Creative & culinary escapesVACAZA

APULIHET EIND

VAN DE VIA APPIA

Texels lamGrazen langs de tuunwallen

BastianoWijnmaker in le March

PaperarchitectIngrid Siliakus

Sabi SandLuipaarden in beeld

2

ww

w.vacaza.co

m

PR SALTEXELS LAM

&

Door: Annette van RuitenburgFotografie:

Pr betekent weide en een pr sal is een weide, die overspoeld wordt door zout water. Zulke gebieden worden schorren of kwelders genoemd. Op die zoute weiden groeien zoutminnende planten en die planten worden gegeten door vee dat erop loopt. De zout minnende planten zijn anders van samenstelling en smaken anders dan de hoogproductieve grassen die de veehouderij in de moderne weiden gebruikt. Het vlees van het vee dat op de pr sal graast heeft dan ook een andere smaak en werd en wordt in de Franse keuken zeer gewaardeerd.

Mouton de pr sal (schapen die op de schorren weiden) en lagneau de pr sal (lammeren van de schorren) brachten meer geld op op de Parijse markt. Van oudsher werden Texelse schapen op de Franse markt gewaardeerd als mouton respectievelijk lagneau de pr sal. Met zout in de planten of in de dieren heeft het niets te maken. Planten en dieren scheiden het overtollige zout uit. Als het om het zout zou gaan kun je het vlees of het voer toch van zout voorzien! Pr sal als voor-gezouten vertalen heeft alleen te maken met slechte talenkennis en het te hooi en te gras gebruik ervan door de commercie is fou-tief. Van dergelijke verdraaiingen daar word je zoals je in je stuk zegt draaierig van. Er zijn gebieden waar men door klimaatverandering weer meer invloed van zout water (zeewater) op de landerijen heeft en daar kweekt men voederplanten (bijv. salt bush in Australie) en het vlees van de erop grazende dieren zou meer vitamine E bevat-ten. Het vlees blijft dan langer mooi van kleur en zou ook gezonder en smakelijker zijn.

Texels lamDe Texelse lammeren zijn al eeuwen beeldbepalend voor het Texelse landschap. Op het oude land, een heuvel-rug van Oost via de Hoge Berg naar Den Hoorn en een noordwestelijke duinstreek werden eigenlijk alleen maar schapen gehouden. Men was daar erg afhankelijk van het regenwater. Dijken die men toen aanlegde hadden ook als doel het regenwater vast te houden in plaats van het zeewater tegen te houden. Er waren eigenlijk in het begin geen weilanden en de dieren graasden overal. Zowel op Texel maar ook op de andere eilanden. De overalweide, oerol, meent, mient- of markegronden kwamen dan ook overal voor en op Ameland bestaan ze nog steeds. Op de diverse eilanden zoals ook op Terschelling was er zelfs

een regel dat vanaf 10 oktober tot 17 maart er overal ge-graasd mocht worden. Het loslopende vee kon zo aan de extra voeding komen. De rest van het jaar mocht het niet omdat anders de geteelde gewassen opgegeten konden worden.

Tuunwallen Hoger gelegen weilanden, in het gebied de Hooge Berg, hebbenen geen sloten als afscheiding. Dat kan daar niet want er komt nooit water in. Dit land moest verdeeld wor-den in weilanden voor vee en akkers voor de landbouw. Om te voorkomen dat de schapen van het graan zouden gaan eten werden er muurtjes gemaakt van opeengesta-pelde graszoden, zo ontstonden de tuunwallen vaak nog extra beschermd door duindoorn of andere stekelplanten. Zo ontstond dus het authentieke Texelse landschap. De tuunwallen worden door de schapen afgegraasd, daardoor wordt het gras daar niet te lang, de grond verschraald, plantensoorten die op arme grond gedijen krijgen daar-door de ruimte zich te ontwikkelen. Op de tuunwallen groeien weer planten die tegen droogte kunnen, bijvoor-beeld Engels gras. Tuunwallen geven de schapen de nood-zakelijke luwte om zich te beschermen tegen de soms harde zeewind. Tuunwallen en schapen horen bij elkaar! Op de weiden groeien vele soorten zoutminnende planten die door de dieren gegeten worden. Harendhooi is hooi wat geoogst werd op zilte landerijen waarop een zilte, harend groeide. Dat was hooi wat voor de schapenboeren heel belangrijk was. Ze haalde het hooi ook van Griend. De schapen graasden op deze kwelders. Later bleek dat deze planten een gezonde invloed hebben op het welzijn van de dieren. De schapen werden eigenlijk vooral gehouden voor de wol en voor de melk om er kaas en boter van te maken.

