TEKİRDAĞ İLİ YATIRIM DESTEK VE TANITIM STRATEJİSİ

1. ANA METİN

1.1. MEVCUT DURUM

Üretim Durumu

Gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), bir ülkenin ekonomik büyüklüğünün birkaç ölçütünden biridir ve bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman içinde, üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değeridir. Kişi başına düşen GSYH ise; bir ülkede yaşayan insanların ortalama refah düzeyini ifade eden bir kavramdır. Kişi başına düşen milli gelir, bir ülkenin mevcut milli gelir değerinin o ülkenin nüfusuna bölünmesi ile hesaplanır.

Ortalama refah düzeyini ifade eden bu önemli değişkenin Tekirdağ ili ve Türkiye’deki değerleri Şekil 1’de karşılaştırıldığında, 2004-2014 periyodu boyunca Tekirdağ ilindeki Kişi Başı GSYH’ın Türkiye’deki GSYH’tan daha yüksek olduğu görülmektedir.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

35 000

Türkiye Tekirdağ

Yıllar

TL

Şekil 1 İl Bazında Kişi Başına Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, 2004-2014

Kaynak: TÜİK, 2014.

1

GSYH’ın Tekirdağ ilindeki iktisadi faaliyet kollarına göre cari fiyatlarla dağılımına bakıldığında ise; Sanayi Sektörünün %50’lik bir oran ile lider konumda iken, bunu %32’lik bir pay ile Hizmet Sektörü ve %6’lık daha düşük bir pay ile Tarım Sektörünün takip ettiği görülmektedir (Şekil 2).

6%

50%32%

12%

Tarım Sanayi Hizmet Vergi-Sübvansiyon

Şekil 2 Tekirdağ İli İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Cari Fiyatlarla GSYH Dağılımı (%)Kaynak: TÜİK, 2014.

Tekirdağ ilindeki İktisadi Faaliyet Kollarına Göre GSYH ile Türkiye’ye ait değerler karşılaştırıldığında; Sanayi Sektörünün Türkiye değerlerinin açık ara üstünde olmasına karşın sırasıyla Tarım ve Hizmet Sektöründe Türkiye değerlerinin altında kaldığı görülmektedir.

Tarım

Sanayi

Hizmet

Vergi-Sübvansiyon

0 10 20 30 40 50 60

Türkiye Tekirdağ

Şekil 3 Tekirdağ ve Türkiye İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Cari Fiyatlarla GSYH Dağılımı Karşılaştırması (%)Kaynak: TÜİK, 2014.

2

Türkiye’de GSYH Payı En Yüksek Olan İlk 15 İl incelendiğinde ise Tekirdağ ili % 1,4 pay ile 13. Sırada yer almaktadır.

Şekil 4 Türkiye’de GSYH Payı En Yüksek Olan İlk 15 İlKaynak: TÜİK, 2014.

İlde İş Gücüne Katılım Oranı, İşsizlik Oranı ve İstihdam Oranı

İl nüfusunun yarısından fazlasının iş gücüne katılımı söz konusu iken istihdam oranı bu oranın

biraz altında kalarak %52’lerde seyretmektedir. İşsizlik oranı Türkiye ortalamasının

altındadır.

Tablo 1 Tekirdağ İlinde İş Gücüne Katılım Oranı, İşsizlik Oranı ve İstihdam Oranıİşgücüne katılma oranı (%) 56,7İşsizlik oranı (%) 7,2İstihdam oranı (%) 52,6

Kaynak: TÜİK, 2014.

İlde istihdam edilenlerin çoğunluğu hizmet sektöründe yer alırken, %36’lar ile sanayi sektörü

2.büyük istihdam alanını yaratmakta ve tarım sektörü de %17 ile son sırada yer almaktadır.

17.20%

36.20%

46.60%

Tarım İstihdamıSanayi İstihdamıHizmet İstihdamı

Şekil 5 Tekirdağ İlinde İstihdamın Sektörel DağılımıKaynak: TÜİK, 2014.

3

Sanayi

Tekirdağ ilinde sanayi işletmelerinin; % 22’si mikro ölçekli, % 43’ü küçük ölçekli % 29’u orta ölçekli, % 6’sı büyük ölçekli işletmeler olup sektörel dağılıma bakıldığında işletmelerin büyük çoğunluğu Tekstil, Gıda ve Makine Sektöründe faaliyet göstermektedir.

