Embed Size (px)
Citation preview
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 1
รองศาสตราจารย นายแพทยกตต ตอจรสบรรณาธการ
บรรณาธการแถลง
ภาพปกดานในเปนบรรยากาศของการประชมสมมนาวชาการ
ธาลสซเมยแหงชาต: Action Plan for Thalassemia ครงท 20 ประจำาป
2557 เมอวนท 17-19 ธนวาคม พ.ศ.2557 จด ณ โรงแรม มราเคล
แกรนด กรงเทพมหานคร การประชมประสพความสำาเรจไปดวยดมผ
เขารวมประชมทงสน 609 คน การประชมครงตอไปเจาภาพจะเปน
กรมวทยาศาสตรการแพทยรวมกบมลนธโรคโลหตจางธาลสซเมย
แหงประเทศไทย
งานพบปะสงสรรคสมาชกชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยแหง
ประเทศไทยครงท 26 และงานวนธาลสซเมยโลก ครงท 14 โรงพยา
บาลพระมงกฎเกลารบเปนเจาภาพ หวขอการประชมเรองการเตรยม
ความพรอมสำาหรบพวกเราชาวธาลสซเมยเพอเขาสวยรนและการ
ดำาเนนชวตในผใหญ จะจดในวนอาทตยท 10 พฤษภาคม 2558
เวลา 08.00-14.30 น. ณ หองประชมชน 10 อาคารพชรกตยาภา
รพ.พระมงกฎเกลา โดยในชวงบายจะม การประกวด Thalassemia’s
Got Talent ซงจดเปนปท 2 จงขอเรยนเชญเพอนๆ สมาชกมารวม
งานกนมากๆ นะครบ
ในฉบบนมสมาชกสง E-mail คำาถามเกยวกบผลเลอดของ
การตรวจสขภาพประจำาปและการตรวจคดเลอกทหารของผปวยธาลส
ซเมย ซงเปนเรองทเกยวของทนารสมาชกฯ ลองเขาไปอานรายละเอยด
ของเนอหาในคอลมนคำาถามคำาตอบ สวนคอลมนประจำาทนาสนใจใน
ฉบบนประกอบดวย เลาเรองเลอดตอนท 21 เรอง เรองของฮอรโมน
และคอลมนคยกบหมออรณ เรองการรกษาโดยการเปลยนยนในโรค
ธาลสซเมย จงขอเชญชวนสมาชกฯ ชวยกนสง E-mail มาถามขอ
ของใจซงทางบรรณาธการยนดตอบและจะนำาคำาถามคำาตอบดงกลาว
มาลงในจลสารฯเพอจะเปนประโยชนกบผอานตอทานอนๆ นอกจาก
นนสมาชกฯสามารถเขยนเรองมาเลาสกนฟงหรอแจงขาวสารเพอการ
ประชาสมพนธไดท E-mail: [email protected] ทางบรรณาธการยนด
เปนสอกลางแจงขาวสารใหเพอนสมาชกฯ ไดรบทราบและสามารถ
อานจลสารฉบบออนไลนไดท www.thalassemia.or.th
ความสำาเรจของจลสารฯ เกดจากความรวมมอรวมใจของ
อาจารยทกทานทไดสละเวลาเขยนบทความอนเปนประโยชนแกเพอน
สมาชก คณะบรรณาธการจลสารยงมงมนทจะทำาจลสารฯ ใหมเนอหา
สาระทเปนประโยชน เสรมสรางองคความรใหกบสมาชก เปนศนยรวม
ขอมลขาวสารเกยวกบโรคธาลสซเมย ตอบปญหาไขขอของใจ และเปน
กำาลงใจใหผปวยและผปกครองตลอดไป
สดทายน ขอขอบคณมลนธโรคโลหตจางธาลสซเมยแหง
ประเทศไทย และบรษทโนวารตส (ประเทศไทย) จำากด ทใหการสนบ
สนนการจดทำาจลสารฯ
พบกนใหมฉบบหนาครบ
08.00-09.00 น. ลงทะเบยน
09.00-09.30 น. พธเปดโดย
ประธานมลนธ โรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย
ประธานชมรม
โรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย
ผอำานวยการ
โรงพยาบาลพระมงกฎเกลาและ
วทยาลยแพทยศาสตรพระมงกฎเกลา
09.30-10.00 น. บรรยายการรกษาดวยสเตมเซลล
และการเปลยนยน
ศ.นพ.สรเดชหงสอง
10.00-10.15 น. รบประทานอาหารวาง
10.15-11.15 น. อภปรายหมเรอง
การรกษา/การเตรยมความพรอมเมอสวยรน
และกอนมค
ผศ.พญ.สภญญาอนอว
รศ.พญ.ปราณสจรตจนทร
พ.อ.หญง.รศ.พญ.ปรศนาพานชกล
พ.อ.ผศ.นพ.กตตบรณวฒ
11.15-12.00 น. กจกรรมถามตอบ
รศ.พญ.ปราณสจรตจนทร
รศ.พญ.ดารนทรซอโสตถกล
รศ.นพ.นพดลศรธนารตนกล
ผศ.พญ.กลบสไบสรรพกจ
ศ.พญ.อำาไพวรรณจวนสมฤทธ
นพ.ธนยชยสระ
นพ.ชนนทรลมวงศ
นพ.ตนตนยนำาเบญจพล
พญ.อรโณทยแกวมกญชร
12.00-13.00 น. รบประทานอาหารกลางวน
การแสดงดนตร
โดย นกเรยนแพทยทหาร
วทยาลยแพทยศาสตรพระมงกฎเกลา
เกมสตอบปญหา แจกรางวล
โดย แพทยประจำาบานกมาร
รพ.พระมงกฎเกลา
13.00-14.30 น. การประกวด Thalassemia’s Got Talent ปท 2
14.30-15.00 น. ประกาศผลการประกวด
Thalassemia’sGotTalentปท2
และถายภาพรวมกน
งานชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทยครงท26
และวนธาลสซเมยโลกครงท14
วนอาทตยท 10 พฤษภาคม 2558 ณ หองประชมชน 10
อาคารพชรกตยาภา โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
Theme: Preparedness to Adolescent and Adult Life
2 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
บรรณาธการแถลง
รองศาสตราจารย นายแพทยกตต ตอจรส
คยกบ..หมออรณศาสตราจารย แพทยหญงอรณ เจตศรสภาพ
กจกรรมมลนธ ป 2557
สารจากเพอนสมาชกเรองเลา...จากเพอนถงเพอน
สารจากเพอนสมาชก: คำาถามคำาตอบรองศาสตราจารย นายแพทยกตต ตอจรส
จลสารชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย
สารบญ
จลสารชมรม
เลาเรองเลอด ตอนท 21นายแพทยจกรกฤษณ เออสนทรวฒนา
รองศาสตราจารย นายแพทยธนยชย สระ
โครงการชวยเหลอผปวยภาวะเหลเกนเอกซแพป (EXPAP)
รองศาสตราจารย นายแพทยวปร วประกษต
สรปการประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยนงรตน จนท
โรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย
งานชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทยครงท 26
และ วนธาลสซเมยโลก ครงท 14
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 3
เลาเร
องเลอด ตอนท 21
นพ.จกรกฤษณ เออสนทรวฒนา
รศ. นพ.ธนยชย สระ
สวสดครบ พบกนอกเชนเคยในบทความชดเลาเรองเลอดนะครบ สำาหรบ
ตอนนจะขอเลาเรองของสารกลมหนงทเราเรยกมนวา ฮอรโมน บางนะครบ
อนทจรง ฮอรโมนนไมไดเปนสวนประกอบของเลอดโดยตรงแตมนมความสำาคญ
ตอรางกายมาก และเราสามารถพบมนไดในเลอดอยเสมอทงนกเนองจากรางกาย
จำาเปนตอง ใชเลอดเปนเสนทางลำาเลยงฮอรโมนไปยงอวยวะเปาหมายนนเอง
เออรเนสต สตารลง
ผบญญตคำ�ว� “ ฮอรโมน ”
สารกลมทเราเรยกรวมๆ กนวาฮอรโมนนจรงๆ แลวประกอบขนจากสารหลาย
กลมซงมหนาตาตางๆ กนไป เชน อนพนธของกรดอมโน โปรตน หรอพวกสเตยรอยด
แตลกษณะรวมกนของมนกคอเปนสารทตอมไรทอสรางขนมาเพอใชสงสญญาณใหแก
อวยวะเปาหมายของมนใหทำาหนาทไดอยางเหมาะสมกบความตองการของรางกายใน
ขณะนน ซงชอของ “ ฮอรโมน ” เอง กสอถงลกษณะการทำางานแบบน โดยมนมทมา
จากคำากรยากรก “ ออรมาโอ ” (ormao) หมายถง “ กระตน ”
ในชวงกลางครสตศตวรรษท 19 นกวทยาศาสตรฝรงคนพบเครองในหลายชน
ในรางกายมนษยทไมมชองทางตดตอกบโลกภายนอก นอกจากโดยผานทางเสนเลอดเทา
นน ทำาใหในสมยนนเขาเรยกของพวกนรวมๆ กนเปนภาษาเยอรมนวา “ Blütdruesen ”
(อานวา “ บลทดรอเซน ” เวลาอานกรณาทำาเสยงหนกๆ แบบคนเยอรมนดวยจะไดอารมณ
ดมาก) ซงแปลตรงตวคอ “ ตอมเลอด ” นนเอง อวยวะพวกนโดยสวนใหญแลวกไดแก
ของทปจจบนเราเรยกมนวาตอมไรทอ อยางเชน ตอมไทรอยด ตอมหมวกไต (ตอม
หมวกไตไดชอแบบนเนองจากมนอยแปะอยขางบนของไตคลายๆ กบเปนหมวกไมได
แปลวาไตกลวแดดจะเผาหนาหมองจนตองใสหมวกแตอยางใด) เปนตน อยางไรกตาม
เนองจากการเรยกแบบนเปนการเรยกตามลกษณะทางกายวภาค มนจงรวมเอาของ
ทปจจบนเราไมไดรวมไวในกลมของตอมไรทอแลว อยางเชน ตอมนำาเหลอง ตอมไทมส
หรอมามเขาไวดวย
พอเรมเขาชวงปลายศตวรรษท 19 กเรมมคนสงเกตวาการทำางานทผดปกต
ของอวยวะพวกตอมเลอดหลายๆ ชนดทำาใหเกดอาการตางๆ ขนมาได ซงปรากฏ
วาตอมเลอดพวกนไดแกตอมหมวกไต และตอมไทรอยด ซงเปนกลมทตอมาเราเรยก
มนวาตอมไรทอนนเอง
ความจรงแลวการทดเหมอนวาการทดลองเพอศกษาความผดปกตจากตอม
เลอดทงหมดในยคนน ทำาเฉพาะกบตอมไรทอนอาจจะไมใชเรองบงเอญ ทงนเนอง
จากวาจากลกษณะการทำางานของมน เมอเกดความผดปกตกบตอมไรทอ อาการท
ปรากฏออกมาจะคอนขางชดเจน ในขณะทพวก “ตอมเลอด” อนๆ ทไมใชตอมไรทอ
เมอเกดความผดปกต อาการจะไมไดชดเจนนก อนนกทำาใหคนทศกษาพวกตอมไรทอ
สามารถตพมพผลงานได ในขณะทคนทศกษาตอมเลอดอนๆ ไมพบอะไรทนาสนใจ
กจะไมสามารถตพมพผลงานได (นทานเรองนสอนใหรวา การคนพบทางวทยาศาสตรนน
นอกจากจะอาศยสตปญญาแลว ยงตองอาศยโชคและความอดอกดวย) ถาดแตผลงาน
ทตพมพออกมา กจะดเหมอนวาทกคนทำาวจยแตกบตอมไรทอโดยไมไดทำาการวจยใน
ตอมเลอดอนๆ
4 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
ในป 1889 (พ.ศ. 2432 อยในชวง
กลางรชสมยของ พระบาทสมเดจพระ