Smaak en kwaliteitElk voorjaar worden de lammeren geboren. Het duurt ongeveer drie maanden voordat de lammeren hun ver-eiste slachtgewicht bereikt hebben. Liever laat de boer het jonge lam nog bij de moeder tot het goed op zijn gewicht komt en vooral ook zelf kan grazen. De echte lamsvlees liefhebber heeft het liefst lamsvlees van een lam dat minstens 6- 8 weken is en in de wei heeft kunnen grazen. Lamsvlees is een echt seizoensproduct (Overigens is dit ook het standpunt van Slow Food Texel).De zilte grond van het eiland en de schone zeelucht en het zoute kwelwater achter de dijken geven het gras een echte zilte smaak en dat maakt dat het vlees van de op Texel geweide lammeren anders smaakt De planten geven een andere smaak en samenstelling aan het vlees. Het vlees bevat meer antioxidanten en vitamine E. Die toevoe-gingen maken dat het vlees niet zo gauw bruin wordt en er dus mooi ros uitziet. Door begrazing blijft de unieke zoutbestendige weideflora behouden wat ook geldt voor de andere Waddeneilanden.

Liever niet op de boot! Eiland geweid lamsvlees. Zelfslachtende slagers zijn zeldzaam aan het worden. Aad van Heerwaarden kent zijn collegas; Ohne Schaafsma van Terschelling en Johan de Jong van Ameland die vanuit dezelfde principes eiland ge-weid lamsvlees verwerken. Een andere niet te onderschatte invloed op de kwaliteit van het lamsvlees is het feit dat de lammeren van de schapenhouders op het eiland vak-kundig worden geslacht. Bij jonge dieren speelt stress een grote rol en is van invloed op de kwaliteit van het vlees. De korte reistijd van wei naar slacht en verwerking is mede bepalend voor de hoge kwaliteit van het vlees. Het vlees is niet gestrest en dat is merkbaar. De lamsvleesproducten worden verwerkt in bijzondere producten die te koop zijn bij de slagers en gaan naar een beperkt aantal restaurants die er mooie waddengerechten van maken. Uit: De Smaak van de WaddenAnnette van Ruitenburg, Ruth de Ruwe.Een foto-, lees-, en kookboek over het Nederlandse Wad.Fontaine uitgevers BV s Graveland, tweede druk.

Het geheim van de Zoete Sommelbes

WIL JIJ OOK MEER WETEN OVER WAAR ONS ETEN VANDAAN KOMT? LEES HET VERHAAL EN GA OP PAD. LEER DE MENSEN KENNEN DIE DAGELIJKS VOOR ONS ETEN ZORGEN EN KOM ER ACHTER HOE IETS GROEIT OF GEMAAKT WORDT. ER STAAN LEUKE RECEPTEN IN, ZODAT JE THUIS OOK AAN DE SLAG KUNT. MISSCHIEN BEN JE NIEUWSGIERIG GEWORDEN OF ER BIJ JULLIE IN DE BUURT OOK VAN DIE BIJZONDERE PRODUCTEN GEMAAKT WORDEN. ZO KUN JE THUIS JE EIGEN TUINDER, KAASMAKER OF BAKKER GAAN BEZOEKEN.

Iedereen heeft zijn eigen smaak en wat men aangenaam vindt is heel persoonlijk. Door te proeven weet je of je iets lekker vindt. Proeven kun je leren, heel bewust proberen smaken te ontdekken van wat je eet. Men kan wennen aan diverse smaken door vaak verschillende soorten eten te proberen. Als je vaak nieuwe smaken proeft krijg je een soort smaken pallet in je hoofd.

Zomaar ineens op een eiland lusten de kinderen alles, deze zin bleef maar door mijn hoofd gaan. Die dag kreeg ik een artikel van Jan Vosjan over de miracula bes, een prachtige uitvinding van de natuur. Het plan voor een boek ontstond En de geheimzinnige toverbes bestaat echt: Er bestaat echt een wonderbaarlijke (mira-culeuze) bes, waarmee je de smaak kan betoveren. Dat gaat zo: als je voor de maaltijd een tijdje op dit geheimzinnige besje kauwt, dan smaakt alles wat je daarna eet zoet! Ook zure, bittere of heel vieze dingen smaken zoet. Zelfs giftige planten, die vaak bitter zijn, smaken naar snoep Na een uur of twee is de betovering uitgewerkt en smaakt alles wat je eet weer zoals het echt moet zijn. Deze bijzondere toverbes groeit in West-Afrika. In 1725 werd de bes ontdekt door ontdek-kingsreizigers. Zij gaven de plant een Latijnse naam: Synsepalum dulcificum. Dulcis (dulcificum) is een Latijns woord dat zoet bete-kent. Japanse onderzoekers vroegen zich af, hoe komt dat nu, dat alles zoet gaat smaken. Zij ontdekten dat er in de geheimzinnige bes een stofje zit, dat de smaak in verwarring brengt. Dat stofje noemden ze miraculine (mirakel betekent wonder). Als je de miraculine in je mond stopt zorgen de smaakpapillen op je tong er voor, dat citroensap of zure yoghurt smaakt alsof je een hap suiker hebt genomen. Mierzoet!

