Verpleegkundige in de Verpleegkundige in de GGZ…GGZ…

echt (niet) voor mij ?!echt (niet) voor mij ?!

Hanneke Hoekstra Hanneke Hoekstra 26 mei 200826 mei 2008

Opzet Opzet

ProbleemstellingProbleemstelling Literatuurstudie Literatuurstudie Hoe onderzocht?Hoe onderzocht? Wat gevonden?Wat gevonden? En nu?En nu?

Wat is het probleem?Wat is het probleem?

6,9 % van alle Nederlanders heeft 6,9 % van alle Nederlanders heeft last van stemmingsstoornissenlast van stemmingsstoornissen

Jaarlijks krijgen 285.000 een 1Jaarlijks krijgen 285.000 een 1ee depressie. depressie.

Jaarlijks 5% van alle volwassenen Jaarlijks 5% van alle volwassenen een beroep op de GGZ.een beroep op de GGZ.

Is deze verpleegkundige er straks Is deze verpleegkundige er straks ook nog voor u ?ook nog voor u ?

Minder dan 10% van de hbo-V Minder dan 10% van de hbo-V studenten INHOLLAND kiest voor studenten INHOLLAND kiest voor GGZ differentiatie.GGZ differentiatie.

Landelijk hetzelfde beeldLandelijk hetzelfde beeld

Vergrijzing: dubbel probleemVergrijzing: dubbel probleem

Probleemstelling Probleemstelling

Weinig HBO-V studenten kiezen voor Weinig HBO-V studenten kiezen voor de GGZde GGZ

De opleiding heeft weinig zicht op de De opleiding heeft weinig zicht op de keuzegedrag van studenten.keuzegedrag van studenten.

De opleiding kan hierdoor De opleiding kan hierdoor onvoldoende gericht begeleiden bij onvoldoende gericht begeleiden bij de keuzede keuze

LiteratuurstudieLiteratuurstudie

Studenten wijzen een patiëntengroep Studenten wijzen een patiëntengroep af op basis van negatieve beelden.af op basis van negatieve beelden.(Happell 1999)(Happell 1999)

Onbekend maakt onbemind (Onbekend maakt onbemind (Happell Happell 1999b)1999b)

Bij start van de opleiding reeds Bij start van de opleiding reeds sterke beelden sterke beelden (Stevens en Dulhunty 1997)(Stevens en Dulhunty 1997)

Beelden kunnen positiever worden Beelden kunnen positiever worden door training en opleiding door training en opleiding (Happell & (Happell & Rusworth 2000, Lam et al 1993, Keane 1991))Rusworth 2000, Lam et al 1993, Keane 1991))

Positievere beelden leiden niet tot Positievere beelden leiden niet tot een positieve keuze om te werken in een positieve keuze om te werken in de GGZ de GGZ (Happell & Rusworth 2000)(Happell & Rusworth 2000)

‘‘Fnuikende’ beeldenFnuikende’ beelden

GGZ is saai en deprimerendGGZ is saai en deprimerend• (Rusworth & Happell 2000)(Rusworth & Happell 2000)

Maatschappelijk beeldvorming negatief Maatschappelijk beeldvorming negatief • (Moir & Abraham 1996)(Moir & Abraham 1996)

Gevoelens van angst en wantrouwenGevoelens van angst en wantrouwen• (Happell & Rushworth 2000)(Happell & Rushworth 2000)

Sterk wensbeeld (Sterk wensbeeld (Foskett & Hemsley-Brown 1998)Foskett & Hemsley-Brown 1998)

De verpleegkundige De verpleegkundige als …als …

te te wordenworden

Kortom …Kortom …

Beelden kloppen niet altijd met de Beelden kloppen niet altijd met de werkelijkheidwerkelijkheid

Studenten doen wel keuzes op basis van Studenten doen wel keuzes op basis van deze beelden…..deze beelden…..

DoelstellingDoelstelling

Aanbevelingen aan HBO-V opleidingAanbevelingen aan HBO-V opleiding• LeerplanLeerplan• BegeleidingBegeleiding

Zodat…Zodat…

……studenten een weloverwogen keuze studenten een weloverwogen keuze kunnen makenkunnen maken

……de uitstroom naar de GGZ vergroot de uitstroom naar de GGZ vergroot wordtwordt

InzichtInzicht

Beelden Beelden Herkomst beeldenHerkomst beelden Invloed beelden op Invloed beelden op

differentiatiekeuzedifferentiatiekeuze

Design Design

Kwantitatief vooronderzoekKwantitatief vooronderzoek• vragenlijst onder alle 1vragenlijst onder alle 1ee jaars jaars

INHOLLAND (n=100)INHOLLAND (n=100)

Kwalitatief hoofdonderzoekKwalitatief hoofdonderzoek• Interviews met 8 studenten Interviews met 8 studenten

Vragenlijst Vragenlijst

18- 23 jaar (91%)18- 23 jaar (91%) Respons 83%Respons 83% Nog geen stages in de GGZNog geen stages in de GGZ

88% zegt NEE tegen differentiatie 88% zegt NEE tegen differentiatie GGZGGZ

InterviewsInterviews

Met 8 studenten met een negatieve Met 8 studenten met een negatieve keuze GGZkeuze GGZ

1 uur1 uur

Semigestructureerd aan de hand van Semigestructureerd aan de hand van een topiclijsteen topiclijst

In de interviewsIn de interviews

Welke beelden heb je over:Welke beelden heb je over:• Welke verpleegkundige je wilt zijn (wensbeeld)Welke verpleegkundige je wilt zijn (wensbeeld)• Patiënten in de GGZPatiënten in de GGZ• Het werken in de GGZHet werken in de GGZ

Hoe kom je aan die beelden?Hoe kom je aan die beelden?