จลจอมเกลาเจาอยหว) มงานวจยทนา
สนใจตพมพออกมาอกเรองหนง ซงบท
ความในวารสารของสมาคมแพทยองกฤษ
ทตพมพสามสปดาหหลงจากนน ไดราย
งานไววาเรองนเปนขาวดง ไดรบความ
สนใจจากสาธารณชนอยางมากมาย (เขา
ใจวาถาเปนสมยนกคงจะประมาณวาลง
ขาวหนา 1 พรอมแชร / ไลค / รทวตกน
อกเพยบ) คอศาสตราจารย นายแพทย
ชาลส-เอดอารด บรอง-เซการด (Charles-
Ëdouard Brown-Séquard: 1817-1894) แพทยทางระบบประสาท และนกสรรวทยา
ชอดง ซงมผลงานทสำาคญเกยวกบการ
ศกษาความผดปกตของไขสนหลง และ
เมอ 33 ปกอนหนานน ยงเปนผคนพบ
วาสตวทดลองทถกตดตอมหมวกไตออก
ไป จะไมสามารถมชวตอยได (ซงอนนก
แปลวาตอมหมวกไตมความสำาคญตอการ
ดำารงชวต) เสนอความเหนวาในอณฑะ
มสารทกระตนใหรางกายคกคก กระฉบ
กระเฉง มพลง (อา เดยว กอนจะมใคร
คดอะไรไปอยางลกลำาสงใหญกวางไกล
ไปถง 84,000 โยชน ผมคดวาเจาสารทวา
นนาจะเทยบไดกบฮอรโมนทปจจบนเรา
รจกกนในชอวา “เทสโทสเตอโรน” ซงก
คอฮอรโมนเพศชายครบ อยางไรกตาม
ผลการทดลองของบรอง-เซการด และของ
นกวทยาศาสตรคนอนททำาการทดลอง
เรองนในยคเดยวกนดจะคอนขาง “ โอเวอร ”
ไปจากผลทนาจะเกดจากเทสโทสเตอโรน
อยมากเหมอนกน) โดยทานศาสตราจารย
ซงขณะนนอายได 72 ปแลว ไดทดลอง
ฉดสารสกดจากอณฑะของหนตะเภาและ
สนข (คอหมายความวาอณฑะของหน
ตะเภา และอณฑะของสนข ไมไดแปลวา
อณฑะอนเดยวกนแบงกนใชระหวางหน
ตะเภาและสนขแตอยางใด) ใหกบตวเอง
ซงบรอง-เซการด กบอกวามนชวยให
เขากระชมกระชวยและมสขภาพแขงแรง
ขน (อนนตนฉบบใชคำาวา “rejuvenating”
ซงความหมายในปจจบนคอทำาใหออนวย
ลง ทำาใหกลบเปนหนมเปนสาวมากขน แต
ผมไมแนใจวาเมอรอยกวาปกอน คำานใน
ทางการแพทยมความหมายเฉพาะอยาง
อนอกหรอเปลาเหมอนกนครบ อยางไร
กตาม เมอดจากบรบทแลวคดวานาจะเปน
ความหมายเหมอนปจจบนนแหละ (จรงๆ
มบางรายงานในยคนนใชคำาวา “elixir of
youth”-“ยาอายวฒนะ” ดวยซำา) ถาเปนสมย
นเราอาจไดเหนคลปทาน ศาสตราจารย
บรอง-เซการด ออกมาพดวา “โอว ซารา
มนยอดมาก” พรอมกบเตะภาชนะอะไร
ตอมอะไรไปดวยกเปนไดครบ) นอกจาก
น ในเวลาไลๆ กนกมแพทยอกทานหนงท
ทราบขาวเรองน กไดทดลองเอาสารสกด
จากอณฑะของสตว ไปฉดใชชายสงอาย
อกสามคน ซงกปรากฎวาทงหมดตางก
รสกวาเปนหนมขนโดยทวหนา เรองนก
เลยทำาใหชวงนนเกดเปนเรองฮตทจะทด
ลองเอาสารสกดจากอณฑะไปทดลองฉด
ใหคนไขโรคตางๆ มากขน ซงกวากนวา
ไดผลดมากมาย ตอมากเลยมคนคดวา
จรงๆ แลวสารกระตนนมนคงจะมอยใน
เนอเยอทกอยางนหละ ไมไดจำากดอยแต
ในอณฑะ กเลยเกดเปนแฟชนเอาสารสกด
จากเนอเยออนๆ มาทดลองฉดใหคนไข
กนเปนการใหญ
ถงตรงนขอแวะอธบายนดหนงนะ
ครบ คอถงแมวาสมมตฐานและขอสรปของ
บรอง-เซการดจะสมเหตสมผลตามองค
ความรทมอยในขณะนน แตเอาเขาจรงๆ
แลว ดเหมอนวาผลอนแสนมหศจรรยของ
สารสกดจากอณฑะน นาจะเกดจากอปา
ทานของทงคนใหยาและคนทไดรบยา มาก
กวาทจะเปนผลจรงๆ ของมน เนองจาก
ทงสองฝายตางกทราบวากำาลงไดยา คน
รบกเชออยลกๆ วาเดยวจะตองดขนละนา
แลวกเลยทำาใหรสกวาดขนมาจรงๆ สวน
คนทใหยากเชออยลกๆ วาเดยวคงจะเหน
วาคนไขดขน เวลาประเมนผล จตใตสำานก
กพยายามตความไปในทางทดขนอย
ตลอด ถงแมวาเจาตวจะไมไดตงใจอยาง
นนกตาม ซงอนนเปนเรองปกตทเกดขน
ไดในการทดลองแบบ “เปด” ในลกษณะ
น วธมาตรฐานในการศกษาประสทธภาพ
ของยาในปจจบนจงตองทำาในลกษณะ “ปด”
ไมใหทงสองฝายทราบวากำาลงไดยาอย
จรงๆ หรอเปนยาหลอกๆ กนแน
ทนกอาจจะมคนสงสยตอวา แลวเรา
รไดอยางไรวาผลทเหนเปนจาก อปาทาน
อยางเดยว ไมไดเกดรวมไปกบผลจรงๆ
จากสารสกดจากอณฑะ (คอมนอาจจะม
ผลรวมกนกไดนนา ประมาณวาดขนจรงๆ
สวนหนง และมอปาทานวาดขนดวยอก
สวนหนง) อนนกมเหตผลอย 3-4 อยาง
ครบ อยางแรกกคอ สมมตฐานและขอ
สรปของบรอง-เซการด ตงอยบนขอเทจ
จรงทไมถกตอง (คอมนถกตามแนวคด
ของคนในสมยวคตอเรย แตในปจจบน
เรามขอมลมากขน เรากทราบวามนไม
ถก อนนถาอธบายแลวเดยวยาว ถาใคร
อยากรรายละเอยดเพมเตมขอใหไปดใน
ยอหนาทสองของบทความของ บรอง-
เซการด ทตพมพเมอป 1889 ในเอกสาร
อางองครบ) ประเดนถดมากคอ ถงแมวา
ผชายทอายมากจะมระดบฮอรโมนเทส
โทสเตอโรนทลดตำาลงบาง แตระดบทตำา
ลงนไมไดแตกตางจากเดมมาก และโดย
สวนใหญแลวกจะไมไดมอาการอะไร การ
ทเราเลอกชายอายมากมา 4 คน และให
สารสกดจากอณฑะ (ซงกเหมอนกบให
เทสโทสเตอโรน) เขาไป แลวอาการดขน
มากกนทกคนจงเปนเรองทเปนไปไดยาก
มาก นอกจากน อาการสวนใหญท บรอง-
เซการด บอกวาดขนกไมไดเกยวของกบ
เทสโทสเตอโรน ซงประเดนน จรงๆ แลว
กรวมถงคนไขรายอนๆ ซงในยคทแนว
คดนกำาลงเฟองฟ กมใครตอใครรายงาน
วาอาการดขนแบบคอนขาง “โอเวอร” มาก
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 5
จนถงขนาดทวารสารทางการแพทย แลน
เซต รายงานเชงเสยดสวา มคนรายงาน
วาคนเปนอมพาต ไดยาไปแลวกลกขน
มาเดนไดทนท (อนนโอเวอรมาก) คนขา
พการ ไดยา ไปกโยนไมเทาทงแลวเดนเอง
ได (อนนอาจจะนอยกวาอนแรกนดนง)
แมคนหหนวก คนตาบอดกหายได (ผม
ชอบอนนทสด มนเกนความจรงไปเยอะ
มาก)
อยางไรกตาม ปญหาของทฤษฎ
ทไมไดตงอยบนขอเทจจรงทถกตองกคอ
ในทสดแลว เมอเรามขอมลมากขน เราก
จะพบวามนไมตรงกบความเปนจรงและ
มนกจะถกลมลางไปในทสด และเมอการ
เอาสารสกดจากเนอเยอตางๆ มาฉดเขา
รางกายมนไมไดผลจรงๆ แนวคดนกคอยๆ
เสอมความนยมไปในชวงปลายครสต
ศตวรรษท 19
แตแมแนวคดนจะไมถกตอง มน
กลบมผลดทเกดตามมาบางเหมอนกน
คอในป 1891 นายแพทยวคเตอร ฮอรสลย
(Sir Victor Alexander Haden Horsley:
1857-1916) และจอรจ เมอรเรย (George
Redmayne Murray: 1865-1939) หลง
จากไดทราบเรองการทดลองของ บรอง-
เซการด กไดทดลองเอาสารสกดจากตอม
ไทรอยดของแกะมาฉดใหกบหญงคนหนง
ซงมภาวะพรองไทรอยดจนกระทงตวบวม
กปรากฎวาไดผลด (ซงอนนผมรบรอง
ไดวามนดจรงๆ) และในป 1893 นาย
แพทยจอรจ โอลเวอร (George Oliver:
1841-1915) และศาสตราจารย เอดเวรด
แชแฟร (Sir Edward Albert Sharpey
-Schafer (ชอเดมคอ Edward Schäfer): 1850-1935) นกสรรวทยาแหงมหาวทยาลย
ลอนดอน ทดลองใหสารสกดจากตอม
หมวกไตแกสตวทดลองและกพบวามนทำา
ใหความดนโลหตเพมสงขน ทงสองยงได
ทำาการทดลองตอไปโดยใชสารสกดจาก
ตอมใตสมองและไทรอยดและกพบวามน
มผลตอความดนโลหตดวยเชนกน
เมอแชแฟร ออกจากมหาวทยาลย
ลอนดอนในป 1899 ผทมารบตำาแหนง
ตอจากเขาคอ ศาสตราจารยเออรเนสต
สตารลง (Ernest Henry Starling: 1866-
1927) ซงในตอนนนเพงมอายได 32 ป
(เมอโตขน สตารลงจะเปนนกสรรวทยา
ทมชอเสยง มผลงานมากมาย) สตารลง
ศกษาการหลงนำายอยของตบออน รวม
กบนองเขยของเขา วลเลยม เบยลส (Sir
William Maddock Bayliss: 1860-1924)
เขาพบวาเมอถกกระตนดวยกรด เยอบ
ผวของลำาไสเลกจะสรางสารชนดหนงออก
มาซงจะกระตนใหตบออนหลงนำายอยออก
มา สารนกเลยไดชอวา “ซครตน” (secretin
จาก secretion “การหลง”)
ถงตรงนคนชางสงเกตอาจจะทวง
วาเยอบผวลำาไสมนไมใชตอมนนา ซงก
ถกตองแลวนะครบ คอถงโดยทวไปแลว
เราจะบอกวาฮอรโมนสรางมาจากตอมไร
ทอ แตความจรงแลวมเนอเยอหลายชนด
ทสามารถสรางฮอรโมนได ซงเรากจะ
เรยกวามนม “การทำางานแบบตอมไรทอ”
ดวย (ตอมมนกคอเนอเยอทมากระจกอย
รวมกนนนแหละ อยาเอารายละเอยด
ปลกยอยมาเปนประเดนส)
สตารลง ไดรบเชญใหไปบรรยายท
ราช วทยาลยอายรแพทยแหงกรงลอนดอน
ในป 1905 ซงเปนครงแรกทเขาใชคำาวา
“ฮอรโมน” มาเรยกสารททำาหนาทกระตน
อวยวะปลายทางเหลาน
ตอนนขอหยดตรงนกอนนะครบ
เดยวตอนหนามาตอดวยเรองฮอรโมนท
มบทบาทในโรคธาลสซเมยกนดกวา
สวสดครบ
เอกสารอางอง
1. Brown-Séquard CE (1889) The effects
produced on man by subcutaneous
injections of a liquid obtained from
the testicles of animals. Lancet July 20,
1889: 105-107. สามารถอานบทความ
ฉบบเตมไดท http://www.usrf.org/news/
TRT/Brown-Sequard,%20Lancet,%
201889.pdf
2. Brown-Séquard CE (1893) On a new
therapeutic method consisting of the
use of organic liquids extracted from
glands and other organs. Brit Med J
2:1145-1147;1212-1214.
