57
“UYGULAMALI ERGONOMĠ PROJELERĠ (UYEP)” Altay Onur 11 Nisan 2009, İzmir © Siemens AŞ 2009

“UYGULAMALI ERGONOMĠ PROJELERĠ (UYEP)” Altay Onur …embk.mmoizmir.org/wp-content/uploads/2016/04/embk2009-004-2B-00.pdf · Ergonomik geliĢmelerin-iyileĢtirmelerin çalıĢanın

  • Upload
    hanga

  • View
    214

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

© Siemens AŞ 2009 0

“UYGULAMALI ERGONOMĠ PROJELERĠ (UYEP)”Altay Onur

11 Nisan 2009, İzmir

© Siemens AŞ2009

© Siemens AŞ 2003Confidential

© Siemens AŞ 2009 2

Siemens Türkiye’nin kısa tarihi

Türkiye’de ilk Siemens faaliyetleri1856

Siemens-Koç ortaklığının kuruluĢu = Simko Tic. ve San. A.ġ.1958

Kartal Fabrikasının kuruluĢu 1961

BSHG, PEG Profilo’nun % 66’sını aldı1995

SFS (Siemens Financial Services)’in kuruluĢu 1997

Simko Tic.ve San.A.ġ.’nin ismi Siemens San.ve Tic. A.ġ. olarak değiĢtirildiSiemens A.G., Koç’un Simko A.ġ.’de olan % 25’lik hissesini aldı2000

2003 Siemens Cerberus Güvenlik Sistemleri A.ġ.'nin hisseleri Siemens Sanayi ve Ticaret A.ġ. tarafından devralınarak, iki Ģirket Siemens Sanayi ve Ticaret A.ġ.'nin bünyesinde birleĢti

2008 Yeniden yapılanmaEnerji, Endüstri ve Sağlık Sektörleri

© Siemens AŞ 2009 3

190’dan Fazla Ülkede Faaliyet Gösteren Küresel bir Oyuncu

Çalışanlar (bin)Satışlar (milyar EUR)Başlıca Mühendislik ve Üretim Tesisleri

22% 26% 27%

€ 104 22.9 78

27% 31%23%

€ 127 27.1 67

Kuzey ve Güney Amerika

Avrupa(Almanya hariç)

34%

19%30%

€ 161 16.2 86

Almanya

15% 15% 19%

€ 70 12.9 54

Asya-Pasifik

3%9%

1%

€ 13 8.2 4

Diğerleri

© Siemens AŞ 2009 4

Sağlık

Tıp Çözümleri

Enerji

Enerji Üretimi

Enerji İletimi ve Dağıtımı

Endüstri

Siemens Bina Teknolojileri

OSRAM

Ulaşım Sistemleri

Sektörler ArasıFaaliyetler

IT Çözümleri ve Hizmetleri

Siemens Finansal Kiralama

Otomasyon veKontrol Sistemleri

Endüstriyel Çözümler ve Hizmetler

Siemens Sektör Yapısı

© Siemens AŞ 2009 5

Siemens A.ġ. üniversitelerde teknoloji ve yönetim bilimlerinin geliĢimini desteklemektedir.

Werner von Siemens Mükemmellik Ödülleri

En iyi ve en başarılı doktora ve yüksek lisans

öğrencilerine yönelik programa katılan

üniversiteler:

• İstanbul Teknik Üniversitesi

• Koç Üniversitesi

• Marmara Üniversitesi

Boğaziçi Üniversitesi

Biomedikal Enstitüsü

MR-odaklı Görüntüleme Laboratuvarı ve sağlık sektörüne

yönelik eğitim hizmetleri

SES – DYN Laboratuvarı

Dinamik sistem modelleme konusunda işbirliği

Sabancı ÜniversitesiSanayi Liderleri Programı

Proje temelli üniversite-sanayi işbirliği

Ġstanbul Teknik Üniversitesi

Endüstriyel Otomasyon, Hareket Kontrol ve RFID

Laboratuvarları

Kontrol ve Endüstriyel Enformasyon Teknolojileri

uygulamaları

© Siemens AŞ 2009 6

Siemens’de ERGONOMĠ – GiriĢ ve genel Tanımlar

© Siemens AŞ 2009 7

Ergonomi’nin tanımı (DIN EN 614, DIN EN ISO 6385)

Ergonomi (İşbilim) insan ve teknik ile ilgilidir. Başlıca ilgi alanı ürünlerin ve ürün bileşenlerinin tasarımı, iş yerleri ve kompleks iş sistemleridir. Tüm bu alanlardaki kriterler, insanın özelliklerine ve iş görenin zorlanması (yüklenmesi) dikkate alınarak belirlenir.

