖာေဆြးေႏြး
ႏငၾကသျဖင ခရးေရာကႏင၏။ အကယ၍ ဆရာႀကးလပသသည အာဏာရင ဆနဆနျပကငပါက
လကေထာက ဆရာ ဆရာမမားသည မမတ႔ေျပာလေသာ အခကမားက ဖြငဟ၍ ေျပာရမညမဟတရာ
ေကာငး၏တးတကရာ တးတကေၾကာငးသည မားစြာထခကစရာရေလသည။ ထ႔ေၾကာင ေကာငးဆရာ
ဆရာမ မားအားလးသည လြတလြတလပလပ ေျပာဆခြငရၾကရန အေရးႀကးေပသည။
ေကာငးဆရာႀကးႏင ေကာငးသားမား၏ ဆကဆေရးသည သာ၍ပငအေရးႀကးေပသည။ အခ႕နာမညေကာ
ေကာငးႀကးမားတြင ဆရာႀကးလပသႏင တပညမားသည ရဖနရခါ ေတြ႕ဆ၍ ပြငပြငလငးလငး ရငးရငးႏးႏး
ေဆြးေႏြးတတၾကသည။ ဤအေလအထမ းသည ဒမကေရစ အေလအထက ျပစပးေထာငျခငးပငျဖစ၍
မားစြာ လလားအပေပသည။ ဆရာႀကးသည အာဏာရင ဆနလငမကား တပညမားသည ေၾကာကရြေသာ
စတျဖင မမတ႔ေျပာလေသာ ဆႏၵက ဖးဖ၍ ထားမညသာတညး။ တပညမားက ဆရာအား ခစေၾကာက ရေသ
ရမညဟေသာ ဥပေဒသည ဆရာမားက အတငးအကပ ဖနတးေပးရမည ဥပေဒသ မျဖစေစရ။ တပညမား၏
စတတြင အလအေလာက ေပၚေပါကလာရမည ဥပေဒသသာလင ျဖစေစသငသည။ တပညေကာငးသား
မားက ဆရာသမားမားအား အလအေလာက ခစခငျခငး၊ အလအေလာက ေၾကာကရြ႕ရေသျခငး ရပါမ
ဤေကာငးမးသည ဒမကေရစပညာ ျဖန႔ျဖးရန အေကာငးဆးေသာ ေကာငးျဖစလာေပမည။ အထကက
ခစခငး၍ ခစရျခငး၊ ေၾကာကခငး၍ ေၾကာကရျခငး၊ ရေသခငး၍ ရေသရျခငးဟေသာ အျဖစအပကမားမာ
ဒမကေရစႏင အလြနေဝးကြာေသာ အဂၤါရပမား ျဖစၾကေပသည။
အထကတြင ဆခသညအတငး ဆရာႀကးႏင ဆရာမား ရငးႏးစြာဆကဆျခငး ဆရာႀကးႏင တပညမား
ရငးႏးစြာ ဆကဆျခငး ရခေသာ ဆရာမားႏင တပညမား ရငးႏးစြာ ဆကဆမႈလညး ရမညမာ မလြေပ။
ထကသ႔ ေကာငးတြငး ဆကဆမႈမားသည ေျပျပစ ရငးႏးပါမကား ဒမကေရစမ းေစ ခရန
အလြနေကာငးေသာ ေျမၾသဇာ ရၿပဟ ဆႏငေပသည။
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 10
အခနး (၂)
ေကာငးတြငး ကယပငအပခပေရး
နညးလမးမားႏင နယနမတ
ဤအခနးတြင ေကာငးေလာကအတြငးရ ေကာငးသ ေကာငးသားမားသည မညကသ႔ ေကာငးတြငး
ဒမကေရစက ကငသး ေဆာကတညႏငသည ဟေသာ အခကက ေဖာျပေပမည။ ေကာငးတြငး ဒမကေရစဆ
ရာ၌ တနညးအားျဖင ေကာငးတြငးကယပင အပခပေရးပင ျဖစေပသည။ ေကာငးတြငး ကယပင
အပခပေရး ႏငမတ မကြျပား၏။ အကဥးအားျဖင ေဖာျပရလင ေကာငးတြငးကယပင အပခပေရး မျဖစႏင
ေပ။ ေကာငးမားတြင ဖြ႕စညးထားသည ေကာငးေကာငစမား (ဝါ) ေကာငးလႊတေတာမားသည
ေအာကပါအခကမားက ဂရျပ၍ သာလင စခနးသြားရေပမည။
(၁) ေကာငး ကစၥ ဟသမတြင ေနာကဆး အာဏာပငသမာ ေကာငးဆရာႀကးသာလင ျဖစရမည။
(၂) ေကာငးဆရာႏင ေကာငးသားႏႈငးယဥပါက ေကာငးဆရာသည ပမဗဟသတရသည။
ကၽြမးကငသညဟေသာအခကက အသအမတျပရမည။
(၃) ေကာငးသားမား၏ တာဝန ဝတရားမားက ၎တ႔၏အသကအရြယ အသဥာဏ ပညာႏင
ကကညေအာင သတမတေပးရမည။
ဤကသ႔ေသာ စညးကမး သတမတခကမား ရသျဖင အခ႕ေသာ သမားက ေကာငးတြငး ကယပင
အပခပေရး ဆသညမာ ကေလးကစားေသာ ကယပငအပခပေရး မျဖစေပဘးလားဟ ေမးေကာငးေမးၾက
ေပမည။ အေျဖမာ မျဖစပါဟ၍သာ ေျဖၾကားရေပမည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ဒမကေရစသည
အခပအခယ မရေသာ ပရမးပတာစနစမဟတ။ အခပအခယ စညးကမး ကလနားသပထားေသာ စနစမသာ
ျဖစသည။ ေကာငးဆရာမားႏင ေကာငးသားမားသည ေကာငးတြငး ဒမကေရစက ကငသးၾကရာတြင အတ
တကြ စေပါငးစညးဝး၍သာလင ကငသးၾကရေပမည။ ထသ႔ စညးေဝးသညအခါ ေကာငးအပဆရာႀကး သ႔
ေကာငးဆရာမားသည တပညျဖစသ ကေလးသငယမားထက ပ၍ ဗဟသတရသည။ ပ၍ ကၽြမးကငသည
ဟေသာ အခကက လကကငျပမသာလင လမးမနသ႔ ေရာကႏငေပမည။ ေကာငးေကာငစ သ႔ ေကာငး
လႊတေတာက ျမနစပါယအဖြ႕ႏင ႏႈငးယဥႏငေပသည။ ျမနစပါယအဖြ႕မားတြင အရပသားမားအျပင
အပခပသည အရာရ ဆရာဝန ရဘကဆငရာ အရာရစသညတ႔လညးပါဝင၏။ အပခပသညကစၥ ေပၚေပါက
လာလင အပခပေရး အရာရသည အျခားသမားထကပ၍ ကၽြမးကင၏။ ၿမ႕ရြာ ကနးမာေရး ကစၥ ေပၚေပါက
လာပါက ဆရာဝနသည အျခားသမားထက ပ၍ ကၽြမးကင၏။ ၿမ႕ရြာ လျခေရးကစၥ ေပၚေပါကလာပါက
ထနညးအတပင ေကာငးမား၌ စာေပဘာသာရပမားက မညကသ႔ သငၾကား ပ႔ခေပးရမညဆေသာ အခက
မား၊ ေကာငး၏ ေငြေၾကးဆငရာ အခကမားတြင ေကာငးအပဆရာႀကး သ႔ ေကာငးဆရာမားသည တပည
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 11
မားထက ပ၍ ကၽြမးကင၏။ ေကာငးဆရာႀကး သ႔ ေကာငးဆရာမားတြင သးျခားထမးေဆာငရမည တာဝန
ဝတရားမား ရေနေပသည။ ထတာဝန ဝတရားမားတြင တပညျဖစသ ကေလးသငယမားက ဝငေရာက
စြကဖက ပငခြငမရေပ။
သ႔ရာတြင ေကာငး၏ေျပးခနကစားပြမား ကငးပျခငး၊ ေကာငး၏ စာၾကညတကက အကးရစြာ အသး ျပနညး၊
စညးကမးေသဝပမႈႏင ဆငေသာ ကစၥမား စသညတ႔သည ဆရာေရာ ေကာငးသားပါ သကဆငေသာ
ကစၥမား ျဖစ၍ ေကာငးေကာငစမား (ဝါ) ေကာငးလႊတေတာမားတြင တငျပေဆြးေႏြးသငေသာ ကစၥမား
ျဖစေပသည။
အထကတနးေကာငးမားတြင ေကာငးေကာငစမား (ဝါ) ေကာငးလႊတေတာမား ဖြ႕စညးရာတြင ေအာကပါ
ရညရြယခကမားက သတမတထားသငေပသည။
(၁) ေကာငးတြငးေလာက ဖနတးေရးတြင ေကာငးသ ေကာငးသားမားသည တတအားသမ ပါဝင ဆငႏႊ
ၾကရန။
(၂) ကစၥအမားတြင ေကာငးသ ေကာငးသားမား၏ ထငျမငယဆခကက တငျပရန။
(၃) အၾကသစဥာဏသစမား ထြကေပၚလာေစရန။
(၄) တာဝနခအစးရ၏ ဗဟသတအေလအကငမားက ေကာငးသေကာငးသားမားအား သငၾကားေပးရန။
(၅) ေကာငးတစေကာငးလးသည ဆရာေရာ တပညပါ စေပါငးေနထငေသာ ေကာငးတြငးေလာက
