Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Kerala Gazette No. 23 dated 7th June 2011.PART I Section iii
\nba (\nba\n¿Ωm-Ww--kn) hIp∏v
hn⁄m-]\w
\º¿ 20833/seKv.kn3/2009/\nb-aw. Xncp-h-\-¥-]p-cw,
2010 P\p-hcn 22˛mw XobXn tIcf Kh¿Æ¿ hnfw-_-c-s∏-Sp-Ønb C\n
]d -bp∂ Hm¿Un -\≥kv s]mXpP\ßfpsS Adnhnte°mbn CXn\m¬
{]kn≤s∏SpØp∂p.
Kh¿Æ-dpsS DØ-c-hn≥{]Im-cw,
sI. tPm¨ {_nt´m,\nbahIp∏v kvs]jy¬ sk{I-́ -dn.
2010 P\p-hcn 23
1931 amLw 3.
2
2010˛se 7˛mw \º¿ Hm¿Un-\≥kv
`mcX dn∏ -ªn -°ns‚ Adp -]Xmw kwh-’-c -Øn¬ tIcf Kh¿Æ¿
hnfw-_-c-s∏-Sp-Øn-bXv.
tIcf kwÿm-\Øv Btcm-Ky-Øn\pw A\p-_-‘- im-kv{X-
߃°pw D≈ Hcp k¿Δ-I-em-ime ÿm]n-°p-∂-Xn\pw
kwtbm-Pn-∏n-°p-∂-Xn\pw AXp-ambn _‘-s∏-´tXm
AXn\v B\p-jw-Kn-I-am-btXm Bb Imcy-߃°pw
th≠n hyhÿ sNøp-∂-Xn-\p≈
Hcp
Hm¿Un-\≥kv
]oTnI.—tIcf kwÿm-\Øv B[p-\nI sshZy-im-kv{Xw, tlman-tbm-∏-Xn,
Bbp¿tΔ-Zhpw kn≤bpw tbmKbpw {]IrXn NnIn-’bpw bp\m-\nbpw A\p_‘
imkv{X -ßfpw Dƒs∏-sS -bp -≈ `mc -Xob NnIn’m k{º-Zmbw
F∂n-hbv°v am{Xambn icn -bm -bXpw {Ia-- {]-Im-c -ap -≈-Xp -amb t_m[-\w,
A≤ym-]-\w, ]cn-io-e\w, Kth-j-Ww F∂nh Dd∏phcp-Øp∂ Bh-iy-Øn-te°pw
kwÿm-\Øv sshZy-im-kv{Xhpw, A\p_‘ hnj-b-ßfp-ambn _‘-s∏´ hnhn[
hnZymkw_-‘-amb ]cn -]m -S n -Iƒ°v sFIcq]yw D≠m-°p -∂-Xn\pw
AXp-ambn _‘-s∏-´tXm AXn\v B\p-jwKn-I-am-btXm Bb Imcy-߃°pw
th≠n Btcm-Ky-Øn\pw A\p-_‘ imkv{X-߃°pw Dff Hcp k¿Δ-I-em-ime
ÿm]n-°p-∂-Xpw GImw-Ko-Ir-X-am-°p-∂Xpw bp‡-am-bn-cn-°p-I-bm¬ ;
tIcf Btcm-Ky-Øn\pw A\p-_‘ imkv{X-߃°pw D≈ k¿Δ-Iemime
Hm¿Un-\≥kv, 2009 (2009-˛se 25) 2009 Unkw-_¿ 7˛mw XobXn tIcf Kh¿Æ¿
hnfw-_-c-s∏-Sp-Øn-bncp-∂-Xn-\mepw ;
2009, Unkw-_¿ 29-˛mw Xob-Xn-bnse tIcf kwÿm\ \nb-a-k-`-bpsS
ktΩ-f-\-Im-eØv {]kvXpX Hm¿Un-\≥kn-\p-]-Icw kwÿm\ \nb-a-k-̀ -bpsS Hcp
BIvSv sIm≠p-h-cp∂Xn-\p≈ Hcp _n¬ \nb-a-k-`-bn¬ Ah-X-cn-∏n-°p-∂-Xn\pw
]m m-°p∂Xn\pw Ign-bm-Xn-cp-∂-Xn-\mepw ;
3
tIcf Btcm-Ky-Øn\pw A\p-_‘ imkv{X-߃°pw D≈ k¿Δ-Iemime
Hm¿Un-\≥kv, 2009 (2009-̨ se 25) `mc-X-Øns‚ `c-W-L-S-\-bpsS 213-̨ mw A\p-t—Zw
(2) -˛mw JWvUw (F) D]-J-WvU-{]-Imcw 2010 s^{_p-hcn 9˛mw XobXn
{]m_-ey-an-√m-Xm-bn-Øo-cp-sa-∂-Xn-\mepw ;
{]kvXpX Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ \ne\n¿Øm-Xn-cn -°p-∂-]£w
sshj-ay-߃ D≠m-Ip-sa-∂-Xn-\mepw ;
tIcf kwÿm\ \nb-a-k` ktΩ-f-\-Øn-e-√m-Ø-Xn-\mepw Xm≥ kXzc
\S-]Sn FSp-t°-≠Xv Bh-iy-am-Ip∂ kml-N-cy-߃ \ne-hn-ep-s≠∂v tIcf
Kh¿Æ¿°v t_m≤y-am-bn-cn-°p-∂-Xn-\mepw ;
Ct∏mƒ, AXn-\m¬, `mc-X-Øns‚ `c-W-L-S-\-bpsS 213-˛mw A\p-t—Zw (1)-˛mw
JWvU-{]-Imcw \¬I-s∏´ A[n-Im-c -߃ hn\n -tbm-Kn®v tIcf Kh¿Æ¿
C\n ]d-bp∂ Hm¿Un-\≥kv hnfw-_-c-s∏-Sp-Øp-∂p:—
A≤ymbw 1
{]mcw`w
1. Npcp-°-t∏cpw {]mcw-̀ -hpw.—(1) Cu Hm¿Un\≥kn\v tIcf Btcm-Ky-Øn\pw
A\p -_‘ imkv{X -߃°pw D≈ k¿Δ-I -em -ime Hm¿Un -\≥kv, 2010
F∂v t]cv ]d-bmw.
(2) CXv 2009, Unkw-_¿ 7˛mw XobXn {]m_-ey-Øn¬ h∂-Xmbn
Icp-X-s∏-tS-≠-Xm-Wv.
2 . \n¿Δ-N -\ -߃. -—Cu Hm¿Un -\≥kn¬, kμ¿`w a‰p -hn -[ -Øn¬
Bh-iy-s∏-SmØ ]£w,-—
(F) -“A°m-U-anIv k¿Δo-kkv bqWn‰v” F∂m¬ kvIqfp-Ifpw
tI{μ-ßfpw A°m-U-anIv Ãm^v tImtf-Pp-w k¿Δ-I-em-ime Iºyq-´nwKv dntkmgvkv
sk‚dpw {KŸ-im-ebpw C≥kv{Sp -sa-t‚-jt\m tcmK\n¿Æb kuI-cytam
As√-¶n¬ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsX-¶nepw e£y-߃ A`n-hr-≤n-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\p
th≠n hnZKv≤ tkh-\-߃ \¬Ip∂ at‰-sX-¶nepw bqWn‰pw Dƒs∏-Sp∂
]T-\ -Øn -s‚bpw Kth-j-W-Øn -s‚bpw Hcp k¿Δ-I -em -ime hIp∏v
F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(_n) “A^n-en-tb‰v sNbvX tImtfPv As√-¶n¬ ÿm]\w” F∂m¬
Cu Hm¿Un -\≥kn-sebpw Ãm‰yq´p -I -fn -sebpw hyh-ÿ-Iƒ A\p-k-cn®v
k¿Δ-I-em-im-e-bp-ambn A^n-en-tb‰v sNbvXn´p-f-fXpw sshZy-im-kv{XØnepw
A\p_‘ imkv{X-ßfnepw hnZym-`ymkw \¬Ip-∂-Xpamb Hcp tImtfPv
As√-¶n¬ ÿm]\w F∂¿∞-am-Ip∂p ;
4
(kn) “-AwKo-IrX ÿm]\w” F∂m¬ k¿Δ-I-em-im-e Hcp ÿm]-\-ambn
AwKo -I -cn -®n -´ p -≈Xpw k¿Δ-I -em -im -ebpsS - G-sX-¶nepw _ncp -Ztam
Untπm-atbm a‰v A°m-U-anIv _lp-a-Xntbm \¬Ip-∂-Xn\p apºmbn Hcp Bfn\v
GsX-¶nepw ]T\ tImgvkv Bh-iy-s∏-Sp∂ ]cn-io-e-\w, GsX-¶n-ep-ap-s≠-¶n¬, AXv
t\Sm-hp∂ AwKoIrX ÿm--]-\ßfmb Bip-]-{Xntbm BtcmKytI{μtam
Aß-s\-bp-ff a‰p ÿm]-\-ßtfm F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(Un) -“A[n-Imc ÿm\-߃” F∂m¬ Cu Hm¿Un-\≥knse 19-˛mw
hIp-∏n¬ hyhÿ sNbvXn-´p-≈, k¿Δ-I-em-im-ebnse A[n-Imc ÿm\-߃
F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(C) “ -kzbw-` -c -Wm-h-Imiw” F∂m¬ Cu Hm¿Un-\≥kntebpw
Ãm‰yq´p-I-fn-tebpw hyh-ÿ-Iƒ°v hnt[-b-ambn, A°m-U-anIv ]cn-]m-Sn-Ifpw
]co-£-Ifpw \S-Øp-∂-Xn\pw _‘-s∏´ hnjb-ß-fn¬ ]T\ ]≤Xn hnI-kn-∏n-
°p-∂-Xn\pw ]co-£-Iƒ hnP-bn-®-Xns‚ k¿´n-^n-°‰p-Iƒ \¬Ip-∂-Xn\pw
XpS-ßn-b-hbv°pw A°mU-an-°pw, `cW \n¿Δ-l-Whpw [\-]-c-hp-amb kºq¿Æ
kzbw-` -c -Wm-h-Im-i-ap -≈-Xp -amb Hcp tImtf-Pn -s\tbm ÿm]-\-sØtbm
k¿Δ-I-em-imebnse Hcp hIp-∏n-s\tbm A\p-h-Zn-°p∂ sdKp-te-j-\p-I-fm¬
\¬I-s∏-́ , k¿Δ-I-em-imebpsS hnti-jm-[n-Imcw F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(F^v) -“kzbw-`-c-Wm-[n-Im-c-ap-≈ tImtfPv”, -“kzbw-`-c-Wm-[n-Im-c-ap-≈
ÿm]-\w” As√-¶n¬ “kzbw-̀ -c-Wm-[n-Im-c-ap-ff hIp∏vv” F∂m¬ kzbw-̀ -c-Wm-h-Imiw
\¬In-bn-´p-f-fXpw Ãm‰yq-´p-I-fm¬ A{]-Imcw ÿm\-t∏cv \¬In-bn-´p-f-f-Xp-amb Hcp
tImtf-Pv, ÿm]\w As√-¶n¬ hIp∏v F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(Pn) “tI{μ- A-s√-¶n¬ kwÿm\ Iu¨kn-ep-Iƒ” F∂m¬ tI{μ
k¿°mtcm kwÿm\ k¿°mtcm cq]o-I-cn-®n-´p-≈ sshZy-im-kv{X-ß-fp-tSbpw
A\p-_‘ imkv{X-ß-fp-tSbpw hnhn[ Iu¨kn-ep-I-fmb saUn-°¬ Iu¨knepw
\g vknwK v Iu¨knepw ^m¿akn Iu¨kn -epw a‰p Iu¨knep -Ifpw
F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(F-®v) -“kl{]h¿Ø\w” F∂m¬ a‰p k¿Δ-I-em-imeIfpw
A°m-U-anIv ÿm]-\-ßfpw (X-t±-io-bw, {]mtZin-Iw, tZiobw As√-¶n¬
A¥¿tZ-io-bw) Kth-jW ÿm]-\-ßfpw kwL-S-\-I-fp-ambn kl-I-cn-®psIm≠pff
k¿Δ-I-em-imebpsS A°m-U-anIv {]h¿Ø\w F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(sF) -“tImtfPv” F∂m¬ sshZy-im-kv{XØnepw A\p_‘ imkv{X-
ßfnepw hnZym-`ymkw \¬Ip∂, k¿Δ-I-em-ime \S-Øp-∂tXm k¿Δ-I-em-im-e-bp-
ambn A^n-en-tb‰v sNbvXn-´p-fftXm Bb tIcf kw-ÿm-\Øv ÿnXn-sN-øp∂ Hcp
ÿm]\w F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(sP) -“tIm¨Ãn-‰yq -h‚ v tImtfPv ” F∂m¬ k¿Δ-I-em-ime
\S-Øp-∂Xpw ̀ cn-°p-∂-Xp-amb tImtfPv F∂¿∞-am-Ip∂p ;
5
(sI) “ -hnZym-`ymk GP≥kn” F∂m¬ Ht∂m AXn-e-[n -Itam
kzImcy tImtf-Pp-Itfm hnZym-`ymk ÿm]-\-ßtfm ÿm]n-°p-∂-Xpw As√-¶n¬
\S-Øp-∂Xpw Bb GsX-¶nepw Btfm Bfp-I-fp-sS \nIm-btam F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(F¬) “-k¿°m¿” F∂m¬ tIcf k¿°m¿ F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(Fw) -“ -k¿°m¿ tImtfPv” F∂m¬ k¿°m¿ \S -Øp -∂Xpw
k¿Δ-I-em-im-e-bp -ambn A^n-en -tb‰v sNbvXn -´p -≈-Xp -amb Hcp tImtfPv
F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(F≥) “ -tlmì” F∂m¬ Cu Hm¿Un-\≥kn-sebpw Ãm‰yq-´p -
I -fn -sebpw hyh-ÿ-Iƒ A\p -k-cn® v k¿ΔIem -ime \S -Øp -∂tXm
AwKo-I-cn-®tXm Bb, k¿Δ-I-em-im-e-bnse hnZym¿∞n-Iƒ°v th≠n-bp-ff
Xma-k-Øn-\p-ff Hc-p bq-Wn‰v F∂¿∞-am-Ip-∂p ;
(H) “ -`mc-Xob NnIn¬km k{º-Zmbw” F∂Xn¬ Bbp¿tΔ-Zw , tbmK,
- {] -IrXn NnIn’, kn≤, bp\m -\n F∂nhbpw k¿°m¿ hn⁄m-]\w
sNbvtX-°m-hp∂ Aß-s-\-bp-ff a‰v hnPvRm\ imJ-Ifpw Dƒs∏-Sp-∂p ;
(]n) “amt\-Pvsa‚ v” F∂m¬ hnZym-`ymk ÿm]-\-ß-fp-sStbm
tImtf-Pp-I-fp-sStbm \S-Øn-∏n\pw `cW \n¿Δ-l-W-Øn\pw DØ-c-hm-Zn-Xz-ap-ff,
_‘-s∏´ \nb-a-߃°v Iogn¬ c-Pn-ÿ sNø-s∏´ GsX-¶nepw {SÃn-s‚tbm, skmssk-
‰n-bp-sStbm {SÃn-I-tfm, \S-Øn∏v As√-¶n¬ ̀ cW \n¿Δ-lW \nIm-btam AXv GXv
t]cn¬ Adn -b -s∏ -´m -epw , tI{μ k¿°mtcm kwÿm\ k¿°mtcm
ÿm]n-®tXm \S-Øp-∂tXm Bb GsX-¶nepw tImtf-Pn-s\tbm ÿm]-\-sØtbm
As√-¶n¬ tI{μ k¿°mtcm kwÿm\ k¿°mtcm, ]©m-bØv, ap\n-kn-∏¬
Iu¨kn¬- A-s√-¶n¬ ap\n-kn-∏¬ tIm¿∏-td-j≥ XpS-ßnb Hcp Xt±-im-[n-Imc
ÿm\tam ÿm]n® skmssk-‰ntbm GP≥kntbm kw_-‘n®v tI{μ k¿°mtcm,
kwÿm\ k¿°mtcm skmssk-‰ntbm GP≥kntbm As√-¶n¬ AXXp
kwK-Xn-t]mse, ]©m-b-Øv, ap\n-kn-∏¬ Iu¨kn¬, As√-¶n¬ ap\n-kn-∏¬
tIm¿∏-td-j≥ F∂o _‘-s∏´ Xt±-im-[n-Imc ÿm\w F∂pw bYm-{Iaw
A¿∞-am-Ip-∂p ;
(Iyq) “ -sshZy imkv{X-߃” F∂m¬ B[p-\nI sshZy-im-kv{Xw,
Z¥ NnIn’m kw_-‘-amb imkv{X hn⁄m-\w, ̂ m¿a-kn, Bbp¿tΔ-Zhpw kn≤bpw
tbmKbpw {]-IrXn NnIn’bpw bp\m-\nbpw Dƒs∏-sS-bp-ff AXns‚ F√m
imJ-I-fn -ep -ap -ff `mc-Xob NnIn¬km k{º-Zmbhpw tlman -tbm-∏-Xn -bpw
Btcm-Ky-hp-ambn _‘-s∏´ C‚¿ Unkn-πn-\dn taJ-e-I-fp-ambn _‘-s∏´h
Dƒs∏-sSbp-ff A\p-_‘ imkv{X-ßfpw, t\gvknw-Kpw, a‰p saUn-°-epw,
]mcm saUn -°epw A\p-_‘ hnj-b-ß-fpw AXns‚ F√m- im -J-I-fpw
Dƒs∏-sS-bp-ff a\p-jy-cpsS {]Xn-tcm-[,- A-`n-h¿≤I, tcmK-i-a-\, ]p\-c-[n-hmk
Btcm-KysØ kw_-‘n®v AXns‚ F√m hn`m-K-ß-fn-ep-ap-ff kb‚n-^nIv
saUn-kn≥ F∂¿∞-am-Ip-∂p ;
6
(B¿) -“\n¿Æ-bn-°-s∏´” F∂m¬ Cu Hm¿Un-\≥kn-\mtem AXp-
{]-Im-ctam D≠m-°nb Ãm‰yq-´p-I-fmtem Hm¿Un-\≥kpI-fmtem sdKp-te-j-\p-
I-fmtem \n¿Æ-bn-°-s∏´ F∂¿∞-am-Ip-∂p ;
(Fkv) “kzImcy tImtfPv ” F∂m¬ k¿°mtcm Xt±ikz-bw-`-cW
ÿm]-\-ßtfm k¿Δ-I-em-im-etbm A√mØ Hcp hnZym-̀ ymk GP≥kn \S-Øp-∂Xpw
k¿Δ-I-em-im-e-bp -ambn A^n-en -tb‰p sNbvXn -´p -≈-Xp -amb Hcp tImtfPv
F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(‰n) -“s{]m^-j-W¬ tImtfPv ” F∂m¬ B[p-\nI sshZy-im-kv{Xhpw
AXns‚ F√m imJ-Ifpw, Bbp¿tΔ-Zw, tlman-tbm-∏-Xn, kn≤, bp\m-\n, tbmK,
{]-IrXn NnIn’, ^m¿a-kn, \gvknw-Kv, ]mcm-sa-Un-°¬ F∂n-hbpw saUn-°¬
em_-d-́ dn sSIvt\m-f-Pn, ^nkntbm sXdm-∏n, H]vt‰m-sa-{Sn, tdUn-tbm-f-Pn, BUn-tbm-f-Pn,
kv]o®v ]mtØm-fPn, saUn-°¬ A\m-´-an, saUn-°¬ _tbmsIan-kv{Sn, saUn-°¬
ssat{Im _tbm-f-Pn apX-em-b-hbpw Dƒs∏-Sp∂ a‰v A\p-_‘ hnj-b-ßfpw k¿°m¿
hn⁄m-]\w sNbvtX-°m-hp∂ at‰-sX-¶nepw hnj-b-ßtfm Dƒs∏-Sp-∂, k¿Δ-I-em-
im-e-bpsS Iogn¬ hcp∂ GsX-¶nepw hnj-bß-fn¬ t_m[\w \¬Ip∂ Hcp
tImtftPm kam\ ÿm]-\tam F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(bp) -“AwKo-IrX ÿm]\wv” F∂m¬ A^n-en-tb‰v sNbvX tImtfPv
HgnsI D∂X ]T-\-Ønt\m Kth-j-WØnt\m As√-¶n¬ hnZKv≤ ]T-\-Ønt\m
D≈Xpw k¿Δ-I-em-ime A{]-Imcw AwKo-I-cn-®n-´p-ff-Xp-amb Hcp ÿm]\w
F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(hn) -“]´nIPmXn-Iƒ ” F∂m¬ `mc-X-Øns‚ `c-W-L-S-\-bpsS
341-˛mw A\p-t—Z{]Imcw tIcf kwÿm-\sØ kw_-‘n®v ]´nIPmXn-I-fmbn
Icp-tX≠ Aß-s\-bp-ff PmXn-Itfm tKm{X h¿§-ßtfm h¿§-ßtfm As√-¶n¬ PmXn-
I-fp-sS-tbm, h¿§-ß-fp-sS-tbm, tKm{X-h¿§-ß-fp-sStbm `mK-ßtfm Ah-bnse Ahm-
¥c hn`m-K-ßtfm F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(Uªyq) “ -]´nI tKm{X h¿§-߃” F∂m¬ `mc-X-Øns‚ `c-W-
L-S-\-bpsS 342˛mw A\p-t—Z{]Imcw tIcf kwÿm-\sØ kw_-‘n®v ]´nItKm{X-
h¿§ß-fmbn Icp-tX≠ Aß-s\-bp-≈ tKm{X h¿§-ßtfm tKm{Xh¿§- kap-Zm-b-
ßtfm As√-¶n¬ Aß-s\-bp -≈ tKm{X h¿§-ß-fp -sS -tbm tKm{X-h¿§-
kap-Zmbß-fp-sStbm `mK-ßtfm As√-¶n¬ Ah-bnse Ahm-¥c hn`m-K-ßtfm
F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(FIvkv) “ -Ãm‰yq-´p-Iƒ”, “Hm¿Un-\≥kp-Iƒ”, “sdKp-te-j\p-Iƒ”F∂n-hbv°v bYm-{Iaw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Ãm‰yq-´p-Iƒ, Hm¿Un-\≥kp-Iƒ,
sdKp-te-j-\p-Iƒ F∂¿∞-am-Ip∂p ;
7
(ssh) “ -A¨˛FbvUUv tImtfPv As√-¶n¬ ÿm]\w” F∂m¬
k¿°m-cn¬\nt∂m k¿Δ-Iem-im-e-bn¬ \nt∂m Dff kmº-ØnI klm-bØn\v
A¿l-X-bn-√mØ kzImcy tImtfPv As√-¶n¬ ÿm]\w F∂v A¿∞-am-Ip∂p ;
(CkUv) “ -k¿Δ-I-em-ime” F∂m¬ Cu Hm¿Un-\≥knse 3˛mw hIp∏v
{]Imcw ÿm]n® tIcf Btcm-Ky-Øn-\pw A\p-_‘ imkv{X-߃°pw Dff
k¿Δ-I-em-ime F∂¿∞-am-Ip∂p ;
(CkUv F) “ -bqWn -th -g vkn‰n {Km‚ vkv IΩo -j≥” F∂m¬
1956-˛se bqWn-th-gvkn‰n {Km‚ vkv IΩo-j≥ BIv‰nse (1956-˛se 3˛mw tI{μ BI v‰v)
4˛mw hIp∏p {]Imcw ÿm]n-°-s∏´ IΩo-j≥ F∂¿∞-am-Ip∂p. -
A≤ymbw II
k¿Δ-I-em-ime
3. tIcf Btcm-Ky-Øn\pw A\p-_‘ imkv{X-߃°pw Dff k¿Δ-I-em-im-e-
bpsS ÿm]n -°epw GImw -Ko -I -c -Whpw .—(1) “ - tIcf Btcm -Ky -Øn\pw
A\p-_‘ imkv{X-߃°pw Dff k¿Δ-I-em-ime” F∂ t]cn¬ Hcp -k¿Δ-I-em-ime
ÿm]n-t°-≠-Xpw, AXn\v Cu Hm¿Un-\≥knse hyhÿIƒ°p hnt[-b-ambn hkvXp
B¿÷n°p-∂-Xn\pw ssIhiw hbv°p-∂-Xn\pw Icm-dn-te¿s∏-Sp-∂-Xn\pw A[n-Im-c
ap-≠m-bn-cn-°p-∂Xpw AXv {]kvXpX t]cn¬ hyh-l-cn-°p-Ibpw hyh-l-cn-°-s∏-Sp-Ibpw
sNtø-≠-Xp-amb imiz-X-amb ]n¥p-S¿®m-h-Im-i-tØmSpw s]mXp-ap-{Z-tbmSpw IqSnb Hcp
GImw-Ko-IrX \nImbw Bbn-cn-°p-∂-Xpam-Wv.
(2) X¬k-abw {]m_-ey-Øn-ep-ff at‰-sX-¶nepw \nb-a-Øn¬ F¥p-Xs∂
AS-ßn-bn-cp-∂mepw, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS {]mtZ-inI A[n-Im-cnX tIcf kw-ÿm\w
apgp-h\pw hym]n-®n-cn-°p∂Xm-Wv.
(3) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Bÿm\w Xr»q¿ Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(4) k¿Δ-I-em-im-ebv°pth≠ntbm AXn\v FXn-cmtbm Dff F√m
hy-h-l-mcßfn-tebpw a‰v \nba \S-]-Sn-I-fn-sebpw A\ym-b-ß-fn¬ cPn-kv{Smtdm At±lw
CXn-te-°mbn {]m[n-Imcw sNbvX at‰-sX-¶nepw Btfm H∏p-h-bvt°-≠Xpw kXy-t_m-[-
s∏-Sp-tØ-≠Xpw Aß-s\-bp-ff hy-h-lm-cßfn-sebpw \S-]-Sn-I-fn-sebpw F√m
t{]mk-kp-Ifpw cPn-kv{Sm¿°v \¬tI-≠Xpw \S-tØ-≠-Xp-am-Wv.
(5) k¿°m-cns‚ ap≥Iq-́ n-bp-ff AwKo-Im-c-tØm-Sp-IqSn kwkvYm-\-Øn-\-IsØ
Aß-s\-bp-ff a‰v ÿe-ß-fn¬ k¿Δ-I-em-im-ebv°v ]T-\-tI-{μ-߃ ÿm]n-°m-
hp-∂-Xm-Wv.
(6) k¿Δ-I-em-im-e, A≤ym-]-\hpw A^n-en-tb-j\pw Ch c≠pw \¬Ip∂
Hcp k¿Δ-I-em-ime Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
8
4. k¿Δ-I-em-imebpsS LS-\.—k¿Δ-I-em-imebpsS LS-\, C\n -]dbpw
{]Imcw Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv, AXm-bXv :—
(F) k¿Δ-I-em-imebpsS ÿm]-\-߃, AXn¬ C\n ]d-bp-∂h Dƒs∏-Sp-
∂-Xm-Wv :—
(i) {i≤m-tI-{μ-amb taJ-e-I-fn¬ ]T-\-Øn\pw Kth-j-W-Øn-\p-ap-ff kvIqfpw
AXn≥Io-gn¬ C\n ]d-bp∂ kvIq-fp-Ifpw {]mcw-̀ -ambn ÿm]n-°p-∂XmWv:
(F) kvIqƒ Hm^v saUn-kn≥ ;
(_n) kvIqƒ Hm^v ]ªnIv sl¬Ø v;
(kn) kvIqƒ Hm^v k¿Pdn ;
(Un) kvIqƒ Hm^v _ntl-hnb-d¬ ÃUok v;
(C) kvIqƒ Hm^v C≥Uy≥ knÃwkv Hm^v saUn-kn≥ ;
(F^v) kvIqƒ Hm^v \gvknwKv kb≥kk v;
(Pn) kvIqƒ Hm^v ̂ m¿a-kyq-´n-°¬ kb-≥kk v;
(F-®v) kvIqƒ Hm^v Bƒ´¿t\‰v knÃwkv Hm^v saUn-kn≥ ;
(sF) kvIqƒ Hm^v _tbm -˛saUn -°¬ kb≥kv B‚ v
sSIvt\m-fPn ;
(sP) kvIqƒ Hm^v ]mcm saUn-°¬ kb≥kk v;
(sI) kvIqƒ Hm^v tlman-tbm-∏-XnIv saUn-kn≥.
(ii) k¿Δ-I-em-ime t\cn´v \S-Øp∂, A≠¿ {KmtUz‰pw t]mÃv {KmtUz‰pw
A≤ym-]-\-Øn¬ {][m-\-ambpw {i≤ tI{μo-I-cn-®n-´p-≈ tIm¨Ãn-‰ypsh‚ v
tImtf-Pp-Iƒ ;
(_n) k¿°m¿ taJ-e-bnepw kzImcy FbvUUv As√-¶n¬
A¨- F-bvUUv taJ-e-I-fn¬ c≠nepw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-Ifpw ;
(kn) AwKo-IrX ÿm]-\-ßfpw.
5. k¿Δ-I-em-im-e-bpsS e£y-߃.—k¿Δ-I-em-im-e-bpsS e£y-߃ C\n
]d-bp-∂-h-bm-bn-cn-°p-∂-XmWv, AXm-bXv:—
(i) sshZy-imkv{X Kth-jWw ]cn-t]mjn∏n®psIm≠pw t{]m’m-ln-∏n-®p-
sIm≠pw sshZy-im-kv{X-ß-fp-sSbpw A\p-_‘ taJ-e-I-fn-sebpw ]T-\hpw Adnhpw
]ptcm-K-an-∏n-°p-Ibpw hym]n-∏n-°p-Ibpw sNøpI ;
9
(ii) sshZy-imkv{X taJ-e-bnse ]ptcm-K-Xn-I-fpsS ASn-ÿm-\-Øn-ep≈
]pXnb ]mTy{Ia-ßfpw ]mTy]≤-Xn-Ifpw Xøm-dm-°pI;
(iii) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fp-sStbm ÿm]-\-ß-fp-sStbm
A°m-U-anIv \ne-hmcw {Ia-s∏-SpØpI;
(iv) Btcm-Ky-Øns‚ {]Xn-tcm-[hpw t{]m’m-l-\hpw kw_-‘n®
Imcy-߃ sa®-s∏-Sp-ØpI;
(v) kaq-l-Øns‚ BtcmKy {]iv\-߃ ]cn-l-cn-°m-\p≈ ]≤-Xn-Iƒ
kwL-Sn-∏n-°pI;
(vi) kwÿm-\Øv sshZy-imkv{X am\-h-tijn hnI-k-\-Øn\v t\XrXzw
\¬IpI;
(vii) kwÿm-\-Øn-\p -th≠n Btcm-Kym-kq-{X-W-Øn\pw BtcmKy
\bcq]o-I-c-W-Øn\pw t\XrXzw \¬IpI;
(viii) kmw{I-anI tcmK ]T-\-Øn\pw kwÿm-\-Øv hym]-I-am-bn-´p≈
tcmK-߃ \nco--£n-°p-∂-Xn\pw Pm{K-X-tbm-sS-bp≈ ta¬t\m´w hln-°p-∂-Xn-\p-ap-≈
kwhn-[m-\-Øn\v Du∂¬ \¬IpI;
(ix) a‰ v tZio -bhpw A¥¿tZ -io -b -hp -amb ÿm]-\ -ß-fp -ambn
_‘-s∏-Sp-∂-Xn\v t\mU¬ GP≥kn-bmbn {]h¿Øn-°pI;
(x) hnhn[ sshZy-imkv{X k{º-Zm-b-߃ XΩn-ep≈ kwhm-Z-Øn-\p≈
Hcp thZn Hcp-°p-I;
(xi) hnhn[ sshZy-imkv{X k{º-Zm-b-߃ XΩn-ep≈ Iq´mb Kth-jW
]cn-]m-Sn-Iƒ°pw ka-\z-b-Øn-\p-ap≈ Ah-k-c-߃ Bcm-bpI;
(xii) sshZy imkv{X-Øn -s‚bpw A\p -_‘ imkv{X-ß-fp -sSbpw
hnZym -`ym -k -Øn -\p≈ kuI-cy -ß-fpsS \oXn]q¿ΔI-amb hnX -cWw
t{]m’m-ln-∏n-°pI;
(xiii) {ZpX-K-Xn-bn¬ hnI-kn-®p-sIm≠pw amdn-s°m-≠p-an-cn-°p∂ kaq-l-Øn¬
Adnhv B¿÷n-°p-∂Xv t{]m’m-ln-∏n-°pIbpw ]Tn-°p∂ Hcp kaq-l-Øn\v
DNn-X-amb B[p-\nI Bib hn\n-ab am[ya-ßfpw kmt¶-XnI hnZybpw
D]-tbm -Kn -®p -sIm≠v sshZy -im -kv {X -ß-fp -ambn _‘-s∏´ hnZym -`ymk
irwJe ÿm]n-®p-sIm≠v am\p-jnI ]cn-{ia-Øns‚ F√m taJ-e-I-fnepw \qX\
coXn-I-fp-sSbpw Kth-j-W-Øn-s‚bpw I≠p-]n-Sn-Ø-Øn-s‚bpw ]›m-Ø-e-Øn¬
Adnhv h¿≤n -∏n -°p -∂-Xn\pw ]cn -io -e\w \¬Ip -∂-Xn\pw sshZKv≤y
hnI-k-\-Øn\pw XpS¿®-bmb Ah-k-c-߃ \¬Ip-Ibpw sNøpI;
10
(xiv) Kth-j-W-ßfpw _‘-s∏´ taJ-e-bnse a‰v A°m-U-anIv
{]h¿Ø-\ßfpw t{]m’m-ln-∏n-®p-sIm≠v `mc-Xob NnIn’m k{º-Zm-b-Øn-s‚bpw
AXns‚ F√m imJ-I-fp-sSbpw tlman-tbm-∏-Xn-bpsSbpw hnI-k-\-Øn-\mbn
IqSp-X¬ Du∂¬ \¬Ip-I.
6. k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-e-Ifpw.—k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-e-Ifpw C\n ]d-bp-∂-h-bm-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) sshZy-imkv{Xhpw A\p-_‘ imkv{X-ß-fp -ambn _‘-s∏´,
k¿Δ-I-em-ime bp‡-sa∂p Icp -Xp∂, Aß-s\-bp≈ ]T-\- im-J-I-fn¬
t_m[\hpw ]cn-io-e-\hpw \¬IpI;
(ii) sshZy-imkv{XØnepw A\p-_‘ imkv{X-ß-fnepw Kth-j-W-Øn-\v
-th-≠nbpw Adn-hns‚ D∂-a-\-Øn\pw hym]-\-Øn\pw th≠nbpw hyhÿ sNøpI;
(iii) _ncp-Z-ßfpw, Untπm-a-Ifpw, k¿´n-^n-°-‰p-Ifpw a‰v A°m-U-anIv
_lp-a-Xn-Ifpw G¿s∏-Sp-Øp-Ibpw \¬Ip-Ibpw sNøpI;
(iv) ]co-£-Iƒ \S-Øp-Ibpw Hcp k¿Δ-I-em-im-e-bntem tImtf-Pntem
A^n-en-tb‰v sNbvXtXm AwKo-I-cn-®tXm Bb Hcp tImtfPntem ÿm]-\-Øntem,
\n¿Æ-bn-°-s∏´ coXn-bn¬ AXn¬\n∂v Hgn-hm-°n-bn-́ n-√mØ]£w, AwKo-IrX ]T\
tImgvkn¬ XpS¿∂p t]mIpIbpw, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS \n¿Æ-bn -°-s∏´
]co-£-bn¬ hnP-bn-°p-Ibpw \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ D]m-[n-Iƒ {]Imcw Kth-jWw
Xr]vXn-I-c-ambn XpS-cp-Ibpw AXv bYm-hn[n aqey-\n¿Æbw \S-Ø-s∏-Sp-Ibpw
sNbvX Bfp-Iƒ°pth≠n _ncp-Z-ßfpw a‰v A°m-U-anIv _lp-a-Xn-Ifpw \¬IpI;
(v) \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-ap≈ D]m-[n-I-tfm-Sp-IqSn hninjvS
hy‡n-Iƒ°v HmWddn _ncp-Z-ßfpw a‰p _lp-a-Xn-Ifpw \¬IpI;
(vi) GsX-¶nepw _ncpZw, ]Z -hn , Untπm -a , a‰ v A°m-U-anI v
_lp-a -Xn -Iƒ \¬Ip-∂Xv XS™phbv°m-hp -∂Xv GsX√mw D]m-[n -Iƒ
{]Im-c-am-sW∂v \n¿Æ-bn-°pI;
(vii) _m[n-°-s∏-Sp∂ Bfp-Iƒ°v Ah-cpsS hnjbw Ah-X-cn-∏n-°p-∂-Xn\p
aXn-bm-sbmcp Ah-kcw \¬In-b-Xn-\p-tijw, Ãm‰yq-´p -I-fm¬ \n¿Æbn-°
-s∏-Sm-hp∂ hyh-ÿ-Iƒ {]Imcw _ncp-Z-tam, ]Z-hn-tbm,- Un-tπm-atbm, k¿´n-̂ n-°-‰p-
Itfm ]n≥h-en-°p-I-tbm d±m-°p-Itbm sNøpI;
(viii) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS e£y-߃ \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v Bh-iy-amb
tImtf-Pp -Iƒ, kvIqfp -Iƒ, sk‚-dp -Iƒ, Bip-]-{Xn -Iƒ, em_-d -´ -dn -Iƒ,
{KŸ-im-e-Iƒ As√-¶n¬ a‰v ÿm]-\-߃ ÿm]n-°p-Ibpw kwc-£n-°p-Ibpw
`cW\n¿Δ-lWw \S-Øp-Ibpw sNøpI;
11
(ix) Kth-j-Wtam k¿Δ-I-em-im-e-bpsS a‰v t{]m{Km-ap-Itfm \S-Øp-∂-Xn-\v-
th-≠n-bp≈ ÿm]-\-ßsf AwKo-I-cn-°p-∂-Xn-\p≈ hyh-ÿ-Iƒ \n¿Æ-bn-°p-Ibpw
A{]-Im-c-ap≈ hyhÿ-Iƒ ]men-°p∂ ÿm]-\-߃°v AwKo-Imcw \¬Ip-Ibpw
As√-¶n¬ Aß-s\-bp≈ AwKo-Imcw ]n≥h-en-°p-Ibpw sNøpI;
(x) tlmÃ-ep-Iƒ ÿm]n-°p-Ibpw kwc-£n-°p-Ibpw `c-W\n¿Δ-lWw
\S-Øp-Ibpw k¿Δ-I-em-ime \S-Øp-∂-X-√mØ tlmÃ-ep-Isf AwKo-I-cn-°p-Ibpw
Aß-s\-bp≈ AwKo-Imcw kkvs]‚ v sNøp-Ibpw As√-¶n¬ ]n≥h-en-°p-Ibpw
sNøpI;
(xi) A^n-en-tb‰v sNbvX Hcp Iq´w tImtf-Pp-I-fpsS tkh-\-Øn-\mbn
Iymºkv ÿm]n-°p-∂-Xn-\p-th≠n hyhÿ sNøp-Ibpw Aß-s\-bp≈ Iymº-kp-
I-fn¬ {KŸ-im-e-Iƒ, em_-d-́ -dn-Iƒ, Iºyq-́ ¿ sk‚-dp-Iƒ, AXp-t]m-ep≈ ]T\
tI{μ-߃ XpS -ßn -b -h -bpsS cq]-Øn¬ s]mXp dntkmgvkv sk‚-dp -Iƒ
ÿm]n-°p-hm≥ hyhÿ sNøp-Ibpw sNøpI;
(xii) dnk¿®v t{]m{Km-ap-Iƒ \S-Øp-∂-Xn-\p≈ tI{μ-߃ ÿm]n-°p-Ibpw
dnk¿®v XkvXn-I-Iƒ krjvSn-°p-Ibpw Aß-s\-bp≈ XkvXn-I-I-fn¬ A\p-tbm-Py-cmb
Bfp-Isf \nb-an-°p-Ibpw sNøpI;
(xiii) k¿Δ-I-em-im-ebv°v Bh-iy-amb Ub-d-IvS¿am¿, {]n≥kn-∏¬am¿,
A≤ym-]-I¿, a‰v t\m¨ sht°-j≥ A°m-U-anIv XkvXn-I-Iƒ F∂nh krjvSn-°p-
Ibpw kwÿm\ k¿°m-cns‚ ap≥Iq-́ n-bp≈ AwKo-Im-c-tØm-Sp-IqSn Aß-s\-bp≈
XkvXn-IIƒ°v Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ iºf kvsIbn¬ \n¿Æ-bn-°p-Ibpw Ah-bv°p≈
tbmKy-X-I-fpw, \nb-a\ coXn-Ifpw \n¿Æ-bn-°p-Ibpw AXn-te°v \nb-a\w
\S-Øp-Ibpw sNøpI;
(xiv) Hcp \n›nX Ime-b-f-hn-te°v at‰-sX-¶nepw k¿Δ-I-em-im-e-bntem
ÿm]-\-Øntem tPmen sNøp∂ A≤ym-]-Isc k¿Δ-I-em-im-e-bnse A≤ym-]-I-cmbn
\n-b-an-°p-Itbm AwKo-I-cn-°p-Itbm sNøpI;
(xv) A≤ym-]-tI-Xc, hnZKv≤, AUvan-\n-kvt{S-‰ohv, an\n-Ão-cn-b¬, a‰p
XkvXn-I-Iƒ F∂nh krjvSn-°p-Ibpw kwÿm\ k¿°m-cns‚ ap≥Iq-´n-bp≈
AwKo-Im-c-tØm-Sp-IqSn Ãm‰yq-´p-I-fm¬ Aß-s\-bp≈ XkvXn-I-Iƒ°v iºf
kvsIbn-ep-Iƒ \n¿Æ-bn-°p-Ibpw \nb-a\coXn \n›-bn-°p-Ibpw Ah-bn-te°v
\nb-a\w \S-Øp-Ibpw sNøpI;
(xvi) k¿Δ-I-em-im-e-bv°-IØpw B-hiy-sa-¶n¬ a‰p k¿Δ-I-em-im-e
-I-fn-te°pw A≤ym-]-I-cpsS \o°w kpK-a-am-°pI;
12
(xvii) km≤y-X-bp≈ k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fnepw A^n-en-tb‰v
sNbvX tImtf-Pp-I-fnepw AwKo-IrX ÿm]-\-ß-fnepw tI{μ-ß-fnepw kvIqfp-I-fnepw
hnZym¿∞n-I-fpsS ]T\ {]h¿Ø-\-ß-fpsS `mK-ambn Ah-cpsS ]¶m-fn-Ø-tØm-Sp-IqSn,
kwÿm-\-Øn-t‚bpw tI{μ-Øn-t‚bpw ]≤-Xn -Iƒ°v Iogn -ep≈ hnI-k\
]≤-Xn-I-fpsS hne-bn-cp-ج Dƒs∏-sS-bp≈ hnhn[ hnI-k\ {]h¿Ø-\-߃°v
A\p-tbm-Py-amb k¿tΔ \S-Øp-∂-Xn\pw ÿnXnhnh-c-°-W°pw, Um‰bpw a‰v
hnh-c-ßfpw tiJ-cn-°p-∂-Xn\pw G¿∏mSv sNøpI;
(xviii) k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fnepw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp
-I-fnepw ÿm]-\-ß-fnepw kvIqfp-I-fnepw tI{μ-ß-fnepw AwKo-IrX ÿm]-\-ß-
fnepw hnhn[ ]T\ tImgvkp-Iƒ°p-th≠n hnZym¿∞n-Isf {]th-in-∏n-°p-∂Xv
\nb-{¥n-°p-Ibpw {Ia-s∏-Sp-Øp-Ibpw sNøpI;
(xix) bqWn-th-gvkn‰n {Km‚ vkv IΩo-jt\m tIcf k¿°mtcm a‰v tI{μ
Iu¨kntem A\p-im-kn-®n-´p≈ am¿§\n¿t±-i-߃, GsX-¶n-ep-ap-s≠-¶n¬,
AXn-\-\p-kr-X-ambn, AX-Xp-kw-K-Xn-t]m-se, k¿Δ-I-em-im-e-bnse Hcp hIp-∏n-s\-tbm,
Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX tImtfPn-s\-tbm, ÿm]-\-sØ-tbm,- kvIq-fn-s\-tbm, tI{μ-
sØ-tbm, kzbw`c-Wm-[n-Im-c-ap≈ Hcp k¿Δ-I-em-imem hIpt∏m ÿm]-\tam
kvIqtfm Bbn ÿm\-\n¿t±iw sNøpI;
(xx) A^n -en -tb-j\v XpS¿® \¬Ip -∂-Xn\pw B\p -Im -en -I -amb
A{I-Un-t‰-j\pwth≠n A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fp-sSbpw AwKo-IrX ÿm]-
\-ß-fp-sSbpw A°m-U-anIv {]h¿Ø-\-߃ \nco-£n-°p-Ibpw hne-bn-cp-Øp-Ibpw
sNøpI;
(xxi) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-Ifpw AwKo-IrX ÿm]-\-ßfpw
]cn-tim-[n-°p∂ Bh-iy-Øn-te-°mbn G¿s∏-Sp-Ønb A\p-tbm-Py-amb kwhn-[m-\-
Øn-eqsS, Bh-iy-ap -≈-t∏mƒ ]cn-tim-[\ \S-Øp-∂-Xn\pw Ah icn-bmb
\ne-hm-c-ap≈ t_m[-\hpw A≤ym-]-\hpw ]cn-io-e-\hpw \ne-\n¿Øp-∂p-s≠∂pw,
aXn -bmb {KŸ-im-e, em_-d-´ -dn, Bip-]-{Xn, ^m°¬‰n F∂n-hbpw a‰v
A°m-U-anIv kuI-cy-ßfpw G¿s∏-Sp-Øn-bn-́ p-s≠∂pw Dd∏phcp-Øp-∂-Xn-\p-th≠
\S-]-Sn-Iƒ FSp-°pI;
(xxii) k¿Δ-I-em-im-e-I-fn-sebpw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn-sebpw
A≤ym-]-I¿°pw hnZym¿∞n-Iƒ°pw Ahm¿Up-Ifpw s^tem-jn-∏p-Ifpw {Smh-enwKv
s^tem-jn-∏p-Ifpw, kvtImf¿jn-∏p-Ifpw, ÃpU‚ vjn-∏p-Ifpw, saU-ep-I-fpw
kΩm-\-ßfpw G¿s∏-Sp-ØpI;
(xxiii) k¿Δ-I-em-imebnse Poh-\-°m-cpsS t£aw A`n-hr-≤n-s∏-Sp-Øp-∂-
Xn-\p-th≠ {Iao-I-c-W-߃ G¿s∏-Sp-ØpI;
(xxiv) A≤ym -] -I -cp -sSbpw A≤ym -] -tI -Xc Poh -\ -°m -cp -sSbpw
]cn-io-e-\-Øn\pw \ne-hmcw sa®-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\pw th≠n hyhÿ sNøpI;
13
(xxv) Ãm‰yq-́ p-Iƒ°v A\p-kr-X-ambn tImtf-Pp-I-fnsebpw ÿm]-\-ß-fn-
sebpw kvIqfp-I-fn-sebpw tI{μ-ß-fn-sebpw k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fn-sebpw
A≤ym-]-I-cp-sSbpw A≤ym-]-tI-Xc Poh-\-°m-cp-sSbpw {]I-S\w Imen-I-ambn
hne-bn-cp-Øp-∂-Xn\p hyhÿ sNøpI;
(xxvi) \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Imcw, A≤ym-]\ ka-bØpw A≤ym-]\
kabw Ign™pw k¿Δ-I-em-im-e-bp-sStbm tImtf-Pn-s‚tbm ÿm]-\-ß-fp-sStbm
]cn-k-c-ß-fn¬ A≤ym-]I-cpsS km∂n≤yw {Iao-I-cn-°p-Ibpw A≤ym-]-Isc kzImcy
Syqj≥ As√-¶n¬ kzImcy ]cn -io-e\ ¢m p-Iƒ FSp-°p-∂-Xn¬\nt∂m
\S-Øp-∂-Xn¬\nt∂m kzImcy ¢n\n-°¬ {]mIvSokv \S-Øp-∂-Xn¬ \nt∂m
\ntcm-[n-°p-Ibpw sNøpI;
(xxvii) Ãm‰yq-´-p-Iƒ {]Imcw A≤ym-]-I-˛-A-≤ym-]-tI-Xc Poh-\-°m-cpsS
s]cp-am-‰hpw A®-S-°hpw kw_-‘n® N´-߃ \n¿Æ-bn-°p-Ibpw Ah-bpsS
\S-∏nem-°¬ Dd-∏p-h-cp-Øp-Ibpw sNøpI;
(xxviii) A^n-en-tb‰v sNbvX As√-¶n¬ AwKo-IrX tImtf-Pp-I-fp-sStbm
ÿm]-\-ß-fp-sStbm amt\-Pvsa‚p-Iƒ°v Hcp s]cp-am‰ N´w \n¿Æ-bn-°pI;
(xxix) Bh-iy-ap-≈-t∏m-sg√mw,—(F) Hcp A®-Snbpw {]kn-≤o-I-c-Whpw hIp∏pw;
(_n) k¿Δ-I-em-imem FIvÃ≥j≥ t_m¿Up-Ifpw;(kn) C≥^¿ta-j≥ _yqtdm-Ifpw;(Un) Fwtπm-bvsa‚ v ssKU≥kv _yqtdmbpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
e£y-߃ \nd-th-‰p-∂-Xn\v Bh-iy-am-tb-°m-hp∂Xpw km[y-am-b-Xp-amb a‰v
{]h-¿Ø-\-ß-fpw, ÿm]n-°p-Ibpw kwc-£n-°p-Ibpw \n¿Δ-ln-°p-Ibpw sNøpI;(xxx) a‰v GsX-¶n-epw k¿Δ-I-em-im-e-bp-amtbm ÿm]-\-hp-amtbm A[n-
Imc-ÿm-\-hp-amtbm kwL-S-\-I-fp-amtbm Kth-j-W-Øn\pw D]-tZ-iI tkh-\-
߃°p-ambn kl-I-cn-°p-Itbm kl-{]-h¿Øn-°p-Itbm sNøp-Ibpw a‰v k¿Δ-I-em-
im-e-I-fpamtbm ÿm]-\-ß-fpamtbm A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fp-amtbm kwL-S-\-I-fp-amtbm
tImgvkp-Iƒ \S-Øp-∂-Xn\pw kml-Ncyw Bh-iy-s∏-Sm-hp∂ Aß-s\-bp≈
Bh-iy-߃°pth≠nbpw kap-Nn-X-amb kwhn-[m-\-Øn¬ G¿s∏-Sp-Ibpw sNøpI;(xxxi) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Ãm‰yq-́ p-Iƒ ewLn-®p-sIm≠v tImtf-Pp-Iƒ°v
\¬In-bn-́ p≈ A^n-en-tb-j≥ d±m-°pI;
(xxxii) Kth-j-Whpw, hnI -k-\ -hpw, I¨kƒ´≥kn, ]cn -io -e\
]cn-]m-Sn-Iƒ t]mep≈ {]h¿Ø-\-߃ ]cn-jvI-cn-®p-sImt≠m \hoIcn®p-sImt≠m
hyh-km-bw, hmWnPyw As√-¶n¬ at‰-sX-¶nepw k¿°m-cn-Xc kwL-S-\-Iƒ
F∂n-h-bn¬ \n-∂p≈ CS-]m-Sp-Im¿°v tkh-\-߃ {]Zm\w sNbvXpw k¿Δ-I-em
-im-e-bpsS hn -̀h-tijn h¿≤n-∏n-°p-∂-Xn-\p≈ km≤y-X-Iƒ Bcm-bp-Ibpw sNøpI;
14
(xxxiii) Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pn-s‚tbm, ÿm]-\-Øn-s‚tbm
kzbw-`-c-Wm-[n-Im--c-ap≈ tImtf-Pn-s‚tbm \S-Øn∏v, Aß-s\-bp≈ tImtf-Pn-s‚tbm
ÿm]-\-Øn-s‚tbm amt\-Pvsa‚ns‚ {Inan-\¬ kz`mh-ap≈ {Ia-t°-Sp-Itfm Ip‰w
sNøtem IrXy-hn-tem-]tam k¿Δ-I-em-ime \nb-an-°p∂ At\zjW IΩn-‰n°v
{]Y-a-ZrjvSym kv]jvS-am-Ip∂ kwK-Xn-bn¬, s]mXp Xm¬∏-cym¿∞w, Gs‰-Sp-°p-∂-
Xn\v k¿°m-cn-t\mSv ip]m¿i sNøpI;(xxxiv) tI{μ k¿°m-cn-s‚bpw kwÿm\ k¿°m-cn-s‚bpw CXn-te-°m-
bp≈ N -́߃°pw sdKp-te-j-\p-Iƒ°pw hnt[-b-ambn hntZi GP≥kn-I-fn¬\n∂pw
kl-{]-h¿Ø\ ]cn-]m-Sn-Iƒ°p -th-≠n-bp≈ ^≠p-Iƒ kzoI-cn-°pI;(xxxv) A^n-en-tb‰p sNbvX tImtf-Pp-I-fnse A≤ym-]-I¿°pw k¿Δ-I-em-
imem A≤ym-]-I¿°pw th≠n s]cp-am-‰-®´w, tPmen-`m-cw, {]h¿Ø\ anIhv
hne-bn-cp-Øp-∂-Xn-\p≈ am¿§-tc-J-Iƒ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A`n-{]m-b-Øn¬
A°m-U-anIv Imcy-ß-fn¬ Bh-iy-am-tb-°m-hp∂ Aß-s\-bp≈ a‰v t_m[-\-ßtfm
\n¿t±-i-ßtfm Dƒs∏-sS-bp≈ tkh\ hyh-ÿ-Iƒ \n¿t±-in-°pI;(xxxvi) k¿Δ-I-em -im -e -bnse hnZym¿∞n-I -fpsSta¬ \nb-{¥Ww
G¿s∏-Sp-Øp-Ibpw Ah-cpsS Btcm-Kyhpw t£ahpw A®-S-°hpw Dd-∏m-°p-Ibpw
A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fnse hnZym¿∞n-I-fp-sS- ta¬ kam-\-amb
Bh-iy-߃-°mbn A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-Iƒ aptJ\ \nb-{¥Ww
G¿s∏-Sp-Øp-Ibpw sNøpI;(xxxvii) Hcp hntZi cmPyw, hntZi ^ut≠-j≥ As√-¶n¬ Aß-s\-
bp≈ cmPy-sØtbm ^ut≠-j-\n-setbm GsX-¶nepw hy‡n-bn¬ \n∂p≈
GsXmcp kw`m-h-\bpw tI{μ k¿°m-cn-s‚bpw kwÿm\ k¿°m-cn-s‚bpw
N´-߃°pw am¿§\n¿t±-i-߃°pw A\p-kr-X-ambn am{Xta k¿Δ-I-em-ime
kzoI-cn-°m≥ ]mSp≈q F∂ hyh-ÿbv°p hnt[-b-ambn {Km‚m-tbm, ac-W-]-{X
-{]-Im -c -ap≈ hn\n -tbm-K -Ømtem a‰p hn[-Øntem k¿Δ-I-em -im -e-bpsS
Bh-iy-߃°mbn, AXn¬ \n£n-]vX-am-tb-°m-hp∂ GsXmcp Zm\-kz-Øp-°tfm
kw`m-h-\-I-tfm ^≠p-I-tfm kzoI-cn-°p-∂-Xn\pw ssIhiw hbv°p-∂-Xn\pw,
ssIImcyw sNøp-∂-Xn\pw, Aß-s\-bp≈ Zm\-kz-Øp-°-tfm, kw`m-h-\-I-tfm,
^≠p-Itfm k¿Δ-I-em-ime DNn-X-sa∂v Icp-Xp∂ GXp hn[-Ønepw \nt£-]n-°p-
∂-Xn\pw Aß-s\-bp≈ \n[n-bn¬\n∂pw kvtImf¿jn-∏p-Iƒ, saU-ep-Iƒ
apX-em-bh G¿s∏-Sp-Øp-Ibpw sNøpI;(xxxviii) Cu Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ°v hnt[-b-ambn, tI{μ
k¿°m¿, bqWn-th-gvkn‰n {Km‚ vkv IΩo-j≥ As√-¶n¬ a‰v GImw-Ko-IrX
\nIm-b-ß-fn¬ \nt∂m k¿°m¿ AwKo-I-cn -°m-hp -∂-Xmb Aß-s\-bp≈
Bh-iy-߃°,v CuSn≥tatem A√m-sXtbm ]Ww ISw hmßpI;(xxxix) ^okv \n›-bn -°p-Ibpw \n¿Æ-bn -°-s∏-Sm -hp∂ coXn -bn¬
Aß-s\-bp≈ ^okv Bh-iy-s∏-Sp-Ibpw kam-l-cn-°p-Ibpw sNøpI;
15
(xL) Btcm-Kyhpw A\p-_‘ imkv{X-ß-sfbpw kw_-‘n®v t{ijvT-amb
]pkvX-I-ß-fp-sSbpw dnk¿®v h¿°n-s‚bpw {]kn-≤o-I-cWw Gs‰-Sp-°pI;(xLi) Bh-iy-ambn hcp-∂n-SØv–
(F) hnZym-¿∞n-I-fpsS Hcp AssUz-kdn _yqtdm;(_n) Hcp Fwtπm-bvsa‚ v _yqtdm;(kn) Hcp k¿Δ-I-em-ime hnZym¿∞n bqWn-b≥;(Un) k¿Δ-I-em-ime AXve-‰nIv ¢∫p-Iƒ;(C) \mj-W¬ tIU‰v tIm¿]v;(F v̂) \mj-W¬ k¿Δokv kvIow;(Pn) k¿Δ-I-em-ime FIvÃ≥j≥ t_m¿Up-Iƒ;(F®v) hnZym¿∞n-I-fpsS Iƒ®-depw Unt_-‰nwKpw skmssk-‰n-Iƒ;(sF) Hcp {]kn-≤o-I-cW _yqtdm; IqSmsX
(sP) k¿Δ-I-em-im-e-bnse hnZym¿∞n-I-fp-sSbpw Poh-\-°m-cp-sSbpw
t£aw A`n -hr -≤n -s∏-Sp -Øp -∂-Xn -\p -th≠n kl-I-cW kwL-ßfpw a‰p
AXp-t]m-ep≈ ÿm]-\-ßfpw, ÿm]n-°p-Ibpw Ah-bpsS \S-Øn-∏n-\mbn
^≠p-Iƒ \¬Ip-Ibpw sNøpI;(xLii) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS e£y-߃ IqSp-X¬ {]mh¿Øn-I-am-°p∂Xn\v
Bh-iy-am-sW∂v Icp-Xm-hp-∂tXm A`n-e-j-Wo-b-am-btXm Bb Aß-s\-bp≈ F√m
a‰v {]h¿Øn-Ifpw Imcy-ßfpw sNøp-Itbm Aß-s\-bp≈ a‰v hyh-ÿ-Iƒ
D≠m-°p-Itbm sNøp-I.