Een boek met een verhaal, recepten en uitlegEen groep kinderen op werkweek op het eiland Texel lust zomaar plotseling alles! Bloemkool, vis, boerenyoghurt, zelfs schapenkaas gaat erin als koek. Nieuwsgierig geworden naar al die verschillende smaken gaan ze op pad en komen bij de schapenboer. Hoe maak je schapenkaas? Ze proeven het, heerlijk! Op een speelse manier wordt in het boek Het geheim van de zoete Sommelbes uitleg ge-geven over streekproducten. Achtergronden over smaak, proeven en hoe het in de natuur werkt. De receptuur is eenvoudig, inspire-rend, kleurrijk en smaakvol. Voor kinderen in de leeftijdsgroep van 10 tot 12 jaar, naar een idee van Annette van Ruitenburg.

Film over Texel en de presentie van het boek www.youtube.com Annette van Ruitenburg Ruth de Ruwe www.annettevanruitenburg.nl

OP ZATERDAG 28 APRIL IS ER EEN SMAAK EN VERMAAK DINER OP TEXEL Een viergangen menu met lamsvlees in de hoofdrol, afgewisseld met vermaak: zang, verhaal en cabaret. Info@klif.12.nlwww.annettevanruitenburg.nlwww.vanlamsoortotoorlam.nlwww.ruthderuwe.nl

Het begon allemaal heel anders, met een andere droom. Beiden woonden en werkten in Amsterdam en Bas was werkzaam in de snelle bankwereld. Toch knaagde er wat en besloten zij dat ze niet wilden wachten met genie-ten van het leven tot na hun pensioen. Nu leven was het gezamenlijke idee. En zij namen een sabbatical van een jaar voor een zeilreis. Het duurde echter zes weken toen tijdens een heftige storm, die plaatselijk tot orkaankracht toenam, de koers gewijzigd moest worden. Zij voeren aan lager wal en dichtbij de kust. De golven rezen als flatgebouwen om hen heen en grondzeen zorgden voor angstige momenten. Ze besloten de boot te keren om in rustiger vaarwater te komen en de dichtstbij-zijnde haven binnen te varen. De haven was klein maar gelukkig was er nog precies n plekje vrij. Opgelucht en blij een veilige plek gevonden te hebben keerde de rust bij het stel terug. Helaas duurde dat maar kort. Tegen middernacht draaide de wind en rolden de golven met enorme kracht over het havenhoofd. Kikkers vlogen uit het dek en sloepjes zonken in n keer onder de kracht van het water. De drie zeilschepen in de haven sloegen op drift de haven uit en beukten tegen de klippen uiteen. In een oogwenk zagen zij hun schip en droom let-terlijk vergaan. Het stel besloot om het over een andere boeg te gooien. Via Frankrijk reisden zij naar Itali waar zij op het idee kwamen om iets heel anders te gaan doen; het vinden en opknappen van een leuk gelegen vakantiehuis in het buitenland.

AutodidactAan de Adriatische kust ter hoogte van Ancona, werden de twee verliefd op een kleine witte boerderij tussen de wijnstokken. Al snel werd de koop gesloten, de rommel in de tuin opgeruimd, het huis geschilderd en de kleine knusse bovenwoning bewoonbaar gemaakt. Ondertussen verdiepte Bas zich in het verzorgen van de wijngaard. In de cantina, de vinificatiekelder, vond ik alles om wijn te maken. Een oude pers en houten kneusmachine, vaten voor de wijn en als klap op de vuurpijl een oude Fiat

BASTIANOArtisan wijnmaker in Le Marche, Itali

Omdat iedere boer hier wel een kleine

wijngaard heeft, ging ik eerst bij de buren

kijken en vragen wat ik doen moest

Bastiano

tractor uit begin jaren zestig die als een zonnetje loopt, vertelt Bas gepassioneerd. Omdat iedere boer hier wel een kleine wijngaard heeft, ging ik eerst bij de buren kij-ken en vragen wat ik doen moest. Ook raakte ik bevriend met een kleine wijnproducent. Hij leerde me de beginse-len van het traditionele wijnproces. Bas was enthousiast en wel zo enthousiast dat hij uiteindelijk besloot van deze hobby zijn werk te maken. Een spannende tijd brak aan met vragen als kan ik dit, wil ik dit, blijven we in Itali, ? Bas dook de wijngaard in, ging kijken bij andere wijnma-kers en bestudeerde vele boeken. Tegelijkertijd ging Jorina bruiloften voor Nederlandse en Belgische stellen organise-ren. Beiden voelden zich thuis.