3. Henderson J (2005) Ernest Starling
and “hormones”: an historical com-
mentary. J Endocrinol 184: 5-10.
4. Medvei VC (1993) The history of clini-
cal endocrinology: a comprehensive
account of endocrinology from earliest
times to the present day. CRC Press.
pp. 159-166.
6 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
ศ. พญ.อรณ เจตศรสภาพ
คยกบ... หมออรณ
เปนเบตาธาลสซเมยฮโมโกลบนอและการ
รกษาไดผลด ในเดอนธนวาคม ค.ศ. 2014
มจดหมายขาวจาก Thalassemia Interna-
tional Federation (TIF) วาไดมการรกษา
ดวยการเปลยนยนใหแกผปวยธาลสซเมย
และฮโมโกลบนผดปกตรายท 4 ไปแลว
ตองขอบคณทมแพทยและนกวทยา
ศาสตรทไดพฒนาการรกษาดวยการเปลยน
ยนจนสำาเรจ วชาการเรองนมการพฒนา
อยางมากในตลอดระยะเวลา 20 ปทผานมา
นบตงแตการตดตอยนใหมการแสดงออกของ
ยนเบตาในระดบทจะทำาใหมการสรางสาย
เบตาโกลบนไดเพยงพอทจะไปสรางฮโม
โกลบนหรอสารสแดงในเมดเลอดแดงซงเปน
สวนสำาคญในการนำาออกซเจนไปเลยงสวน
ตางๆ ของรางกาย
ยนคออะไร
การรกษาดวยการเปลยนยนเปนอยางไร
ยนเปนหนวยพนธกรรมประกอบดวย
สวนของดเอนเอ ยนมความสำาคญในการ
ควบคมลกษณะของสงมชวตและสามารถ
สงตอลกษณะพนธกรรมไปสลกหลาน ดงนน
หากยนทสำาคญปกตสงมชวตตางๆ จะปกต
แตหากยนผดปกตขนกบวาความผดปกต
นนเกยวของกบอะไร เนองจากผลผลตทยน
ควบคมคอการสรางโปรตน ซงโปรตนเปน
สวนประกอบของ เอนไซม ฮอรโมน หรอ
ฮโมโกลบน ทจำาเปนในการดำารงชพ
ตามทหมอเคยพดเรองการรกษาโรคธาลสซเมยซงมหลายวธไดแกการ
ใหเลอดเพอรกษาอาการซด และแกไขความผดปกตทเกดจากโรคธาลสซเมย เชน
การเปลยนแปลงหนาตาการเจรญเตบโตทองโตเนองจากตบและมามโตการให
ยาขบธาตเหลกเมอมภาวะธาตเหลกเกน การปลกถายเซลลตนกำาเนดเมดเลอด
หรอการรกษาดวยการเปลยนยน การใหยาเพอกระตนใหมการสรางมฮโมโกลบน
เอฟ(HbF)สงขนและการรกษาแบบประคบประคองอน
การรกษาเพอใหหายจากโรคคอการ
เปลยนทเซลลตนกำาเนดเมดเลอดใหมการ
สรางเลอดแดงไดปกตเพอไมใหมการแตก
ของเมดเลอดแดงซงเปนจดเรมตนททำาให
เกดการเปลยนแปลงตางๆตามมาในโรค
ธาลสซเมย เบองหลงการสรางเลอดปกตตอง
มยนทเกยวของกบการสรางเมดเลอดแดง
ปกต การปลกถายเซลลตนกำาเนดเมดเลอด
หรอ การปลกถายไขกระดกโดยการนำา
เซลลตนกำาเนดเมดเลอดจากผอนมาใสให
ผปวยซงหมอไดเลาใหฟงในครงกอนนนก
เปนการเปลยนแปลงตวตนกำาเนดเมดเลอด
จากทสรางเมดเลอดแดงผดปกตใหกลบมา
สรางไดปกต โดยผทจะบรจาคเซลลตนกำาเนด
เมดเลอดจะตองมลกษณะทางพนธกรรมท
เรยกวา เอชแอลเอ (HLA: human leukocyte
antigen) ทสำาคญเขากนไดกบผปวย และ
ทำาใหการปลกถายเซลลตนกำาเนดเมดเลอด
สำาเรจไดดวยด คอไมเกดการตอตานกน
หรอตอตานกนนอยทสดซงผให หรอโดเนอร
(donor) สวนใหญกคอพนองของผปวย และ
ผใหตองมยนทเกยวของกบการสรางเมดเลอด
แดงปกตหรออาจมความผดปกตทเปนเพยง
พาหะธาลสซเมยไมใชโรคธาลสซเมย
ปญหาทสำาคญในการปลกถายเซลล
ตนกำาเนดเมดเลอดคอไมมพนองทมเอช
แอลเอ เขากนได เนองจากบดามารดาทม
บตรเปนโรคธาลสซเมยมกมบตรนอยเพราะ
กลววาบตรคนตอไปทเกดมาอาจเปนโรค
ธาลสซเมยอก ปจจบนมการปลกถายเซลลตน
กำาเนดเมดเลอดโดยการใชโดเนอรทไมไดเปน
ญาตกน ทมเอชแอลเอเขากนได (matched
unrelated donor) กประสบความสำาเรจ
จำานวนมาก อยางไรกตามการหาโดเนอรกลม
นกไมใชเรองงาย
การรกษาดวยการเปลยนยน (gene
therapy) ตดปญหาเรองไมมโดเนอรเนอง
จากใชเซลลตนกำาเนดเมดเลอดของตวผ
ปวยเองมาเตรยม โดยการเตรยมนนยงยาก
มาก หลกการคอทำาใหผปวยทมยนผดปกตใน
เซลลตนกำาเนดเมดเลอดกลบมามยนปกต
หรอเกอบปกตทสามารถสรางเมดเลอดแดง
ใหผปวยไดเพยงพอทจะมชวตอยไดโดยไม
ตองพงพาการใหเลอดตอไป
เมอ ค.ศ.1997 (พ.ศ. 2540) มการ
ประชมธาลสซเมยนานาชาตทเมองหนาน
หนง (Nanning) มณฑลกวางสประเทศจน
หวขอการประชมหนงคอการรกษาดวยการ
เปลยนยนสำาหรบผปวยโรคธาลสซเมย ใน
เวลานนหมอคดวาชาตนจะทนไดเหนการ
รกษานไหมหนอ เพราะดเปนเรองยากท
หางไกลจากความเปนจรงมาก จากนนม
รายงานการรกษาดวยการเปลยนยนในโรค
อนอยประปราย และยงไมทนจะลมเรองน
ในเดอนมถนายน ค.ศ. 2007 ไดมการทำาการ
รกษาดวยการเปลยนยนสำาหรบผปวยโรค
ธาลสซเมยรายแรกทประเทศฝรงเศส ผปวย
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 7
ดเอนเอเปนสายยาวสองสายทม
ลกษณะเปนเกลยวเหมอนบนไดวน สายยาว
นเกดจากการเรยงตวของเบสเปนเสนยาว
และจบกบสายของเบสอกขางหนง ดเอนเอ
ทเปนสายยาวทงสองสายนจะขดอยเปน
สวนของโครโมโซมขางหนง อกขางหนง
ของโครโมโซมกมสายของดเอนเอสองสาย
ขดอยเชนกน ลกษณของโครโมโซมจงคลาย
ปาทองโกทตดกนเปนค ซงจะเหนไดดวย
กลองจลทรรศนเมอนำาเซลลไปเพาะเลยง
แลวนำามาตรวจในเวลาทเหมาะสม โครโมโซม
อยในนวเคลยสของเซลลซงทำาหนาทคลาย
เปนกองบญชาการเนองจากมยนจำานวนมาก
ทควบคมการทำางานในการสรางโปรตนตางๆ
ทจำาเปน
โรคธาลสซเมยมความผดปกตทยน
ทควบคม การสรางสายโกลบน แบงเปนกลม
ใหญๆเปนแอลฟาธาลสซเมยและเบตาธาลส
ซเมย หรอแอลฟาและเบตาธาลสซเมยรวม
กนในคนเดยวกน โดยเรยกชอตามความผด
ปกตของยนททำาใหเกดโรค โรคเบตาธาลส
ซเมยมความผดปกตทยนเบตาแสดงออก
นอยกวาปกตหรอไมแสดงออก ทำาใหเกด
ปญหาในการสรางสายเบตาโกลบนนอยลง
เกดภาวะไมสมดลของสายโกลบนเพราะโดย
ปกตสายเบตาโกลบนจะสรางไดพอๆ กบสาย
แอลฟาโกลบนแลวรวมกนอยางละสองสาย
และจบกบฮมเปนฮโมโกลบน การทสายโกล
บนใดสรางไดนอยลงสายโกลบนอนทเคยเขา
คกนจะเหลอและจบกนเอง การจบในลกษณะ
นทำาใหไดฮโมโกลบนผดปกตซงไมเสถยรจะ
ตกตะกอนและไปเกาะทผนงดานในของเมด
เลอดแดงทำาใหเมดเลอดแดงแตกงายกวา
ปกต และทำาใหเกดอาการตางๆ ของโรค
ธาลสซเมย การรกษาเพอใหโรคหายคอ
การใสยนเบตาทปกตทมการแสดงออกของ
ยนเพอสรางสายเบตาโกลบนไดเพยงพอเขา
ไปแทน การรกษาดวยการเปลยนยนในเรอง
ความผดปกตของฮโมโกลบนในเวลานเนน
ไปทเบตาธาลสซเมยและโรคซดซกเกลเซลล
(sickle cell anemia) ศนยทสามารถรกษา
ดวยการเปลยนยนไดอยทฝรงเศส อตาลและ
สหรฐอเมรกา
ขนตอนทสำาคญในการรกษาดวยการ
เปลยนยน คอการเตรยมไวรสใหเปนตวนำา
พายนทตองการหรอเรยกวา vector เขา
ไปในสวนของอวยวะทเกยวของ เปนททราบ
กนอยแลววาไวรสเปนเชอโรคชนดหนงท
สามารถทำาใหเกดโรคตางๆ ตอมนษยและ
สตวได
ไวรสทจะนำามาใชในการรกษาดวย
การเปลยนยนจงตองมการเลอกชนดและ
การปรบแตงไวรสใหลดความสามารถใน
การทำาใหเกดโรคคอทำาใหไวรสไมสามารถ
แบงตว (replication) และเพมจำานวนได อก
ทงไวรสนตองมความสามารถในการนำาเซลล
เปาหมาย (gene of interest) เพอการรกษา
ไดเพยงพอ
ขนตอนในการรกษาดวยการเปลยนยน
ในโรคธาลสซเมยและฮโมโกลบนผดปกต
นำาเซลลตนกำาเนดเมดเลอดออก
จากผปวย เซลลทเอาออกไปนจะนำาไปเตรยม
การใหมการเปลยนยนจากทผดปกตไปเปน
ยนทตองการและในภายหลงจะนำากลบมา
ใหผปวยอกครง
มการเตรยมไวรสใหออนกำาลงลงไม
สามารถแบงตวได มการพฒนาไวรสมา
หลายชนด ในทสดใชไวรสทเรยกวาเลนตไวรส
(lentivirus family) เปนตวนำายนทตองการ
แตแพทยและนกวทยาศาสตรกำาลงศกษาหา
ไวรสทดและปลอดภยมากขนไปอก
นำายนทตองการสอดใสเขาไปในไวรส
ไปเปนสวนของอารเอนเอในไวรส (อารเอน
เอสามารถเปลยนเปนดเอนเอได)
นำาไวรสทมการเปลยนแปลงของยน
โดยมยนทตองการอยนไปผสมกบ เซลลท
นำาออกมาจากผปวยในขอหนง เซลลจะถก
เปลยนแปลงโดยไวรสทใสเขาไปจะไปทำาให
มการเปลยนแปลงทดเอนเอในเซลลของ
ผปวย ยนทตองการไดเขาไปเปนสวนหนง
ในสายดเอนเอของผปวย
มการเตรยมผปวยโดยใหยาเคมบำาบด
เพอลดปรมาณเซลลในไขกระดกทำาใหมพน
ททจะใสเซลลทปรบแตงยนทตองการเพอ
สรางสายเบตาโกลบนตอไป และไมลดภม
ตานทานของผปวย
นำาเซลลทมการเปลยนแปลงของยน
เปนยนทตองการกลบมาใสใหผปวยตามเดม
ตามวธการของการปลกถายเซลลตนกำาเนด
เมดเลอด
เมอการปลกถายเซลลตนกำาเนดเมด
เลอดสำาเรจ (engraft) เซลลทมการเปลยน
แปลงยนใหมนจะสามารถสรางสายเบตาโกล
บนไดตามตองการแมวาการรกษาดวยการ
เปลยนยนจะทำาใหผปวยทมอาการซดหาย
จากภาวะซด แตการเปลยนแปลงทเกดจาก
โรคธาลสซเมยยงไมหายไป ดงนนภาวะเหลก
เกนซงยงคงมอยตองไดรบการรกษาดวย
การใหยาขบธาตเหลกตอจนภาวะธาตเหลก
เกนหมดไป
การรกษาโดยการเปลยนยนจะ
ทำาใหผปวยโรคธาลสซเมยหายจากโรค
คออาการซดดขนไมตองไดรบเลอดเปน
ประจำา แตสงทยงเปนทหวนวตก คอมยน
บางสวนอาจเกยวของกบการเกดมะเรง
ได การพฒนาในการตดตอยนไดมความ
พยายามทจะไปลดการแสดงออกของยน
ทมโอกาสจะไปทำาใหเกดโรคมะเรง ใน
อนาคตอนใกลการรกษาดวยการเปลยนยน
คงทำาใหผลการรกษาโรคธาลสซเมยไดผล
ดตามตองการ สามารถขจดผลขางเคยงท
ไมพงประสงค และทสำาคญคาใชจายถกลง
ทานทสนใจ รายละเอยดและดรปประกอบแนะนำาอาน
Chandrakasan S, Malik P. Gene therapy for hemoglobinopathies: the state of the field and the future. Hematol Oncol Clin North Am 2014; 28: 199-216.