A≤ymbw IIINm≥k-edpw t{]m˛-Nm≥k-edpw k¿Δ-I-em-im-e-bnse
DtZym-K-ÿcpw
7. Nm≥k-e¿.—(1) tIcf Kh¿Æ¿, At±-l-Øns‚ HutZym-KnI ÿm\w
tlXp-hmbn, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Nm≥k-edpw Xe-h-\p-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) Nm≥ke¿, k∂n-ln-X-\m-bn-cn -°p-tºmƒ, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
_ncp-Z-Zm\ ktΩ-f-\Øn¬ B≤y£yw hln-°p-∂Xpw {]tXyIw Bh-iy-߃°p-
th≠n, Bh-iy-ap -≈-t∏m-sg√mw, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsXmcp A[n-Imc
ÿm\-Øns‚bpw tbmKw hnfn-®p-Iq-́ p-∂-Xn-\p≈ \n¿t±-i-߃ sshkv̨ Nm≥k-e¿°v
\¬Im-hp-∂Xpw A{]-Im-c-ap≈ tbmK-Øns‚ an\n´vkv sshkv-˛-Nm≥k-e¿,
Nm≥k-e-dpsS hmb-\-bv°mbn ka¿∏n-t°-≠-Xp-am-Wv.
16
(3) -k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsX-¶nepw Imcy-ß-fp -ambn _‘-s∏´
hnh-c-ß-fpw, tcJ-Ifpw Nm≥ke¿°v Bh-iy-s∏-Sm-hp-∂Xpw AXn≥ta¬ -k¿Δ-I-em-
im-e-bpsS Xm¬∏-cy-߃°v DNn-X-am-sW∂v Nm≥k-e¿ Icp-Xp∂ AØcw
\n¿t±-i-߃ \¬Im-hp-∂-Xpw, -k¿Δ-I-em-im-e-bnse A[n-Im-c-ÿm-\-ßfpw
DtZym-K-ÿcpw Aß-s\-bp≈ \n¿t±-i-߃ A\p-k-cn-t°-≠-Xp-am-Wv.
(4) Nm≥ke¿°v, sshkv˛Nm≥kedpsS tcJm-aq -e-ap≈ dnt∏m¿´v
hmßn-b-Xn-\p-tijw Cu Hm¿Un-\≥knt\m Ãm‰yq-́ p-Iƒt°m Hm¿Un-\≥kp-Iƒt°m
dKp-te-j\p-Iƒt°m A\p-cq-]-a-√m-ØtXm k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Xm¬∏cy-߃°v
hncp-≤-ambtXm BsW∂v Nm≥ke¿°v A`n-{]m-b-ap-≈-t∏mƒ GsX-¶nepw
A[n-Im-c-ÿm-\Øns‚tbm \nImbØns‚tbm IΩn-‰n-bpsStbm DtZym-K-ÿ-s‚tbm
GsX-¶nepw {]ta-btam DØ-cthm \S-]-Sn-Itfm kkvs]‚ v sNøp-Itbm cq]-t -̀Z-s∏-
Sp-Øp-Itbm sNøm-hp-∂Xpw k¿Δ-I-em-im-e-bpw A[n-Im-c-ÿm-\hpw \nIm-bhpw
IΩn-‰nbpw DtZym-K-ÿ-\pw AXv A\p-k-cn-t°-≠-XpamWv:
F∂m¬ Aßs\bp≈ GsX-¶nepw DØ-chv ]pd-s∏-Sp-hn-°p-∂-Xn\v apºv
Nm≥ke¿, k¿Δ-I-em-im-etbtbm A[n-Im-c-ÿm-\tØtbm \nImbtØtbm
IΩn-‰n-tbtbm DtZym-K-ÿ-s\tbm, AX-Xp-kw-K-Xn-t]m-se, Aßs\bp≈ Hcp
DØ-chv F¥psIm≠v ]pd-s∏-Sp -hn -®pIqSm F∂-Xn-\p≈ ImcWw \n›nX
Ime-b-f-hn-\p-≈n¬ ImWn-°m≥ Bh-iy-s∏-tS-≠Xpw GsX-¶nepw ImcWw ImWn-°p-
I-bm-sW-¶n¬, Nm≥k-e¿ AXv ]cn-K-Wn-t°-≠Xpw Fhn-sS-sbms° AXv Bh-iy-
am-sW∂v At±lw Icp-Xp-∂pthm Ahn-sS-sbms° k¿°m-cp-ambn IqSn-b-mtem-Nn-®-Xn-
\p-tijw {]kvXpX hnj-b-Øn¬ kzoI-cn-t°≠ \S-]Sn Xocp-am-\n-t°-≠Xpw
Aß-s\-bp≈ Xocp-am\w A¥n-a-am-bn-cn-°p-∂-Xp-am-Wv.
(5) -k¿Δ-I-em-im-e \nIm-b-ß-fnse GsX-¶nepw sXc-s™-Sp-°-s∏-́ tXm
\ma\n¿-t±iw sNø-s∏-´tXm \nb-an-°-s∏-´tXm tIm˛-Hm]v‰v sNø-s∏-´tXm Bb
AwK-Øns‚ s]cp-am‰w k¿Δ-I-em-im-e-bpsStbm GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-
\Øns‚tbm \nImbØns‚tbm IΩn-‰n-bpsStbm kpK-a-amb {]h¿Ø-\-Øn\v
lm\n-I-c-am-sW∂v Nm≥ke¿°v A`n-{]m-bap-s≠-¶n¬, Nm≥k-e¿ Aß-s\-bp≈
AwK-Øn\v tcJm-aq-e-ap≈ hni-Zo-I-cWw \¬Im-\p≈ Hc-h-kcw \¬In-b-ti-jhpw
Aß-s\-bp≈ hni-Zo-I-cWw Fs¥-¶n-ep-ap-s≠-¶n¬, AXv ]cn-K-Wn®Xn-\p-ti-jhpw
Aßs\ sNøp-∂Xv Bh-iy-am-sW∂v t_m≤y-s∏-Sp-∂-]£w Aß-s\-bp≈
AwKsØ Nm≥ke¿°v bp‡-sa∂v tXm∂p∂ Aß-s\-bp≈ Ime-b-f-hn-te°v
kkvs]‚ v sNøp-Itbm Atbm-Ky-\m-°p-Itbm sNøm-hp-∂-Xm-Wv.
(6) (i) Nm≥ke¿°v, k¿Δ-I-em-im-e-bpw AXns‚ sI´n -S -ßfpw
Bip-]-{Xn-Ifpw {KŸ-im-e-Ifpw ayqkn-b-ßfpw GsX-¶nepw tImtf-Pns‚
h¿°v-tj-m∏p-Ifpw D]-I-c-W-ßfpw k¿Δ-I-em-im-e- kwc-£n-®p-t]m-cp-∂tXm `cW
\n¿Δ-lWw \S-Øp-∂tXm AwKo-I-cn-®tXm Bb ÿm]-\-ßfpw As√-¶n¬
tlmkv‰epw k¿Δ-I-em-im-e-tbm k¿Δ-I-em-im-e-bv°pth≠ntbm AXns‚
17
B`n-ap-Jy-Øntem \S-Øp∂ A≤y-m]-\hpw a‰p tPmen-Ifpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
]co£m \S-Øn∏pw a‰p Npa-X-e-Ifpw, At±lw \n¿t±-in-t®°m-hp∂ Bsftbm
Bfp-I-sftbm Bfp-I-fpsS \nIm-b-sØ-sImt≠m ]cn-tim-[n-∏n-°m≥ CSbm°p-∂-
Xn\pw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS `c-W-\n¿Δ-l-Whp-amtbm [\-Im-cy-hp-amtbm _‘-s∏´
GsXmcp ImcysØ kw_-‘n®pw AtX coXnbn¬ At\z-jWw \S-Øn-°m\pw
CS-bm-°p-∂-Xn\pw Ah-Im-i-ap-≠m-bn-cn-°p-∂-Xp-am-Wv ;
(ii) Nm≥ke¿, Hmtcm kwK-Xn-bnepw, ]cn-tim-[-\tbm At\z-j-Wtam
\S-Øm≥ CS-bm-°p-∂-Xn-\p≈ At±-l--Øns‚ Dt±-iysØ kw_-‘n®v aXn-bmb
Adn-bn∏v k¿Δ-I-em-im-e-bv°v \¬tI-≠Xpw Hcp {]Xn-\n-[nsb \nb-an-°p-hm≥
k¿Δ-I-em-im-e-bv°v A¿l-X-bp-≠-m-bn-cn-°p-∂Xpw Abmƒ°v ]cn-tim-[-\-bntem
At\z-j-W-Øntem lmP-cm-Ip-∂-Xn\pw Fs¥¶nepw ]d-bp-hm-\p-s≠-¶n¬ AXv
]d-bp-hm-\p-ap≈ Ah-Im-i-ap-≠m-bn-cn-°p-∂-Xp-amW v;
(iii) Hcp ]cn-tim-[\tbm At\z-j-Wtam \S-Øn-®-Xn-\p-ti-jw,
Nm≥k-e¿ A{]-Im-c-ap≈ ]cn-tim-[\bpsStbm At\z-j-W-Øns‚tbm ^e-sØ-∏‰n
sshkv̨ Nm≥k-esd FgpXn Adn-bn-°mhp-∂Xpw sshkv̨ Nm≥ke¿ sk\-‰n-s\tbm
Kth-WnwKv Iu¨kn-en-t\tbm Nm≥kedpsS \nc-o£-W-߃ Adn-bn-t°-≠Xpw
sk\-‰n-t\mtSm Kth-WnwKv Iu¨kn-en-t\m AXnt∑ep≈ Ah-cpsS A`n-{]mbw
Nm≥ke¿, hn\n¿t±-in®ncn-°p∂ Aß-s\-bp≈ ka-b-Øn-\p-≈n¬, At±lw
aptJ\, Nm≥kesd Adn-bn-°m≥ Bh-iy-s∏-tS-≠-Xp-am-Wv. sk\t‰m Kth-WnwKv
Iu¨kn-tem hn\n¿t±-in® ka-b-]-cn-[n°-p≈n¬ Ah-cpsS A`n-{]mbw Adn-bn-°p-
I-bm-sW-¶n¬ B A`n-{]mbw ]cn-K-Wn®tijw, As√-¶n¬ sk\t‰m Kth-WnwKv
Iu¨kn-tem hn\n¿t±-in® ka-bØv A`n-{]mbw Adn-bn-°p-∂-Xn¬ ]cm-P-b-s∏-Sp-
∂-]£w, hn\n¿t±-in® ka-b-]-cn[n Ign-™-Xn-\p-ti-jw, Nm≥ke¿°v \S-]Sn
XpS-cm-hp-∂Xpw sk\t‰m Kth-WnwKv Iu¨kn-tem AXn-t∑¬ kzoI-cn-t°≠
\S-]Sn kw_-‘n®v Ah¿°v D]-tZiw \¬Im-hp-∂-Xpw, Aß-s\-bp≈ \S-]Sn
FSp-°p-∂-Xn-\p≈ Hcp ka-b-]-cn-[nbpw \n›-bn-°m-hp-∂-Xp-amW v;
(iv) sk\t‰m Kth-WnwKv Iu¨kntem \n›-bn® Aß-s\-bp≈
ka-b -] -cn -[n -°-Iw, sshkv - ˛ -Nm≥k-e¿ aptJ\, Nm≥k-e¿ \¬Inb
D]-tZ-i-Øn-t∑¬ FSpØ AYhm FSp-°m-\p-t±-in-°p∂ \S-]Sn kw_-‘n®v
Nm≥k-e¿°v dnt∏m¿ v́ \¬tI-≠-XmWvv;
(v) \n›-bn® ka-b-]-cn -[n -°p≈n¬ sk\t‰m Kth-WnwKv
Iu¨kntem Nm≥k-e¿°v t_m≤y-s∏-Spw-hn[w \S-]Sn kzoI-cn-°m-Xn-cn-°p-∂n-S-Øpw,
sk\t‰m Kth-WnwKv Iu¨kntem \¬Inb GsX-¶nepw hni-Zo-I-c-Wtam
ka¿∏n® \nth-Z-\tam ]cn-K-Wn-®-Xn\p tijw, Nm≥k-e¿°v, At±-l-Øn\v
DNn-X-sa∂v tXm∂m-hp-∂, Aß-s\-bp≈ \n¿t±-i-߃ ]pd-s∏-Sp-hn-°m-hp-∂Xpw
sk\t‰m Kth-WnwKv Iu¨kntem _‘-s∏´ a‰ v A[n -Im -c -ÿm-\tam
Aß-s\-bp≈ \n¿t±-i-߃ ]men-t°-≠-Xp-amW v;
18
(vi) ap≥ Jfi-ß-fn¬ F¥p-Xs∂ AS-ßn-bn-cp-∂mepw k¿Δ-I-em-
im-e-bpsS Imcy-ß-fn¬ GsX-¶nepw Imcyw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Dt±-iy-߃
t{]m¬km-ln-∏n-°pw-hn[w As√-¶n¬ Cu Hm¿Un-\≥kn-s‚bpw Ãm‰yq-́ p-I-fp-sSbpw
dKp-te-j-\p-I-fp-sSbpw hyh-ÿ-Iƒ°v A\p-kr-X-ambn \S-Ø-s∏-Sp-∂n-s√-t∂m,
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A≤ym-]-\w, ]co-£-Iƒ, Kth-j-Ww, `cWw As√-¶n¬
[\-Im-cy-Øns‚ \ne-hmcw \ne-\n¿Øp-∂-Xn\p {]tXyI \S-]-Sn-Iƒ Bh-iy
-am-sWt∂m GsX-¶nepw ka-bØv Nm≥k-e¿°v A`n-{]m-b-ap-s≠-¶n¬, Nm≥k-
e¿°v, GXp ImcysØ kw_-‘n-®mtWm At±lw Hcp hni-Zo-I-cWw B{K-ln-°p-
∂Xv AXv sk\-‰n-s\tbm Kth-WnwKv Iu¨kn-en-t\tbm sshkv-˛-Nm≥k-e¿
aptJ\ Adn-bn-°m-hp-∂Xpw At±lw hn\n¿t±-in-°m-hp∂ Aß-s\-bp≈ ka-b-Øn-
\p-≈n¬ hni-Zo-I-cWw \¬Ip-hm≥ sk\-‰n-t\mtSm Kth-WnwKv Iu¨kn-en-t\mtSm
Bh-iy-s∏-Sm-hp-∂-Xp-am-Wv. sk\t‰m Kth-WnwKv Iu¨kntem Fs¥-¶nepw hni-
Zo-I-cWw hn\n¿t±-in® ka-b-Øn-\p-≈n¬ \¬Ip-∂-Xn¬ ]cm-Pb-s∏-Sp-Itbm
As√-¶n¬ Hcp hni-Zo-I-cWw \¬Ip-Ibpw AXv Nm≥k-e-dpsS A`n-{]m-b-Øn¬
Xr]vXn-I-c-a-s√-¶n-tem, Nm≥k-e¿°v, At±lw Bh-iy-am-sW∂p Icp-Xp∂ Aß-s\-
bp≈ \n¿t±-i-߃ \¬Im-hp-∂Xpw sk\‰v As√-¶n¬ Kth-WnwKv Iu¨knepw
_‘-s∏´ at‰-sX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\hpw Aßs\bp≈ \n¿t±-i-߃ ]men-t°-
≠-Xp-amW v;
(vii) Kth-WnwKv Iu¨kn¬, Nm≥k-e¿ Imem-Im-e-ß-fn¬
Bh-iy-s∏-Sp-∂, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS `cW \n¿Δ-l-Whpw [\-]-c-hp-ambn
_‘-s∏´ hnh-c-߃ \¬tI-≠-XmWv.
(7) (i) Nm≥k-e¿°v, Hcp ASn-b-¥nc L´w D≠m-Ip-tºmƒ k¿Δ-I-em-
im-e-bpsS GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\sØ kkvs]‚ v sNøp-∂-Xnt\m ]ncn-®p-hn-Sp-∂-
Xnt\m A[n-Imcw D≠m-bn-cn-°p-∂Xpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS CS-°me `cW
\n¿Δ-l-W-Øn-\p≈ \S-]-Sn-Iƒ kzoI-cn-°m-hp-∂-Xp-am-W v;
(ii) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS tkh-\-Øn-ep≈ GsX-¶nepw Bƒ°v
FXn-cmbn Kth-WnwKv Iu¨kntem sshkv-̨ -Nm≥k-etdm ]m m-°nb GsX-¶nepw
]ncn -®p -hn -S¬ DØ-c-hn\v FXn-sc-bp≈ Hcp A∏o¬ Nm≥k-e¿ apºmsI
t_m[n-∏n-°m-hp-∂-XmWv ;
(iii) ta¬ Jfi-{]-Im-c-ap≈ Hcp A∏o¬ ]ncn-®p-hn-S¬ DØ-chv
_‘-s∏´ Bfp -Iƒ°v \¬Inb XobXn apX¬ ap∏Xv Znh -k-Øn -\Iw
t_m[n-∏n-t°-≠-XmW v;
(iv) Nm≥k-e¿, ta¬∏-d™ {]Im-c-ap≈ Hcp A∏o-en-t∑¬
Fs¥-¶nepw DØ-chv ]m m-°p-∂-Xn\p apºv Cu Bh-iy-Øn-te-°mbn At±lw
\nb-an® Hcp {Sn_yq-W-ens‚ D]-tZ-i-Øn-\mbn B Imcyw d^¿ sNtø-≠-Xm-Wv.
19
(8) -Nm≥k-e¿°v, ^≠ns‚ Zp¿hn-\n-tbm-Ktam s]cp-am‰ Zqjytam
Zp¿`-c-Wtam at‰-sX-¶nepw icn-bm-bXpw aXn-bm-b-Xp-amb Btcm-]-W-ß-fn≥ta¬
tcJm-aq -e-amb Hcp DØ-c-hp-h-gn, sshkv-˛ -Nm≥k-e-sdtbm t{]m˛-ssh-kv -˛ -
Nm≥k-e-sdtbm HutZym-Kn-I-ÿm-\-Øp-\n∂pw \o°w sNøp-∂-Xn-\v, A[n-Im-c-ap-≠m-
bn-cn-°p-∂-XmWv:
F∂m¬ Cu D]-h-Ip-∏p-{]-Imcw \S-]Sn kzoI-cn-°p-∂-Xn-\p-apºv AØcw
Btcm-]-W-߃ Nm≥k-e¿ Cu Bh-iy-Øn-te-°mbn \nb-an-°p∂, sslt°m-S-Xn-bn-
tetbm kp{]ow tImS-Xn -bn -tetbm Hcp PUvPntbm PUvPn -bm-bn -cp∂tXm
Bb Hcmƒ \S-Øp∂ At\z-j-W-Øn-eqsS sXfn-bn-°-s∏-tS-≠-XmWv:
F∂p-am-{X-a√ sshkv-˛ -Nm≥k-e-sdtbm t{]m˛-ssh-kv -˛ -Nm≥k-e-sdtbm
At±-l-Øn-s\-Xn-cmbn FSp-°p-hm-\p-t±-in-°p∂ \S-]-Sn-s°-Xn-cmbn ImcWw
ImWn-°m≥ aXn-bmb Hc-h-kcw \¬Im-Ø-]£w Cu hIp-∏p-{]-Imcw \o°w
sNøp-hm≥ ]mSp≈-X-√.
(9) -Nm≥k-e¿, Cu Hm¿Un-\≥kv {]Im-ctam Ãm‰yq´p-Iƒ {]Im-ctam
Ahbv°p Iogntem \¬I-s∏-´tXm \n£n-]vX-am-btXm Bb Aß-s\-bp≈
a‰v A[n-Im-c -߃ hn\n -tbm-Kn -t°-≠Xpw Aß-s\-bp≈ a‰v Npa-X-e-Iƒ
\n¿Δ-ln-t°-≠-Xp-am-Wv.
8. .—
20
9. k¿Δ-I-em-im-e-bnse DtZym-K-ÿ¿.—(1) C\n-]-d-bp-∂-h¿ k¿Δ-I-em-im-e-
bnse DtZym-K-ÿ¿ Bbn-cn-t°-≠-XmWv, AXm-bXv:—
(i) sshkv-̨ -Nm≥k-e¿;
(ii) t{]m˛sshkv-̨ -Nm≥k-e¿;
(iii) cPn-kv{Sm¿;
(iv) Uo≥;
(v) ss^\m≥kv B^o-k¿;
(vi) ]co£m I¨t{Sm-f¿; IqSmsX
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS tkh-\-Øn-ep≈ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ Aß-s\-bp≈ a‰v
DtZym-K-ÿ-cpw.
(2) -sshkv˛-Nm≥k-e¿, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS apJy-\n¿Δm-l-I\pw
A°m-U-anIv B^o-kdpw sk\-‰n -s‚bpw Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚bpw
A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚bpw ss^\m≥kv IΩn-‰n-bp-sSbpw FIvkv-˛-H-^ntjym
sNb¿ t]gvkWpw Bbn-cn-t°-≠Xpw GsX-¶nepw _ncp-Z-Zm\ ktΩf\Øn¬
Nm≥ke-dp -sStbm t{]m˛Nm≥k-edpsStbm A`m -h -Øn¬ B≤y£yw
hln-t°-≠-Xp-am-Wv.
(3) Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚ AwKo-Im-c-tØm-sStbm Cu Hm¿Un-\≥tkm
Ãm‰yqt´m {]Im-ctam -sshkv˛-Nm≥k-e¿ t{]m˛sshkv˛-Nm≥k-e¿°v Gev]n-®p-
sIm-Sp-°p∂ Npa-X-e-Iƒ°v t{]m˛-sshkv˛Nm≥k-e¿ DØ-c-hm-Zn-bm-bn-cn-°p-∂Xpw
-sshkv˛-Nm≥k-edpsS A`m-h-Øn¬ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A[n-Im-cÿm\-ß-fpsS
tbmK-ß-fn¬ t{]m -̨sshkv-̨ Nm≥k-e¿ B≤y£yw hln-t°-≠-Xp-amWv.
(4) -sshkv˛ -Nm≥k-edpsS thX-\hpw tkh\ \n_-‘-\ -Ifpw
hyh-ÿ-Ifpw k¿°m¿ \n›-bn-°mhp∂ {]Im-c-am-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(5) -k¿Δ-I-em-im-ebnse a‰v DtZym-K-ÿsc Cu Hm¿Un-\≥knepw
k¿Δ-I-em-im-ebpsS Ãm‰yq´pI-fnepw hyhÿ sNøp∂ {]Imcw Aß-s\-bp≈
coXn-bn¬ \nb-an-t°≠Xpw Ah¿ Aß-s\-bp≈ A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-t°-
≠Xpw Aß-s\-bp≈ Npa-X-e-Iƒ \n¿Δ-ln-t°-≠-Xp-am-Wv.
(6) -k¿Δ-I-em-im-ebnse a‰v DtZym-K-ÿcpsS tkh\ hyh-ÿ-Iƒ
Ãm‰yq´pI-fn¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-am-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
10. -sshkv˛-Nm≥k-edpsS \nb-a\w.—(1) C\n-]-d-bp-∂- AwK-ß-f-S-ßp∂
sk¿®v IΩn‰n ip]m¿i sNøp∂ t]cp-I-fpsS ]m\-en¬ \n∂pw Nm≥ke¿,
sshkv-̨ -Nm≥k-esd \nb-an-t°-≠XmWv, AXm-bXv:—(i) Nm≥k-e¿ \ma\n¿t±iw sNbvX HcwKw ;
(ii) Kth-WnwKv Iu¨kn-¬ sXcs-™-SpØ HcwKw ; IqSmsX
21
(iii) bqWn-th-gvkn‰n {Km‚ vkv IΩo-j≥ sNb¿am≥ \ma\n¿t±iw
sNbvX HcwKw.
Nm≥k-e¿, IΩn-‰n-bnse AwK-߃°nS-bn¬ \n∂pw Hcmsf I¨ho-\-dmbn
\nb-an-t°-≠-Xm-Wv.
(2) - sshkv̨ -Nm≥k-edpsS Hgnhv D≠m-Ip-∂-Xn\v km≤y-X-bp≈ Xob-Xn°v
Ipd-™Xv aq∂p amk-߃°papºv ]m\¬ Xøm-dm-°p∂ \S-]Sn XpS-tß-≠Xpw
Nm≥ke¿ \n›-bn® kab]cn-[n-°p-≈n¬ ]q¿Øn-bm-°n-bn-cn-t°-≠XpamWv.
F∂n-cp -∂m-epw, Nm≥k-e¿°v, A\n-hm-cy-amb kml-N-cy-ß-fn¬, Aßs\
sNøp-∂Xv Bh-iy-am-sW-¶n¬, A{]-Im-c-ap≈ kab]cn[n \o´m-hp-∂-Xm-Wv.
F∂n-cp-∂m-epw, Aßs\ \o´nb Ime-b-fhv samØw aq∂p-am-k-Øn¬ Ihn-bm≥
]mSp-≈-X-√.
(3) IΩn-‰n, sshZyhpw A\p-_‘ imkv{X-ßfpw cwKØv {]K-¤-cm-b-
h-cn¬ \n∂pw A\p-tbm-Py-cmb aq∂v Bfp-I-fn¬ Ipd-bmØ Hcp ]m\-ens\
sFI-I-WvtTy\ ip]m¿i sNtø-≠-Xm-Wv. t]cp-Iƒ A£-c-amem {Ia-Øn-em-bn-cn-
t°-≠-Xm-Wv. ]m\-en¬ Dƒs∏-Sp-Ønb Hmtcm Bfp-sSbpw A\p-tbm-Py-X-bpsS
hni-Zhpw IrXy-hp-amb Hcp hnh-cWw dnt∏m¿´n-t\m-sSm∏w D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
hyhÿ sNbvX {]Imcw Hcp GI-I-WvT-amb ip]m¿i \¬Ip-∂-Xn¬ IΩn‰n
]cm-P-b-s∏-Sp∂ kwK-Xn-bn¬, IΩn-‰n-bnse Hmtcm AwK-Øn\pw aq∂pt]cpsS Hmtcm
]m\¬ Nm≥k-e¿°v ka¿∏n-°m-hp-∂-Xm-Wv. IΩn-‰n-bnse GsX-¶nepw AwKw
]m\¬ ka¿∏n-°m-Xn-cn-°p-∂Xv sshkv˛Nm≥k-e-dpsS \nb-a-\sØ Akm-[p-
hm-°p-∂-X-√.
(4) (i) IΩn‰n A{]-Imcw ip]m¿i sNbvX GsX-¶nepw Bsf Nm≥k-e¿
AwKo-I-cn-°p-∂n-s√-¶n¬ AtX IΩn-‰n-bn¬ \nt∂m, Cu Bh-iy-Øn-te-°mbn
]pXnb IΩn‰n cq]o-I-cn-®-Xn-\p-ti-jw, Aß-s\-bp≈ ]pXnb IΩn-‰n-bn¬ \nt∂m
Hcp ]pXnb ]m\¬ At±-l-Øn\v Bh-iy-s∏-Sm-hp-∂-Xm-Wv.
(ii) {]Ya sshkv -˛ -Nm≥k-esd k¿°m-cns‚ ip]m¿i-bn -t∑¬
Nm≥k-e¿ \nb-an-t°-≠-Xm-Wv.
(5) (i) sshkv-˛-Nm≥k-e-dmbn \nb-an-°-s∏-Sp∂ Bƒ, At±-l-Øns‚
tkh\ DS-º-Sn-bpsS \n_-‘-\-Iƒ°pw D]m-[n-Iƒ°pw hnt[-b-am-bn, At±lw
DtZym-K-Øn¬ {]th-in® XobXn apX¬ A©v h¿jsØ DS-ºSn Ime-b-f-hn-te-t°m,
At±-l-Øn\v Fgp-]Xv hb v ]q¿Øn-bm-Ip-∂-Xp-h-sc-tbm, GXmtWm BZyw
hcp-∂-Xv, AXp-hsc HutZym-KnIÿm\w hln-t°-≠-Xm-Wv.
(ii) sshkv -˛ -Nm≥k-edmbn \nb-an -°-s∏-Sp∂ Bfp-Iƒ, ta¬
\n¿Æ-bn® ]c-am-h[n hb v ]q¿Øo-I-cn-®n-´n√m F∂-Xn\v hnt[-b-am-bn, c≠m-a-
sXmcp A©p h¿jIme-tØ°v ]p\¿ \nb-a-\-Øn\v A¿l-cm-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
22
(6) C\n ]d-bp∂ GsX-¶nepw kml-N-cy-ß-fn¬, AXns‚ Ahÿ
Nm≥k-e¿ kzbw Xocp-am-\n-t°-≠-Xpw, A\p-tbm-Py-\mb GsX-¶nepw Bsf
samØw Bdpamk-Øn¬ Ihn-bmØ Hcp Ime-b-f-hn-te°v sshkv-˛-Nm≥k-e-dmbn
{]h¿Øn-°m≥ Nm≥k-e¿°v, \nb-an-°m-hp-∂-Xp-amWv:
(i) (1) - ˛mw D] -h -Ip -∏p - {] -Imcw \nb -an® IΩn -‰ n -°v , Nm≥k-e¿
hn\n¿t±-in® ka-b-]-cn-[n-°-Iw, GsX-¶nepw t]cv ip]m¿i sNøp-hm≥ Ign-bmsX
hcp-∂n-SØv;
(ii) ac-Wtam cmPntbm aqetam a‰p-hn-[-Øntem sshkv-˛-Nm≥k-e-dpsS
HutZym-KnIÿm\Øv Hgn-hp-≠m-Ip-I-bpw, IqSmsX apI-fnse (1) apX¬ (4) hsc
D]-h-Ip-∏p-I-fnse hyh-ÿ-Iƒ A\p-k-cn®v kuI-cy-{]-Z-ambpw thK-Ønepw AXv
\nI-Øm≥ Ign-bmsX hcp-∂n-SØv;
(iii) Ah-[ntbm Akp-Jtam aqetam a‰p Imc-W-ß-fmtem sshkv-̨ -Nm≥k-
e-dpsS HutZym-KnIÿm\Øv Xm¬°m-en-I-ambn Hgn-hp-≠m-Ip-∂n-SØv;
(iv) sshkv -˛ -Nm≥k-e -dpsS Imem -h[n Ah-km -\n -°p -∂n -SØv;
As√-¶n¬
(v) at‰-sX-¶nepw ASn-b-¥n-c-L´w D≠m-Ip-∂n-S-Øv.
A{]-Imcw \nb-an-°-s∏´ Bƒ, sshkv-˛-Nm≥k-e¿ XncnsI HutZym-KnI
ÿm\Øv {]th-in-°p∂ Xob-Xn-bntem (1) apX¬ (4) hsc-bp≈ D]-h-Ip-∏p-I-fnse
hyh-ÿ-Iƒ°-\p-kr-X-ambn sshkv-˛-Nm≥k-e-dmbn bYm-hn[n \nb-an-°-s∏´ Bƒ
HutZym -KnIÿm\Øv {]th-in -°p∂ Xob-Xn -bntem Aß-s\-bp≈
HutZym-KnIÿm\w hln-°p-∂Xv Ah-km-\n-°p-∂-Xm-Wv.
(7) sshkv-˛-Nm≥k-e-¿ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS iºfw ]‰p∂ apgp-h≥
kab DtZym-K-ÿ-\m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(8) k¿°m¿ Imem-Im-e-ß-fn¬ AwKo-I-cn-°p-∂tXm Ãm‰yq-´p-I-fm¬
\n¿Æ-bn -°p -∂tXm Bb Aß-s\-bp≈ A[-nhyb Ae-h≥kv sshkv -˛ -
Nm≥k-e¿°v sNe-h-gn-°p-∂-Xn-\mbn \¬tI-≠-Xm-Wv.
(9) sshkv-̨ -Nm≥k-e-¿°v, Nm≥k-e¿°v Hcp amksØ t\m´okv \¬In-b-
Xn-\p-ti-jw, kz¥w ssI∏-S-bn¬ FgpXn H∏p-sh®v Nm≥k-esd A`n-kw-t_m-[\
sNbvXp-sIm≠v Xs‚ HutZym-KnI ÿm\w cmPn-sh-bv°m-hp-∂-Xpw, Nm≥k-e¿ cmPn
kzoI-cn-°p-tºmtgm {]kvXpX t\m´okv Imem-h[n Xocp∂ XobXn apX-tem,
GXmtWm BZyw kw`-hn-°p-∂Xv A∂p apX¬, B HutZym-KnI ÿm\w
hln-°p-∂Xv Ah-km-\n-°p-∂-Xm-Wv.
(10) Nm≥k-e-¿°v, DtZymKw hln-°p∂ Bƒ,—
(i) _p≤n-ÿn-c-X-bn-√m-Xm-bn-Øo-cp-Ibpw Hcp £a-X-bp≈ A[n-Imc
ÿm\w A{]-Imcw {]Jym-]n-°p-Ibpw sNbvXn-́ p-s≠∂v t_m[y-ap≈]£w;
23
(ii) km∑m¿§n-Im-[-x]-X\w Dƒs°m-≈p∂ GsX-¶nepw Ip‰-Øn\v Hcp
tImSXn Ip‰-ÿm-]\w \S-Øn-bn-́ p-s≠∂v t_m[y-ap≈]£w;
(iii) Ahn-ap‡ \n¿≤-\-\m-bn-Øo-cp-Ibpw Hcp £a-X-bp≈ A[n-Imc
ÿm\w A{]-Imcw {]Jym-]n-°p-Ibpw sNbvXn-́ p-s≠∂v t_m[y-ap≈]£w;
(iv) Zo¿L-amb tcmKtam imco-cn-Im-h-iX aqetam imco-cn-I-ambn
A\p-tbm-Py-\-√m-Xm-hp-Ibpw Npa-X-e-Iƒ \n¿Δ-ln-°p-hm≥ {]m]vX-\-√m-Xm-bn-Øo¿∂p-
sh∂v t_m≤y-am-Ip∂]£w,
sshkv-̨ -Nm≥k-esd HutZym-KnI ÿm\Øp\n∂pw \o°w sNøm-hp-∂-Xm-Wv.
HutZymKnI ÿm\w hln-°p∂ sshkv-̨ -Nm≥k-e¿°v (iv)˛mw Jfi{]Imcw
At±-lsØ \o°w sNøp-∂-Xn-\p≈ \S-]Sn FSp-°p-∂-Xn\papºv, ImcWw
ImWn-°m≥ \ymb-amb Hc-h-kcw Nm≥k-e¿ \¬tI-≠-Xm-Wv.
11. t{]m˛sshkv˛Nm≥k-e-dpsS \nba\w.—(1) Nm≥k-e¿, sshkv -˛ -
Nm≥k-e-dp -ambn IqSn -bm-tem-Nn®v sshZy-hn-Zym-`ymk hnZ-Kv≤-\mb Hcmsf
k¿Δ
Δ
Δ
—Δ Δ
Δ
Δ
Δ
Δ
Δ
24
(2) k¿Δ -I-em-im-e-bnse a‰v GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚tbm
\nImb-Øn-s‚tbm GsXmcp tbmK-Ønepw kwkm-cn-°p-∂-Xn-\p≈ Ah-Im-i-tØm-Sp-
IqSn k∂n-ln-X-\m-hp-∂-Xn\v At±-l-Øn\v A¿l-X-bp-≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv, F∂m¬,
At±lw B A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚tbm \nIm-b-Øn-s‚tbm sNb¿ t]gvktWm
AwKtam A√mØ-]£w thm´v sNøp-∂-Xn\v A¿l-X-bp-≠m-bn-cn-°p-∂-X-√.
sshkv̨ -Nm≥k-e¿ sNb¿am-\m-bp≈ sk\-‰n-s‚tbm A°m-U-anIv Iu¨kn-en-s‚tbm
at‰-sX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚tbm GsX-¶nepw tbmK-Øn¬ thm´p-Iƒ
Xpey-ambn hcp∂ kwK-Xn-bn¬ At±-l-Øn\v Hcp ImÃnwKv thm´v D≠m-bn-cn-
°p-∂Xpw AXv hn\n-tbm-Kn-t°-≠-Xp-am-Wv.
(3) sshkv-˛-Nm≥k-e¿°v, GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fp-sStbm
\nIm-b-ß-fp-sStbm IΩn-‰n-I-fp-sStbm tbmK-߃, Aßs\ tbmKw tNtc-≠Xv
Bh-iy-am-sW∂v At±lw Icp-Xp-tºm-sg-√mw, hnfn®p Iq´p-∂-Xn\v A[n-Im-c-w
D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(4) -Nm≥k-e¿ ]pd-s∏-Sp-hn-°p∂ \n¿t±-i-߃, AX-Xp-kw-KXn t]mse,
I¿i-\ -ambn ]men -°p -∂p -s≠∂pw As√-¶n¬ \S -∏n -em -°p -∂- p -s≠∂pw
sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ Dd-∏p-h-cp-tØ-≠-Xm-Wv.
(5) k¿ΔI-em-im-e-bpsS \S-]-Sn-Iƒ Cu Hm¿Un-\≥kn-sebpw Ãm‰yq-́ p-
I-fn-sebpw dKp-te-j-\p-I-fn-sebpw hyh-ÿ-Iƒ°-\p-kr-X-ambn \S-∏n-em-°p-∂p-
s≠∂pw A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fp-sSbpw \nIm-b-ß-fp-sSbpw IΩn-‰n-I-fp-sSbpw Xocp-am-\-
߃ Cu Hm¿Un-\≥knt\m dKp-te-j-\p-Iƒt°m hncp-≤-a-s√∂pw Dd-∏m-t°-≠Xv
sshkv-̨ -Nm≥k-e-dpsS I¿Ø-hy-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(6) sshkv-̨ -Nm≥k-e¿°v, k¿ΔI-em-im-e-bnse GsX-¶nepw A[n-Im-c-
ÿm-\tam \nIm-btam IΩn-‰ntbm FSpØ Xocp-am\w AYhm ]m m-°nb {]tabw
\S-∏n-em-°p-∂Xv, AXv Cu Hm¿Un-\≥kn-setbm Ãm‰yq-́ p-I-fp-sStbm dKp-te-j-\p-I-
fp-sStbm hyh-ÿ-Iƒ°v tbmPn-®-X-s√t∂m AØcw Xocp-am-\tam {]ta-btam
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Xm¬∏-cy-Øn-e√m Ft∂m A`n-{]m-b-ap-s≠-¶n¬ At±-l-Øn-\v,
AXns\ am‰n-sh-bv°m-hp-∂Xpw AXn-\p≈ ImcWw FgpXn tcJ-s∏-Sp-Øn-s°m≠v
G‰hpw ASpØ Ah-k-c-Øn¬ _‘-s∏´ A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚tbm \nIm-b-Øn-
s‚tbm IΩn-‰n-bp-sStbm ASpØ tbmK-Øn¬ ho≠pw ]cn-K-Wn-°p-∂-Xn-\mbn aS°n
Ab-bv°m-hp-∂-Xp-am-Wv. A`n-{]mb hyXym-k-߃ \ne-\n¬°p-∂-]-£w, At±lw
Hcm -g vN -b v°-Iw, ImcWw \¬In -s°m -≠v , Xocp -am -\ -Øn -\mbn
AXns\ Nm≥k-e¿°v ka¿∏n-t°-≠Xpw Aßs\ sNbvX hnhcw _‘-s∏´
A[n-Im-c -ÿm-\-Øn-s‚tbm \nIm-b-Øn-s‚tbm IΩn-‰n-bp-sStbm AwK-ßsf
Adn-bn-t°-≠-Xp-am-Wv. Nm≥k-e-dpsS Xocp-am\w e`n-®-Xn-\p-tijw sshkv-̨ -Nm≥k-e¿,
Nm≥k-e¿ \n¿t±-in® {]Imcw \S-]Sn ssIs°m-t≈-≠Xpw AX-\p-k-cn®v
_‘s∏´ A[n -Imc ÿm\-sØtbm \nIm -b -sØtbm IΩn -‰ n -sbtbm
Adn-bn-t°-≠-Xp-am-Wv.
25
(7) kXzc \S-]Sn FSp-t°≠ Hcp ASn-b-¥n-cm-hiyw Ds≠∂v hniz-kn-
°p-∂-Xn\v sshkv-̨ -Nm≥k-e¿°v aXn-bmb Imc-W-߃ Ds≠-¶n¬, Bh-iy-am-sW∂v
At±lw Icp-Xp∂ Aß-s\-bp≈ \S-]Sn At±lw kzoI-cn-t°-≠Xpw Ign-bp-∂{X
thKw ASn-b-¥n-cm-h-iy-Øn-\p≈ Imc-Whpw At±lw kzoI-cn® \S-]-Snbpw
km[m-c-W-K-Xn-bn¬ B hnjbw ssIImcyw sNøp-am-bn-cp∂ Aß-s\-bp≈
A[n-Im-c-ÿm-\-Ønt\m \nIm-b-Ønt\m tcJm-aqew dnt∏m¿´v sNtø-≠-Xp-am-Wv.
A{]-Imcw Hcp ASn-b-¥n-cm-hiyw \ne-\n¬°p-∂p-s≠-∂p≈ Imcy-Øntem
kzoI-cn® \S-]-Sn-bntem As√-¶n¬ c≠n-eptam sshkv-˛-Nm≥k-edpw A[n-Im-c-
ÿm-\hpw XΩn¬ A`n-{]m-b-hy-Xymkw D≠m-Ip∂ kμ¿`-Øn¬, hnjbw
Nm≥k-e¿°v d^¿ sNtø-≠Xpw At±-l-Øns‚ Xocp-am\w A¥n-a-am-bn-cn -
°p-∂-Xp-am-Wv:
F∂m¬ sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ FSpØ GsX-¶nepw \S-]Sn k¿Δ-I-em-im-e-
bpsS tkh-\-Øn-ep≈ GsX-¶nepw Bsf _m[n-°p-∂n-SØv Aß-s\-bp≈
Bƒ°v, FSpØ \S-]-Sn -bn-t∑-ep≈ t\m´okv e`n® XobXn apX¬ ap∏Xv
Znh-k-Øn-\-Iw, Nm≥k-e¿°v A∏o¬ t_m[n-∏n-°m≥ A¿l-X-bp-≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(8) GsX-¶nepw hnjbw Ãm‰yq-´p-Itfm dKp-te-j-\p-Itfm aptJ\
{Ia-s∏-Sp-tØ≠ Bh-iy-ap-≠m-Ip-Ibpw F∂m¬ A°m-cy-Øn-\mbn Ãm‰yq-́ p-Itfm
dKp -te-j-\p -Itfm D≠m-°n-bn -´n√m-Øn-SØv X¬k-abw Bh-iy-am -sW∂v
sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ Icp-Xp∂ AØcw \n¿t±-i-߃ ]pd-s∏-Sp-hn-®p-sIm≠v hnjbw
{Ia-s∏-Sp-tØ-≠Xpw AXn-\p-tijw Ign-bp-∂{X thKw, AwKo-I-cn-°p-∂-Xn-\mbn
Ah Kth-WnwKv Iu¨knent\m a‰v A[n-Im-c -ÿm-\-Ønt\m _‘-s∏´
\nIm-b-Ønt\m ka¿∏n-t°-≠-Xp-am-Wv. AtX-k-a-bw-Xs∂ sshkv-˛-Nm≥k-e¿°v,
Cu Bh-iy-Øn-te-°mbn D≠m-t°≠ Ãm‰yq-́ p-I-fp-sStbm dKp-te-j-\p-I-fp-sStbm
IcSv A[n-Im-c -ÿm-\-Øns‚tbm \nIm-b-Øn-s‚tbm ]cn -K-W-\-bv°mbn
ka¿∏n-°m-hp-∂-Xm-Wv.
(9) sshkv-̨ -Nm≥k-e¿, Ãm‰yq-́ p-Ifm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ Aß-s\-bp-≈-
co -Xn -bn¬ Cu Bh-iy-Øn-te-°mbn cq]o-I-cn® ske-£≥ IΩn-‰n -bpsS
ip]m¿i-bpsS ASn-ÿm-\-Ønepw Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚ AwKo-Im-c-tØm-sSbpw
k¿Δ-I-em-im-e-m A≤ym-]-Isc, \nb-an-t°-≠-Xm-Wv.