ကေလးတစချဖစသညဟ အသဥာဏ ဝငစားလာေစရန။
(၆) ေကာငးတြင မညကသ႔ ျဖစပကေနသည။ မညကသ႔ စမမညဟေသာ အခကမားက
တေကာငးလးအား အသေပးရန။
ေကာငးေကာငစ (ဝါ) ေကာငးလႊတေတာမားက မညကသ႔ ဖြ႕စညးရမညဟေသာ အခကကမကား ပေသ
ကားခ သတမတေပးရန ခကခလေပသည။ ေကာငးအသးသးတြင မမတ႔ သငေလာသည ထငသလ
စညးကမးမားက သတမတထားရၾက၏။ အခ႕ေသာ ေကာငးမားတြင အတနးတတနးမ ကယစားလယ (၂)
ဥးစ ေရြးေကာကတငေျမာကၿပးလင ထကယစားလယမား ပရဖကေခၚ အတနးထနးမားႏင ဆရာမားက
စေပါငး၍ ေကာငးေကာငစ။ (ဝါ) ေကာငးလႊတေတာဟ ေခၚေဝၚၾကေလသည။ ေကာငးေကာငစမားတြင
ေကာငးအပဆရာႀကးသည သဘာပတအျဖစ ေဆာငရြကရေလသည။ အခ႕ေသာ ေကာငးမားမာ မကား
ပရဖကေခၚ အတနးထနးမားႏင ဆရာမားသာလင ပါဝငၾက၏။ အခ႕ေသာေကာငးမားတြင မကား ပရဖက
ေခၚ အတနးထနးမား မပါဘ အတနးကယစားလယမားႏင ဆရာမားသာလင ပါဝငၾကေပသည။
အတနးထနးမားမာမကား သတသတ အစညးအေဝးမားကငးပ၍ ၎တ႔ႏငဆငေသာ ျပနာ ရပမားက
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 12
ေဆြးေႏြးၾကေလသည။ အခ႕ေသာ ေကာငးမားတြငေကာငးေကာငစမားအစား ေကာငးသားေကာငစမား
ရၾက၏။ ထေကာငးသား ေကာငစမားတြင ေကာငးသားမားႏငသာ သကဆငေသာ ကစၥမားက တငျပ
ေဆြးေႏြးေလရၾကသည။ တခါတရ ဆရာမားကပါပငဖတ၍ မမတ႔၏ သေဘာထားမားက တငျပၾကေလသည။
ေကာငးေကာငစမားက တစႏစလင တစႀကမေရြးေကာကတငေျမာကေလရၾက၏။ အခ႕ေသာ
ေကာငးမားတြင ေအာကတနးမားမ ကယစားလယမားက မေရြးခယဘ အထကတတနးမားမသာ
ကယစားလယမား ေရြးေကာကတငေျမာကေလရၾကသည။
ေကာငးေကာငစ အစညးအေဝးမား ကငးပပမာလညးတစေကာငးႏငတစေကာငး မတညၾကေပ။
အခ႕ေကာငးမားတြင တလတစႀကမ၊ အခ႕ေကာငးမားတြင တစလ ႏစႀကမ၊ အခ႕ေကာငးမားတြင ရက
သတတစပတလင တစႀကမ စညးေဝးေလရၾက၏။
ေကာငးေကာငစ အစညးအေဝးမားက စာသငခနတြင ကငးပသငသည။ သ႔မဟတ စာသငခနျပငပတြင
ကငးပသငသည ဟေသာ ျပနာက ေကနပေလာကေအာင မေျဖရငးႏငၾကေသးေပ။ ယခထကတငပင
အခ႕ေကာငးမားတြင စာသငခနအတြငး၌ ကငးပေလရ၍ အခ႕ေကာငးမားမာမကား စာသငခနျပငပတြင
ကငးပၾက၏။ အထကပါမ ႏစမက ၾကားျဖနေသာအေနႏင အခ႕ေသာ ေကာငးမားက မကား စာသငခန
အနညးငယေလာကကယ၍ စာသငခနေကာလြနသညတငေအာင စညးေဝးၾကေလသည။ ဥပမာ ညေန
ေကာငးမဆငးမ ဆယမနစ ဆယငါးမနစခန႔ႀက၍ ေကာငးလႊတလကၿပးလင ေကာငးေကာငစအစညးအေဝး
မားက နာရဝကခန႔ ကငးပေလရၾက၏။
ေကာငးေကာငစအစညးအေဝးမားတြင စဥးစား ေဆြးေႏြးေသာ ကစၥမားမာလညး ကယဝနးလေပသည။
စညးကမးေသဝပမႈႏင ပတသကေသာ ျပနာမား၊ ေကာငးတြငးစာၾကညတကမား ဖြငလစေရး၊ ကစားခန
စားပြမား ကငးပေရး၊ အဝတအစား ဆငတဝတဆင သငမသင၊ ေကာငးတြင ခတစာအပစသညတ႔
ေပာကဆးျခငး ျပနာမားစသညတ႔က စဥးစားေဆြးေႏြးၾကရသည။ ေကာငးေကာငစမားႏင
လးဝမသကဆငေသာ ဆရာမား ေျပာငးေရႊ႕ေရး၊ ေကာငးပတေပးေရး၊ ေကာငးအပခပမႈအတြက
ေငြေၾကးကစၥ ႏငငေရးပါတမားႏင ပးေပါငးေရး မပးေပါငးေရး စသညတ႔က မညသညနညးႏငမ ထညသြငး
စဥးစားျခငး မျပသငေပ။
ေကာငးေကာငစမားသည ဒမကေရစ စနစက လကေတြ႕သငၾကားရာတြင ဒမကေရစလပတနးကစားျခငး
မျဖစသငေပ။ စညးစနစကနစြာ သေဘာတရာမားအတငး ကယထလကေရာက ေဆာငရြကကငသးၾကရန
အေရးႀကး၏ ဟနေဆာင၍ စညးေဝးျခငး၊ ေလးေလးနကနက သေဘာမထားဘ ေပါပကပက စညးေဝး
ေျပာဆၾကျခငး၊ ကစားစရာတစခအေနႏင စညးေဝးျခငးမး မျဖစေစရ။ ထသ႔ျဖစလာလင ေကာငးတြငး
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 13
ဒမကေရစ တညေဆာကေရးသည မေအာငျမင မညသာမက ဒမကေရစဝါဒ၏ သေဘာတရားမားသည
လညး ေကာငးသားသငယတ႔၏ စတတြင စြစြျမျမ ကနရစေတာမည မဟတေပ။
ေကာငးေကာငစမားမ ခမတလကေသာ ဆးျဖတခကမားကလညး စတေရာကယပါ လကနာ ေဆာငရြက
ၾကရန အထးအေရးႀကးေပသည။ ေပါပကပက သေဘာထားၿပး စတမပါတပါေဆာငရြကျခငး၊
သေဘာမတေသာ ေကာငးသားမားက မေဆာငရြကဘ ေနျခငး စသညတ႔ေပၚေပါကလာလင
ေကာငးေကာငစမား၏ ရညရြယခကသည ပကျပားမညသာ ျဖစ၏။ ေကာငးေကာငစမား၏ ဆးျဖတခက
ဆသညမာ ဒမကေရစနညးအရ ေဆာငရြကခကမားျဖစသျဖင ေကာငးေလာက အတြငးရ သအားလးႏင
သကဆငေပသည။ အခ႕ေသာ ဆးျဖတခကမားက သေဘာမတေသာ ေကာငးသားမားရေကာငး ရမည
ျဖစေသာလညး ဒမကေရစအေလအကင ျဖစေစရန သေဘာမတသမားကလညး ဆးျဖတခကက လကနာ
ေဆာငရြကရမည သာတညး။ ဤကသ႔ ေဆာငရြကလစတျဖစေပၚလာေအာင ဖနတးေရးသညပင
ေကာငးတြငးဒမကေရစ၏ ရညရြယခကႀကးတစခ ျဖစေပသည။
အခနး (၃)
စညးကမးႏင အာဏာ
စညးကမးႏငပတသက၍ အယအဆ (၂)မး (၂) စား ခြျခား၍ ရေပသည။ ပထမတစမးမာ
စညးကမးတြင ခပခယမႈ ပါရရမညဟေသာ ယဆခကပငျဖစ၏။ ဥပမာ ကေလးသငယမားသည ၾကမးတမး
ျခငး၊ ဆညျခငး စသညစတရငးမားရလင ခ ပခယေပးရမညဟ ယဆျခငးပငျဖစေပသည။ ဤစညးကမးမး
မာ အထကကေအာကသ႔ ဆငးသကလာေသာ စညးကမးျဖစသျဖင စညးကမးျပလပသႏင စညးကမး
လကနာသဟ၍ ႏစမး ႏစစားရရေပသည။ စညးကမးျပလပသမာ ၾသဇာေပးသျဖစ၍ လကနာသမားမာ
ၾသဇာေပးခရသမား ျဖစၾကေလသည။
စညးကမးႏင ပတသက၍ ဒတယအယအဆမာ အကဥးအားျဖင ေဖာျပရေသာ သဘာဝစညးကမး
(ဝါ) အခပအခယမရေသာ စညးကမး ဟ၍ ေခၚဆႏငေပသည။ ထအယအဆသည လ႕ေလာကႏင
ပတသက၍ လြတလပမႈက လလားေသာ သတ႔ ႀကကႏစသကသည အယ အဆျဖစေပသည။