8 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
โครงการชวยเหลอผปวยภาวะเหลกเกนเอกซแพป (EXPAP)
ร.ศ. ดร. น.พ. วปร วประกษต สาขาโลหตวทยา และอองโคโลยภาควชากมารเวชศาสตร และศนยธาลสซเมย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล
กรมการแพทย โดยสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน กระทรวงสาธารณสข รวมกบมลนธโรคโลหตจางธาลสซเมย
แหงประเทศไทย รวมเปดโครงการชวยเหลอผปวยภาวะเหลกเกนเอกซแพป (EXPAP) เพอชวยใหผปวยสามารถเขาถง
การรกษาดวยยาขบเหลก Deferasirox ไดมากขน
ประเทศไทยนบวาเปนประเทศแรกท
เรมดำาเนนโครงการชวยเหลอผปวยภาวะ
เหลกเกนเอกซแพป (EXPAP) โดยในปจจบน
เปนความรวมมอกนระหวางกรมการแพทย
โดยสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน
กระทรวงสาธารณสข รวมกบมลนธโรค
โลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย โดย
มวตถประสงคเพอใหความชวยเหลอผปวย
โรคโลหตจางธาลสซเมย ทมภาวะเหลกเกน
ใหสามารถเขาถงการรกษาดวยยาขบเหลก
Deferasirox ซงจะเปนประโยชนและสงผล
ตอการเพมประสทธภาพในการรกษา ตลอด
จนคณภาพชวตของผปวยโรคโลหตจาง
ธาลสซเมยทมภาวะเหลกเกน โดยโครงการ
นเกดขนไดจากความอนเคราะหจากกรมการ
แพทย โดยสถาบนสขภาพเดกแหงชาต
มหาราชน กระทรวงสาธารณสข ในการนำา
เขายาบรจาคทใชในโครงการ และกรรมการ
จากทงกระทรวงสาธารณสข และมลนธโรค
โลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย ได
วางนโยบาย ในการควบคมการใชยาดงกลาว
ใหถกตองตามวตถประสงคของโครงการฯ
สำาหรบแนวทางการรกษาโรคโลหต
จางธาลสซเมย ทมภาวะเหลกเกน ในกลม
ผปวยทมอายนอย หรอผปวยเดกทมอาย
ตำากวา 6 - 10 ป โดยปกตคนไขกลมน จะ
ไดรบยาฉดทชอวา เดสเฟอรอล (desferal)
ซงมความยงยากในการบรหารยา เพราะตอง
ฉดยาทกๆ 8 - 12 ชวโมงตอวน เปนเวลา
5 - 7 วนตอสปดาห ผปวยกลมทไมสามารถ
ฉดยาเดสเฟอรอลไดกนาจะไดประโยชนจาก
การเขารวมโครงการ EXPAP สำาหรบกลม
คนไขธาลสซเมย ทมอายมากกวา 6 ปขน
ไป สวนมากจะไดรบยาขบเหลก ดเฟอรโพรน
(deferiprone) ซงเปนยาชนดรบประทานท
ผลตขนเองในประเทศไทย อยางไรกตาม
ผปวยบางรายจะมภาวะแทรกซอนจากการ
ใชยาดงกลาวทำาใหมภาวะเมดเลอดขาวตำา
อยางรนแรง ซงสงผลใหผปวยบางกลมไมม
ทางออก หรอไมมทางเลอกในการใชยาขบ
เหลก ผปวยเหลานนเองจงไมสามารถเขา
ถงยาขบเหลก และไดรบการรกษาดวยการ
ใชยาขบเหลกทเหมาะสม ดวยเหตนทำาใหผ
ปวยธาลสซเมยเหลาน ซงควรจะเปนกำาลง
สำาคญของชาตตองเสยชวตกอนวยอนควร
ดวยภาวะแทรกซอนทางตบ หวใจ และตอม
ไรทอจากภาวะเหลกเกนทเกดขน
ดงนนการมโครงการชวยเหลอผปวย
ภาวะเหลกเกนเอกซแพป (EXPAP) จงเปน
ประโยชนกบผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย
โดยเฉพาะกลมคนไขทมขอจำากดในการเขา
ถงยาดงกลาว รวมทงการมโครงการ EXPAP
ยงสงผลทำาใหราคายาขบเหลก Deferasirox
ลดลงไปมากกวา 75% และถกกวาเมอเปรยบ
เทยบกบยาขบเหลกเดสเฟอรอล (desferal)
ชนดฉด ทเปนยาทอยในบญชยาหลกของ
ประเทศ นบวาเปนโอกาสด สงผลใหผปวย
โรคโลหตจางธาลสซเมยสามารถเขาถงยา
ขบเหลกไดมากขน และไดรบการรกษาทได
มาตรฐาน ขณะทองคกผกำาหนดงบประมาณ
ตางๆ กมโอกาสบรหารจดการ การใชงบ
ประมาณในการซอยา สามารถลดคาใชจาย
ในการใชยาไดอกทางหนงดวย
ปจจบน โครงการชวยเหลอผปวย
ภาวะเหลกเกนเอกซแพป (EXPAP) มโรง
พยาบาลในเครอขายรวมทงหมด 56 แหง
และมคนไขอยภายใตการดแลรวมกวา 600
คนทจะไดรบยาขบเหลก Deferasirox ในรป
แบบการสนบสนนรวมกน (Share Contri-
bution Model) ซง ครอบคลมผใชสทธบตร
ประกนสงคม สทธประกนสขภาพถวนหนา
โดยปจจบนทางมลนธฯ ไดมการจดการอบรม
ผดแลโครงการชวยเหลอผปวยภาวะเหลก
เกนเอกซแพป (EXPAP) ในระดบโรงพยาบาล
เพอชแจงถงรายละเอยดโครงการและขนตอน
การดำาเนนการใหกบโรงพยาบาลในเครอขาย
รวมทงหมด 56 แหง โดยแนวทางการลง
ทะเบยนในฐานขอมล EXPAP ในเวปไซต
www.expapthai.com มขนตอนดงตอไปน
แพทยลงทะเบยนสมคร account มลนธฯ อนมต account ขอแพทย (ครงแรกของการสมครเทานน) แพทยลงทะเบยนคนไข พรอมลงขอมลการรกษา มลนธฯ อนมตผปวย (ตรวจสอบสทธผปวย) ระบบบนทกจำานวนยาทตองใช (คำานวณจากระยะเวลา 6 เดอน)
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 9
บรรยายภาพ: ทมงานทอยเบองหลงโครงการดงกลาวรวมงานแถลงขาวเปดตวโครงการ EXPAP จากซาย: ร.ศ. ดร. น.พ. วปร วประกษต กรรมการมลนธโรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย ร.ศ. คลนก พ.ญ. ศราภรณ สวสดวร ผอำานวยการสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน น.ส. พรนรนทร มกลนหอม ผปวยธาลสซเมยทเขารวมโครงการ อ. น.พ. ชนนทร ลมวงศ ประธานศนยธาลสซเมย ร.พ. ศรราช
10 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 11
12 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 13
14 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
การประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยแหงชาตครงท 20 จดเมอวนท 17-19 ธนวาคม 2557ภายใต theme “Action Plan
for Thalassemia” ณ โรงแรมมราเคลแกรนด คอนเวนชน กรงเทพฯ โดยงบประมาณจากกองทนสนบสนนวชาการ กรมการแพทย
จำานวน 1,422,548.75 บาท (หนงลานสแสนสองหมนสองพนหารอยสสบแปดบาทเจดสบหาสตางค) พรอมโจทยจาก อธบดกรม
การแพทยใหบอกวา หนวยงานของกระทรวงและหรอหนวยงานอนๆ ควรตองทำา แผนงาน กจกรรมใดตอ เพอลดการเกดผปวย
รนแรงรายใหม ใหปญหานดขนชวยผลกดนเพอแกไขและลดปญหาโรคธาลสซเมย ทงในดานการรกษา การปองกน
สรปการประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยแหงชาตครงท 20 ประจำาป 2557นงรตน จนท นกวชาการสาธารณสขชำานาญการ สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน
ผลการจดการประชมครงน
1. จำ�นวนผเข�อบรม มผเข�รวมทงสน 609 คน จ�กโรงพย�บ�ลทวประเทศ
แพทย 184 คน
พยาบาลวชาชพ 249 คน
นกเทคนคการแพทย/นกวทยาศาสตรการแพทย 152 คน
อนๆ (ผตดตาม, นกศกษา, เจาหนาทมลนธโรคโลหตจางฯ) 24 คน
2. ก�รประเมนผลจ�กแบบสอบถ�มในภ�พรวม
ด�นเนอห�วช�ของหลกสตร ดมาก 13.64%, ด 76.70%, ปานกลาง 9.66%
ด�นระยะเวล�ในก�รอบรม ดมาก 13.07%, ด 61.36%, ปานกลาง 23.30%,
นอย 1.70%, นอยทสด 0.57%
ด�นวทย�กร ดมาก 42.70%, ด 53.93%, ปานกลาง 3.37%
ด�นก�รนำ�คว�มรไปใช ดมาก 19.32%, ด 62.50%, ปานกลาง 17.61%, นอย 0.57%
ด�นสถ�นทในก�รจดฝกอบรม ดมาก 23.12%, ด 67.05%, ปานกลาง 7.51%,
นอย 1.16%, นอยทสด 1.16%
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 15
สรปประเดนเพอทราบ
1. กรมก�รแพทย
1.1 ขอใหเผยแพร และกระตนให หนวยงานทวประเทศ ใชคมอ การใหการดแลรกษาผปวยคอ
• CPG แนวทางการดแลรกษาผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย
• แนวทางการใชโลหตและสวนประกอบโลหตอยางเหมาะสม สามารถดาวนโหลด CPG
แนวทางการดแล รกษาผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย ไดท www.childrenhospital.go.th