ÜRÜNĠġYERĠ

(Makine)

ÜRÜN BĠLEġENĠ

DIN EN 614 : Safety of machinery - Ergonomic design principlesTS EN 614-1 (2007): Makinalarda güvenlik - Ergonomik tasarım prensipleri –

Bölüm 1: Terminoloji ve genel prensipler , Direktif : 98/37/EC TS EN 614-2 (2002) :Makinalarda Güvenlik - Ergonomik Tasarım Prensipleri –

Bölüm 2: Makinanın Tasarımı İle İş Görevleri Arasındaki EtkileşimlerTS EN ISO 6385 (2006): İş sistemlerinin tasarımında ergonomik prensipler

© Siemens AŞ 2009 8

Zorlanma türleri ve Analizi

Zorlanma Derecesi Zorlanma Süresi

Zorlanma

ĠĢ araçları / Teknik• Kuvvet• Kütle

• Moment• Bilgi akışının

hazırlanması

ĠĢ çevresi• Aydınlatma

• Klima• Gürültü

• Tehlikeli malz.• Titreşim

ĠĢ organizasyonu• Malzeme ve veri akışı

• İş ortamı• Görev

Ölçme /Değerlendirme

Niteliksel boyutlar ör.• Işık• Ses

• Kuvvetler• Titreşimler

• Klima

Niceliksel boyutlar ör.• Sosyal çevre• Sorumluluk

• Zaman baskısı• Monotonluk

© Siemens AŞ 2009 9

Teknik yönlü zorlanmalara örnek

Teknik yönlü zorlanmalar yaratan konstrüksiyonlar hatalı çalışmalara neden olabilir.

Montaj parçalarının hazırlanmasında yüksek seviyeli besleme hattına

Ayakta çalışma pozisyonu için kumanda

paneli alçak. Oturma pozisyonunda ayak

dayama boşluğu yok.

Preste çalışma iş alanı aydınlatmasının

düzenlenmesi– Optimum aydınlatma mümkün değil

(Göz kamaşması)

Kaynak: Ergonomie Lehrmodule, KAN-Bericht 42

© Siemens AŞ 2009 10

DONANIMERGONOMĠSĠ(insan-makine)

DONANIMERGONOMĠSĠ(insan-makine)

ÇEVRESELERGONOMĠ

(insan-çevre)

ÇEVRESELERGONOMĠ

(insan-çevre)

BĠLĠġSELERGONOMĠ

(insan-yazılım)

BĠLĠġSELERGONOMĠ

(insan-yazılım)

ĠġTASARIMERGONOMĠSĠ

(insan-iĢ)

ĠġTASARIMERGONOMĠSĠ

(insan-iĢ)

MAKROERGONOMĠ(insan-org.)

MAKROERGONOMĠ(insan-org.)

ĠNSAN-SĠSTEM

Ġnsan – Sistem Arakesit EtkileĢimi

© Siemens AŞ 2009 11

ÜRÜN

Ġġve ĠġYERĠ DÜZENLENMESĠ

Ġġ EKĠPMANLARI

ĠġYERĠ

ÇEVRE

ORGANĠZASYON

ĠNSAN

Ergonomik iĢve iĢyeri düzenlemesinde bütünleĢik yapı ve disiplinler arası etkileĢim

Planlama Müh.

TasarımMüh.

Ġnsan Kaynakları

Psikolog ĠSG Müh.

Ergonomist

ĠĢyeri hekimi

Yönetim org.