2014 yılı sonu itibariyle Tekirdağ ilinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 1.485, kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 105.798’dir. Ar-Ge birimi bulunan firma sayısı 195, kalite kontrol birimi olan firma sayısı 573’tür.

Ülkemiz üretiminin tekstilde % 10’u, margarinde % 25’i, rafine ayçiçeği yağında % 20’si, beyaz eşyada % 25’i, kağıt ve ambalajda % 40’ı, işlenmiş deride % 37’si İlimizden sağlanmaktadır.

Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde yer alan kuruluşlardan 4’ünün merkezi, 45’inin ise şubesi Tekirdağ ilinde faaliyet göstermektedir.

Gıda

Teks

til

Deri

Kim

ya

Met

al

Mak

ine

Plas

tik

Kağı

t ve

Ağaç

Mad

en

Diğe

r

Ener

ji

15%

24%

9%6%

9% 11%6% 7%

10%

2% 1%

Şekil 6 Tekirdağ İlinde Sanayinin Sektörel DağılımıKaynak: TÜİK, 2014.

4

Hizmet

Tekirdağ tarih, kültür ve doğal güzellikleriyle önemli bir turizm potansiyeline sahiptir. Bu potansiyelin kullanıldığını söylemek tam olarak mümkün değildir. İstanbul gibi Türkiye’nin en büyük metropolüne yakın olan kentin turizme yönelik tanıtımı konusundaki çabaların yetersizliği yanında turizme yönelik altyapı yatırımların eksikliği turizmin gelişimi önündeki engellerin başında gelmektedir. Aşağıdaki tablolara bakıldığında; ile giriş yapan turist sayısı ile mevcut yatak kapasitesinin başa baş olması ve tüm tesislerin aynı kalitede hizmet vermiyor olması dolayışla altyapının mutlak bir suretle geliştirilmesi gerekmektedir.

Tablo 2 Tekirdağ İli Sınır Giriş-Çıkış İstatistikleriLİMAN HAVALİMANI

YILI YERLİ YABANCI GÜNÜ-BİRLİK

YERLİ YABANCI

GİRİŞ ÇIKIŞ GİRİŞ ÇIKIŞ GİRİŞ ÇIKIŞ GİRİŞ ÇIKIŞ2013 3413 3212 676 679 14949 247 365 4026 39172014 (Haziran Ayı Sonu)

1169 1477 310 395 6466 53 40 933 916

Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.

Tablo 3 Turizm Yatırımı Belgeli Tesisler, 2014 Haziran Ayı Sonu İtibariyleTESİSİN TÜRÜ SAYISI YATAK KAPASİTESİ YEME-İÇME

KAPASİTESİOtel 5 920 2215

Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.

Tablo 4 Turizm İşletmesi Belgeli Tesisler, 2014 Haziran Ayı Sonu İtibariyleTESİSİN TÜRÜ SAYISI YATAK KAPASİTESİ YEME-İÇME

KAPASİTESİKonaklama Tesisi 20 2598 3365Yeme-İçme Tesisi 4 - 1565Seyahat Acentesi 38 - -Toplam 62 2598 4930

Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.

5

Tarım

Tekirdağ ilinin yüzölçümünün %64’ünün tarımsal faaliyete uygun olması, yıllık yağış miktarının ve ekolojinin bitkisel üretim için oldukça uygun olması, birim alandan alınan verimin Türkiye ortalamasının üzerinde olması, tarıma dayalı sanayinin gelişmiş olması, AB ülkeleri ve İstanbul gibi pazarlara yakın olması, tarımsal mekanizasyon gücünün yüksek olması, yeniliklere açık çiftçi varlığı ilde tarım sektörünün cazibesini artırmaktadır.

Tablo 5 Tekirdağ İli Tarım Alanları Mevcut Durumu (Dekar)Toplam Alan 4.005.382,38

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı 3.851.562,00

Nadas Alanı 364

Sebze Bahçeleri Alanı 44.500,00

Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı 108.891,00

Süs Bitkileri Alanı 65,38

Kaynak: TÜİK, 2016.

Tekirdağ ilinde 2015 yılında yetiştirilen sebze ve meyvecilik ürünleri tarla ürünleri üretim miktarlarının tonaj olarak oldukça altında kalmış olup bu da çiftçilerin hala tarla ürünlerini yetiştirme eğiliminde olduğunun göstergesidir.