(10) sshkv-̨ -Nm≥k-e¿, Ãm‰yq-́ p-Ifm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ Aß-s\-bp-≈-
co-Xn-bn¬ cq]o-I-cn® ske-£≥ IΩn-‰n-bpsS ip]m¿i-bpsS ASn-ÿm-\-Ønepw
Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚ AwKo-Im-c-tØm-sSbpw k¿ΔI-em-im-e-bnse sU]yq´n
cPn-kv{Sm-dpsS ]Z-hn°pw AXn\p apI-fn -ep -ap≈ F√m DtZym-K-ÿ-scbpw
\nb-an-t°-≠-Xm-Wv.
26
(11) k¿Δ-I-em-im-e-bnse A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fp-sStbm \nIm-b-ß-fp-sStbm
IΩn-‰n-I-fp-sStbm sNb¿t]-gvk¨ F∂ \ne-bn¬, A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚tbm
\nIm-b-Øn-s‚tbm IΩn-‰n-bp-sStbm tbmK-Øn¬ \n∂pw, Hcw-K-sØ, \S-]-Sn-Iƒ
XS- -s∏-Sp-Øn-b-Xnt\m kvXw`n-∏n-®-Xnt\m AwK-Øn¬ \n∂p-ap-≠m-Im≥ ]mSn-√mØ
s]cp-am‰ Zqjy-Øn¬ Dƒs∏-́ -Xn-t\m, kkvs]‚ v sNøp-∂-Xn\v sshkv̨ -Nm≥ke¿°v
A[n-Imcw D≠m-bn-cn -°p-∂Xpw A{]-Imcw hnjbw Nm≥k-e¿°v dnt∏m¿´v
sNtø-≠-Xp-am-Wv.
(12) sshkv-˛-Nm≥k-e¿, Ãm‰yq-´p-I-fn¬ hyhÿ sNbvX {]Imcw
k¿Δ -I-em-im-e-bpsS {]h¿Ø-\-ß-fpsS Hcp dnt∏m¿´v B\p-Im-en -I-ambn
sk\-‰n-s‚bpw Kth-WnwKv Iu¨kn-en-s‚bpw apºmsI hbvt°-≠-Xm-Wv.
(13) Cu Hm¿Un-\≥kntem AXn≥ Iogn¬ D≠m-°n-btXm D≠m-°n-b-
Xmbn Icp-X-s∏-Sp-∂tXm Bb Ãm‰yq-´p-I-fntem dKp-te-j-\p-I-fntem F¥p-Xs∂
AS-ßn-bn -cp -∂m-epw, ]co£m \S-Øn-∏n -\p -th≠n Kth-WnwKv Iu¨kn¬
AwKo-I-cn® ]co-£-I-cpsS ]m\-ense ]co-£-I-cpsS FÆw ]co-£-bpsS
\S-Øn-∏n\v ]cym-]vX-a-s√∂pw ]co-£-I-cpsS as‰mcp ]m\¬ Kth-WnwKv
Iu¨kn¬ AwKo-I-cn®p \¬Ip-∂Xv Aß-s\-bp≈ ]co-£-bpsS \S-Øn-∏n\v
Ime-Xm-akw hcp-Øp-sa∂pw sshkv-̨ -Nm≥k-e¿°v t_m≤y-am-bm¬, Aß-s\-bp≈
]co-£-bpsS \S-Øn-∏n-\p-th≠n A[n-I-ambn Bh-iy-am-tb-°m-hp∂ A{Xbpw FÆw
]co-£-Isc At±-l-Øn\v \ma\n¿t±iw sNøm-hp-∂-Xm-Wv. Cu D]-h-Ip-∏p-{]-Imcw
sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNbvX GsXm-cm-sfbpw Kth-WnwKv Iu¨kn¬
AwKo-I-cn® ]m\-en¬ Dƒs∏-́ n-́ p≈ Hcp ]co£-I-\mbn Icp-tX-≠-Xm-Wv.
(14) Cu Hm¿Un-\≥kn-\m-tem, Hm¿Un-\≥kn≥ Iogntem D≈
Ãm‰yq-́ p-I-fmtem sshkv Nm≥k-e-dpsS ta¬ `c-ta-ev]n-°-s∏-Sp∂ Aß-s\-bp≈ a‰v
A[n-Im-c-߃ sshkv Nm≥k-e¿, hn\n-tbm-Kn-t°-≠Xpw Aß-s\-bp≈ a‰v
I¿Ø-hy-߃ \n¿Δln-t°-≠-Xp-am-Wv.
13. Uo\ns‚ \nb-a -\hpw A[n -Im -c -ßfpw Npa -X-e -Ifpw.—(1) Hcp
^m°¬‰n°v Hcp Uo≥ D≠m-bn-cn-t°-≠Xpw At±lw _‘-s∏´ hnj-b-Øn¬
s{]m^-k-dpsS ]Z-hn-bn¬ Xmsg-b-√m-Ø, Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂
A≤ym-]\ ]cn-N-bhpw Aß-s\-bp≈ a‰p tbmKy-X-Ifpw D≈ Hcp A≤ym-]-I≥
Bbn-cn-t°-≠-Xp-am-Wv. Uo≥, _‘-s∏´ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A°m-U-anIv
DtZym-K-ÿ-\m-bn-cn-t°-≠Xpw _‘-s∏´ ^m°¬‰n-°p-≈n¬ A≤yb\ ]ptcm-K-Xnbpw
A≤ym -] -\ -Øn -s‚bpw A≤ym -] -I -cpsS ]cn -io -e -\ -Øn -s‚bpw \ne-hmcw
\ne\n¿Øp∂ hnj-b-Øn¬ A°m-U-anIv Iu¨kn¬ AwKo-I-cn® A°m-U-anIv
\b-߃ \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v DØ-c-hm-Zn- Bbn-cn-t°≠-Xp-am-Wv.
27
(2) Hmtcm ^m°¬‰n-bp-sSbpw Uo\n-s\, ^m°¬‰n AwK-߃°n-S-bn¬
\n∂pw sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNtø-≠-Xm-Wv.
(3) -Uo≥, sshkv-̨ -Nm≥k-e-dp-ambn IqSn-bm-tem-Nn®v Bh-iy-ap-≈-t∏m-sg-√mw,
^m°¬‰n-bpsS tbmK-߃ hnfn-®p-Iq-t´-≠Xpw AXn\v B≤y£yw hln-t°-≠-
Xp-am-Wv. Uo≥, ^m°¬‰n-bpsS \b-ßfpw hnI-k\ ]cn-]m-Sn-Ifpw Bhn-jvI-cn-
t°-≠Xpw Bb-Xv , kap -NnX A[n -Im -c -ÿm\߃ apºmsI Ah-cpsS
]cn-K-W\-bv°mbn ka¿∏n-t°-≠-Xp-am-Wv.
(4) -Uo≥,- ^m-°¬‰n-bpsS A°m-U-anIv ]ptcm-K-Xn°v DØ-c-hm-Zn-
bm-bn-cn-°p-∂Xpw _‘-s∏´ ^m°¬‰nsb kw_-‘n®v sk\-‰v, Kth-WnwKv
Iu¨kn¬, A°m-U-anI v Iu¨kn¬, ]co -£m-t_m¿Uv F∂n -h -bpsS
Xocp-am-\-ßfpw Uo\ns‚ A[n-Im-c-]-cn -[n -bn¬ hcp∂ ^m°¬‰n-bp-sSbpw
]T-\- t_m¿Up-I-fp-sSbpw Xocp-am-\-ßfpw icn-bmbn \S-∏n¬ hcp-Øp-∂p≠v F∂v
Dd-∏m-t°-≠-Xp-am-Wv.
(5) -ssh -kv - ˛ -Nm≥k-e -dpsS ta¬t\m -´ -Øn\pw \n¿t± -i -Øn\pw
\nb-{¥-W-Øn\pw hnt[-b-am-bn, Bh-iy-sa∂v Uo≥ Icp-Xp∂ A{]-Im-c-ap≈
D]-tZiw kzoI-cn -®-Xn -\p -ti-jw, F≥tdmƒsa‚ v, tbmKyX, ssat{K-j≥,
kvtImf¿jn-∏p-Iƒ, ÃpU‚ vjn-∏p-Iƒ As√-¶n¬ {^ojn-∏p-Iƒ, k¿Δ-I-em-ime
]co-£-I-fpsS Imem-h[n A\p-h-Zn -°¬, {]th-i\w A\p-h-Zn -°¬ F∂nh
kw_-‘n®v hnZym¿∞n-I-fpsS ]cm-Xn-I-fn-t∑¬ Uo≥, Xocp-am-\-sa-Sp-t°-≠-Xm-Wv.
(6) -Hcp k¿Δ-I-em-imem hIp-t∏m, A^n-en-tb‰v sNbvX tImtftPm
tIm¨Ãn-‰yp-h‚ v tImtftPm kvIqtfm tI{μtam AwKo-IrX ÿm]-\tam _‘-s∏´
^m°¬‰n-bn≥ Iogn¬ \S-Øp∂ GsX-¶nepw A°m-U-anIv ]cn-]m-Sn-I-fp-ambn
_‘-s∏´ GsX-¶nepw Agn-aXn kw_-‘n-®v, A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚
\n¿t±i {]Im-cw, Uo≥ At\z-jWw \S-tØ-≠Xpw Is≠-Ø-ep-Iƒ A°m-U-anIv
Iu¨kn-en\v dnt∏m¿ v́ sNtø-≠-Xp-am-Wv.
(7) -Uo≥, A°m-U-anIv Iu¨kn-en\p ka¿∏n-°p-∂-Xn-\m-bn, _‘-s∏´
^m°¬‰n-bn¬ s^tem-jn-∏p-Ifpw kvtImf¿jn-∏p-Ifpw a‰p _lp-a-Xn-Ifpw
\¬Ip-∂-Xn-\p≈ \n¿t±-i-߃ Xøm-dmt-°-≠-Xm-Wv.
14. cPn-kv{Sm-dpsS \nb-a-\-hpw A[n-Im-c-ßfpw I¿Ø-hyßfpw.—(1) Ãm‰yq-́ p-
I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Imcw Cu Bh-iy-Øn-te-°mbn cq]o-I-cn-°-s∏´
Hcp ske-£≥ IΩn-‰n -bpsS ip]m¿i-bn-t∑¬, Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚
AwKo-Im-c-tØm-Sp-IqSn cPn-kv{Smsd sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ \nb-an-t°-≠-Xm-Wv.
(2) cPn-kv{Sm¿ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS apJy`-c-W-\n¿Δ-lW DtZym-K-ÿ≥
Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv. At±lw iºfw ]‰p∂ Hcp apgp-h≥k-ab DtZym-K-ÿ-\m-bn-cn-
°p-∂Xpw sshkv-˛-Nm≥k-e-dpsS t\cn-´p≈ ta¬t\m-´-Ønepw \n¿t±-i-Ønepw
\nb-{¥-W-Ønepw tPmen sNtø-≠-Xp-am-Wv.
28
(3) -c-Pn-kv{Sm-dpsS \nb-a\w A©p-h¿j-°m-e-b-f-hn-te-°m-bn-cn-°p-∂Xpw
]p\¿\n-b-a-\-Øn\v At±lw A¿l-\m-bn-cn-°p-∂-Xp-am-Wv. cPn-kv{Sm-dmbn Xnc-s™-
Sp-°-s∏-Sp-∂-Xn\v Bh-iy-amb tbmKy-X-Ifpw {]hrØn ]cn-N-bhpw kwÿm\
k¿°m¿ AwKo-I-cn® {]Im-c-am-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(4) -c-Pn-kv{Sm-dpsS HutZym-KnI ÿm\w Hgn™p InS-°p-Itbm As√-¶n¬
Akp-Jtam A`m-htam ImcWw As√-¶n¬ GsX-¶nepw a‰v Imc-W-Ømtem
cPn-kv{Sm¿°v Xs‚ HutZym-KnI Npa-X-e-Iƒ Bdp amk-Øn¬ Ihn-bmØ Hcp
Ime-b -f -hn -te°v \n¿Δ -ln -°m≥ Ign -bm -Xn -c n -°p -Itbm sNøp -tºmƒ
sshkv˛Nm≥k-e¿, c-Pn-kv{Sm¿ Bbn {]h¿Øn-°p-∂-Xn\v tbmPn® Hcmsf Hcp
]pXnb cPn-kv{Sm¿ \nb-an-°-s∏-Sp-Ibpw HutZym-Kn-I-ÿm\w Gs‰-Sp-°p-Ibpw
sNøp-∂-Xp h-sctbm As√-¶n¬ cPn-kv{Sm¿ XncnsI tPmen-bn¬ {]th-in-°p-∂-Xp-
h-sc-tbm, AX-Xp-kw-K-Xn-t]m-se, \nb-an-t°-≠-Xm-Wv.
(5) cPn-kv{Sm¿, Cu Hm¿Un-\≥kn-\m-tem, Hm¿Un-\≥kn≥ Iogntem
Ãm‰yq-´p-I-fntem hyhÿ sNbvXn-´p≈ {]Imcw, sk\-‰n-s‚-bpw Kth-WnwKv
Iu¨kn-en -s‚bpw A°m-U-anIv Iu¨kn-en -s‚bpw Aß-s\-bp≈ a‰v
A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fp-sSbpw \nIm-b-ß-fp-sSbpw IΩn-‰n-I-fp-sSbpw sk{I-´-dn-bmbn
{]h¿Øn-t°-≠-Xm-Wv.
(6) -c -Pn -kv{Sm¿, A≤ym-]-Icpw t\m¨ sht°-j≥ A°m-U-anIv
Poh-\-°mcpw Akn-Â v cPn-kv{Sm-dpsS ]Z-hn-bnepw AXn\p Xmsg-bp-ap≈
DtZym-K-ÿcpw AXn\p XØp-ey-amb XkvXn-I-Iƒ hln-°p-Ibpw sNøp∂ a‰p
DtZym-K-ÿcpw HgnsI k¿Δ-I-em-im-e-bnse Poh-\-°m-cpsS \nb-a-\m-[n-Im-cnbpw
A®-S° A[n-Im-c-ÿm-\hpw Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv. cPn-kv{Sm-dpsS Xocp-am\waqew
k¶S-a-\p-`-hn-°p∂ Hcmƒ°v, Aß-s\-bp≈ Xocp-am\w kw_-‘n® Adn-bn∏v
e`n® XobXn apX¬ ap∏Xp Znh-k-Øn-\p-≈n¬ sshkv-˛-Nm≥k-e¿ apºmsI
A∏o¬ t_m[n-∏n-°m-hp-∂-Xm-Wv.
(7) -k¿Δ-I-em-im-e-bnse A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fpsS Xocp-am-\-߃°v
hnt[-b -am -bn , cPn -kv {Sm¿°v, k¿Δ-I -em -im -ebv°pth≠n Icm -dp -I -fn¬
G¿s∏-Sp -∂-Xn\pw tcJ-I-fn¬ H∏p hbv°p-∂-Xn -\pw tcJ-s∏-Sp -Ø-ep -Iƒ
{]am-Wo-I-cn-°p-∂-Xn-\pw A[n-Imcw D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(8) -c-Pn-kv{Sm¿, sk\t‰m Kth-WnwKv Iu¨kn-tem, At±-l-Øn¬
`c-ta-ev]n-°-s∏-Sp∂ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS tcJ-I-fp-sSbpw s]mXp-ap-{Z-bp-sSbpw
Aß-s\-bp≈ a‰v kzØp-°-fp-sSbpw kq£n-∏p-Im-c-\m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(9) sshkv-˛-Nm≥k-e¿ AwKo-I-cn® t{]m{Kmw {]Im-cw, cPn-kv{Sm¿,
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS hnhn[ \nIm-b-ß-fn¬ Xnc-s™-Sp∏v \S-tØ-≠-Xm-Wv.
29
(10) -c-Pn-kv{Sm¿, A[n-Im-c-ÿm-\-ßtfm \nIm-b-ßtfm IΩn-‰n-Itfm
Imem-Im-e-ß-fn¬ AwKo-I-cn® Ãm‰yq-´p -I-fp-sSbpw dKp-te-j-\p-I-fp-sSbpw
ssI]p-kvXIw Xøm-dm-t°-≠Xpw AXv \mfn-Xp-h-sc-bp-≈-Xm°n kq£n-t°-≠Xpw
k¿Δ-I-em-im-e-bnse A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fnse _‘-s∏´ AwK-߃°pw DtZym-K-
ÿ¿°pw Ah e`y-am-t°-≠-Xp-am-Wv.
(11) -c-Pn-kv{Sm¿, `cW \n¿Δ-lWw sa®-s∏-Sp-Øp-∂Xv kw_-‘n-®p≈
]cm-Xn-Ifpw \n¿t±-i-ßfpw kzoI-cn-t°-≠Xpw kap-Nn-X-amb \S-]-Sn-°p-th≠n
Ah ]cn-K-Wn-t°-≠-Xp-am-Wv.
(12) -c-Pn-kv{Sm¿, Cu Hm¿Un-\≥kn-\mtem AXp {]Im-ctam As√-¶n¬
Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-ctam sshkv Nm≥k-e¿ Imem-Im-e-
ß-fn¬ At±-l-Øn\v Gev]n®p sImSp-°p∂ Aß-s\-bp≈ a‰v A[n-Im-c-߃
hn\n-tbm-Kn-t°-≠Xpw Aß-s\-bp≈ a‰p I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-t°-≠-Xp-am-Wv.
15. ]co£m I¨t{Smf-dpsS \nb-a-\-hpw A[n-Im-c-ßfpw I¿Ø-hyßfpw.—(1) sshkv-˛ -Nm≥k-e¿, Ãm‰yq -´p -I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sp∂ {]Imcw Cu
Bh-iy-Øn-te-°mbn cq]o-I-cn® Hcp ske-£≥ IΩn-‰n-bpsS ip]m¿i-bn-t∑¬,
]co£m I¨t{Sm-fsd \nb-an-t°-≠-Xm-Wv. I¨t{Sm-f¿, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS iºfw
]‰p∂ Hcp apgp-h≥ kab DtZym-K-ÿ-\m-bn-cn-t°-≠Xpw sshkv-˛-Nm≥k-e-dpsS
t\cn -´p≈ \nb- {¥-W-Øn≥ Iogn¬ tPmen sNtø-≠-Xp -am -Wv . ]co£m
I¨t{Sm-f-dpsS \nb-a\w A©p h¿j-°m-e-tØ°v Bbn-cn-°p-∂Xpw At±lw
]p\¿\n-b-a-\-Øn\v A¿l-\m-bn-cn-°p-∂-Xp-am-Wv. I¨t{Sm-f¿ Bbn Xnc-s™-Sp-°-
s∏-Sp∂ Bh-iy-Øn-te°v th≠-Xmb tbmKy-X-Ifpw {]hrØn ]cn-N-bhpw
Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-am-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(2) ]co£m I¨t{Sm-f¿, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS ]co-£-I-fp-sSbpw
sSÃp-I-fp-sSbpw \S-Øn∏pw Ah-bpsS ^e-{]-Jym-]-\-Øn-s‚bpw Nm¿÷p≈ {][m\
DtZym-K-ÿ≥ Bbn-cn-°p-∂Xpw ]co£m t_m¿Uns‚ ta¬t\m-´-Ønepw \n¿t±-i-
Ønepw t\Xr-Xz-Ønepw At±lw Xs‚ I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-t°-≠-Xp-am-Wv.
(3) I¨t{Sm -f¿, t]∏¿ sk‰¿am-cp -sSbpw ]co -£-I-∑m-cp -tSbpw
\nb-a-\-Øn-\mbn cq]o-I-cn® IΩn-‰n-I-sfm-gnsI ]co£m t_m¿Un-s‚bpw t_m¿Uv
\nb-an® IΩn-‰n-I-fp-sSbpw saº¿ sk{I-́ dn Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(4) (2)-˛mw D]-h-Ip-∏nse hyh-ÿ-I-fpsS kma-m\y-Xbv°v `wKw hcmØ
hn[-Øn¬, ]co-£-Ifpw sSÃp-Ifpw \S-Øp-∂-Xn\pw ^e-{]-Jym-]-\-Øn\pw Bh-iy-amb
F√m {Iao-I-c-W-߃°pw ]co£m I¨t{Sm-f¿ DØ-c-hm-Zn-bm-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(5) I¨t{Sm-f¿, Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-ap-≈tXm
Imem-Im-e-ß-fn¬ ]co£m t_m¿Uv I¨t{Sm-f¿°v G¬∏n®p sImSp-°p-∂tXm
Bb Aß-s\-bp≈ a‰v A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-t°-≠Xpw Aß-s\-bp≈ a‰v
I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-t°-≠-Xp-am-Wv.
30
16. ss^\m≥kv B^o-k-dpsS \nb-a-\hpw A[n-Im-c-ßfpw I¿Ø-hy-ßfpw.—
(1) (i) ss^\m≥kv B^o-k¿ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS [\-Im-cy-Øn-s‚bpwIW-°p-I-fp-sSbpw BUn-‰n -s‚bpw {][m\ DtZym-K-ÿ-\m-bn-cn -°p-∂-Xm-Wv.ss^\m≥kv B^o-k¿ iºfw ]‰p∂ Hcp apgp-h≥ kab DtZym-K-ÿ\pw
sshkv-̨ -Nm≥k-e-dpsS t\cn-́ p-ff \nb-{¥-W-Øn≥ Iogn¬ tPmensNtø-≠-Xp-am-Wv.
(ii) sshkv-̨ -Nm≥k-e¿, t\cn-́ p-ff \nb-a\w aptJ\tbm sU]yqt´j≥-aptJ\tbm ss^\m≥kv B^o-ksd \nb-an-t°-≠Xpw, t\cn-́ p-ff \nb-a-\-Øns‚
kwK-Xn-bn¬, ss^\m≥kv Hm^o-ksd AXv Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Smhp∂{]Imcw Cu Bh-iy-Øn-te-°mbn cq]o-I-cn-®n-´p-ff ske-£≥ IΩn-‰n-bpsSip]m¿i-bn-t∑-em-bn-cn-t°-≠-Xpam-Wv.
(iii) t\cn-´p-ff \nb-a\w aptJ\ \nb-an-°-s∏-Sp∂ ss^\m≥kvB^o-kdpsS tbmKy-X-Ifpw iº-fhpw a‰v tkh\ hyh-ÿ-Ifpw Ãm‰yq-´p-I-fm¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-Smhp∂ {]Imcambn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(2) ss^\m≥kv B^o-k¿, ss^\m≥kv IΩn-‰n-bpsS I¨ho-\¿ Bbn-cn-°p-∂Xpw At±-l-Øn\v kmº-ØnI sNehv hcp∂ hnj-b-ß-fn¬ sk\-‰n-s‚tbm
Kth-WnwKv Iu¨kn-en-s‚tbm \S-]-Sn-{I-a-ß-fn¬ lmP-cm-hp-∂-Xn\pw kwkm-cn-°p-∂-Xn\pw a‰p hn[-Øn¬ ]s¶-Sp-°p-∂-Xn\pw Ah-Im-i-ap-≠m-bn-cn-°p-∂-Xp-amWv.F∂m¬ thm v́ sNøp-∂-Xn\v A¿lX D≠m-bn-cn-°p-∂-X-√.
(3) ss^\m≥kv B^o-k¿, ss^\m≥kv IΩn-‰n-bpsSbpw ss^\m≥kvIΩn-‰n \nb-an® k_v IΩn-‰n -I-fp-tSbpw tbmK-ß-fpsS an\n-‰vkv kq£n®vt]mtc-≠-Xm-Wv.
(4) ss^\m≥kv B^o-k¿, hm¿jnI _UvP‰pw IW-°p-I-fpsStÉp-sa‚pw BUn‰v dnt∏m¿´pw Xøm-dm-°p-∂-Xn\pw ss^\m≥kv IΩn-‰n-°pwKth-WnwKv Iu¨kn-en\pw ka¿∏n-°p-∂-Xn\pw DØ-c-hm-Zn-bm-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(5) ss^\m≥kv B^o-k¿, Ãm‰yq-´p -I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Smhp∂Aß-s\-bp-ff A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-t°-≠Xpw Aß-s\-bp-ff Npa-X-e-Iƒ\n¿Δln-t°-≠-Xp-am-Wv.
17. k¿Δ-I-em-im-e-bnse F√m DtZym-K-ÿcpw ]ªn°v sk¿sh‚ v Bbn-cn-°p-sa∂v.— k¿Δ-I-em-im-e-bnse iºfw ]‰p∂ F√m DtZym-K-ÿ-cpw, A[n-Im-c-ÿm-
\ß-fn-tetbm IΩn-‰nIfn-tetbm \nIm-bßfn-tetbm AwK-ßfpw A≤ym-]-Icpwk¿Δ-I-em-im-e-bnse a‰p Poh-\-°mcpw C≥Uy≥ in£m \nb-a-kw-ln-X-bnse(1860-̨ se 45˛mw tI{μ BIv‰v) 21-̨ mw hIp-∏ns‚ A¿∞-hym-]vXn-°p-f-fn¬ hcp∂
]ªnIv sk¿sh‚ v Bbn Icp-X-s∏-Sp-∂-Xm-Wv.
18. \nb-a-\-߃ hn⁄m-]\w sNø-s∏-SW-sa∂.v— sshkv-̨ -Nm≥k-edpsSbpws{]m˛sshkv-˛-Nm≥k-edpsSbpw cPn-kv{Sm-dp-sSbpw ]co£m I¨t{Sm-f-dp-sSbpw
ss^\m≥kv B^o-kdpsSbpw \nb-a-\-߃ k¿Δ-I-em-ime Kk-‰n¬ hn⁄m-]\w
sNtø-≠-Xm-Wv.
31
A≤ymbw IV
k¿Δ-I-em-imebpsS A[n-Im-c-ÿm-\-߃
19. k¿Δ-I -em -imebpsS A[n -Im -c -ÿm-\ -߃.—C\n ]d -bp∂h
k¿Δ-I-em-imebpsS A[n-Im-c-ÿm-\-߃ Bbn-cn-°p∂Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) sk\‰v ;
(ii) Kth-WnwKv Iu¨kn¬ ;
(iii) A°m-U-anIv Iu¨kn¬ ;
(iv) ]co£m t_m¿Uv ;
(v) ]T-\ -t_m¿Up-Iƒ ;
(vi) ^m°¬‰n-Iƒ ;
(vii) ss^\m≥kv IΩn‰n ;
(viii) πm\nwKv IΩn‰n ;
(ix) dnk¿®v Iu¨kn-¬ ;
(x) k¿Δ-I -em -imem Ak- vsa‚ v B‚ v A{I-Un -t‰ -j≥
Iu¨k-n¬ ;
(xi) k¿Δ-I-em-imem FØnIvkv IΩn‰n ;
(xii) hnZym¿∞n Iu¨k-n¬, IqSmsX
k¿Δ-I-em-imebpsS A[n-Im-c-ÿm-\-ßfmbn-cn°pw F∂v Ãm‰yq-´p-I-fm¬
\ntbm-Kn-°-s∏-Sp∂, k¿Δ-I-em-imebpsS Aß-s\-bp-≈ a‰v \nIm-b-߃.
20. sk\‰v. —(1) sk\-‰n¬ C\n ]d-bp∂ AwK-߃ D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv,
AXm-bXv:—FIvkv̨ -H-̂ otjym AwK-߃
(i)(ii)(iii)(iv)(v)
(vi)
32
(vii) kwÿm-\sØ [\-Imcy hIp∏v sk{I-´dn As√-¶n¬
At±lw \ma-\n¿t±iw sNøp∂ tPmbn‚ v sk{I-́ dnbpsS ]Z-hn-bn¬ Xmsg-b-√mØ
Hcp DtZym-K-ÿ≥ ;
(viii) saUn-°¬ hnZym-`ym-k Ub-d-IvS¿ ;
(ix) sl¬Øv k¿Δokkv Ub-d-IvS¿ ;
(x) Bbp¿thZ saUn-°¬ hnZym-̀ ym-k Ub-d-IvS¿ ;
(xi) `mc-Xob NnIn¬kmhIp∏v Ub-d-IvS¿ ;
(xii) kwÿm-\sØ k¿°m¿ tlman-tbm-∏Xn saUn-°¬ tImtf-Pp-
I-fnse Ub-d-IvS¿ As√-¶n¬ {]n≥kn-∏epw I¨t{Sm-fnwKv B^o-kdpw ;
(xiii) tlman-tbm-∏Xn Ub-d-IvS¿ ;
(xiv) tIcf kwÿm-\sØ D∂X hnZym-`ym-k Iu¨kn-ens‚
sNb¿am≥ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ Iu¨kn-ense HcwKw ;
(xv) k¿Δ-I-em-ime hnZym¿∞n bqWn-bs‚ sNb¿am≥ ;
(xvi) cPn-kv{Sm¿.
\ma-\n¿t±iw sNø-s∏´ AwK-߃
(i) ko\n-tbm-dn‰n apdbv°v, Bh¿Ø-\-{I-a-a-\p-k-cn®v c≠p h¿j-°m-
e-b-f-hn-te°v, Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ B[p-\nI NnIn¬km hn`m-K-Øn¬
\n∂pw c≠pw, Z¥-imkv{X hn`m-K-Øn¬ \n∂pw Hcmfpw `mc-Xob NnIn¬km
hn`m-K-Øn¬ \n∂pw Hcmfpw tlman-tbm-∏Xn NnIn¬km hn`m-K-Øn¬ \n∂pw
Hcmfpw Dƒs∏sS k¿Δ-I-em-im-e-bnse ^m°¬‰n-I-fnse A©v Uo\p-Iƒ ;
(ii) ko\n-tbm-dn‰n apdbv°v, Bh¿Ø-\-{I-a-a-\p-k-cn®v, Nm≥k-e¿
\ma-\n¿t±iw sNøp∂, `mc-Xob NnIn¬km hn`m-K-Øn¬ \n∂pw Ipd-™Xv
Hcmsfbpw tlman-tbm-∏Xn NnIn¬km hn`m-K-Øn¬ \n∂pw Hcmsfbpw Dƒs∏sS
a‰p-hn-[-Øn¬ sk\-‰nse AwK-ß-f-√mØ k¿Δ-I-em-im-e hIp-∏p-I-fp-sStbm
kvIqfp-I-fp-sStbm A©v ta[m-hn-Iƒ ;
(iii) k¿°m¿ \ma-\n¿t±iw sNøp-∂, A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿
saUn-°¬ tImtf-Pp-I-fn¬ \n∂v c≠v {]n≥kn-∏¬am-cpw, k¿°m¿ Bbq¿tΔZ
tImtf-Pp-I-fn¬ \n∂pw Hcp {]n≥kn-∏epw, k¿°m¿ tlman-tbm-∏Xn tImtf-Pp-I-fn¬
\n∂pw Hcp {]n≥kn-∏epw, k¿°m¿ Z¥¬ tIm-tf-Pn¬\n∂pw Hcp {]n≥kn-∏epw
k¿°m¿ t\gvknwKv tIm -tf -Pn¬\n∂pw Hcp {]n≥kn -∏epw Dƒs∏sS
Bdp -{]n≥kn-∏¬am¿ ;
33
(iv) BtcmKy imkv{X hnj-b-ß-fn¬ Adnthm Xm¬∏-cytam D≈ Bfp-
I-fn¬\n∂pw k¿°m¿ \m-a-\n¿t±iw sNøp∂ H≥]Xv Bfp-Iƒ, Ah-cn¬
Hcmƒ ]´n-I-Pm-Xn-bn¬\n∂pw Hcmƒ ]´n-I-tKm{Xh¿§ hn`m-K-Øn¬\n∂pw Hcmƒ
h\n-Xbpw F∂ \n_-‘-\bv°v hnt[-b-am-bn, Ah-cn¬ A©v t]¿ B[p-\nI
NnIn¬km hn`m-K-Øn¬ \n∂pw c≠p-t]¿ Bbq¿tΔZ NnIn¬km hn`m-K-Øn¬
\n∂pw Hcmƒ tlman-tbm-∏Xn NnIn¬km hn`m-K-Øn¬ \n∂pw Hcmƒ kmaqly
imkv{X hnj-b-ß-fn¬\n∂pw, Bbn-cn-t°-≠-Xpam-Wv.
Xnc-s™-Sp-°-s∏´ AwK-߃
(i) kwÿm-\sØ B[p-\nI NnIn¬km hn`m-K-Øn¬ cPn-ÿ sNbvX
(F) ¢m v saUn-°¬ {]mIvSoj-W¿am¿ Ah¿°n-S-bn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂
A©v Bfp-Iƒ, Ah-cn¬,—
(F) Hcmƒ ]´n-IPm-Xn-bntem ]´n-I-tKm{X h¿§-Øn-tem-s∏-Sp∂ AwKw ;
IqSmsX
(_n) Hcmƒ Hcp h\n-Xbpw Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(ii) kwÿm\sØ Z¥-Nn-In¬km hn`m-K-Øn¬ cPn-ÿ sNbvX (F) ¢m v
saUn-°¬ {]mIvSo-j-W¿am-cn¬-\n∂pw Xncs-™-Sp-°-s∏´ Hcmƒ ;
(iii) kwÿm\sØ Bbq¿-tΔZ NnIn¬km hn`m-K-Øn¬ cPn-ÿ sNbvX
(F) ¢m v saUn-°¬ {]mIvSo-j-W¿am-cn¬-\n∂pw Xncs-™-Sp-°-s∏´ c≠v
Bfp-Iƒ—Ah-cn¬ Hcmƒ ]´n-I-Pm-Xn-bntem ]´nItKm{X h¿§-Øn-tem-s∏-Sp∂
Bƒ Bbn-cn-t°-≠-Xm-W v;
(iv) kwÿm\sØ tlman-tbm-∏Xn NnIn¬km hn`m-K-Øn¬ cPn-ÿ
sNbvX (F) ¢m v saUn-°¬ {]mIvSo-j-W¿am-cn¬-\n∂pw Xncs-™-Sp-°-s∏´ Hcmƒ;
(v) (F) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy saUn-°¬
tImtf-Pp-I-fnse {]n≥kn-∏¬amcpsS CSbn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°-s∏´ Hcp
{]n≥kn-∏¬ ;
(_n) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy Z¥¬ tImtf-Pp
-I-fnse {]n≥kn-∏¬amcn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°-s∏Sp∂ Hcp {]n≥kn-∏¬ ;
(kn) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy Bbp¿tΔZ˛kn≤
saUn-°¬ tImtf-Pp-I-fnse {]n≥kn-∏¬amcn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°-s∏Sp∂ Hcp
{]n≥kn-∏¬ ;
(Un) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy tlman-tbm-∏Xn
saUn-°¬ tImtf-Pp-I-fnse {]n≥kn-∏¬amcn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°-s∏Sp∂ Hcp
{]n≥kn-∏¬ ;
(C) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy t\gvknwKv
tImtf-Pp-I-fnse {]n≥kn-∏¬amcn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°-s∏Sp∂ Hcp {]n≥kn-∏¬ ;
34
(F^v) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy ^m¿akn
tImtf-Pp-I-fn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°-s∏Sp∂ Hcp {]n≥kn-∏¬.
(vi) tIcf \nb-a -k-` -bnse AwK-߃ Ah¿°n-S -bn¬ \n∂pw
Xnc-s™-Sp-°-p∂ aq∂v AwK-߃ ;
(vii) (F) k¿Δ-I-em-ime A≤ym-]-I¿ Ah¿°n-S -bn¬\n∂pw
Xnc-s™-Sp-°p∂ c≠w-K-߃, Ah-cn¬ Hcmƒ h-\n-X-bm-bn-cn-t°-≠-XmWv ;
(_n) kwÿm-\sØ k¿°m¿ saUn -°¬ tImtf -Pp -I -fnse
A≤ym-]-I¿ Ah¿°n-S-bn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ aq∂v Aw-K-߃—Ah-cn¬
Hcmƒ h-\n-X-bm-bn-cn-t°-≠-XmWv ;
(kn) kwÿm-\sØ k¿°m¿ Z¥¬ tImtf -Pp -I -fnse
A≤ym-]-Icn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(Un) kwÿm-\sØ k¿°m¿ Bbp¿tΔZ tImtf-Pp -I -fnse
A≤ym-]I¿- Ah¿°n-S-bn¬\n∂pw Xncs-™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(C) kwÿm-\sØ k¿°m¿ tlman-tbm∏Xn- tImtf-Pp-I-fnse
A≤ym-]I¿- Ah¿°n-S-bn¬\n∂pw Xncs-™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(F^v) kwÿm-\sØ k¿°m¿ ^m¿akn tImtf-Pp -I-fnse
A≤ym-]-I¿ Ah¿°n-Sbn¬\n∂pw Xncs-™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(Pn) kwÿm-\sØ k¿°m¿ t\gvknwKv tImtf-Pp -I-fnse
A≤ym-]-I¿ Ah¿°n-Sbn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(F®v) kwÿm-\sØ k¿°m¿ saUn-°¬ tImtf-Pp -I-fnse
]mcmsa-Un-°¬ tImgvkp-I-fnse A≤ym-]-Icn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(sF) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy saUn-°¬
tImtf-Pp-I-fnse A≤ym-]Icn¬ \n∂pw Xncs-™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(sP) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy Z¥¬ tImtf-Pp-
I-fnse A≤ym-]-Icn¬\n∂pw Xncs-™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(sI) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy Bbp¿tΔZ˛
kn≤ tImtf-Pp-I-fnse A≤ym-]-Icn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(F¬) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy tlman-tbm-
tImtf-Pp-I-fnse A≤ym-]-Icn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(Fw) kwÿm-\sØ kzImcy t\gvknwKv tImtf-Pp -I -fnse
A≤ym-]-Icn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ HcwKw ;
(F≥) kwÿm-\sØ kzImcy ^m¿akn tImtf -Pp -I -fnse
A≤ym-]-Icn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ HcwKw ;
35
(H) kwÿm-\sØ kzImcy saUn-°epw A\p-_‘ tImtf-Pp-I-
fnse amt\-P-¿amcn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ c≠wK߃ .
(viii) ]Øv hnZym¿∞n {]Xn-\n-[n-Iƒ-—kw-ÿm-\sØ k¿Δ-I-em-im-e,
kvIqfp-Iƒ As√-¶n¬ hIp-∏p-Iƒ, k¿°m¿ saUn-°¬ tImtf-Pp-Iƒ, k¿°m¿
Z¥¬ tImtf-Pp-Iƒ, k¿°m¿ Bbp¿tΔZ tImtf-Pp-Ifpw Fbn-UUv Bbp¿tΔZ
tImtf-Pp-Ifpw k¿°m¿ tlmantbm tImtf-Pp-Ifpw FbvUUv tlmantbm tImtf-Pp-
Ifpw k¿°m¿ t\gvknwKv tImtf-Pp-Iƒ, k¿°m¿ ^m¿akn tImtf-Pp-Iƒ
F∂n-hn-S-ß-fnse apgp-h≥ kab dKp-e¿ hnZym¿∞n-I-fn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°-p∂
Hmtcm Bƒ hoXhpw A^n-en-tb‰v sNbvX F√m kzImcy A¨ FbvUUv
tImtf-Pp-I-fnse hnZym¿∞n-Iƒ°n-S-bn¬ \n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ aq∂p hnZym¿∞n-Ifpw ;
(ix) k¿Δ-I-em-im-e-bnse A≤ym-]-tI-Xc Poh-\-°m-cn¬ \n∂pw
Xnc-s™-Sp-°p∂ Hcmƒ ;
(x) kwÿm-\sØ A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿ tImtf-Pp-I-fnse
A≤ym-]-tI-Xc Poh-\-°m-cn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ Hcmƒ ;
(2) cPn-kv{Sm¿, sk\-‰ns‚ FIvkv-̨ -H-̂ ntjym sk{I-́ dn Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(3) sshkv˛Nm≥k-etdm sshkv˛Nm≥k-edpsS A`m -h -Øn¬
t{]m -̨ssh-kv-̨ Nm≥k-etdm km[m-c-W-bmbn sk\-‰n¬ B≤y£yw hln-t°-≠-Xm-Wv.
(4) sk\‰v tbmK-Øns‚ Izmdw Ccp-]-Øn-b©v As√-¶n¬ BsI AwK-ß-
fpsS \men-sem∂v, GXmtWm Ipdhv AXv Bbn-cn-°p-∂-XmWv.
(5) sk\-‰ns‚ HutZym-KnI Imem-h-[n, Nm≥k-e¿ AXv cq]o-I-cn® Xob-Xn-
ap-X¬ A©p-h¿j-°mew Bbn-cn-°p-∂-Xpw sk\-‰ns‚ Imem-h[n Xocp∂ apdbv°v
Nm≥k-e¿ AXv ]p\x-kw-L-Sn-∏n-t°-≠-Xp-amWvv.
(6) sk\‰v cq]o -I -c -W-Øns‚ co -Xnbpw hn[hpw sk\‰nse
AwK-ßfpsS \ma -\n¿t± -ihpw As√-¶n¬ Xnc -s™-Sp∏pw AwK-ß-fpsS
Imem-h-[nbpw Ãm‰yq-́ p-I-fn¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-́ n-́ p≈ {]Imcw Bbn-cn-t°≠-Xm-Wv.
(7) sshkv -˛ -Nm≥k-e¿ \n›-bn -°p∂ Xob-Xn -I -fn¬, h¿j-Øn¬
Ipd-™Xv c≠p Xh-W-sb¶nepw sk\‰v tbmKw tNtc-≠Xpw Aß-s\-bp≈
tbmK-ß-fn¬ Hcp tbmKsØ hm¿jnI s]mXp-tbmKw F∂v hnfn-t°-≠-Xpam-Wv.
(8) (7)˛mw D] -h -Ip -∏p - {] -Imcw tNcp∂ sk\-‰ns‚ hm¿jnI
s]mXp-tbm-K-Øn¬ hc-hp-sN-e-hp-I-fpsS tÉp-sa‚pw [\-]-c-amb FÃn-ta-‰pIfpw
Ah-km-\sØ BUn‰v dnt∏m¿´pw klnXw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS ap≥h¿jsØ
\S-Øn∏v kw_-‘n® Hcp dnt∏m¿´v sk\-‰n\p ap≥]msI ka¿∏n-t°-≠-XmWv.
36
(9) sshkv̨ Nm≥k-e¿, At±-l-Øn\v DNn-X-sa∂v tXm∂ptºmgpw sk\-‰nse
\men-sem-∂n¬ Ipd-bmØ AwK-ß-fpsS tcJm-aq-e-ap≈ H∏p-sh® A`y¿∞-\-
bn≥taepw sk\-‰ns‚ Hcp {]tXyI tbmKw hnfn-®p-Iq-t -́≠-XmWv.
21. sk\-‰ns‚ A[n-Imc-߃.—sk\-‰n\v C\n-]-d-bp∂ A[n-Im-c-߃ D≠mbn-
cn-°p-∂-XmWv, AXm-bXv:—
(i) k¿Δ-I -em -im -ebpsS hnime \b-ßfpw t{]m{Km -ap -Ifpw
Bhn-jv°cn-°pI ;
(ii) k¿Δ-I-em-im-ebpsS ]ptcm-K-Xn°pw A`n-hr-≤n°pw th≠-Xmb
\S-]-Sn-Iƒ \n¿t±-in-°pI ;
(iii) k¿Δ-I-em-im-ebpsS hm¿jnI dnt∏m¿´v, hm¿jnI IW-°p-Iƒ,
BUn‰v dnt∏m¿´v, hnI-k-\- ]-≤-Xn-Iƒ F∂n-h ]cn-KWn-°p-Ibpw sshkv-˛-
Nm≥k-e¿°pw Kth-WnwKv Iu¨kn-en\pw ip]m¿i \¬Ip-Ibpw sNøpI ;
(iv) Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚ ip]m¿i-bn≥ta¬ HmW-ddn
_ncp-Z-ßtfm a‰v A°mU-anIv _lp-a-Xn-Itfm \¬IpI ;
(v) \ne-hn -ep≈ A°m-U-anIv t{]m{Km-ap -Ifpw kl-{]-h¿Ø\
]cn-]m-Sn-Ifpw ]p\-c-h-tem-I\w \S-ØpI ;
(vi) saUn-°¬ hnZym-`ym-k-Øn¬ kmaq-lnI Bh-iy-IXIƒ°v
kwK-X-amb ]pXnb A°mU-anIv ]cn-]m-Sn-Iƒ \n¿t±-in-°pI ;
(vii) ]pXnb _ncp-Z-ß-fpw Untπm-a-Ifpw k¿´n-^n-°-‰p-Ifpw a‰p≈
A°m-UanIv _lp-a-Xn-Ifpw G¿s∏-Sp-Øp-∂-Xn-\p≈ \n¿t±-i-߃ \¬IpI ;
(viii) Cu Hm¿Un-\≥kn-\mtem Ãm‰yq´p-Ifmtem \¬I-s∏-´n-´p-≈tXm
G¬∏n-®p-sIm-Sp-Øn-́ p-≈tXm Bb Aß-s\-bp≈ a‰p A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-°p-
Ibpw I¿Ø-hy-߃ \n¿Δln-°p-Ibpw sNøp-I.
22. Kth-WnwKv Iu¨kn¬.—(1) KthWnwKv Iu¨kn-en¬ C\n ]d-bp∂
AwK-߃ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) sshkv̨ Nm≥k-e¿ — sN-b¿t]-gvk¨ ;
(ii) t{]m˛sshkv--Nm≥k-e¿ ;
(iii) saUn-°¬ hnZym-`ym-k-Øns‚ Npa-X-e-bp≈ Btcm-Ky -h-Ip∏v
Kh¨sa‚ v sk{I-´dn ;
(iv) saUn-°¬ hnZym-`ymk Ub-d-IvS¿ ;
(v) Bbp¿tΔZ saUn-°¬ hnZym-`ymk Ub-d-IvS¿ ;
37
(vi) kwÿm-\sØ tlman -tbm-∏Xn saUn-°¬ tImtf-Pp -I-fpsS
Ub-d-IvS¿ As√-¶n¬ {]n≥kn-∏epw I -̈t{Sm-fnwKv Hm-̂ o-kdpw ;
(vii) B[p-\nI NnIn’m hn`m-K-Øn¬ \n∂pw `mc-Xob NnIn’m
hn`m-K-Øn¬ \n∂pw tlman-tbm-∏Xn NnIn’mhn`m-K-Øn¬\n∂pw Hcmƒ hoXw,
ko\n -tbm -d n‰n {Ia -Øn¬, sshkv -˛ -Nm≥k-e¿ \ma -\n¿t± -iw - sN -øp∂
^m°¬‰n-I-fpsS aq∂p Uo\p-Iƒ ;
(viii) Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏´ {]Imcw B[p-\nI NnIn’m
hn`m-K-Øn¬\n∂pw `mc-Xob NnIn’mhn`m-K-Øn¬\n∂pw tlman-tbm-∏Xn NnIn’m
hn`m -K -Øn¬\n∂pw HcmƒhoXw A°m-U-anI v Iu¨kn¬, AXns‚
AwK-߃°n-S-bn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂ aq∂v AwK-߃ ;
(ix) kwÿm-\-Øn-\-ItØm ]pdtØm hfsc {]i-kvX-amb
hnZym -`ym -k -] -ctam Kth-j-W-] -ctam Bb ÿm]-\ -ß-fn¬\n∂pw
sshkv˛Nm≥k-e-dpsS ip]m¿i-bn≥ta¬ Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±-iw -sN-øp∂
sshZy-im-kv{X-Øn-te-bpw A\p-_‘ imkv{X-ß-fn-tebpw taJ-e-bnse aq∂v
hnZ-Kv≤¿ ;
(x) t{]m˛-Nm≥k-e-dpsS ip]m¿i-bn≥ta¬, Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±-iw
-sN-øp∂ ]´n-I-Pm-Xn-bntem ]´nItKm{Xh¿§-Øn-tem-s]Sp∂ Hcp _tbm-sa-Un-°¬
hnZym-̀ ymk hnN-£-Wt\m, imkv{X-⁄t\m ;
(xi) t{]m˛-Nm≥k-e-dpsS ip]m¿i-bn≥ta¬ Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±-iw
-sN -øp∂ Hcp h\nXm _tbmsaUn -°¬ hnZym -`ym -k -hn -N -£-Wtbm,
imkv{X-⁄tbm ;
(2) k¿Δ-I -em -im -e -bpsS cPn -k v {Sm¿ Kth-WnwK v Iu¨kn -ens‚
FIvkv-˛-H-^otjym sk{I-´-dn-bm-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv, F∂m¬ At±-l-Øn\v thm´v
sNøp-∂-Xn-\p≈ Ah-Imiw D≠m-bn-cn-°p-∂-X-√.
(3) Iu¨kn -ens‚ Ggv AwK-߃ Hcp tbmK -Øns‚ Izmdw
Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(4) Kth-WnwKv Iu¨kn¬ Hcp h¿j-Øn¬ A©n¬ Ipd-bm-Ø{X
tbmK-߃ tNtc-≠-Xm-Wv. KthWnwKv Iu¨kn-ens‚ Hcp tbmK-Øn¬
A\p-h¿Øn-t°≠Xmb Imcy-\n¿Δ-lWw kw_-‘n® N´-ßfpw \S-]-Sn-{I-a-hpw
tbmK-ßfp-ambn _‘-s∏ v́ Bh-iy-am-tb-°m-hp∂ Aß-s\-bp≈ a‰v kwK-Xn-Ifpw
Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-am-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(5) FIvkv-˛-H-^otjym AwK-ß-sfm-gn-sI-bp≈ Kth-WnwKv Iu¨kn¬
AwK-߃ Ah-cpsS \ma-\n¿t±i XobXn apX¬ \mev h¿j-°memh[nhsc
HutZym-KnI ÿm\w hln-t°-≠-Xm-Wv.