စညးကမးဆသညမာ တစဥးတစေယာကက (ဝါ) လတစစက အတငးအၾကပ ျပလပထားရသျဖင
ကနလအမားက လကနာရသည စညးကမးမးမဟတဘ လတငးလတငးက သေဘာေပါကၿပးလင ကငၾက
လကနာၾကရသည စညးကမးမ း ျဖစေစလေပသည။ လအမားႏင ေရာေႏာေနထငရသျဖင လအမား၏
အကးအတြက (ဝါ) လအမားအား အေႏာကအယကမျဖစေစရနအတြက ေစာငစညးရေသာ စညးကမးသည
ခပခယမႈမျဖစေစရ။ လတငးလတငးက ပြငပြငလငးလငးသေဘာေပါကၿပး လကနာရမည စညးကမးမ းသာ
ျဖစရေပမညဟ ဆေလသည။ တနညးအားျဖင ဆေသာ အထကလႀကးသည စညးကမးသတမတေသာ
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 14
အာဏာပင လႀကးမဟတဘ မမကယတင စညကမးက လကနာကငၾကေသာ ေခါငးေဆာငအျဖစ လမးျပ
အျဖစ ပးတြလပကငသ အျဖစသာလင ပါဝငရမည ဟ ဆေလသည။
မညသညေကာငးတြငမဆ ပညာဥာဏအဆငအတနး ရာထး အဆငအတနးမားေၾကာင
ေကာငးဆရာႀကး ႏင ဆရာ ဆရာမမားသည ေကာငးသ ေကာငးသားမားထကပ၍ အခြငအေရးမားျပား
ရရၾက၏။ အတနးတငး အတနးတငးက ေရြးေကာကတငေျမာကထားေသာ ေမာနတာေခၚ အတနးအပမား
သညလညး ပ၍အခြငအေရးရရၾကေပသည။ ဤကသ႔ အခြငအေရးကြျပား ျခားနားေသာလညး အာဏာႏင
ပတသက၍ မကား ဒမကေရစ ေကာငးမားတြင ဆရာႏင တပည၊ အတနးအပႏင ဤေကာငးသားမားသည
ကြျပားျခငး မရေစသငဟ ဒမကေရစဝါဒတ႔က ဆၾကကနသည။ ထသ ခြျခားျခငးမျပသျဖင ေကာငးဆရာ
ႀကးမားႏင ဆရာ ဆရာမမား၏ ၾသဇာ အာဏာသည ေမးမန၍ မသြားရမမက တး၍ပငလာသညဟ ၎တ႔
က စတခ ယၾကညၾကေလသည။ ၾသဇာအာဏာသည လတစဥးတညး (ဝါ) လတစစတညးပင မဟတေစဘ
လအမားပငျဖစသညဟ ယဆခကသည ဒမကေရစဝါဒ၏ အေရးႀကးေသာ သေဘာတရားႀကးျဖစ၏။ ထ
ယဆခကက စာသငေကာငးမားတြငလညး အေကာငအထညေဖာႏငလင ေကာငးဆရာႀကးႏင ဆရာ
ဆရာမမား၏ လပငနးသည ပမလြယကလာမည အျပင ပဋပကၡ မႈတ႔သညလညး ေပၚေပါကလာမညမဟတ
ေပ။
ၾသဇာအာဏာသည အထကမေအာကသ႔ ဆငးသကထားေသာ ပစၥညးမဟတ အားလး ညညညြတ
ညြတ စတတ သေဘာတ ျပဌာနးထားေသာ ပစၥညးျဖစသညဟ သေဘာေပါကၾကလင လပငနးအရပရပ
သည လြယကလာမညအျပင ေကနပမႈ၊ တးတကမႈစသည အကးမားလညး ေပၚထြနးလာေပမည။ ဥပမာ
ေကာငးဝငးအတြငးရ အလစကထားေသာ ျမကခငးေပၚတြင မညသမဆ လမးမေလာကရ၊ လမးေလာက
သညက ေတြ႕လင ဒဏေငြ ႏစပေပးေဆာငရမညဟေသာ စညးကမးက သတမတထား၏။ ထစညးကမးက
ဆရာတစဥးတစေယာကကျဖစေစ၊ ေကာငးသား တစဥးတစေယာကက ျဖစေစ ေဖာကဖကလင ဒဏေငြ
ေပးေဆာငေစရမည။ ထကသ႔ သတမတထားေသာ စညးကမးက ဆရာေရာ ေကာငးသားပါ ေစာငထနး
ပါမသာလင ေကနပမႈ၊ တးတကမႈ၊ သာယာေသာ လ႕ေလာကတညေဆာကမႈမား ျဖစႏငေပမည။ ျပလပ
ထားေသာ စညးကမးမားက ေကာငးသားမားကသာ လကနာ၍ ဆရာမားက မလကနာခေသာ ဒမကေရစ၏
ရညရြယခကမား ကြယေပာကမညသာမက ဒမကေရစ တညေဆာက၍ မရႏငေသာ ေကာငးမးသာလင
ျဖစေပေတာမည။
ဒမကေရစေကာငးႏင ဒမကေရစမဟတေသာ ေကာငးမား ခြျခား သေဘာေပါကႏငေစရနအတြက
တခါတရေကာငးမားတြင ေကာငးသ ေကာငးသား တ႔၏ ဗဟသတအလ႔ငာ အာဏာရငဆနဆနအပခပ၍
ျပသငေပသည။ ဆရာႀကးလပသက ေကာငးသားေကာငးသမားအား ေခၚယေတြ႕ဆ၍ ခနးဆေသာ
ေန႔တစေန႔တြင ေကာငးက ဒမကေရစမဟတေသာ စနစျဖင အပခပမည။ ထေန႔တြင ကယေတြ႕က မတသား
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 15
ၿပးလင ထစနစက ႀကက မႀကက ေျပာျပႏငသညဟ ေၾကျငာေပးရမည။ ထသ႔ ေၾကျငာၿပးေနာက ကန႔သတ
ခနးဆထားေသာ ေန႔တစေန႔တြင ေကာငးဆရာႀကးကအစ ဆရာ ဆရာမမားသည ၾသဇာ အာဏာႏငသာ
အပခပ၍ ျပရမည။ မညကသ႔ အပခပမညဆေသာ အေသးစတ အခကအလကမားက ႀကတင၍ စစဥထား
လင ပ၍ ထေရာက၏။ ထေန႔တြင ေကာငးသေကာငးသားမားက အာဏာႏငသာလင အပခပ၏။
ေကာငးတြင လးဝဆညျခငးမရရ၊ စာသငရာတြငလညး ဆရာက အာဏာသး၍ ျပနလနေမးခြနးထတျခငး
ခြငမျပဘ ႏးေႏာျခငး၊ ေဆြးေႏြးျခငး လးဝမရ၊ ႀကမးေမာငးရကႏကျခငးမးလညး ရေပသည။ ေကာငးတစ
ေကာငးလးတြင ဆရာဆရာမမား၏ အသမလြ၍ တတဆတလကရ၏။ ေနာကတစေန႔တြင ေကာငးသ
ေကာငးသားမားအား ယမနေန႔ကကသ႔ ေနလသေလာ လြတလြတလပလပ ရငးရငးႏးႏးသာ ေနလသေလာ
ဟေမးျမနးပါက လြတလြတလပလပ ရငးရငးႏးႏးသာ ေနလပါသည ေျဖၾကားမညမာမလြေပ။ ထေန႔မစ၍
အခပအခယ မျပလပရဘ ႏင စညးကမးေသဝပသညက ေတြ႕ၾကရေပမည။ ဤကား လြတလပစြာ
ကေလးသငယတ႔၏ အသဥာဏျဖင စညးကမးေသဝပျခငးက သငၾကားျပသေပးျခငး တစမးပငျဖစေပသည။
ေကာငးမားတြင ဒမကေရစသေဘာတရားမား ထကသနလာလင တစဥးႏင တစဥး ၿပငဆငမႈမား
ပငကြယေပာကရေပမည။ အၿပငအဆငစနစအစား ပးေပါငးေဆာငရြကေသာစနစသည ေပၚေပါကလာ
ေပမည။ အခ႕ေသာ ေခတမေကာငးမားတြင အမတေပးျခငး၊ ဆေပးျခငးစေသာ စနစမားကပင ပယဖက၍
ေဆာငရြကၾကရာေကာငး၏ အဆငအတနးသည တးတက၍ လာသညက ေတြ႕ရေပသည။ သ႔ရာတြင
ဒမေကရစ သေဘာတရားမားက ေကာငးစြာ မကငသးႏငမ စာသငေကာငးမားတြင အမတေပးေသာ စနစ
ဆေပးေသာ စနစမားက လးဝ ပယဖက၍ မရေသးေပ။ ပယဖကရနလညး မသငေသးေပ။
ဒမကေရစ သေဘာတရားမားက ေကာငးစြာ ေခါကမေသာေကာငးမားတြင ေကာငးစညးကမးမားက
ေရးသားထားရန လမညမဟတေပ။ အခ႕ေသာ ေကာငးမားတြင ေအာကပါစညးကမး (၃) မး
ေလာကကသာ ေရးသားထားသညက ေတြ႕ႏငေပသည။ (ယဥေကးပါ၊ ပးေပါငးေဆာငရြကပါ၊
စဥးစားဥာဏကသးပါ)။ အခ႕ေသာ ေကာငးမားတြင (ကယခငးစာပါ) ဟေသာ စညးကမး တရပကသာ
ေရးသား သတမတထားေလသည။
အခ႕ေသာ ေခတမေကာငးမားတြငမကား ေကာငးစညးကမးမားက အျပညအစ ေရးသားေဖာျပ