Tablo 6 Tarla Ürünleri VerileriÜrün Adı 2002 Üretim (ton) 2015 Üretim (ton)

1 Buğday 669.018 737.2842 Ayçiçeği 224.311 260.7533 Arpa 88.475 69.9084 Şekerpancarı 60.222 9.768

Kaynak: TÜİK, 2015.

Tablo 7 Meyvecilik VerileriÜrün Adı 2002 Üretim (Ton) 2015 Üretim (Ton)

1 Üzüm 73.641 35.8172 Elma 821 9.7953 Zeytin 48.29 9.6734 Armut 622 3.3865 Kiraz 507 2.308

Kaynak: TÜİK, 2015.

Tablo 8 Sebze Üretim VerileriÜrün Adı 2002 Üretim (Ton) 2015 Üretim (Ton)

1 Karpuz 76.781 48.4522 Kavun 11.215 14.6503 Soğan 90.850 9.5264 Domates 20.130 9.0265 Hıyar 1.270 2.823

6

Kaynak: TÜİK, 2015.

Tekirdağ ilinde hayvancılık büyükbaş, küçükbaş, kümes hayvancılığı ve arıcılık alanlarında yoğunlaşmıştır. Büyükbaşta sığır(kültür), küçükbaşta koyun(yerli) kümes hayvancığında ise yumurta tavuğu sayısı en fazla olan cinslerdir. Arıcılık ise bölgede son yıllarda gelişmekte olan bir alandır. Tekirdağ’ın Marmara Denizine kıyısı olmasına rağmen, ilde deniz ürünlerini işleyen bir işletme bulunmamaktadır.

Tablo 9 Tekirdağ İli Hayvancılık VerileriHayvan Adı Adet

Büyükbaş Sığır (Kültür) 126.922Manda 1.293Sığır(Melez) 10.614Sığır(Yerli) 1.859

Küçükbaş Koyun (Yerli) 146.125Keçi(Kıl) 62.311Koyun(Merinos) 93.963

Kümes Yumurta Tavuğu 770.557Hindi 8.650Kaz 7.634Ördek 9.144

Arıcılık Arıcılık 57140(kovan)Kaynak: TÜİK, 2016.

İlin Dış Ticaret (İhracat/İthalat) Yapısı

İlin dış ticaretinde son 5 yıl göze önüne alındığında ihracatta sürekli bir artış gözlemlenirken,

ithalat eğiliminde bir düşüş görülmektedir. 2012 den itibaren ihracatın ithalatı karşılayamadığı

dikkati çekerken; 2015 yılından sonra ihracat ve ithalat başa baş bir hal almıştır. İhracatın

ithalatı karşılama oranının artırılması ve ihracatın artırılması adına ilde çalışmalara

başlanması gerektiği aşikârdır.

2012 2013 2014 2015 20160

500,000,000

1,000,000,000

1,500,000,000

2,000,000,000

2,500,000,000

3,000,000,000

İhracat İthalat

TL

Şekil 7 Son 5 Yılın İhracat & İthalat EğilimiKaynak: TUİK, 2016.

7

İlde hem ihracat hem ithalat söz konusu olduğunda tüm ana sektörler içerisinde imalat sanayi

açık ara öne çıkmaktadır. Bunun dışında tarım ve ormancılık ürünlerinin ithalat rakamları da

dikkat çekmektedir.

Tarım ve ormancılık

Madencilik ve taşocakçılığı

İmalat sanayi

Toptan ve perakende ticaret

Gayrimenkul, kiralama, ve iş faaliyetleri

0 200,000,000 400,000,000 600,000,000 800,000,000 1,000,000,000

255,222

7,959,066

922,440,849

1,445,571

42,183,166

4,098,830

842,408,117

9,988,317

734

İthalat Dolar İhracat Dolar

Şekil 8 Tekirdağ İli ISIC Sınıflanmasına Göre Dış Ticaret VerileriKaynak:TUİK, 2016.

İldeki ihracat ve ithalatın sektörel dağılımına bakıldığında ise tekstil ürünleri ihracatta,

kimyasal ürünler ise ithalatta açık ara baskın sektörler olarak görülmektedir. Kimyasal

ürünlerin ithalatının azaltılması konusunda, yerli üretimin teşviki gibi konuların ele alınması

ve bir strateji oluşturularak uygulamaya konması önem arz etmektedir.