38
(6) Kth-WnwKv Iu¨kn¬ AwK-ß-fpsS \ma-\n¿t±-i-Øn-\p≈ N´-ßfpw
coXnbpw AwK-ß-fpsS HutZym-KnI Imem-h-[nbpw Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°
-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
23. Kth-WnwKv Iu¨knens‚ A[n-Im-c-߃.—KthWnwKv Iu¨kn-¬, Cu
Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ°v hnt[-b-am-bn, C\n ]d-bp∂ A[n-Im-c-߃
hn\n-tbm-Kn-t°-≠-Xm-Wv :
(i) Nm≥k-edpsS AwKo-Im-c-Øn\v hnt[-b-ambn Ãm‰yq-́ p-Iƒ D≠m-°pI ;
(ii) Hm¿Un-\≥kp-Iƒ D≠m-°pI ;
(iii) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS kzØp-°fpw ^≠p-Ifpw ssIhiw hbv°epw
Ah-bpsS \nb-{¥-Whpw `c-Whpw \S-ØpI ;
(iv) Ãm‰yq-́ p-I-fnse hyh-ÿ-Iƒ°v A\p-kr-X-ambn k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
_UvP‰pw [\-]-c-amb IW°pw ]cn-K-Wn-°p-Ibpw ]m m-°p-Ibpw sNøpI ;
(v) Cu Hm¿Un\≥knepw Ãm‰yq-́ p-I-fnepw hyhÿ sNbvX {]Im-c-ap≈
Aß-s\-bp-≈ A^n-en-tb-j≥ \n_-‘-\-Iƒ°pw hyh-ÿ-Iƒ°pw A\p-kr-X-ambn
saUn-°¬ ÿm]-\-ßsf A^n-en-tb‰v sNøpI ;
(vi) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn¬ {]th-i-\-Øn¬ kpXm-cy-Xbpw
\oXn-bp-‡-amb ^okv LS-\bpw Dd∏phcp-ØpI ;
(vii) A°m-U-anIv khn-ti-j-Xbpw KpW-\n-e-hm-chpw Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-
Xn\mbn A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fnepw _‘-s∏´ ÿm]-\-ß-fnepw
]cn-tim-[\ \S-Øp-∂-Xn\v CS-bm-°pI ;
(viii) ^m°¬‰n AwKß-fp-sSbpw k¿Δ-I-em-im-e-bnse a‰p Poh-\-
°m -cp -sSbpw \nb -a\w AwKo -I -cn -°p -Ibpw Ah-cpsS I¿Ø-hy -߃
\n¿Æ-bn-°p-Ibpw sNøpI ;
(ix) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS e£y-߃ km£m-XvI-cn-°p-∂-Xn\v Bh-iy-amb
\S-]-Sn-Iƒ kzoI-cn-°pI ;
(x) k¿Δ-I-em-im-e-tbmSv A^n-en -tb‰v sNbvX tImtf-Pp -I-fnse
hnZym¿∞n-Iƒ \¬tI-≠-Xmb ^okv \n›-bn-°p-Ibpw {Ia-s∏-Sp-Øp-Ibpw sNøpI ;
(xi) k¿Δ-I-em-imem ]co-£-Iƒ \S-Øp-Ibpw Ah-bpsS ^ew AwKo-
Icn-°p-Ibpw {]kn-≤o-I-cn-°p-Ibpw sNøpI ;
(xii) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fnse Poh-\-°m-cp-sSbpw hnZym¿∞n-
I-fp-sSbpw A®-S-°-Øns‚ ta¬t\m´w hln-°p-Ibpw \nb-{¥n-°p-Ibpw sNøpI ;
(xiii) k¿Δ-I-em-imem ]co-£-Iƒ \-S-Øp-∂-Xn\pw ^ew {]kn-≤o-I-cn-°p-
∂-Xn\pw D≈ \S-]-Sn-{Iaw \n¿Æ-bn-°p∂ ]co£m am\z¬ Xøm-dm-°p-Itbm
t`Z-KXn hcp-Øp-Itbm sNøpI ;
39
(xiv) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-Itfm ÿm]-\-ßtfm \S-Øp∂
Ct‚¿W¬ A - vsa‚p-Ifpw a‰v aqey-\n¿Æb \S-]-Sn-Ifpw {Ia-s∏-Sp-ØpI ;
(xv) ]T-\-t_m¿Unse AwK-ß-sf, Ah-cpsS tbmKy-X-I-fp -tSbpw
A°m-U-anIv \ne-hm-c-Øn-s‚bpw ASn-ÿm-\-Øn¬ \nb-an-°pI ;
(xvi) ]co-£-I-cpsS ]m\¬ AwKo-I-cn-°pI ;
(xvii) k¿°m-cns‚ Ub-dIv‰v t]bvsa‚ v hyh-ÿ-bn≥ Iogn¬ kzIm-cy,
Fbn-UUv tImtf-Pp-I-fnse A≤ym-]-I-cpsS \nb-a\w AwKo-I-cn-°pI ;
(xviii) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn-setbm ÿm]-\-ß-fn-setbm
A°m-U-anIv \ne-hm-chpw tkh\ \ne-hm-chpw kwc-£n-°p-∂-Xn-\p≈ \S-]-Sn-Iƒ
kzoI-cn-°pI ;
(xix) A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ ip]m¿i-bn≥ta¬ kvIqfp-I-fpw,
hIp-∏p-I-fpw, tImtf-Pp-Ifpw, tI{μ-ß-fpw, D]cn]T-\w, Kth-j-Ww, {]tXyI ]T\w
F∂n-h-bv°p≈ ÿm]-\-߃ ÿm]n-°pI ;
(xx) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS hkvXp-h-I-Ifpw kzØp-°fpw ssIhiw
hbv°p-Ibpw \nb-{¥n-°p-Ibpw Ah-bpsS `cW \n¿Δ-l-W-Øn\pth≠n G¿∏mSv
sNøp-Ibpw sNøpI ;
(xxi) ss^\m≥kv IΩn-‰n -bn¬ \n∂v e`n® {]Im-c-ap≈ _UvP‰v
FÃn-ta-‰v, AXn-t‚-Xmb t`Z-K-Xn-Iƒ Fs¥-¶nepw Ds≠-¶n¬, Ah-tbm-Sp-IqSn
AwKo-I-cn-°pI ;
(xxii) k¿ΔI-em-im-e-bpsS s]mXp-ap-{Z-bpsS cq]w \n¿Æ-bn-°p-Ibpw
AXns‚ kq£n-∏n\pw D]-tbm-K-Øn\pw hyhÿ sNøpI ;
(xxiii) k¿Δ-I-em-im-e-bv°p-th≠n GsX-¶nepw ÿmh-ctam PwK-atam Bb
hkvXp-°ƒ B¿÷n-°pI ;
(xxiv) k¿Δ-I-em-im-e-bv°p-th≠n GsXmcp PwKa hkvXp-hpw, hn¬∏\-bn-
eq-sStbm a‰v coXn-bntem ssIam‰w sNøpI ;
(xxv) k¿°m-cns‚ \b-߃°v hnt[-b-am-bpw, Ãm‰yq-´p-I-fn¬ hyhÿ
sNbvXn-́ p≈ {]Im-chpw k¿Δ-I-em-im-e-bv°p-th-≠n, ss^\m≥kv IΩn‰n ip]m¿i
sNbvXXp-t]mse ISw hmßp-Itbm ISw sImSp-°p-Itbm ^≠p-Iƒ \nt£-]n-
°p-Itbm sNøpI ;
(xxvi) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A[o-\-X-bn-ep≈ ^≠p-Iƒ \n¿±njvS Bh-iy-
߃°mbn D]-tbm-Kn-°p-∂-Xn-\p≈ \bw cq]o-I-cn-°pI ;
40
(xxvii) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS tPmen \n¿Δ-l-W-Øn\v Bh-iy-ap-≈-Xmb
sI´n-S-ß-fpw, ]cn-k-c-hpw, ^¿Wn-®¿, ]co-£W kma-{Kn-Ifpw k÷o-I-c-W-ßfpw
D]-I-c-W-ßfpw a‰v kma-{Kn-Ifpw e`y-am-°p-Ibpw hnZym¿∞n-Iƒ°v tlmÃ-ep-Ifpw
Poh-\-°m¿°v Xma-k-ku-I-cyhpw G¿s∏-Sp-ØpI ;
(xxviii) HmWddn Un{Kn-Ifpw A°m-U-anIv _lp-aXn-Ifpw \¬Ip-∂-Xn\v
sk\-‰n-t\mSv ip]m¿i sNøpI ;
(xxix) Ãm‰yq-´p-I-fntem Hm¿Un-\≥kp-I-fntem hyhÿ sNbvXn-´p-≈-
{]-Imcw A°m-U-anIv Iu¨kn¬ ip]m¿i sNbvXt]mse Aß-s\-bp≈
Un{Kn-Ifpw Untπm-a-Ifpw k¿´n-^n-°-‰p-Ifpw a‰v A°m-U-anIv _lp-a-Xn-Ifpw
G¿s∏-Sp-Øp-Ibpw \¬Ip-Ibpw Ah \¬Ip-∂-Xn-\p≈ _ncp-Z-Zm\ ktΩ-f-\-Øn-
\p≈ {Iao-I-c-W-߃ \S-ØpIbpw sNøpI ;
(xxx) s^t√m-jn-∏p-I-fpw, {Smh-enwKv s^t√m-jn-∏p-I-fpw, kvtImf¿jn-∏p-Ifpw,
ÃpU‚ vkvjn∏p-I-fpw, Ahm¿Up-I-fpw, saU-ep-I-fpw, kΩm-\-ßfpw C°m-cy
-Øn-te-°mbn D≠m-°nb dKp-te-j-\p-Iƒ A\p-k-cn®v G¿s∏-Sp-ØpI ;
(xxxi) πm\nwKv IΩn‰n ip]m¿i sNøp-∂, ]c-kv]c KpW-I-c-amb
A°m-U-anIv t{]m{Km-ap -Iƒ°mbn a‰v k¿Δ-I-em-im-e-Iƒ, ÿm]-\-߃,
kwL-S-\-Iƒ F∂n-h-bp-ambn kl-{]-h¿Ø-\-Øn-\p-th-≠-Xmb dKp-te-j-\p-Iƒ
D≠m-°pI ;
(xxxii) kwÿm\ k¿°m-cns‚ ap≥Iq-´n-bp≈ AwKo-Im-c-tØm-Sp-Iq-Sn,
Bh-iyap -≈-t∏m-sg-√mw, A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ ip]m¿i-bn≥ta¬
k¿Δ-I-em-imem A≤ym-]-I-cp-sSbpw t\m¨-˛-sh-t°-j≥ A°m-U-anIv Poh-\
-°m-cp-sSbpw XkvXn-I-Iƒ krjvSn-°pI ;
(xxxiii) kwÿm\ k¿°m¿, Imem-Im-e-ß-fn¬ AwKo-I-cn® tbmKy-X-
I-fp-sSbpw tkh\ thX\ hyh-ÿ-I-fp-sSbpw \n_-‘-\-I-fp-sSbpw a‰v am¿§-
\n¿t±-i-ß-fp-sSbpw ASn-ÿm-\-Øn¬, k¿Δ-I-em-imem A≤ym-]-I-cp-sSbpw
t\m¨-˛-sh-t°-j≥ A°m-U-anIv Poh-\-°m-cp-sSbpw \nb-a-\-Øn-\p≈ \S-]-Sn
-{I-a-ßfpw Ah-cpsS thX-\w, tPmen-`m-c-Øns‚ tXmXv, kz`m-hw, A®-S°w
F∂nh Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n›-bn-°pI ;
(xxxiv) kwÿm\ k¿°m-cns‚ ap≥Iq-´n-bp≈ AwKo-Im-c-tØm-Sp-IqSn
k¿Δ-I-em-im-e-bnse DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw a‰p Poh-\-°m-cp -sSbpw ÿncw
XkvXn-I-Iƒ krjvSn°pI ;
(xxxv) k¿Δ-I-em-im-e-bnse DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw a‰p Poh-\-°m-cp-sSbpw
\nb-a-\-Øn-\p≈ \S-]-Sn-{I-a-߃, tbmKy-X-Iƒ, \nb-a-\-co-Xn, iºf kvsIbn-ep-Iƒ,
Ah-cpsS kz`m-hw, A®-S-°w, I¿Ø-hy-߃ F∂nh Dƒs∏sS tkh\ thX\
hyh-ÿ-Iƒ Ãm‰yq-´p-I-fn-eqsS \n›-bn-°pI ;
41
(xxxvi) kzIm-cy, A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fpsS Imcy-߃
kw_-‘n®v At\z-j-W-Øn\v G¿∏mSv sNøp-Ibpw \n¿t±iw \¬Ip-Ibpw
k¿Δ-I-em-im-e-tbmSv A^n-en-tb‰v sNbvXn-´p≈ F√m ÿm]-\-ß-fn-sebpw
tImtf-Pp-I-fn-tebpw A≤ym-]-I-cp-sSbpw DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw a‰v Poh-\-°m-cp-sSbpw
icn-bmb tkh\ hyh-ÿ-Iƒ Dd∏phcp-Øp-∂-Xn\pw Ah¿°v icn-bmb iºfw
e`y -am -°p -∂-Xn\pw th≠n \n¿t± -i-߃ \¬Ip-∂-Xn\pw Aß-s\-bp≈
ÿm]-\-߃ A{]-Im-c -ap≈ \n¿t±-i-߃ Ah-K-Wn -°p∂ kwK-Xnbn¬
A^n-en-tb-jt\m AwKo-Im-ctam kw_-‘n® hyh-ÿ-Iƒ t`Z-KXn sNøp-Itbm
CXn-te°v bp‡-sa∂v Ah¿°v tXm∂p∂ A{]-Im-c-ap≈ a‰v \S-]-Sn -Iƒ
kzoI-cn-°p-Itbm sNøpI ;
(xxxvii) t]∏¿ sk‰p sNøp-∂-h¿°pw ]co-£-I¿°pw ]co£m \S-Øn-∏p-
ambn _‘-s∏´ a‰v Poh-\-°m¿°pw hnkn-‰nwKv ^m°¬‰n-Iƒ°pw k¿Δ-I-em-
im-ebv°v \¬I-s∏-Sp∂ AØcw a‰v tkh-\-߃°pw HmW-td-dn-bhpw, {]Xn-̂ -e-
hpw, ^okpw, bm{Xm-_-Øbpw a‰v _Ø-Ifpw \n¿Æ-bn-°pI ;
(xxxviii) Ãm‰yq-´-pIfntem Hm¿Un-\≥kp-I-fntem hyhÿ sNbvXn-´p≈
{]Imcw k¿Δ-I -em -im -e -bpsS {]h¿Ø\w kw_-‘n® dnt∏m¿´ v
sshkv-̨ -Nm≥k-edn¬ \n∂pw B\pIm-en-I-ambn kzoI-cn-°p-Ibpw ]cn-K-Wn-°p-Ibpw
sNøpI ;
(xxxix) Ãm‰yq-́ -pIƒ°pw, bqWn-th-gvkn‰n {Km‚ vkv IΩo-j-s‚bpw hnhn[
tI{μ Iu¨kn-ep-I-fp-sSbpw kwÿm\ k¿°m-cn-s‚bpw am¿§ \n¿t±-i-߃°pw
A\p-kr-X-am-bn, ap≥ A≤y-b\ h¿jw Xocp-∂-Xn-\p-ap-ºm-bn, Hmtcm A≤yb\
h¿j-Øn\pw th≠n k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A≤y-b\ Ie-≠¿ Xøm-dm-°pI ;
(xl) kwÿm\ k¿°m¿ AwKo-I-cn® am\-ZWvU-߃, Fs¥-¶nepw
Ds≠-¶n¬ Ahbv°v hnt[-b-ambpw k¿Δ-I-em-ime {Km‚ vkv IΩo-js‚ am¿§-\n¿t±-
i-߃ ]cn-K-Wn-®p-sIm≠pw A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ ip]m¿i-bn-t∑¬
k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-Iƒ°pw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-Iƒ°pw AwKo-IrX
ÿm]-\-߃°pw kzbw-̀ -c-Wm-h-Imi ]Zhn \¬IpI ;
(xli) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A≤y-b\ ]ptcm-K-Xn-Iƒ°p-th≠n πm\nwKv
IΩn‰n Xøm-dm-°nb ho£-W-]-≤Xn ]cn-K-Wn-°pI;
(xlii) A°m-U-anIv t{]m{Km-ap-Iƒ°mbn A°m-U-anIv Iu¨kn-en¬
\n∂p≈ \n¿t±-i-ß-fpsS {]mtbm-Kn-IX hne-bn-cp-Øp-Ibpw AwKo-I-cn-°p-Ibpw
sNøpI;
(xliii) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS hm¿jnI dnt∏m¿´pw, hm¿jnI IW-°p-I-fpw,
BUn‰v dnt∏m¿´p-Ifpw ]cn-K-Wn-°p-Ibpw AwKo-I-cn-°p-Ibpw sNøpI;
42
(xliv) k¿Δ-I-em-im-e-bnse tImtf-Pp-I-fp-sSbpw kvIqfp-I-fp-sSbpw
ÿm]-\-ß-fp-sSbpw As√-¶n¬ hIp-∏pI-fp-sSbpw icn-bmb \S-Øn-∏v, {]h¿Ø-\w,
[\-Imcyw F∂n-h-bp -ambn _‘-s∏´ GsXmcp ImcysØ kw_-‘n®pw
At\zjWw \S-Øn-°p-∂-Xn\v CS-bm-°pI;
(xlv) Ãm‰yq-´p-Ifpw Hm¿Un-\≥kp-Ifpw D≠m-°p-∂-Xn-\p≈ A[n-Imcw
Hgn-sI, AXn\v bp‡-sa∂p tXm∂p-∂, AXns‚ GsX-¶nepw A[n-Im-c-߃
sshkv -˛ -Nm≥k-e¿t°m AXn -\m¬ \nb-an -°-s∏´ k¿Δ-I-em -im -e -bpsS
Aß-s\-bp≈ DtZym-K-ÿt\m A[n-Im-c-ÿm-\-Ønt\m IΩn-‰nt°m G¬∏n-®p-
sIm-Sp-°pI.
24. A°m-U-anIv Iu¨kn¬.—(1) A°m-U-anIv Iu¨kn¬, A≤ym-]-\
-Øn-s‚bpw Kth-j-W-Øn-s‚bpw kl-{]-h¿Ø\ ]cn-]m-Sn-I-fp-sSbpw \ne-hmcw
sa®-s∏-Sp-Øepw \ne-\n¿Øepw kw_-‘n® A°m-U-anIv \b-߃ cq]o-I-cn-°p-∂-
Xn\v DØ-c-hm-Zn-bm-bn-cn-°p-∂-XmWv.
(2) AXn¬ C\n ]d -bp∂ AwK-߃ D≠m-bn -c n -t°-≠-Xm -Wv ,
AXm-bXv:—(i) sshkv̨ Nm≥k-e¿—sN-b¿t]-gvk¨;
(ii) t{]m -̨ssh-kv-̨ -Nm≥k-e¿;
(iii) ^m°¬‰n-I-fpsS Uo\p-Iƒ;
(iv) ]T-\-t_m¿Up-I-fpsS sNb¿t]-gvk¨am¿;
(v) πm\nwKv IΩn-‰n-bpsS ta[mhn;
(vi) (F) A©v s{]m^-k¿am¿-— -A-^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿
saUn-°¬ tImtf-Pp-I-fn¬ \n∂pw aq∂pw A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy saUn-°¬
tImtf-Pp-I-fn¬ \n∂v c≠v t]cpw hoXw;
(_n) -c≠v s{]m -̂k-¿am¿—A-̂ n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿-̨ -kz-Imcy
sU‚¬ tImtf-PpI-fn¬ \n∂pw Hcmƒ hoXw;
(kn) -c≠v s{]m -̂k-¿am¿—k¿°m¿-̨ -kz-Imcy Bbq¿thZ tImtf-Pp-
I-fn¬ \n∂pw Hcmƒ hoXw;
(Un) -k¿°m¿- tlmantbm∏Xn tImtf-Pp -I-fn¬ \n∂pw Hcp
s{]m^-k¿;
(C) -c≠v s{]m^-k-¿am¿ As√-¶n¬ c≠v ko\n -b¿
^m°¬‰n-Iƒ—k¿°m¿-̨ -kz-Imcy t\gvknwKv tImtf-Pp-I-fn¬ \n∂pw Hcmƒ hoXw;
(F^v) k¿°m¿ ^m¿akn tImtf-Pp-I-fn¬ \n∂v Hcp s{]m^-k¿
As√-¶n¬ ko\n-b¿ ^m°¬‰n-;
43
(Pn) -saUn-°¬ em_-d-́ dn sSIvt\m-f-Pn-bn¬ \n∂v Hcp A≤ym-]-I≥;
IqSmsX
(F®v) -k¿°m¿ saUn-°¬ tImtf-Pp-I-fn¬ \n∂pw sshkv-˛ -
Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ Hcp ^nkn-tbm-sX-dm∏n A≤ym-]-I≥;
(vii) k¿Δ-I-em-im-e- hIp-∏p -I-fn -tetbm ÿm]-\-ßfn -tetbm
s{]m^-k¿am¿°n-S-bn¬ \n∂pw sshkv˛Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ A©v
s{]m -̂k¿am¿;
(viii) tImtf-Pp-I-fnse {]n≥kn-∏¬am¿, k¿Δ-I-em-im-em-h-Ip-∏p-I-fpsS ta[m-
hn-Iƒ, AwKo-IrX -ÿm-]-\-ß-fpsS ta[m-hn-Iƒ, F∂n-h¿ HgnsI ]Øv h¿j-
Øn¬ Ipd-bmØ A≤y-m]\ ]cn-N-b-ap≈ A≤ym-]-I-cn¬ \n∂v A°m-U-anIv
Iu¨kn¬ tIm -̨Hm]v‰v sNøp-∂, Hmtcm ^m°¬‰n-tbbpw {]Xn-\n-[o-I-cn-°p∂ Hcp
A≤ym-]-I≥;
(ix) sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ Hcp AwKo-IrX ÿm]-\-
Øns‚ Hcp ta[mhn;
(x) sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Hcp
A°m-U-anIv k¿Δo kv bqWn-‰ns‚ Hcp ta[mhn As√-¶n¬ Ub-d-IvS¿;
(xi) Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ Btcm-Kyhpw A\p-_-‘-
im-kv{X-ßfpw taJ-e-bn¬ {]i-kvX-cmb c≠v hnZ-Kv≤¿;
(xii) saUn-°¬ hnZy-m`ymk Ub-d-IvS¿;
(xiii) Bbq¿thZ saUn-°¬ hnZym-̀ ymk Ub-d-IvS¿;
(xiv) kwÿm-\sØ tlman-tbm-∏Xn saUn-°¬ tImtf-Pp-I-fpsS Ub-d-IvS¿
As√-¶n¬ {]n≥kn-∏epw I¨t{Sm-fnwKv B^o-kdpw;
(xv) k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fn-setbm A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿
tImtf-Pp-I-fn-setbm A≤ym-]-I¿°n-S-bn¬ \n∂pw sshkv Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw
sNøp∂ ]´n-I-Pm-Xn-bntem ]´n-I-tKm{X h¿§-Øn-tem-s∏-Sp∂ Hcp A≤ym-]-I≥;
(xvi) k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fn-setbm A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿
tImtf-Pp-I-fn-setbm A≤ym-]-I¿°n-S-bn¬ \n∂pw sshkv-̨ -Nm-≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw
sNøp∂ aq∂v h\nXm A≤ym-]-I¿.
(3) -c-Pn-kv{Sm¿, A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ sk{I´dnbmbn {]h¿Øn-t°-≠-
Xm-Wv, F∂m¬ At±-l-Øn\v thm´v sNøp--∂-Xn\p≈ Ah-Imiw D≠m-bn-cn-
°p-∂-X-√.
(4) -A-°m-U-anIv Iu¨kn¬ Hcp h¿j-Øn¬ aq∂n¬ Ipd-bmØ A{Xbpw
XhW tbmKw tNtc-≠-Xm-Wv.
(5) -A-°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ Imem-h[n \mev h¿j-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
44
25. A°m-U-anIv Iu¨knens‚ A[n-Im-c-ßfpw I¿Ø-hy-ßfpw.—(1) C\n
]d-bp -∂h A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ A[n-Im-c -ßfpw I¿Ø-hy-ßfpw
Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv,—
(i) F√m A≤y-b\ Imcy-ß-fnepw Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v D]-tZiw
\¬IpI;
(ii) dKp-te-j-\p-Iƒ D≠m-°pI ;
(iii) Kth-j-Whpw hn⁄m-\hpw A`n -hr -≤n -s∏ -Sp -Øp -∂-Xn\pw
{]N-cn-∏n-°p-∂-Xn\pw th≠ \n¿t±-i-߃ \¬Ip-I ;
(iv) k¿Δ-I-em-ime \S-Øn-t∏m-cp -∂tXm AXn-t\mSv A^n-en -tb‰v
sNbvXtXm Bb ÿm]-\-ß-fnse ]T-\-tIm-gvkp-Iƒ \n¿Æ-bn-°p-I ;
(v) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn-tetbm ÿm]-\-ß-fn-tetbm
tI{μ-ß-fn-tetbm kvIqfp-I-fn-tetbm A≤ym-]-I-cpsS tbmKy-X-Iƒ \n¿Æ-bn-°pI ;
(vi) hnhn[ ]T\ tImgvkp-I-fnepw ]co-£-I-fnepw {]th-in-∏n-°p-∂-Xn\v
hnZym¿∞n-Iƒ°p-≠m-bn-cn-t°≠ tbmKy-X-Iƒ \n¿Æ-bn-°pI ;
(vii) tbmKy-X-bpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ hnhn[ ]T\ tImgvkp-Iƒ°v
hnZym¿∞n-I-fpsS {]th-i-\-Øn-\p-w hnZym-`ymk \ne-hmcw \ne-\n¿Øp-∂-Xn-\p-
th-≠nbpw hyh-ÿ-Iƒ sNøpI ;
(viii) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn-setbm ÿm]-\-ß-fn-setbm tI{μ-
ß-fn -setbm kvIqfp -I -fn -setbm A≤ym -] -\hpw ]T\ {]{In -bbpw
GtIm-]n-∏n-°pI ;
(ix) _ncp-Z-ßfpw Untπm-a-Ifpw k¿´n-^n-°-‰p-Ifpw a‰v A°m-U-anIv
_lp-a-Xn-Ifpw G¿s∏-Sp-Øp-∂Xv kw_-‘n®v \n¿t±-i-߃ sk\-‰n-t\mtSm
Kth-WnwKv Iu¨kn-en-t\mtSm ip]m¿i sNøpI ;
(x) k¿ΔI-em-im-e-bn¬ tImtf-Pp-Iƒ, ÿm]-\-߃, D∂X ]T-\-Øn\pw
Kth-j-W-Øn\pw, {]tXyI ]T-\-Øn\pw D≈ hIp-∏p -Iƒ, A°m-U-anIv
k¿Δo-kkv bqWn-‰p-Iƒ, {KŸ-im-e-Iƒ, em-_-d-´-dn-Iƒ, ayqkn-b-߃ apX-em-bh
ÿm]n-°p-∂-Xn\v th≠ \n¿t±-i-߃ \¬Ip-I ;
(xi) k¿ΔI-em-im-e-bv°v Bh-iy-amb s{]m^k¿am-cp-sS-bpw, At m-kn-tb‰v
s{]m^-k¿am-cp-sS-bpw, A n-Â v s{]m^-k¿am-cp-sS-bpw, eIvNd¿am-cp-sS-bpw,
Syq´¿am-cp-sSbpw, t\m¨ shmt°-j-W¬ A°m-U-anIv Poh-\-°m-cp-sSbpw XkvXn-I-Iƒ
krjvSn-°p-∂-Xn-\p≈ ]pXnb \n¿t±-i-߃ ]cn-K-Wn-°p-Ibpw ip]m¿i-Iƒ
\¬IpIbpw sNøpI ;
45
(xii) s^tem-jn-∏p-Iƒ, {Smh-enwKv s^tem-jn-∏p-Iƒ, kvtImf¿jn-∏p-Iƒ,
ÃpU‚ vkvjn∏p-Iƒ, saU-ep-Iƒ, kΩm-\-߃ F∂nh G¿s∏-Sp-Øp-∂-Xn\v
Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v \n¿t±iw \¬Ip-Ibpw Ah \¬Ip-∂-Xn -\p≈
dKp-te-j-\p-Iƒ D≠m-°p-Ibpw sNøpI ;
(xiii) t]∏¿ sk‰p sNøp-∂-h-cp-tSbpw ]co-£-I-cp-tSbpw tamU-td-‰¿am-cp-tSbpw
]co-£-I-fpsS \S-Øn-∏p-ambn _‘-s∏´ a‰p-≈-h-cp-sSbpw \nb-a-\-Øn-\p≈
tbmKy-X-Ifpw am\-Z-fi-ßfpw \n¿Æ-bn-°pI ;
(xiv) \ne-hn-ep≈ ]T-\-tIm-gvkp-I-fpsS {]tbm-P-\hpw {]mtbm-Kn-I-Xbpw \qX-
\-amb Adn-hn-s‚tbm sh√p-hn-fn -°p∂ kmaq-lnI Bh-iy-I-X-I-fp -sStbm
shfn-®-Øn¬ Ahsb ]p\-c-h-tem-I\w \S-tØ-≠-Xn-s‚tbm ]cn-jv°-cn-°p-∂-Xn-
s‚tbm A`n-e-j-Wo-b-Xtbm Bh-iy-I-Xtbm B\p-Im-en-I-ambn ]p\x-]-cn-tim-[n-°p-
∂-Xn\v IΩn-‰n-Isf \nb-an-°pI ;
(xv) a‰p k¿Δ-I-em-im-e-I-fpsS GsX√mw ]co-£-Iƒ k¿Δ-I-em-im-e-
bp-tS-Xn\v XØp-ey-ambn kzoI-cn-°m-hp-∂-Xm-sW∂v Xocp-am-\n-°p-Ibpw k¿Δ-I-em
-im-e-bpsS ]co-£-Iƒ°v AwKo-Imcw \¬Ip-∂-Xn\v a‰p k¿Δ-I-em-im-e-I-fpambn
IqSn-bm-tem-N\ \S-Øp-Ibpw sNøpI ;
(xvi) C‚¿Un-kn-πn-\dn ]T-\w, C≥kv{Sp-sa-t‚-j≥ tI{μ-߃, inev]
-im-e-Iƒ, tlm_n tI{μ-߃, ayqkn-b-߃ apX-emb s]mXp kuI-cy-߃°mbn
\n¿t±iw \¬IpI ;
(xvii) Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX tImtfPnsetbm AwKo-I-cn -°-s∏´
ÿm]-\-Øn-setbm GsX-¶nepw Poh-\-°m-cs\ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Hcp
A≤ym-]-I-\mbn AwKo-I-cn-°p-∂-Xn-\p≈ am\-Z-fi-߃ \n¿Æ-bn-°pI ;
(xviii) hntij hn⁄m-\-im-J-I-fn¬ D]-cn -]-T-\hpw Kth-j-Whpw
\S-Øp∂ ÿm]-\-߃°v A^n-en -tb-j≥ \¬Ip-∂-Xn\pw AwKo -Imcw
XpSc-p∂Xn-\pw, AwKo-I-c-W-Øns‚ Imem-h[n Zo¿Ln-∏n-°p-∂-Xn\pw am\-Z-fi-߃
\n¿Æ-bn-°pI ;
(xix) Ãm‰yq-´p-I-fn-sebpw Hm¿Un-\≥kp-I-fn-sebpw dKp-te-j-\p-I-fn-tebpw
hyh-ÿ-Iƒ°v A\p-kr-X-ambn tImtf-Pp-Iƒt°m ÿm]-\-߃t°m A^n-en-tb-j≥
\¬IpI ;
(xx) Iu¨kn¬ \nb-an® IΩn-‰n-I-fpsS ip]m¿i-bn-t∑¬, D]-cn-]-T-\-Øn-
\p≈ ÿm]-\-߃°v hntij A[y-b-\-ß-fnse Kth-j-W-Øn\v AwKo-Imcw
\¬IpI ;
46
(xxi) Hm¿U-n\≥kp-I-fnse hyh-ÿ-Iƒ°pw CXv kw_-‘n® kwÿm\
k¿°m-cns‚ \b-߃°pw A\p-kr-X-am-bn, k¿Δ-I-em-imem ÿm]-\-߃°pw
hIp -∏p -Iƒ°pw A^n -en -tb‰ v sNbvX tImtf -Pp -Iƒ°pw AwKo -IrX
ÿm]-\-߃°pw kzbw `c-Wm-h-Imi ]Zhn \¬Ip-∂Xv kw_-‘n®v Kth-WnwKv
Iu¨kn-en\v ip]m¿i sNøpI ;
(xxii) ^okpw a‰p Nm¿÷p-Ifpw \n¿Æ-bn-°p-∂-Xn¬ Kth-WnwKv Iu¨kn-
en\v \n¿t±-i-߃ \¬IpI ;
(xxiii) F√m A°m-U-anIv Imcy-ß-fnepw k¿Δ-I-em-im-ebv°v s]mXp-hmb
D]-tZiw \¬Ip-Ibpw sk\‰v AXns‚ Ah-km-\sØ hm¿jn-I-tbm-K-Øn¬
ip]m¿i sNbvX A°m-U-anIv t{]m{Km-ap-I-fn-t∑-ep≈ km≤yXm dnt∏m¿´v
Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v ka¿∏n-°p-Ibpw sNøpI ;
(xxiv) Cu Hm¿Un-\≥tkm, Ãm‰yq -´p -I-tfm, Hm¿Un-\≥kp-I-tfm,
dKp-te-j-\p-Itfm {]Im-ctam Ahbv°v Iogntem AXn-\p-\¬Im-hp∂ Aß-s\-bp≈
A[n -Im -c -߃ hn\n -tbm -Kn -°p -Ibpw Aß-s\-bp≈ a‰ v I¿Ø-hy -߃
\n¿Δ-ln-°p-Ibpw sNøpI ;
(2) A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ Imem-h[n \mev h¿jtam Ãm‰y-q-´p-I-fn¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-Sp∂ {]Im-ctam Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(3) Hcp hnZym¿∞n F∂ \ne-bn¬ A°m-U-anIv Iu¨knen¬ AwK-amb Hcm-
fns‚ AwK-Xzw, Abmƒ hnZym¿∞n A√m-Xm-Ip-tºmƒ C√m-Xm-bn-Øo-cp-∂-Xm-Wv.
26. ]co£m t_m¿Uv:—(1) ]co-£m-t_m¿Uv, Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚
\nb-{¥-W-Øn\pw ]p\x]cn-tim-[-\bv°pw hnt[-b-am-bn, ]co-£-I-fpsS \S-Øn-∏n-\pw,
]co-£-Iƒ kwL-Sn-∏n-°p-∂-Xpw \S-Øp-∂Xpw ]co£m k{º-Zmbw sa®-s∏-Sp
-Øp-∂-Xpw t]∏¿sk-‰¿am-tcbpw ]co-£-I-tcbpw \nb-an-°p-∂Xpw ]co-£-Iƒ
\S-Øp-∂-Xn-\p≈ Xob-Xn-bpsS ]´nI Xøm-dm-°p-∂Xpw ^e-{]-Jym-]-\hpw
kw_-‘n-®p≈ \b-]-c-amb Xocp-am-\-߃ FSp-°p-∂-Xn-\p-ap≈ A[n-Im-c-ÿm-\-
am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv. ]co£m t_m¿Uv, tIm¨Ãn-‰yq-h‚ v tImtf-Pp-I-fn-sebpw
ÿm]-\-ß-fn-sebpw k¿Δ-I-em-imem hIp-∏pIfnsebpw ]co-£-I-fpsS \S-Øn-∏ns‚
ta¬t\m´w hln-t°-≠Xpw Ah {Iao-I-cn-t°-≠-Xp-am-Wv.
(2) ]co-£m-t_m¿Uv, ]co-£-Iƒ kw_-‘n® F√m Imcy-ßfpw ssIImcyw
sNtø-≠Xpw ]co£m \S-Øn-∏p-ambn _‘-s∏´ GsXmcp hnjbw kw_-‘n®pw
e`n-°p-∂ -]-cm-Xn-Iƒ tIƒt°-≠Xpw Xocp-am-\-sa-Sp-t°-≠-Xp-am-Wv. t_m¿Uv
Ah-cpsS Iq´mb N¿®-Iƒ°v A\p-h¿Øn-t°-≠-Xmb \S-]-Sn-{Iaw Ãm‰yq-́ p-I-fm¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-tS-≠-Xm-Wv.
47
(3) -]-co£m t_m¿Un¬ C\n ]d-bp∂ AwK-߃ D≠m-bn-cn-t°-≠Xm-Wv,
A-Xm-bXv:-—
(i) sshkv̨ Nm≥k-e¿˛sNb¿t]-gvk¨ ;
(ii) s{]m˛sshkv̨ Nm≥k-e¿ ;
(iii) ]co-£-bp-ambn _‘-s∏´ ^m°¬‰n-bpsS Uo≥ ;
(iv) sshkv̨ --Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp-∂, k¿Δ-I-em-ime hIp-∏n-s‚,
At m-kn-tb‰v s{]m^-k-dpsS ]Z-hn-bn¬ Ipd-bm-Ø, Hcp ta[mhn ;
(v) sshkv˛--Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp-∂, ^m°¬‰n-bpsS Uo≥
A√mØ Hcp {]n≥kn-∏¬ ;
(vi) sshkv˛--Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp-∂, hIp-∏p-I-fpsS ta[m-hn-
Itfm {]n≥kn-∏¬amtcm A√mØ Hcp A≤ym-]-I≥ ;
(vii) t_m¿Uv tIm˛-Hm]v‰v sNøp∂ Hcp aqey-\n¿Æb hnZ-Kv≤≥ ;
(viii) ]co£m I¨t{Sm-f¿ FIvkv-̨ -H-̂ ntjym sk{I-́ dn Bbn-cn-°p-∂-XmWv.
27. ]co£m t_m¿Uns‚ A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-e-Ifpw.—(1) ]co-£m-
t_m¿Uv , tamU-td -j\pw Sm_p -te -j\pw ^e-{] -Jym -] -\hpw Dƒs∏sS
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS ]co-£-I-fp-sSbpw sSÃp-I-fp-sSbpw icn-bmb \S-Øn∏v Dd∏v
hcp-tØ-≠-Xm-Wv.
(2) -t_m¿Uv, Hmtcm A≤y-b\ Ime-b-f-hnepw c≠p-{]m-h-iy-Øn¬
Ipd-bmsX tbmKw tNtc-≠-Xm-Wv.
(3) -{]tXy-In®pw (1)-˛mw D]-h-Ip-∏n¬ ]d-™n-´p≈ I¿Ø-hy-ß-fpsS
kmam-\y-Xbv°v `wKw hcm-Ø-hn-[w, t_m¿Uv, C\n ]d-bp∂ A[n-Im-c-߃
hn\n-tbm-Kn-t°-≠Xpw I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-t°-≠-Xp-am-Wv, AXm--bXv :—
(i) _‘-s∏´ ]T\ t_m¿Up-Iƒ Xøm-dm-°nb ]m\-ep-I-fn¬
Dƒs∏-Sp-Øn-bn-́ p≈ Bfp-I-fn¬\n∂pw, Bh-iy-ap-≈-]£w IΩn-‰n-bpsS ip]m¿i-Iƒ
]cn-K-Wn-®-Xn-\p-ti-jw, t]∏¿ sk‰¿am-tcbpw ]co-£-I-scbpw \nb-an-°pI ;
(ii) ]co£m ]cn-jv°m-c-߃ Bcm-bp-Ibpw \n¿t±-in-°p-Ibpw
\S∏n-em-°pIbpw sNøpI ;
(iii) ]co£Ifp-ambn _‘-s∏-´, Cu Hm¿Un-\≥kn-\mtem AXp
{]Im-ctam AXn\v G¬∏n-®p-sIm-Sp-tØ-°m-hp-∂, Aß-s\-bpff a‰v A[n-Im-c-߃
hn\n-tbm-Kn-°pI.
48
(4) kXzc \S-]Sn kzoI-cn-t°-≠-Xmb GsX-¶nepw ASn-b-¥nc kml-N-cy-
ap≈ kwK-Xn-bn¬, t_m¿Uns‚ sNb¿t]-gvk¨ As√-¶n¬ CXn-te-°mbn
sNb¿t]-gvk¨ A[n-Im-c-s∏-Sp-Ønb at‰-sX-¶nepw DtZym-K-ÿt\m Btfm
DNn-Xhpw Bh-iy-hp-am-sW∂p Icp-Xm-hp∂ Aß-s\-bp≈ \S-]Sn FSp-t°-≠Xpw
Aß-s\-bp≈ Bƒ FSpØ \S-]Sn t_m¿Uns‚ ASpØ tbmK-Øn¬
ÿnco-I-cn-°p-∂-Xnt\m AwKo-I-cn-°p-∂-Xn-t\m -th≠n dnt∏m¿ v́ sNtø-≠-Xp-am-Wv.
(5) (F) ]co£m t_m¿Uv, Hmtcm hnj-b-Øn-\pw,—
(i) t{]m-̨ -ssh-kv-̨ -Nm≥k-e¿-̨ -sN-b¿t]-gvk¨ ;
(ii) -_-‘-s∏´ ^m°¬‰n-bpsS Uo≥ ;
(iii) _-‘-s∏´ ]T\ t_m¿Uns‚ sNb¿t]-gvk¨ ;
(iv) ]co£m t_m¿Uv \n›-bn-°p-∂, _‘-s∏´ ]T\ t_m¿Up-I-
fnse c≠v AwK-߃,—
Ch¿ Dƒs∏-Sp∂ IΩn-‰n-Iƒ cq]o-I-cn-t°-≠-XmWv:
F∂m¬ {]_-‘w, D]-\ymkw F∂n-h-bpsS aqey-\n¿Æ-b-Øn-\mbn
_ncp-Zm-\-¥c _ncp-Zhpw tUmIvS-td‰pw D∂X _ncp-Z-ßfpw \¬Ip-∂-Xn\v hmNm
]co£ \n¿Æ-bn-°-s∏-́ n-́ p-≈n-S-sØ√mw Ah \S-Øp-∂-Xn-\mbn Hcp ^m°¬‰nsb
\nb-an-t°-≠Xv Bh-iy-am-bm¬ A°m-U-anIv Iu¨kn¬ \n›-bn® c≠pt]¿ IqSn
_‘-s∏´ IΩn-‰n-bpsS AwK-ß-fm-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(_n)- ]-co£m I¨t{Sm-f¿ Aß-s\-bp≈ IΩn-‰n-I-fpsS FIvkv-̨ -H-̂ otjym
sk{I-́ dn Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(kn) ]-co-£-Iƒ kw_-‘n® {Ia-t°-Sp-I-f-n-t∑¬ A®-S° \S-]-Sn-°p≈
\S-]-Sn-{I-a-apƒs∏sS ]co-£m-t_m¿Uns‚ I¿Ø-hy-ß-fpsS \n¿Δ
Δ
-]-T-\-t_m¿Up-Iƒ.—(1) Ãm‰yq-´p-I-fn¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Imcw
Hmtcm hnj-b-Ønt\m Hcp Iq´w hnj-b-߃t°m -th≠n Hcp ]T\ t_m¿Uv
D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
49
(2) -]-T\ t_m¿Un¬, C\n ]d-bp∂ AwK-߃ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv,—
(F) -_-‘-s∏´ hnj-b-Øn¬ k¿ΔI-em-imem hIp-∏n-s‚tbm ÿm]-\-
Øn-s‚tbm ta[mhn :
F∂m¬ B hnj-b-Øn¬ k¿Δ-I-em-imem hIp-∏v C√m-Øn-S-Øv, t_m¿Uv,
AXns‚ BZy tbmK-Øn¬ Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pn¬ \n∂pw B
hnj-b-Øn¬ _ncp-Zm-\-¥c _ncp-Z-Øn¬ A≤ym-]\ ]cn-N-b-ap≈ Hcp hIp∏v
ta[m-hnsb tIm -̨Hm]v‰v sNtø-≠-Xm-Wv,
(_n) -A-^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn-se, {]n≥kn-∏¬am¿ Hgn-sI,
hIp∏v ta[m-hn-Iƒ Ah-cn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-Ø, ]Øv h¿j-Øn¬ Ipd-bmØ
A≤ym-]\ ]cn-N-b-ap-≈, A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fnse Bdv hIp∏v
ta[m-hn-Iƒ.
(3) -]-T\ t_m¿Uv AXns‚ BZy tbmK-Øn¬ C\n ]d-bp -∂-hsc
tIm -̨Hm]v‰v sNtø-≠-Xm-Wv,—
(F) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿ tImtf-Pp-I-fn-se, ]Øv h¿j-Øn¬
Ipd-bmØ A≤ym-]\ ]cn -N-b-ap≈ A≤ym-]-I¿°n-S -bn¬ \n∂p≈ c≠v
_ncp -Zm -\ -¥c _ncpZ A≤ym -] -I¿, Ah-cn¬ Hcmƒ h\n -X -bm -hp -∂Xv
A`n-e-j-Wobw ;
(_n) -al-\o-b-cmb c≠v Bfp-Iƒ, Ah¿,—
(i) a‰v k¿ΔI-em-im-e-I-fnse s{]m^-k¿amtcm At m-kn-tb‰v
s{]m -̂k¿amtcm; As√-¶n¬
(ii) tZiob em_-d-́ -dn-I-fntem Kth-jW ÿm]-\-ß-fntem AwKo-IrX
ÿm]-\-ß-fntem ]Øv h¿j-Øn¬ Ipd-bmØ A\p-tbm-Py-amb
]cn-N-b-ap≈ Bfp-Itfm; As√-¶n¬
(iii) _‘-s∏´ cwK-Øv,—
(F) _‘-s∏´ hnj-b -Øn¬ Ipd -™Xv Hcp ]pkvXIw;
As√-¶n¬
(_n) AwKo-I-cn -®n -´p≈ tZio-btam A¥¿tZ-io-btam Bb
tP¿W-en¬ Kth-jW t]∏¿,
{]kn-≤o-I-cn-®n-́ p≈ hnZ-Kv≤¿.
(4) -t_m¿Unse AwK-߃ Ah¿°n-S-bn¬ \n∂pw sNb¿t]-gvksW
Xnc-s™-Sp-t°-≠-Xm-Wv.
50
29. -]-T-\-t_m¿Uns‚ A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-e-Ifpw.—(1) ]T\ t_m¿Un\v
C\n ]d-bp∂ A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-e-Ifpw D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(F) -Kth-WnwKv Iu¨kntem A°m-U-anIv Iu¨kntem _‘-s∏´
^m°¬-‰ntbm a‰p-hn-[-Øntem AXn\p \¬Ip∂ d^-d≥kn≥ta¬ AXns‚
A[n-Im-c]cn[n-bn-ep≈ ]T\ tImgvkp-Itfm hnj-btam Hcp Iq´w hnj-b-ß-sftbm
ip]m¿i sNøpI;
(_n) -A-ß-s\-bp≈ ]T\ tImgvkp-Iƒ°p-th-≠n-bp≈ ]mT-]pkvX-
I-ß-fpƒs∏-sS-bp≈ ]pkvX-I-ß-fpw, A\p-_-‘-hm-b-\bv°pw d^-d≥kn\pw D≈
]p-kvX-I-ß-fpw, a‰p kma-{Kn-Ifpw ip]m¿i sNøpI;
(kn) -]-T\ tImgvkp-I-fnse sa®-s∏-Sp-ج kw_-‘n®v _‘-s∏´
^m°¬‰n-t°m, ^m°¬‰n-Iƒt°m D]-tZiw \¬IpI;
(Un) -k¿ΔI-em-imem ]co-£m-hn-j-b-Øn¬ t]∏¿sk-‰¿am-cp-sSbpw
]co-£-I-cp-sSbpw \nb-a-\-Øn-\m-bp≈ ]m\-ep-I-fn¬ Dƒs∏-Sp-Øp-∂-Xn-\mbn ]co-£m-
t_m¿Un\v A\p-tbm-Py-cmb Bfp-I-fpsS t]cp-Iƒ ip]m¿i sNøpI;
(C) -]-co-£-I-cm-bnt´m {]_-‘-ß-fp-sSbpw D]-\ym-k-ß-fp-sSbpw aqey-\n¿Æ-
b-Øn-\m-bp≈ aqey-\n¿Æ-b-I-cmtbm D≈ \nb-a-\-Øn-\p-th-≠nbpw \n¿Æ-bn-°
-s∏-´n-´p-≈n-S-sØ√mw hmNm ]co-£-I-fpsS \S-Øn-∏n-\p-th-≠nbpw _ncp-Zm-\-¥c
_ncp-Zhpw tUmIvS-td‰pw D∂X _ncp-Z-ßfpw \¬Ip-∂-Xn-\p-th-≠nbpw A\p-tbm-Py-cmb
Bfp-I-fpsS t]cp-Iƒ ]co-£m-t_m¿Un\v ip]m¿i sNøpI;
(F-̂ v) -hn-j-b-Øn¬ Hmdn-b-t‚-j≥ tImgvkp-Ifpw dn{ -̂j¿ tImgvkp-Ifpw
kwL-Sn-∏n-°¬ \n¿t±-in-°pI;
(Pn) A≤ym-]-I-tcbpw Ah-cpsS tbmKy-X-I-tfbpw kw_-‘n®v
hnj-b-Øns‚ hnhn[ Xe-ß-fn -ep≈ A≤ym-]-\w, {KŸ-im-e, em_-d-´ -dn,
Bip-]{Xn D]-I-c-W-߃, em_-d-́ dn D]-tbm-K-Øn-\m-bp≈ D]-t`mPy hkvXp-°ƒ
F∂nh kw_-‘n-®p≈ Bh-iy-I-X-Iƒ Xøm-dm-°p-Ibpw tImtf-Pp-Iƒ°v
A^n-en-tb-j≥ \¬Ip-∂-Xn-\p-th-≠n-bp≈ am\-Z-fi-ßfpw Bh-iy-I-X-Ifpw
cq] -h¬°-cn -°p -∂-Xn\pw ÿm]-\ -߃°v k¿Δ -I -em --ime AwKo -Imcw
\¬Ip-∂-Xn\pw πm\nwKv IΩn-‰n-tbmSv ip]m¿i sNøp-I.
(2) -] -T\ t_m¿Uns‚ Imem-h[n aq∂v h¿j-tam, Ãm‰yq -´p -I -fn¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-ctam Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
30. -^m°¬‰n.—(1) ^m°¬‰n-Iƒ, {]kvXpX ^m°¬‰n-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øn-
bn-´p≈ hnj-b-ß-fnse ]T-\hpw Kth-j-Whpw kw_-‘n®pw IqSmsX hnhn[
in£W ^m°¬‰n -I -fnse ]T -\hpw Kth-j-Whpw kw_-‘n -®p -ap≈
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS apJy A°m-U-anIv GtIm-]\ A[n-Im-c-ÿm-\-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
51
(2) -k¿Δ-I-em-im-ebv°v Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-ap≈
A{Xbpw ^m°¬‰n-Iƒ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(3) -A-°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ AwKo-Im-c-tØm-sSbpw Ãm‰yq-´p-I-fm¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-chpw am{Xta Hcp ^m°¬‰n cq]o-I-cn-°m-\pw,
hn`-Pn-°m\pw, Iq´n-t®¿°m\pw As√-¶n¬ \ndp-Ø-em-°m\pw ]mSp-≈q.
(4) -^m°¬‰n-bn¬ Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sp∂ {]Im-c-ap≈
A{Xbpw hnj-b-߃ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(5) -^m°¬-‰n-bn¬ C\n ]d-bp∂ AwK-߃ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv,
AXm-bXv:—
(i) Uo≥-̨ -F-Ivkv-̨ -H-̂ ntjym sNb¿t]-gvk¨;
(ii) ^m°¬‰n-bn¬ Dƒs∏-Sp∂ hnj-b-߃°p-th-≠n-bp≈ Hmtcm ]T\
t_m¿Up-I-fp-sSbpw sNb¿t]-gvk¨ ;
(iii) ]T\ t_m¿Up-I-fnse AwK-߃ Ah-cn¬\n∂pw Xnc-s™-Sp-°p∂
Hmtcm t_m¿Un-tebpw Hcp AwKw, Ah-cn¬ Hcm-sf-¶nepw _ncp-Zm-\-¥c _ncpZ
A≤ym-]-I≥ Bbn-cn-t°-≠-XmWv ;
(iv) kwÿm-\-Øn\v ]pd-Øp-\n-∂p-≈-h¿°v ap≥K-W\ \¬In,
sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ c≠v k_vPIv‰v hnZ-Kv≤¿.