ထားသညက ေတြ႕ႏငေပသည။ ထစနစ၏ အကးမာ ေကာငးသ ေကာငးသားသစမားသည ေကာငး
စညးကမးမားက အလြယတက သရနားလညႏငျခငး၊ ေကာငးသ ေကာငးသားမားသညလညး မမတ႔၏
တာဝနဝတရားမားက မေမမေလာ သရႏငမညျဖစ၍ စညးကမးမားက သတမတေရးသားလငလညး
ေကာငးေကာငစမားသ႔တငျပ၍ ျပဌာနးၿပးေနာက ဆရာႀကးက သေဘာတ အတညျပၿပးလင ေရးဆြ
သတမတထားျခငး ျဖစေလသည။ ၎ေနာက စညးကမးမားက ျပငဆငလလင လညး ေကာငးေကာငစ
မားက သာလင စဥးစား ေဆြးေႏြး၍ ျပငဆငသငေပသည။ ထသ႔ျပငဆငၿပးေနာက သကဆငရာ ဆရာႀကး၏
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 16
သေဘာတညခကက ရယရမည။ ဤသ႔ျပလပျခငးျဖင ေကာငးသားေလာကသည ျပငပရ လႀကးေလာကက
သ႔ ဒမကေရစ သေဘာတရားမားက လကေတြ႕ကငသး လကနာျခငးပငျဖစ၍ ဒမကေရစက ကယတင
ေလလာျခငးပငျဖစ၏။ ထသ႔ ကယေတြ႕ေလလာျခငးျဖင သာလင ေကာငးအျပင ေသာက (ဝါ)
လႀကးေသာက အတြငးသ႔ ေရာကရလာသညအခါ ဒမကေရစစနစက ဝငးဝနးဖနတးႏငမည ျဖစေပသည။
အခနး (၄)
မဘႏင စာသငေကာငး
ေကာငးသားမဘမားသည စာသငေကာငးမားႏငမညသ႔ ဆကဆသငသညဟေသာ ျပနာမာ
ယခထကတင ဝဝါဒ ကြျပားလကရေသးသည။ အခ႕ေသာ ပညာေရး ပါရဂတ႔၏ အလမာ ေကာငးသား မဘ
မားသည အသငးအဖြ႕သတသတ ဖြ႕စညးလက ေကာငးတးတကရာ တးတကေၾကာငးက ျပငပမ
အႀကဥာဏမား ေပးရမညဟ ဆေပသည။ အခ႕ပါရဂမား၏ အယအဆမာမကား ေကာငးသားမဘမားႏင
ဆရာ ဆရာမမားသည ပးေပါငးလက အသငးအပငးဖြ႕စညးၿပးလင ေကာငး၏ တးတကရာ တးတကေၾကာငး
က အႀကဥာဏမားေပးသငသညဟ ဆေလသည။ အခ႕ ပါရဂတ႔၏ ယဆခကကား စာသငေကာငးမား၏
ကစၥသည ဆရာမားႏင ေကာငးသ ေကာငးသားမား၏ ကစၥသကသကသာ ျဖစသျဖင ျပငပမ မဘမားက
ဝငေရာကစြကဖကပါက စတညစစရာ ကစၥမား ေပၚေပါကရန အေၾကာငးရသည။ ထ႔ေၾကာင ေကာငးသား
မဘမား အသငးေသာလညးေကာငး ဖြ႕စညးရနမသငဟ ယဆၾကေလသည။
ဖြ႕စညးၿပးျဖစေသာ ေကာငးသား မဘမားအသငး သ႔မဟတ မဘ ဆရာ အသငးမားမာလညး အမား
အားျဖင ေကာငးတြငးေရးကစၥမား က ဝငေရာကစြကဖကျခငး မရဘ ေကာငးကပြမးကသ႔ေသာ ေပာရႊငမႈ
မား ဖနတးျခငး၊ မတဆကလဘကရညပြမား ကငးပျခငးျဖငသာလင ေဆာငရြကၾကေလသည။ အနညးငယ
မေသာ ေကာငးသားမဘအသငး သ႔မဟတ ဆရာမဘ အသငးမားသည သာလင ေကာငးတြငးေရး ကစၥမား
သည ၎တ႔ႏင တကရကဆကသြယေသာ ကစၥမားျဖစသညဟ မတယၾက၍ သငၾကားျပသမႈ၊ ကစားခနစား
ကစၥမား၊ စာရတျပနာမားကပါ အေရးယစဥးစားၾကေလသည။ အခ႕ေသာ ေကာငးမားတြင ထသ႔ေသာ
အသငးမ း ဖြ႕စညးတညေထာငျခငးမျပေသာလညး မညသညေကာငးသားမဘမဆ ေကငးသ႔လာေရာက
ႏငခြငရ၍ ဆရာႀကးႏငေသာ လညးေကာင၊ ဆရာ ဆရာမမားႏငေသာလညးေကာငး ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးခြငျပ
ထား၏။ ထသ႔ျပထားသျဖငလညး အသငးအပငးမား ဖြ႕စညးရနမလဟ ယဆၾကေလသည။
ထသ႔ေကာငးသား မဘမားအသငး၊ သ႔မဟတ ဆရာ မဘမားအသငး ဖြ႕သင မဖြ႕သင ျပနာက
မစဥးစားမ အထးဂရျပရမညအခကတစခကရေပသည။ ေကာငးတြငးပညာသငၾကားေရးတြင အသဥာဏ
အားျဖင လညးေကာငး၊ ဗဟသတအားျဖင လညးေကာငး၊ ဆရာသည ေကာငးသားထကပ၍ (ေတာ) သည
ဟေသာ အခကက အသအမတ ျပထားသကသ႔ ေကာငးတြငး ပညာသငၾကားေရးတြင ဆရာသည
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 17
ေကာငးသား မဘထကပ၍ (ေတာ)သညက ေယဘယအားျဖင အသအမတျပရေပမည။ ထ႔ေၾကာင
ေကငးသားမဘ အသငးမား ဖြ႕စညးသညျဖစေစ၊ ဆရာ မဘ အသငးမား ဖြ႕စညးသညျဖစေစ ဘာသာရပ
မားက သငၾကားေရးတြင ေကာငးသားမဘမားသည ဆရာ ဆရာမ မား၏ နယနမတက ကးေကာျခငး
မျပၾကရန သတျပရနလေပသည။ ရဖနရခါ သငၾကားမႈႏင ပတသက၍ အႀကေပးစကား ေျပာၾကားႏငမည
ျဖစေသာလညး ဝငေရာကစြကဖကျခငးမကား မျပလပသငေပ။ ဥပမာအားျဖင မမ၏ ကေလးက ဂဏနး
သခ ၤာ သငၾကားရာတြင နညးလမး ခၽြတယြငး၍ေနသညဟ ထငျမငယဆကပါက မညကသ႔ ျပျပငသငၾကား
သငသညဟ အႀကဥာဏေပးလင သကဆငရာ ဆရာ (သ႔) ဆရာမက ျပနလညေျဖၾကား ႏငစရာ အေၾကာငး
ရေပသည။
ေကာငးသားမဘမားသာလင သတသတ အသငးအပငး ဖြ႕စညးသကသ႔ အေရးပါ အရာေရာကမည
မဟတေပ။ ဆရာ ဆရာမမားမပါဝငေသာ ေကာငးသားမဘ အသငးသည ဆရာ ဆရာမမားႏင အဆက မရ
သျဖင ေကာငးတြငးကစၥမားက ေကာငးစြာ သရနားလညမည မဟတေပ။ ထအသငးမးသညလညး အမား
အားျဖင ေကာငးအတြက အလချခငး၊ ေတြ႕ဆလဘကရည ေသာကျခငးမ းကသာ ေဆာငရြကႏငေပမည။
ထ႔ေၾကာင အမားဆးေသာ အကးျဖစထြနးေစရနအတြက ဆရာမဘမား ပးေပါငး၍ အသငးအပငးဖြ႕စညး
သငေပသည။ ထသ႔ဖြ႕စညးရာတြင လညး အနညးဆး ေအာကပါရညရြယခကမား ရသငေပသည။
(၁) ေကာငးႏင အမက ပမနးကပေစျခငးျဖင ကေလး၏ ပညာသငၾကားမႈက တးတကေကာငးမြန
ေစျခငး။
(၂) ေခတအေလာက တးတကလကရသည ပညာေရးစနစသစမားက ေကာငးသား မဘမား
အား သရနားလညေစျခငး။
(၃) ႏငငေတာ၏ ကေလးသငယမား ပညာသငၾကားမႈတြင တငးရငးသားတငး စတပါဝငစားသင
သညအတငး ႏငငေတာသားမားအျဖစ စတဝငစားမႈက ျပသသငျခငး။
အထကပါ ရညရြယခကမားသာမက သကဆငရာ ေကာငး၏ ေကာငးရာေကာငးေၾကာငးအတြက
တတႏငေသာ နညးလမးမားျဖင အားေပးကညရန ရညရြယခကလညး ပါရရေပမည။
ဆရာ မဘ အသငးမားက မဖြ႕စညးမ သကဆငရာ ေကာငး ဆရာႀကးႏင ဆရာ ဆရာမ မားသည
ကစၥ အရပရပက အေသးစတႀကတငစဥးစား သငေပသည။ ထသ႔ ဖြ႕စညးလင မညကသ႔ စညးကမးမား
သတမတသငသည။ အမႈေဆာင ေကာမတက မညကသ႔ ေရြးခယသငသည။ မညသက ဥကဌအျဖစ
