Vertikalna i horizontalna Vertikalna i horizontalna podjela vlastipodjela vlasti

Vertikalna podjela vlastiVertikalna podjela vlastiCentralizacija – koncentracija

političke moći na nacionalnom nivou

Decentralizacija – širenje lokalne autonomije prenošenjem ovlašćenja i odgovornosti sa nacionalnih na lokalna tijela

Razlozi za centralizaciju:Razlozi za centralizaciju:Nacionalno jedinstvoUsaglašenostJednakostBlagostanje

Razlozi za Razlozi za decentralizaciju:decentralizaciju:ParticipacijaOtvorenostLegitimnostSloboda

Odnosi centar - periferijaOdnosi centar - periferijaUnitarni sistemFederalni sistem

◦Podijeljeni suverenitet – dva nivoa vlasti koja pravno i politički nisu potčinjena jedno drugom

Konfederalni sistem◦Ograničen savez država u kojem

svaka država članica zadržava svoju nezavisnost koja je obično osigurana jednoglasnim donošenjem odluka

Federalni sistemiFederalni sistemiBrazil, SAD, Pakistan, Australija,

Meksiko, Švajcarska, Nigerija, Malezija, Kanada

Razlozi za federacije:◦Istorijski, ujedinjavanje različitih

cjelina koje bi da očuvaju identitet◦Spoljašnja prijetnja◦Geografska veličina◦Kulturna i etnička različitost

Obilježja federalizma:Obilježja federalizma:Dva relativno autonomna nivoa

vlastiPisani ustavUstavni sudZajedničke institucije (dvodomni

parlament)

Prednosti i manePrednosti i maneAutonomijaNestabilnost

Unitarni sistemiUnitarni sistemiVećina savremenih državaJedan nivo nacionalne vlastiJedinstvenost i kontrolaDevolucija – prenos vlasti sa više

na nižu◦Administrativna◦Zakonodavna

Lokalna vlastLokalna vlastSve države imaju organizaciju

vlasti na lokalnom nivouUvažavanje različitostiParticipacijaZavisi od centra

Horizontalna podjela Horizontalna podjela vlastivlasti

Horizontalna podjela vlastiHorizontalna podjela vlastiTri grane vlasti – Šarl Monteskje

Zakonodavna – parlament ◦stvara pravo

Izvršna – vlada, šef države ◦primjenjuje pravo

Sudska – sudovi ◦prosuđuje o primjeni prava

Parlamentarni i predsjednički Parlamentarni i predsjednički sistemsistemOdnos između zakonodavne i

izvršne grane vlasti je kriterijParlamentarni je onaj u kome

izvršna proističe iz i odgovara zakonodavnoj grani vlasti

Predsjednički je onaj u kome su grane vlasti odvojene kada je u pitanju odgovornosti

Parlamentarni sistemParlamentarni sistemVlada se formira na osnovu

rezultata izboraVladu čine partije koje imaju

većinu u skupštiniVlada odgovara skupštiniVlada može i da raspusti skupštinuPonekad postoji i šef države koji

nije premijer – predsjednik ili monarh

Predsjednički sistemPredsjednički sistemPodjela vlastiVlada i skupština se posebno biraju i

svaka ima nezavisna ovlašćenjaUloga šefa države i šefa vlade

ujedinjena je u funkciji predsjednikaKabinet i savjetnici u službi

predsjednikaIzborni mandati nepromjenjiviSistem checks and ballancesPodvrsta: polupredsjednički

◦Kohabitacija

SkupštineSkupštineOrgani predstavljanjaFunkcije:

◦Zakonodavna◦Predstavljanje◦Kontrola◦Političko regrutovanje◦Legitimitet

Struktura skupštinaStruktura skupštinaJednodomne i dvodomnePrednosti i mane

◦Ograničenje moći◦Djelotvornija kontrola izvršne vlasti◦Prošireno predstavljanje◦Jednodomne djelotvornije◦Drugi dom često nedemokratski◦Institucionalni sukob među

domovima

Zakonodavni proces - Zakonodavni proces - skicaskicaKo predlaže zakon?Odbori

◦Detaljno razmatranje zakonskih prijedloga

◦Specijalizovani odbori◦Posebno formirani odbori

Plenarna sjednicaVećina koja je potrebna za

usvajanje

Skupštine danas:Skupštine danas:U kojoj mjeri zaista kreiraju

politiku?Da li i zašto skupštine slabe?

◦Disciplinovane političke partije◦Velika vlada◦Odsustvo vođa◦Moć interesnih grupa i medija

Da li Skupštine i jačaju?

Izvršna vlastIzvršna vlastGrana vlasti odgovorna za

sprovođenje zakona i politike koju je usvojila zakonodavna vlast. ◦Politička izvršna vlast◦Birokratska izvršna vlast

Funkcije izvršne vlasti:Funkcije izvršne vlasti:Ceremonijalne dužnostiKontrola kreiranja politikePolitičko vođstvoUpravljanje birokratijom Rješavanje kriza

Moć u izvršnoj vlasti: Ko?Moć u izvršnoj vlasti: Ko?PredsjedniciPremijeri

◦Kabinetska vlada – premijer primus inter pares

◦Kancelarska vlada – moć koncentrisana u rukama premijera

Monarsi

Teorije vođstvaTeorije vođstvaVođstvo kao lični dar

Aktivno-pozitivni Aktivno-negativni Pasivno-pozitivni Pasivno-negativni

Vođstvo kao sociološka pojavaVođstvo kao organizaciona

pojavaVođstvo kao političko umijeće

Četiri stila vođstvaČetiri stila vođstvaLeseferTransakciono transformaciono