(6) ^m°¬-‰n -Iƒ°v aq∂v h¿j-tam, Ãm‰yq -´p -I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-
s∏-Smhp∂ {]Imctam Imemh[n D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
31. ^m°¬‰n-I-fpsS A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-eIfpw:—^m°¬‰n-Iƒ°v C\n
]d-bp∂ A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-eIfpw D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) sk\‰v, -K -thWnwKv Iu¨kn-¬, A°m-U-anIv Iu¨kn-¬
As√-¶n¬ πm\nwKv IΩn‰n AXns‚ A`n-{]m-b-Øn-\b-bv°p∂ GsXmcp Imcyhpw
]cn-K-Wn-°p-Ibpw dnt∏m¿´v sNøp-Ibpw sNøp-I;
(ii) ^m°¬‰n-bn¬ ]T-\-t_m¿Up-I-fpsS, a‰v GsX-¶nepw ^m°¬‰n-sb
_m[n-°mØ kwK-Xn-I-fn¬, ip]m¿i-Iƒ ]cn-K-Wn-°p-Ibpw AwKo-I-cn-°p-Ibpw
sNøp-I;
(iii) AXns‚ A[n-Imc ]cn-[n-bn-ep-ff, at‰-sX-¶nepw ^m°¬‰n-sbtbm
^m°¬‰n-Itftbm _m[n-°p∂ As√-¶n¬ `c-W-]-c-ambtXm kmº-Øn-Itam Bb
sNehv Dƒs∏-Sp∂ A≤y-b\ hnj-b-߃ ]cn-K-Wn-°p-Ibpw A°m-U-anIv v
Iu¨kn-en\v ip]m¿i \S-Øp-Ibpw sNøpI;
52
(iv) ]T\t_m¿tUm Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ cq]o-I-cn-°-s∏´ C≥d¿Un-kn-πn-\-dn
]T\ t_m¿tUm, GsX-¶nepw Ds≠-¶n¬ AXv A`n-{]m-b-Øn-\-b® ]pXnb
tImgv -kp-Itfm C≥d¿Un-kn-πn -\-dn tImgv -kp-Itfm {lkz-Ime ]co-in -e\
]cn-]m-Sn-Itfm G¿s∏-Sp-Øp-∂Xv ]cn-K-Wn-°p-Ibpw A°m-UanIv Iu¨kn-en\v
ip]m¿i \S-Øp-Ibpw sNøpI;
(v) k¿Δ-I-em-imem ÿm]-\-ß-fn-tem, hIp-∏p-I-fntem A^n-en-tb‰v
sNbvX tImtf-Pp-I-fnepw AwKo-IrX ÿm]-\-ß-fnepw _ncp-Zm-\-¥c _ncpZw
As√-¶n¬ A≠¿ {KmUp-th‰v t_m[-\w, A≤ym-]-\w, Kth-j-Whpw ]cn-io-\ehpw
Ch-bpsS \S-Øn-∏ns\ Ipdn-®p-ff Bh-iy-I-X-Isf kw_-‘n®v πm\nwKv IΩn‰n°v
ip]m¿iIƒ ka¿∏n-°p-I.
(vi) C\n ]d-bp∂ Imcy߃°pth≠n A°m-U-anIv Iu¨kn-¬
Xøm-dm-°nb am¿§-\n¿t±-i-ßfpw N´ßfpw \S-∏n-em-°p-∂psh∂v Dd-∏p-h-cp-ØpI:-—
(F) Zo¿L-Ime ]mTy-]-≤Xn hnI-k\w;
(_n) ^m°¬‰n- hnI-k\w;
(kn) A≤ym-]-\w As√-¶n¬ ]T\ kma-{K-n-I-fpsS hnI-k\w;
(Un) tImtf-Pp -Iƒ°v {]tXyI ]cm -a¿iw \¬In -s°m≠v
hnZym-̀ ymk Imcy-ßfn¬ Kth-jWw;
(vii) ]T\ t_m¿Up-amtbm a‰p ^m°¬‰n-Ifpamtbm πm\nwKv
IΩn‰nbpamtbm IqSn-bm-tem-Nn®v A¥¿ hIp∏p t{]m{Kmap-Ifpw A¥¿ ^m°¬‰n
t{]m{Kmap-Ifpw- Bkq-{XWw sNøp-Ibpw kwL-Sn-∏n-°p-Ibpw sNøp-I;
(viii) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn -sebpw k¿Δ-I-em-ime
hIp-∏p-I-fn-sebpw A≤ym-]-I¿°mbn XpS¿ saUn-°¬ hnZym-`ymkw, dn{^-j¿,
Hmdn -b -t‚-j≥ tImgv -kp -Iƒ, {]tXy-In®pw ]cn -jvI-cn -®tXm ]pXp -Xmbn
{]tbm-K-Øn¬ sIm≠p-h-∂tXm C≥d¿Un-kn-πn-\-dntbm Bb ]T\ tImgv-kp-Iƒ
kwL-Sn-∏n-°p-∂Xv kw_-‘n®v A°m-U-anIv Ãm^v tImtfPn\pw A°m-U-anIv
Iu¨kn-en\pw ip]m¿i sNøpI;
(ix) ^m°¬-‰n-bpsS {]h¿Ø-\-Øns‚ hm¿jnI dnt∏m¿ v́ Xøm-dm-°p-Ibpw
sshkv-̨ -Nm≥k-e¿°v ka¿∏n-°p-Ibpw sNøpI;
(x) AXns‚ A`n-{]m-b-Øn-\mbn Abbv°p∂ hnZym-̀ ymkkw_-‘amb
a‰p GsXmcp Imcyhpw ]cn-K-Wn-°pI.
53
32. ss^\m≥kv IΩn‰n.—(1) ss^\m≥kv IΩn‰nbn¬ C\n ]d-bp∂
AwK-߃ D≠m-bn-cn-t°≠-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) sshkv—Nm≥k-e¿;
(ii) s{]m˛sshkv—Nm≥k-e¿;
(iii) cPn-kv{Sm¿;
(iv) ss^\m≥kv B^o-k¿;
(v) Kth-WnwK v Iu¨kn -¬ AwK-߃ Ah-cn¬ \n∂pw
Xnc-s™-Sp-°p∂ c≠p AwK߃; IqSmsX
(vi) πm\nwKv IΩn‰nbn¬ \n∂pw sshkv—Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw
sNøp∂ HcwKw.
(2) k¿Δ-I -em -imebpsS [\-] -c -amb GsXmcp -Im -cy -Ønt∑epw
ss^\m≥kv IΩn-‰n -k¿Δ-I-em-imebpsS A[n-Im-c-ÿm-\-߃°v D]-tZiw
\¬tI-≠-Xm-Wv. ss^\m≥kv IΩn-‰nbp-sS A[n-Im-c--߃ C\n ]dbpw {]Im-c-am-bn-
cn°p∂Xm-Wv:—
(i) k¿Δ-I-em-imebpsS _UvP‰v Fkv‰nta‰v Xøm-dm-°p-Ibpw
sNe-hns‚ IW-°p-Iƒ ]p\-c-h-tem-I\w sNøp-Ibpw, Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v
ip]m¿i \S-Øp-Ibpw sNøp-I;
(ii) {][m\ {]hr-Øn-Iƒ°pw hmß-ep-Iƒ°pw th≠nhcp∂ ]pXnb
sNe-hp-Iƒ°m-bp-ff \n¿t±-i-߃ ]cn-K-Wn-°p-Ibpw Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v
ip]m¿i-Iƒ ka¿∏n-°p-Ibpw sNøp-I;
(iii) [\ ]p\¿hn-\n-tbmK tÉp-sa‚p-Ifpw BUn‰v t\m´p-Ifpw
kq£va ]cn-tim-[\ \S-Øp-Ibpw Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v ip]m¿i-Iƒ
\¬Ip-Ibpw sNøp-I ;
(iv) k¿Δ-I-em-imebpsS [\-Imcyw ]p\-c-h-tem-I\w sNøp-Ibpw
Bh-iy-am-bn-́ p-f-fn-SØv ka-Ime BUn‰v \S-Øp-∂-Xn\v \n¿t±-in-°p-Ibpw sNøp-I;
(v) k¿Δ-I-em-imebpsS Imcy-ßsf _m[n-°p∂ at‰-sXmcp
kmº-ØnI {]iv\-Øn-t∑epw Kth-WnwKv Iu¨kn-ens\ D]-tZ-in-°p-Ibpw
ip]m¿i-Iƒ \¬Ip-Ibpw sNøp-I.
(3) ss^\m≥kv IΩn‰nbpsS Imem-h[n aq∂v h¿jtam Ãm‰yq´pI-fm¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-ctam Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
54
33. πm\nwKv IΩn‰n—(1) πm\nwKv IΩn‰n, k¿Δ-I-em-imebpsS `uXn-Ihpw
A°m-U-an°pw Ch c≠n-s‚bpw hnI-k\w Bkq-{XWw sNøp-∂-Xn\v DØ-c-hm-Zn-
bm-bn-cn -°p-∂Xpw AXv k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fnepw ÿm]-\-ß-fnepw
tImtf-Pp-I-fnepw AwKo-IrX ÿm]-\-ß-fnepw A°m-U-anIv BUn‰v \S-tØ-≠Xp
am-Wv. AXv, A≠¿ {KmUp-th‰v, _ncp-Zm-\-¥-c -_n-cpZ A°m-U-anIv t{]m{Km-ap-Iƒ,
A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fpsS hnI-k\w Ch Bkq-{XWw sNtø-≠Xpw
\nco-£n-t°-≠Xpw am¿§-Z¿i\w \¬tI-≠Xpw GtIm-]n-∏n-t°-≠-Xp-am-Wv.
(2) AXn¬ C\n ]d-bp∂ AwK-߃ D≠m-bn -cn -t°≠-Xm -Wv,
AXm-bXv:—
(i) sshkv-̨ Nm≥k-e¿˛sN-b¿t]-gvk¨ ;
(ii) s{]m˛sshkv̨ Nm≥k-e¿;
(iii) sshkv-˛Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂, `mc-Xob NnIn¬km
k{ºZmbw, tlman-tbm-∏Xn Ch-bn¬ Hmtcm-∂n-¬ \n∂pw Hmtcm Bƒ F¶nepw
Dƒs∏-Sp∂, A©v ^m¬°-‰n- Uo\p-Iƒ;
(iv) hIp∏v ta[m -hn -I -fn¬ \nt∂m k¿Δ-I -em -imem
ÿm]-\ -ß-fpsS Ub-d -I vS¿am -c n¬ \nt∂m s{]m^-k-dpsS ]Z -hn -bn¬
Xmsg-b-√m-ØXpw Uo≥ A√m-ØXpw Bb sshkv˛Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw
sNøp∂ Hcmƒ ;
(v) sshkv-Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ ]Øp-h¿j-Øn¬
Ipd-bmØ A[ym-]\ ]cn-N-b-ap-ff _ncp-Zm-\-¥-c- _n-cpZ t_m[\w {]Zm\w
sNøp∂ Hcp A[ym-]-I≥;
(vi) sshkv Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂ A©p-h¿j-Øn¬
Ipd-bmØ A[ym-]\ ]cn-N-b-ap-ff A≠¿ {Km-Up-th‰v t_m[\w {]Zm\w sNøp∂
Hcp A[ym-]-I≥;
(vii) A°m-U-anIv Iu¨kn-en¬ AwK-ß-fmb {]n≥kn-∏¬amcn¬
\n∂pw Kth-WnwKv Iu¨kn-¬ \n›-bn-°p∂ Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿
Btcm-Kyhpw A\p-_‘ imkv-{X-ßfpw tImtf-Pnse Hcp {]n≥kn-∏¬;
(viii) Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp∂, Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX
s{]m -̂j-W¬ tImtf-Pnse, Hcp {]n≥kn-∏¬;
(ix) tZiob Xe-Øn-setbm kwÿm-\-Xe-Ønsetbm Kth-jW
ÿm]-\ -ß-fnse ÿm]-\ -ta -[m -hn -I -fn¬ \n∂pw As√-¶n¬ ko\n -b¿
imkv{X-⁄≥amcn¬ \n∂pw, IΩn‰n tIm -̨Hm]v‰v sNøp∂ c≠v hnZKv≤¿;
(x) Bkq-{XW Ub-dIvS¿--—sa-º¿ sk{I-́ dn:
55
F∂m¬ (iv) apX¬ (ix) hsc-bp-ff hn`m-K-ß-fn -te°v \ma-\n¿t±iw
sNø-s∏-Sp∂ AwK-߃ Ign-bp-∂n-S-tØmfw hyXyÿ ^m°-¬‰n-Iƒ As√-¶n¬
hnj-b-ß-fn¬ \n∂pw Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(3) IΩn -‰n Hcp h¿j-Øn¬ aq∂p {]mh-iy -sa -¶n -epw tbmKw
tNtc-≠-Xm-Wv.
(4) πm\nwKv IΩn-‰n-bpsS Imem-h[n aq∂v h¿jtam Ãm‰yq-´p-I-fm¬
\n¿Æbn-°-s∏-Smhp∂ {]Im-ctam Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
34. πm\nwKv IΩn-‰n-bpsS A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-eIfpw.—πm\nwKv IΩn-‰n-°v
C\n ]d-bp∂ A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-eIfpw D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) A¥¿k¿Δ-I-em-im-e-IfpsS ]c-kv]c {]h¿Ø-\-߃°pw BtcmKy,
saUn-°¬ imkv{X-Øn-sebpw A\p-_\v[ imkv{X-ß-fn-sebpw hyh-kmb˛
s{^m-^-j-W¬ \nIm-b-ßfpambpw kam-P-ß-fp-ambpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsSbpw,
tImtf-Pp-I-fp-sSbpw ]c-kv]c {]h¿Ø-\-Øn-\p-ambn _‘w ÿm]n-°p-∂-Xn\pw
{]tXyI ]≤-Xn-Iƒ Bhn-jvvI-cn-°p-∂-Xn-\pap-ff am¿§w \n¿t±-in-°pI ;
(ii) Cu Hm¿Un-\≥kn¬ {]Xn-]m-Zn-°p-∂-{]-Imcw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
e£y-߃ IW-°n-se-Sp-Øp-sIm≠pw tZiob, kwÿm\ hnZym-̀ ymk \b-߃°v
A¿l-amb ]cn-K-W\ \¬In-sIm≠pw k¿Δ-I-em-im-e-bpsSbpw tImtfPp-I-fp-sSbpw
hnI-k-\-Øn-\mbn {lkz-Im-e-̨ -Zo¿L-Ime ]≤-Xn-Iƒ Xøm-dm-°p-I ;
(iii) hIp-∏p-Iƒ°pw tImtf-Pp-Iƒ°pw k¿Δ-I-em-im-ebv°pw th≠n
sk\-‰nt\m, Kth-WnwKv Iu¨knent\m hnI-k-\, kl-{]-h¿Ø\ ]cn-]m-Sn-Iƒ
ip]m¿i sNøp-I ;
(iv) Aß-s\-bp-ff F√m AwKo-IrX hnI-k\, kl-{]-h¿Ø\
]cn-]m-Sn -I-fp -sSbpw ]ptcm-KXn \nco-£n-°p-Ibpw sk\-‰nt\m Kth-WnwKv
Iu¨kn-ent\m h¿j-Ønsemcn-°¬ dnt∏m¿´p \¬Ip-Ibpw sNøp-I;
(v) hnI-k\ ]≤-Xn-Iƒ kw_-‘n®v k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fpw
_ncp-Zm-\-¥c _ncpZ tI{μ-ßfpw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fp-w \¬Ip∂
[\-k-lm-b-ß-fpsS hn\n-tbmKw hne-bncp-Øp-Ibpw Xn -́s∏-Sp-Øp-Ibpw A°m-U-anIv
Iu¨kn-en\v dnt∏m¿´v ka¿∏n-°p-Ibpw sNøp-I ;
(vi) sshZyimkv{X-ßfpw A\p-_‘ imkv{X-ßfpw kmt¶-XnI hnZybpw
t]mep-ff hnhn[ taJ-e-I-fn¬ ]cn-io-e\w t\Snb hy‡n-I-fpsS am\-h-ti-jn-bpsS
BhiyIX \n¿Æ-bn-°p-Ibpw _‘-s∏´ ]T\ tImgvkp-Iƒ Bcw-`n-°p-∂-Xn\pw
i‡n-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\pw Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v Bh-iy-amb ip]m¿iIƒ
\¬IpI ;
56
(vii) k¿Δ-I-em-imem ÿm]-\-ß-fp-sSbpw AYhm hIp-∏p-I-fp-sSbpw,
_ncp-Zm-\-¥c _ncpZ tI{μ-ßfpsSbpw A^n-en-tb‰v sNbvX tImf-Pp-I-fp-sSbpw
A°m-U-anIv BUn‰v hnI-k-\hpw, kl-{]-h¿Ø\ ]cn-]m-Sn-Ifpw Ãm‰yq-́ p-I-fnse
hyh-ÿ-Iƒ°-\p-kr-X-ambn aq∂v h¿j-Øn-sem-cn-°se¶nepw kwL-Sn-∏n-°p-Ibpw
k¿Δ-I-em-im-ebv°v Ah \S-∏n-em-°p-∂-Xn-\mbn Bh-iy-amb ip]m¿iIƒ
\¬IpIbpw sNøp-I ;
(viii) Ãm‰yq´pI-fn¬ hyh-ÿ-sN-bvXn-́ p≈ {]Imcw k¿Δ-I-em-im-e-tbmSv
A^n-en-tb‰v sNøp-∂-Xn-\mbn ]pXnb tImtf-Pp-Itfm ÿm]-\-ßtfm ÿm]n-°p-∂-
Xn\v e`n-®n-´p≈ At]£-Iƒ kq£va ]cn-tim-[\ \S-Øp-I.
35. dnk¿®v Iu¨kn¬:—(1) sshkvNm≥k-e-dpw, s{]m -̨ssh-kv̨ Nm≥k-edpw,
k¿Δ-I-em-ime hIp-∏p-I-fpsS ta[m-hn-Ifpw tIc-f-Øn-\-ItØm ]pdtØm
D≈ Kth-jW ÿm]-\-ß-fn¬ \n∂p-ap≈ Ub-d-IvS¿amtcm {]K¬`-cmb
imkv{X⁄-∑mtcm AS-ßp∂ Hcp dnk¿®v Iu¨kn¬ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
dnk¿®v Iu¨kn-ens‚ AwKßsf, sshkv-̨ -Nm≥k-e¿, Kth-WnwKv Iu¨kn-ep-ambn
IqSn-bm-tem-Nn®v \ma\n¿t±iw sNtø-≠-Xm-Wv.
(2) sshkv—Nm≥k-e¿ \nban-°p∂ Hcp dnk¿®v Ub-d-IvS¿ D≠m-bn-cn-
t°-≠Xpw At±lw dnk¿®v Iu¨kn-ens‚ I¨ho-\¿ Bbn-cn-t°-≠-Xp-am-Wv.
(3) dnk¿®v Iu¨knens‚ I¿Ø-hy-߃ Ãm‰yq´pI-fn¬ hyhÿ
sNbvXn-́ p-ff {]Im-c-am-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(4) dnk¿®v Iu¨knens‚ Imem-h[n aq∂v h¿jtam Ãm‰yq´pIfm¬
\n¿Æbn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-tam B-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
36. k¿Δ-I-em-ime A - vsa‚ v B‚ v As{I-Un-t‰-j≥ Iu¨kn¬:—A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn-sebpw, k¿Δ-I-em-imem tI{μ-ß-fn-sebpw
hnZym -`ymk \ne-hm -chpw P\m -[n -] -Xy -] -c -amb {]h¿Ø-\hpw kmaqly
{]Xn-_-≤-Xbpw B\p-Im-en-I-ambn ]cn-tim-[n-°p-∂-Xn\pth≠n k¿Δ-I-em-imebn¬
Hcp A - vsa‚ v B‚ v As{I-Un-t‰-j≥ Iu¨kn¬ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
Iu¨knense AwK-ßsf sshkv—Nm≥k-e¿ Kth-WnwKv Iu¨kn-ep-ambn
IqSn-bm-tem-Nn®v \nb-an-t°-≠-Xm-Wv. Iu¨knens‚ LS-\bpw Npa-X-e-Ifpw
Ãm‰yq´pIfm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏´ {]Im-c-am-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
37. k¿Δ-I-em-imem FØnIvkv IΩn‰n:—k¿Δ-I-em-imem tI{μ-ß-ƒ
Gs‰-SpØ Kth-jW t{]mP-IvSp-Iƒ ]cn-tim-[n-°p-∂-Xn\pw Kth-j-Ww, ¢n\n-°¬
]co-£W sXmgn-ep-I-fn¬ kZm-Nm-c-XØz-߃ ]men-°p-∂-Xn¬ A^n-en-tb‰v
sNbvX tImtf-Pp-I-ƒ°v D]-tZiw \¬Ip-∂-Xn-\pw- th≠n _tbm-sS-Ivt\m-fPn
h-Ip∏v, C¥y≥ saUn-°¬ dnk¿®v Iu¨knepw a‰v dnk¿®v Iu¨knepIfpw
57
t]mep-ff tZiob FP≥kn-I-fpsS am¿§-\n¿t±-i-߃ {]Imcw k¿Δ-I-em-ime
FØnIvkv IΩn‰n cq]o-I-cn-t°-≠-Xm-Wv. FØnIvkv IΩn‰nbpsS AwK-ßsf
sshkvNm≥k-e¿ Kth-WnwKv Iu¨kn-ep-ambn IqSn-bm-tem-Nn®v \ma\n¿t±iw
sNtø-≠-Xm-Wv. Iu¨knens‚ LS-\bpw Npa-X-e-Ifpw Ãm‰yq´pIfm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏´
{]Im-c-am-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
38. hnZym¿∞n Iu¨knens‚ cq]o -I -c -Whpw A[n -Im -c -ßfpw
Npa-X-e-Ifpw:— (1) hnZym¿∞n-I-fpsS ]T-\- ]-≤-Xn-bn-ep-f-fXpw ]mtTy-X-c-hp-amb
{]h¿Ø-\-߃ t{]m¬km-ln-∏n-°p-∂-Xn\pw A`n-hr-≤n-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\pw Ah-cpsS
k¶-S-߃ A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fpsS ap∂n¬ sIm≠p-h-cp-∂-Xn\pw k¿Δ-I-em-imebn¬
Hcp hnZym¿∞n Iu¨kn¬ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv—
(2) hnZym¿∞n- Iu¨knen¬ C\n ]d-bp∂ AwK-߃ D≠m-bn-cn -
t°≠-XmWv:—
(F) FIvkv̨ -H-̂ otjym AwK-߃
(i) —(ii)(iii)(iv)(v)
Xnc-s™-Sp-°-s∏-Sp∂ AwK-߃
(i)
(ii)
(iii)
(iv)
(v)
58
(kn) a‰v AwK-߃
(i) A°m-U-anIv cwK-ß-fnepw kvt]m¿Svknepw efn-X-I-e-I-fnepw
a‰pw {]ikvXn sXfn-bn-®, A©v hnZym¿∞n-Isf A^n-en-tb‰v
v sNbvX k¿°m¿ tImtf-Pp-I-fn¬ \nt∂m ÿm]-\-ß-fn¬
\nt∂m sshkv-̨ Nm≥k-e¿°v \ma-\n¿t±iw sNøm-hp-∂-Xm-Wv;
(ii) k¿Δ-I-em-imem hnZym¿∞n- bqWnbs‚ sNb¿am-\p-ambn
IqSn-bm-tem-Nn®v sshkv˛Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNøp-∂
Hcp AwKw Iu¨kn-ens‚ sk{I-´dn Bbn-cn-°p-∂-XmWv ;
(iii) hnZym¿∞n - Iu¨kn -se FIv -kv - ˛ -H -^ntjym AwK-ß
f√mØ AwK-߃, Ahsc \ma-\n¿t±iw sNøp-Itbm
Xnc-s™-Sp-°p-Itbm sNbvX XobXn apX¬ AXXp kwKXn
t]mse, Hcp h¿jIme-tØ°v HutZym -KnI ÿm\w
hln-t°-≠-Xm-Wv.
(3) hnZym¿∞n Iu¨kn-en\v C\n ]d-bp∂ A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-eIfpw
D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) k¿Δ-I-em-im-ebnse ]T-\-]-≤-Xn-bn-ep-f-fXpw ]mtTy-X-c-hp-amb
{]h¿Ø-\-߃ t]mep -ff hnZym¿∞nI-fpsS hnZym -`ymk kw_-‘-amb
{]h¿Ø-\sØ kw_-‘n® Imcy-ß-fn¬ Kth-WnwKv Iu¨kn-en\pw A°m-U-anIv
Iu¨kn-en\pw ip]m¿i-Iƒ ka¿∏n-°pI ;
(ii) A®-S-°hpw, hnZym¿∞nI-fpsS t£ahpw, Imbn-I-hn -t\m-Zw,
{KŸ-im-e-I-fpsS {]h¿Ø\w, tlmÃep-I-fp-sSbpw ÃpU‚ v tlmap-I-fpsSbpw,
{]hmkn hnZym¿∞n-Iƒ°m-bp-f-f- tI-{μ-ß-fp-sSbpw \S-Øn-∏v, hnI-k\ ]cn-]mSn,
kmaq-ly-]-cn-]m-Sn, hnZym¿∞n-I-fpsS BtcymKw, \mj-W¬ k¿Δokv kvIow,
\mj-W¬ ImU‰v tIm¿ F∂n-hbpw Ãm‰yq´pIfm¬ \n¿Æ-bn°-s∏-Smhp∂ a‰v
kwK -Xn -I -fp -ambn _‘-s∏´ F√m N´ -ßfpw kw_-‘n®v Kth-WnwK v
Iu¨kn-en\pw A°m-U-anIv Iu¨kn-en\pw \n¿t±-i-߃ \¬Ip-I ;
(iii) hnZym¿∞nIsf _m[n-°p∂ GsXmcp kwK-Xnsbbpw kw_-‘n®v
k¿Δ-I-em-im-ebpsS GsXmcp A[n-Imcÿm\-sØbpw, AXns‚ A`n-{]m-b-ßfpw
ho£-W-ßfpw ip]m¿i-Ifpw Adn-bn-°p-I, Aßs\ Hcp kwK-Xn, hnZym¿∞n-Isf
kw_-‘n°p∂-Xm-sWt∂m As√t∂m Dff GsX-¶nepw {]iv\w DZn-°p-I-
bm-sW-¶n¬ hnZym¿∞n Iu¨knens‚ sNb¿am≥ AXv Xocp-am-\n-t°-≠Xpw
At±-l-Øns‚ Xocp-am\w A¥n-a-am-bn-cn-°p-∂-Xp-am-W v;
(iv) k¿Δ-I-em-im-ebpsS Iogn¬ hcp∂ hnZym¿∞nIfpsS kmam-\y-
t£-a-Øn\v Bh-iy-am-bn-́ p-ff Aß-s\-bp-ff \S-]-Sn-Iƒ kzoI-cn-°p-I ;
59
(v) Cu Hm¿Un-\≥kn\mtem Ãm‰yq´pIfmtem Hm¿Un-\≥kp-I-fmtem
dKp-te-j-\p-I-fmtem AXn\v \¬Im-hp-∂tXm Npa-Øm-hp-∂tXm Bb Aßs\bpff
a‰v A[n-Im-c -߃ hn\n -tbmKn -°p-Ibpw Aß-s\-bp -ff a‰v Npa-X-eIfpw
I¿Ø-hy-ßfpw \n¿Δ-ln-°p-Ibpw sNøp-I ;
(4) hnZym¿∞n- Iu¨knens‚ sNb¿am≥, Iu¨kn¬ \¬Inb ip]m¿i-Ifpw
\n¿t±-i-ßf-pw kw_-‘n®v ImenI dnt∏m¿´p-Ifpw Aß-s\-bp-ff ip]m¿i-Ifpw
\n¿t±-i-ßf-pw \¬Inb A[n-Im-c -ÿm-\-߃ Ah-bn≥ta¬ ssIs°m≠
\S-]-Snbpw, Aß-s\-bp-ff ip]m¿i-Ifpw \n¿t±-i-ßf-pw \¬Inb A[n-Imc
ÿm-\-߃ \S-]Sn ssIs°m-≠n-s√-¶n¬ AXn-\p-ff Imc-Whpw Ãm‰yq´pIfm¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-Smhp∂ coXn-bn¬, Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚bpw hnZym¿∞n
Iu¨kn-ens‚bpw ap≥]msI hbv°m≥ C-S-bm-t°-≠-Xm-Wv.
(5) tImtfPvXe hnZym¿∞n - Iu¨knente°p-ff Xncs™-Sp∏v
Ãm‰yq´pIfm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Smhp∂{]Imcw, h¿j-Ønse Aß-s\-bp-ff
Xob-Xn°v apºmbn \S-tØ-≠-Xm-Wv.
39. k¿Δ-I -em -im -e -bpsS A[n -Im -c -ÿm-\ -ßsf kw_-‘n®pff
s]mXp -hy -h-ÿ-Iƒ.—(1) k¿Δ-I-em -im -e-bpsS A[n -Im -c -ÿm-\-ßfpsS
cq]oI-c-Whpw A[-n-Imcßfpw Npa-X-eIfpw I¿Ø-hy-ßfpw, Cu Hm¿Un-\≥knse
bmsXmcp hyh-ÿIƒ-{]-Im-chpw hyh-ÿ-sN-bvXn-´n-√m-Øn-SØv, Ãm‰yq´pIfm¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-Smhp∂ {]Imcambn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(2) Cu Hm¿Un -\≥kn\mtem AXn≥Io -gntem hyh-ÿ-sN-øp∂
hn[-sam-gnsI, GsXmcp A[n-Im-c-ÿm-\-Øns‚bpw Xnc-s™-Sp-°-s∏-´tXm
\ma-\n¿t±iw sNø-s∏-´tXm \nb-an-°-s∏-´tXm, tIm˛-Hm-]v‰v sNø-s∏-´tXm Bb
AwK-Øns‚ HutZymKnI Imem-h[n, Abmƒ Aß-s\-bp-ff HutZymKnI ]Z-hn-bn¬
{]th-in® XobXn ]cn-K-Wn-°msX, AXns‚ BZy- tbm-K-Xo-bXn apX¬ aq∂v
-h¿jw Bbn-cn-°p-∂Xm-Wv.
(3) Cu Hm¿Un-\≥kntem Ãm‰yq´pIfntem F¥p-Xs∂ AS-ßn-bn-cp-∂mepw,
k¿Δ-I-em-im-ebpsS Hcp DtZym-K-ÿ-\mtbm k¿Δ-I-em-im-ebpsS GsX-¶nepw
A[n-Im-c ÿm-\ßfp-sStbm \nIm-b-ß-fp-sStbm Hcw-K-amtbm Xnc-s™-Sp-°
-s∏-Sp-hmt\m, \ma-\n¿t±iw sNø-s∏-Sphmt\m, \nb-an-°-s∏-Sphmt\m As√-¶n¬
tIm˛-Hm-]v‰v sNø-s∏Sphmt\m Aß-s\-bp-ff ÿm\tam A[n-Imc ÿm\tam
\nIm-btam kw_-‘n®v Cu Hm¿Un\≥knse _‘-s∏´ hyh-ÿ-Iƒ {]-Im-ctam,
Ahbv°v Iogntem hy‡-am -°-s∏´ GsX-¶nepw hn`m -K -Øn\pIogn¬
Aß-s\-bpff Hcp DtZym -K -ÿ-\mtbm Hcp AwK-amtbm Aßs\
Xnc-s™-Sp-°s∏Sp-hm≥, \ma-\n¿t±iw sNø-s∏-Sp-hm≥, \nb-an-°-s∏-Sp-hm≥ As√-¶n¬
tIm˛-Hm-]v‰v sNø-s∏-Sp-hm≥ At±-l-Øns‚ tbmKy-X-bpsS ASn-ÿm-\-Øn¬
GsX-¶nepw hy‡n Xnc-s™-Sp-°-s∏-´mtem, \ma-\n¿t±iw sNø-s∏-´mtem
60
\nb-an-°-s∏-́ mtem As√-¶n¬ tIm -̨Hm-]v‰v sNø-s∏´mtem Aß-s\-bp-ff hy‡n
Aß-s\-bp-ff hn`m-K-Øn¬s∏-Sp-∂Xv Ah-km-\n-®m-ep-S≥ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
Aß-s\-bp-ff Hcp DtZym-K-ÿ-\-√m-Xmbn Xocp-∂Xpw Aß-s\-bp-ff A[n-Im-c
-ÿm-\-Øns‚tbm \nIm-b-Øn-s‚tbm AwK-a-√m-XmbnØocp-∂Xpw Aß-s\-bp-ff
DtZym -K-ÿ-\mtbm AwK-amtbm Dff HutZym -KnI ÿm\w- Hgn -™-Xmbn
Icp-X-s∏-tS≠Xpam-Wv.
(4) Hcmƒ,—
(i) _p≤n-ÿn-cX C√mØ Bfm-bn-cn -°p-Ibpw £a-X-bp-ff Hcp
A[n-Imc ÿm\w A{]-Imcw {]Jym-]n-°p-Ibpw sNøp∂ ]£w ;
(ii) Ahn-ap‡ \n¿≤-\-\m-bn-cn-°p∂ ]£w ;
(iii) km≥am¿§n-Im-[-]-X\w Dƒs°m-f-fp∂ GsX-¶nepw Ip‰-Øn\v
in£n-°-s∏-́ n-́ p-ff ]£w ;
(iv) kzbw Hcp kzImcy A≤ym-]-\-tam, kzImcy ]cn-io-e\ ¢mkp-I-tfm,
kzImcy NnIn¬ktbm \S-Øp-Itbm AXn¬ G¿s∏-´n-cn-°p-Itbm sNøp-I-bpw,
A{]-Im-c-ap -ff Bsf kw_-‘n®v Aß-s\-bp-ff kzImcy A≤ym-]-\tam
]cn-io-e\tam kzImcy {]mIvSotkm k¿°m¿ \ntcm-[n-®n-́ p-ff ]£w ;
(v) GsX-¶nepw ÿeØv, GsX-¶nepw ]co-£m-\-S-Øn-∏n¬ GsXmcp
Xc-Øn-ep-ff A\p-NnX {]hr-Øn-bn¬ G¿s∏-´-Xn-t\m, t{]m¬km-ln-∏n-®-Xnt\m
in£n-°-s∏-́ n-́ p-ff ]£w ;
k¿Δ-I-em -im -e -bpsS GsX-¶nepw A[n -Im -c -ÿm-\-ß-fpsS Hcp
AwK-am-bn-cn-°m≥ Atbm-Ky-\m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(5) bmsXm-cm-tfbpw XpS¿®-bmbn c≠p Xh-W-bn¬ IqSp-X¬ Imem-h-[n-°v,
Kth-WnwKv Iu¨knen-s‚-tbm, A°m-U-anIv Iu¨kn-en-s‚-tbm, ]co£m
t_m¿Un-s‚tbm Hcw-K-ambn, AX-Xp-kw-K-Xn-t]mse, Xnc-s™-Sp-°-s∏Sphmt\m
\ma -\n¿t±iw sNø-s∏Sphm -t\m, \nb -an -°-s∏ -Sphmt\m tIm˛ -Hm -] v‰ v
sNø-s∏Sp-hmt\m ]mSp-f-f-X-√. F∂n-cp-∂mepw Aß-s\-bp-ff Hcw-K-Øn\v
Hgn-hm-°¬ A\p-h-Zn-°p-∂-Xn\v Nm≥k-e¿°v A[n-Im-c-ap-≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(6) Cu Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ {]Im-ctam Ahbv°v Iogntem a‰v
hn[-Øn¬ hyh-ÿ sNbvX {]Im-c-a-√m-sX, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Hmtcm A[n-Im-c-
ÿm-\-Øn\pw, Cu Hm¿Un-\≥kns‚ hyh-ÿIƒ {]Im-ctam Ahbv°v Iogntem
AXn\p \¬I-s∏´ AXns‚ A[nIm -c -߃ {]tbm -Kn -°p -tºmgpw
hn\n-tbmKn-°p-tºmgpw I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-°p-tºmgpw Cu Hm¿Un-\≥knse
hyh-ÿ-Iƒ {]Im-ctam Ahbv°v Iogntem AXn\p G¬∏n-®p -sIm-SpØ
kwK-Xn-Iƒ ssIImcyw sNøm\pw Xocp-am-\n-°m\pw Npa-X-e-Itfm I¿Ø-hy-ßtfm
\n¿Δ-ln-°p-∂-Xn\pw ]cn-]q¿Æ A[n-Im-cnX D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
61
(7) (i) Cu Hm¿Un-\≥kp{]-Imcw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsX-¶nepw
A[n-Im-c ÿm-\Ønte-t°m \nIm-b-Øntet°m D≈ F√m Xnc-s™-Sp∏pw
ssIam‰w sNømhp∂ H‰ thm´p -h -gn -bm -bp -≈ B\p-]m -XnI {]mXn -\n[y
k{º-Zm-b-a-\p-k-cn®pw Ãm‰yq´pIfm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Smhp∂ {]Im-chpw _me-‰n-eqsS
\S-tØ-≠-Xm-Wv.
(ii) Xnc-s™-Sp -∏ns\ kw_-‘n®v Cu Hm¿Un-\≥kn¬
hn\n¿t±-in-®n-́ n-√mØ a‰p hnh-c-߃ Ãm‰yq´pIfm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏tS≠-Xm-Wv.
(8) FIvkv H^ntjym AwK-a -√mØ k¿Δ-I -em -im -e -bn -setbm
\nIm-b-Øns‚tbm, Hcp AwK-Øn\v tcJm-aqew H∏p-h®v cmPn hbv°m-hp-∂-Xm-Wv.
Nm≥k-e¿ \ma-\n¿t±iw sNbvX Hcp hy‡n Nm≥ke¿°v FgpXn Ab-®p-
sIm≠pw a‰v GsX-¶nepw Aw-K-Øn\v sshkv-̨ -Nm≥k-e¿°v FgpXn Ab-®p-sIm≠pw
cmPn hbv°m-hp-∂-Xm-Wv. Nm≥k-etdm -sshkv̨ Nm≥k-e-tdm, AX-Xp-kw-K-Xn-t]mse,
Abm-fpsS cmPn kzoI-cn-°p-∂-tXmsS Abmƒ AwK-a-√m-Xm-bn-Xo-cp-∂-Xm-Wv.
(9) Hcp A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-tebvt°m \nIm-b-Øntebvt°m \ma-\n¿t±iw
sNø-s∏ -´tXm Xnc -s™-Sp°s∏-´tXm \nb -an -°-s∏ -´tXm tIm˛ -Hm -] v‰ v
sNø-s∏´tXm Bb Hcmƒ A[n-Im-c ÿm-\Øns‚tbm \nIm-b-Øns‚tbm
ap≥Iq -´ n -bp -≈ A\p -hmZw IqSmsX XpS¿®-bm -b -aq∂v tbmK -ß-fn¬
lmP-cm -Im-Xn -cp -∂m¬, At±lw, At±lØns‚ AwK-Xzw Hgn -™-Xmbn
Icp-X-s∏-tS-≠Xpw At±lw lmP-cm-ImsXbncp∂ Aß-s\-bp-≈ aq∂m-asØ
tbmK-Øns‚ XobXn apX¬ AwK-a-√m-Xm-bn-Xo-cp-∂-Xp-am-Wv.
(10) Cu Hm¿Un-\≥kn¬ a‰p-hn-[-Øn¬ hyh-ÿ-sN-øp-∂-sXm-gn-sI,
k¿Δ-Iemimetbm GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\tam cq]o-I-cn-®n-´p-≈ A[n-Im-c-
ÿm\ßtfm \nIm-b-ßtfm IΩ-‰n-Itfm, GsX-¶n-ep-ap-s≠-¶n¬, Ah-bp-sS
-tbm-K-ß-fpsS \S-Øn-∏pambn _‘-s∏´ F√m Imcy-ßfpw Ãm‰yq´pIfn¬
hn\n¿t±-in-°-s∏-Smhp∂ {]Imcw Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(11) Hcp FIvkv H^ntjym AwKw Hgn-sI-bp-≈, k¿Δ-I-em-im-e-bnse
GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-Øntem a‰p \nIm-b-Øntem, Hcp AwK-Øns‚
HutZym-Kn-I-ÿm-\Øv, Abm-fpsS kzm`m-hnI Imem-h[n Ah-km-\n-°p-∂-Xn-\p-ap≥]v,
GsX-¶nepw Hgnhv D≠m-Ip-tºmƒ, Ign-bp-∂{X thKw, \ma-\n¿t±iw sNøp∂
A[n-Im-c-ÿm\w Nm≥k-etdm k¿°mtcm Bbn-´p-≈n-SØv Nm≥k-etdm k¿°m-
tcm, as‰√m kwK-Xn-I-fnepw -sshkv-˛Nm≥k-e-tdm, A\p-tbm-Py-\mb Hcmsf \ma-
\n¿t±iw sNbvXv B Hgnhv \nI-tØ-≠-Xm-Wv. \ma-\n¿t±iw sNøs∏Sp∂ Bƒ
AtX hn`m -K -Øn¬\n∂pw ap≥]-d™ A[n -Im -c -ÿm-\ -Øn -tebv vt°m
\nIm-bØntebvt°m a‰p-hn-[-Øn¬ \ma-\n¿t±iw sNø-s∏-Sp-∂-Xnt\m sXc-s™-Sp-
°-s∏-Sp-∂-Xnt\m tbmKyXbp≈ Bƒ Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv. A{]-Imcw \ma\n¿t±iw
sNø-s∏´ Bƒ GsXm-cw-K-Øns‚ ÿm\-tØ-°mtWm Abmƒ \ma-\n¿t±iw
sNø-s∏-́ Xv, B Hgnhv D≠m-Ip-am-bn-cp-∂n-s√-¶n¬, B AwKw HutZym-KnI ÿm\w
hln-°p-am-bn-cp∂ Ime-tØbv°v am{Xw B ÿm\w hln-t°-≠-Xm-Wv.
62
A≤ymbw V
Ãm‰yq-´p-Ifpw Hm¿Un-\≥kp-Ifpw dKp-te-j-\p-Ifpw ss_em-Ifpw
40. Ãm‰yq-´p-Iƒ.—(1) Cu Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ°v hnt[-b-ambn,
Kth-WnwKv Iu¨kn-en-\v, AXn¬ \n£n-]vX-amb a‰v F√m A[n-Im-c-߃°pw
]pd-ta, k¿Δ-I-em-ime-bpsS Imcy-ß-fpsS `c-W-\n¿Δ-l-Whpw \S-Øn∏pw hyhÿ
sNøp-∂-Xn-\p-th≠n, Ãm‰yq-́ p-Iƒ D≠m-°p-∂-Xn\v A[n-Imcw D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) Ãm‰yq-´p-Iƒ C\n ]d-bp∂ F√mtam GsX-¶n-eptam Imcy-߃°p-
th≠n hyhÿ sNøm-hp-∂-Xm-Wv, AXm-bX v:—
(i) k¿Δ-I -em -ime -bnse DtZym -K -ÿ-cpsS A[n -Im -c -ßfpw
I¿Ø-hy-ßfpw ;
(ii) Cu Hm¿Un-\≥kn¬ {]tXyIw hyhÿ sNbvXn -´n -√mØ,
k¿Δ-I-em-ime-bpsS A[n-Im-c ÿm\-ßfpsS cq]o-I-c-Whpw A[n-Im-c-ßfpw
I¿Ø-hy-ßfpw;
(iii) sk\‰n-tebpw Kth-WnwKv Iu¨kn-en-sebpw A°m-U-anIv
Iu¨kn-en-sebpw k¿Δ-I-em-ime-bnse a‰v A[n-Im-c ÿm\ßfnsetbm,
\nIm-b-ß-fn-setbm AwK-ßsf sXc-s™-Sp-°p-∂-Xn-\p-≈ \S-]-Sn-{I-a-ßfpw Cu
A[n-Im-c ÿm\ß-fpamtbm \nIm-b-ß-fp-amtbm _‘-s∏´v hyhÿ sNøp-∂Xv
Bh-iy-am-tb-°m-hp-∂tXm A`n-e-j-Wo-b-am-tb-°m-hp-∂tXm Bb Aß-s\-bp-≈ a‰v
F√m kwK-XnIfpw ;
(iv) _lp-aXn _ncp-Z-߃ \¬Ip-∂-Xn\pw _ncp-Z-Zm\ ktΩ-f\w
\S-Øp-∂-Xn\pw ;
(v) k¿Δ-I-em -imem kvIqfp -Iƒ, hIp -∏p -Iƒ, ÿm]-\-߃,
tIm¨Ãyq-‰‚ v tImtf-Pp-Iƒ, D∂X ]T\ ÿm]-\-߃, Kth-j-W-Ønt\m hnZKv≤
]T-\-Ønt\m th≠n-bp-ff tI{μ-߃, tlmÃ-ep-Iƒ F∂nh ÿm]n-°p-∂-Xn\pw
\S-Øn-s°m-≠p-t]m-Ip-∂-Xn\pw ;
(vi) k¿Δ-I-em-imem Poh-\-°m-cpsS ko\n-tbm-dn-‰nbpw tkh\
hyh-ÿ-Ifpw \nb-{¥n-°p∂ XXz-ßfpw ;
(vii) k¿Δ-I -em -imebnse A[n -Im -c ÿm\-ßfnsetbm
\nIm-b-ß-fn-setbm IΩn-‰n -I-fn-setbm AwK-ßsf Atbm-Ky-cm-°p-∂-Xn\p
th≠n-bp-≈ hyh-ÿ-Ifpw ;
(viii) k¿Δ-I-em-imem kvIqfp-Iƒ, hIp-∏p-Iƒ, As√-¶n¬ ÿm]-\-߃,
tIm¨Ãyq‰‚ v tImtf-Pp-Ifpw, tI{μ-ßfpw F∂n-h-bpsS \n¿Ø-em-°¬ ;
63
(ix) kwÿm\ k¿°mtcm tI{μ k¿°mtcm Hcp Xt±i A[n-Imc
ÿm\tam \S-Øn-t∏m-cp∂ tImtf-Pp -Itfm, ÿm]-\-ßtfm Hgn -sI-bp-≈,
k¿Δ-I-em-im-e-bnsebpw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-PpIfnsebpw A≤ym-]-I-cp-sSbpw
DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw a‰p Poh-\-°m-cp-sSbpw B\p-Im-en-I-amb hne-bn-c-p-ج
Dƒs∏-sS-bp-≈ tbmKy-X-Iƒ, \nb-a-\w, tPmen-`m-cw, s]cp-am-‰-®-´w, HutZym-KnI
Imem-h-[n-Iƒ, I¿Ø-hy-ßfpw tkh\ hyh-ÿ-Ifpw s]≥j≥ hyh-ÿbpw
{Km‰yq‰nbpw t{]mhn-U‚ v ^≠pw, Ah-cpsS tkh-\-߃ Ah-km\n-∏n-°p-∂-Xns‚
coXn-bpw- F-hn-sS-sbms° _m[I-amtWm Ahn-sS-sbms° kwÿm\ k¿°m¿
AwKo-I-cn-®-Xp-t]mse ;
(x) k¿Δ-I-em-imebpsS Dt±-iy-e-£y-߃ \nd-th-‰p-∂-Xn-\p-th≠n
k¿Δ-I-em-imebpsS ^≠p-Iƒ D]-tbm-Kn-°p-∂Xv ;
(xi) tImtf-Pp-Iƒ A^n-en-tb-‰v sNøp-∂-Xn\pth≠ntbm tImtf-Pp
-I-fpsS A^n-en-tb-j≥ ]n≥h-en-°p-∂-Xn-\p-th-≠ntbm D≈ hyh-ÿ-Ifpw
\S-]-Sn-{I-ahpw ;
(xii) kwÿm\ k¿°mcns‚ AwKo-Im -c -Øn\p hnt[-b-am -bn,
k¿Δ-I-em-imem kvIqfp-Iƒ, hIp-∏p-Iƒ, As√-¶n¬ ÿm]-\-߃, A^n-en-tb‰v
sNbvX tImtf-Pp-Ifpw AwKo-IrX ÿm]-\-߃ F∂n-hbv°v kzbw-`-cWw
A\p-h-Zn-°p-∂-Xn-\p-≈ am\-Z-WvU-ßfpw ;
(xiii) hy‡n-I-fn¬\n -t∂m kwL-S -\ -I -fn¬\nt∂m {SÃp -Iƒ,
ac-W-im-k-\-߃, kw`m-h-\-Iƒ, F≥tUmhvsa‚p-Iƒ, {Km‚p-Iƒ F∂nh
kzoI-cn-°epw Ah-bpsS \S-Øn∏pw ;
(xiv) `c-W-L-S\m hyh-ÿ-Ifpw kwÿm\ k¿°m¿ \b-ßfpw
A\p-k-cn®v ]´n-I-Pm-Xn-bnepw ]´n-I-tKm-{X-h¿§-Ønepw a‰p ]nt∂m° hn`m-K-ß-fn-
ep-ap-ff AwK-߃°p-th≠n k¿Δ-I-em-im-e-bn-sebpw A^n-en-tb‰v sNbvX
tImtf-Pp-I-fn-sebpw A≤ym]I-cp-sSbpw DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw a‰v Poh-\-°m-cp-sSbpw
aXn-bmb FÆw XkvXn-I-Iƒ kwh-cWw sNøp-∂-Xn-\p-≈ hyhÿ ;
(xv) A≤y-b\ h¿j-Ønse {]hr-Øn-Zn-h-k-ß-fpsS FÆw, bYm¿∞
]mTyZnh-k-ß-fpsS FÆw, Rmb-dm-g vN- H-gn -sI-bp-≈ Ah[n Znh-k-߃,
Hgn-hp-Im-ew, A≤y-b\ L´-߃ F∂nh \n›-bn-°¬ ;
(xvi) k¿°m¿ bmsXmcp hn[-Øn-epap-≈ [\-k-lm-bhpw \¬ImØ
kzImcy kzm{ib tImtf-Pp-Iƒ HgnsI, k¿Δ-I-em-im-e-bn-sebpw A^n-en-tb‰v
sNbvX tImtf-Pp-I-fn-sebpw AwKo-IrX ÿm]-\-ß-fn-sebpw kwÿm\
k¿°mtcm tI{μ k¿°mtcm Xt±i A[n-Im-c-ÿm-\-ßtfm \S-Øp-∂Xpw
]cn-]m-en-®p-t]m-cp-∂-Xp-amb tImtf-Pp-I-fn-setbm ÿm]-\-ß-fn-setbm A≤ym]I¿,
DtZym-K-ÿ¿, a‰v Poh-\-°m¿ F∂n-h¿°v FXn-cm-bp-≈ A®-S° \S-]Sn ;
64
(xvii) kwÿm\ k¿°mcns‚ AwKo-Im-c-Øn\v hnt[-b-am-bn, s]mXp
Xmev] -cym¿∞w, Hcp tImtf -Pn -s‚-tbm ÿm]-\ -Øn -s‚tbm \S -Øn∏v
k¿Δ-I-em-ime Gs‰-Sp-°p-∂-Xn\pw As√-¶n¬ ssIam-dp-∂-Xn\pw Aß-s\-bp-≈
Gs‰-Sp-°-en\pw ssIam-‰-Øn\pw th≠n-bp-≈ \n_-‘-\-Iƒ ;
(xviii) Ãm‰yq -´p -Iƒ {]Imcw \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp -∂tXm Cu
Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ°v km[pX \¬Ip-∂-Xn-\m-h-iy-am-btXm Bb
GsXmcp Imcy-hpw.
41. Ãm‰yq-́ p-Iƒ D≠m-°p-∂-Xn-\p-≈ \S-]-Sn-{Iaw.-—(1) Cu Hm¿Un-\≥kn¬
F¥pXs∂ AS-ßn-bn-cp-∂m-epw, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS BZy Ãm‰yq-´v k¿°m¿
D≠m-t°-≠-Xm-Wv.
(2) Kth-WnwKv Iu¨kn-en-\v, AX-Xp-k-abw, ]pXn-bXv As√-¶n¬
IqSp-X¬ Ãm‰yq-´p-Iƒ D≠m-°mhp-∂Xpw (1)-˛mw D]-h-Ip-∏n¬ ]cm-a¿in-®n-´p-≈
Ãm‰yq-́ p-Iƒ t`Z-KXn sNøp-Itbm d±m-°p-Itbm sNømh-p-∂-Xpam-Wv.
