Qui duis, praesent velit exerci blandit facilisi!

Waldemar MachaaZasady farmakoterapii w stanach nagego zagroenia zdrowotnego. Podanie lekw drog doyln, dominiow, podskrn, dotchawicz, doustn, doodbytnicz i wziewn oraz doszpikow - przy uyciu gotowego zestawu.

Klinika Anestezjologii i Intensywnej TerapiiUniwersytecki Szpital Klinicznyim. Wojskowej Akademii Medycznej-CSW

Wojskowe Centrum Ksztacenia Medycznegoim. gen. bryg. Stefana Hubickiego

Color coding

Color coding

Wskazania do podania lekw w warunkach bojowychObraenia ciaa, spowodowane urazem.Umierzenie blu spowodowanego operacj.Amputacja urazowa.Rany postrzaowe.Cikie oparzenie.Zespoy zmiadenia.Dugie oczekiwanie na ewakuacj.Umierzanie blu w okolicznociach strat masowych i spodziewanego niepomylnego zejcia (stany terminalne).Zanim podasz lekUPEWNIJ SI, E:To waciwy chory, lub ranny (zapytaj, sprawd ID card i niemiertelnik).Zamierzasz poda waciwy lek (zapytaj o uczulenie, sprawd dokadnie opakowanie, nie podawaj leku, ktry nie ma oznaczenia).Zamierzasz poda waciw dawk leku.Podajesz lek o oznaczonej porze.Podajesz lek waciw drog:Powierzchniow.Przezluzwkow (nos, odbytnica).Wziewn.Doustn.rdskrn.Podskrn.Dominiow.Doyln (JEELI PODAJESZ LEK IV MUSISZ BY PEWIEN, E NADAJE SI DO PODAWANIA IV.Jeeli podajesz lek kobiecie, zapytaj czy nie jest w ciy.

Zanim podasz lekZapoznaj si z jego charakterystyk:Mechanizmem dziaania (spodziewanymi korzyciami z jego uycia).Wskazaniami i przeciwwskazaniami.Moliwoci wystpienia reakcji uczuleniowych (agodne, umiarkowane, cikie):wid.Pokrzywka.Obrzk naczyniopochodny.Wstrzs anafilaktyczny.Objawy uboczne.Objawy toksyczne.Lekozaleno:Fizyczna.Psychiczna.Tolerancja lekowa.Interakcje lekowe.

Jak wyglda pokrzywka i odczyn miejscowy?...

Masywny odczyn poprzetoczeniowy (krew WBB)Skrny odczyn alergiczny po podaniu leku (rokuronium).Interakcje lekowe, co to znaczy?Addycja:2+2=4.Synergizm:2+2=7.Antagonizm:2+2=2.System metryczny, masa, objtoPrzeliczniki:1 yeczka do herbaty (tsp)5 mililitrw (ml)5 cubic centimeters (cc); cm31 yka do zupy (Tbsp)15 ml15 cc; cm31 uncja pynu (oz)30 ml30 cc; cm3100 ml1 decylitr (dL)1000 ml1 litr (L)1 kilogram (kg)1000 gramw (g)1 gram (g)1000 miligramw (mg)1 miligram (mg)1000 mikrogramw (g); mcg1 g0,001 mgLeki podawane doustnie

Inhalatory

InhalatoryJak to zrobi?Leki podawane powierzchniowo (skra, luzwki)

Leki podawane powierzchniowo (skra, luzwki)Jak to zrobi?Leki podawane powierzchniowo (luzwki)

Wskazania do podania fentanylu przezluzwkowo:Przytomni ciko ranni (po urazie).Dla umierzania ostrego blu.Uczuleni na morfin.Nie podawa u rannych, ktrzy otrzymali morfin.Leki podawane powierzchniowo (luzwki)Przymocuj lizaka do rodkowego palca (z dawk 800, albo 1600 mcg) przy pomocy plastra.Wprowad lizaka do ust.Jeeli ranny ley w pozycji bezpiecznej lizak powinien znajdowa si na grnej rce.Jak to zrobi?Leki podawane doodbytniczo, droga przezluzwkowa

Leki podawane doodbytniczo, droga przezluzwkowaJak to zrobi?Leki podawane dotchawiczoMoliwo podania lekw JEDYNIE wwczas, jeeli uyto:Rurki intubacyjnej (chory jest zaintubowany).Uyto urzdze nadgoniowych (np. maski krtaniowej).

Leki podawane dotchawiczoWLANE, czyli:Wazopresyna.Lignokaina.Atropina.Nalokson.Epinefryna (Adrenalina).Zalecenia ERC 2010,Stezenie, jakie osiagnie w surowicy lek podany dotchawiczo, jest nieprzewidywalne, a optymalna dawka dotcha-wicza wiekszosci lekow jest nieznana.

Podczas RKO rownowazna dawka adrenaliny podana dotchawiczo jest 310 razy wyzsza niz dawka dozylna.

Niektore badania na zwierzetach sugeruja, ze nizszy poziom adrenaliny, osiagany, gdy lek jest podawany dotchawiczo, moze wywoywac przejsciowy efekt -adrenergiczny, ktory spowoduje hipotensje i obnizenie cisnienia perfuzji wiencowej.