Tablo 10 Tekirdağ İlinde İhracat Hacmi En Yüksek 10 SektörIS44IC ISIC adı İhracat Dolar17 Tekstil ürünleri 183.838.17125 Plastik ve kauçuk ürünleri 130.340.75729 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat 116.253.18718 Giyim eşyası 99.950.54324 Kimyasal madde ve ürünler 67.532.32234 Motorlu kara taşıtı ve römorklar 65.596.91727 Ana metal sanayi 65.086.20715 Gıda ürünleri ve içecek 44.451.59936 Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler 43.315.31426 Metalik olmayan diğer mineral ürünler 40.489.510

Kaynak:TUİK, 2016.

Tablo 11 Tekirdağ İlinde İthalat Hacmi En Yüksek 10 SektörISIC ISIC adı İthalat Dolar24 Kimyasal madde ve ürünler 249.200.76129 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat 99.882.224

8

17 Tekstil ürünleri 92.484.68627 Ana metal sanayi 89.576.46921 Kağıt ve kağıt ürünleri 60.855.35725 Plastik ve kauçuk ürünleri 47.931.6371 Tarım ve hayvancılık 41.644.16526 Metalik olmayan diğer mineral ürünler 34.704.01831 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli mekina ve cihazlar 27.934.78736 Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler 27.283.647

Kaynak:TUİK, 2016.

Lojistik

Trakya Bölgesi gelişmiş karayolu ve demiryolu ağı, limanları, havaalanı ve stratejik konumu ile güçlü bir ulaşım altyapısına sahip, erişilebilirliği yüksek bir bölgedir. İlin öne çıkan lojistik altyapı özellikleri şu şekildedir:

Uluslararası karayolu bağlantıları, km²’ye düşen otoyol ve bölünmüş yol uzunluğu miktarlarıyla Türkiye’nin önde gelen illerinden

Uluslararası Çorlu Havaalanı

Uluslararası 3 Liman: Tekirdağ, Martaş ve Asyaport.

Tem Otoyolu (Avrupa E-yolu) ile Avrupa’ya ve Anadolu’ya doğrudan bağlantı imkânı 563 km uzunluğunda karayolu ağı

Avrupa’yla uluslararası demir yolu bağlantısı

142 km uzunluğunda demiryolu ağı

İlin limanlarının mevcut durumu ile ilgili detay vermek gerekirse:

Barbaros‘ta bulunan ASYAPORT iskelesi yıllık 2.500.000 TEU‘ya varan kapasitesi ile Türkiye‘nin en büyük, Hamburg ve Rotterdam‘dan sonra Avrupa‘nın üçüncü büyük limanı, ayrıca yine Türkiye‘nin ilk transit konteyner limanıdır (İMEAK Deniz Ticaret Odası, 2015). Temmuz 2015‘te hizmete giren ASYAPORT limanının büyük konteyner gemilerinin yanaşmasına olanak sağlayan iskelesi ile İstanbul ve Bursa limanlarının yükünü hafifleteceği öngörülmektedir.

MARTAŞ Liman İşletmesi yurt dışından gelen hurda demiri kendi tesislerinde haddeleyerek inşaat demiri haline getirip iç ve dış piyasaya arz etmektedir. Bunun dışında genel kargo limanı, römorkör ve pilotaj hizmetleri de vermektedir.

Tekirdağ Liman İşletmesi, geniş makine ve ekipman parkının yanı sıra toplam 130 bin m² alanı, 2 km rıhtım uzunluğu, yıllık 3 milyon ton dökme yük ve 300 bin TEU/yıl konteyner kapasitesi, modern ekipmanları ve deneyimli kadrosuyla bölge sanayisine geniş olanaklar sunan örnek bir liman kompleksidir.

9

Tablo 12 Tekirdağ İli Limanları Genel ÖzellikleriELLEÇLENEN YÜK TÜRÜ

ELLEÇLEME KAPASİTESİ

LİMAN SAHASI m2

ASYAPORT KonteynerGenel KargoDökme Yük

2.500.000 TEU/YIL 320.000

MARTAŞ SıvıKuruGenel YükRo-RoKonteyner

5.000.000 TON/YIL 100.000

TEKİRDAĞ LİMAN İŞLETMESİ

Dökme YükSıvıElleçlemeKonteynerRo-Ro

3.000.000 TON/YIL 118.563

Kaynak: EROĞLU, 2016

Bölgenin ve ilin tek havalimanının mevcut durumu ise şu şekildedir:

1998 yılında hizmete giren Çorlu Havalimanı (Sivil/Askeri) 600 bin  yolcu kapasitesine sahip olup TR21 Bölgesi’nin tek hava alanıdır. Aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere yolcu, ticari ve yük uçaklarının sayısı 2017 yılı itibariyle iç hatlarda artış göstermiş olup, dış hatlarda herhangi bir hareket olmamıştır.

