-
TEORIJE ORGANIZACIJE
Doc. dr. sc. Maja Klindi
-
PREGLED TEORIJA ORGANIZACIJE
1. Prethodna prouavanja
organizacije
2. Klasina teorija organizacije
3. Neoklasina teorija organizacije
4. Suvremena teorija organizacije
-
PRETHODNA PROUAVANJA ORGANIZACIJE
Razdoblje Doprinosi
Organizacija u drevnim
vremenima
Sumerani
Egipani (piramide)
Babilonci (Hamurabijev zakonik)
idovi (izlazak iz ropstva)
Rimljani (izgradnja velikih
objekata)
Organizacija u srednjem
vijeku
Crkva i vojska dominantne
organizacije
Skromniji doprinosi organizaciji
Organizacija u doba
industrijske revolucije
Izum parnog stroja kao revolucija
u razvoju organizacije
Adam Smith
-
KLASINA TEORIJA ORGANIZACIJE
Teoretiari KT ljudskom imbeniku nisu poklonili
nikakvu panju
razvijala se u tri pravca:
Znanstveni menadment (F. W. Taylor, F. i L. Gilbreth,
H. Gantt, H. Ford) SAD
Administrativni menadment (H. Fayol) Europa
Birokratska organizacija (M. Weber) Europa
SAD mikroorganizacijski pristup i metoda indukcije
Europa makroorganizacijski pristup i metoda dedukcije
-
ZNANSTVENI MENADMENT (SAD)
Frederic Taylor
Prvi je sustavno i na znanstvenim osnovama analizirao ljudski
rad:
* nain na koji se rad obavlja,
* uvjete pod kojim se obavlja,
* ulogu radnika i rukovoditelja te
* sustav plaanja
Jedan od prvih konzultanata iz podruja menadmenta (strunjak za
efikasnost)
Funkcionalni sustav upravljanja
Jedan najbolji nain obavljanja posla (Taylorizam)
https://www.youtube.com/watch?v=slfFJXVAepEhttps://www.youtube.com/watch?v=slfFJXVAepEhttps://www.youtube.com/watch?v=slfFJXVAepE
-
ZNANSTVENI MENADMENT (2)
Frank & Lillian Gilbreth
Razvili brojne strategije i tehnike za eliminiranje
neuinkovitosti
Doprinijeli razvoju studije pokreta
(Taylor studije vremena)
Studija polaganja opeke temeljitim prouavanjem radnika Frank
Gilbreth je smanjio broj pokreta s 18 na svega 5
-
ZNANSTVENI MENADMENT (3)
THERBLIG - skup pokreta kojim radnik obavlja
posao
Sastoji se od 18 elemenata:
1. Trai 7. Sastavi 14. Oslobodi teret
2. Pronai 8. Upotrijebi 15. Neizbjean zastoj
3. Odaberi 9. Rastavi 16. Zastoj koji se
4. vrsto stisni 10. Provjeri moe izbjei
5. Dri 11. Utovari opremu 17. Planiraj
6. Pozicioniraj 12. Istovari opremu 18. Odmori se da
13. Repozicioniraj izbjegne zamor
se za sljedeu
operaciju
-
Lillian Gilbreth
Prva dama inenjerstva
Prvi industrijski/organizacijski
psiholog
Smatrala je da psihologija
moe i mora biti dio znanstvenog
menadmenta
ZNANSTVENI MENADMENT (4)
-
ZNANSTVENI MENADMENT (5)
Henry Gantt (glavni doprinos - gantogram)
-
Henry Ford
sustav pokretne trake
Fordov T-model je postao simbol
masovne proizvodnje
Filozofija (Fordizam):
radnici moraju dovoljno zaraditi
kako bi mogli kupiti moj
automobil
ideja je bila kombinirati masovnu
proizvodnju i masovnu potronju,
zbog ega je radnicima znaajno
poveao nadnice
ZNANSTVENI MENADMENT (6)
https://www.youtube.com/watch?v=cTZ3rJHHSikhttps://www.youtube.com/watch?v=cTZ3rJHHSikhttps://www.youtube.com/watch?v=cTZ3rJHHSik
-
ADMINISTRATIVNI MENADMENT
(EUROPA)
Henry Fayol
Sistematizirao principe organizacije
Definirao funkcije poduzea:
tehnika, financijska,
raunovodstvena,
komercijalna, zatitna,
administrativna
Raspon rukovoenja
(Fayolov most)
Tradicionalno-linijski
sustav upravljanja
http://1.bp.blogspot.com/_bAJEcgKGd6k/R--eXRiCciI/AAAAAAAAAAo/B-YBQtH9HmE/s1600-h/Fonds_henri_fayol.jpghttp://www.google.hr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwi33P6WpdXPAhWCuhoKHWtECbAQjRwIBw&url=http://slideplayer.com/slide/10687732/&psig=AFQjCNE8LCBIxsmCEVeDaRJGU2-_G8NTjQ&ust=1476362414802213