ေဆာငရြကသငသညဟေသာ ျပနာရပမားက ႀကတငေဆြးေႏြးတငပငထားလင လြယကေပမည။
အခ႕ေသာ ဆရာ မဘမားအသငးတြင ေကာငးဆရာႀကးက ဥကဌအျဖစ ေဆာငရြက၍ မဘမားမလညး
ပညာေရးတြင စတပါဝငစားသတစဥးက ဒတယဥကဌအျဖစ ေဆာငရြကသည။ ထနညးအတပင ေကာငးသား
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 18
မဘတစဥးက အတြငးေရးမးအျဖစ ေဆာငရြကလင ဆရာ၊ ဆရာမတစဥးဥးက တြဖက အတြငးေရးမး အျဖစ
ေဆာငရြကရေလသည။ ဤကသ႔ စမျခငးသည လပငနးမားတြင ပမလြယကေစ၍ ဆရာနငမဘမားလညး
ပမ၍နားလညမႈရေပမည။ အမႈေဆာင ေကာမတတြင ဆရာႏင မဘမားမတစြာ ပါဝငလင လပငနးအရပရပ
တြင ပမေခာေမာ ေအာငျမငစရာလမးရေပသည။
ဆရာမဘအသငး အစညးအေဝးမားက တစလလင တစႀကမေလာက ကငးပႏငပါက
အလြနေကာငးမြန၏။ ထသ႔မျဖစႏငပါက တစႏစလင ႏစႀကမခန႔ ကငးပသငေပသည။ ထသ႔ကငးပေသာ
အစညးအေဝးမားတြင ေကာငးပတပြ၊ ေကာငးကစားပြ၊ ေကာငးကပြစေသာ ကစၥမားသာမက ေကာငးသား
မား၏ ကယကငတရား၊ ေကာငးသားမား၏ ကနးမာေရးစသညတ႔ကပါ ထညသြငး စဥးစား ေဆြးေႏြးသင
ေပသည။ ထသ႔ စဥးစား ေဆြးေႏြးရမည ကစၥမားက အသငးဖြ႕စညးသညႏင တၿပငနက သတမတ ျပဌာနး
ထားလင လြယကေပမည။ ထသ႔ သတမတထားသည နယနမတအတြငး၌သာ စဥးစားေဆြးေႏြးလက
ထနယနမတက ေကာလြနေသာ ကစၥရပမားက ထညသြငး စဥးစားျခငး မျပသငေပ။ ထကသ႔ စညးကမး
မားက ႀကတင သတမတထားျခငးသည လပငနးေဆာငတာမားတြင ေျပေျပျပစျပစျဖစေစႏင၏။
အလြနႀကးေသာ ေကာငးမားတြင မဘ ဆရာအသငးမား ဖြ႕စညးခလင ရပကြကအလက
အသငးခြမား ဖြ႕စညးေလရသည။ ေကာငးသားမဘမားမာ ေနရာအႏ႕အျပားတြင ေနထငၾကသညျဖစရာ
နးစပရာ ရပကြကအလက မဘအခငးခငးပးေပါငးဖြ႕စညးလင လပငနးတြငကယေပမည။ ဥပမာ မမတ႔
သကဆငရာ ရပကြကႏင ဆငေသာ ျပနာတစရပေပၚေပါကလာလင ၎တ႔ အခငးခငး စေဝး၍ ေဆြးေႏြး
ႏငေပသည။
မဘဆရာမား အသငးက စနစတက ဖြ႕စညး၍ စတပါလကပါ ေဆာငရြကၾကပါက သကဆငရာ
ေကာငးႏင ေကာငးသ ေကာငးသားမားအတြက အကးမားမညမာ ေသခာေပသည။ ဆရာက အျပစရာ
လေသာ သေဘာျဖင ဖြ႕စညးျခငး၊ နာမညထငေပၚေစလ၍ ဖြ႕စညးျခငးမး မျဖစေစဘ ေစတနာသန႔သန႔ႏင
ေကာငး၏အကးက ရညရြယ၍သာ ဖြ႕စညးသငေပသည။ ထသ႔ေသာ ရညရြယခကျဖင ဆရာ မဘအသငး
မားက ဖြ႕စညးျခငးသည ေကာငး၏ တးတကရာ တးတကေၾကာငးက ျဖစေစရမမက၊ ေကာငးတြငး
ဒမကေရစ ျပန႔ပြားျခငးတြငလညး မားစြာ အေထာကအပ ျဖစေစႏငေပသည။
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 19
အခနး(၅)
ေကာငးႏင ေလာက ဇာတခ
ေကာငးတြငး ဒမကေရစ ေအာငျမငေရးအတြက ေကာငးေလာကသည ျပငပေလာကႏင ဆကစပ
ႏငသမ ဆကစပရမညျဖစ၏။ ေကာငးသ ေကာငးသားမားသည ေကာငးေလာက၏ ျပနာရပမားက
ရငဆငရာတြင ျပငပေလာက၏ ျပနာရပမားကပါ ေလလာႏငသေလာက ေလလာရေပမည။ သ႔မသာလင
ေကာငးသ ေကာငးသား ဘဝသည ေလာကႀကးက ရငဆငႏငရန အတြက သငခနးစာေပးေသာ ဘဝ
ျဖစေပမည။
ေကာငးသေကာငးသားမားသည ရဖနရဖန ေကာငးဝငးျပငပရ ေလာကလပငနးမားက ေလလာ
ၾကညရႈသင၏။ ေဆးရမား၊ အလပရမား၊ လယယာမား၊ စာတကမား၊ ရးမား၊ ရဌာနမား၊ ျမနစပယအဖြ႕မား၊
မးသတဌာနမား၊ ဆပကမးမား၊ မးရထားရမား စသညတ႔က သြားေရာကလညပတ၍ ေလလာလင စာေတြ႕
ထက ထးျခားပမေသာ အသဥာဏတမးက ရရေပမည။ ထသ႔ သြားေရာကလညပတရာတြင သကဆငရာ
ကၽြမးကငသ ပဂၢလမား လကပါရန အထးအေရးႀကးေပသည။ ၎တ႔ ကယတင ရငးလငးေျပျပျခငးသည
အေရးႀကးေသာ အခကအလကမားက မနကနစြာ ရငးလငးေျပာျပျခငးျဖစသျဖင ဗဟသတလညး တး၍
ကေလးသငယမား၏ စတတြငလညး စြလမးျခငး ျဖစေပမည။ အထကပါ ေနရာမားသ႔ ႀကတင စစဥမႈ မရဘ
သြားေရာက လညပတၿပးလင သာမနကာ လကာ ၾကညရႈျခငးမးသညကား အကးမရသညအျပင
ေကာငးသ ေကာငးသားကေလးမား၏ စတတြင သာမနကာလကာ ၾကညတတေသာ စတထားမး
ေပၚေပါကေစတတ၏။ ထ႔ေၾကာင ေစေစစပစပ ၾကညရႈေလလာႏငရန အေရးႀကးေပသည။
ထသ႔ ၾကညရႈၿပးေနာက စတတြင မညမ စြလနးသည မညကသ႔ စြလနးသညဟေသာ အခကက
စစေဆးႏငေပသည။ စစေဆးေသာ နညးမာ အမးမးရ၏။ ပထမနညးမာ ထသ႔သြားေရာကၾကညရႈၿပးေနာက
ေကာငးသ႔ျပနေရာကလာၾကေသာအခါ ကယေတြ႕ ဗဟသတမားက ျပနလညေရးသားေစျခငးျဖစ၏။
ဒတယနညးမာ သြားေရာကလညပတစဥ၌ပင မမတ႔ ေရးသားလေသာ မတစမားက မမတ႔ သေဘာအတငး
ေရးသားေစျခငးျဖစ၏။ တတယနညးမာ သြားေရာကလညပတၿပးေနာက ဗဟသတ ေဆြးေႏြးႏးေႏာပြမး
အေနႏင ေကာငးသား အခငးခငး ေျပာဆ ေဆြးေႏြးျခငးပငျဖစေပသည။
ထကသ႔သြားေရာက လညပတႏငရနအတြက ေကာငးသားေဟာငးမား အသငးသည မားစြာ
အကအညေပးႏငေပသည။ ဥပမာ ေကာငးသားေဟာငးတစဥးသည မးသတဌာနတြင ဝငေရာကလပကင
ေနသျဖစမ ၎ကပငေရ႕ေဆာင၍ ေကာငးသားငယမားက စရးေခၚေဆာငၿပးလင မးသတလပငနး
အရပရပက ရငးလငးေျပာျပႏငေပသည။ ေကာငးသားေဟာငး တစဥးသည ျမနစပါယရးတြင လပကငေနသ
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 20
ျဖစလင (ဝါ) ျမနစပါယ လႀကးတစဥးဥးျဖစေနလင ေကာငးသားငယမားက စရးေခၚေဆာင၍ ျမနစပယ
အဖြ႕၏ လပငနးမားက ရငးလငးေျပာျပႏငေပသည။
ထသ႔သြားေရာက၍ ကယတင ၾကညရႈျခငးသည ေကာငးသငပညာရပမားႏငလညး ဆကစပ၍
ရေပသည။ ဥပမာ အေျခခ ဓနေဗဒပညာ၊ ျပညသ႕နတပညာစသညတ႔က စာေတြ႕သငၾကားၿပးေနာက
ငါေတြ႕လညး ဆကစပ၍ သငၾကားလင စတထတြင ပမစြၿမေစလမမည။ ျပညသ႕နတပညာတြင အခြနေတာ