1.2 ใหสถานบรการทกระดบมนใจ วา การใหการรกษาผปวยธาลสซเมย ถาใหการดแลอยางด
หมายถง ใหเลอดหรอยาขบเหลกเพยงพอ ใหยาขบเหลก อยางตอเนองฯลฯ จะสามารถลด
DALYs (YLLs +YLDs) ดขนมากกวาการใหเลอด เปนครงคราว
YLLs=years of life lost due to premature mortality
YLDs = healthy years lost due to disability
1.3 ขอใหสนบสนนการ ดำาเนนการ Bone marrow transplant (stem cell transplant) เปนชด
สทธประโยชน เนองจากเปน ผลการรกษา ทดทสดและทำาใหผปวยหายขาดไดมาก
1.4 ขอใหจดระบบขอมลThalassemia Registry เนองจากเปนการสนบสนน M & E
คณะกรรมการอนามย แมและเดกระดบจงหวด (MCH Board)
1.5 ขอใหกรมเตรยมพรอมดานเทคโนโลย PND (Prenatal diagnosis)
1.6 คนไขตางดาว ยงไมมระบบการคดกรองทชดเจน ขอใหกรมผลกดนการแกปญหาเปนรปธรรม
1.7 การบรหารจดการโครงการชวยเหลอผปวยภาวะเหลกเกนเอกซแพป (EXPAP) สนบสนนใหรบ
โครงการ EXPAP ไวในความควบคมโดยนำาเขายาบรจาค และควบคม การใชยาดงกลาวใหตรงตาม
วตถประสงคของโรงพยาบาลเขารวมโครงการ
2. กรมอน�มย
2.1 พฒนาคณภาพระบบการคดกรองหญงตงครรภทกรายไปจนถงการคนหาผเสยง การวนจฉยกอน
คลอด และยตการ ตงครรภ ใหครอบคลมทงประเทศ
2.2 พฒนาบคลากรรนใหม ใหมทกษะการใหคำาปรกษาแนะนำาในหญงตงครรภเรอง Thalassemia
3. กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย
3.1 พฒนาเทคโนโลยเพอการวนจฉยโรค Thalassemia ทรนแรง
3.2 พฒนาบคลากรหองปฏบตการใหมความพรอม
16 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
ตรวจสขภาพประจำาป
รศ.นพ กตต ตอจรส
ขอเรยนปรกษาอาจารยดงตอไปนคะ นองสาวของดฉนได
รบการตรวจเลอด เพอตรวจสขภาพประจำาป ตรวจโดยละเอยด
พบวาม comment ดงน
1. Found homozygous Alpha thal 2 (3.7 kb)
2. เพอหาความเสยงตอ Beta thalassemia ควรพจารณา
รวมกบ Hb typing
3. โดย ผลของ Hb A2 เทากบ 2.5
พรอมกนนไดแนบผลการตรวจเลอดมากบ email ฉบบ
นแลวโปรดตอบคำาถามดวยนะคะ จะเปนพระคณอยางยง
จาก คณ ศ.
เรยน รศ.นพ.กตต ตอจรส
CBC (หนวย) ผลการตรวจ คาปกต
RBC (x106/mL) 4.83 4.2-5.4
Hb (g/dL) 10.8 12.0-16.0
Hct (%) 33 36.0-47.0
MCV (fL) 68.52 80-100
MCH (pg) 22.4 27-35
MCHC (g/dL) 32.6 32-36
RDW 15.7 11.5-14.5
WBC (/µL) 8,170 5,000-10,000
N (%) 61 55-75
L (%) 33 20-35
M (%) 3 2-6
E (%) 2 1-3
B (%) 1 0-1
Platelets (/µL) 125,000 150,000-450,000
RBC morphology Microcytic 1+
Alpha thalassemia
gene (ชนดยอย)ผลการตรวจ คาปกต
Alpha thal 1 (SEA) Not found Not found
Alpha thal 1 (THAI) Not found Not found
Alpha thal 1 (FIL) Not found Not found
Alpha thal 1 (MED) Not found Not found
Alpha thal 1 (20.5 kb) Not found Not found
Alpha thal 2 (3.7 kb) Found Not found
Alpha thal 2 (4.2 kb) Not found Not found
Comment : Homozygous Alpha thal 2 (3.7 kb)
เพอหาความเสยงตอ Beta thalassemia
ควรพจารณารวมกบ Hb typing
Hb Type (หนวย) ผลการตรวจ คาปกต
Hb type A2A
Hb A2
2.5%
Hb A 97.5%
Comment : Normal Hemoglobin typing (with or without alpha-thalassemia)
1. CBC (Complete Blood Count) ตรวจความสมบรณของเลอด
2. Hemoglobin typing การตรวจหาชนดของฮโมโกลบน
3. Molecular (PCR for alpha-thalassemia)
เรยน คณ ศ. ทนบถอ
การตรวจสขภาพประจำาปเปนสงทสำาคญ ขอมลทไดสามารถ
นำาไปเปรยบเทยบกบของเกาเพอสบคนหาสาเหตของความผด
ปกตเพอทจะไดรกษาไดตรงประเดนเชนครงกอนไมมภาวะซด
แตครงนพบซดลงแพทยจะตองหาสาเหตวาซดลงจากอะไร เชน
เปนโรคกระเพาะเสยเลอดจากแผลในกระเพาะและลำาไสทำาให
เกดซดจากการขาดธาตเหลกแพทยจะรกษาโรคกระเพาะพรอม
กบใหยาธาตเหลกเพอรกษาภาวะซดเปนตน
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 17
นอกจากนการตรวจรางกายประจำาปพบวาไมซดแตผลการ
ตรวจตรวจความสมบรณของเลอดหรอ CBC (Complete Blood
Count) มดชนเมดเลอดแดงเชน ขนาดหรอปรมาตร (MCV,
mean cell volume) ลดลง สาเหตเปนไปไดวาจาก พาหะของธาลส
ซเมยหรอฮโมโกลบนผดปกต แพทยจะสงตรวจตอไดแก ตรวจ
ชนดของฮโมโกลบน (Hemoglobin typing) เพอดวาเปนพาหะ
ของเบตาธาลสซเมยหรอของฮโมโกลบนอหรอไม และอาจจะ
ตรวจเพมเตมวาเปนพาหะแอลฟาธาลสซเมยหรอไมกรณผลการ
ตรวจ Hemoglobin typing ปกตโดยการตรวจระดบโมเลกล
(Molecular ) เรยกชนดการตรวจนวา พซอาร สำาหรบการวนจฉย
แอลฟาธาลสซเมย (PCR for alpha-thalassemia)
ผลเลอดทเกยวของกบธาลสซเมยทสงมาใหเปนดงนครบ
1. CBC พบวาซดเลกนอย โดยดจาก คาฮโมโกลบน (Hb) =
10.8 กรมตอเดซลตร (dL) ตำากวาปกต หรอดคาความเขมขน
ของเลอด (Hct) = 33 % ขนาดเมดเลอดแดงเลก (MCV) = 68.3
เฟมโตลตร (fL) และปรมาณฮโมโกลบนในเมดเลอดแดง (MCH) =
22.4 พโครกรม (pg) แสดงถงมปรมาณฮโมโกลบนในเมดเลอดแดง
นอยกวาปกต
2. Hemoglobin typing พบชนด Hb A = 97.5%, Hb A2 =
2.5% แสดงถงไมเปนพาหะชนดเบตาธาลสซเมย หรอ พาหะ
ของฮโมโกลบนผดปกตอนๆเชน ฮโมโกลบน อ เปนตน
3. Molecular หรอการตรวจหาพาหะแอลฟาธาลสซเมยใน
ระดบโมเลกล (แอลฟาธาลสซเมยยน) เนองจากการตรวจ He-
moglobin typing ในขอ 2. ไมสามารถใหการวนจฉยหาพาหะ
แอลฟาธาลสซเมยได พาหะแอลฟาธาลสซเมยม 2 กลมใหญ
คอ แอลฟาธาลสซเมย 1 (alpha thal 1)และ แอลฟาธาลส
ซเมย 2 (alpha thal 2) โดย แอลฟาธาลสซเมย 1 แบงยอย
เปน 5 ชนดคอ SEA, THAI, FIL, MED และ 20.5 กโลเบส
(kb) สวนแอลฟาธาลสซเมย 2 แบงยอยเปน 2 ชนดคอ 3.7 kb
และ 4.2 kb ผลการตรวจระดบระดบโมเลกล พบวาเปน พาหะ
แอลฟาธาลสซเมย 2 ชนด 3.7 kb ททาง Lab ใหความเหน
(comment) วานาจะเปนโฮโมซยกสแอลฟาธาลสซเมย 2 ชนด
3.7 kb เนองจากทาง Lab ดผลเลอดมคา MCV = 68.3 (จาก
ขอ 1) สำาหรบอกความเหนหนงของผมนาจะเปนพาหะแอลฟา
ธาลสซเมย 2 ชนด 3.7 kb รวมกบมการขาดธาตเหลกแตใน
กรณนไมไดตรวจระดบธาตเหลกจงบอกไมได คำาวาโฮโมซยกส
ในทนหมายถงการมยนทเหมอนกน 2 ยน ซงโฮโมซยกสแอลฟา
ธาลสซเมย 2 ชนด 3.7 kb หรอ โฮโมซยกสแอลฟาธาลสซเมย
2 ชนด 4.2 kb ไมถอเปนโรคธาลสซเมครบ
สรป ผลเลอดไมเปนโรคโลหตจางธาลสซเมย ไมตองรกษา
ไมตองรบประทานยาโฟลค ถอวาเปนคนปกต แตเมอจะแตง
งานตองตรวจคสมรสวาเปนพาหะ แอลฟาธาลสซเมย 1 หรอไม
ถาเปนพาหะดงกลาวจะมโอกาสมลกเปนโรคโลหตจางธาลสซเมย
ชนดฮโมโกลบนเอช ครบรายละเอยดเรองฮโมโกลบนเอช ดใน
จลสารฉบบ ปท 23 ฉบบท 3 ก.ย.-ธ.ค. 2557 หนา 11-16.
นพ.กตต ตอจรส
อยากทราบการตรวจ
คดเลอกทหารของผปวยธาลสซเมย
เรยน คณหมอ กตต ทนบถอ
เรยน คณ ท. ทนบถอ
ผมเปนผปวยธาลสซเมยชนด ฮโมโกลบนเอช อาย 21 ป
บรบรณ ไดรบหมายเรยกใหไปคดเลอกเขารบราชการทหารใน
เดอนเมษายทจะถงนจากสสด ผมกงวลใจมาก จะทำาอยางไรดครบ
ขอจงขอเรยนถาม คณหมอเปนขอๆ ดงนครบ
1. โรคธาลสซเมย ไดรบการยกเวนไมตองเปนทหารใชไหมครบ
2. จะตองมาคดเลอกทหารหรอไม
3. จะขอใบรบรองแพทยทไหนเพอไปยนใหคณะกรรมการ
คดเลอกหรอใชใบรบรองแพทยทผมรกษาอยประจำา ผมรกษา
อยกบโรงพยาบาลในจงหวดใกลๆกรงเทพฯ รบประทานแตยา
โฟลคไมเคยไดรบเลอด
ขอบคณมากครบ
คณ ท.