Welke invloed hebben die beelden op je Welke invloed hebben die beelden op je differentiatiekeuze?differentiatiekeuze?

Wensbeeld 1Wensbeeld 1

Snel Snel probleemoplossend probleemoplossend handelenhandelen

Snelle resultaten Snelle resultaten Iets kunnen wat Iets kunnen wat

een leek niet kaneen leek niet kan Verpleegtechnisch Verpleegtechnisch

handelenhandelen

Wensbeeld 2 Wensbeeld 2

Graag intensief Graag intensief contact opbouwen contact opbouwen met mensenmet mensen

Iets kunnen Iets kunnen betekenen voor betekenen voor mensenmensen

Helpen van mensen Helpen van mensen die opgesloten zitten die opgesloten zitten in zichzelf in zichzelf

Beelden over patiënten Beelden over patiënten

Gekke mensenGekke mensen Geen communicatie Geen communicatie

mogelijkmogelijk Stille mensen die het Stille mensen die het

moeilijk hebbenmoeilijk hebben Opgesloten in zichzelfOpgesloten in zichzelf Oude mensenOude mensen Griezels Griezels Agressief Agressief

Beelden vervolg Beelden vervolg

Niet of nauwelijks Niet of nauwelijks behandelbaarbehandelbaar

Daklozen en Daklozen en verslaafdenverslaafden

Of …Of …

helemaal geen helemaal geen beelden beelden

Werken in de GGZWerken in de GGZ

Veel variatie in het Veel variatie in het werk werk

Werken in de GGZWerken in de GGZ

Herkomst beelden Herkomst beelden

?? Media Media StraatStraat Opvoeding & religieuze achtergrondOpvoeding & religieuze achtergrond School School Stage Stage

Bij alle respondentenBij alle respondenten

Angst voor de agressieve patiënt Angst voor de agressieve patiënt

Geen kennis / geen stage Geen kennis / geen stage

Specifieke competenties nodig: Specifieke competenties nodig: Benodigde competenties niet op Benodigde competenties niet op school te ontwikkelen school te ontwikkelen

TypenTypen

Type 1 Weet niet Type 1 Weet niet

Type 2 Type 2

Behoefte georiënteerde Behoefte georiënteerde verpleegkundige (resultaat)verpleegkundige (resultaat)

TYPE 3TYPE 3

Interactie georiënteerde Interactie georiënteerde verpleegkundige (interactieverpleegkundige (interactie))

Invloed type 1Invloed type 1 Geen beelden Geen beelden

Overheersend andere Overheersend andere zorgcategorie zorgcategorie

Kiest voor wat hij kent Kiest voor wat hij kent en niet voor wat hij en niet voor wat hij niet kent niet kent

Sterk idee van de Sterk idee van de verpleegkundige (A)verpleegkundige (A)

Type 2Type 2 Geen behandelresultaat Geen behandelresultaat

Wensbeeld niet te behalen Wensbeeld niet te behalen in de GGZin de GGZ

Aanzien / statusAanzien / status

Niet de juiste Niet de juiste eigenschappen eigenschappen

Niet omgaan met Niet omgaan met onvoorspelbaar gedragonvoorspelbaar gedrag

Gericht op technisch Gericht op technisch handelen handelen

Invloed type 3Invloed type 3 Niet stevig genoeg in Niet stevig genoeg in

de schoenende schoenen

Angst niet voldoende Angst niet voldoende afstand te kunnen afstand te kunnen nemennemen

Te weinig Te weinig levenservaringlevenservaring

Denkt dit niet op Denkt dit niet op school te kunnen leren school te kunnen leren

Conclusies Conclusies

Stereotype & negatieve beelden Stereotype & negatieve beelden

Dezelfde beelden hebben Dezelfde beelden hebben verschillende invloed op de keuze verschillende invloed op de keuze

Sommigen studenten zijn niet Sommigen studenten zijn niet geschikt voor de GGZgeschikt voor de GGZ

Aanbevelingen Aanbevelingen

1. Zorgen voor een juiste beeldvorming1. Zorgen voor een juiste beeldvorming 2. Bewustwording 2. Bewustwording

3.Onderzoeken van de gedragdeterminanten 3.Onderzoeken van de gedragdeterminanten bij studenten bij studenten (maatwerktrajecten)(maatwerktrajecten)

4. Stagebeleid4. Stagebeleid

5. Bijscholing5. Bijscholing

In het curriculumIn het curriculum

VoldoendeVoldoende theorie en vaardigheden theorie en vaardigheden Lezen van verhalen/ autobiografieLezen van verhalen/ autobiografie Werken met ervaringsdeskundigen Werken met ervaringsdeskundigen

en clientenbelangenbureauen clientenbelangenbureau Verplichte of gerichte stage GGZVerplichte of gerichte stage GGZ Bewustwording Bewustwording Keuzebegeleiding Keuzebegeleiding

Keuzebegeleiding Keuzebegeleiding

Onderzoek naar keuzemotievenOnderzoek naar keuzemotieven

Maatwerk op de keuzemotieven Maatwerk op de keuzemotieven (Bijvoorbeeld via een minor)(Bijvoorbeeld via een minor)

SLB en coach SLB en coach

stagebeleid stagebeleid

Met de GGZ samen ontwikkelen van Met de GGZ samen ontwikkelen van een juiste invulling GGZ stageeen juiste invulling GGZ stage

PreceptorshipPreceptorship

Samen opleiden Samen opleiden

docentendocenten

RolmodelRolmodel

Bijscholing door docentstagesBijscholing door docentstages

Gericht aannamebeleid Gericht aannamebeleid