AmbachtsmanEen wit busje rijdt het erf op. Loris, een vriend met een grote wijngaard waar Bas wel eens de kunst afkijkt, stapt met aantekenblok in de hand de auto uit. Baszz, zoals ze hem noemen ik heb je rood geproefd, ik wil precies weten wat je gedaan hebt, vertel het me in detail. roept hij. Bas voelt zich zeer vereerd met deze vragen. Een Itali-aan komt mij vragen hoe ik het gedaan heb! Ik maak mijn wijnen op traditionele wijze, zoveel mogelijk biologisch, zowel in de wijngaard als in de cantina. Wijnplanten die biologisch geteeld worden zijn veel sterker en kunnen zichzelf ook beter verweren. Ik pas me aan aan de grillen van de natuur. Als het gistingsproces op gang moet ko-men, zet ik overdag de deur van de cantina open zodat de temperatuur van de most stijgt, maar is het erg warm dan zet ik hem s nachts open en houd ik hem overdag dicht. Inmiddels heeft Bas vier wijngaarden waar hij verschil-lende druivenplanten verzorgt, zoals Montepulciano, San-giovese, Merlot, Verdicchio en Biancame. Hiervan maakt hij drie wijnen, rood, wit en ros. Aankomend jaar ga ik experimenteren met mousserende wijn. Die wil ik volgens de mthode tradionnelle maken waarbij de tweede gisting op de fles plaatsvindt. Ik denk dat de Verdicchio druif in combinatie met Biancame hier zeer geschikt voor zijn, sluit Bas zijn verhaal af.

Bas Zweers volgt zijn hart, elke dag weer en doet waarvan hij denkt dat goed is. Hij is jong en jaagt zijn dromen na. Tsjiek, tsjiek, secchio klinkt het tussen de groene bladeren. Overal hoor je het geklik van scharen en af en toe roept een plukker secchio, emmer, wat betekent dat die vol met druiventrossen zit en geleegd moet worden. Het is oogsttijd, de vendemmia die de locale bevolking betoverd. Zo ook Bas Zweers (35) en zijn vrouw Jorina Karsten (35) die vier jaar geleden in Itali in de regio Le Marche een boerenhuisje met een kleine wijngaard kochten.

Proeven is een complexe ervaringIn de mondholte wordt ook de structuur, temperatuur, scherpte en kruidigheid waargenomen. Speeksel speelt een belangrijke rol in het opgang brengen van de smaak-overdracht. Vast voedsel wordt opgelost in het speeksel en de smaakstoffen worden via het speeksel getransporteerd

naar de smaakorgaantjes.Proeven is een complexe ervaring. Wat wij smaak noemen is eigenlijk een samenspel van meerdere zintuiglijke waarnemingen (smaak in ruimere zin). Met de smaakwaarneming bedoelen we de waarneming van zoet, zuur, zout, bitter en umami, door de smaakzintuig-jes op de tong en de mondkeelholte. Bij het proeven speelt echter ook de waarneming van structuur, tempera-tuur en kruidigheid n de waarneming van reukstoffen van voedsel en dranken een belangrijke rol.Smaak is iets heel persoonlijks en wordt voor een groot gedeelte door je opvoe-ding bepaald.Als baby begin je met een lege printplaat en ken je alleen de smaak van zoet romige melk met een zachte weege zoete geur (vleugje vanille). Dit verklaart ook dat veel mensen het wel bekende Magnum ijsje zo lekker vinden.

Vol, romig en een vleugje vanille.Daarna zul je als baby/peuter alles moet leren eten, deels krijg je wel wat smaken mee in de melk van je moeder, maar nu ga je ook ervaren dat er andere structuren zijn. Eerst begin je met gepureerde hapjes en langzaam komen daar steeds meer stukjes in.Als je een jaar of twee bent begin je bitter steeds beter te herkennen, in ons oerinstinct zitten twee dingen goed gebakken, bitter en rood zijn giftig.Ook op oudere leeftijd kun je smaken gaan waarderen die je voorheen niet lekker vond.*umami is de vijfde smaak en komt uit het Japans, wat lekker betekent. Het versterkt de hartig zoute en zoete smaken en komt van nature veel voor in: oude kaas, zeewier, paddenstoelen en tomaten.

Met culinaire groet,Marc Veltman

Over de auteur - Marc Veltman:Marc is begonnen als kok in de betere restaurants: Kras-napolsky, dVijff Vlieghen en Vermeer (sterrenzaak) waar hij de liefde voor verse en pure ingredinten opbouwde. Met deze kennis van hoe producten puur zouden moeten smaken is hij de levensmiddelenindustrie ingerold.