ตามพระราชบญญตรบราชการทหารป พ.ศ. 2497 กำาหนด
ใหชายไทยอาย 21 ปบรบรณตองมาคดเลอกเพอรบราชการ
ทหาร แตโรคทขดตอการรบราชการทหารกลาวไวในกฎกระทรวง
ฉบบท 74 (พ.ศ. 2540) ขอ 2 โรคหรอสภาพรางกายหรอสภาพ
จตใจซงไมสามารถจะรบราชการทหารไดตามมาตรา 41 ขอ (4)
โรคเลอดหรออวยวะสรางเลอด (ก) โรคเลอดหรออวยวะสราง
เลอดผดปกตอยางถาวรและเปนอนตราย หมอขอตอบคำาถาม
ดงนครบ
1. ดงนนโรคธาลสซเมย จงไดรบการยกเวนไมตองเปนทหาร
2. คณ ท. ตองไปแสดงตนตอคณะกรรมการคดเลอก
3. ควรจะมาตรวจโรคและขอใบรบรองแพทยจากโรงพยา
บาลทหารทใกลบานครบเพราะจะมการแตงตงคณะกรรมการ
แพทย 3 ทานตรวจโรคและลงความเหนเพอออกใบรบรองแพทย
สำาหรบคณ ท. หมอแนะนำาใหมาตรวจท รพ.พระมงกฎเกลาซงจะ
18 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
รบกวนสอบถามคะ พอดลกชายไดรบเลอด และอยใน
ชวงท ทานยาขบเหลกแลวเหลกไมคอยลง คณหมอแนะนำาให
ใชเครอง ดปยา โดยการใชเขมใสยาทหนาทองคะ คอตอนนยม
เครองคนทรจกมาใชคะ ไมทราบวาเครองนพอจะมขายมอสอง
หรอราคาไมแพงบางมยคะ เนองจากเครองใหมราคาสงมากคะ
รบกวนแนะนำาดวยคะ ขอบคณคะ
ราคาเครองใหมจะแพงเนองจากนำาเขาโดยบรษทเดยว
แนะนำาใหตดตอหนวยโลหตวทยาและขอยมเครองไปใชครบ
ตองเปนคนไขใน รพ.นนไหมคะตอนนรกษาอยท รพ. น.
ในจงหวด นนทบร
ใชครบ แตถายงหาปมฉดยาขบเหลก (infusion pump)
ไมไดควรปรกษาแพทยอาจลองเพมขนาดยาขบเหลก แอล-วน
(L 1) เปน 100 มลลกรม (มก.) ตอนำาหนกตว 1 กก.ตอวน (ยา
L 1 หนงเมดม 500 มก.) เชน นน.ตว 15 กก. รบประทาน
1 เมด เชา กลางวน เยน (วนละ 3 เมด) เปนตน
ขอสอบถามคะตอนนหนกนยาขบธาตเหลก แอล-วน อย
เหลกสะสมอยท 1,063 เยอะไปมยคะหมอใหหนกนวนละ 6 เมด
คะ.หนนำาหนกตว 44 กก.
ระดบเหลก (เฟอรไรตน) 1,063 นาโนกรม/มลลลตร ไม
เยอะครบควรรกษาระดบนไว ถาสงกวานอาจตองเพมยาอก 1
หรอ 2 เมดครบ ควรปรกษากบแพทยครบ
ขออนญาตสอบถามหนอยคะ ดฉนเปนธาลสซเมยชนด
เบตา และสามเปนชนดอ มลก 1 คนตอนน 9 เดอนคะ กเลย
อยากสอบถามและขอคำาแนะนำาคะวาควรจะพานองไปตรวจธาลส
ซเมยตอนนองอายสกกเดอน กปดคะ และตรวจแลวจะรทนทไหม
วานองเปนชนดไหนคะ
ตรวจเลอด (hemoglobin typing) เมออาย มากกวา
หรอเทากบ 1 ปสามารถใหการวนจฉยไดครบ
คะขอบคณคณมากคะ
ยนดตอบทกคำาถามครบ
ใหบรการตรวจโรคใหกบพลเรอนกอนการเกณฑทหารเพอนำา
ผลการตรวจไปแสดง ณ หนวยเกณฑทหาร โดยใหบรการตงแต
วนท 1 พฤศจกายน ถงวนท 20 กมภาพนธ ของทกป เอกสาร
ทตองเตรยมมาในวนตรวจโรคประกอบดวย
สำาเนาบตรประจำาตวประชาชนจำานวน 2 ฉบบ
รปถายหนาตรง จำานวน 2 รป
สำาเนา สด.๙ จำานวน 2 ฉบบ
สำาหรบรายละเอยดเรอง ความรเรองเกยวกบการตรวจคด
เลอกเพอรบราชการทหาร ดในจลสารฉบบ ปท 22 ฉบบท 2
พ.ค.-ส.ค. 2556 หนา 13-17.
สวสดคะ แอดมนทกทาน หนกมลกสาวเปนธาลสซเมย
คะ เปนชนด ฮโมโกบน เอช คะ อยากทราบวาอนตรายมากมยคะ
โอกาสหายมมยคะ ตองดแลอะไรเปนพเศษหรอเปลาคะ ปจจบน
นตองไปหาหมอเพอรบยามาทาน ทกๆ 3 เดอนคะ ขอขอบคณ
ลวงหนานะคะ (เวลาเหนลกโดนเจาะเลอดแลวสงสารมากคะ)
ฮโมโกลบนเอช เปนโรคธาลสซเมยทสวนใหญรอยละ 60
ไมมอาการรนแรง ไมเปนอนตราย ไมตองใหเลอดยกเวนเวลา
มไขจะซดลงแนะนำาใหมาพบแพทยๆ จะพจารณาใหเลอด ดงนน
การดแลสขภาพเปนสงสำาคญอยาใหมไขสง สวนโรคธาลสซเมย
เปนโรคพนธกรรมไมหายขาด จะหายไดถาทำาการปลกถายสเตม
เซลลซงไมไดทำาในฮโมโกลบนเอชครบ เนองจากโรคไมรนแรง
ขอสงผลการตรวจชนดของฮโมโกลบน (Hemoglobin
typing) ของลกมาใหเปนดงนคะ Hemoglobin typing: CS
E A Bart’s คา Hb A 79%, E 13%, F 4.5%, CS 1.2%, Bart’s
2.3% อยากถามวา ธาลสซเมย ชนดน อยในกลมเบตา หรอ
แอลฟาคะ และความรนแรงระดบไหน ตอนนลก 2.7 ขวบคะ
เคยใหเลอดเมอ 31 ต.ค.57 หมอนดใหเลอดอกครงวนท 27
ก.พ.นคะ
เปนโรคโลหตจางธาลสซเมยชนด ฮโมโกลบนเออบารท
คอนสแตนสปรง เปนกลมแอลฟาธาลสซเมยครบ ซงจดอยใน
กลมยอยของ ฮโมโกลบนเอช ครบ พจารณาจากขอมลขางตน
ผปวยอาย 2 ป 7 เดอนเคยไดรบเลอดแลว (31 ต.ค.57 ) แลวนด
อกครง (27 ก.พ. 58) ประมาณ 4 เดอนเพอมารบเลอด แสดง
วาความรนแรงนาจะอยในระดบปานกลางถงมาก อาจตองใหเลอด
ทก 4 เดอน มาตดตามการรกษากบแพทยและตองดแลสขภาพ
อยาใหมไข สามารถอานเพมเตมในจลสารชมรม ปท 23 ฉบบ
ท 3 ฉบบเดอน ก.ย.-ธ.ค. 57 เรอง ฮโมโกลบนเอช หนา 11-16
หรอ download ท www.thalassemia.or.th/tf-magazine-29.pdf
นานาคำาถามจากสมาชกชมรมฯผานทาง Facebook
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 19
กอนนอน ผมบอกกบตวเองวา พรงนตองตนแตเชา แมจะเปนวนเสาร โดยปกตชวตคนในเมองหลวง
จะตองตนเชาทกวนเพอเดนทาง และในวนหยดมกจะนอนตนสายเปนการชดเชย แตวนพรงน เปนวนเสารท
15 พฤศจกายน 2557 ผมนอนตนสายไมได ผมเขานอนและคดทบทวนวา วนน ผมเหนอยมาก หากหลบ
แลวตนไมทน ผมจะเสยดายอะไร ในงานคายปน เวลานด 07.30 น. หนาตก สก. ลอหมน 08.00 น. มงหนา
ไปทพก นาวภรมย จงหวดประจวบครขนธ พกคาง 1 คน ผมคดเพอคนหาคำาตอบ อม.....อะไร นะ
อะไรนะทมแรงดงดดอยางมาก
มายมหาศาลททำาใหผมพลาดไมไดกบ
งานคายฯครงนผมจำาไมไดวาหลบไป
ตอนไหนเวลาเทาไรเสยงนาฬกาปลก
ทำาใหผมสะดงตนกระเปาเดนทางจด
เรยบรอยแลวตงแต กอนนอน ผมทำา
กจวตรตอนเชาตามปกตผมฉวยกระเปา
เรยกแทกซ มงตรงมามาโรงพยาบาล
จฬาตามเวลานดหมาย
ผมมาถง07.15น.มเพอนๆมา
แลวหลายคนเสยงพดคยเสยงหวเราะ
สงเสยงเปนระยะๆความสนกสนามผสม
ความตนเตนของเพอนๆทอยตรงหนา
ทำาใหผมรสกมความสขโลกสวนตวของ
ผมทมพวกคณเพอนๆธาลสซเมยจฬาฯ
เปนสสนทสรางรอยยมบนใบหนาของ
ผมไดตลอดเวลานหรอเปลานะ ททำาให
ผมตองไปงานคายฯ
เมอไดเวลาขนรถพวกเรา60
ชวตเดนทางไปพรอมๆ กน 2 รถบส
ใหญผมคดวาบรรยากาศบนรถทงสอง
คนคงไมแตกตางกนผนำาทางทำาหนา
ทพดแนะนำาตารางกจกรรมยำาเรองการ
สงอาหารมอกลางวนใหทายชอการ
แบงกลมตามสเพอทำากจกรรมกลม
ในการสมมนาคายครงน (เปนเรอง
สำาคญนะนะ)ตอดวยการแนะนำาตว
สมาชกในรถซงกมหลายคนทผมยงไม
รจกตามดวยการเลนเกมสเพอใหเรารจก
กนเกมสมนสๆทำาใหสนทสนมกนได
งายขน รถยงไมถงทหมายปลายทางเลย
อะแตเอะ...พอถงตอนนพวกเรากรจกกน
แลวงานสมมนาคายสายสมพนธของชาว
ธาลสซเมยจฬาฯ เรมตนสรางความรสก
ทมชวตชวาไดฮาเฮอกครงผมไดพบเพอน
ใหมๆและครอบครวของเพอนเพมขนใช
สงทผมโหยหานหรอเปลานะทเปนคำาตอบ
ผมบอกตวเองวายงไมใชแลวมน
คอ อะไร ผมขอไมเลาถงทกนทเทยว
นะครบ แมวามาคายครงน จะครบรส
โหดมนสฮามากกวาครงไหนๆเพราะ
ไฮไลตทสำาคญของผม คอ กจกรรมภาค
วชาการ(ขอมสาระนดนง)หลงจากเรา
ไดลนระทก กบเรองกน เทยว และเขา
หองพก ตามตาราง จะมเวลาวางใหพก
ผอนตามอธยาศยใครชอบอะไรกทำาตาม
ใจชอบแยกยายกบไปหลายกลมจะนอน
เลนหรอนอนจรงไปเลนนำาในสระหรอ
ทะเล แตเหมอนรมทะเล จะแคเดนเลน
กนมากกวาเลนนำาอาจจะเพราะแดดยง
รอนแรงแตทแซงหนาทกสงอยางผม
ยกใหเปนอนดบหนง เพราะทำากนทกคน
เดาไมยาก...ในยคททกคนมสมารทโฟน
คอการถายรปจะถายเซฟฟถายหม
ถายเดยว จะแชะเดยว หรอนานๆ แชะ
ไปสมมนาคายฯ ไดอะไรมากกวาทคด..