W obliczu cakowicie nieprzewidywalnych stezen osoczowych lekow podawanych dotchawiczo, przy zwiekszonej dostepnosci wasciwego sprzetu do dostepu doszpikowego, droga dotchawicza nie jest juz zalecana.

Podawanie lekow z wykorzystaniem nadgosniowych urzadzen udrazniajacych drogi oddechowe jest jeszcze mniej wiarygodne i nie powinno by stosowane. Dostp doszpikowy

Dostp doszpikowy

Dostp doszpikowy; FAST I

Dostp doszpikowy; EZ-IO; Vidacare

Dostp doszpikowy; EZ-IO; VidacareJak to zrobi?Wprowadzenie FAST 1 w FOB Ghazni: 2012 rokLeki podawane doszpikowoPyny infuzyjne:Krystaloidy (0,9% NaCl, PWE, Sol. Ringeri).Koloidy (6% HAES).WLANEA, czyli:Wazopresyna.Lignokaina.Atropina.Nalokson.Epinefryna (Adrenalina).Amiodaron.NIGDY nie podawa roztw. hiperosmolarnych:Stona glukoza.Stona sl np. HyperHAES.Igy

Strzykawki i igy

Dawkowanie lekwMikrogramach.Miligramach.Gramach.mg/kg/godz.mg/kg/min.g/kg/min.g/kg/godz.Przygotowanie leku:W odpowiedniej strzykawce (ml).Odpowiednio oznakowanej.W odpowiednim steniu:g/ml.mg/ml.g/ml.Zabezpieczonej przez zabrudzeniem.Przygotowanie lekw do podania w iniekcjiUmyj rce (o ile to moliwe).Za rkawiczki (niejaowe).Otwrz opakowanie i wyjmij strzykawk.Oznacz strzykawk (opisz j).Otwrz opakowanie i wyjmij ig (nie zdejmuj osony ostrza).Wyjmij ampuk z lekiem i sprawd raz jeszcze rodzaj leku.Przygotuj ampuk z 0,9% NaCl (rozpuszczalnik).Spryskaj rodkiem odkaajcym szyjk ampuki (one-cut point) i odczekaj ok. 30-90 sek.Zam szyjki ampuek.Zdejmij oson igy, nabierz lek oraz uzupenij strzykawk 0,9% NaCl do objtoci opisanej na strzykawce.Zabezpiecz ig i bd gotw do podania leku.Droga podskrnaMaa objto leku - < 1ml.Krtka iga o maej rednicy (24-26G i -1).

Droga podskrnaJak to zrobi?Sprawd tosamo chorego.Wykonuj iniekcj u chorego, ktry przynajmniej siedzi, a najlepiej ley.Sprawd zlecenie i lek (przejrzysto, osad, itp.).Umyj rce.Przygotuj strzykawk i ig oraz nabierz lek.Przygotuj miejsce iniekcji (aseptyka).Wprowad ig pod ktem 45 stopni i zaaspiruj, upewniajc si, e nie aspirujesz krwi.Podaj lek.Usu ig.Przetrzyj rodkiem odkaajcym miejsce iniekcji.Sporzd raport.Iniekcja podskrna - filmDroga dominiowaPolecana dla deponowania lekw w objtoci ok. 5 ml.Dusze igy o nieco wikszej rednicy.Kt wprowadzenia igy ok. 90o.

Droga dominiowaJak to zrobi?Sprawd tosamo chorego.Wykonuj iniekcj u chorego, ktry przynajmniej siedzi, a najlepiej ley.Sprawd zlecenie i lek (przejrzysto, osad, itp.).Umyj rce.Przygotuj strzykawk i ig oraz nabierz lek.Przygotuj miejsce iniekcji (aseptyka).Wprowad ig pod ktem 90 stopni i zaaspiruj, upewniajc si, e nie aspirujesz krwi.Podaj lek.Usu ig.Przetrzyj rodkiem odkaajcym miejsce iniekcji.Sporzd raport.Iniekcja dominiowa - filmDroga doylna, co podawa?MORFINAWskazania:Stan po urazie (przed podaniem koniecznie oceni rednic renic i reakcje na wiato).Silne dolegliwoci blowe.Spodziewany dugi czas oczekiwania na ewakuacj.Przeciwwskazania (wzgldne zachowa ostrono):Nieprzytomno (cikie urazy mzgu).Niedrono drg oddechowych.Oparzenie drg oddechowych.Rany grnych drg oddechowych.Astma oskrzelowa.Rozlege obraenia klatki piersiowej.Wstrzs.Alergia.Pamita:e morfina:Predysponuje do nudnoci i wymiotw.Moe spowodowa pokrzywk i wystpienie widu skry.O monitorowaniu oddechu i stanu przytomnoci.Droga doylna, co podawa?MORFINADrogi podania:Doylna. Dominiowa.Dawkowanie:Wojsko Polskie IM autostrzykawka (20 mg).US Army:IV 5 mg (jeeli brak efektu po 10 min) poda kolejne 5 mg.IM Injektor 5-10 mg.IM auto-injektor: 10 mg