De reukzin (neus), smaakzin (smaakpapillen van de tong) en de tastzin (o.a. mondholte, tong je handen) zijn nauw met elkaar verbonden. Voor voedselherkenning is behalve reuk-, smaak- en tastzin bovendien het gezichtsvermogen van groot belang. Vanuit deze zintuigen worden voortdu-rend zenuwprikkels naar de reuk-, smaak-, tast- en visuele centra in de hersenen gestuurd en daar gecombineerd, opgeslagen en herkend.Mensen kunnen naar schatting wel 10.000 verschillende geuren waarnemen. Veel wat je proeft doe je niet alleen met de smaakpapillen, maar ook met je neus. Het is dan ook niet gek dat eten zon grote emotionele waarde met zich mee brengt. Terwijl de eigenlijke smaakzin van de mens zich beperkt tot zoet, zout, zuur, bit-ter en umami*, biedt het ruiken een bijna grenzeloos pallet van mogelijkheden.

Taste budsRuiken is emotie en herinnering. De reuk is het krachtigste zintuig dat we hebben. Sterker nog, de reuk is het enige zin-tuig dat direct en zonder tussenkomst in verbinding staat met ons limbische systeem, onze oerhersenen. 75% van onze dagelijkse emoties wordt zelfs be-paald door wat we ruiken.Het reukzintuig bevindt zich boven in de neus. We ruiken iets alleen als de stof vluchtig is en zodoende in onze neus komt. Hier komt het geurdeeltje bij de geurzenuw hoog boven in onze neus. Het bedekt slechts een klein deel (5 cm2) van de binnenkant van de neus. Via de reukkernen wordt verbinding gemaakt met de reukcentra van de grote hersenen, waar de reukperceptie plaatsvindt en het limbische systeem, die de geur koppelt aan een emotionele beleving.De in de lucht circulerende reukstoffen komen door inade-men in contact met het reukzintuig. Door uitademen ko-men geurstoffen uit voedsel en drank vanuit de mondholte via de neuskeelholte bij het reukorgaan.Het waarnemen van smaak is een functie van de smaak- orgaantjes, ook wel taste buds genoemd. Een smaakorgaan-tje bestaat uit 50 tot 120 cellen. De meeste smaakorgaantjes bevinden zich op de tong, gegroepeerd in de verschillende smaakpapillen. Daarnaast bevinden zich losliggende smaak-orgaantjes in het slijmvlies van het gehemelte en de keelholte.

TA

STE

Voeding is emotie & vooral veel herinnering Eten is emotie en bij emotie komen er vaak mooie herinneringen naar boven. Maar hoe werkt smaak en hoe leren wij als mensen proeven en waarderen?

FABELTJE: VROEGER DACHT MEN DAT ZOET, ZUUR, ZOUT EN BITTER IEDER OP EEN BEPAALDE PLAATS OP DE

TONG WORDT WAARGENOMEN, MAAR DAT BLIJKT NIET HET GEVAL.

IN CONTACT MET BAS OF WIJN BESTELLEN KOM LANGS EN LAAT JE RONDLEIDEN IN DE WIJNGAARD EN CANTINA. NATUURLIJK KUN JE DAN OOK DE WIJNEN PROEVEN.

www.bastiano.nlwww.trouweninlemarche.comE-mail: info@bastiano.nlFacebook: www.facebook.com/pages/Bastiano- wijnen/205795702790124Twitter: @LinkedIn:Hyves:Google+

Locatie/adres:Dichtsbijzijnde vliegveld: Afstand van vliegveld:Per trein: Afstand van treinstation

voor meer informatie kijk op www.vacaza.com

Jarenlang woonden we met plezier tussen de zonnebloemen en knoflookvelden in het zuiden van Frankrijk totdat er vier jaar geleden door een toeval (bestaat dat?) een mogelijkheid kwam om een verlaten huis in Apuli te kunnen kopen.

Tekst: Erik SpaansFotografie: Erik Spaans

Twee twintig meter hoge pijnbomen aan weerszijden van een oprijlaan en aan het eind een met rood-oranje pigment geschilderd theaterstuk, de 250 jaar oude villa. Ondanks een verhaal over een vermeend spook stond ons besluit binnen vijf minuten vast: wij gingen dit doen. Na een grondige restauratie en de nodige onduidelijke belastingen, die speciaal voor ons in het leven leken te zijn geroepen, wonen we sinds anderhalf jaar in ons om-getoverde paleis tussen de olivi millenari, de duizend jaar oude olijfbomen, waar het gebied zo bekend om staat. Tussen november en januari worden om ons heen de rijpe olijven met miljoenen tegelijk met stokken van de takken gemept. Deze vallen in felgekleurde netten, die onder de bomen zijn gespannen en geven een diep volle extra ver-gine olijfolie. Naast deze agrarische schoonheid straalt het gebied de rust uit van vele decennia terug. Niemand heeft haast, alles gaat met dezelfde snelheid van de ratelende overdekte bromfietsen, de Piaggios, die met achterop een krat olijven, wat snoeihout, een hond aan een touwtje, of met alles tegelijk de smalle straatjes onveilig maken.