ผม ชอบเทยว ธรรมชาต ชายทะเล
อากาศด ผมเสยดาย ถาไมไดไป..กไมใช
เพราะ ผมมาเทยวและพกทะเลหวหน
เมอเดอนกนยายน สถานทเทยวในโปร
แกรมกไปมาแลว อะไร นะ
ผมม ความสข เมออยทามกลาง
เพอนๆ พๆ นองๆ ชาวธาลสซเมย แมวา
ทกคนจะบอกวา ผมโลกสวนตวสง เหน
แตผมยมผมพดไมเกง ผมรวา ผมเปน
คนเงยบๆ ไมคอยมเรองคย ผมชอบฟง
และคด ผมเสยดายถาไมไดไป กไมใช
พวกเราธาลสซเมยจฬาฯ มการนดรวม
กลมกนบอยๆ ทงไมมวาระ และทมกจ
กรรมอนๆ ใหเราไดพบปะกนอยางตอ
เนอง ความสขของผมทไดอยกบเพอนๆ
มอยตลอดเวลาอะไร นะ
ผมชอบฟงอาจารย ผมจะไดรบ
ความร ทงทเปนความร ทางวชาการและ
เรองอนๆ ผมเสยดาย ถาไมไดไปกไม
ใชเพราะทกๆ เรอง ทผมอยากร เมอผม
มาตรวจ หรอผมเขยนทหนาเพจชมรมฯ
ผมสามารถขอความรและถามอาจารยได
อยางงายๆ อาจารยใหเวลาและใหความ
แนะนำาทกคำาถามนนา อะไร นะ
20 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย.58
แตทแนๆทกๆคนจะถายถเกนกดแชะ
แชะบอยกวาการพดคยอกนะทกแอคชน
นาตดตามผมดเพลนเหมอนภาพยนตรท
เดาฉากตอไปไมได...อตะจะใหผมเขยน
(เลา)เรองเพอนๆคงหลายหนากระดาษ
อาจจะไมใชสงททานอยากอานผมพอแค
นนะครบ
ไฮไลตทสำาคญ ในงานคายฯ
เปนการบรรยายของบคคลสำาคญของ
พวกเราผศ.พญ.ปราณสจรตจนทรท
ปรกษาของชมรมฯในงานคายแตละครง
อาจารยจะพดเรองใหทกคนฟงดวยภาษ
เรยบงายทงเรองทางการแพทยสขภาพ
เรองทวไปแมจะเปนเรองยากแตอาจารย
กถายทอดใหเปนเรองงายๆแตทกเรอง
สำาคญและเปนใกลตว ทจะนำาไปปรบใช
ไดจรงในชวตประจำาวนทผมยกใหเปน
ไฮไลตสำาคญเพราะทกคนจะตงใจฟงม
มการพดคยกนเองแตทตองตงใจฟงเพราะ
เรากำาลงคยกบอาจารยพรอมๆกนครบ
ผมแอบคดวานาจะเรองการเสาวนามาก
กวาการบรรยายอมแตเรองการบรรยาย
กถกตองเพราะทกครงจะเรมตนดวยการ
พดบรรยายของอาจารยในประเดนเรอง
ใดเรองหนง ฟงเพลนสนก เปนเวลา
ราว1ชวโมงทอาจารยจะพดไปเหมอน
กำาลงคยกบพวกเรา เปนการพดทไมม
สคลปแตเมอไรทอาจารยตงถามหรอเปด
โอกาสใหซกถามขอของใจ ผมเหนวา
เพอนหลายๆคนกพดคยอยางตงใจเหมอน
กบนดแนะกบมากอน จงเหมอนการเสวนา
แตจรงๆ ไมใช นะครบ เพราะไมมใครร
มาลวงหนา วาอาจารยจะพดอะไร หรอ
จะถามใครจากประสบการณมาสมมนา
คายฯหลายครงผมรบรวาเพอนๆผม
พดเกงและมความรมากมายหลายเรองทด
มากมาแบงปนใหงานคาย
ผมสรปสาระตามสไตลของผมนะ
ครบอาจจะไมใชทงหมดผมขมวดความ
คดไดวาอาจารยพดเรองการดแลสงแวด
ลอมใหเรมตนทตวเราเองโดยเฉพาะเมอ
เราเปนคนพเศษ(คนธาลสซเมย)ทตอง
ดแลสขภาพมากกวาคนปกตเรมคดและ
ลงมอปฏบตเพยงลดการเพมขยะกชวย
ลดภาวะโลกรอนและลดการใชทรพยากร
โดยไมจำาเปน ไมสนเปลองเงน ทำาให
ประหยดเงนของเราเรากมเงนทประหยด
นำาไปใชจายอนๆ แหม ตวอยางของ
อาจารยเหนภาพเลยครบ อาจารยพดวา
สมยนกาแฟเยนเปนเครองดมยอดนยม
กาแฟไมดตอสขภาพแตถาจะดมเราคด
ถงสงแวดลอม เรากถอแกวกาแฟไปเอง
แคน กชวยลดการใชทรพยากรของโลก
แลวบางคน อาจคดวา แคนดเดยวเอง
แตถาเราฝกใหเปนนสยและทำากนหลายๆ
คนในหมพวกเราใครกนกาแฟบาง(ยก
มอกนเยอะนะ)กกนกนหลายคนพวก
เราตองชวยกน เรมใหมๆ อาจมลมไป
บางแตนกไดกทำาทนทฝกคดกอนใช
ทำาบอยๆทำาทกวนๆทำาจนเคยชนเราจะ
ภมใจวาเราชวยทำาในสงทเปนประโยชน
ชวยใหโลกนนาอยมากยงขน ไดทงการ
อนรกษทรพยากรและสขภาพทดงายมาก
นะตกลงครบผมจะเลกมกงายคดสน
อยางททำากนในทกวนน (โดนใจมยครบ)
อกประโยคทอาจารยพดแคหยดใชกลอง
โฟมถงพลาสตกใชปนโตใสอาหาร...วาว
ทำาใหผมคดถงวยเดกภาพทสวยงามยาม
เชาของผมในชวงปดเทอม ทบานตาง
จงหวด ผดมาเลยแสดงแดดสาดสองม
ชาวบานหวปนโตเดนกลางทง
อาจารยบอกวาทจรงทกคนกทำาได
ไมวาจะเปนคนไขหรอคนธรรมดาเพราะ
การใสใจสงแวดลอม การประหยดพลง
งานเปนเรองททกคนตองใหความรวมมอ
555...จรงครบผมนงยมแอบยกสองมอ
สนบสนนในใจ นกเปนอกหนงในเหตผล
สนบสนนใหผม ตองมาในวนนแมจะ
เหนดเหนอยเมอยลาและอยากนอนตน
สายแตผมบอกตวเองวาจะพลาดงานคาย
ไมไดและทตองไมพลาดคอกลบไปกรง
เทพฯผมตองลงมอปฏบตตามทอาจารย
บอกครบเพอนๆทอานกเรมตนลงมอทำา
ดวยกนนะครบเพอสขภาพทดของพวก
เราและจะไดประหยดเงนในกระเปาทสำาคญ
เราเปนสวนหนงของโลกโลกใบนของพวก
เราจะนาอยพวกเราตองชวยกน
สดทายของงานคนวนเสารพวก
เราประกาศผลการแขงขนเกมสตามกลม
สผมไมจำาครบวาสอะไรชนะสอะไรแพ
แตทผมประทบใจคอการแจกรางวลและ
ถายภาพอยาเดานะครบวาผมอยกลมส
ผชนะเพราะผมไมไดประทบใจในรางวล
เพราะเราแขงขนเอามนสมากกวารางวล
กแจกเหมอนๆทกปทจรงผมกมความ
ประทบใจกจกรรมเลนเกมสทกๆ ครงใน
งานคายฯแตครงนผมประทบใจและได
มมมองทแตกตางจากครงกอนๆการแจก
รางวลทใหกลมคนทมผจดรางวลกม
ความยากในการจดเตรยมรางวล ไมร
จำานวนของสมาชกกลม ไมรวาใครชนะ
แตกลเมดเดดๆของผจดรางวลทผมมอง
เหนคอในรางวลมบททดสอบและสอน
ใหพวกเราเกดการเรยนร ในการอยรวม
กนรางวลเปนของหลากหลายอยาง ม
หลายชน ทสำาคญมจำานวนมากกวาจำา
นวนสมาชกกลมมทงของชนใหญชนเลก
กลมทผมเหนสงทสอดแทรกในการแบง
ปนรางวลคอพตวโตๆใหนองตวเลกๆใน
กลมเลอกของรางวลกอนเปนการเลอก
รางวลตามใจผรบมากๆแถมเปนแบบฝก
ใหนกถงความเสยสละรจกการเปนผให
แตนองกคดนานตามประสาเดกอยากได
หลายชนพกสอนนองใหเลอกตดสนใจ
หยบไป1ชนเมอใหสมาชกไดครบถาม
เหลอจะใหนองอกรอบ นองถกสอนให
รจกการอคอยนะครบคณผอานคงเหน
ดวยกบผมวา เดกสมยนถกตามใจมาก
เกน จนเอาแตใจตวเอง ไมเกรงใจใคร
และไมรจกการยบยงชงใจแตทนเราฝก
วนยเดกตองเคารพกตกาทพกำาหนด
จบกจกรรมวนนผมอาบนำากอน
จะนอนผมดเวลาขณะนเกอบจะ5ทมแลว
กจกรรมโยคะนด6โมงเชาจะตนทนมย
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 21
มาลนกนครบ นกเปนอกไฮไลตสำาคญ
ทผมเคยพลาดไป 2 ครง แตพรงนเชา
ผมจะไมพลาดครงแรกทพลาด เพราะ
ผมยงไมรจกโยคะนาจะเหมาะกบผหญง
เพราะลงทายดวย“คะ”ผมกไมไดเตรยม
ตวมาผมจงขอแวะไปสงเกตการณกอน
กนอาหารเชาดวยความอยากรเพอผม
จะรวา เคาทำาอะไรกน...อ อ คราวนน
นดหมายสถานทเปนหองประชมดเปน
ทางการมากผมกเหนครโยคะเปนผหญง
ตวเลกๆพดอธบายและแสดงทา(ชาวโยคะ
เคาเรยกวา อาสนะ) หลายๆ อรยาบถ
สมาชกกพวกเราทมางานคายเกอบครบ
นะหลากหลายมทกเพศและทกวยรแหละ
โยคะ มไดเหมาะเฉพาะเพศหญง ผมสง
เกตด เหนทกๆ คนกสนใจและยมแยม
คงชอบกนนะแตเปนคนดกวาไมนาจะ
ยากตองถามจากคนฝกบางคนสวมใส
เสอผาธรรมดาๆไมใชแบบชดออกกำาลง
กายอยางทผมคดไว พอไดจงหวะ ผม
ถามจากเพอนทฝกไดคำาตอบเพมเตมวา
โยคะเปนการดแลสขภาพทฝกดวยตนเอง
ใสชดอะไรกไดทเคลอนไหวรางกายสะดวก
ไมดงหรอคบเกนไปหาชดใสสบายๆทา
ทครสอนกไมยากนกกทำาตามครบอกยด
เหยยดแขนขาแตพอดทำาตามชาๆไม
เกรงทำาเทาททำาไหวไมฝนจนเกนไปจง
ทำาตามกนไดทกคนนนแหละผมวาแหม
นาเสยดาย รงฝกบางกด แตนดเชาจง
เรามาไมทนยงงวงอยเลยเพอนพดวา
กตองนดเชาจงจะดตอสขภาพครบอก
วาถาฝกโยคะใหไดประโยชนตองเลอก
เวลาททองวางตนนอนตอนเชากอนกน
ขาวนะจงเหมาะแลว...หมทำาไมรเยอะจง
เพอนกวา เราเคยไปเรยนกบครจอยมา
หลายครงแลวทชน6ตกอปร.เรยนฟร
ดตอสขภาพดวยนะผมขอไปอาบนำากอน
นะครบหวจะไปกนแลว
คายครงตอมาผมกไปรวมฝกโยคะ
ดวยผมยงจำาไดครงนนผมออกจะเกอ
เขนแตสกพกกชนและรสกดหายใจได
ลกและชารสกเคลอนไหวรางกายทำาทา
(อาสนะ)ตางๆ ได ไมรสกเหนอยหรอ
เมอยลาการฝกวนนนทำาใหผมสดชนแม
วาจะตนเชาเปนพเศษแตไมงวงอยางท
คดไวครพดวาอากาศยามเชาทเราหายใจ
เขาสรางกายเราสดลมหายใจใหลกและ
ยาวดวยการฝกหายใจเขา-ออกชาๆหาย
ใจใหเตมปอดเพอนำาเอาออกซเจนไปหลอ
เลยงสวนตางๆของรางกาย เราจะรสก
สดชนกระปรกระเปราแคหายใจใครๆมก
คดวาเปนเรองงายๆมาสอนทำาไมแตคน
สวนใหญอาจจะกำาลงแคดมอากาศคร
ทำาใหด(การหายใจสนๆทขยบแคปกจมก)