© Siemens AŞ 2009 12

ERGONOMĠ

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ

ĠĢ Güvenliği Analizi ĠĢ Düzenleme- Problemin tespiti ve tanımı

- Tehlike ve riskin değerlendirilmesi

- Güvenlik ve koruma önlemlerininDeğerlendirilmesi

- Vücut ölçülerinin ve hareketli iĢelemanlarının iĢ yerine ve iĢ sistemine uyumu

- Optimum iĢ görme ve tüm elemanlarınkullanılması için iĢ yerinin ve sistemintasarımı

- ÇalıĢanın verimliliği için insan-makineetkileĢiminin uyumu

Ergonomi - ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği iliĢkisi

© Siemens AŞ 2009 13

$ $

VERĠMLĠ ÇALIġMA

ĠNSANCAÇALIġMA

DAHA SAĞLIKLI veGÜVENLĠ ÇALIġMA

Ergonomi = ĠĢin insancalaĢtırılması

© Siemens AŞ 2009 14

Özellikler % 1– 2,5

% 1 – 3

% 2 – 6,5

% 4 – 10,5

% 5 – 12 ve daha fazla

Taslak model

Üretim

Devreye alma

İşletme

Dikkate alma aĢaması Tasarım maliyetleri içindeki pay

Kaynak: D. Alexander, Auburn Engineers, USA, 1999

Tasarımda ergonomik faktörlerin dikkate alınması değişik aşamalarda maliyetleri etkiler.

Ergonomik Makine Tasarımı (Örnek)

© Siemens AŞ 2009 15

3-Bölgeli-Değerlendirme sistemi (DIN EN 614-1)

Bölge 1 (YeĢil Bölge) Güvenli tasarım Güvenli işletme Ergonomik şartların gerçekleştirilmesinde: Sık yapılan işler Uzun süreli tekrarlı yapılan işler Konforlu ortamda yapılan işler (rahat)

Bölge 2 (Sarı bölge) Ergonomik şartların gerçekleştirilmesindeki işler: Zamanı sınırlı Kısa süreli

Bölge 3 (Kırmızı bölge) Ergonomik şartların gerçekleştirilmeği durumlar Güvensiz (emniyetsiz) bir çalışmaya neden olabilecek durumlar.

Tasarımda risklerin minimizasyonu için 3 bölgeli model yaklaĢımı

Tasarım prosesiDIN EN 614-1:2006

© Siemens AŞ 2009 16

NoRA standart arama portalı

© Siemens AŞ 2009 17

© Siemens AŞ 2009 18

“Öyle durumlar yaĢadık ki, ürün kalitesini

sadece ergonomik çalıĢmalar sayesinde geliĢtirebildik”

Bradley JOSEPHFord Motor CompanyCorporate Ergonomist

© Siemens AŞ 2009 19

Ford Motor Company’nin UAW (United Auto Workers) ileyaptıkları ortak araĢtırmaların sonuçları (1995)

“The Economics of Ergonomic Disorders at Ford Motor Company”Susan T. Pastula, MPH and Gordon R. Reeve, Ph.D

Ford Motor Company , 402 World Headquarters , Dearborn, MI 48121

Toplam ĠĢ Kazaları

Ergonomik Nedenler

Ergonomik Nedenlerin

DağılımıMesleki Rahatsızlık 112.723 31.226 %27Zaman kaybına neden olan vaka 8.541 5.068 %59Kayıp ĠĢgünü 202.442 113.340 %56Tazminat ödeme gerektiren vaka 14.163 4.206 %30Toplam Tazminat miktarı 37 Mil. ($) 15 Mil. ($) %41

Kaynak:http://www.ergoweb.com/resources/reference/manergo/pastula.cfm

© Siemens AŞ 2009 21

3M Pilots Ergonomic Program Source CTD News, 1995, 3M Pilots Ergonomic Program to Reduce OSHA Recordables, 3M Cardiovascular System, CTD News.

3M İşletmesinde bilgisayar başında çalışanların birçok şikayeti üzerine başlatılan pilot çalışma ile Şikayetler %64 oranında azaltılmıştır. Ergonomik uygunsuzlukların tüm rahatsızlıklar içindeki oranı % 4,5 iken, çalışmalar sonucunda%1,6 ya düşmüştür.

Yapılan başlıca çalışmalar;- Sandalyelere kolluklar eklendi- Monitörlerin yerleri ayarlandı- İş istasyonları sağ veya sol elini kullananlara göre ayarlandı

Kaynak : http://www.ergoweb.com

© Siemens AŞ 2009 22

1985 yılında İsveç’te kurulan Volvo fabrikasında,klasik bir seri band yerine paralel bandlar kullanılıp,5 kişilik gruplarda yapılan ergonomi çalışmaları sonucunda,önceden bir arabanın sadece 1/4’ünü üretebilen bu grup,şimdi bütün bir arabayı üretebilmektedir.