Tablo 13 Çorlu Havalimanı 2016-2017 İstatistiksel Verileri

2016 YILI OCAK AYI(Kesin Olmayan)

2017 YILI OCAK AYI(Kesin Olmayan) 2017/2016 (%)

İç Hat Dış Hat

Toplam

İç Hat

Dış Hat

Toplam

İç Hat

Dış Hat

Toplam

Yolcu 4.141 2.209 6.350 5.676   5.676 37 -100 -11

Ticari 44 27 71 46   46 5 -100 -35

Yük 28 257 285 38   38 36 -100 -87Kaynak: http://www.corlu.dhmi.gov.tr

Tablo 14 2014 Yılı Çorlu/ Tekirdağ Hava Ulaşım VerileriVeri Adet

10

İniş-kalkış yapan uçak sayısı / Toplam 19228İniş-kalkış yapan uçak sayısı / Türk 1077İniş-kalkış yapan uçak sayısı / Yabancı 218İniş-kalkış yapan uçak sayısı / Diğer 17933Yolcu sayısı / Toplam 122568Yolcu sayısı / İç hat gelen 60209Yolcu sayısı / İç hat giden 61816Yolcu sayısı / Dış hat gelen 320Yolcu sayısı / Dış hat giden 223Taşınan yük / Toplam 5410Taşınan yük / İç hat gelen 386Taşınan yük / İç hat giden 389Taşınan yük / Dış hat gelen 53Taşınan yük / Dış hat giden 4584

Kaynak: TUİK, 2014.

Her ne kadar güçlü bir altyapıya sahip olsa da; gerek limanların gerekse havaalanının atıllığının ortadan kaldırılması adına çalışmalarda bulunulması gerekmektedir.

İlin Öncelikli (Rekabet Gücü veya Gelişme Potansiyeli Yüksek) Sektörleri

Tekirdağ ilinde rekabetçilik potansiyeli taşıyan sektörlerin belirlenmesi amacıyla rekabet analizi yapılmış ve hazırlanacak stratejiler için girdi olması hedeflenmiştir. Rekabet gücüne sahip sektörler belirlenirken “Üç Yıldız Analizi” ve “Dış Ticaret Karneleri” çalışmalarından faydalanılmış ve kümelenme yaklaşımı çerçevesinde Danışman ve Ajans tarafından geliştirilen “Kümelenme Temelli Analiz” yöntemi kullanılmıştır.

Rekabet analizi çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen 3 yıldız analizi, dış ticarette öne çıkan sektörler ve kümelenme temelli analiz yönteminin bir arada değerlendirilmesi sonrası seçilen sektörler, o sektörlerdeki uzmanlarla derinlemesine mülakat ve düzenlenen çalıştay ile tartışılmış, sayısal analizin geçerliliği ve güvenilirliği test edilmiştir. Böylece ikinci bir eleme yapılmıştır.

Beyaz Eşya, Deri, Kauçuk ve Tekstil sektörleri tüm analizlerde öne çıkmıştır. Bununla beraber Tarım Makineleri ve Turizm sektörleri ise analizlerde öne çıkmamasına rağmen gerçekleştirilen görüşmeler ve Bölgenin öncelikleri göz önünde bulundurularak bu sektörlerin de analizinin yapılmasına karar verilmiştir.

Tablo 15 Sayısal Analizlerde Öne Çıkan SektörlerSektör 3 Yıldız Analizi Dış Ticaret Kümelenme Temelli

Beyaz Eşya X X X

Deri X X X

11

Gıda X X

İlaç X

Kağıt ve Kağıt Ürünleri X X

Kauçuk ve Kauçuk Ürünleri X X X

Lojistik X

Tarım Makineleri

Tekstil ve Hazır Giyim X X X

TurizmKaynak: Trakya Rekabet Analizi Raporu.