Wenflony

Rodzaj kaniulirednica(mm)Gauche(G)Przepyw(ml/min.)Neoflon0,62413Venflon 0,82231Venflon1,02064Venflon1,21880Venflon1,417125Venflon1,716180Venflon2,014270Dostp doylny obwodowy, czy centralny?Kaniulacje obwodowe.Kaniulacje centralne dostp do bezporedniego spywu yy gwnej grnej, lub dolnej; yy centralne ulegaj zapadniciu w w hipowolemii i po zatrzymaniu krenia:ya szyjna wew.ya podobojczykowa.ya udowa.ya szyjna zewntrzna (+/-).Dostp doylny, kanon.GENERALNA ZASADA:Zawsze nakuwaj y:W miejscu, w ktre si wkujesz za pierwszym razem.Kaniul o najwikszej moliwej rednicy.Dostp doylny obwodowy, czy centralny?

Dostp obwodowy, gdzie nakuwa?Koczyna grna.

Dostp doylny obwodowyJak to zrobi?Kaniulacja yy obwodowej w warunkach szpitalnych - WAM dDostp obwodowy, gdzie nakuwa?Koczyna dolna.

Dostp obwodowy, a centralnyNakucie yy szyjnej zewntrznej moe si odbywa jedynie w wyjtkowych sytuacjach!!!:Kaniulacja yy szyjnej zewn. prawej - FOB Ghazni, listopad 2012

Przygotowanie do przetaczania pynw infuzyjnych

Pyny infuzyjne temperatura i prdko wlewu

Przygotowanie lekw do podania w infuzjiJak to zrobi?Przygotowanie lekw do podania i podczanie pynw infuzyjnych - BAXTERPrzygotowanie lekw i pynw infuzyjnych do anestezji - WAM.Droga doylna, przetaczanie pynwWskazania:Leczenie odwodnienia.Uzupenianie objtoci wewntrznaczyniowej (krwotok, oparzenie, biegunka, wymioty).Uzupenienie elektrolitw.Podawanie lekw.ywienie.Uzupenianie witamin.Objto krwi krcej (EBV estimated blood volume)WiekObjto (ml/kg)Wczeniak100Noworodek90Dziecko w wieku przedszkolnym80Dziecko w wieku szkolnym75Dorosy70Hematokryt 40%Hematokryt RBC (PRBC) zwykle ok. 60%Ile wody w nas?...

Podstawowe zapotrzebowanie na pynyFormua oparta na masie ciaa w odniesieniu do doby:100 ml/ kg dla pierwszych 10 kg/ 24 godz.50 ml/ kg na drugie 10 kg/ 24 godz.20 ml/ na kady nastpny kg/ 24 godz. < 60 r.15 ml/ na kady nastpny kg/ 24 godz. > 60 r.

Przykad:100 kg; < 60 r100 kg; > 60 r1000,01000,0500,0500,01600,0, bo 80x20 ml1200,0, bo 80x15SUMA: 3100,02700,0

Podstawowe zapotrzebowanie na pyny

Korekta w zalenoci od:Gorczka12,5%/ kady 1oC.Poty10-25%.Hiperwentylacja10-60%Przykad:60 rGorczka390 ml340 ml/ kady oC.Poty310-770 ml270-670 ml.Hiperwentylacja310-1800 ml270-1600 ml.Straty krwi spowodowane obraeniami ciaa

Puco:1000 ml (kada strona)Wtroba:2000 mlMiednica:>5000 mlUdo:2000 mlPodudzie:1000 mlRami:800 mlledziona:2000 mlPrzedrami:400 mlKrystaloidymEq/ lRodzaj preparatuNa+K+Cl-ZasadaCa2+Mg2+pHkcal/ lOsmolarnoECF (osocze)138510827537,412Izotoniczny5% Glukoza------4,5200HipotonicznyJonosteril Basic49,124,949,110-2,54,5-5,5200Hipertoniczny 10% Glukoza------4,5400Hipertoniczny0,9% NaCl154-154---6,0-IzotonicznyMleczan Ringera1304109283-6,5-IzotonicznyRoztwr Ringera w 5% Glukozie1304109283-200HipertonicznyPWE1404106452,514,5-7,5IzotonicznySterofundin1404106452,51-IzotonicznyKoloidyOsoczeHemohes 6%Voluven(Fresenius-Kabi)Tetraspan(BBraun)Volulyte(Fresenius-Kabi)Hextend(Hospira) pH: 5,9Na+ (mmol/ l)142154154140137143K+ (mmol/ l)4,5--443Ca2+ (mmol/ l)2,5--2,5-5Mg2+ (mmol/ l)0,85--11,50,9Cl- (mmol/ l)103154154118110124HCO3-(mmol/ l)24-----Mleczan (mmol/ l)1,5----28Octan (mmol/ l)---2434-Jabczan (mmol/ l)---5--Osmolarno (mOsm/ l)295310308296286,5307Koloid (g/ l)Biako 30-52Skrobia 60Skrobia 60Skrobia 60Skrobia 60Podstawy do zrozumienia izo-, hiper- i hipoosmii

http://www.machala.info