အေၾကာငး သငၾကားပ႔ခၿပးေနာက အခြနေတာဌာနသ႔ ေကာငးသ ေကာငးသားမားက ေခၚေဆာငလက
အခြနေတာအရာရက လကေတြ႕ရငးလငးေျပာျပျခငးမးသည စာေတြ႕ႏင ကယေတြ႕ ပညာမားက
ဆကစပေပးျခငးပင ျဖစ၏။ ရသားမား၏ လပငနးကစာေတြ႕သငၾကားၿပးေနာက ရဌာနသ႔ သြားေရာကၿပးလင
လြနခေသာ တစပတအတြငး ရအရာရမား ရသားမားက ရာဇဝတမႈမားက မညသ႔ႏမနငးကာကြယခရသည
အေၾကာငးမားက ရငးလငးေျပာျပလင ကေလးသငယတ႔၏ စတတြင ပမစြလနးေပမည။ ထကသ႔ ကယေတြ႕
ေလလာေစျခငးအားျဖင ၿငမဝပပျပားေရး ကစၥမားတြင ပမဂရျပလာမညအျပင ရသားမား၏ လပငနးကလညး
ပမနားလညလာမညျဖစ၏။
ရဖနရခါ ေကာငးသေကာငးသားမားသည မမတ႔ ရပရြာမ ထြကခြာ၍ ရာဇဝငႏင ပတသကေသာ
အေဆာကအဥမား သစေတာလပငနး၊ လယယာလပငနး၊ သတတြငးလပငနး စသညတ႔က သြားေရာက
ၾကညရႈ ေလလာသငသည။ ရာဇဝငႏင ပတသကေသာ အေဆာကအဥမားသည ႏငငသမငးသငၾကား
ရာတြင မားစြာအေထာကအပ ျဖစေစႏငသညအျပင သစေတာလပငနး၊ လယယာလပငနး၊ သတတြငး
လပငနး၊ စသညတ႔သည တငးျပည၏ စးပြားေရးပညာက ေလလာရာတြင မားစြာ အေထာကအပျဖစေစ၏။
ျမနမာႏငင၏ သယဇာတ ပစၥညးမား ၾကြယဝပက စာအပျဖငသာ သငၾကားျခငးထက ကယေတြ႕ ျပသ
သငၾကားႏငလင မ းခစစတ ပမထကသနမညသာမက မေမေပာကႏငေသာ လကေတြ႕ဗဟသတမားလညး
ရရႏငေပမည။
ေကာငးသေကာငးသားမားအား သတငးစာ၊ဂာနယ၊မဂၢဇငးမား ဖတရႈေစျခငး သညလညး ေလာက
ဇာတခအေၾကာငးက သငၾကားျပသျခငးေပတညး။ စာနယဇငးမားက လမမာပါးနပစြာ ဖတရႈႏငေအာင
လမးျပေပးႏငလင မမတ႔၏ တငးျပညေရးရာမားသာမက ကမၻာ ေရးရာမားတြငလညး ပမ စတဝငစားၾကမည
ျဖစ၏။ ကမၻာေပၚရ ႏငငအသးသးတြင မညကသ႔ ျဖစပကလကရသည။ မညကသ႔ တးတကလက ရသည ဟ
ဗဟသတအမးမးရရၾကမည ျဖစသျဖင အထကတနးေကာငးသား မားသည စာနယဇငးမားက ဖတလေသာ
အကင ျဖစေပၚေအာင ဖနတးေပးသငသည။
အခပအားျဖငဆရေသာ ေကာငးတြငးေလာကသည ျပငပေလာကႏင နးစပႏငသမ နးစပေစရမည။
ေကာငးတြငးေလာကသည ျပငပေလာက ဇာတခ၏ တစတတေဒသျဖစေစရမည။ ေကာငးေလာကသည
ျပငပေလာကႏင အဆကျပတ၍ ထညးထညး တညရႏငေသာ ေလာကမဟတေပ။ ျပငပေလာကဆသည
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 21
မာလညး မမတ႔၏ ႏငငတစခတညးကသာ ကြက၍ ျမငရေသာ ကဥးေျမာငးသညေလာကမး မျဖစေစသင
ေပ။ ကမၻာေလာကတစခလးကျခ၍ ျမငႏငေသာ ကယဝနးသညေလာကမးသာ ျဖစသင၏။ ကမၻာေပၚရ
ႏငငအသးသးသည တေန႔ထကတေန႔ ပမရငးႏးစြာ ဆကဆလာၾကရသည ျဖစရကား တငးစတ ျပညစတ
ေမြးျမရမမက ကမၻာစတကလညး ေမြးျမႏငၾကရန ေရ႕ေဆာင သငၾကားမႈသည ပညာေရး ေရ႕ေဆာင
လမးျပတ႔၏ အေရးႀကးေသာ တာဝနတရပျဖစေပသည။
အခနး (၆)
လေတာလေကာငးမားေပၚထြကေရး
ေကာငးတြငး ဒမကေရစႏင ပတသက၍ အေရးႀကးေသာ အခကအလကမားက ကၽြႏပတ႔ ေရးသား
ေဆြးေႏြးၿပးခေလၿပ။ ထကသ႔ ဒမကေရစ စနစက ဂရျပ၍ လကနာေဆာငရြကေသာ စာသငေကာငးမားမ
မညသ႔ေသာ ေကာငးသ ေကာငးသားမား ေပၚထြကလာပါမညနညးဟ ေမးစရာရေလသည။ အေျဖမာ
လြယကလေပသည။ ဒမကေရစျဖန႔ျဖးေသာ ေကာငးမားမ ဒမကေရစ ဝါဒက သကဝငယၾကညလာသမား
ထြကေပၚလာမညျဖစ၏။ ထေကာငးထြကမားသည စာေပ ပါရဂႀကးမား သကေမြးဝမးေကာငး ပညာရပမား
တြင နားလညကၽြမးကငသမား သာမက ထ႔ထကပမ တနဘးရေသာ လေတာလေကာငးမား ထြကေပၚ
လာမညမာ ေသခာေပသည။ စာေပတြင ထပဆးတနးမ ေအာငျမငသမား၊ အတြကအခကတြင အၾသဘြယ
ထးခၽြနသမား၊ ႏငငသမငးက ကရားေရလႊတသလ တတြတတြတေျပာႏငသမား၊ ေလာက ဓာတပညာတြင
အရြယႏင မလကေအာငေတာသမား ထြကေပၚေရးသည မညသညစနစႏငသငေသာ ေကာငးမးပင
ျဖစေစကာမ ဂဏယႏငေပသည။ ဒမကေရစစနစႏင သငေသာ ေကာငးမးသာမက ၾသဇာအာဏာႏင ဖ၍
သငေသာ ေကာငးမးကလညး အထကပါလစားမးက ေမြးထတႏငေပသည။ သ႔ရာတြင ဒမကေရစ စနစႏင
သငေသာ ေကာငးမးမာမ အျခားစနစႏင သငေသာ ေကာငးမးထကသာေသာ အခကမာ အျခားမဟတ၊
စတထားျမငျမတ၍ သတရေသာ သမားက ေမြးထတႏငေပသည။ ထေကာငးထြကမားသည သေဘာ
ထားႀကးျခငး ကယက းထက အမားအကးက ၾကညျခငး၊ ရပရြာနယပါယ တငးျပည ေကာငးစားေရး အတြက
ေစတနာရျခငး၊ ရရငျခငးစေသာ ဂဏထးဝေသသမားႏင ျပညစေပသည။
ဒမကေရစစနစအတငး ေဆာငရြကစမေသာ ေကာငးမားမ ထြကလာသမားသည အျခားစနစျဖင
သငၾကားပ႔ခေသာ ေကာငးမားမ ထြကလာသမားထက မညသည အရညအခငးမား ပမလာသညက
ရငးလငးေအာငေဖာျပ၍ မျဖစႏငေပ။ သ႔ရာတြင အကဥးခး၍ ေဖာျပရေသာ ရေကာငး၏။
ဒမကေရစ အေလအကငရေသာ ေကာငးသေကာငးသားတစဥးသည မမ၏ အစြမးက မမေကာငးစြာ
ယၾကည၏။ မမႏင သကဆငေသာ ကစၥတစရပက ေဆာငရြကရလင ေအာငျမငမညဟ စတခသျဖစ၏။
ေရးကေၾကာကဆတဆတလပေနေသာသ ျဖစေစကာမ ပမ၍ ရတငးလာ၏။ မမ၏ သေဘာဆႏၵက ထတေဖာ
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 22
ေျပာဆရန ေနာကတြန႕ျခငးမရေပ။ မမသညစာတြင ညဖငးေစကာမ၊ မမေတာေသာဘကတြင မမဂဏယ၏။
ဥပမာစကားေျပာေကာငးျခငး သ႔မဟတ ကစားခနစားဘကတြင ထးခၽြနျခငး၊ သ႔မဟတ ရပရြာအကးက
အပငပနးခ၍ ေဆာငရြကလျခငး စေသာ အရညအခငးမားက ေကာငးစြာ သေဘာေပါက၍ အကးရစြာ
အသးခလစတရေပသည။
ဒမကေရစ ေကာငးထြက တစဥးသည ျပနာတစရပရပက ၾကညလင ဟဘကဒဘက ၿခ၍
ၾကည၏။ အဆးႏင အေကာငး ကႏငးခန၏။ စဥးစားေဝဖန၏။ ၎ေနာကမ ဆးျဖတခက ခမတ၏။ အမား
မးခါးေရ ေသာက၍ လကၿပး ေသာကလေသာ သမဟတေပ။ ပငကယဥာဏက တကယအသးျပ၏။ မမ၏