Tekstil ürünleri imalatındaki istihdamın %11’ine sahip olan Tekirdağ, giyim eşyaları imalatındaki istihdamın yalnızca %4’üne sahiptir. Tekstil ve hazır giyim sektörünün alt kırılımlarına baktığımızda da tekstil ürünleri imalatındaki yoğunlaşmanın giyim eşyaları imalatına göre daha fazla olduğu söylenebilir. Tekstil ürünlerinin bitirilmesi alanında Türkiye’de istihdam edilenlerin %27’si Tekirdağ’da çalışmaktayken yünlü dokumada da ülkedeki çalışan sayısının %22’si Tekirdağ’da çalışmaktadır. Tekirdağ, tekstil sektörünün dış ticaretinde de önemli bir yere sahiptir. Hazırlanan dış ticaret endeksinde 8 farklı başlıkta 6 ve üzerinde puan almıştır, bu faaliyet alanlarının her birinde ihracat yapan en az 20 sanayici bulunmaktadır. Tekstil ürünleri imalatında çok güçlü olan Trakya Bölgesi giyim eşyası imalatçıları için büyük bir avantaj sağlamaktadır.

Deri sektörü Trakya Bölgesinde Tekirdağ’da özellikle Çorlu’da kümelenmiştir. Deri ve ilgili ürünler imalatında Türkiye’de istihdam edilenlerin %7’si Tekirdağ’da çalışmaktayken, derinin tabaklanması ve işlenmesinde Tekirdağ’ın istihdamdaki payı %25’lere varmaktadır. Tekirdağ’da deri sektörünün toplam il istihdamından aldığı pay Türkiye genelindeki yoğunlaşmadan 15 kat daha fazladır. Deri ürünleri ihracatında da Tekirdağ, önemli bir yere sahiptir. 20’nin üzerinde sanayici sektördeki toplam ihracatın %30’undan fazlasını gerçekleştirmektedir.

Gıda sektörü NACE 2 kod seviyesindeki 3 yıldız analizinde 2 yıldız alsa da NACE 4 kod seviyesinde Edirne’de bitkisel ürünlerin imalatı, Tekirdağ’da dondurma imalatı ve yağ imalatı 3 yıldız almıştır. Firma ve çalışan sayılarını incelediğimizde de Bölgede birçok ilçede gıda ürünleri imalatında yoğunlaşmalar olduğu gözlemlenmektedir. Süthane işletmeciliği, süt ürünleri imalatı, ayçiçeği, çeltik, üzüm üretimi gıda sektöründe daha yoğun gözlemlenen faaliyet alanlarıdır.

Beyaz eşya ihracatında Türkiye’nin en rekabetçi illerinden biri olan Tekirdağ, Türkiye’deki ihracatın %30’undan fazlasını gerçekleştirmektedir. Elektrikli teçhizat imalatında Türkiye’deki istihdamın %9’u Tekirdağ’da yer almaktadır. Sektörün alt faaliyet alanlarına inildiğinde Tekirdağ’daki istihdamın payının ”elektrikli ev aletlerinin imalatında” %10’a, “elektrik motorları imalatında” %16’ya çıktığı görülmektedir. Elektrikli ev aletlerinde sektörün ildeki payının Türkiye geneline göre daha yoğun olduğu görülmektedir. Sektörün

12

Tekirdağ ilinin istihdamındaki oranı Türkiye genelinde bu sektörün sahip olduğu paydan yaklaşık 5 kat daha fazladır.

Trakya Bölgesi İlaç sektörünün önde gelen Bölgelerinden biridir. Sektörde istihdam edilenlerin %16’sı Tekirdağ’da %9’u Kırklareli’de çalışmaktadır. Tekirdağ ve Kırklareli’de Türkiye geneline göre önemli bir yoğunlaşma görülmektedir. Kırklareli’nin uzmanlaşma oranı Tekirdağ’a göre çok yüksektir. Oranın çok yüksek olması Türkiye’deki en büyük ilaç üreticilerinden birinin Kırklareli’de yer alması ve ildeki toplam istihdamın Tekirdağ’a göre daha az olmasından kaynaklanmaktadır. Tekirdağ, eczacılık ürünleri ihracatının %10’undan fazlasını gerçekleştirirken, Tekirdağ ve Kırklareli Türkiye’deki toplam ilaç ihracatının yaklaşık %20’sini yapmaktadır.