Lecce en Ostuni Apuli is een en al historie, waarvan de Via Appia, in 300 voor Christus aangelegd, een van de bekendste is. Deze met zware keien aangelegde weg was bedoeld om het Romeinse leger vanuit Rome naar Brindisi te vervoeren. Dat wil zeggen, de leiding reed per koets en de soldaten

ApuliHET EIND VAN DE VIA APPIA

strompelden rammelend met vijf man breed in de laatste blikken mode met zwaard en helm zuidwaarts om zich in Brindisium in te schepen voor een onzekere tocht naar de overkant. Een marmeren zuil op het haventerrein gaf aan, waar de heren aan boord moesten. In het noorden van Apuli behaagde het keizer Frederik II negenhonderd jaar later om ter meerdere glorie van zichzelf het Castel del Monte te laten bouwen. Het werd een achthoekig fort met acht zalen, die allemaal uitkijken op een achthoekige binnenplaats en daar omheen acht achthoekige verdedi-gingstoren. Je moet er maar opkomen. Het geheel staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en het gebied zelf levert zeer goede wijnen en olijfolie. Ook Lecce en Ostuni zijn beschermde stadsgezichten. De eerste is een sierlijk (voor sommigen zelfs potsierlijk) samenraapsel van zon beetje alle bouwstijlen die je maar kunt bedenken, aan elkaar gemetseld en om de zaak een naam te geven is het barok geworden. De stad is ooit gesticht door de Grieken, die er een prachtig amfitheater bouwden. Het werd later een deel van het Romeinse Rijk en vervolgens werd de zaak onder de voet gelopen door de Noormannen, die er als gebruikelijk op los sloegen en ook het amfitheater grotendeels vernielden. Ostuni is een spierwit dorp met de voorspelbare troetel-naam: la citt bianca, gelegen op een heuvel en met uit-zicht op een azurblauwe Adriatische Zee. De binnenstad met zn steile straatjes van soms maar een meter breed, is zeer auto- en rolstoel onvriendelijk, maar de terras-sen en cafs maken alles goed. Het gebied rondom deze stad en Alberobello is bezaaid met trulli, witte bijenkorf-

REC

EPT

Focaccia van bloem en aardappel met gehalveerde tomaatjes en olijven

Ingredinten voor een focaccia van 25x50 cm:500 g kleine romana tomatenzeezout, middelgrof

250 g aardappel10 gist, gedroogd eetlepel suiker kopje lauw water300 g bloem2 theelepels zout1 eetlepel olijfolielauw water

25 stevige olijven, met pit2 eetlepels olijfolie1 eetlepel oregano, gedroogd

Bereiding: halveer de tomaatjes en schep de pitjes eruit. Leg ze op bakpapier, bestrooi ze met zeezout en bak ze in een oven van 100 C 60 minuten. Kook de aardappels in de schil goed gaar en laat ze afkoelen. Druk ze door een pureeknijper of zeef in de keuken-machine. Breng de gist op gang met de suiker en lauw water. Zodra het begint te schuimen voeg het toe aan de bloem met de aardappel-puree, het zout en de olijfolie. Voeg voorzich-tig zoveel lauw water tot een soepel deeg ontstaat. Laat dit minimaal 140 minuten op een lauwwarme plaats rijzen. Voor het maken van het deeg is de broodmachine ideaal.Rol het deeg uit op een ingevette bakplaat, druk de halve tomaatjes en de olijven erin en laat dit onder een doek nogmaals 30 minu-ten rijzen. Verwarm de oven voor op 230 C. Begiet het deeg royaal met olijfolie, strooi er de oregano over en bak hem in 25 minuten goudbruin.

achtige piepkleine stenen hutjes, die eeuwenlang werden verwaarloosd, maar inmiddels massaal worden geres-taureerd en op het verlanglijstje staan van ieder zichzelf respecterende yup. Mooie stalen deur met dubbel glas ern en een Alfa Spider ervr.

Plastic bloemetjeskleed De kuststrook heeft kleine haventjes, waar bootjes in alle kleuren blauw met vis en schaaldieren binnenvaren. Baaien, die wordt afgewisseld met zand- en rotsstranden, waar in de zomermaanden opa en oma onder verschoten parasolletjes de hele familie te eten geven. Van de rotsen wordt met een mesje het middagmaal afgeplukt, een tafel-tje met het niet te vermijden plastic bloemetjeskleed wordt uitgeklapt, er wordt een fikkie gemaakt en iedereen is blij. Iedere boulevard van ieder kustplaatsje heeft, naast een aantal restaurants waar de lokale maaltijd met een liter wijn meestal niet boven de acht euro komt, een ijssalon. Nee, een ijs-juwelier, met koelvitrines volgeladen met de meest krankzinnige ijssoorten waar in Nederland alleen maar van kan worden gedroomd en waar de slenterende Italiaan met spiegelende zonnebril en gepileerde wenk-brauwen een abonnement op lijkt te hebben.