စြမးရညက မမေကာငးစြာ ယၾကညေပသည။ ေလာကဇာတခတြင မမသည အရႈးက ေတြ႕ရျငားလညး
ေအာငျမငမႈက ေတြ႕ရဥးမညဟ အားတငးႏငေသာသ ျဖစေပသည။ ဒမကေရစ ေကာငးထြကသည အႏငမခ
အရႈးမေပးေသာ သတခသာလင ျဖစဘ၏။
ဒမကေရစ ေကာငးထြကသည ကေရာကေသာ တာဝနက ေကာငးစြာ ထမးေဆာငလစတရေပသည။
ေကာငးတြင တာဝနအမးမးက မမစြမးေဆာငသညဘကက ထမးေဆာငခရရာ ထ အေလအကငသည
ၾကးျပငးသညတငေအာင စြ၍ ပါလာတတ၏။ သ႔ရာတြင ထကသ႔ တာဝနသတတေသာ စတ ေမြးျမႏငရန
တစႏစ ႏစႏစစသညျဖင သငၾကား၍ မရႏငေပ။ ေကာငးတြင ႏစေပါငးအေတာၾကာေအာင လကေတြ႕
လကနာေဆာငရြကမသာလင ေမြးျမႏငေပမည။ ဒမကေရစေကာငးမားတြင ေကာငးသေကာငးသား
မားသည (ဒါတ႔ေကာငး) ဟေသာ စတထားက ေမြးျမရသာမက (ဒါတ႔ျမငမ ျမငမညေကာငး) ဟေသာ
တာဝနခစတထားကလညး ေမြးျမၾကရေပသည။
တာဝနသတတသညႏငအမ စေပါငးေဆာငရြကလစတ ထြင၍ လပလစတမားလညး ရတတ
ေပသည။ ေကာငးသား ေကာငးသမားသည မမတ႔ သနရာသနရာကစၥမားတြင ကယထလကေရာက ပါဝင
လပကငၾကရသျဖင အမားနငဆကဆရေသာ လပငနးမားတြင ကငသားရသားၿပး ျဖစေလသည။ အထကမ
ခပခယမႈမား ကငးလြတသျဖငလညး ထြင၍ လပလေသာ ဗဇကေလး ပါလာတတ၏။ ထဗဇသညပငလင
တးတကမႈ၏ အရငးချဖစေလသည။ ဥပမာေကာငး မဂၢဇငးတြင ပါဝငကညခရေသာ ေကာငးသ ေကာငးသား
တစဥးသည ထးထြငး၍ စတကးျခငး ထးထြငး၍ ေရးသားျခငး ဗဇပါလာတတ၏။ ထဗဇ သညပငလင
ဒမကေရစ စနစ၏ ေကးဇးတစခ ျဖစေပသည။
ဒမကေရစေကာငးထြကသည ဝါဒျဖန႔ျခငးက မကစမတၿပး ယၾကညမညသ မဟတေပ။ ဆနခါတြင
တင၍ အျပနျပနအလနလန ဆငျခငသးသပၿပးမသာလင လကခမညလစားမ းျဖစသည။ ကယပငဥာဏက
အမားဆး အသးျပရေသာ လစားမ း ျဖစေပသည။ (ငါမသပါဘး ကြာ) ဟ ညညးညေသာ လပငးတ႔၏
လကသးကစားကလညး လကကငျပျခငးမရေပ။ မသလင သေအာင လပလစတမားက ေမြးျမသလညး
ျဖစ၏။ ဒမကေရစေကာငးထြကတစဥးသည ပညာရာရာတြင အေတာမသတေသာ ဆႏၵရ၏။
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 23
ဒမကေရစေကာငးထြကသည အေျပာအဆ အမအရာ အစ ခပသမးတြင ယဥေကးသမေမြ႕၏။
ေမာကမာျခငးမရ။ ဝငၾကြားျခငးကငး၏။ ဤအရညအခငးတ႔သည ေကာငးမ ပါလာေသာ
အေလအကငမားသာ ျဖစေပသည။ ဆရာႏင တပည ဆကဆရာတြင ဆရာသည တပညက ေမာကမာျခငး
မရ၊ ဝငၾကြားျခငး ကငးခ၏။ ဤနမနာသည ေကာငးသားသငယတ႔၏ စတတြင အၿမထာဝရ ကမးေအာငး
ေပေတာမည။ ၎တ႔သည အမားႏင ဆကဆရာတြင ေျပျပစ ပငာသညသာတညး။
ဒမကေရစ အေလအကငသည ရာဇဝတမႈမားကပင သသသာသာ ေလာနညးေစလမမည။
ဖကဆးလစတ သမား မကရညကမ ဝမးသာလစတ၊ ရငးစငးေသာ စတထားမားသည ဒမကေရစ၏ စနစ
တြင ေပာကကြယရမညသာတညး။
ဒမကေရစေကာငးထြကတစဥးသည ဒမကေရစစနစ၏ နညးနာနသမားကလညး နားလညၿပး
ျဖစေပသည။ အစညးအေဝးက မညကသ႕ ကငးပရသည။ သဘာပတက မညကသ႔ ေရြးခယရသည။
အဆက မညကသ႔ တငသြငးရသည။ ထအဆက မညကသ႔ မခြရသည ဟေသာ အခကမားတြင ကငသား
ရၿပးျဖစေပသည။ ေကာငးအျပငရေလာကဇာတခတြင ထနညးနာနသမားက အကးရစြာ အသးခႏငေပ
ေတာမည။ ဤကား ဒမကေရစစနစျဖင တတကကသငၾကားပ႔ခေသာ ေကာငးမားမ ထြကေပၚႏငပါမည
နညးဟေသာ ေမးခြနးက အကဥးခ း၍ ေျဖရေသာ လေတာလေကာငးမား ေပၚထြကလာမညဟ
ေျဖဆႏငသည။
အခနး (၇)
ေထာကခအၾကေပးခကမား
အထကတြင ေဖာျပပါရေသာ အၾကေပးခကမားက အကဥးခး၍ ျပနလညေဖာျပရန လအပေပသည။
ထ႕ေၾကာင ဤအခနးတြင အေရးႀကးေသာ အခကအလကမားက အကဥးခး၍ ျပနလညေဖာျပေပအ။
စာသငေကာငးမား၏ အဓက ရညရြယခကမာ ေကာငးသေကာငးသားမား စာေမးပြ ေအာငျမငရန
မဟတ၊ အလပရရနမဟတ၊ အသကေမြးဝမးေကာငး ပညာတစခခက တတကၽြမးရနလညးမဟတ၊
ေကာငးသ ေကာငးသားမားသည သနားလညေသာ တငးသျပညသားေကာငးမား ျဖစလာၾကေစရန
ရညရြယခက ထားရရေပမည။ ထသ႔ေသာ တငးသျပညသားေကာငး ဆသညမာလညး ဒမကေရစ သေဘာ
တရားမားက ေကာငးစြာ သေဘာေပါကနားလည၍ ေကာငးစြာ လကေတြ႕ကငသးႏငသမား ျဖစေစရမည။
ဤကား စာသငေကာငးတငး၏ အဓကရညရြယခက ျဖစေရမည။
တငးသျပညသားေကာငးဆသညမာ လေတာလေကာငးျဖစရန အေရးႀကးေပသည။ ပညာတရပရပ
တြင မညမပင ထးခၽြနေစကာမ စာရတ ခၽြတယြငးလင ထသသည လေတာလေကာငး မဟတႏငေတာေပ။
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 24
ထ႔ေၾကာင ပညာသငၾကားရာ၌ ဘာသာရပမားက ေကာငးစြာ နားလညသငသကသ႔
လေတာလေကာငး ျဖစလာေရးကလညး ေကာငးစြာ နားလညသငေပသည။ ေကာငးသေကာငးသားမား အား
ေအာကပါ ရညရြယခကမားျဖင ဖနတးေပးရနလညး အေရးႀကးေပသည။
(က) မမ၏ ကနးေအာငးေနေသာ ဥာဏ၊ အစြမးသတ၊ လပရညကငရညတ႔က အစြမးကန အသးျပ
ႏငရန လမးဖြငေပးရမည။ သ႔မသာလင ၎သည အသးဝငေသာ တငးသျပညသားေကာငး တစေယာက
ျဖစလာႏငေပမည။
(ခ) မမ၏ ပတဝနးကငရ လ႕ေလာက အတြငး၌ မညကသ႔ ေနထင ကငသးရမည ဟေသာ
လကေတြ႕ဗဟသတကလညး ေပးရမည။
(ဂ) မမ၏ ဝါသနာပါေသာ လပငနးတစခချဖင ျပငပေလာက၏ ေကာငးကးအတြက ေဆာငရြက
ႏငေစရမည။
(ဃ) လအခငးခငး ဆကဆမႈတြငလညး ယဥေကးသမေမြ႕၍ ကညရငးပငးလေသာ စတမား
ေပၚေပါကလာေအာင လကေတြ႕ နညးမားျဖင သငၾကား ပ႔ခေပးရမည။
ေကာငးတြငး ဒမကေရစေအာငျမငရန အတြက ေကာငးသေကာငးသားမားသည လြတလြတ
လပလပ မမတ႔၏ စတဆႏၵက ျပသႏငခြင ရေစရမည။ သ႔ရာတြင ဆရာႀကးႏင ဆရာ ဆရာမမား၏ ရၿပး
ျဖစေသာ ထးျခားသည အခြငအေရးမားက ထခကေစျခငး မရေစရ၊ ထအခကက ဆရာနင တပညေကာငးစြာ
သေဘာေပါကလင ေကာငးတြငးေလာကသည အလြနအဆငေျပေသာ ေလာက ျဖစေပလမမည။