Tekirdağ, kauçuk sektöründe ülke genelinde öne çıkan illerden biridir. Bölgedeki yoğunlaşma Çorlu ve Çerkezköy’de görülmektedir. Türkiye genelinde diğer kauçuk ürünler imalatındaki istihdamın %11’i Tekirdağ’da gerçekleşmektedir. Sektör ihracatında Türkiye’nin en rekabetçi illerinden biri olan Tekirdağ, 20’den fazla ihracat yapan sanayicisiyle kauçuk ve kauçuktan eşya ihracatının %30’undan fazlasını gerçekleştirmektedir.

Kağıt ve karton sektöründeki istihdamın %7’sini gerçekleştiren Tekirdağ, sektörün ihracatında da önemli illerden biridir. İhracat yapan 20’nin üzerinde sanayici toplam sektör ihracatının %20’den fazlasını gerçekleştirmektedir. Sektör oyuncuları bölgede mekansal olarak belirli bir ilçede kümelenmemiştir.

Lojistik sektörü, mevcut altyapısı, devam eden projeleri ile Trakya Bölgesi için büyük gelişme potansiyeli vaat etmektedir. Sektörün mevcut oyuncuları, taşıyıcılar ve depolama faaliyeti gösteren işletmeler Çorlu ve Çerkezköy ilçesinde yoğunlaşmaktadır.

Tarım makineleri ve turizm sektörleri analizlerde öne çıkmamakla beraber Bölgede gerçekleştirilen görüşmeler sonucu bir tarım bölgesi olan Trakya için tarım makineleri sektörünün önemli olması ve mevcut yığınları ile kümelenme potansiyeli olması nedeniyle çalışmaya dahil edilmiştir. Turizm sektörü de Bölgenin korunarak gelişmesi açısından önemli olduğu ve Bölgede önemli bir turizm potansiyeli olduğu Ajans tarafından yürütülen turizm master plan çalışması kapsamında saptandığından elmas analizine tabii tutulmuştur. Kauçuk, kağıt ve ilaç sektörlerinin ise rekabet edebilme yeteneğine sahip olduğu düşünülmekle beraber bu sektörler orta vadeli çalışma programı çerçevesinde incelenecektir.

1.2. SORUN ALANLARI

1.2.1. Hâlihazırda Yaşanılan Sorunlar

1.2.1.1. Açıklamalar :

Tekirdağ İlinde hâlihazırda yaşanılan sorunlar yatırım ortamı ve yatırım sonrası sorunları olarak iki temelde incelenmiştir.