Kaynak : http://www.ergoweb.com

© Siemens AŞ 2009 23

Siemens - UYEP Uygulamalı Ergonomi Projeleri

© Siemens AŞ 2009 24

TKY – ĠĢletme Kültürü Modeli

© Siemens AŞ 2009 25

Siemens – UYEP Organizasyon ġeması

© Siemens AŞ 2009 26

Ergonomi Projeleri Sürekli Eğitim Döngüsü

EĞĠTĠM/BĠLĠNÇLENDĠRME EĞĠTĠM UYGULAMA SUNUM

Proje Grupları

Proje-1

Proje-2

Proje-3

Projelerin Yönetime sunlması

Beyaz yakalı

çalışanlar

Üst Yönetimin bilgilendirilmesi

Sürekli eğitim döngüsü

Mavi yakalılar

Mavi yakalıların

eğiitmi

© Siemens AŞ 2009 27

Eğitim ve Bilinçlendirme - Ergonomi BroĢürü

© Siemens AŞ 2009 28

Eğitim ve Bilinçlendirme - Ergonomi BroĢürü

© Siemens AŞ 2009 29

UYEP Bilinçlendirme ve Eğitim yöntemi aĢamaları

ÜST DÜZEYYÖNETĠCĠLERĠN EĞĠTĠMĠ

(1 gün)

Orta Kademe Yöneticileri ve Pilot Proje Grup Liderleri

Eğitimi( 1 hafta)

Pilot projelerdekiMavi yakalıların eğitimi

(1 gün)

Pilot Projelerin Uygulanması

Üst Yönetime SunuĢ

Diğer Mavi Yakalıların Eğitimi(1 gün)

UYEPProjelerin yaygınlaştırılması

© Siemens AŞ 2009 30

UYEP PROJE ÖRNEKLERĠ

© Siemens AŞ 2009 31

UYEP – Ergonomik Analiz

© Siemens AŞ 2009 32

İşyeri ortamının ergonomik açıdan düzenlenmesinde dikkate alınacak boyutlar; İş ortamındaki çevresel etkenler Vücut hareketleri ve kassal zorlamalar İşyerinin ölçülendirilmesi İşyerinin donanımı Göstergeler ve kumandalar Görsel elemanların düzenlenmesi

UYEP - ĠĢyerlerinin ergonomik yönden analizi

© Siemens AŞ 2009 33

ÇalıĢma/ĠĢyeri:W-OTOMAT TRİFAZE MONTAJI

Kullanılan Ekipman: El Presi Kapama Aparatı Perçinleme Parçaları 2 ad. Havalı tornavida

ĠĢin Tanımı:Trifaze gruplama hattında 3 adet W-Otomat cihazının birbirine montajı ve anahtarların birleştirilmesi (köprüleme)

© Siemens AŞ 2009 34

© Siemens AŞ 2009 35

© Siemens AŞ 2009 36

© Siemens AŞ 2009 37

© Siemens AŞ 2009 38

© Siemens AŞ 2009 39

© Siemens AŞ 2009 40

UYEP Proje No.02 - T.Röle Kapama ĠĢ Ġstasyonu

© Siemens AŞ 2009 41

UYEP Proje No.02 - T.Röle Kapama ĠĢ Ġstasyonu

© Siemens AŞ 2009 42

UYEP Proje No. 21: Mauel DiĢ Çekme ĠĢ Ġstasyonu

© Siemens AŞ 2009 43

UYEP Proje No. 21: Mauel DiĢ Çekme ĠĢ Ġstasyonu

© Siemens AŞ 2009 44

UYEP ANKET

© Siemens AŞ 2009 45

UYEP - ANKET, Sürekli GeliĢim (mavi yakalılar)

© Siemens AŞ 2009 46

UYEP - ANKET, Yaratıcılıktaki geliĢme (mavi yakalılar)

© Siemens AŞ 2009 47

Katılımcı ergonominin sağladığı iki önemli fayda *)1.Ergonomik geliĢmelerin-iyileĢtirmelerin çalıĢanın deneyim ve bilgisini de katarak

“çalıĢma hayatının kalitesini” ve “iĢçi sağlığı ve iĢ güvenliğini” yükseltmek ve böylece uygulanabilirliğini üst düzeye çıkarmak.