ေကာငးသေကာငးသားမား ႀကးျပငးလာေသာအခါ ဒမကေရစဝါဒက ေကာငးစြာကငသးႏငရန
အတြက ေကာငးေနစဥကာလ၌ ဒမကေရစ နညးနာနသမားက တတႏငသေလာက လကနာ ကငသးရမည။
ထသ႔ကငသးႏငရနအတြက ေအာကပါအခကမားသည အေရးႀကးေပသည။
(က) ေကာငးသ ေကာငးသား တငးသည ေကာငးတြငးကစၥမားက စမရာ၌ တတႏငသေလာက
ကယထ လကေရာက ပါဝငသငသည။
(ခ) ေကာငးတြငးကစၥမားႏင ပတသက၍ ေကာငးသေကာငးသားမားသည ရဖနရခါ လြတလြတ
လပလပ ေဆြးေႏြးေစရမည။
(ဂ) ဆရာ ဆရာမား၏ ထးျခားေသာ အေျခအေနႏင အခြငအေရးက ေကာငးသ ေကာငးသားမားက
အသအမတျပရသညနညးတ ေကာငးသေကာငးသားမား၏ အခြငအေရးမားကလညး ဆရာ ဆရာမမားက
အသအမတျပသငေပသည။
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 25
(ဃ) ေကာငးသားမားအား ရဖန ရခါ တာဝနယရေသာ အလပဝတရားမားက လႊအပေပးသင
ေပသည။ သ႔မသာလင ေကာငးသ ေကာငးသားမားသည ကေရာကေသာ တာဝနက ထမးေဆာင
ႏငေပလမမည။
(င) အတနးအပမား ေရြးခယရာ၌ ေသာလညးေကာငး၊ အျခားတာဝနရေသာ ေနရာမားသ႔
ေကာငးသေကာငးသားမားအား ေရြးခယရနရလင မဆႏၵျဖင ေရြးခယျခငးသညသာလင အေကာငးဆး
နညးလမးျဖစေပသည။ ဆရာႀကးကေသာလညးေကာငး၊ ဆရာ ဆရာမမားကေသာလညးေကာငး သေဘာ
အတငးေရြးခယျခငးသည ဒမကေရစ အေလအထသငၾကားမႈႏင ဆန႔ကင၏။
(စ) ဆရာႏင တပညစေပါငး၍ အတတကြ ေဆာငရြကလပကငရေသာ ကစၥမးက မၾကာခဏ ျပလပ
ဖနတးေပးရမည။ ဆရာသည တပညမားအား ၾသဇာေပးသမဟတဘ ေရ႕ေဆာငလမးျပ ေကာငးကး
လလားသ မတေဆြႀကးျဖစသညဟ တပညမား၏ စတတြင ျဖစေစရမည။
(ဆ) ေကာငးစညးကမးမား ေရးဆြရာတြင လသညထကပ၍ မေရးဆြသငေပ။ အထကတနး
ေကာငးမားတြင ေကာငးစညးကမးမားက တတႏငသေရြ႕ ေကာငးေကာငစမား၏ သေဘာတညခက
ျဖငသာ လင ေရးဆြသငေပသည။
(ဇ) ဆရာႏင တပညမားသည ရဖနရခါ စေပါငး၍ ကစားျခငး၊ အျပငသ႔ လညလညသြားေရာကျခငး
ႏးေႏာျခငး စသညတ႔က ျပလပသငေပသည။ ေကာငးသားမဘမားသည ေကာငးႏင နးကပႏငသမ
နးကပေအာင ဆကသြယထားသငေပသည။ ေကာငး၏အေရးသည ဆရာနင ေကာငးသားမား၏ အေရး
သာမက မဘမား၏ အေရးလညး ျဖစသညဟ သေဘာေပါကေစသင၏။ ထ႔ေၾကာင ဆရာမားႏင မဘမား
ပးေပါငး၍ အသငးဖြ႕စညးျခငးသည အလြနအကးရေစႏင၏။ ထအသငးမား၏ လပငနးအရပရပက ကာလ
ေဒသလက၍ သတမတထားရသငေပသည။ ေကာငးသားေဟာငးမားသညလညး အသငးအပငးဖြ႕စညး၍
မမတ႔၏ ေကာငးေဟာငးႏင နးကပစြာဆကသြယႏငလင ေကာငးအတြက မားစြာ အကးမားႏငေပသည။
ေကာငးသေကာငးသားမားသည ေလာကဇာတခႀကး၏ အေၾကာငးအရာမားက သရ နားလည
ၾကေစရနအတြက မၾကာခဏေဆးရမား စာတကမား ရဌာနမား လယယာမား အလပရမား စသညတ႔က
လညပတၾကညရႈ သငၾကသည။ ထမသာမဏ မးခစစတထကသနေစရနအတြက ရာဇဝငႏငဆငေသာ
အေဆာကအဥးမားကလညး ၾကညရႈေလလာသငေပသည။
ေကာငးသေကာငးသားမားသည ေကာငးထြကသညႏငတၿပငနက ဒမကေရစအေလအထမားတြင
ကငသားရၿပး ျဖစေစသငသည။ ဥပမာ အစညးအေဝးကငးပျခငး၊ သဘာပတေရြးေကာကျခငး၊ အဆတင
သြငးျခငး၊ ေထာကချခငး၊ ကန႔ကြကျခငး စသည အခကတ႔က ေကာငးစြာ နားလညကၽြမးကငၿပး
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 26
ျဖစေစရမည။ ေကာငးသားႀကးမားသည ျမနစပါယ အစညးအေဝးမား၊ တရားရးမား စသညတ႔က
သြားေရာက ၾကညရႈျခငးသည မားစြာ အကးမားႏငသည။
ေကာငးတြင စညးကမးသတမတရာ၌ ဆရာႀကးႏင ဆရာမားက ၎တ႔၏ သေဘာအတငး
သတမတျခငးထက ေကာငးေကာငစမားတြင တငျပၿပးေနာက ေဆြးေႏြးအတညျပၿပးမသာလင ျပဌာနးသင
ေပသည။ သ႔မသာလင စညးကမး ဥပေဒမားသည လကနာရမညသမားကယတင သေဘာတလကခၿပး
ေသာ စညးကမးမားျဖစသျဖင ဒမကေရစ စနစႏင ကကညေပသည။
ေကာငးတြငးဒမကေရစေအာငျမငေစရနအတြက ဆရာေရာ တပညပါ ယယၾကညၾကညလကနာကင
သးသငေပသည။ လၾကားေကာငးရ ဒမကေရစလပတမးကစားျခငးသည အလြနအကးယတႏငေပသည။
ထကသ႔ ေပါပကပက ျဖစကတတဆနးျပလပပါက ေကာငးသားေကာငးသားမားသည တသကပတလး
ဒမကေရစသေဘာတရားမားက ေပါပကပကပင မတထငယၾကညေပလမမည။
ေကာငးတြငးဒမကေရစ ေအာငျမငသည မေအာငျမငသညဟေသာ အခကက အကခပရန မခယဥး
လေသာ ဒမကေရစ စနစက လကနာေသာ ေကာငးမားတြင ေကာငးသ ေကာငးသားမားသည ရရငျခငး၊
ယဥေကးျခငး၊ မမတ႔ေျပာလေသာ အခကအလကက မဆတေျပာတတျခငး၊ အမားအကးအတြက
ေဆာငရြကလျခငး၊ ျပညသ႕တာဝန ဝတရားမားႏင အခြငအေရးမားက ေကာငးစြာသျခငး စသည
အရညအခငးမားက ေတြ႕ႏငေပသည။ ဒမကေရစစနစက မလကနာေသာ ေကာငးမားတြငမကား ေကာငးသ
ေကာငးသားမားသည အထကပါအရညအခငးမား မရဘ ေၾကာကရြျခငး၊ အထကမ ခငးသညက သာ
လပတတျခငး၊ မမတ႔၏ ပငကယဥာဏက အသးမျပတတျခငး စသညတ႔က ေတြ႕ႏငေပသည။
ျပညေထာငစျမနမာႏငငေတာအတြငးရ စာသငေကာငးမားတြင ဒမကေရစစနစက လကနာကငသး
ၾကမညေလာ။ သ႔တညးမဟတ ဒမကေရစ စနစက ပယ၍ ၾသဇာအာဏာႏင အပခ ပၾကမညေလာ။ အေျဖႏင
ပတသက၍ ဝဝါဒ ကြျပားရန မလဟ ကၽြႏပတ႔ ယၾကည၏။ ကၽြႏပတ႔၏ ေကာငးတငးသည ဒမကေရစ ဝါဒက
လကေတြ႕ကငသးေသာ ေကာငးမားသာ ျဖစရန အကၽြႏပတ႔လလားေပသည။ သ႔မသာလင ကၽြႏပတ႔၏
ေကာငးသ ေကာငးသားမားသည ဒမကေရစႏငငတညေဆာကေရးတြင အကးရစြာ ပါဝငေဆာငရြကႏငၾက
ရန အေျခခရၿပး ျဖစၾကေပလမမည။ ေကာငးတြငးဒမကေရစသည ဒမကေရစႏငင၏ ေတာငတငးခငမာေသာ
အေျခခ အတျမစၾကးသာလငျဖစ၏။
ေကာငးတြငး ဒမကေရစ
ပညာဒါန By ခငျမတ Page 27
ဥးသန႔