-
FAYOL FUNKCIJE MENADERA (ADMINISTRATIVNA
FUNKCIJA)
Henry Fayol Peter Drucker
Predvianje Postavljanje ciljeva
Organiziranje Organiziranje
Nareivanje Motiviranje i komuniciranje
Koordiniranje Razvoj ljudskih potencijala
Kontroliranje Mjerenje i ostvarivanje postignutih rezultata
Vojnika terminologija Drukiji stav i odnos prema ljudima
Kooperativni menadment
Kvantitativni aspekt menadmenta
-
BIROKRATSKA ORGANIZACIJA
(EUROPA)
Max Weber
Visok stupanj podjele rada
Stroga hijerarhija
Tono utvreni zadaci
Zakonski autoritet (a ne tradicionalni ili karizmatski)
Stabilna okolina
Birokratska vs. Organska struktura
Pogrdno poimanje pojma Birokracije i birokratske metode su vrlo
stare, a postojale su i u administrativnim aparatima svake dravne
vlasti ija se suverenost protezala nad velikim podrujem
(Staroegipatski faraoni, drevni kineski carevi)
-
PREGLED TEORIJA ORGANIZACIJE
1. Prethodna prouavanja
organizacije
2. Klasina teorija organizacije
3. Neoklasina teorija organizacije
4. Suvremena teorija organizacije
-
NEOKLASINA TEORIJA - KOLA
MEULJUDSKIH ODNOSA
Elton Mayo i suradnici
Hawthorne eksperiment
Humanizacija rada
ovjek je homo societalis* pa je i poduzee sociotehniki
sustav
Uspjenost ovisi o grupi, a ne o pojedincu
Koncepti koji se prouavaju - uvaavanje, moral, meuljudski
odnosi, komunikacija
*u klasinoj teoriji homo oeconomicus
https://www.youtube.com/watch?v=W7RHjwmVGhshttps://www.youtube.com/watch?v=W7RHjwmVGhshttps://www.youtube.com/watch?v=W7RHjwmVGhs
-
PREGLED TEORIJA ORGANIZACIJE
1. Prethodna prouavanja
organizacije
2. Klasina teorija organizacije
3. Neoklasina teorija organizacije
4. Suvremena teorija organizacije
-
SUVREMENE TEORIJE ORGANIZACIJE
Dominantan utjecaj primjene matematike u
ekonomiji, kibernetike i biheviorizma
Organizacija je otvoren sustav u stalnoj
interakciji sa svojom okolinom
Dva kljuna pristupa: sustavski (sistemski) i
kontingencijski
Ostali: teorija odluivanja, sociotehniki pristup
-
SISTEMSKA TEORIJA
-
Taylor Fayol Weber Mayo
Mjerio sve to se dalo mjeriti
Odluke se moraju temeljiti na znanstvenoj osnovi i istraivanju
svake situacije
Radnici trebaju meusobno suraivati te je stoga sindikat
nepotreban
Menaderi se trebaju obrazovati za obavljanje te aktivnosti
Najbolje rezultate ostvarivat e obrazovani menaderi i na
suradnju spremni radnici
Radnici trebaju zadovoljiti unaprijed postavljene norme
(eksploatacija!)
14 principa upravljanja
Kvaliteta odluka menadmenta odreena je njihovim osobnim
moralom
Ponaanje menadera voeno je njihovim principima, a temeljeno na
iskustvu
Sistematizirano poslovne funkcije poduzea, pri emu je
administrativna funkcija najvanija
Definirao raspon rukovoenja (Fayolov most)
Najefikasniji sustav organizacije je birokracija
Pravila i procedure omoguit e obavljanje posla na predvidljiv
rutinski nain
Pisana pravila omoguuju kontinuitet poslovanja organizacije
Autoritet se moe posjedovati temeljem razliitih osnova
Birokracija zahtijeva upotrebu brojnih strunjaka
Zaposlenici trebaju biti tehniki obueni, odreene plae i
beneficija, zagarantiranog radnog mjesta, privatni i profesionalni
ivot im treba biti odvojen, nareenja se trebaju potivati.
Pozitivni tretman zaposlenika poveava njihovu produktivnost i
motivaciju
Produktivnost ovisi o tretmanu grupe, a ne pojedinca
Output je odreen radnikovim vienjem vanosti nekog posla
Menaderi trebaju usvojiti socijalne vjetine
Bihevioralni pristup