มนดตลกมากแตผมกดมอากาศมาโดย
ตลอดการหายใจทมประโยชนอากาศจะ
ผานจมกลงชองคอเขาปอดทรวงอกจะ
ขยายตว ยกสงเลกนอย จนอากาศลงส
ชองทองทองจะปองขนอาผมนกถง
คำาทองยบหนอพองหนอทเคาฝกเดน
จงกรมหรอหายใจเขาทองปองหายใจ
ออกทองแฟบเปนเชนนเองแตมนฝกไม
งายนกผมจำาไดวาครงนนผมถามครวา
ผมชอบ แตรสกวายงฝกไดไมดนก คร
บอกวาการฝกโยคะเปนการฝกฝนตนเอง
เพยงแคทำาอาสนะและสงเกตการเคลอน
ไหวอยางชาในแตละอาสนะเราจะสำารวจ
รางกาย ดความเปนไประหวางการฝก
อาสนะวา กลามเนอ กบระบบประสาท
ทำางานอยางไรเรายดเหยยดไดมากนอย
แคไหนทสำาคญตองทำาพอประมาณหลก
เลยงไมใหเกดการบาดเจบทงการยนเดน
นอนเราสามารถฝกทำาโยคะใหเปนปกต
นสยเฉกเชนกจวตรประจำาวนอนๆในชวต
ประจำาวนจนเกดความชำานาญกฝกโยคะ
กเหมอนปลกตนไมอยากใหตนไมออก
ดอกออกผลเราตองหมนรดนำาพรวนดน
ใหปยอยากมสขภาพดตองทำาอาสนะทก
วนเพราะอาสนะเปนการกระตนใหระบบ
ไหลเวยนของเลอดไปหลอเลยงอวยวะเปน
สวนๆ ตามแตละทา ในสวนตางๆ ของ
รางกายเฉพาะอวยวะสำาคญๆภายในชอง
ทองชองทรวงอกและศรษะเทานนไมเนน
ทกลามเนอแขนกลามเนอขาแหมเขา
สมยเหมอนคำาโฆษณายคนทเนนสขภาพ
ดภายในสภายนอกนะครบ
นดเชาวนอาทตยท16เวลา6โมง
เชาดใจสดๆผมตนกอนเวลาผมคดถง
ประโยคเดดในการตนถงเวลาสนกแลวซ
พบกนโยคะรมหาดผมเดนเรอยๆผาน
สระนำามงไปทชายหาดมกลมเพอๆยน
เรยงราวไมเปนระเบยบทงดงาม(ผม
มภาพประกอบนะครบ)ภาพงดงามดวย
มมกลองความงดงามภายในใจคอรสก
อมเอมทไดฝกโยคะพรอมรบแสงอาทตย
ชดฝกทาอาสนะโยคะวนนครเรมดวยการ
เหยยดยดกลามเนอแขนหมนขอมอขอ
ไหลและทำาทาหนาวว(ทำาเฉพาะแขน)ด
แลกลามเนอชวงคอบาไหลดวยพรหม
มทรา(ครปรบจากอาสนะปกตเปนอาสนะ
ในทานงแตทสถานทไมเหมาะกบการนง
เรากทำาในทายน)ครบอกวาอาสนะใน
กลมทายนเปนการจดปรบความสมดลให
รางกายวนนใหยนสองขา(แหมถายน
ขาเดยวรมชายหาดผมคดวาวนนพวก
เราคงเปนไมตองลมออนโอนเอนหวน
ไหวไปมาไมเปนไมยนตนทตงตรงสงา
งามไมไดแนๆแฮ)อาสนะทเราฝกกนได
แกทายนตรงทาภเขาทายนกมตวทา
กงลอหรอทาพระจนทรทาสามเหลยม
เพอใหมการเคลอนไหวกระดกสนหลงไป
ในทศทางตางๆเทาทจะเคลอนไดม
1. การแอนกระดกไปดานหลง 2. การ
กมกระดกสนหลงไปดานหนาและ3.การ
เอยงกระดกสนหลงสวนการบดกระดก
สนหลงครไดปรบอาสนะจากทานง(วก
ราสนะ)มาบดลำาตวชวงบนครพดให
ฟงวาหากเราเคลอนไหวกระดกสนหลงไป
ในทศทางทหลากหลายอยางสมำาเสมอทก
วนจะไดมกระดกสนหลงทยดหยนเมอ
กระดกสนหลงทยดหยนจะทำางานไดเปน
ปกต มความสมพนธทสำาคญ คอ การ
ทำางานของระบบประสาทเพราะกระดก
สนหลงเปนอวยวะทสำาคญในการดแลให
ระบบประสาททำางานไดเปนปกตเราตอง
ดแลกระดกสนหลงของตวเองใหเปนปกต
เพอเปนการดแลระบบประสาทของตนให
22 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย.58
ทำางานไดเปนปกตนนเอง อานมาถงตรง
นหากเพอนๆอยากฝกโยคะผมแนะนำา
ใหลองหาทาอาสนะตางๆ เหลานมาลอง
ฝกไดนะครบ ทาไมยากและไมซบซอน
แตมประโยชนจรงๆ
งานคายฯกยงมอะไรหลายๆอยาง
ทผมอยากเลาสทานผอาน ผมคนพบวา
ความเปนองครวมของงานคายทมหลาก
หลาย บางสวนทเขยนมาน เปนสวนท
ผมสนใจผมคดวาเพอนๆทไปงานคายฯ
อาจจะมมมมองอนๆทแตกตางจากผมนำา
มาแลกเปลยน แบงปนกนบางนะครบ
ปญญวร
สวสดครบ
ม.ค. ▶ เม.ย. 58 ┋ ธาลสซเมย 23
17 มนาคม ประชมคณะกรรมการมลนธฯ สามญประจำาป 2556 ณ หองประชม 2/1 ตกเจาฟามหาจกร ชน 12 โรงพยาบาลศรราช
2 เมษายน ผแทนกรรมการมลนธฯ รวมแสดงมทตาจต “80 ป มลคลวาร ศ.เกยรตคณ นพ.วนย สวตถ”
ณ หองประชมสยามมกฎราชกมาร ชน 3 อาคารเฉลมพระบารม 50 ป ซอยศนยวจย กรงเทพมหานคร
9 เมษายน ไดรบหนงสอโรคเลอดจางธาลสซเมย (พมพครงท 7 มนาคม 2557 จำานวน 50,000 เลม)
18 พฤษภาคม งานชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย ครงท 25 และงานวนธาลสซเมยโลก ครงท 13
ณ หองประชมอรรถสทธ เวชชาชวะ ชน 5 อาคารศนยการแพทยสรกต โรงพยาบาลรามาธบด
23 พฤษภาคม ผแทนกรรมการมลนธฯ และผแทนผปวย รวมงานแถลงขาวเปดตวโครงการท 28 ของ “เดอะมอลลและยน-ชารม
พอสงคม และกรนแฟมล” เพอนำาไปจดซอเครองปมยาขบธาตเหลกใหกบผปวยเดกทยากไร
ณ หางสรรพสนคาเดอะมอลล สาขางามวงศวาน
20 มถนายน ผแทนกรรมการมลนธฯ และ พญ.อรโณทย มแกวกญชร รวมปรกษาหารอเกยวกบรางกำาหนดการ
จดประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยแหงชาต ณ หองมลนธฯ ตกอานนทมหดล ชน 9 โรงพยาบาลศรราช
12 กรกฎาคม ผแทนมลนธฯ รวมถวายพระพรชยมงคลพระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาโสมสวล พระวรราชาทนดดามาต
เนองในโอกาสวนคลายวนประสต วนท 13 กรกฎาคม 2557 (ทลถวายเงนจำานวน 20,000 บาท โดยเสดจพระราชกศล)
17 กรกฎาคม ผแทนบรษท โนวารตส (ประเทศไทย) จำากด เขาพบประธานมลนธฯ , รองประธาน และเลขานการมลนธฯ
เพอขอความอนเคราะหรบโครงการ EXPAP ไวในความดแลของมลนธฯ
1 สงหาคม ประชมคณะกรรมการมลนธฯ ครงท 1/2557 ณ หองประชม 2/1 ตกเจาฟามหาจกร ชน 12 โรงพยาบาลศรราช
7 สงหาคม ผแทนบรษท โนวารตส (ประเทศไทย) จำากด เขาพบประธาน, รองประธาน และเลชานการมลนธฯ
เพอปรกษาหารอเกยวกบการนำายา Exjade สวนบรจาคเขา เพอใชในโครงการ EXPAP
12 กนยายน ประชมคณะกรรมการมลนธฯ ครงท 2/2557 ณ หองประชม 4/1 ตกเจาฟามหาจกร ชน 12 โรงพยาบาลศรราช
24 กนยายน คณะกรรมการมลนธฯ รวมพธถวายราชสกการะพระราชานสาวรย
สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก เนองในวนมหดล ณ โรงพยาบาลศรราช
7 พฤศจกายน ผแทนกรรมการมลนธฯ เขารบเชคบรจาคจำานวน 342,394 บาท (-สามแสนสหมนสองพนสามรอยเกาสบสบาทถวน.-)
จาก “เดอะมอลลและยน-ชารม เพอสงคม และกรนแฟมล” เพอนำาไปจดซอเครองปมยาขบธาตเหลกใหกบ
ผปวยเดกทยากไร ณ หางสรรพสนคาเดอะมอลล สาขาทาพระ
1 ธนวาคม ประชมคณะกรรมการมลนธฯ ครงท 3/2557 ณ หองประชม 2/1 ตกเจาฟามหาจกร ชน 12 โรงพยาบาลศรราช
รบโครงการชวยเหลอผปวยภาวะเหลกเกน Exjade Patient Assistant Program (EXPAP) ไวในความดแล
ของกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข โดยสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชนรวมกบมลนธฯ
17-19 ธนวาคม มลนธฯ รวมกบกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข, สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน
และสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต รวมเปนเจาภาพจดการประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยแหงชาต
ครงท 20 ประจำาปพ.ศ. 2557 “Action Plan for Thalassemia” ณ โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน
กรงเทพมหานคร
18 ธนวาคม กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข โดยสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน รวมกบ
มลนธโรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทยฯ จดการสมมนาแพทย เภสชกร และพยาบาลผดแลโครงการ EXPAP
ในระดบโรงพยาบาล เพอชแจงรายละเอยดโครงการและขนตอนการดำาเนนการ เวลา 17.30 – 19.00 น.
ณ หองประชม โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน ถนนวภาวดรงสต กรงเทพมหานคร
24 ธนวาคม จดซอเครองขบธาตเหลก ยหอ ThalaPump 20 จำานวน 27 เครอง (รวมแถม 2 เครอง)
สำาหรบผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย
วนท กจกรรม
24 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. ▶ เม.ย. 58
อตราคาพมพโฆษณาเผยแพรกจการ ลงในจลสารๆ