2.Katılımcılık ile bireyi “yetkilendirmek” ve kendi çalıĢma sahasında “kontrol gücüne” sahip olmasını sağlamak ve bunu desteklemek.

Katılımcı ergonomi yaklaĢımında gerekli organizasyonel koĢullar:ÇalıĢana uzun dönemli bir ufuk (Ģirket vizyonu) tanımlanabilmelidir. Bu ufukta çalıĢanın bireysel vizyonunu gerçekleĢtirebilmesi, kendini geliĢtirebilmesi ve varlığını hissedebilmesi fırsatı sağlanmalıdır.

ĠletiĢim kurabileceği, konuları getirip tartıĢabileceği ve çözebileceği platformlar mekansal ve zamansal boyutta Ģirkette hazır bulundurulmalıdır.

ÇalıĢanın kalifikasyonunu arttırarak adeta “bir müteĢebbis” gibi kurumunu sahiplenebilmesi için her boyutta bilgi paylaĢımına açık olunmalıdır.

Üst yönetimce çalıĢanın katılımına değer verilmeli ve desteklenmelidir .

*) Yasemin C. Erensal, Altay Onur, “İş sağlığı ve güvenliği açısından katılımcı ergonomi yaklaşımı: Bir saha araştırmasının sonuçları”, İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Ergonomi Sempozyumu 8-9 Mayıs 2007, İTÜ - Maçka, İşletme Fakültesi.

Katılımcı Ergonomi ve Firma Kültürü

© Siemens AŞ 2009 48

Ergonomi Etkinliklerinde Siemens A.ġ.

2006

3.5.2006

© Siemens AŞ 2009 49

3i : Fikir, TeĢvik, GiriĢim

Siemens Öneri Sistemi: 3 i

Altyapı hizmetleri

AraĢtırma geliĢtirme

Çevre

Hizmet

ĠĢ akıĢı, iĢ süreçleri

ĠĢ sağlığı ve güvenliği

Kalite

MüĢteri iliĢkileri

SatıĢ & pazarlama

Teknik

Üretim

3i önerileri konularında sınır yoktur. Tüm olumlu giriĢimler ödüllendirilir.

Son bir yıl içinde kabul edilen öneri başına sağlanan ort. kazanç: 8.500 €Önerilerin %60’dan fazlası iş yeri düzenleme, ergonomi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili

© Siemens AŞ 2009 50

Sağlıklı Ofisler YarıĢması 2005

© Siemens AŞ 2009 51

Siemens ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Portalları

© Siemens AŞ 2009 52

En geniĢ anlamda KALĠTE;ĠYĠLEġTĠRĠLEBĠLEN HER ġEYDĠR.

Bu bağlamda kalite, sadece ürün ve hizmette değil, aynı zamanda kiĢilerin nasıl çalıĢtıkları, makinelerin nasıl iĢletildikleri, sistem ve prosedürlerin nasıl yürütüldüğü ile de ilgilidir.

Kalitenin bu tanımı, insan davranıĢlarını her yönüyle içermektedir.Bu yüzden Kalite ve Verimlilik yerine KAIZEN’den söz etmek daha doğrudur.

Kaynak: KAİZEN, Masaaki İmai

© Siemens AŞ 2009 53

ĠnsanbaĢarısı

SistembaĢarısı

ĠNSAN

Deneyimler SEÇĠM

Eğitim

Algı organı özellikleri ALGILAMA

EYLEM

Antropom

etriközellikler

MAKĠNAORTAM

© Siemens AŞ 2009 54

ġĠRKET PERFORMANSI (VERĠMLĠLĠK)

KALĠFĠYE

MOTĠVASYONU YÜKSEK

SAĞLIKLI

Çalışanlar oluşturacaktır...

Gelecekte şirketlerin başarı anahtarını;

© Siemens AŞ 2009 55

ġĠRKET BAġARISI

© Siemens AŞ 2009 56

T E ġ E K K Ü R E D E R Ġ M Altay ONURMakine Y. Müh.

Otomasyon ve Kontrol SistemleriKalite ve Çevre Yö[email protected]

Siemens San. ve Tic. A.ġ. Yakacık Cad. 111

34870 Kartal - ĠSTANBUL