(3) CXn -\p -tijw hyhÿ sNøp∂ coXn -bn¬ Kth-WnwK v
Iu¨kn-en-\v, Ãm‰yq-´p-Iƒ D≠m-°pItbm t`Z-KXn sNøp-Itbm d±m-°p-Itbm
sNøm-hp-∂-Xm-Wv:—
(i) Iu¨kn-ense GsX-¶nepw AwKw Ah-X-cn-∏n-®tXm sshkv
Nm≥k-e-dpsS \n¿t±-i-Øn-t∑-ep-≈tXm Bb Ãm‰yq-´ns‚ IcSv Kth-WnwKv
Iu¨kn-en-\v ]cn-K-W-\bv°p FSp-°m-hp-∂-Xm-Wv ;
(ii) Kth-WnwKv Iu¨kn-en -\v Bh-iy-sa∂v Icp -Xp -∂-]£w
]cn-K-W-\-bv°p-th≠n AXns‚ apºm-sI-bp-≈ GsX-¶nepw IcSv Ãm‰yq-´v
kw_-‘n®v k¿Δ-I-em-ime-bnse GsX-¶nepw DtZym-K-ÿs‚tbm A[n-Im-c-ÿm-\-
Øns‚tbm \nIm -b -Øn -s‚tbm A`n -- {]mbw IqSn tXSm -hp -∂-Xm -Wv ;
F∂m¬ A{]-Im-c-ap-≈ IcSv Ãm‰yq-´v GsX-¶nepw A°m-U-anIv Imcy-ßsf
kw_-‘n-°p-∂-Xm-Ip-∂n-SØv, Kth-WnwKv Iu¨kn¬, BbXv ]cn-K-Wn-°p-∂-Xn\p
apºp A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ A`n-{]mbw t\Sn-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv ;
(iii) k¿Δ-I-em-ime-bnse GsX-¶nepw A[n-Im-c ÿm\Øns‚
]Z-hn-sbtbm A[n-Im-c-ß-sftbm LS-\-sbtbm _m[n-°p∂ Ãm-‰yq´ns‚ Ic-tSm, Hcp
Ãm‰yq-´ns‚ t`Z-K-Xn-tbm, A{]-Im-c-ap-≈ A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-\v, {]kvXpX
\n¿t±-i-Øn≥ta¬ Hcp A`n-{]mbw {]I-Sn-∏n-°m≥ Hc-h-kcw \¬Ip-∂-Xp-hsc,
Kth-WnwKv Iu¨kn¬ \n¿t±-in-°p-hm≥ ]mSn-√mØXpw A{]-Imcw {]I-Sn-∏n-°p∂
GsXm-c-`n-{]m-bhpw tcJm-aqew Bbn-cn-t°-≠Xpw Kth-WnwKv Iu¨kn¬ AXv
]cn-K-Wn-t°-≠-Xpam-Wv ;
(iv) k¿°m-cns‚ ap≥Iq-´n -bp-≈ AwKo-Imcw IqSmsX kzImcy
tImtf-Pp-I-fpsS A^n-en-tb-j-\p-th-≠n-bp-≈ D]m-[n-Iƒ hyhÿ sNøp-∂tXm
\S-]-Sn - {I-a -hp -ambn _‘-s∏-´tXm Bb bmsXmcp Ãm‰yq´pw Kth-WnwKv
Iu¨kn¬ ]m m-°p-hm≥ ]mSn-√m-Ø-Xm-Wv ;
65
(v) Kth-WnwK v Iu¨kn¬ ]m m -°p∂ Hmtcm Ãm‰yq´pw
Nm≥k-e¿°v ka¿∏n-t°-≠Xpw At±lw AXn\v AwKo-Imcw \¬Ip-Itbm
XS-™p-h-bv°p-Itbm sNøm-hp-∂Xpw AXv Kth-WnwKv Iu¨knte°v ho≠pw
]cn-K-Wn-°p-∂-Xn-\mbn Xncn-®-b-bv°p-Itbm sNøm-hp-∂-Xpam-Wv ;
(vi) Kth-WnwKv Iu¨kn¬ ]m m-°nb bmsXmcp Ãm‰yq´pw
Nm≥k-e¿ AwKo-Imcw \¬Ip-∂-Xp-hsc km[p-hmbn-cn-°p-Itbm {]m_-ey-Øn¬
hcp-Itbm sNøp-∂-X√.
42. Hm¿Un -\≥kp-Iƒ.—Cu Hm¿Un -\≥kn\mtem AXn≥Io-gntem
\n¿Æ-bn-°-s∏´ hyh-ÿ-Iƒ°p hnt[-b-am-bn, Kth-WnwKv Iu¨knen\v, C\n
]d -bp∂ F√mtam GsX-¶n -eptam Imcy -߃°mbn Hm¿Un -\≥kp -Iƒ
D≠m°m-hp-∂-Xm-W,v AXm-bXvv:—
(i) hnZym¿∞n-Isf _ncp-Zw, Untπm-a, k¿´n-^n-°‰v, a‰v A°m-U-anIv
_lp-a-Xn-Iƒ F∂n-h-bv°p-th-≠n-bp-ff tImgvkp-I-fn-tebv°p {]th-in-∏n-°p-∂-Xn-\p-ff
hyh-ÿ-Iƒ°pw ;
(ii) k¿Δ-I-em-im-ebn¬ Aß-s\-bp-ff tImgvkp-Iƒ°v lmP-cm-Ip∂Xn\v
hnZym¿∞n-I-fpsS t]cp tN¿°p-∂-Xn\pw _ncp-Z-߃, Untπm-a-Iƒ, k¿´n-̂ n-°-‰v,
a‰p A°m-U-anIv _lp-a-Xn-Iƒ F∂n-hbv°pth≠n-bp-ff ]co-£-Iƒ°p≈
{]th-i-\-Øn\pw _ncp-Z-[m-cn-I-fpsS cPn-kvt{S-j\pw Npa-tØ≠ ^okn\pw
Npa-tØ≠ a‰v GsX-¶nepw Xc-Øn-ep-ff ^okn\pw;
(iii) k¿Δ-I-em-ime-bnse hnZym¿∞n-IfpsS Xma-kw, s]cp-am-‰w,
A®-S°w F∂n-h-bpsS hyh-ÿ-Ifpw C\n ]d-bp-∂h Dƒs∏sS A®-S°
ewL-\-Øn-t\m kz`mh Zqjy-Øn-t\m, Ah¿s°-Xnsc FSp-t°≠ \S-]-Sn-Iƒ°pw:—
(F) Hcp ]co-£-bn¬ \ymb-c-ln-X-amb am¿§-߃ D]-tbm-Kn-°p-Itbm
AXn\v t{]cW \¬Ip-Itbm ;
(_n) Hcp ]co -£-bpsS Npa-X-e-bp -ff Hcp DtZym -K-ÿt\m
k¿Δ-I-em-im-ebnse GsX-¶nepw DtZym-K-ÿt\m A[n-Im-c-ÿm-\tam \S-Øp∂
GsX-¶nepw B[n-Im-cn-I-amb At\z-j-W-Øn¬ lmP-cm-Ip-∂-Xnt\m sXfnhv
\¬Ip-∂-Xnt\m hnk-Ω-Xn-°p-Itbm ; As√-¶n¬
(kn) k¿Δ-I-em-im-ebv°pf-fntem ]pdtØm {Ia-hn-cp-≤-amtbm
a‰p hn[-Øn¬ A[n-t£-]m¿lamtbm s]cp-am-dp-Itbm ;
(iv) ]co-£-IcpsS \nb-a-\hpw I¿Ø-hy-ßfpw \nb-{¥n-°p∂
hyh-ÿ-Iƒ°pw ;
(v) ]co-£-I-fp-sSbpw a‰p sSÃp-I-fp-sSbpw \S-Øn-∏pw ]co-£-I¿
]co-£m¿∞n-Isf hne-bn-cp-Øp-Itbm ]cn-tim-[n-°p-Itbm sNtø-≠-Xns‚ coXn°pw ;
66
(vi) k¿Δ-I-em-im-em -h-Ip -∏p -I-fn -sebpw A^n-en -tb-‰v sNbvX
tImtf-Pp-I-fn-tebpw A≤ym-]-I-cpsS Xcw-Xn-cn-°-en-\pw, hnhn[ hIp-∏p-I-fnse
A≤ym-]-I-cpsS AwK-kw-Jybv°pw A≤ym-]-I-cpsSbpw a‰p-Po-h-\-°m-cp-sSbpw
tPmen-̀ m-c-Øn\pw ;
(vii) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-PpIfp-sSbpw AwKo-IrX ÿm]-\-ß-
fp-sSbpw tlmÃ-ep-I-fp-sSbpw ]cn-tim-[-\bv°pw ;
(viii) k¿Δ-I-em-im-e-bv°pth-≠ntbm k¿Δ-I-em-im-e-bmtem Icm-dp-Itfm
F{Kn-sa‚p-Itfm H∏n´p \S-∏n-em-°p-∂-Xns‚ coXnbpw ;
(ix) Bh-iy-ap-f-fn-SØv hnZym¿∞n-I-fpsS ÿew-am‰w kw_-‘n®v
A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-PpIfpw AwKo-IrX ÿm]-\-ß-fpw ]men-t°-≠Xpw
\S-∏n-em-t°≠-Xp-amb N -́߃°pw ;
(x) tImtf-PpIfnse hnZym¿∞n-I-fpsS kamP-ß-fp-tSbpw a‰v kwL-S-
\-I-fp-tSbpw I¿Ø-hy-ßfpw Npa-X-e-Ifpw ;
(xi) Cu Hm¿Un-\≥kn-\mtem AXn≥-Io-gntem Ãm‰yq-´n-\mtem
Hm¿Un-\≥kp-Iƒhgn hyhÿ sNtø-≠tXm hyhÿ sNøm-hp-∂tXm Bb
as‰√m Imcy-ßfpw ; IqSmsX
(xii) s]mXp-hmbn, Kth-WnwKv Iu¨knens‚ A`n{]m-b-Øn¬,
Cu Hm¿Un-\≥kv {]Im-ctam Ãm‰yq -´ v {]Im-ctam k¿Δ-I-em -im -e-bpsS
GsX-¶nepw A[n-Im-c- ÿm\Øn¬ \n£n-]vX-amb A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-°p-
∂-Xnt\m Npa-Ø-s∏-́ n-́ p-ff I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-°p-∂-Xn-t\m, Bh-iy-amb F√m-
Im-cy-߃°pwth≠n hyhÿ sNøpI.
43. Hm¿Un-\≥kp-Iƒ D≠m-°p∂Xn\p≈ \S-]-Sn-{Iaw.—CXn\p-tijw
hyhÿ sNbvXn-cn-°p∂ coXn-bn¬ Kth-WnwKv Iu¨knen\v Hm¿Un-\≥kpIƒ
D≠m-°p-Itbm t`Z-KXn sNøp-Itbm d±m-°p-Itbm sNøm-hp-∂-Xm-Wv,—
(i) apI-fnse 42-̨ mw hIp-∏ns‚ (i) apX¬ (vi) hscbp-ff JWvU-ß-fn¬
]cm-a¿in-®n -´p -ff Imcy-ß-sftbm As√-¶n¬ k¿Δ-I-em-im-e-bv°p-f-fnse
A≤ym-]-\-Øn-s‚bpw ]co-£-I-fp -sSbpw \ne-hmcw \ne-\n¿Øp-∂-Xp-ambn
_‘-s∏´ GsX-¶nepw a‰v Imcy-ß-sftbm kw_-‘n®v bmsXmcp Hm¿Un-\≥kpw
AXns‚ Hcp IcSv A°m-U-anIv Iu¨kn¬ ]cn-K-Wn-®n-́ n-√m-Ø-]-£w, Kth-WnwKv
Iu¨kn¬ D≠m-°p-hm≥ ]mSp≈X-√ ;
(ii) apI-fnse (i)˛mw Jfi-{]-Imcw A°m-U-anIv Iu¨kn¬
\n¿t±-in® GsX-¶nepw IcSv t`Z-KXn sNøp-∂-Xn\v Kth-WnwKv Iu¨knen\v
A[n -Imcw D≠m-bncn°p∂-X-√, F∂m¬ AXv Kth-WnwKv Iu¨kn¬
\n¿t±-in-°m-hp∂ GsX-¶nepw t`Z-K-Xn-I-tfm-Sp-IqSn, `mKn-I-amtbm ]q¿Æ-am-tbm,
A°m-U-anIv Iu¨kn-en\v ]p\:]cn -tim-[-\-bv°mbn aS°n Ab-bv°m-
hp-∂Xm-Wv ;
67
(iii) Kth-WnwKv Iu¨kn¬ D≠m-°n-bn-´p-ff F√m Hm¿Un-\≥
kp-Iƒ°pw AXp \n¿t±-in-°p∂ Aß-s\-bp-ff XobXn apX¬ {]m_eyw
D≠m-bn-cn-°p-∂-X-mWv, F∂m¬ Aß-s\-bp-≠m-°nb Hmtcm Hm¿Un-\≥kpw
c≠m-g vN -bv°p -f -fn¬ Nm≥k-e¿°v ka¿∏n -t°-≠-Xm -Wv. Nm≥k-e¿°v,
Hm¿Un-\≥kp-Iƒ ssI∏‰n \mem-gvN-bv°Iw, AXns‚ {]h¿Ø\w Xm¬°m-en-I-ambn
\n¿Øn -sh -b v°p -∂-Xn\ v Kth-WnwK v Iu¨knen\ v \n¿t±iw
\¬Ip-∂-Xn-\p-ff A[n-Imcw D≠m-bn-cn-°p-∂Xpw At±lw, Ign-bp-∂{X thKw
At±-l-Øn\v AXn-t∑-ep-ff Bt£]w Kth-WnwKv Iu¨knens\ Adn-bn-t°
-≠-Xp-am-Wv. At±-l-Øn\v, Kth-WnwKv Iu¨knens‚ A`n-{]mbw hmßn-b-Xn-\p-
tijw, Hm¿Un -\≥kp -Iƒ Xm¬°m-en -I -ambn \n¿Øn -h® DØ-chv
]n≥h-en-°p-Itbm Hm¿Un-\≥kp-Iƒ A\p-h-Zn-°m-Xn-cn°pItbm sNøm-hp-∂Xpw
At±-l-Øn‚ Xocp-am\w A¥n-a-am-bn-cn-°p-∂-Xp-am-Wv.
44. dKp-te-j\p-Iƒ.—(1) Cu Hm¿Un-\≥kntebpw Ãm‰yq-´p-I-fn-tebpw
Hm¿Un-\≥kp-I-fn-tebpw hyh-ÿ-Iƒ°v hnt[-b-am-bpw Kth-WnwKv Iu¨knens‚
AwKo-Im-c-tØm-sSbpw A°m-U-anIv Iu¨kn-en\v Xmsg-∏-d-bp∂ F√mtam
GsX-¶n--eptam Imcy-߃°v hyhÿ sNøp∂, Ãm‰yq-́ p-Ifn¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sp∂
coXn-bn¬ dKp-te-j-\p-Iƒ D≠m-°m-hp-∂-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) ]T-\-tImgvkpIfpw ]co-£-I-fpsS \S-Øn∏pw ;
(ii) hnhn[ ]T\ tImg vkp -I -fn -te°pw ]co -£-Iƒ°pw
hnZym¿∞n-I-fpsS {]th-i\w ;
(iii) A≤ym-]-I-cpsS tbmKy-X-Iƒ ;
(iv) ]T\ t_m¿Up-I-fp -tSbpw ]co -£-I-cp -tSbpw \nb-a -\hpw
Ah-cpsS I¿Ø-hy-߃ \n¿Æ-bn-°epw ;
(v) k¿Δ-I-em -im -eIfnse ]co -£Isfbpw -_ncp -Z -ß-sfbpw
Untπm-a -I-sfbpw k¿Δ-I-em -im -e-bpsS ]co -£-Iƒ°pw _ncp -Z -߃°pw
Untπm-a-Iƒ°pw Xpey-ambn AwKo-I-cn-°¬ ; IqSmsX
(vi) Cu Hm¿Un-\≥kntebpw Ãm‰yq -´p -I-fn -tebpw Hm¿Un-\≥
kp-I-fn-tebpw hyh-ÿ-Iƒ{]Imcw dKp-te-j-\p-Iƒaqew \n¿Æ-bn-t°-≠tXm \n¿Æ-
bn-°m-hp-∂tXm Bb a‰v F√m Imcy-߃°pw.
(2) Cu Hm¿Un-\≥kn≥ Iogn¬ D≠m-°n-bn-́ p-ff F√m -dKp-te-j-\p-Iƒ°pw
A°m-U-anIv Iu¨kn¬ \n¿t±-in-°p∂ Aß-s\-bp≈ XobXn apX¬ {]m_eyw
D≠m-bn-cn-°p-∂-Xpw, F∂m¬ Aßs\-bp-≠m-°nb Hmtcm dKp-te-j\pw Kth--WnwKv
Iu¨kn-en-\p apºmsI AXns‚ sXm -́SpØ tbmK-Øn¬ hbvt°-≠-Xp-am-Wv.
68
45 . ss_em -Ifpw DØ-c -hp -Ifpw .—(1) Cu Hm¿Un -\≥kntetbm
Ãm‰yq-´p-I-fntetbm Hm¿Un-\≥kp-I-fntetbm dKp-te-j-\p-I-fntetbm hyh-ÿ-Iƒ
{]-Imcw cq]o-I-cn-®n-́ p-ff t_m¿Up-I-fp-tSbpw IΩn-‰n-I-fp-tSbpw a‰v \nIm-b-ß-fp-tSbpw
am¿§-\n¿t±-i-Øn\pw {]h¿Ø-\-Øn\pw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsX-¶nepw
A[n-Im-c-ÿm-\-Øns‚ tbmK-ß-fnse \S-]Sn{Iahpw Imcy-\n¿Δ-l-Whpw
{Ia-s∏-Sp -Øp-∂-Xn\pth≠nbpw Aß-s\-bp-ff A[n-Im-c- ÿm-\-ß-tftbm
\nIm-b-ß-tftbm am{Xw kw_-‘n-°p∂ F√m Imcy߃°pw hyh-ÿ-
sN-øp -∂-Xn -\p -th -≠nbpw Kth--WnwK v Iu¨kn-en -s‚ ap≥Iq -´n -bp -ff
AwKo-Im-c-Øn\v hnt[-b-am-bn, Cu Hm¿Un-\≥knsebpw Ãm‰yq-´p-I-fnsebpw
Hm¿Un-\≥kp-I-fnsebpw dKp-te-j-\p-I-fntebpw hyh-ÿ-Iƒ°p hncp-≤-a-√mØ
ss_em-Ifpw DØ-c-hp-Ifpw D≠m-°p∂-Xn\v GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-t\m,
\nIm-b-Ønt\m A[n-Im-c-ap-≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) Aß-s\-bp-ff ss_em-Ifpw DØ-c-hp-Ifpw Kth--WnwKv Iu¨kn-en-\v
ka¿∏n-t°≠Xpw, Ah D≠m-°nb A[n-Imc ÿm\-Øn-s‚tbm \nIm-b-Øn-s‚-tbm
A`n-{]m-b-߃ Bcm-bp-Ibpw ]cn-K-Wn-°p-Ibpw sNbvX-Xn-\p-tijw, AXn\v
DNn-X-sa∂p Icp-Xp∂ {]Imcw Ahsb t`Z-KXn sNøp-Itbm d±m-°p-Itbm
sNøm-hp-∂-Xpam-Wv.
46. Kk-‰n¬ {]kn-≤o-I-cn-°¬.—Cu Hm¿Un-\≥kp{]Imcw D≠m-°p∂ F√m
Ãm‰yq-´p-I-fpw Hm¿Un-\≥kp-I-fpw dKp-te-j-\p-I-fpw, k¿Δ-I-em-ime Kk-‰n¬
{]kn-≤-s∏-Sp-tØ-≠-Xm-Wv.
A≤ymbw VI
{]th-i-\hpw hnZym¿∞n-Isf kw_-‘n-°p∂ a‰p Imcy-ßfpw
47. {]th-i-\hpw ]co-£bpw.—(1) kaq-l-Ønse Zp¿∫e hn`m-K-߃°p
th≠n-bp-ff k¿°m-cns‚ kwh-c-W-\bw A\p-k-cn-®v, k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p
-I-fn-tebpw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn-tebpw F√m tImgvkp-I-fn-te-°p-ap-ff
{]th-i\w a¬kc ]co -£-bnse anI-hns‚ ASn -ÿm-\-Øn¬, k¿°m¿
D≠m-°n-bn-́ p-ff N -́߃, GsX-¶n-ep-ap-s≠-¶n¬, AX-\p-k-cn®pw \S-tØ-≠-Xm-Wv:
F∂m¬ kwÿm-\-sam-́ m-sI-bp-ff hnZym¿∞n-I-fpsS Xmev]-cym¿∞w k¿°m¿
N -́߃ D≠m-°n-bn-́ p-f-fn-SØv k¿Δ-I-em-ime AXv kzoI-cn-t°-≠Xpw Aß-s\-bp-ff
N -́߃, GsX-¶nepw A°m-U-anIv skj≥ Bcw-̀ n-°p-∂-Xn\v G‰hpw Ipd-™Xv
Bdp-amkw apsº-¶nepw, AXXp kwK-Xn-t]m-se, Kk-‰n¬ {]kn-≤-s∏-Sp-tØ-≠-Xp-am-Wv:
F∂p-am - {X -a -√, A®-S°w ]cn -]m -en -°p -∂Xv ]cn -K -Wn®v _‘-s∏´
A[n-Imcÿm\-Øn\v Hcp hnZym¿∞n°v {]th-i\w \ntj-[n-°p-hm≥ A[n-Im-cw
-D-≠mbn-cn-°-p∂-Xm-Wv.
69
(2) Hmtcm A≤y-b\ h¿j-Øn-s‚bpw Bcw-`-Øn¬ k¿Δ-I-em-ime
]co-£-bpsS ]´nI Dƒs∏-sS-bp-ff F√m Imcy-]-cn-]m-Sn-Iƒ°p-wth≠n Hcp A°m-U-anIv
Ie-≠¿ D≠-mt°-≠Xpw {]kn -≤ -s∏ -Sp -tØ-≠Xpw BWv, F∂m¬
k¿Δ-I-em-ime ]´nI A\p-h¿Øn-®n-´n√ F∂ Imc-W-Øm¬ am{Xw bmsXmcp
]co-£tbm Hcp ]co-£-bpsS ^etam Akm-[p-hm-°nØo¿°m≥ ]mSp-f-f-X-√.
48. k¿Δ-I-em-imem hnZym¿∞n bqWn-b≥.—(1) k¿Δ-I-em-imebntebpw
hIp-∏p-I-fn-tebpw As√-¶n¬ kvIqfp-I-fn-tebpw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fn-
tebpw hnZym¿∞n-Iƒ sX-c-s™-SpØ Iu¨kn-e¿am-cm¬ cq]o-I-cn-°-s∏´ Hcp
sXc-s™-Sp-°-s∏´ k¿Δ-I-em-ime hnZym¿∞n bqWn-b-≥ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(2) k¿Δ-I-em-ime hnZym¿∞n bqWn-b-\n¬ P\-d¬ Iu¨knepw Hcp
FIvkn-Iyq-́ ohv Iu¨knepw D≠m-bn-cn--t°-≠-Xm-Wv.
(3) P\-d¬ Iu¨knen¬ C\n hyhÿ sNøp∂ {]Imcw sXc-s™-Sp-°-
s∏´ Aß-s\-bp-ff AwK-߃ (Iu¨kn-e¿am¿) D≠m-bn-cn--t°-≠-Xm-Wv:—(i) k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-Itfm kvIqfp-Itfm H∂n®v A≠¿ {KmPp-th‰v
hnZym¿∞n-Iƒ°n-S-bn¬\n∂pw sXc-s™-Sp-°p∂ Hcw-Kw ;(ii) cPn-ÿ sNø-s∏´ apgp-h≥ kab Kth-jW hnZym¿∞n-Iƒ
Dƒs∏sS k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fn-setbm kvIqfp-I-fn-setbm _ncp-Zm-\-¥c_ncpZ t{]m{Km-ap-I-fnse apgp-h≥ hnZym¿∞n-Iƒ°n-S-bn¬\n∂pw sXc-s™-Sp-°-s∏´Hcw-Kw ;
(iii) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿ tImtf-Pp-I-fn-tebpw FbvUUvtImtf-Pp-I-fn-tebpw A≠¿ {KmPp-th‰v tImgvkp-I-fnse hnZym¿∞n-Iƒ°n-S-bn¬\n∂pw sXc-s™-Sp-°s∏´ Hmtcm Aw-K߃ ;
(iv) A^n-en-tb‰v sNbvX Kh¨-sa‚ v tImtf-Pp-I-fn-tebpw FbvUUvvtImtf-Pp-I-fn-tebpw F√m _ncp-Zm-\-¥c _ncpZ tImgvkp-I-fn-tebpw hnZym¿∞n-Iƒ°n-S-bn¬\n∂pw sXc-s™-Sp-°s∏´ Hcp Aw-Kw ;
(v) A^n-en -tb‰v sNbvX kzIm-cy, kzm{i-b, A¨-˛-F-bvUUvtImtf-Pp-I-fn-tebpw dKp-e¿ hnZym¿∞n-Iƒ°n-S-bn¬\n∂pw sXc-s™-Sp-°s∏´ ]ØvAw-K߃, Ah-cn¬ \mep-t]¿ h\n-X-Iƒ Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv ;
(4) apI-fnse (3)˛mw D]-h-Ip-∏n-te-Xp-t]mse k¿Δ-I-em-imem hnZym¿∞nbqWn-b-\n-te°v sXcs™-Sp-°-s∏´ Iu¨kn-e¿am¿ Ah¿°n-S-bn¬ \n∂pw Ah¿sXc-s™-Sp -t°-≠, C\n ]d-bp∂ HutZym -KnI `mc-hm-ln -Iƒ Dƒs∏-sS,FIvkn-Iyq-́ ohv Iu¨kn-en¬ ]Xn-t\gv AwK-߃ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv:˛
(i) Hcp sNb¿t]-gvk¨ ;(ii) Hcp P\-d¬ sk{I-´dn ;(iii) c≠v sshkv sNb¿t]-gvk¨ Ah-cn¬ Hcmƒ h\nX Bbncn
t°≠-Xm-W v;
70
(iv) Hcp tPmbn‚ v sk{I-´dn ;(v) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿ tImtf-Pp-I-fn-epw FbvUUv
tImtf-Pp-I-fn-epw \n∂pw B[p-\nI sshZy-im-kv{X-Øn¬ _ncpZ As√-¶n¬
_ncp-Zm-\-¥c _ncp-Z hnZym¿∞n-Isf {]Xn-\n-[o-I-cn-°p∂ aq∂v AwK-߃,
Ah-cn¬ Hcmƒ h\nX Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv ;(vi) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿, FbvUUv tImtf-Pp-I-fn-¬
\n∂pw sU‚¬ kb≥kn¬ _ncp-Z°msctbm _ncp-Zm-\-¥c _ncp-Z°msctbm
{]Xn-\n-[o-I-cn-°p∂ HcwKw ;(vii) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿, FbvUUv tImtf-Pp-I-fn-¬
\n∂pw `mc-Xob NnIn’m k{º-Zm-b-ß-fn¬ _ncp-Z-°m-sctbm _ncp-Zm-\-¥c
_ncp-Z°msctbm {]Xn-\n-[o-I-cn-°p∂ c≠v AwK߃, Ah-cn¬ Hcmƒ h\nX
Bbn-cn--t°-≠-Xm-Wv ;
(viii) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿, FbvUUv tImtf-Pp-I-fn-¬
\n∂pw tlman-tbm-∏Xn sshZy-im-kv{X-Øn¬ _ncp-Z _ncp-Zm-\-¥c _ncp-Z
hnZym¿∞n-Isf {]Xn-\n-[o-I-cn-°p∂ HcwKw ;
( ix) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿, FbvUUv tImtf-Pp-I-fn-¬
\n∂pw \gvknwKv hnZym¿∞n-Isf {]Xn-\n-[o-I-cn-°p∂ HcwKw, B Bƒ h\nX
Bbn-cn--t°-≠-Xm-Wv ;
(x) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿, FbvUUvv tImtf-Pp-I-fn-¬\n∂pw
^m¿akn hnZym¿∞n-Isf {]Xn-\n-[o-I-cn-°p∂ HcwKw ;
(xi) A^n-en-tb‰v sNbvX k¿°m¿, FbvUUv tImtf-Pp-I-fn-¬
\n∂pw apI-fn¬ {]kvXm-hn® hnj-b-ßtfm hn⁄m-\-im-J-Itfm A√mØ hnj-b-
ß-sftbm hn⁄m-\-im-J-I-sftbm {]Xn-\n-[o-I-cn-°p∂ HcwKw ;
(xii) k¿Δ-I-em-imebnse A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy, kzm{ib, A¨
FbvUUv tImtf-Pp-I-fnse dKp-e¿ hnZym¿∞n-Iƒ°n-S-bn¬\n∂pw sXc-s™-Sp-°-s∏´
c≠v AwK-߃, Ah-cn¬ Hcmƒ h\nX Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(5) k¿Δ-I-em-imem hnZym¿∞n bq-Wn-b≥ hnZym¿∞n-Iƒ°n-S-bn¬ Iebpw
ImbnI hnt\m-Z-ßfpw t{]m¬km-ln-∏n-°p-∂-Xpw, bph-P-t\m’-hhpw a’c
C\ßfpw \S -Øp -∂Xpw, \n¿Æ-bn -°-s∏ -Sm -hp∂ a‰ v I¿Ø-hy -߃
\nd-th-‰p-∂-Xp-ambpw _‘-s∏´ F√m Imcy-ßfpw ssIImcyw sNtø-≠-Xm-Wv.
(6) k¿Δ-I-em-imem hnZym¿∞n bq-Wn-b\nte-°p-ff sXc-s™-Sp-∏ns‚
N´-ßfpw \S -] -Sn - {I -ahpw Ãm‰yq -´p -I -fm¬ \n¿Æ-bn -°-s∏-Sp∂ {]Imcw
Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(7) A^n-en-tb‰v sNbvX Hmtcm tImtf-Pnepw k¿Δ-I-em-imebnse
hnZym¿∞nIsf {]Xn-\n-[oI-cn-°p-∂-Xn\v Hcp sXc-s™-Sp-°-s∏´ hnZym¿∞n
bqWn-b≥ D≠mbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
71
(8) hnZym¿∞n bq-Wn-bs‚ cq]o-I-c -Whpw sXc-s™-Sp -∏n\pff
N´-ßfpw \S-]-Sn-{I-ahpw Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Smhp∂ {]Imcw
Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
49. Imbn -Ihpw kmwkvIm -cn -Ihpw a‰p {]h¿Ø-\-߃°pwth≠n
hnZym¿∞nIsf sXc-s™-Sp-°¬.—hnZym¿∞n-I-sf, AX-Xp- kw-K-Xn-t]m-se, Ah-cpsS
¢m p-I-sftbm tImtf-Pp-I-sftbm k¿Δ-I-em-im-e-sb-tbm, ImbnI hnt\mZ
{]h¿Ø-\-߃°pw kmwkvImcnI {]h¿Ø-\-߃°pw as‰√m {]h¿Ø-\-߃°pw
{]Xn-\n-[o-I-cn-°p-∂-Xn-\p-th≠n sXc-s™-Sp-°p-∂Xv ]q¿Æ-ambpw anI-hns‚
ASn-ÿm-\-Øn¬ BsW∂v Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-Xn-\p-ff hyh-ÿ-Iƒ k¿Δ-I-em-ime
Ãm‰yq-́ p-I-fn¬ hyhÿ sNtø-≠-Xm-Wv.
A≤ymbw VII
tImtfPp-Iƒ°v A\p-a-Xnbpw A^n-en-tb-j\pw AwKo-Im-chpw
50. — Δ
Δ
Δ
Δ
Δ
Δ
Δ
Δ
Δ
72
_m®n¬ {]th-in-∏n®tXm {]th-in-∏n-t°-≠-Xm-bn-́ p-≈tXm Bb hnZym¿∞n-Iƒ°p
th≠n-bp≈ ]co-£-Ifpw Cu k¿Δ -I-em-ime \S-tØ-≠Xpw Un{KnItfm
Untπm-a-Itfm Cu k¿Δ-I-em-ime \¬tI-≠-Xp-am-Wv. Iev]nX k¿Δ-I-em-im-e-bp-sSbpw tI{μ k¿°m¿ ÿm]n-®n-´p≈ \mj-W¬ C≥Ãn-‰yq-´n-s‚bpw Iogn-ep≈s{]m^-j-W¬ saUn-°¬ tImtf-Pp-Itfm A≤ym-]\ ÿm]-\-ßtfm Cu
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A[n-Im-c-]-cn-[n°pIogn¬ hcp-∂-X-√m-Ø-Xm-Wv.
(2) -A-̂ nen-tb-jt\m AwKo-Im-c-Ønt\m th≠n At]£n-°p∂ hnZym-̀ ymkGP≥knbpw BcpsS ÿm]-\-Øn-\mtWm tImtf-Pn-\mtWm AwKo-Im-ctam
A^n-en-tb-jt\m e`n-®n-́ p-≈Xv Ahcpw C\n ]d-bp∂ hmKvZm-\-߃ \¬tI-≠Xpw\nd-th-t‰-≠-Xp-am-Wv:—
(i) Cu Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Itfm As√-¶n¬ kwÿm-\Øv
saUn-°¬ hnZym-`ymk taJ-e-bpamtbm D∂X hnZym-`ymk taJ-e-bp-amtbm_‘-s∏´v kwÿm\ \nb-a-k` ]m m-°n-bn-´p≈ at‰-sX-¶nepw BIv‰p-ItfmAXn≥Io-gn¬ D≠m-°-nbn-´p≈ N´-ßfpw Ãm‰yq-´p-Ifpw Hm¿Un-\≥kp-Ifpw
dKp-te-j-\p-Ifpw k¿ΔI-em-im-e-bpsS \ne-hn-ep≈ DØ-c-hp-Ifpw \n¿t±-i-ßfpw]men-t°-≠-Xm-Wv ;
(ii) 52-˛mw hIp-∏n¬ hyhÿ sNbvXn-´p-≈-Xp-t]m-se, k¿°m-cn¬\nt∂m k¿ΔI-em-im-e-bn¬\nt∂m [\-k-lmbw kzoI-cn-°p∂ A^n-en-tb‰v sNbvXHcp tImtf-Pnt\m Hcp Iq´w tImtf-Pp-Iƒt°m, {]tXyIw Kth-WnwKv t_mUntbmamt\-PnwKv Iu¨kntem D≠m-bn-cn-t°≠-XmWv ;
(iii) ]T\ tImgvkp-Iƒ°v {]th-in-∏n-°p∂ hnZym¿∞n-I-fpsS FÆwk¿Δ-I-em-im-etbm k¿°mtcm tI{μ AYhm kwÿm\ Iu¨kn-ep-Itfm
_‘-s∏´ hn⁄m-\-im-J-bnse A[n-Im-c-ÿm-\-ß-tfm, AX-Xp-kw-K-Xn-t]m-se,At∏m-g-t∏mƒ \n¿Æ-bn-°p∂ ]cn-[n-bn¬ Ihn-bm≥ ]mSn-√m-Ø-XmWv ;
(iv) Ãm‰yq-́ p-I-fnepw Hm¿Un-\≥kp-I-fnepw dKp-te-j-\p-I-fnepw \n¿Æ-bn-
°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-ap≈ sI´n-Sw, et_m-d-´-dn-Iƒ, hmb-\-im-e-Iƒ, ]T-\-Øn\pwKth-j-W-Øn\pw Bh-iyamb D]-I-c-W-߃, tlmÃepw a‰v ASn-ÿm\kuI-cy-ßfpw F∂n-h- t]m-se-bp≈ A\p-tbm-Pyhpw ]cy-m]vX-hp-amb `uXnI
kuI-cy-߃, AXXp kwK-Xn-t]mse, D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv ;
(v) tImtf-Pn-s‚tbm ÿm]-\-Øn-s‚tbm kmº-ØnI hn`-h-߃AXns‚ XpS¿∂p≈ ]cn-]m-e-\-Øn\pw {]h¿Ø-\-Øn\pw bYm-hn[n th≠n-bp≈
Icp-X-en\v ]cym-]vX-am-Ip∂ {]Imcw Bbn-cn-t°-≠-XmWv ;
(vi) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fnse A≤ym-]I A≤ym-]-tI-XcPoh-\-°m-cpsS AwK-_-ehpw tbmKy-X-Ifpw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fnse
Poh-\-°m-cpsS thX-\hpw tkh\ thX\ hyh-ÿ-Ifpw k¿ΔI-em-ime \n¿Æ-bn-°m-hp∂ {]Imcw Bbn-cn-t°-≠-Xpw BbXv Imcy-£-a-amb ]T-\-tIm-gvkp-Iƒt°mA≤ym-]-\-Ønt\m ]cn-io-e-\-Ønt\m Kth-j-W-Ønt\m th≠n bYm-hn-[n-bp-≈
-I-cpXen\v ]cym-]vX-am-bn-cn-t°-≠-Xpam-Wv ;
73
(vii) A^n-en-tb‰v sNø-s∏-tS≠ tImtf-Pnse F√m A≤ym-]IA≤ym-]-tI-Xc Poh-\-°m-cp-sSbpw tkh-\-ßfpw kuI-cy-ßfpw ]co-£-Iƒ\S-Øp-∂-Xn\pw k¿ΔI-em-im-e-bpsS a‰v {]h¿Ø-\-ßsf t{]m’m-ln-∏n-°p-∂-Xn\pwe`y-am-t°-≠-XmWv ;
(viii) Nm≥k-e-dpw, sshkv-˛-Nm≥k-edpw k¿Δ -I-em-im-e-bnse a‰vDtZym-K-ÿcpw Cu Hm¿Un-\≥kn-te-bpw, Ãm‰yq-´p-I-fn-te-bpw, Hm¿Un-\≥kp-I-fn-tebpw dKp-te-j-\p-I-fn-tebpw As√-¶n¬ CXp kw_-‘n®v kwÿm\\nb-a-k` ]m m-°n-bn-´p≈ at‰-sX-¶nepw BIv‰n-setbm hyh-ÿ-Iƒ {]ImcwAh-cn¬ \n£n-]vX-amb A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-®p-sIm≠v ]pd-s∏-Sp-hn-°p∂\n¿t±-i-ßfpw DØ-c-hp-Ifpw ]men-t°-≠XmWv ;
(ix) k¿ΔI-em-im-e-bpsS ap≥Iq-́ n-bp≈ A\p-hmZw IqSmsX tImtf-Pns‚\S-Ønt∏m DS-a-ÿm-h-Im-itam ssIam‰w sNøm≥ ]mSn-√m-Ø-XmWv ;
(x) k¿ΔI-em-im-eb-psS ap≥Iq-́ n-bp≈ A\p-hmZw IqSmsX tImtftPmÿm]-\tam AS-®p-]q-́ p-hm≥ ]mSn-√m-Ø-XmWv ;
(xi) A^n-en-tb-jt\m AwKo-Im-ctam \jvS-s∏-Sp-Itbm tImtftPmÿm]-\tam AS-®p-]q-́ p-Itbm sNøp∂ kwK-Xn-bn¬ k¿°mtcm k¿ΔI-em-imem{Km‚ vkv IΩo-jt\m {Km‚ v-̨ -C≥-̨ -FbvUv Bbn \evInb XpI -sIm≠v \n¿Ωn-®tXmD≠m-°n-btXm Bb sI´n-Shpw D]-I-c-W-ßfpw Dƒs∏-sS-bp≈ tImtf-Pn-s‚tbmÿm]-\-Øn-s‚tbm F√m BkvXn-Ifpw k¿°m-cn¬ \n£n]vXamhp-∂-XmWv.
51. A\p-a-Xn-°p≈ \S-]-Sn -{Iaw.—(1) k¿ΔI-em-im-e-bpsS A[n-Imc]cn-[n-bn-ep-≈, {]tXy-In®pw, tkh-\-e-`y-X-bn-√m-ØXpw Ahn-I-kn-X-hp-amb{]tZ-i-ß-fpsS Bh-iy-߃ bYm-hn[n ]cn-K-Wn-®p-sIm≠v saUn-°epw A\p-_‘imkv{X-ß-fnepw D∂X hnZym-`ym-k-Øn-\p≈ k-u-I-cy-߃ \oXn-]q¿Δ-ambcoXn-bn¬ hnX-cWw \SØn hnZym-̀ ymk ]ptcm-K-Xn-°p-th≠n D∂-X-]-T-\-Øn-\p≈ÿm]-\-߃ ÿm]n-°p-∂-Xn\v Zo¿L-ho-£-W-tØm-Sp -Iq-Snb Hcp ]≤Xnk¿Δ-I-em-ime Xøm-dm-t°-≠-Xm-Wv. Aß-s\-bp≈ ]≤Xn A°m-U-an°vIu¨kn¬ Xøm-dm-t°-≠Xpw Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚ AwKo-Imcw hmtß-≠Xpwsk\-‰n\p apºmsI hbvt°-≠Xp-am-Wv. CXv Hmtcm A©p h¿j-Ønepw A]vtU‰vsNtø-≠-Xm-Wv.
(2) D∂X ]T-\-Øn-\p≈ Hcp ]pXnb tImtftPm ÿm]-\tam Xpd-°p-∂-Xn-\p≈ Hc-t]-£bpw BbXp Aß-s\-bp≈ ]≤-Xn°v A\p-cq-]-a-s√-¶n¬k¿Δ-I-em-ime ]cn-K-Wn-°p-hm≥ ]mSp-≈-X-√.
(3) -k¿Δ-I-em-ime tImtf-Pnt\m ÿm]-\-Ønt\m BZy A^n-en-tb-j≥\evInbn-´n-√m-Ø-]£w B tImtftPm ÿm]-\tam bmsXmcp hnZym¿∞n-sbbpw{]th-in-∏n-°p-hm≥ ]mSp-≈-X-√.
(4) -Hcp tImtfPv k¿ΔI-em-im-e-tbmSv A^n-en-tb‰v sNøp-∂-Xn-\p≈N´-ßfpw \S -] -Sn - {I -ahpw Ãm‰yq -´p -I -fm¬ \n¿Æ-bn -°-s∏-Sp∂ {]Imcw
Bbn-cn-°p-∂-X-m-Wv.
G.189/2011/DTP.
74
52. A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pnse Kth-WnwKv t_mUn.—(1) Hmtcm
A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pn\pw ÿm]-\-Øn\pw Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°
-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-ap≈ AwK-߃ Dƒs∏-Sp∂ Hcp {]tXyI Kth-WnwKv t_mUn
D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv. Hcp tIm¿∏-td‰v amt\-Pvsa‚ns‚ Iogn-ep≈ A^n-en-tb‰v
sNbvX Hcp Iq´w tImtf-Pp-Iƒ°v Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-c-ap≈
AwK-߃ Dƒs∏-Sp∂ Hcp amt\-PnwKv Iu¨kn¬ D≠m-bn-cn-t°-≠Xm-Wv.
(2) Kth-WnwKv t_mUn-bpsStbm amt\-PnwKv Iu¨kn-en-s‚tbm A[n-Im-c-
ßfpw I¿Ø-hy-ßfpw Cu Hm¿Un-\≥kn¬ hyh-ÿ- sN-bvXn-cn-°p∂ {]Im-ctam
Ãm‰yq-́ n-\m¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-ctam Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
53. -A^n-en-tb-js‚ XpS¿®.—(1) A^n-en-tb‰v sNø-s∏-´- tImtfPnt\m
AwKo-IrX ÿm]-\-Ønt\m A^n-en-tb-jt\m AwKo-Im-ctam e`n-®n-´p≈ ]T\
tImgvkp-I-fpsS AwKo-Im-c-tam- -A-̂ n-en-tb-jt\m XpS-cp-∂-Xn-\p-th≠n Aß-s\-bp≈
A^n-en-tb-j-s‚tbm AwKo-Im-c-Øn-s‚tbm Imem-h[n Ah-km-\n-∏n-°p-∂-Xn\v
km[m-c-W-bmbn Bdp-am-k-Øn\papºv At]-£n-°m-hp-∂-Xm-Wv. k¿ΔI-em-im-e,
A^n-en-tb-j≥ XpS¿∂p \¬Ip-∂-Xn-\p-th≠n Ign-bp-∂n-S-tØm-fw, Ãm‰yq-´n¬
\n¿Æ-bn-°-∏-́ n-́ p≈ \S-]-Sn-{Iaw ]men-t°-≠-Xm-Wv.
(2) A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pnt\m ÿm]-\-Ønt\m IqSp-X¬ ]T\
tImgvkp-Iƒ°p≈ A^n-en-tb-jt\m AwKo-Im-c-Ønt\m th≠n At]-£n-°m-
hp-∂Xpw Ãm‰yq-´n¬ CXp kw_-‘n®v \n¿Æ-bn-°-s∏-´n-´n≈ \S-]-Sn-{I-a-ßtfm
N -́ßtfm ]men-®p-sIm≠v AXv k¿Δ-I-em-ime ]cn-K-Wn-t°-≠-Xp-am-Wv.
(3) -G-‰hpw Ipd-™Xv Bdv h¿j-sa-¶nepw A^n-en -tb‰v sNbvX
tImtf-Pmbn \ne-\n-∂n-cp∂ Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pn\v ÿnc-am-b
-A-̂ nen-tb-j\v th≠n Ãm‰yq-́ n¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ Aß-s\-bp≈ coXn-bn¬
At]-£n-°m-hp-∂Xpw k¿ΔI-em-ime Aß-s\-bp≈ At]£ \n¿Æ-bn-°-
s∏-Sm-hp∂ Aß-s\-bp≈ coXn-bn¬ ]cn-K-Wn-t°-≠-Xp-am-Wv.
54. -kzbw-`-cW ]Zhn \¬I¬.—(1) Hcp k¿ΔI-em-imem hIp-∏nt\m
ÿm]-\-Ønt\m A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pnt\m AwKo-IrX ÿm]-\-Ønt\m
kzbw-̀ -cW ]Zhn e`n-°p-∂-Xn-\p-th≠n k¿Δ-I-em-im-e-tbmSv At]-£n-°m-hp-∂-Xm-Wv.
Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v A°m-U-anIv Iu¨kn-ens‚ ip]m¿i-bn -t∑¬
kzbw-̀ -cW ]Zhn \¬Im-hp-∂-Xm-Wv.
(2) kzbw-`-cW hIp-∏nt\m ÿm]-\-Ønt\m tImtf-Pnt\m AwKo-IrX
ÿm]-\-Ønt\m \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Imcw AXns‚ A[n-Im-c-ÿm-\-ßtfm
\nIm-b-ßtfm cq]o-I-cn-°m-hp-∂Xpw A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-°m-hp-∂Xpw
Npa-X-e-Iƒ \nd-th-‰m-hp-∂Xpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS `c-W]chpw A°m-U-an°pw
[\-]-c-hp-amb Imcy-ßfpw a‰v {]h¿Ø-\-ßfpw \S-∏n-em-°m-hp-∂-XpamWv.
75
(3) -kz-bw-`-cW hIp-∏nt\m ÿm]-\-Ønt\m tImtf-Pnt\m AwKo-Ir-X-
ÿm-]-\-Ønt\m AXns‚ kz¥w ]T\ tImgvkp-Iƒ \n¿Æbn-°m-hp-∂Xpw
AXns‚ kz¥w A≤ym-]\ coXn-Iƒ Bhn-jv°-cn-°-m-hp-∂Xpw AXn¬ t_m[\w
e`n-°p∂ hnZym¿∞n-Iƒ°p-th≠n ]co-£-Ifpw sSÃp-Ifpw \S-Øm-hp-∂Xpw
AXns‚ kz¥w Un{Kn-Itfm k¿´n-̂ n-°-‰p-Itfm \¬Im-hp-∂-Xp-am-Wv. kzbw-̀ -cW
hIpt∏m ÿm]-\-tam tImtftPm AwKo-IrX ÿm]-\tam ]mfin-Xyhpw anIhpw
]n¥p-S-cp-∂-Xn\v klm-b-I-amb Hcp _u≤nI A¥-co£w hf¿Øn-sb-Sp-°p-∂-Xn\pw
hnI-kn-∏n -°p-∂-Xn\pw AXym-h-iy-am-bn -´p≈ A°m-U-an°v kzmX-{¥yhpw
]mfin-Xyhpw A≤ym-]-I-cnepw hnZym¿∞n-I-fnepw t{]m’m-ln-∏n-°pI F∂
Dt±-iy-tØm-Sp-IqSn {]h¿Øn-t°-≠-Xm-Wv.
55. -dnt∏m¿´p-I-fpsS ka¿∏-Whpw ]cn-tim-[-\bpw.—(1) tImtf-Pn-s‚tbm
AwKo-IrX ÿm]-\-Øn-s‚tbm A°m-U-an°v \ne-hm-chpw A°m-U-an°v
AUvan-\n-kvt{S-js‚ \ne-hmchpw hne-bn-cp-Øp-∂-Xn\v k¿Δ -I-em-im-ebv°p
klm-b-I-am-Ip-whn[ap≈ Bh-iy-s∏-Sm-hp∂ Aß-s\-bp≈ dnt∏m¿´p-Ifpw
dnt -́Wp-Ifpw a‰p hnh-c-ßfpw Hmtcm A^n-en-tb‰v sNbvX tImtfPpw AwKo-IrX
ÿm]-\hpw \¬tI-≠-Xm-Wv.
(2) -sshkv Nm≥k-e¿, Hmtcm k¿Δ-I-em-imem hn`m-K-Øntem kvIqfntem
tI{μ-Øntem A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pntem AwKo-IrX ÿm]-\-Øntem
Hmtcm aq∂p h¿j-Ønepw G‰hpw Ipd-™Xv Hcp {]mh-iy-sa-¶n-epw,- A-t±lw
AXn-te-°mbn \nb-an-®n-́ p≈ Ht∂m AXn-e-[n-Itam IΩn-‰n-I-sf-s°m≠v ]cn-tim-[\
\S-Øn-t°-≠Xpw IΩn-‰n-bn¬ C\n ]d-bp∂ AwK-߃ D≠m-bn-cn-t°-≠-Xp-am-Wv.
AXm-bXv:-—
(i) sshkv Nm≥k-e¿ \ma\n¿t±iw sNøp∂ Hcp Uo≥˛
sNb¿t]-gvk¨ ;
(ii) A°m-U-anIv Iu¨kn¬ \ma-\n¿t±iw sNbvX, k¿ΔIemime-
bp-ambn _‘-an-√m-Ø, Hcp hnZ-Kv≤≥ ;
(iii) Kth-WnwKv Iu¨kn¬ \ma-\n¿t±iw sNtø≠ Hcp hnZ-Kv≤≥ :
F∂m¬ Aß-s\-bp≈ IΩn-‰n -bnse bmsXm-cw -K-Øn\pw _‘-s∏´
tImtf-Pn-s‚tbm ÿm]-\-Øn-s‚tbm amt\-Pp-sa‚p-ambn _‘ap-≠m-bn-cn-°p-hm≥
]mSp-≈-X-√.
(3) -I-Ωn‰n AXns‚ dnt∏m¿´v ]cn-K-W-\bv°pw Bh-iy-am-tb-°m-hp∂
A\-¥c \S-]-Sn-Iƒ°pw-th≠n sshkv-̨ -Nm≥ke¿°v ka¿∏n-t°-≠-Xm-Wv.