Apuli is leuk, Apuli is heerlijk. We blijven nog wel even.En zon zonnebril, die heb ik al. Die Alfa Spider ook, maar die wenkbrauwen?

IN CONTACT METwww.wine-food-pictures.comwww.villarosa.eu (voor de wijn-spijscursussen en vegetarische kookworkshops)Email: erik@wine-food-pictures.com en: jolande@nomeattoday.nuLocatie / adres: Villa Rossa, Contrada Cardellicchio, S.p. Francavilla, I-72019 San Vito dei Normanni (Br), ItaliDichtsbijzijnde vliegveld: Brindisi Afstand van vliegveld: 22 kmPer trein: BrindisiAfstand van treinstation: 26

Luipaarden zijn normaal schuwe dieren en moeilijk te vinden in de vrije natuur. Luipaarden worden nog steeds graag gejaagd door trofeejagers uit de hele wereld. Zij hebben dus alle reden om zich schuil te houden.

De besteLUIPAARDEN sightings

Luipaarden mijden gebieden waar huntingfarms zijn en la-ten zich zelden zien in de vredige reserves in de buurt van huntingfarms. Het zijn slimme dieren en het is een lang proces om vertrouwen van de dieren te winnen. Gelukkig neemt het aantal huntingfarms af en staan er steeds meer moedige mensen op die de dieren proberen te beschermen.

Sabi SandEen gebied waar men decennia geleden al begon met het beschermen van luipaarden en alle anderen dieren in de regio is de Sabi Sand Wildtuin in Zuid-Afrika. De Sabi Sand is 65.000 hectare groot en maakt deel uit van het grotere Kruger Park dat 2,3 miljoen hectare land bevat. Er is geen omheining tussen het Kruger Park en de Sabi Sand. De dieren kunnen vrij bewegen in dit enorme natuurgebied. De naam Sabi Sand komt van twee grote rivieren die de natuur van het gebied bepalen, de Sabi en de Sand Rivier. De Sabi Sand is een gemeenschap van particuliere land-eigenaren, die ook bijna allemaal game lodges runnen. Ze hebben een gezamenlijk doel, namelijk de bescherming van dieren en de natuur. Sabi Sand heeft daarvoor strenge regels opgesteld in samenwerking met het Kruger Park.Gedurende vele jaren van hard werken, leren over en van de natuur werden de Sabi Sand een van de beste safarige-bieden in Afrika. Door de grote inspanningen om de natuur te beschermen konden soorten die niet meer voorkwamen weer geherintroduceerd worden. Een voorbeeld is de witte neushoorn. Filmmakers zoals Walt Disney, National Geographic and Animal Planet komen voor hun wildlifedocumentaires naar de Sabi Sand. De Sabi Sand staat speciaal bekend om de bijzondere luipaarden sightings. Het heeft een reputatie opgebouwd als het beste gebied voor luipaarden sightings in de wereld. Natuurlijk is het nog steeds een beslissing van de dieren of ze gezien willen worden en moet er flink wat moeite gedaan worden om ze berhaupt te vinden. Wel heb-

ben luipaarden inmiddels zo veel vertrouwen in de mens gekregen dat ze niet consequent meer weglopen voor een naderende .

VertrouwenHoe moeilijk het is om het vertrouwen van de dieren te winnen wordt door het volgende voorbeeld onderschreven. n van de gamereserves in de Sabi Sand was het ter-ritorium van een luipaardenvrouwtje. Een deel van haar territorium doorkruiste het Sand Rivier gebied. Ze had er twee kleintjes ter wereld gebracht en opgevoed. In de droge rivierbedding rijden geen safari jeeps dat betekende dat de kleintjes nog nooit safari jeeps gezien hadden. Toen ze op een dag met de moeder de omgeving aan het verkennen waren stuitten ze op een groepje safari jeeps. De moeder bleef rustig bij de safari jeeps zitten. De twee kleintjes wa-ren in geen velden of wegen te bekennen. Het zal een lang en geduldig proces worden om de kleintjes stap voor stap aan de jeeps te laten wennen. Gelukkig wordt die tijd en ruimte ook gegeven. Alleen met een respectvolle manier van omgaan met de dieren groeit het vertrouwen en kunnen safarigasten later van prachtige sightings genieten.

WAAR LIGT DE SABI SAND?De Sabi Sand ligt ongeveer 470 km ten noord-oosten van Johannesburg. Dat betekent vijf tot zes uur rijden of een uur vliegen. Ook vliegen kan direct naar de lodges. De Sabi Sand ligt op 400 meter hoogte en het is er vrijwel altijd lekker warm. Alleen in de winter is het er in de ochtend en de avond fris.

Voor meer informatie over de Sabi Sand, mogelijke sa-faris, fotografie mogelijkheden en wildlifestudies kunt u contact opnemen met Ute Sonnenberg van Roho Ya Chui. Kijkt u ook op www.rohoyachui.com

REISPLANAankomst in Johannesburg: Als u aankomt in Johannesburg kunt u optioneel, gedurende de dag een introductie voor de bush- en de wild-life fotografie volgen. De introductie workshop voor bush- en wildlife foto-grafie wordt gegeven door Ute Son-nenberg. Zij is professionele fotografe en zal de workshop in het Nederlands geven.

Introductie bush en fotografie workshop (optioneel): De hele dag workshop kost E 210,- per persoon inclusief overnachting in Johannesburg, ontbijt en alle transfers in Johannesburg.

De reis: Vanaf Johannesburg gaat u naar Maun in Botswana om aan uw prach-tige reis te beginnen, die uiteindelijk bij de Victoria Falls zal eindigen.

Dag1 en Dag 2: Okavango DeltaU wordt op het vliegveld in Maun verwelkomt en naar een klein vlieg-tuig gebracht om verder te vliegen naar Nxabega Airstrip in de Okavango Delta. Daar wacht de safari jeep om u naar het camp te brengen. Vanuit het camp zal u de prachtige eilanden en waterwegen van de Okavango Delta verkennen. Op het water gebeurt dat met de mekoro (kanos) en op de ei-landen met de safari jeep of te voet tij-dens bush walks. U verblijft gedurende twee nachten in de Okavango Delta.

Dag 3 en Dag 4: Moremi Wildlife ReserveDe reis wordt vervolgd met een

korte vlucht naar Khwai in de North Gate regio van het Moremi Wildlife Reserve. Deze regio was het eerste, door lokale mensen gecreerde, beschermde gebied in Afrika. Het is een van de mooiste wildlifegebieden van Afrika. U zult er er twee nachten in het gebied kamperen en genieten van de prachtige natuur tijdens de game drives.

Dag 5 en Dag 6: Chobe National Park - SavuteVanaf Moremi gaat u per 4x4 jeep verder naar de Savute, een vijf tot zes uur durende reis naar het gebied dat bekend staat om de hoge concentra-tie van dieren, met name leeuwen, die in de buurt van de kunstmatige waterplaatsen verblijven gedurende de droge tijd van het jaar. Ook daar zult u voor twee nachten in een camp-site verblijven.

Dag 7 en Dag 8: Chobe National ParkVan Savute gaat de reis verder naar Chobe. Dit is ongeveer vier vijf uur rijden met de safari auto zijn. De campsite is in de Serondela regio van het Chobe National Park. Het is het hart van het olifantenland met haar grote kuddes olifanten die je prachtig kunt observeren rond de

waterplaatsen. Er worden game drives met de jeep en met priv boten op de Chobe River georganmiseerd. Zo kunt u maximaal van het prachtige land-schap en de mooie zonsondergangen genieten. Ook in Chobe verblijft u twee nachten.

Dag 9: Victoria FallsHet is maar even rijden van Chobe naar de Victoria Falls in Zimbabwe waar u na een rondtour bij de water-vallen in het Elephant Camp aankomt. In het camp is het mogelijk de olifan-ten van de sanctuary te ontmoeten en tegen de avond kunt u op een boot van de zonsondergang op de Zambezi rivier genieten. Een eenmalige gele-genheid om van de schoonheid op en rond de rivier te genieten. U verblijft de nacht in het Elephant Camp.

Dag 10: TerugreisNa het ontbijt wordt u met de auto naar de Victoria Falls International Airport gebracht voor de vlucht naar Nederland.

De reissom is inclusief:Twee- en eenpersoons overnachting, meet en greet bij aankomst in Maun, alle maaltijden van diner op dag 1 tot ontbijt op dag 10, een fatsoenlijke hoeveelheid gebotteld water.

Reis van de maand

Een 10-daagse luxe en avontuurlijke reis naar het magische Botswana. De reis gaat naar de Okavango Delta en de olifanten van Chobe. U eindigt de reis bij de indrukwekkende Victoria Falls. Er wordt gereisd in een 4x4 safari jeep met een gespecialiseerde gids. Een plek bij het raam is gega-randeerd! U kampeert in de bush, maar dan wel op een luxe manier. U verblijft op exclusieve priv camp sites met maximaal drie tenten. Het personeel zorgt ervoor dat het u aan niets ontbreekt.

LUXE AVONTUUR VERKEN BOTSWANA!