76
56. -A^n-en-tb-j≥ ]n≥h-en--°¬.—(1) Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX tImtftPm
AwKo-IrX ÿm]-\tam Cu Hm¿Un-\≥kntem Ãm‰yq-´p -I-fntem hyh-ÿ-
sN-bvXn -´p≈ A^n-en -tb-jt\m AwKo -Im -c -Ønt\m D≈ \n_-‘-\-Iƒ
]men-°p-∂-Xn¬ hogvN hcp-Øp-Itbm k¿Δ -I-em-im-e-bp-sStbm kwÿm\
k¿°m-cns‚tbm \n¿t±-i-߃ ]men-°p-∂-Xn¬ hogvN hcp-Øp-Itbm tem°¬
Kth-WnwKv t_mUntbtbm amt\-PnwKv Iu¨kn-en-s\tbm Cu Hm¿Un-\≥kntem
Ãm‰yq -´p -I-fntem hyhÿ sNbvXn -cn -°p∂ {]Imcw icn -bmb hn[-Øn¬
{]h¿Øn-°p-hm≥ A\-ph-Zn -°m-Xn-cn -°p-Itbm AXv tImtftPm AwKo-IrX
ÿm]-\tam \S-Øn-sIm-≠p-t]m-Ip-∂Xv k¿ΔI-em-im-e-bpsS XmXv]-cy-Ønt\m
Hm¿Un-\≥kntem Ãm‰yq-́ p-I-fntem \n¿Æ-bn-®n-́ p≈ \ne-hm-c-Ønt\m {]Xn-Iq-e-amb
coXn-bntem BsW-¶n¬, k¿Δ-I-em-im-ebv°v Aß-s\-bp≈ ÿm]-\-߃s°-Xn-
cmbn Cu Hm¿Un-\≥kv {]Im-cw, tImtf-Pnt\m ÿm]-\-Ønt\m \¬In-bn-´p≈
A^n-en-tb-j≥ ]n≥h-en-°p-∂Xv Dƒs∏-sS-bp≈ \S-]-Sn-Iƒ, Aß-s\-bp≈
A^n-en-tb-js‚ ]n≥h-en-°-en-\p≈ Imc-W-߃ kw_-‘n®v tImtf-Pn-s‚tbm
ÿm]-\-Øn-s‚tbm tImtftPm ÿm]-\tam \S-Øp∂ hnZym-`ymk GP≥kn-bp-
sStbm {]n≥kn-∏-en\v t\m´okv \¬In-b-Xn-\p-ti-jhpw tImtf-Pn-s‚tbm hnZym-̀ ymk
GP≥kn-bp-sStbm {]n≥kn-∏¬ \¬Inb adp-]Sn ]cn-K-Wn-®-Xn-\p-ti-j-hpw,
kzoI-cn-°m-hp-∂-Xm-Wv.
(2) -A^n-en-tb-j≥ ]n≥h-en-°p-∂-Xn-\p≈ N´-ßfpw \S-]-Sn-{I-ahpw
Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Imcw Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
57. tImtf-Pp-I-fpsS AS-®p-]q-´¬ apX-em-bh.—(1) k¿Δ-I-em-im-e-bp-sSbpw
kwÿm\ k¿°m-cn-s‚bpw ap≥Iq-´n -bp≈ A\p-hmZw IqSmsX tImtftPm
AwKo-IrX ÿm]-\tam AS-®p-]q-́ m≥ Hcp A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pn-s‚tbm
AwKo-IrX ÿm]-\-Øn-s‚tbm bmsXmcp amt\-Pvsa‚n-s\bpw A\p-h-Zn-°p-∂-X-√.
(2) Hcp -A^n-en-tb‰v sNbvX tImtfPv AS-®p-]q-́ p-∂-Xn-\p≈ \S-]-Sn-{Iaw
Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Imcw Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
58 . 1974 - ˛se tIcf k¿Δ-I -em -imem BIv‰nse hyh-ÿ-Iƒ
_m[-I-am-°¬.—Cu Hm¿Un-\≥kn¬ a‰p hn[-Øn¬ hyhÿ sNøp-∂-sXm-gn-sI,
k¿Δ-I-em-im-e-tbmSv A^n-en-tb‰v sNbvXn-́ p≈ kzImcy FbvUUv tImtf-Pp-I-fpsS
kwK-Xn-bn¬ A^n-en-tb‰v sNbvX kzImcy FbvUUv tImtf-Pp-Isf kw_-‘n®v
1974-˛se tIcf k¿Δ -I-em-ime BIv‰nse (1974-˛se 17) _‘-s∏´ 51 apX¬ 68
hsc-bp≈ hIp-∏p-I-fnse hyh-ÿ-Iƒ _m[-I-am-Ip-∂-Xm-Wv.
77
A≤ymbw VIII
F≥tdmƒsa‚pw _ncp-Z-ßfpw _ncp-Z-Zm\ NS-ßp-Ifpw
59. A≤ym-]-\hpw ]cn-io-e-\hpw Kth-j-Whpw.—km[m-c-W-bm-bn, F√m
_ncpZ As√-¶n¬ _ncp-Zm-\-¥-c-_n-cpZ t_m[-\hpw A≤ym-]-\hpw ]cn-io-e-\hpw
Kth-j-Whpw k¿ΔI-em-im-e-bnepw A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-I-fnepw
AwKo-IrX ÿm]-\-ß-fnepw h®v Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ coXn-bn¬
\S-tØ-≠-Xm-Wv.
60. hnZym¿∞n-I-fpsS F≥tdmƒsa‚ v.—k¿ΔI-em-im-e-bnse hnZym¿∞n-bmbn
F≥tdmƒ sNtø≠ Hcp Bƒ°v Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Im-cw,
Aß-s\-bp≈ tbmKy-X-Iƒ D≠m-bn-cn-t°-≠Xpw Aß-s\-bp≈ hyh-ÿ-Iƒ
\nd-th-‰n-bn-cn-t°-≠-Xp-am-Wv.
61. A®-S°w kw_-‘n® A[n-Im-cßfpw hnZym¿∞n-Iƒ°n-S -bnse
A®-S-°hpw.—(1) A®-S-°-hp-ambn _‘-s∏-́ Xpw k¿Δ-I-em-imem hIp-∏p-I-fnsebpw
k¿Δ-I-em-ime \S-Øp∂ ÿm]-\-ß-fn-sebpw tImtf-Pp-I-fn-sebpw hnZym¿∞n-I-fpsS
A®-S-°-\-S-]-Sn-I-fp-ambn _‘s∏´ F√m A[n-Im-c-ßfpw sshkv-˛-Nm≥k-e-dn¬
\n£n-]vX-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) sshkv̨ Nm≥ke¿°v, DØ-c-hp-hgn Cu Hm¿Un-\≥kn≥Iogn¬ At±-
l-Øn-\p≈, At±-l-Øn\v DNn-X-sa∂p tXm∂p∂ F√mtam GsX-¶n-eptam A[n-Im-
c-߃, CXn-te-°mbn At±lw \ma-\n¿t±iw sNøp-∂tXm AXn-\p-th≠n
cq-]oI-cn-°p-∂tXm Bb, Aß-s\-bp≈ a‰v DtZym-K-ÿ¿t°m \nIm-b-Ønt\m
G¬∏n-®p-sIm-Sp-°m-hp-∂-Xm-Wv.
62. _ncp-Zßfpw Untπm-a-Ifpw k¿´n-̂ n-°-‰p-Ifpw \¬I¬. —(1) Kth-WnwKv
Iu¨kn -en -\ v , A°m-U-an°v Iu¨kn¬ ip]m¿i sNøp∂ {]Imcw,
Aß-s\-bp≈ _ncp-Z-ßfpw Untπm-a-Ifpw k¿´n-^n-°-‰p-Ifpw a‰v A°m-U-an°v
_lp-a-Xn-Ifpw G¿s∏-Sp-Øp-Ibpw \¬Ip-Ibpw sNøm-hp-∂-Xm-Wv.
(2) Kth-WnwKv Iu¨kn-en-\v, Hcp _lp-aXn _n-cp-Ztam a‰v A°m-U-an°v
_lp-a-Xntbm GsX-¶nepw Bƒ°v \¬Ip-∂-Xn\v, GsX-¶nepw sSÃnt\m
]co-£bvt°m hnt[-b-am-Ip-∂-Xn\v At±-l-tØmSv Bh-iy-s∏-Sm-sX, At±-lØns‚
t{ijvTamb ]Z-hnbpw t\ -́ßfpw s]mXp-tk-h-\hpw am{Xw ImcWam°n, Aß-s\-
bp≈ _lp-aXn _n-cp-Ztam A°m-U-an°v _lp-a-Xntbm e`n-°p-∂-Xn\v At±lw
A\p-tbm-Py\pw tbmKy\pamsW∂v, sk\-‰n-te°v ip]m¿i sNøm-hp-∂Xpw Aß-
\-bp≈ ip]m¿i sk\-‰ns‚ tbmK-Øn¬ AXns‚ samØw AwK-Xz-Øns‚ ]Ip-
Xn-bn¬ Ipd-h-√m-Ø lmPcm-bn-́ p≈, aq∂n¬ c≠n¬ Ipd-bmØ AwK-ß-fpsS `qcn-
]£w, ]n≥Xm-ßp-Ibpw sNøp-∂-]£w, ip]m¿i bYm-hn[n ]m m-b-Xmbn
Icp-X-s∏-tS-≠-Xpam-W v:
78
F∂m¬ sshkv-˛-Nm≥k-e¿ Nm≥k-e-dpsS ap≥-Iq-´n -bp≈ A\p-aXn
hmßm-Ø-]£w, Kth-WnwKv Iu¨kn¬ AXp kw_-‘n-®p≈ bmsXmcp
\n¿t±-ihpw kzoI-cn-°p-Itbm ]cn-K-Wn-°p-Itbm sNøp-hm≥ ]mSp-≈-X-√.
(3) sk\-‰ns‚ \n¿t±-i-Øn-t∑¬ Kth-WnwKv Iu¨kn-en\p Hcp
Xocp-am\w FSp-°m-hp-∂Xpw sshkv-˛-Nm≥k-e¿°v Nm≥k-e-dpsS ap≥-Iq-´n-bp≈
AwKo-Imcw e`n-°m-Ø-]-£w -sk-\‰v CXp-ambn _‘-s∏´ bmsXmcp \n¿t±-i-hpw
kzoI-cn-°phmt\m ]cn-K-Wn-°p-hmt\m ]mSp-≈-Xpa-√.
(4) _n-cp-Zßtfm _ncp-Zm-\-¥c _ncp-Zßtfm Untπm-a-Itfm \¬Ip-∂-Xn\p
th≠ntbm As√-¶n¬ a‰v GsX-¶nepw Bhiy-Øn-\p-th-≠ntbm Ãm‰yq-´p-I-fn¬
\n¿Æ-bn-°-s∏-´n-´p≈ {]Imcw Hcp A≤y-b\ h¿jØn¬ Hcp {]mh-iy-sa-¶nepw
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS _ncp-Z-Zm\ ktΩ-f-\w -\-S-tØ-≠-Xm-Wv.
63. cPn-ÿ sNbvX _ncp-Z-[m-cn-Iƒ .—(1) (2)-̨ mw D]-h-Ip-∏nse hyhÿ-Iƒ°v
hnt[-b-ambn, C\n ]d-bp∂ Bfp-Iƒ°v k¿Δ-I-em-ime kq£n-®p-t]m-cp∂,
cPn-ÿ sNbvX _ncp-Z-[m-cn-I-fp-sStbm Iev]nX cPn-kvt{SUv _ncp-Z-[m-cn-I-fp-sStbm
cPn-Ã-dn¬ F≥tdmƒ sNøm≥ A¿lX D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv, AXm-bXv:-̨
(i) k¿Δ-I-em-imebnse _ncp-Z-[m-cn-Iƒ°v;
(ii) kwÿm-\Øv \ne-hn-ep≈ GsX-¶nepw k¿Δ-I-em-im-e-bn¬\n-∂pw
saUn-°epw A\p-_‘ imkv{X-ß-fn-epw- _n-cpZw t\Sn-bn-´p≈ _ncp-Z-[m-cn-Iƒ.
(2) Hcmƒ,--—
(i) _p≤n-ÿn-cX C√mØ Bfm-bn-cn-°p-Ibpw £a-X-bp≈ Hcp
A[n-Im-c-ÿm\w A{]-Imcw {]Jym-]n-°p-Ibpw sNøp-∂-]£w;
(ii) Ahn-ap‡ \n¿≤-\-\m-bn-cn-°p∂ ]£w;
(iii) km≥am¿§o-Im[]X\w DƒsIm-≈p∂ Hcp Ip‰-Øn\p in£n-°-
s∏-´n-´p≈ ]£w;
(iv) tIcf kwÿm-\Øv \nb-a-{]-Imcw kvYm]n-®n-´p≈ at‰-sX-¶nepw
k¿Δ-I -em -im -e -bn¬ cPn -ÿ sNbvX _ncp -Z -[mcn Bbn -cn°p∂]£w ;_ncp-Z[mcnIfpsS cPn-Ã-dn¬ F≥tdmƒ sNøp-∂Xn\v tbmKy-\m-bn-cn-°p-∂-X-√.
(3) Hcp cPn-kv‰¿ sNbvX _ncp-Z-[mcn BIm≥ Dt±-in-°p∂ Hmtcm Bfpw
Ãm‰yq-´p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-∏-Sm-hp∂ {]Imcw, Aß-s\-bp≈ ^md-Øn¬ Hcp
At]£ cPn-kv{Sm¿°v \¬tI-≠Xpw Aß-s\-bp≈ ^okv HSp-t°-≠-Xp-am-Wv.
cPn-kv{Sm¿, At±-l-Øn\v DNn-X-sa∂p tXm∂p∂ Aß-s\-bp≈ At\zjWw \SØn
bXn-\p-tijw cPn-ÿ sNbvX _ncp-Z-[mcn BIp-∂-Xn\v B Bƒ A¿l-\mtWm
F∂v Xocp-am-\n-t°-≠-Xp-am-Wv.
79
(4) _ncpZ[mcnIfpsS cPn -Ãdn¬ F≥tdmƒ sNøp -hm≥ Hcmƒ
A¿l-\mtWm F∂v Fs¥-¶nepw X¿°w D≠m-Ip-tºmƒ, sshkv˛Nm≥k-e¿,
At±-l-Øn\v DNn-X-sa∂p tXm∂p∂, Aß-s\-bp≈ At\z-jWw \S-Øp-Itbm
\S-Øn-°m≥ CS-bm-°p-Itbm sNbvX-Xn-\p-tijw AXv Xocp-am-\n-t°-≠-Xpw
Aß-s\-bp≈ Xocp-am\w A¥n-a-ambncn°p-∂-Xp-am-Wv.
(5) Nm≥ke¿°v, Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚, tbmK-Øn¬ lmP-cm-bn-́ p≈
AXns‚ AwK-ß-fnse aq∂n¬ c≠n¬ Ipd-bmØ AwK-ß-fpsS `qcn-]£w
]n≥Xmßp∂ ip]m¿i-bn-t∑¬ Aß-s\-bp≈ `qcn-]£w AXns‚ AwK-ß-fpsS
]Ip-Xn-bn¬ Ipd-h-√m-Xn-cn-°p-Ibpw, GsX-¶nepw BfpsS t]cv, km≥am¿§o-Im-[-]-X\w
Dƒs°m-≈p∂ Hcp Kpcp-X-c-amb Ip‰-Øn\v Hcp tImSXn Aß-s\-bp≈ Bfns\
in£n-®n-´p-s≠∂v Kth-WnwKv Iu¨kn-en\v A`n-{]m-b-ap-≈-]£w Nm≥k-e¿°v
DNn-X-sa∂ptXm∂p∂ Aß-s\-bp≈ Ime-tØ°v _ncp-Z-[m-cn-I-fpsS cPn-Ã-dn¬
\n∂pw \o°w sNøm-hp-∂-Xm-Wv. .
(6) _‘-s∏´ Bfn\v ]dbphm\p≈Xv ]dbphm≥ Hchkcw
\¬ImØ]£w ta¬ D]hIp∏v {]Imcw bmsXmcp \S]Snbpw FSp°phm≥
]mSp≈X√.
A≤ymbw IX
[\Imcyw
64. k¿Δ-I-em-imem \n[n.—(1) kwÿm\ k¿°m-cn¬ \n∂pw `mcX
k¿°m-cn¬\n∂pw, k¿Δ-I-em-imem {Km‚ vkv IΩo-j-\n¬ \n∂pw a‰v GsX-¶nepw
am¿§-Øn¬ \n∂pw e`n-°p∂ F√m {Km‚p-Ifpw hmbv]-Ifpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
F√m hcp-am-\-ßfpw In´p∂ F√m ^okpw k¿Δ-I-em-im-e-bn¬ \n£n-]vX-am-bn-́ p-≈-
h-kvXp-°-fn¬ \n∂pw ^≠p-I-fn¬ \n∂pw e`n-°p∂ hmS-I, BZmbw F∂nß-s\-bp≈
F√m hcp-am-\-ßfpw, GXp am¿§-Øn¬Iq-Sn-bm-sW-¶nepw In´p∂ F√m Zm\
hkvXp-°fpw kw`m-h-\-Ifpw, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS a‰n-\-Øn-ep≈ F√m ]e-hI
hc-hp-Ifpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Imcy-߃ kw_-‘n®p e`n-°p∂ sUt∏m-
kn-‰p-Ifpw, AS-hp-Xp-I-Ifpw k¿Δokv Hm^v ^≠p-Ifpw F√mw tN¿∂v “tIcf
Btcm-Kyhpw A\p-_-‘-im-kv{X-ßfpw k¿Δ-I-em-imem \n[n” F∂- t]-cn¬ Hcp
k©n-X-\n[n cq]o-I-cn-t°-≠-Xpw AXv Cu Hm¿Un-\≥knepw Ãm‰yq-´p-I-fnepw
Hm¿Un-\≥kp-I-fnepw dKp-te-j-\p-I-fnepw ss_em-I-fnepw DØ-c-hp-I-fn-epw -]-d-™n-
´p≈ Bh-iy-߃°p-th-≠nbpw Ah-bn¬ hyh-ÿ- sN-bvXn-´p≈ {]Im-c-Ønepw
hn\n-tbm-Kn-°-s∏-tS-≠-Xm-Wv:
F∂m¬ {]tXyI Bh-iy-߃°v shtΔsd IW-°p-Iƒ h®p-t]m-cm-
hp-∂-Xm-Wv.
80
(2) tIcf Btcm-Kyhpw A\p-_‘ imkv{X-ßfpw k¿Δ-I-em-imem \n[n-
bnep≈ F√m ]Whpw k¿°m¿ {Sj-dn-bntem k¿°m-cns‚ ap≥Iq-´n-bp≈
Aw-Ko -ImctØmSp -IqSn tÉv _m¶v Hm^v C¥ybntem AXns‚
At m-kntb‰pIfntem k¿°m¿ \n›-bn-t®-°m-hp∂ Aß-s\-bp≈ ]cn-[n-hsc
kq£n-t°-≠-Xm-Wv.
(3) k¿-Δ-I-em-im-e-bv°v, tIcf Btcm-Kyhpw A\p-_‘ imkv{X-ßfpw
k¿Δ-I-em-imem \n[n-bnse ]WØns‚ AXn\p bp‡-sa∂p tXm∂p-∂-{Xbpw
`mKw k¿°m-¿ IS-∏-{X-ß-fntem `mcX k¿°m¿ Dd∏v \¬In-bn-´p≈ IS-∏-{X
-ß-fntem \nt£-]n-°m-hp-∂-Xm-Wv.
(4) tIcf Btcm-Kyhpw A\p-_‘ imkv{X-ßfpw k¿Δ-I-em-imem \n[n-
bpsS kq£n∏pw, AXn¬ ]W-a-S -bv°¬, AXn¬\n∂pw ]Ww FSp-°¬
F∂nhbpw B\p-jw-Kn-I-amb as‰√m Imcy-ßfpw B Bh-iy-Øn-te°mbn
D≠m-°nb Ãm‰yq-´p-Iƒ, Hm¿Un-\≥kp-Iƒ, ss_em-Iƒ F∂n-h-bm¬ {Ia-s∏-Sp
-tØ-≠-Xm-Wv.
(5) k¿Δ-I-em-ime C\n ]d-bp∂ \n[n -Iƒ ÿm]n-t°-≠-XmWv, -
AXm-bXv:—
(i) s]mXp\n[n;
(ii) iº-f -\n[n;
(iii) {SÃv \n[n;
(iv) hnI-k-\-Øn\pw t{]m{Km-ap-Iƒ°p-ap≈ -\n[n;
(v) KthjW \n[n;
(vi) BI-kvan-IXm -\n[n; IqSmsX
(vii) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS A`n -{]-mb-Øn¬, AXym-hiy-sa∂v
Icp-X-s∏-Sp∂ a‰v GsXmcp \n[nbpw.
(6) C\n ]d-bp∂h s]mXp\n[n-bpsS `mK-am-Ip-∂tXm AXn-tebv°v
AS-bvt°-≠tXm BWvv,—
(i) k¿°m-cn¬\nt∂m tI{μ-k¿°m-cn¬ \nt∂m k¿Δ-I-em-im-em-
{Km‚ vkv IΩo-j-\n¬\nt∂m e`n® iº-tf-Xc kw`m-h-\ {Km‚ v;
(ii) ^okp-I-fn-¬\n∂pw Nm¿Pp-I-fn¬\n∂pw D≈ hcp-am\w Dƒs∏sS
a‰v GsXmcp am¿§-Ønepw \n∂p≈, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS F√m hcp-am-\-ßfpw;
(iii) k¿°m-cns‚ A\p-hm-Z -tØmsS, _m¶p-I-fn¬\nt∂m a‰v
GsX¶nepw GP≥kn-bn¬ \nt∂m ISw-hm-ßnb GsXmcp XpI;
(iv) a‰v GsX¶nepw am¿§-Øn¬\nt∂m GP≥kn-bn¬\nt∂m e`n®
XpI-Iƒ.
81
(7) iº-fhpw _Ø-Ifpw samØ-amtbm `mKn-I-amtbm \¬Ip-∂-Xn-\p-th≠nk¿°m-cn¬ \nt∂m tI{μ k¿°m-cn-¬- \nt∂m k¿Δ-I-em-imem {Km‚ vkv IΩo-j-\n¬ \nt∂m e`n® F√m XpI-Ifpw iºf \n[n-bn¬ Dƒs°m-≈p-∂-Xm-Wv.iºfhpw _Ø-Ifpw \¬Ip-∂Xn-s\m-gnsI as‰m-cm-h-iy-Øn\pwth≠n Cu\n[n-bn¬ \n∂pw bmsXmcp XpI-bpw D]-tbm-Kn-°phm≥ ]mSp-≈-X√.
(8) {SÃp-Iƒ, ac-W-]-{X-{]-Imcw \¬I-s∏´ kzØp-°ƒ, imk-\-߃,kw`m-h-\-Iƒ, F≥tUm-hp-sa‚p-Iƒ, [\-k-lm-b-߃, kam\ {Km‚p-Iƒ F∂n-h-bn¬ \n∂p≈ F√m hcp-am-\-ßfpw As√-¶n¬ ]Whpw tN¿∂v {SÃv \n[ncq]-s∏-Sp-∂-Xm-Wv.
(9) (i) kwÿm\ k¿°m-cn¬ \n∂pw e`n® F√m ASn-ÿm\ kuIcyhnI-k\ {Km‚p-Ifpw, hnI-k-\-Øn\pw Kthj-W-Øn\pw th≠n k¿Δ-I-em-imem{Km‚ v IΩo-j≥ \¬Inb F√m kw`m-h-\-Ifpw tI{μ k¿°m-cns‚ a‰v^≠nwKv GP≥kn-Ifpw sFIy-cmjv{S kwL-S\bpw AXns‚ A\p-_‘kwL-S-\-Ifpw a‰v A¥m-cmjv{S GP≥kn-Ifpw hyh-km-b-ßfpw, _m¶p-Ifpw[\-Imcy ÿm]-\-ßfpw As√-¶n¬ Bfp-Ifpw F∂n-h-cn¬ \n∂pw ssI∏-‰nb{Km‚p-Ifpw AS-ßp-∂-XmWv k¿Δ-I-em-im-e-bpsS hnI-k-\-Øn\pw t{]m{Km-ap-Iƒ°p-ap≈\n[n ; .
(ii) Cu \n[n-bn¬\n∂pw bmsXmcp XpIbpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsSa‰v GsX-¶nepw \n[n-bn-te°v am‰n-h-bv°p-Itbm at‰-sX-¶n-epw Bh-iy-Øn-\mbnsNe-hm-°p-Itbm sNøp-hm≥ ]mSp-≈-X-√ ;
(iii) Kth-WnwKv Iu¨kn¬ A\p-aXn \¬tI-≠Xpw AwKo-I-cn-t°-≠-Xp-amb GsXmcp t{]m{Km-an\mtWm ^≠nwKv GP≥kn-bpsS sNe-hn-t\bpw HmUn-‰n-t\bpw kw_-‘n® am¿§-\n¿t±-i-߃ Dƒs∏-Sp-Øp-∂-Xn-\mbn A\p-tbm-Py-ambHcp tImUv kzoI-cn-t°-≠-Xm-bn-́ p-≈Xv AXns‚ Dt±-iy-e£y߃°v A\p-kr-X-ambcoXn-bn-em-bn-cn-°Ww hnI-k-\-Øn\pw t{]m{Km-ap-Iƒ°p-ap≈ \n[n hn\n-tbm-Kn-t°-≠-Xv.
(10) k¿Δ-I-em-ime Kth-jW {]h¿Ø-\-߃°p-th≠n Hcp {]tXyI\n[n h®p-t]m-tc-≠-Xm-Wv. AXv `mcX k¿°m¿, tIcf k¿°m¿, tI{μkzbw-`-cW ÿm]-\-߃, A¥m-cmjv{S Kth-jW GP≥kn-Iƒ apX-em-b-h-bn¬\n∂p≈ hcp-am\w BIm-hp-∂-Xm-Wv.
(11) k¿Δ-I-em-imebv°v Hcp BI-kvan-I-Xm-\n[n D≠m-bn-cn-t°-≠XpwAXv k¿Δ-I-em-imem A°u-≠p-I-fn¬ Hcp {]tXyI slUn¬ h®p-t]m-tc-≠XpwAXv GsX-¶nepw A{]-Xo£n-X-amb sNehv t\cn-Sp∂ Bh-iy-߃°pth≠nam{Xw D]t-bm-Kn-t°-≠-Xp-am-Wv.
(12) Cu \n[n-IfpsS {IUn-‰n-ep≈ an®-ap≈ ]Ww, apI-fn¬ ]d™Bh-iy-ß-fn-te°pth≠n AXv DS-s\tbm ap≥]p≈ GsX-¶nepw Xob-Xn-I-fntemhn\n-tbm-Kn-°m≥ Ign-bm-Ø-]£w, AX-Xp-k-abw Kth-WnwKv Iu¨kn¬ \n¿t±-in-
°mhp∂{]Imcw _m¶pIfn¬ \nt£-]n-t°≠-XmWv.
82
65. k¿°m-cn¬ \n∂p≈ {Km‚p-Iƒ.—(1) k¿Δ-I-em-imebv°v AXns‚
\S-Øn-∏n-\mbn k¿°m¿ kwÿm-\-Øns‚ hm¿jnI _UvP-‰n¬ hI-bn-cp-Øn-bn-́ p≈
Aß-s\-bp≈ XpI-Iƒ k¿°m¿ AX-Xp-k-abw \n›-bn-°p∂ D]m-[n-Iƒ°v
hnt[-b-ambn {Km‚ v̨ C≥-̨ -FbvUv Bbn e`n-°p-∂-Xm-Wv.
(2) k¿°m-cn\ v , AXn -\ v bp‡-sa∂v tXm∂p∂ Aß-s\-bp≈
D]m -[n -Iƒ°v hnt[ -b -ambn , {]tXyI Bh-iy -߃°pth≠n a‰p
{Km‚p-Iƒ k¿Δ-I-em-im-ebv°v \¬Im-hp-∂-Xm-Wv.
66. _UvP‰v.—(1) ASpØ kmº-ØnI h¿j-tØ-°p≈ k¿Δ-I-em-im-e-
bpsS hm¿jnI _UvP‰v FÃn-ta-‰p-Iƒ [\-hn-h-c-]-{Xn-I-tbm-sSm∏w ss^\m≥kv
Hm^o-k¿ sshkv-̨ -Nm≥ke-dpsS \n¿t±-i-{]-Imcw, Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-
hp∂ {]Im-c-ap≈ Xob-Xn°papºv Xøm-dm-t°-≠Xpw Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚
AwKo-Im-c-Øn\v ka¿∏n-t°≠-Xp-am-Wv. Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚ AwKo-Imcw
e`n -®--tijw BbXv sk\-‰n¬ N¿®bv°v lmP-cm -t°-≠-Xm-Wv. F∂m¬
sk\-‰n\v _UvP‰v \nc-kn-°p-hm-\p≈ A[n-Imcw C√m-ØXpw, F∂m¬ AXn\p
_UvvP‰n¬ \n¿t±-i-ßfpw t`-ZKXnIfpw \S-Øm-hp-∂Xpw Kth-WnwKv Iu¨kn-
ens‚ ]cn-K-W-\bv°v BbXp XncnsI Ab-bv°m-hp-∂-Xp-am-Wv. Kth-WnwKv
Iu¨kn-en\v sk\‰v \S-Ønb ip]m¿i kzoI-cn-°p-Itbm \nc-kn-°p-Itbm
sNøm-hp∂-Xm-Wv.
(2) Kth-WnwKv Iu¨kn-¬, AwKo-I-cn® {]Im-c-ap≈ [\-Imcy FÃn-ta‰v
AYhm ]{X-nI-I-fp-sS- ]-I¿∏p-Iƒ Nm≥k-e¿°pw k¿°m-cn\pw Ab-®p-sIm-Spt°-≠-
Xm-Wv.
(3) k¿°mcn\v _m[-I-amb kmº-Øn-I-h¿jw Xs∂-bm-bn -cn°pw
k¿ΔI--em-im-e-bp-tSXpw.
67. Ct‚-W¬ BUn‰v.—(1) Kth-WnwKv Iu¨kn-¬ \nb-an -°p∂
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-ßfntem Imcy-ß-fntem
X¬]-c-c-√mØ ]¶m-fn-I-fp≈ Nm¿t´¿Uv A°u-≠‚p-am-cpsS t^ap-I-fn¬ \n∂p≈
BUn-‰¿am-cm¬, k¿Δ-I-em-imebpsS IW-°p-Iƒ F√m h¿jhpw Ipd-™Xv Hcp
{]mh-iy-hpw GsXmcp kwK-Xn-bn-epw kmº-Øn-I-h¿jw Ah-km-\n®v Bdp-am-k-Øn-
\p-≈nepw BUn‰v sNø-s∏-tS-≠-Xm-Wv.
(2) BUn‰v sNbvX IW-°p-Iƒ k¿Δ-I-em-ime {]kn-≤o-I-cn-t°-≠Xpw
BUn-‰-dp-sS dnt∏m¿t´mSpIqSnb AXns‚ Hcp ]I¿∏v sk\-‰n\v apºmsI hbvt°-
≠Xpw Nm≥k-e¿°pw k¿°m-cn\pw ka¿∏n-t°-≠-Xpam-Wv.
68. BUn‰v.—(1) k¿°m¿, k¿Δ-I-em-im-e-bp-sSbpw, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
amt\-Pvsa‚n\v Iogn-ep≈ ÿm]-\-ß-fp-sSbpw IW-°p-Iƒ BUn‰v sNøp-∂-Xn\v,
{Ia-amb CS-th-f-I-fn¬ BUn-‰¿amsc \nb-an-t°-≠-XmWv.
83
(2) BUn‰¿ k¿Δ-I-em-imebpsS IW-°p-Iƒ XpS¿®-bmbn BUn-‰v
sNtø≠Xpw bYm-hn[n Adn-bn-∏p-sIm-Sp-Ø-Xn-\p-tijw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS
amt\-Pvvsa‚n\v Iogn-ep≈ GsXmcp ÿm]-\-Øns‚bpw tem°¬ BUn‰v \S-Øm-
hp-∂-Xpam-Ip-∂p.
(3) k¿ΔIemime, k¿°m¿ \n›bn°p∂ {]Imcap≈ BUn‰v sNehv
hlnt°-≠-Xm-Wv.
(4) Hcp h¿j-tØt°m AXn-epw Ipd™ GsXmcp Imeb-fhntet°m
AYhm GsX-¶nepw CS-]mtSm, XpS¿®-bmb CS-]m-Sp-Itfm kw_‘n® BUn‰v
]q¿Øn-bm-°n-b-Xn-\p-tijw BUn-‰¿ Hcp dnt∏m¿´v k¿Δ-I-em-im-ebv°pw
AXns‚ Hcp Uyqπn-t°‰v tIm∏n k¿°m-cn\pw Ab-bvt°-≠-Xm-Wv.
(5) BUn-‰¿am¿ (4)-̨ mw D]-h-Ip-∏p-{]-Im-c-ap≈ dnt∏m¿´n¬ {Ia-c-ln-X-tam,-
\n-b-a-hncp≤tam, A\p-Nn-X-tam Bb sNethm As√-¶n¬ k¿Δ-I-em-im-ebv°v
In´m-\p≈ ]Wtam a‰v hkvXp-thm hkq-em-°p-∂-Xn\p≈- ho-gvNtbm As√-¶n¬
k¿Δ-I-em-imebpsS DtZym-K-ÿ≥am-cpsSbpw A[n-Imcÿm\-ß-fp -sSbpw
Dt]-£tbm \S-]-Sn -Zq -jytam \nanØw AXns‚ ]Wtam a‰p hkvXpthm
kw_-‘n-®p-≠mb \jvStam Zp¿hy-btam kw_-‘n-®p≈ F√m kwK-Xn-Ifpw
{]kvXm-hn-®ncn-t°-≠-Xm-Wv.
(6) BUn-‰¿am¿ k¿°m¿ Bh-iy-s∏-Sm-hp-∂-{]-Imcw k¿ΔIemimebpsS
IW°pIƒ kw_-‘n-®p≈ a‰v GsXmcp kwKXn kw_-‘n-®pw dnt∏m¿´v
sNtø-≠-Xm-Wv.
(7) k¿ΔIemime, BUn-‰¿am¿ Nq≠n-°m-Wn® GsXmcp \yq\-Xtbm
{Ia-t°tSm DS-\Sn ]cn-l-cn-°p-Ibpw kzoI-cn-®n-´p≈ \S-]Sn k¿°mcnte°v
dnt∏m¿ v́ sNtø-≠-Xpam-Wv.
69. hm¿jnI dnt∏m¿´vv.—(1) k¿Δ-I-em-im-e-bp-sS hm¿jnI dnt∏m¿´v
k¿Δ-I-em-im-e- Xøm-dm-t°-≠Xpw {]kn-≤o-I-cn-t°-≠Xpw Kth-WnwKv Iu -̈kn¬
AwKo-I-cn® Aß-s\-bp≈ dnt∏m¿ v́ Nm≥ke¿°pw k¿°m-cn\pw ka¿∏n-t°-≠-Xpw
sk\-‰n¬ lmP-cm-t°-≠-Xp-am-Wv. sk\-‰n\v AXns‚ tbmK-Øn¬ hm¿jnI
dnt∏m¿ v́ ]cn-K-Wn-°m-hp-∂Xpw AXn\v DNn-X-sa-∂v tXm-∂p∂ ip]m¿i-Iƒ \S-Øm-
hp-∂-Xp-am-Wv. Kth-WnwKv Iu¨kn¬ sk\-‰ns‚ ip]m¿i-bn-t∑¬ DNn-X-amb
\S-]SnIƒ FSp-t°-≠-Xpw FSpØ \S-]Sn sk\-‰n\v dnt∏m¿´v sNtø-≠-Xp-am-Wv.
(2) k¿°m¿ hm¿jnI IW-°p -Ifpw hm¿jnI dnt∏m¿´p -Ifpw
e`n -®m -ep -S≥Xs∂ BbXv tIcf \nb-a -k-` -bpsS tai-∏p -dØv hbv°m≥
CS-bm-t°-≠-Xm-Wv.
84
A≤-ym-bw X
]cmXn ]cn-lmc kwhn-[m\w
70. ]cm-Xn-Iƒ°m-bp≈ IΩn‰n.—(1) k¿Δ-I-em-im-e-bn¬, k¿Δ-I-em-im-e-bn-
sebpw tIm¨Ãn-‰yp -h‚ v tImtf-Pp -I-fn -sebpw k¿Δ-I-em-ime \S-Øp∂
ÿm]-\-ß-fn-sebpw A≤ym-]-I-cp-sSbpw a‰v DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw ]cm-Xn-Iƒ
ssIImcyw sNøp-∂-Xn-\pw, Ign-bp-∂n-S-tØmfw Bdp-am-k-Øn¬ Ihn-bmØ
DNn-X-am-sbmcp Imem-h-[n-°p-≈n¬, ]cm-Xn-Iƒ tIƒ°m\pw ]cnl-cn-°p-∂-Xn\pw
th≠n ]cm-Xn-Iƒ°m-bp≈ Hcp IΩn‰n D≠m-bn-cn-t°-≠Xpw B IΩn‰n Kth-WnwKv
Iu¨kn-en\v dnt∏m¿ v́ \¬tI-≠-Xp-amWv.
(2) ]cm-Xn-Iƒ°m-bp≈ IΩn‰n ]cm-Xn-Ifpw l¿Pn-Ifpw kzoI-cn-°p-∂Xpw
]cn-K-Wn-°p-∂Xpw Kth-WnwKv Iu¨kn-en-\v, AXn\p DNn-X-sa∂p tXm∂p∂
Aß-s\-bp≈ \S -]Sn ssIs°m-≈p -∂-Xn -\mbn dnt∏m¿´ v sNøp -∂Xpw
\nb-am-\p-kr-X-am-bn-cn -°p-∂Xpw Aß-s\-bp≈ dnt∏m¿´n-t∑¬ Kth-WnwKv
Iu¨kn-ens‚ Xocp-am-\-߃ A¥n-a-am-bn-cn-°p-∂-Xp-am-Wv.
(3) ]cm -Xn -Iƒ°m-bp≈ IΩn‰nbn¬ C\n ]d -bp∂ AwK-߃
D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv, AXm-bXv:—
(i) t{]m -̨ssh-kv̨ Nm≥k-e¿ — sNb¿t]-gvk¨
(ii) sk\-‰nse AwK-߃ Ah-cn¬ — AwK-߃ ;\n∂pw sXc-s™-SpØ sk\-‰nse
c≠v AwK-߃
(iii) Kth -WnwK v Iu¨kn -e nse — AwK-߃ ;AwK-߃ Ah-cn¬ \n∂pw
sXc - s™-S pØ Kth -WnwK v
Iu¨kn-ense aq∂v AwK-߃
(iv) cPn-kv{Sm¿ — saº¿ sk{I´dn.
(4) cPn-kv{Sm¿°v thm v́ sNøp-∂-Xn-\p≈ Ah-Imiw D≠m-bn-cn-°p-∂-X-√.
71. \ymb-\n¿Æb t_m¿Uv.—(1) ]co-£, aqey-\n¿Æ-bw, ]co-£m-^-e-߃
F∂n-h-bp-ambn _‘-s∏´ A°m-U-an°v Imcy-ß-fn¬ hnZym¿∞n-Iƒ°p≈
]cm-Xn-Ifpw k¶-S-ßfpw k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm\w AXn\v
d^¿ sNøp∂ a‰p _‘-s∏´ Imcy-ßfpw tIƒ°p-∂-Xn\v Hcp \ymb-\n¿Æb
t_m¿Uv D≠m-bn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
85
(2) t_m¿Un¬ C\n ]d-bp∂ AwK-߃ D≠m-bn-cn -t°-≠-Xm-Wv:
(i) t{]m -̨ssh-kv̨ Nm≥k-e¿ — sNb¿am≥ ;
(ii) ssh-kv̨ Nm≥k-e¿ \ma\n¿t±iw — AwKw ;
sNbvX Hcp ^m°¬‰n-bpsS Uo≥
(iii) ssh-kv̨ Nm≥k-e¿ \ma\n¿t±iw — AwK-߃.
sNbvX Kth-WnwKv Iu¨kn-ense
aq∂v AwK-߃
(3) ]cm-Xn-Iƒ kzoI-cn-°p-∂Xn\pw AXns‚ Xo¿∏n\pw D≈ \S-]Sn{Iaw
Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Imcw Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
72. k¿Δ-I-em-im-e-m A∏-te‰v ss{S_yq-W¬.—(1) Cu Hm¿Un-\≥kns‚
Bh-iy-߃°mbn k¿°m¿ Hcp A∏-te‰v ss{S_yq-W¬ cq]oIcn-t°-≠-Xm-Wv.
-(2) A∏-te‰v ss{S_yq-W¬, sslt°m-S-Xn-bp-ambn IqSn-bm-tem-Nn-®-Xn-\p-
tijw Nm≥k-e¿ \ma\n¿t±iw sNøp-∂, Pn√m PUvPn-bpsS ]Z-hn-bn¬ Ipd-bmØ,
Hcp \ymbm-[n-]≥ Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
-(3) A∏-te‰v ss{S_yq-Wens‚ HutZym-KnI Imem-h[n AXns\
\ma\n¿t±iw sNbvX XobXn apX¬ aq∂p h¿j-°m-e-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(4) A∏-te‰v ss{S_yq-Wen\v, Cu Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ°-\p-
kr-X-ambn, k¿°m-cns‚ ap≥Iq-´n-bp≈ A\p-a-Xn-tbm-Sp-IqSn AXns‚ \S-]-Sn-{Iaw
{Ia-s∏-Sp -Øp -∂-Xn\pw Imcy -\n¿Δ-l-W-Øn\pw th≠n dKp -te-j-\p -Iƒ
D≠m-°m-\p≈ A[n-Imcw D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv. Aßs\ D≠m-°n-bn-´p≈
dKp-te-j-\p-Iƒ Kk-‰n¬ {]kn-≤-s∏-Sp-tØ-≠-Xm-Wv.
-(5) A∏-te‰v ss{S_yq-Wens‚ thX-\hpw a‰p tkh\ hyh-ÿ-Ifpw
Ãm‰yq-́ p-I-fm¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sm-hp∂ {]Imcambn-cn-°p∂-Xm-Wv.
73. knhn¬tIm-S-Xn-I-fpsS A[n-Im-cn-Xbv°v hne°v.—Cu Hm¿Un-\≥kv
{]Im-c-ap≈ GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\tam Btfm Cu Hm¿Un-\≥kn\mtem
AXp {]Im-ctam Xo¿∏m-t°-≠tXm Xocp-am-\n-t°-≠tXm ssIImcyw sNtø-≠tXm
Bb GsX-¶nepw {]iv\tam \n¿Æ-bn-t°≠ GsX-¶nepw Imcytam Xo¿∏m-°p-∂-
Xnt\m Xocp-am-\n°p∂-Xnt\m ssIImcyw sNøp-∂-Xnt\m \n¿Æ-bn-°p∂-Xnt\m
bmsXmcp knhn¬ tImS-Xn°pw A[n-Imcw D≠m-bn-cn-°p-∂-X-√.
74. a‰v -k¿Δ-I-em-im-e-I-fpsS {]tXyI AhImiß-fn -te-bv°p≈
{]th-i\w-.—(1) k¿°mcpw k¿Δ-I-em-im-em- {Km‚ vkv IΩo-j\pw kwÿm-\Øv
{]h¿Øn-°p-hm≥ A\p-h-Zn-®n-́ p≈ Iev]nX k¿Δ-I-em-im-e-Itfm `mcX k¿°m¿
ÿm]n® ÿm]-\-ßtfm kzbw-̀ -cW tI{μßtfm tI{μ k¿°m-cns‚ Iogn-ep≈
86
ÿm]-\-ßtfm Hgn-sI, saUn-°epw A\p-_‘ imkv{X-ß-fnepw hnZym-`ymkw
\¬Ip∂ tIcf kwÿm-\sØ bmsXmcp tImtfPpw, k¿Δ-I-em-im-ebpsS
kΩ-Xhpw k¿°m-cns‚ A\p-hm-Zhpw IqSmsX `mc-X-Ønsetbm hntZ-i-tØtbm
at‰-sX-¶nepw k¿Δ-I-em-im-ebpambn GsX-¶nepw Xc-Øn¬ kl-I-cn-°p-∂Xnt\m
{]tXyImh-Im-i-ß-fnte°v {]th-i\w t\Sp-∂-Xnt\m ]mSp-≈-X-√.
(2) Cu Hm¿Un-\≥kns‚ {]mcw-`-Øn\v apºv kwÿm-\Øv ÿnXn-
sN -øp∂ GsX-¶nepw saUn -°¬ tImtf -tPm, saUn -°epw A\p -_‘
imkv{X-ß-fn-ep-ap≈ GsX-¶nepw ÿm]-\tam A\p-`-hn-®p-sIm-≠n-cn-°p∂
Aß-s\-bp≈ {]tXy-Im-h-Imiw Cu Hm¿Un-\≥kns‚ Aß-s\-bp≈ {]mcw-`-
XobXn apX¬t°m k¿°m¿ hn⁄m-]\w sNøm -hp∂ Aß-s\-bp≈
Xob-Xn-bntem ]n≥h-en-®-Xmbn Icp-X-s∏-tS-≠-Xm-Wv.
(3) Cu Hm¿Un-\≥kns‚ {]mcw-̀ - XobXn apXtem As√-¶n¬ k¿°m¿
hn⁄m-]\w sNøp∂ a‰v Xob-Xn-bntem Cu Hm¿Un-\≥knt\mSv A\p-_-‘n-®p≈
]´n-I-bn¬ hnh-cn-®n-́ p≈ k¿Δ-I-em-im-eIfpambn t\c-sØ-Xs∂ {]-tXy-Im-h-Im-i-Øn\v
A\p-h-Zn-°-s∏-´tXm A^n-en-tb‰v sNbvXn-´p-≈tXm Bb F√m tImtf-Pp-Ifpw
saUn-°epw A\p-_‘ imkv{X-ß-fnepw D≈ kzbw-`-cW ÿm]-\-ßfpw Cu
Hm¿Un-\≥knse 3˛mw hIp-∏n≥Io-gn¬ ÿm]n-X-amb Btcm-Ky-Øn\pw
A\p-_‘ imkv{X-߃°pw D≈ tIcf k¿Δ-I-em-im-etbmSv {]-tXy-Im-h-Im-i-
Ønte°v {]th-i\w \¬In -b -Xmtbm A^n -en -tb‰ v sNbvX -Xmtbm
Icp-X-s∏-Sp-∂-Xm-Wv.
75 . k¿Δ-I -em -im -e -bn¬ F√m PmXn aX-ÿ¿°pw {]thi\w
Ds≠∂v-.—(1) enwKw, h¿§w, aXw, hn`m-Kw, PmXn, P\-\-ÿ-ew, aX-hnizm-ktam
sXmgntem cmjv{So-btam a‰v Nn¥m-K-Xntbm F∂n-h-bpsS Imc-Wßfn≥ta¬
k¿Δ-I-em-im-ebpsS GsX-¶nepw HutZym-KnI ÿm\-Øn¬ \nt∂m AXns‚
GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fnse AwK-Xz-Øn¬ \nt∂m \nIm-b-ß-fn¬ \nt∂m
IΩn-‰n-I-fn¬ \nt∂m GsX-¶nepw XkvXn-I-bn-te°v \nb-an-°p-∂-Xn¬ \nt∂m
GsX-¶nepw _ncp-Zw, Untπm-a, k¿´n-^n-°‰v a‰v A°m-U-anIv _lp-a-Xntbm
As√-¶n¬ ]T\ tImgvkntem {]th-in-∏n-°p-∂-Xn¬ \nt∂m bmsXmcp C≥Uy≥
]uc-s\bpw Hgn-hm-°p-hm≥ ]mSp-≈-X-√ :
F∂m¬ k¿Δ-I-em-im-ebv°v, {]th-i\w h\n-X-Iƒ°v am{X-am-bp-≈tXm
h\n-X-Iƒ°v th≠n kwh-cWw sNbvXn-´p-≈tXm Bb GsX-¶nepw tImtfPv
As√-¶n¬ GsX-¶nepw tImtfPnt\m ÿm]-\-Ønt\m A{I-Un‰v sNøp-Itbm
AwKo-Imcw \¬Ip-Itbm t\m°n-\-S-Øp-Itbm sNøm-hp-∂-Xm-Wv.
(2) k¿Δ-I-em-im-e, \n¿±n -jvS-ambn Hgn -hm-°-s∏-´n -´p -≈Xv HgnsI
A^n-en-tb‰v sNbvXtXm tIm¨Ãn-‰yq-h‚ v tImtfPpI-fntem k¿Δ-I-em-im-e
hIp-∏p-I-fntem k¿Δ-I-em-im-e ÿm]-\ßfntem AwKo-IrX ÿm]-\ßfntem
87
hnZym¿∞n-Isf {]th-in-∏n -°p∂ Bh-iy-Øn-te-°mbn hnhn[ A≤ym-]I
A≤ym-]-tI-Xc XkvXn -I-bn -te°v D≈ \nb-a -\-Øn\v ]´n -I-PmXn ]´n -I-
tKm{Xh¿§hpw a‰p ]nt∂m° hn`m-K-Øn\pw D≈ kwh-cWw kw_-‘n®v D≈
k¿°m¿ \bhpw AXXp kabw ]pd-s∏-Sp-hn-°p∂ DØ-c-hp-Itfm \n¿t±-i-
ßtfm kzoI-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(3) k¿Δ-I-em-im-e kaq-l-Ønse Zp¿∫e hn`m-K-Øn¬s∏´ hnhn[
h¿§-ß-fp-tSbpw \yq\-]-£-ß-fp-tSbpw t£aw kw_-‘n®v k¿°m¿ AXXv
kabw \n¿t±-in-°p∂ s]mXp-\bw kzoI-cn-t°-≠-Xm-Wv.
(4) k¿Δ-I-em-im-ebpsS Iogn -ep≈ Hmtcm Un∏m¿´p-sa‚n-tebpw
GsX-¶nepw ¢mkntem hn`m -K -ß-fntem D≈ XkvXn -I -I -fn -tet°m
k¿Δ-I-em-im-ebpsS A≤ym-]-tI-Xc Poh-\-°m-cpsS XkvXn-I-bn-tet°m t\cn-́ p≈
\nb-a-\-߃ \S-Øp-tºmƒ 1958-̨ se tIcf kwÿm\ k¿Δokpw kt_m¿Un-t\‰v
k¿Δokpw N´-ß-fnse 14 apX¬ 17 hsc-bp≈ N´-ß-fpsS (F) (_n) (kn)
Jfi-ß-fnse hyh-ÿ-Iƒ Bh-iy -ap≈ am‰ß-tfmsS k¿Δ-I-em -im -e
]men-t°-≠-Xm-Wv.
76. k¿°m¿ tImtf-Pp-I-fpsS k¿Δ-I-em-im-e-bn-te-°p≈ am‰w-.—(1)
k¿°m-cn\v Kk‰v hn⁄m-]\waqew, GsXmcp ka-bØpw GsXmcp k¿°m¿
saUn-°epw A\p-_‘ imkv{X-߃°p-ap≈ tImtf-Pp-I-tfbpw k¿Δ-I-em-im-e-bn-
tebv°v am‰m-hp-∂Xpw Aß-s\-bp≈ am‰-Øns‚ XobXn apX¬ B tImtfPv Hcp
k¿Δ-I-em-imem tImtfPv Bbn-cn-°p-∂-Xp-am-Wv.
(2) (1)˛mw D]-h-Ip-∏n≥Io-gn¬ GsX-¶nepw k¿°m¿ tImtf-Pns\
k¿Δ-I-em-im-ebnte°v am‰p-tºmƒ, Aß-s\-bp≈ am‰-w D≠mb XobXn apX¬
C\n ]d-bp∂ A\-¥c ^e-߃ D≠m-Ip-∂-Xm-Wv, AXm-b-Xv:—
(i) {]kvXpX tImtf-Pp -ambn _‘-s∏´ hkvXphI-Ifpw
_m≤y-X-Ifpw Dƒs∏-sS-bp≈ F√m BkvXn-Ifpw k¿Δ-I-em-im-ebnte°v
am‰s∏Sp-∂Xpw k¿Δ-I-em-im-ebn¬ \n£n]vX-am-Ip∂-XpamW v;
(ii) Aß-s\-bp≈ am‰Øns‚ Xob-Xnbv°v sXm´p-ap-ºp-hsc B
tImtf-Pn¬ tkh-\-a-\p-jvTn-®n-cp-∂tXm B tImtf-Pp-ambn _‘-s∏-´tXm Bb
{]kvXpX tImtf-Pnse A≤ym-]-Itcm a‰p Poh-\-°mtcm Bb F√m AwK-ßfpw
am‰-Øn\p apºv Ah¿°v _m[-I-am-bn-cp∂ AtX tkh\ hyh-ÿ-I-tfm-sS,
Aß-s\-bp≈ Bfp-I-fpsS kΩ-X-tØmsS tkh\ hyh-ÿ-I-fn¬ am‰w
hcp-ØmØ]£-hpw, hcp-Øp-∂-Xp-h-sc-bpw, k¿Δ-I-em-im-ebnse DNn-X-amb
tIU-dn-tet°m hn`m-K-Øn-tet°m am‰-s∏-Sp-∂-Xm-W v:
F∂m¬ k¿°mcns‚ ap≥Iq¿ AwKo -Im -c -tØmsS Xocp -am -\n®
am¿§-\n¿t±-i-߃ A\p-k-cn®v am‰w kzoI-cn-°p-∂Xp lnXw-t]mse sXc-s™-Sp-
°p-∂-Xn\v Hc-h-kcw \evImsX {]kvXpX tImtf-Pnse A≤ym-]-I Poh-\-°m-cntem
a‰v Poh-\-°m-cntems]´ bmsXmcp AwK-sØbpw am‰p-hm≥ ]mSp-≈-X-√.
88
77. k¿°mcns‚ \nb-{¥Ww-.—(1) k¿°m-cns‚ ap≥Iq-́ n-bp≈ AwKo-Imcw
IqSmsX, k¿Δ-I-em-im-e,—
(i) A≤ym-]-I-cp-sStbm, DtZym-K-ÿ-cp-sStbm a‰v Poh-\-°m-cp-sStbm
GsX-¶nepw ]pXnb XkvXn-I-Iƒ kr-jvSn-°p-hm≥ ]mSp≈-X-√ ;
(ii) AXns‚ A≤ym-]-I¿, DtZym-K-ÿ-¿, a‰v Poh-\-°m¿ F∂n-h-cpsS
iº-fw, _Ø-Iƒ, hnc-an-°-en-\p-ti-j-ap≈ B\p-Iq-ey-߃, a‰m\p-Iq-ey-߃
F∂nh ]cn-jv°-cn-°p-hm≥ ]mSp-≈-X√ ;
(iii) AXns‚ GsX-¶nepw A≤ym-]-I¿t°m DtZym-K-ÿ-¿t°m a‰v
Poh-\-°m¿t°m FIvkv t{Kjym t]bvsat‚m kmº-ØnI _m≤y-X-bp≈ a‰v
B\p-Iq-ey-ßtfm Dƒs∏-sS, GsX-¶nepw {]tXyI iº-ftam _Ø-Itfm
GsX-¶nepw Xc-Øn-ep≈ a‰v A[nI thX-\tam A\p-h-Zn-°p-hm≥ ]mSp-≈-X√ ;
(iv) GsX-¶nepw {]tXyI Bh-iy-Øn-\mbn \o°n-h-bv°-s∏´
GsXmcp ^≠p-Ifpw AXv GXp Bh-iy-Øn-\mtWm e`n-®Xv AXn-\-√m-sX-bp≈
a‰v Bh-iy-߃°mbn hI-am-‰p-hm≥ ]mSp-≈-X-√ ;
(v) k¿°m-cn¬\nt∂m k¿Δ-I-em-imem {Km‚ vkv IΩo-j-\n¬
\nt∂m GsX-¶nepw Bfn¬\nt∂m \nIm-b-Øn¬\nt∂m e`n® ^≠n¬\n∂pw
hnI-k-\ -{]-h¿Ø-\-Øn-\p≈ sNehv GXp Bh-iy-߃°mtWm ^≠v e`n-®Xv
AX-√m-sX-bp≈ Bh-iy-߃°mbn sNe-h-gn-°p-hm≥ ]mSp-≈-X-√;
(vi) k¿°m-cn\p {]Xy-£-amtbm ]tcm-£-amtbm A[nI kmº-ØnI
_m≤y-Xbv°v CS-bm-°p-∂, A^n-en-tb‰v sNbvX tImtf-Pp-Isf kw_-‘n-®p≈,
GsX-¶nepw Xocp-am\w FSp-°p-hm≥ ]mSp-≈-X-√ ;
(vii) k¿ΔI-em-im-ebv°p k¿°m-cns‚ ap≥Iq-´n-bp≈ A\p-hmZw
IqSm-sX,—
(i) k¿°m-cn¬ \n∂p≈ GsX-¶nepw hnln -Xtam
kw`m-h-\tbm C√mØ hnhn[ ^≠nwKv GP≥kn-Iƒ ;
(ii) kzm{ib ASn -ÿm-\-Øn¬ Bcw-`n® A°m-U-an°v
t{]m{Km-ap-Iƒ°p≈ ^ok v;
(iii) k¿ΔI-em-im-e-bpsS e£y-߃ \∂mbn \nd-th-‰p-∂-Xn-\mbn
hy‡n -Iƒ, hyh-km -b -߃, ÿm]-\ -߃,
kwL-S-\-Iƒ As√-¶n¬ GsX-¶nepw Bfn¬\n∂v e`n®
kw`m-h-\-Iƒ ;
(iv) k¿ΔI-em-im-e- \¬Inb A°m-U-ant°m a‰v tkh-\-
߃t°m D≈ kw`m-h-\-Ifpw As√-¶n¬ ^okp-Ifpw ;
89
(v) C\n ]d-bp∂ Imcy-߃°mbn k¿Δ-I-em-ime cq]o-I-cn®
hnI-k\ ^≠v GsX-¶nepw,—
(F) \n›nX Ime-tØbv°v hnhn[ hn`m -K -ß-fn¬
XkvXnI krjvSn-°p-∂-Xn-\v ;
(_n) k¿°m-cn¬\n∂v hnlnXw e`n-°p∂ XkvXn-I-I-fn¬
DtZymKw hln-°p∂ Aß-s\-bp≈ hy‡n-Iƒ B
XkvXn-I-I-fn¬ DtZymKw hln-°p-∂n-s√-¶n¬ AXns‚
kz¥w ^≠v aptJ\ krjvSn® XkvXn-I-I-fn-te°p
iº-fhpw Ae-h≥kp-Ifpw a‰v B\p-Iq-ey-ßfpw
A\p-h-Zn-°p-∂-Xn\ v;
(kn) kzm{ib ASn-ÿm-\-Øn¬ GsX-¶nepw A°m-U-anIv
t{]m{Km-ap-Iƒ Bcw-̀ n-°p-∂-Xn\ v;
(Un) GsX-¶nepw hnI-k-\-{]-h¿Ø-\-Øn\p sNe-hn-Sp-∂-Xn-\vv;
Ch-bn¬\n∂pw e`n-°p∂ ^≠n¬ \n∂pw sNe-hn-Sp-∂-Xn\v £a-X-bp≠m
-bn-cn-°p-∂-XmWv:
F∂m¬ AØ-c-Øn-ep≈ sNe-hp -Iƒ hln-°p-∂-Xn¬ k¿°m-cn\v
{]Xy-£tam ]tcm-£-tam, DS-\-Sntbm ]n∂otSm Fs¥-¶nepw kmº-ØnI _m≤yX
D≠m-Ip-hm≥ ]mSp-≈-X-√.
(3) Cu Hm¿Un-\≥knepw D≠m-t°≠ Ãm‰yq-́ p-I-fnepw hn\n¿t±-in-°p∂
{]Im-c-ap≈ A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-°p-∂-Xntem I¿Ø-hy-߃ \n¿h-ln-°p-∂-
Xntem k¿Δ-I-em-ime hogvN hcp-Øp∂ kwK-Xn-bn¬, As√-¶n¬ k¿Δ-I-em-ime
aXn -bmb coXn -bn¬ Aß-s\-bp≈ A[n-Im -c -߃ hn\n -tbm-Kn -°p -Itbm
I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-°p-Itbm sNøm-Øn-SØv As√-¶n¬ k¿°m¿ ]pd-s∏-Sp-hn®
GsX-¶nepw DØ-chv A\p-k-cn-°p-∂-Xn¬ hogvN hcp-Øp-Itbm sNøp-∂n-S-Øv,
k¿°m-cn-\v, AXn\p bp‡-sa-∂p-tXm-∂p∂ Aß-s\-bp≈ At\z-jWw \S-Øn-
sIm≠v k¿Δ-I-em-im-ebv°v Aß-s\-bp≈ A[n-Im-c-߃ icn-bmbn hn\n-tbm-Kn-°p-
∂-Xn\v As√-¶n¬ Aß-s\-bp≈ I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-°p-∂-Xn\v As√-¶n¬
DØ-chv A\p-k-cn-°p∂Xn\v Hcp \n¿t±iw \¬Im-hp-∂Xpw Aß-s\-bp≈
\n¿t±iw A\p-k-cn-t°-≠Xv k¿Δ-I-em-im-e-bpsS I¿Øhyw Bbn-cn-°p-∂-Xp-am-Wv.
(4) _‘-s∏´ {]k-‡-amb BIv‰p -I -fn¬ hyhÿ sNbvXn -´p≈
{]Im-chpw k¿°m-cn\p DNn-X-sa∂p tXm∂p∂ {]Im-chpw k¿Δ-I-em-im-e-bp-sStbm
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Iogn-ep≈ tIm¨Ãn-‰yq-h‚ v tImtf-Pp-I-fp-sStbm kvIqfn-s‚tbm
tI{μ-Øn-s‚tbm ÿm]-\-Øn‚tbm IW-°p-I-fpsS BUn‰v Aß-s\-bp≈
CS-th-f-I-tfm-Sp-IqSn ]Xn-hmbn Iw]vt{Sm-f¿ B‚ v BUn-‰¿ P\-depw k¿°mcpw
\S-tØ-≠-Xm-Wv.
G.189/2011/DTP.
90
A≤-ym-bw XI
]e-hI
78. A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fpsS I¿Ø-hy-߃.—(1) k¿Δ-I-em-im-e-bpsSXmXv]-cy -߃ bYm-hn[n kwc-£n-°-s∏-Sp -∂p -sh∂v Dd∏v hcp -tØ-≠Xvk¿Δ-I-em-im-e-bnse Hmtcm A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚tbm \nIm-b-Øn-s‚tbm DtZym-K-ÿ-s‚tbm I¿Ø-hy-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsX-¶nepw A[n-Im-c -ÿm-\-Øn-s‚tbm\nIm-b-Øn-s‚tbm DtZym-K-ÿs‚tbm `mK-Øp-\n-∂p-≈, Cu Hm¿Un-\≥kn-s‚tbmÃm‰yq-́ p-I-fp-sStbm Hm¿Un-\≥kp-I-fp-sStbm dKp-te-j-\p-I-fp-sStbm hyh-ÿ-Iƒ°vA\p-kr-X-a-√m-sX, DØa hniz-m-k-Øn¬ sNbvX-X-√mØ GsX-¶nepw \S-]-Sn-bn-eqsS,As√-¶n¬ Ahbv°v A\p-kr-X-ambn \S-]-Sn-sb-Sp-°p-hm≥ ]cm-P-b-s∏-́ -Xp-sIm-t≠m,At±-l-Øns‚ `mK-Øp-\n-∂p≈ a\x-]q¿Δ-amb Dt]-£tbm hogvNtbmaqewk¿Δ-I-em-im-ebv°v lm\ntbm \jvStam D≠m-bn-´p-s≠-¶n¬ Aß-s\-bp≈lm\ntbm \jvStam Ãm‰yq-́ p-I-fn¬ \n¿Æ-bn-°-s∏-Sp∂ {]Im-c-ap≈ \S-]-Sn-{I-a-a-\p-k-cn-®v, Iq´mtbm shtΔ-sdtbm A[n-Im-c-ÿm-\-Øn¬ \nt∂m \nIm-b-Øn¬\nt∂mAXns‚ _‘-s∏´ AwK-ß-fn¬\nt∂m As√-¶n¬ _‘-s∏´ DtZym-K-ÿ-\n¬\nt∂m, AXXp-kw-K-Xn-t]mse, CuSm-t°-≠-Xm-Wv.
79 . ]m¿e-sa‚ ntem \nb -a -k -` -bntem AwK-ambn A≤ym -] -Is‚sXc-s™-Sp∏v.—(1) kwÿm\ \nb-a-k-`-bn-tetbm ]m¿e-sa‚n-tetbm AwK-ambnsXc-s™-Sp-°-s∏-Sp-Itbm \ma-\n¿t±iw sNø-s∏-Sp-Itbm sNøp∂ k¿Δ-I-em-im-e-bpsSIogn -ep≈ Hcp FbvUUv tImtf -Pn -tetbm ÿm]-\ -Øn -tetbm HcpA≤ym-]-I-\v, \nb-a-k-̀ -bn-tetbm ]m¿e-sa‚n-tetbm Aß-s\-bp≈ AwK-Xz-Imewiº-fhpw _Ø-I-fp-an-√mØ Ah-[n-bmbn IW-°m-°p-∂-Xn\v A¿l-X-bp-≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) (1) -˛mw D]-h-Ip -∏n¬ ]cm-a¿in-°-s∏-´n -´p≈ Hcp A≤ym-]-I-\v,\nb-a-k-`-bn-tetbm ]m¿e-sa‚n-tetbm Aß-s\-bp≈ AwK-Xz-Imew s]≥j≥,ko\n-tbm-dn‰n, C≥{In-sa‚p-Iƒ F∂n-h-bpsS Bh-iy-߃°mbn IW-°m-°p-∂-Xn\vA¿l-X-bp-≠m-bn-cn-°p-∂-X-√.
80. Nm≥k-e¿ X¿°-߃ Xo¿∏m-t°-≠-XmWv.—bYm-hn[n sXc-s™-Sp-°-s∏-́ tXm\nb-an-°-s∏-́ tXm \ma-\n¿t±iw sNø-s∏-́ tXm tIm -̨Hm]v‰v sNø-s∏-́ tXm Bb Hcphy‡n k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚tbm \nIm-b-Øn-s‚tbm Hcp AwK-I-am-Im≥ tbmKy-\mtWm F∂-Xns\ kw_-‘n®v Cu Hm¿Un-\≥kn-s‚tbm GsX-¶nepw Ãm‰yq -´p -I-fp -sStbm Hm¿Un-\≥kp-I-fp -sStbmdKp-te-j-\p-I-fp-sStbm hymJym\w kw_-‘n®v Fs¥-¶nepw {]iv\w DZn-°p-I-bm-sW-¶n¬ B {]iv\sØ t\cn´v _m[n® hy‡n-bp-sStbm \nIm-b-Øn-s‚tbml¿Pn-bn≥ta¬ As√-¶n¬ sshkv-̨ -Nm≥k-e¿ kzta-[-bmtbm Nm≥k-e-dpsS A`n-{]m-b-Øn\v Ab®p sImSp-t°-≠-Xpw, At±lw Bh-iy-sa∂v ]cn-K-Wn-°p∂ Aß-s\-bp≈ D]-tZiw kzoI-cn-®-ti-jw, k¿°m-cp-ambn IqSn-bm-tem-Nn®v {]iv\-Øn¬
Xo¿∏p-I¬∏n-t°-≠Xpw Aß-s\-bp≈ Xocp-am\w A¥n-a-am-bn-cn-°p-∂-Xp-am-W v:
91
F∂m¬ A{]-Im-c -ap -≈ d^-d≥kv, sk\-‰nse Ccp -]-Øn-b-©n¬
Ipd-bmØ AwK-ß-fpsS ssIsøm-∏n´ Hcp Bh-iy-Øn-t∑¬ sshkv-˛-Nm≥k-e¿
Nm≥k-e¿°v Ab-bvt°-≠-Xm-Wv.
81. DØa hnizm-k-Øm¬ FSpØ \S-]-Sn -Iƒ°v kwc-£Ww.—Cu
Hm¿Un-\≥knse a‰v hyh-ÿ-Iƒ°v hnt[-b-am-bn, k¿Δ-I-em-im-etbm AXns‚
GsX-¶nepw DtZym-K-ÿ-tcm, A[n-Im-c-ÿm-\-ßtfm \nIm-b-ßtfm DØa hnizm-k-
Øn¬ sNbvX F√m \S-]-Sn-Ifpw As√-¶n¬ ]m m-°nb F√m DØ-c-hp-Ifpw
A¥n-a-am-bn-cn-°p-∂Xpw AX-\p-k-cn®v Cu Hm¿Un-\≥kv, Ãm‰yq-´p-Iƒ, Hm¿Un-
\≥kp-Iƒ, dKp-te-j-\p-Iƒ F∂n-h-bpsS hyh-ÿ-Iƒ°v A\p-kr-X-ambn DØ-a
-hn-izm-k-Øn¬ sNbvX-Xnt\m ]m m-°nb DØ-c-hp-Iƒt°m As√-¶n¬ sNøm-\p-t±-in-
°p∂tXm, ]m m-°m-\p-t±-in-°p-∂tXm Bb GsX-¶nepw Imcy-Ønt\mth≠n
k¿Δ-I-em-im-ebvt°m AXns‚ DtZym-K-ÿ¿t°m, A[n-Im-c-ÿm-\-߃t°m,
\nIm-b-߃t°m FXn-cmbn bmsXmcp hyh-lm-ctam a‰v \nba \S-]-Sn-Ifpw
XpS-ßp-hmt\m XpS-cp-hmt\m \jvS-߃ tX¿® sNøp-hmt\m ]mSn-√m-Ø-Xp-am-Ip-∂p.
82. A[n-Imcw Gev]n-®p-sIm-Sp-°¬.—Cu Hm¿Un-\≥kns‚bpw Ãm‰yq-´p
-I-fp -sSbpw hyh-ÿ-Iƒ°v hnt[-b-am -bn, k¿Δ-I-em-im-e-bpsS GsXmcp
DtZym-K-ÿt\m A[n-Im-c-ÿm-\tam DØ-c-hn-eqsS, Ãm‰yq-́ p-I-fpw Hm¿Un-\≥kp-Ifpw
dKp-te-j-\p-Ifpw D≠m-°p-∂-Xn-\p≈ A[n-Im-c-sam-gn-sI, AXns‚ GsX-¶nepw
A[n-Im-c-߃ Aßs\ Gev]n-®p-sIm-SpØ A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-°p-∂-Xn-\p≈
A¥na DØ-c-hm-ZnXzw Ah Gev]n®p sImSp-°p∂ DtZym-K-ÿ-\ntem A[n-Im-c-
ÿm-\-Øntem XpS¿∂pw \n£n-]vX-am-bn-cn-°p-∂-Xm-sW∂ hyh-ÿbv°v hnt[-b-am-bn,
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS at‰-sX-¶nepw DtZym-K-ÿt\m A[n-Im-c-ÿm-\-Ønt\m
Gev]n-®p-sIm-Sp-°m-hp-∂-Xm-Wv.
83. k¿Δ-I-em-im-e-bpsS \S-]-Sn -Iƒ Akm-[p-hm-°m≥ ]mSn-s√∂v.—k¿Δ-I-em-im-ebnse sk\-‰n-s‚tbm Kth-WnwKv Iu¨kn-en-s‚tbm A°m-U-anIv
Iu¨kn-en-s‚tbm at‰-sX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚tbm GsX-¶nepw
\nIm-bØns‚tbm, Hcp sshkv-˛-Nm≥k-esd \nb-an-°p-∂-Xn-\p-th≠n Nm≥k-e¿
\nb-an® Hcp IΩn‰n Dƒs∏sS k¿Δ-I-em-im-e-bpsS IΩn-‰n-bp-sStbm bmsXmcp
{]hr-Ønbpw As√-¶n¬ \S-]-Snbpw GsXmcp ka-b-Øpw,—
(i) Aß-s\-bp≈ GsX-¶nepw A[n-Im-c-ÿm-\-Øn-s‚-tbm, \nIm-b-Øn-
s‚-tbm, IΩn-‰n-bp-sStbm GsX-¶nepw AwK-߃ bYm-hn[n sXc-s™-Sp-°-s∏-´n
-´n-s√-¶ntem \nb-an-°-s∏-´n-´n-s√-¶ntem \ma-\n¿t±iw sNø-s∏-´n-´n-s√-¶ntem
tIm˛-Hm]v‰v sNø-s∏-´n-´n-s√-¶ntem at‰-sX-¶nepw Imc-W-Øm¬ IΩn‰n cq]o-I-cW
ka-bØv A[n-Im-c-ÿm\w Gs‰-Sp-°m≥ As√-¶n¬ AXns‚ tbmK-Øn¬ ]s¶-Sp-
°p-hm≥ e`y-a-√m-Xn-cn-°p-Itbm As√-¶n¬ GsX-¶nepw Hcp hy‡n H∂n¬
IqSp-X¬ A[n-Im-c-ÿm-\-ß-fn¬ Hcw-K-am-bn-cn-°p-Itbm As√-¶n¬ AXns‚ cq]o-I-
c-W-Øn¬ at‰-sX-¶nepw \yq\-X-I-fp-s≠-¶ntem AXns‚ AwK-ß-fpsS HutZym-Kn-I-
ÿm-\-Øn¬ Ht∂m AXn¬ IqSp-Xtem Hgnhp-Iƒ D≠m-bn-cn-°p-Itbm ; As√-¶n¬
92
(ii) ]cn-K-W-\-bn-en-cn-°p∂ hnj-b-Øns‚ KpWsØ _m[n-°m-sX,
Aß-s\-bp≈ GsXmcp A[n -Im -c -ÿm-\-Øn-s‚tbm \nIm-b-Øn-s‚tbm
IΩn-‰n-bp-sStbm \S-]-Sn-{I-a-Øn¬ Fs¥-¶nepw {Ia-t°-Sp-Iƒ ;
F∂o Imc-W-ß-fm¬ am{Xw Akm-[p-hm-b-Xmbn Icp-X-s∏-Sm≥ ]mSp-≈-X-√.
84. k¿Δ-I-em-im-em ]co-£-Iƒ kw_-‘n®v A≤ym-]-I¿ apX-em-b-h-cpsS
I¿Øhyw.—(1) k¿Δ-I-em-im-ebnse £a-X-bp-≈ DtZym-K-ÿt\m A[n-Imc
ÿm\tam At±-l-tØmSv Bh-iy-s∏-Sp∂ k¿Δ-I-em-im-e \S-Øp∂ Hcp
]co-£-bp-ambn _‘-s∏´ GsX-¶nepw tPmen sNøpI F∂Xv A^n-en-tb‰v
sNbvX Hcp tImtf-Pnse Hcp A≤ym-]-I-s‚tbm A≤ym-]-tI-Xc Poh-\-°m-cnse
Hcw-K-Øn-s‚tbm k¿Δ-I-em-im-ebnse Hcp DtZym-K-ÿ-s‚tbm A≤ym-]-I-s‚tbm
a‰p Poh-\-°m-c-s‚tbm I¿Ø-hy-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) A^n-en-tb‰v sNbvX Hcp tImtf-Pnse GsX-¶nepw A≤ym-]-It\m
AYhm- A≤ym-]-tI-Xc Poh-\-°m-cnse GsX-¶nepw AwKtam k¿Δ-I-em-im-ebnse
GsX-¶nepw DtZym-K-ÿ-t\m A≤ym-]-It\m a‰p- Po-h-\-°m-ct\m,—
(i) A^n-en-tb‰v sNbvX Hcp tImtf-Pnse Hcp A≤ym-]-Is‚tbm
A≤ym -] -tI -Xc Poh -\ -°m -cnse HcwKØns‚tbm kwK-Xn -bn¬,
CXn -te -°mbn k¿°m¿ {]m[n -Imcw sNbvX saUn -°¬ hnZym -`ymk
Ub-d-IvS-dp-sS-tbm, Bbp¿tΔZ saUn-°¬ hnZym-̀ ymk Ub-d-IvS-dp-sStbm tlmantbm
saUn-°¬ tImtf-Pp-I-fpsS I¨t{Sm-fnwKv B^o-k-dp-sS-tbm, AX-Xp-kw-K-Xn-t]m-se,
]Z-hn°v Xmsg-b-√mØ Hcp DtZym-K-ÿ-\pw; IqSmsX
(ii) k¿Δ-I-em-im-ebnse Hcp DtZym-K-ÿ-s‚tbm A≤ym-]-I-s‚tbm
a‰p Poh-\-°m-c-s‚tbm kwK-Xn-bn¬ sshkv Nm≥k-e¿°pw t_m≤yw hc-Ø-°-
hÆw aXn-bmb ImcWw IqSmsX k¿Δ-I-em-ime-bnse £a-X-bp-ff DtZym-K-ÿt\m
A[n-Im-cÿm\-tam Bh-iy-s∏-Sp-tºmƒ k¿Δ-I-em-ime \S-Øp∂ GsX-¶nepw
]co£ kw_-‘n® GsX-¶nepw tPmen sNøphm≥ hnk-Ω-Xn-°p-I-bm-sW-¶n¬,
Abmƒs°-Xn-cmbn FSp-°m-hp∂ at‰-sX-¶nepw \S--]-Sn°v lm\n IqSmsX,
]co£ XobXn apX¬ XpS-ßp∂ c≠p-am-k-°m-e-tØ°v iº-fhpw _Øbpw
Abmƒ°v \jvS-s∏-Sp-∂-Xm-Wv.
hni-Zo -I -cWw —
—
(i)
i ;
93
(ii) k¿Δ-I-em-im-ebnse Hcp DtZym-K-ÿ-s‚tbm A≤ym-]-I-s‚tbm
Poh-\-°m-c-s‚tbm kwK-Xn-bn¬, sshkv̨ Nm≥k-e-dpw—]pd-s∏-Sp-hn-t°-≠-Xm-Wv.
(4) (2)-˛mw D]-h-Ip-∏p{]-Im-c-ap-ff bmsXmcp \jvS-s∏-S¬ DØ-chpw
AXp-aqew _m[n-°-s∏-Sm-hp∂ Bƒ°v ]-d-bm-\p-ffXp ]d-bp-hm-\p-ff Hcp
Ah-kcw \¬ImsX ]pd-s∏-Sp-hn-°m≥ ]mSp-f-f-X-√.
(5) (2)-˛mw D]-h-Ip-∏n¬ ]cm-a¿in-°p∂ Hcp DØ-c-hp-aqew k¶-S-
a-\p-`-hn-°p∂ GsXm-cmƒ°pw, Aß-s\-bp-ff DØ-c-hns‚ Hcp ]I¿∏v \¬Inb
XobXn apX¬ Adp-]Xp Znh-k-Øn-\Iw, A∏-te‰v ss{S_yq-W¬ apºmsI A∏o¬
t_m[n-∏n-°m-hp-∂-Xpw, A∏-te‰v ss{S_yq-W-en\,v _‘-s∏´ I£n-Iƒ°v ]dbm-\p-
f-fXp ]d-bp-hm-\p-ff Hcp Ah-kcw \¬In-b-Xn-\p-ti-jhpw Bh-iyam-Ip∂
Aß-s\-bp-ff IqSp-X¬ At\z-j-W-Øn-\p-ti-jhpw, AXn-t∑¬ AXv DNn-X-sa∂v
Icp-Xp∂ Aß-s\-bp-ff DØ-chv ]mkm-°m-hp-∂-Xpam-Wv.
85. -tkh\ hyh-ÿ-Iƒ.—(1) Cu Hm¿Un-\≥kntem AXp-{]-Im-ctam
a‰p-hn-[-Øn¬ hyh-ÿ-sN-bvXn-́ p-ff {]Im-c-sam-gnsI, k¿Δ-I-em-im-ebnse iºfw
hmßp∂ Hmtcm DtZym-Kÿt\bpw A≤ym-]-It\bpw tcJm-aq-e-amb DØ-c-hp-hgn
\nb-an-t°-≠-Xm-Wv.
(2) (1) -˛mw D]-h-Ip-∏n¬ ]cm-a¿in-®n´p -ff tcJm-aq -e-amb DØ-c-hv
cPn-kv{Sm-dpsS ASp-°¬ kq£n-t°-≠Xpw AXns‚ Hcp ]I¿∏v _‘-s∏´
DtZym-K-ÿt\m A≤ym-]-It\m \¬tI-≠-XpamWv.
(3) k¿Δ-I-em-im-ebnse GsX-¶nepw DtZym-K-ÿt\m A≤ym-]-It\m
As√-¶n¬ k¿Δ-I-em-im-etbm XΩn-ep-ff GsXmcp X¿°hpw k¿Δ-I-em
-im-ebpsStbm _‘-s∏´ DtZym-K-ÿ-s‚tbm A≤ym-]-I-s‚tbm A`y¿∞-\-bnt∑¬,
Xocp-am-\-Øn-\mbn A∏-te‰v ss{S_yq-W-en\v d^¿ sNtø-≠-Xm-Wv.
86. -s]≥j\pw C≥jz-d≥kpw t{]mhn-U‚ v ^≠pw.— k¿Δ-I-em-ime,
AXns‚ DtZym-K-ÿcpsSbpw A≤ym-]-IcpsSbpw AXns‚ \nb-{¥-W-Ønepw tkh-
\-Ønepw Dff a‰v Poh-\-°m-cpsSbpw KpW-Øn-\p-th≠n, k¿°m-cns‚ ap≥Iq-́ n-bp-ff
AwKo-Im-c-tØm-Sp-IqSn C≥jz-d≥kv, s]≥j≥, t{]mhn-U‚ v ^≠v F∂o Imcy-
߃°pth-≠nbpw AXn\v bp‡-sa∂p tXm∂p∂ a‰v KpW-߃°p-th-≠nbpw
Hm¿Un -\≥kp-Iƒaqew \n¿Æ-bn -°-s∏-Sm -hp∂ Aß-s\-bp -ff coXn -bn¬
A\p-tbm-Py-amb hyh-ÿ-Iƒ, D≠m-t°-≠-Xm-Wv.
94
87. sk\-‰n-t‚bpw Kth-WnwKv Iu¨kn-en-t‚bpw A°m-U-anIv Iu¨kn-en-
t‚bpw \S-]-Sn-{Iaw.— cPn-kv{Sm¿ sk\-‰n-t‚tbm Kth-WnwKv Iu¨kn-en-t‚tbm
A°m-U-anIv Iu¨kn-en-s‚tbm GsXmcp tbmK-Øn-s‚bpw XobXn apX¬ Hcp
amk-Øn-\Iw, Aß-s\-bp-ff tbmK \S-]-Sn{I-aßfpsS ]I¿∏p-Iƒ k¿°m-cn-\v,
Ab®p sImSp-t°-≠-Xm-Wv.
88. k¿Δ-I-em-imebpsS ]cn-tim-[\ \S-Øn-∏n-°p-∂-Xn\v k¿°m-cn-\p-ff
A[n -Imcw.— (1) k¿°m-cn\ v Ah¿ \n¿Z v - tZ -in -°p∂ Xc -Øn -ep -ff
Bsf-s°mt≠m Bfp -I -sf -s°mt≠m k¿Δ-I -em -imetbbpw, AXns‚
sI´n-S-ß-tfbpw, emt_m-d-´-dn-I-tf-bpw, {KŸ-im-e-I-tf-bpw, Bip-]-{Xn-I-tf-bpw,
D]-I-c-W-ß-tfbpw, k¿Δ-I-em-ime \S-Øn-t∏m-cp-∂tXm AwKo-Imcw \¬In-btXm
A\p-aXn \¬In-b-tXm, AXp-ambn A^nentb‰v sNbvXtXm Bb GsXmcp
ÿm]-\-ß-tf-bpw, IqSmsX k¿Δ-I-em-ime \S-Øn-bn-´p-ff {]h¿Ø-\-ß-tfbpw
kw_-‘n®v ]cn-tim-[\ \S-Øn-∏n-°p-∂-Xn-\pw, k¿Δ-I-em-imebpambn _‘-s∏´
GsXmcp ImcysØ kw_-‘n®pw At\z-jWw \S-Øn-∏n-°p-∂-Xn\pw Ah-Im-i
-ap-≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) k¿°m¿, (1)-̨ mw D]-h-Ip-∏p-{]-Im-cw- GsX-¶nepw \S-]-Sn-sb-Sp-°p-∂-Xn\v
apºv Aß-s\-bp-ff ]cn-tim-[-\tbm At\z-j-Wtam \S-Øn-∏n-°p-∂-Xn\v Ah¿
Dt± -in -°p∂p F∂Xv kw_-‘n -®p -ff t\m´okv k¿Δ-I -em -imebv°v
\¬tI-≠Xpw AhnsS {]Xn\n[o-I-cn -°-s∏-Sp -∂-Xn\v k¿Δ-I-em-imebv°v
Ah-Im-i-ap-≠m-bn-cn-°p-∂-Xpam-Wv.
(3) (1)-˛mw D]-h-Ip-∏p-{]-Im-c-ap -ff ]cn-tim-[-\tbm At\z-j-Wtam
\S-Øn-b-Xns‚ ^ew k¿°m¿, Kth-WnwKv Iu¨kn-ens\ Adn-bn-t°-≠-Xpw,
AXn-t∑¬ Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚ A`n -{]mbw Adn -™-Xn -\p -ti-jw,
k¿°m-cns‚ A`n-{]m-b-߃ sk\-‰n-t\bpw Kth-WnwKv Iu¨kn-ent\bpw
Adnbn-t°≠Xpam-Wv.
(4) (1) - ˛mw D] -h -Ip -∏p - {] -Im -c -ap -ff GsX-¶nepw ]cn -tim -[ -\
bpsStbm At\z -j -WØns‚tbm ^eØnt∑-ep -ff sk\-‰n -t‚bpw
Kth-WnwKv Iu¨kn-ent‚bpw A`n-{]mb߃ k¿°m¿ ]cn-K-Wn®-Xn-\p-ti-jw,
C°m-cy -Øn¬ FSp -t°-≠-Xmb \S -] -S n -sb°pdn® v k¿Δ-I -em -imesb
D]-tZ-in-°m-hp∂Xm-Wv.
(5) (1)-˛mw D]-h-Ip-∏p-{]-Im-c-ap-ff ]cn-tim-[-\-bp-sStbm At\z-j-W
Øns‚tbm ^eØnt∑-¬ Kth-WnwKv Iu¨kn-¬ FSp-°m-\p-t±-in-°p-∂tXm
FSp-Øn-́ p-f-ftXm Bb \S-]Sn Fs¥-¶nepw Ds≠-¶n¬, AXv k¿°m-cn\v dnt∏m¿ v́
sNtø-≠-Xm-Wv.
95
(6) (5) -˛mw D]-h-Ip-∏p - {]-Im-c-ap -ff Hcp dnt∏m¿´v, AXn-t∑-ep-ff
sk\-‰ns‚ A`n-{]m-bw klnXw k¿°m¿ \n¿t±-in-°m-hp∂ Aß-s\-bp-ff
ka-b-Øn-\Iw ka¿∏n-t°-≠-Xm-Wv.
(7) (4)-̨ mw D]-h-Ip-∏n¬ ]cm-a¿in-®n-́ p-ff Fs¥-¶nepw \S-]-Sn- k¿°m-cn\v
Xr]vXn-I-c-amIpwhn[-Øn¬ -sk\-t‰m Kth-WnwKv Iu¨kn-tem, \ymb-amb
ka-b-Øn-\Iw, FSp-°m-Xn -cp -∂nSØv sk\-t‰m Kth-WnwKv Iu¨kn-tem
C°m-cy-Øn¬ \¬Inb Fs¥-¶nepw hni-Zo-I-c-Wtam t_m[n-∏n® \nth-Z-\tam
]cn-K-Wn-®-Xn-\p-tijw k¿°m-cn\v AXn\v bp‡-sa∂v tXm∂p∂ Aß-s\-bp-ff
\n¿t±-i-߃ ]pd-s∏-Sp-hn-°m-hp-∂Xpw B \n¿t±-i-߃ sk\-‰pw Kth-WnwKv
Iu¨knepw ]men-t°-≠-Xp-am-Wv.
89. k¿Δ-I-em-imebpsS {]h¿Ø-\-sØ-∏‰n At\z-jn-°m≥ IΩo-js\
\nb-an -°¬.—(1) k¿°m-cn\v, Kk-‰n¬ {]kn-≤-s∏-Sp -Øp∂ DØ-c-hp-aqew
sNb¿am\pw k¿°m-cn\v \nb-an -°m-hp∂ A©n¬ Ihn-bmØ a‰w-K-ßfpw
AS-ßnb Hcp IΩoj≥ k¿Δ-I-em-imebpsS {]h¿Ø-\-sØ-∏‰n At\z-jn-°p∂-Xn\v
GXp-k-a-bØpw cq]o-I-cn -°m-hp-∂Xpw, Cu Hm¿Un-\≥kv {]m_-ey-Øn¬
h∂XobXn apX¬ ]Øp h¿jw Ign -bp -tºmgpw, AXn -\p -tijw Hmtcm
]Øp h¿jw Ign-bp-tºm-gpw, IΩo-j≥ cq]o-I-cn-t°-≠Xpw Aß-s\-bp-ff
DØ-c -hn¬ IΩo-j≥ A\p-h¿Øn-t°≠ \S-]Sn{Ia-ßfpw AS-ßn -bn -cn -
t°-≠-Xp-am-Wv.
(2) (1)-̨ mw D]-h-Ip-∏p {]Imcw cq]o-I-cn-®n-́ p-ff IΩo-j≥—
(i) At\z-j-W-hp-ambn _‘-s∏´ Ime-b-f-hn¬ k¿Δ-I-em-imebpsS
{]h¿Ø\w ;
(ii) k¿Δ-I-em-imebnse tImtf-Pp-I-fp-tSbpw hIp-∏p-IfptSbpw
kmº-ØnI ÿnXn-bpƒs∏-Sp∂ k¿Δ-I-em-imebpsS kmº-Øn-I-ÿnXn ;
(iii) k¿Δ-I-em-imebpsS Imcy-ß-fn¬ ]cn-jvIm-c-߃ sIm≠p-h-cp-∂
-Xn -\p -ff Img vN -∏m -tSm -Sp -IqSn Cu Hm¿Un -\≥kn -setbm Ãm‰yq -´p -Iƒ,
Hm¿Un-\≥kp-Iƒ, dKp-te-j-\p-Iƒ, ss_em-Iƒ F∂n-h-bn-setbm hyh-ÿ-I-fn¬
hcp-tØ≠ GsX-¶nepw am‰w ; IqSmsX
(iv) k¿°m¿ IΩo-j\v d^¿ sNøm-hp∂ a‰p-Im-cy-ß-fn-t∑-epw,
At\z-jWw \S-tØ-≠Xpw dnt∏m¿´v ka¿∏n-t°-≠Xpw AXn\p bp‡-sa-∂v
tXm-∂p-∂ Aß-s\-bp-ff ip]m¿i-Iƒ k¿°m-cn\v \¬tI-≠-Xp-am-Wv.
(3) IΩo-js‚ (2)-˛mw D]-h-Ip-∏p-{]-Im-c-ap-ff dnt∏m¿´pw ip]m¿ibpw
In´p -tºmƒ k¿°m¿ Aß-s\-bp -ff dnt∏m¿´pw ip]m¿ibpw Kth-WnwKv
Iu¨kn-ens‚ ]cn-K-W-\bv°pw dnt∏m¿´n-\p-ambn DS≥Xs∂ \¬tI-≠Xm-Wv.
96
(4) Kth-WnwKv Iu¨kn-¬ IΩo-js‚ dnt∏m¿´pw ip]m¿iIfpw
]cn-K-Wn-®-Xn-\p-tijw AXns‚ dnt∏m¿ v́ k¿°m-cn\v ka¿∏n-°pIbpw sNbvXm¬
DS≥ Xs∂ k¿°m¿ Kth-WnwKv Iu¨kn-ens‚ dnt∏m¿´v ]cn-K-Wnt°-≠Xpw
X߃°v bp‡-sa∂p tXm∂p∂ Aß-s\-bp-ff DØ-c-hp-Iƒ ]m m-t°-≠-Xpw,
AXv Kk-‰n¬ ]c-ky-s∏-Sp-Øm≥ CS-bm-t°≠-Xp-am-Wv.
90 . N´ßƒ D≠m-°p -hm≥ k¿°m-cn -\p -ff A[n -Im -c -߃.—(1)
k¿°m-cn\v Kk‰v hn⁄m-]-\w-aqew Cu Hm¿Un-\≥kv {]Imcw k¿°m-cn\v
\¬In-bn-´p-f-ftXm k¿°m-cns‚ ta¬ Npa-Øn-bn-´p-f-ftXm Bb A[n-Im-c-߃
hn\n-tbm-Kn-°p-∂-Xn-\pw, I¿Ø-hy-߃ \n¿Δ-ln-°p-∂-Xn-\p-ap-ff Bh-iy-Øn-te-°mbn
Cu Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ°v hncp-≤-a-√mØ N -́߃ D≠m-°m-hp-∂-Xm-Wv.
(2) Cu hIp -∏p - {] -Imcw D≠m-°nb GsXmcp N´hpw AXv
D≠m-°nbXn\p -tijw Ign -bp -∂{X thKw, \nb -a -k` ktΩ-f -\ -Øn -em -
bn-cn-°p-tºmƒ AXns‚ apºmsI Hcp ktΩ-f-\-Øntem XpS¿®-bm-bp≈ c≠v-
ktΩ-f-\-ßfntem s]Sm-hp-∂, BsI ]Xn-\mev Znh-k-°m-e-tØ°v hbvt°-≠Xpw,
A{]-Imcw AXv - GXv ktΩ-f -\ -Øn¬ hbv°p -∂pthm B ktΩ-f -\tam
sXm´-SpØp hcp∂ ktΩ-f-\tam Ah-km-\n-°p-∂-Xn\papºv, \nbak` {]kvXpX
N´Øn¬ Fs¥-¶nepw cq]-t`Zw hcp-Øp-Itbm As√-¶n¬ B N´w D≠m-t°-≠-
Xn-s√∂v Xocp-am-\n-°pItbm sNøp-∂-]£w B N -́Øn\v AXn-\p-ti-jw, AXXp
kwK-Xn-t]m-se, Aßs\ cq]-t`-Z -s∏-Sp -Ønb cq]-Øn¬ am{Xw {]m_eyw
D≠m-bn-cn -°p-Itbm As√-¶n¬ bmsXmcp {]m_-ey-hpw C-√m-Xn-cn -°p-Itbm
sNøp-∂Xpw BIp-∂p ; F∂n-cp-∂m-epw, Aß-s\-bp-ff GsX-¶nepw cq]-t`-Z
-s∏-Sp -Øtem d±m-°tem B N´-{]-Imcw apºv sNbvXn-´p -ff GsX-¶nepw
kwK-Xn-bpsS km[p-Xbv°v `wKw hcm-Ø-hn-[-Ønembn-cn-t°-≠-Xm-Wv.
91 . sshj-ay -߃ \o°w sNøp -∂Xn -\p -ff A[n -Im -c - w .—(1)
k¿Δ-I-em-imebnse GsX-¶nepw A[n-Imc ÿm\-Øns‚ BZy-cq-]o-I-c-W-Ønt\m
]p\¿cq-]o-I-c-W-Ønt\m As√-¶n¬ a‰p hn[-Øntem Cu Hm¿Un-\≥knse
hyh-ÿ-Iƒ°v {]m_eyw \¬Ip-∂-Xn¬ Fs¥-¶nepw sshjayw D≠m-Ip-∂-]-£w,
k¿°m-cn-\v, DØ-chpaqew, Cu Hm¿Un-\≥knse hyh-ÿ-Iƒ°v hncp-≤-a-√mØ,
B sshjayw \o°w sNøp∂ Bh-iy-Øn-te-°mbn, Bh-iy-sa∂v AXn\v tXm∂p-
∂-Xp-amb GXp Imcyhpw sNøm-hp-∂-X-mWv:
F∂m¬ Cu D]-h-Ip∏v {]Imcw bmsXmcp DØ-chpw Cu Hm¿Un-\≥kns‚
{]mcw-̀ -Xo-b-Xn -ap-X¬ c≠p-h¿j-°m-e-Øn-\p-tijw ]pd-s∏-Sp-hn-°m≥ ]mSp-f-f-X-√.
97
(2) (1)-̨ mw D]-h-Ip∏v {]Imcw ]pd-s∏-Sp-hn® GsXmcp DØ-chpw AXv
]pd-s∏-Sp-hn-®-Xn-\p-tijw Ign-bp-∂-{X-thKw \nb-a-k` ktΩ-f-\-Øn-em-bn-cn-
°p-tºmƒ AXns‚ apºmsI, Hcp ktΩ-f-\Øntem XpS¿®-bm-bp-ff c≠v
ktΩ-f -\ -ß-fntem s]Sm -hp∂ BsI ]Xn -\me v Znh -k-°m -e -tØ°v
hbvt°-≠Xpw, A{]-Imcw AXv GXv ktΩ-f-\-Øn¬ hbv°p-∂pthm B
ktΩ-f-\tam AXn\p sXm -́SpØp hcp∂ ktΩ-f-\tam Ah-km-\n-°p-∂-Xn\p apºv
\nb-a-k` DØ-c-hn¬ Fs¥¶nepw cq]-t`Zw hcp-Øp-Itbm As√-¶n¬ B DØ-chv
D≠m-t°-≠-Xn-s√∂v Xocp-am-\n-°p-Itbm sNøp-∂-]£w B DØ-c-hn\v AXn-\p-tijw,
AXXp kwK-Xn-t]m-se, Aßs\ cq]-t -̀Z-s∏-Sp-Ønb cq]-Øn¬ am{Xw {]m_eyw
D≠m-bn-cn-°p-I-tbm, As√-¶n¬ bmsXmcp {]m_-eyhpw C√m-Xn-cn-°p-Itbm sNøp-∂-
Xp-am-Wv; F∂n-cp-∂m-epw, Aß-s\-bp-ff GsX-¶nepw cq]-t`-Z-s∏-Sp-Ø-tem,
d±m-°tem B DØ-chv {]Imcw apºv sNbvXn-´p-ff GsX-¶nepw kwK-Xn-bpsS
km[pXbv°v `wKw hcmØ hn[-Øn-em-bn-cn--t°-≠-Xm-Wv.
A≤ymbw XII
CS-°me hyh-ÿ-Iƒ
92. CS-°me hyh-ÿ-Iƒ.—(1) Cu Hm¿Un-\≥kv {]m_-ey-Øn¬ hcp∂
XobXn apX¬ Bdp-am-k-Øn-\p-f-fntem k¿°m¿ hn⁄m-]\whgn \n¿t±-in-°p∂
Hcp h¿j-Øn¬ Ihn-bm-sX-bp-ff Aß-s\-bp-ff Zo¿Ln-∏n® Ime-b-f-hn-\p-f-fntem
k¿Δ-I-em-im-e-bpsS Kth-WnwKv Iu¨kn-epw a‰v A[n-Im-c-ÿm-\-ßfpw
cq]o-I-cn-°p-∂-Xn-\p-ff {Iao-I-c-W-߃ \S-Øp-∂Xv Cu Hm¿Un-\≥kv {]Imcw
\nban-°-s∏´ BZysØ sshkv Nm≥k-e-dpsS I¿Ø-hy-am-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
(2) Cu Hm¿Un -\≥kn¬ F¥p -Xs∂ AS-ßn -bn -cp -∂mepw, Cu
Hm¿Un-\≥kv {]Imcw bYm-hn[n Hcp A[n-Imc ÿm\sØ cq]o-I-cn-°p-∂-Xp-hsc
Cu Hm¿Un -\≥kv {]Im -c -ap -ff Aß-s\-bp -ff A[n -Im -cÿm-\ -Øns‚
GsX-¶nepw A[n-Im-c-ßfpw I¿Ø-hy-ßfpw hn\n-tbm-Kn-°p-∂-Xn\pw \n¿Δ-ln-
°p-∂-Xn\pw th≠n BZysØ sshkv Nm≥k-e¿°v GsX-¶nepw DtZym-K-ÿ-
s\-tbm, GsX-¶nepw IΩn-‰n-sbtbm Xm¬°m-en-I-ambn \nb-an-°m-hp-∂-Xm-Wv.
(3) Cu Hm¿Un-\≥kntem, Cu Hm¿Un-\≥kn≥ Iogn¬ D≠m-°nb
Ãm‰yq -´p -I-fntem Hm¿Un-\≥kpI-fntem dKp-te-j-\p -I-fntem F¥p-Xs∂
AS-ßn-bn-cp-∂mepw, Cu Hm¿Un-\≥kv {]m_-ey-Øn¬ hcp∂ Xob-Xn°v sXm´p-
apºv Cu Hm¿Un -\≥knse ]´n -I -bn¬ hn\n¿t± -in -®n -´p -ff GsX-¶nepw
k¿Δ-I-em-im-e-I-fn¬ sshZy-im-kv{X-Ønepw A\p-_‘ imkv{X-ßfnepw Hcp
_ncp-Z-Øn-\mbn ]Tn-®p-sIm-≠n-cn -°p-I-bm-bn-cp∂ GsXmcp hnZym¿∞n°pw
Aß-s\-bp-ff ]co-£-bpsS ^e-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ tbmKyX t\Snb
Abmƒ°v _‘-s∏´ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS sshZy-im-kv{X-Ønepw A\p-_‘
imkv{X-ß-fn-ep-ap-ff _ncpZw \¬tI-≠-Xm-Wv.
98
93. -d-±m-°epw Hgn-hm-°-epw.-—(1) 2009-˛se tIcf Btcm-Ky-Øn\pw
A\p-_-‘- im-kv{X-߃°pw D≈ k¿Δ-I-em-ime Hm¿Un-\≥kv (2009-˛se 25)
CXn-\m¬ d±m-°n-bn-cn-°p∂p.
(2) Aßs\ d±m-°n-bncp-∂m¬ Xs∂bpw, {]kvXpX Hm¿Un-\≥kv {]Imcw
sNbvX GsX-¶nepw Imcytam FSpØ GsX-¶nepw \S-]-Sntbm Cu Hm¿Un-\≥kv
{]Imcw sNbvXtXm FSp-ØtXm Bbn Icp-X-s∏-tS≠-Xm-Wv.
]´nI
{Ia-\-º¿ k¿Δ-I-em-im-e-bpsS t]cv
1 tIcf k¿Δ-I-em-im-e, Xncp-h-\-¥-]p-cw.
2 alm-flm-Km‘n k¿Δ-I-em-im-e, tIm -́bw.
3 Imen-° v́ k¿Δ-I-em-im-e, tImgn-t°mSv.
4 IÆq¿ k¿Δ-I-em-im-e, IÆq¿.
5 sIm®n imkv{X kmt¶-XnI k¿Δ-I-em-im-e, sIm®n.
6 {io. i¶-cm-Nmcy kwkvIrX k¿Δ-I-em-im-e, Ime-Sn.
B¿. Fkv. Khm-bv,
Kh¿Æ¿.
(icn-Ø¿÷a)
kZm-inh `´v, sI.
\nb-ah-Ip∏v AUo-j-W¬ sk{I-́ -dn.