13

Yatırım Ortamı Sorunları

Tekirdağ İlindeki yatırım ortamı incelenirken sırasıyla yatırımcı bulma, imalat sektörü için yatırım alanı tahsisi, atıl yatırımlar ve tarım sektöründeki yatırım ortamı araştırılmıştır.İlde bulunan, yatırım sürecinde ruhsatlandırma yapan kamu kurumlarının potansiyel yatırımcılara yönelik herhangi bir tanıtım ve yol gösterim çalışması içersinde bulunmaması, reklamasyon eksiklikleri ön planda olup, ilgili potansiyel yatırımcılara ulaşılacak, yurtdışı literatürlerin taranmasına yönelik herhangi bir yol izlenmemesi de potansiyel yatırımcılara ulaşılmasında sorun teşkil etmektedir.İl’de Devlet tarafından sunulan yatırım arazisi mevcut değildir. Yıl içerisinde Milli Emlak Müdürlüğü tarafından yatırımcıya tahsis üzere kiralama veya satış metoduyla tahsile arz edilecek araziler topografik açıdan yatırımcıya uygun değildir. İlgili devlet kurumları tarafından arz edilen yatırım arazilerin alt yapıları bulunmamakla birlikte büyüklük açısından da tesis kurmak için yeterli değildir. Bir diğer sorun ildeki OSB’lerde bulunan parsellerin zilliyet sahipleri tarafından aşırı yüksek fiyatlara arz edilmesidir. Ayrıca OSB yönetimlerinin de (doluluk sebebiyle) arsa tahsisi yapamamaları nedeni ile yatırımcının başka bölgeye ve hatta başka ülkeye yatırım yapma kararı alması sebebiyle yatırım yapılamamaktadır. Yatırım arazisi bulmakta yaşanan sorunlara istinaden bir diğer sorun ise hali hazırda bulunan fakat kullanılmayan-atıl-yatırımların fazlalığıdır. Genel olarak, ildeki atıl yatırımlar iki temel hususta incelenebilmektedir. İlk olarak, zilliyeti özel şahıslara ait olan atıl yatırımlara bakıldığında aile içi anlaşmazlıklar, hukuki sorunlar, ildeki iş gücü yetersizliği vb. nedenler ön plana çıkmıştır. Detaylı olarak incelendiğinde ise atıl yatırımların imalat sektöründe yoğunlaştığı görülmektedir. Bu yoğunlaşma turizm sektöründe kısmen daha az olmuştur. Kamu yatırımları incelendiğinde görülen atıl kalma sorunu liman işletmeciliğinde karşımıza çıkmaktadır. İlde hali hazırda 3 adet liman işletmesi bulunmaktadır. Bunlara ek olarak Tekirdağ-İstanbul Otoyolu’nun 15. kilometresinde atıl durumda olan bir liman işletmesi bulunmaktadır. Toplamda 400 dönüm hinterlant arazisine sahip olan bu limanın deniz tarafı hâkimiyeti Ulaştırma Bakanlığı kontrolünde iken, kara tarafı Tekirdağ Büyük Şehir Belediyesi hâkimiyetinde olması nedeniyle hukuki sorunlara yol açmıştır. Ayrıca, Tekirdağ şehir merkezinde bulunan bir adet yat limanı kira bedellerinin yüksek olması ve bölgede yat turizmi olmaması sebebiyle; şehir merkezinde bulunan bir diğer liman ise özelleştirilmesinde yaşanan sorunlardan ötürü atıl durumdadır. Yukarıda belirtildiği üzere Tekirdağ İli yatırım ortamı bakımından pek çok sorunla karşılaşmaktadır. Hali hazırda yatırım yapılan sanayi bölgelerinde yaşanan sorunlar da aşağıda belirtilmiştir.Çerkezköy OSB ve Avrupa Serbest Bölge dışında bulunan toplam 12 OSB’deki alt yapı çalışmaları sonlandırılmamıştır. Detaylı olarak incelendiğinde, OSB müdürlüklerinin yeni İmar Kanunu değişikliği ile ortaya çıkan 18.madde çerçevesinde yeni parselasyon çalışmaları, Devlet desteklerini bilmemeleri, bütçe ve uzman çalışan yetersizliği gibi sorunlar yatırım yerlerinin altyapı çalışmalarını güçleştirmiştir. OSB müdürlükleri yukarıda bahsedilen sebeplerden ötürü aidat tahsilâtında da güçlüklerle karşılaştıklarından inşa etmekle yükümlü oldukları arıtma tesisi, sosyal tesisler, yollar gibi temel ihtiyaçlarını giderememektedirler. Tarım sektörü de yatırım ortamı açısından sorunludur. Yapılan toprak analizi çalışmalarına rağmen il çiftçisi ürün çeşitlendirilmesi konusunda ön yargılı olup; yıl içerisindeki tarımsal üretimlerde ara ürün ekimine sıcak bakmamaktadır. En çok üretilen buğday ve ayçiçeği

14

ürünlerinde dahi, yeni tohum çalışmalarını takip etmemekte, kullanmamaktadır. Her ne kadar, Tekirdağ İli toprak yapısı %80 oranında I. Ve II. Sınıf toprak çeşidine sahip olsa da nadas sürelerinin kısıtlı olması ve sürekli aynı ürünün ekilmesi toprak değerlerinin düşmesine sebebiyet vermektedir. Yatırım Sonrası Sorunları

İl genelinde yatırım sonrası yaşanan sorunlar incelenirken görülen en temel sorunlar üretim tesislerindeki verimsizlik, kurumsallaşma eksikliği, kalifiye eleman bulunamaması, katma değerli üretim yapılmamasına müteakiben dış ticaret kapasitesizliğidir.Tekirdağ ilinde bulunan yaklaşık 2000 üretim tesisinin birçoğunda kurumsallaşma ve kurumsal kapasite yönetimi bulunmamaktadır. Bu tesislerin hemen hepsinde akrabalar, tanıdıklar vasıtası ile işletme yönetimi yapılmakta olup; profesyonel yönetim esasları kullanılmamaktadır. Bu durum firmaların küreselleşen dünya ile rekabet edememesi, üretim kapasitelerinin potansiyellerini anlayamamaları vb. sorunlarına yol açmaktadır. İmalat sektörü bu sorunun yaşandığı en temel sektördür. En temel sorun olarak karşımıza çıkan kurumsallaşma sorunu üretim tesislerinin verimliliğini arttırmaya yönelik yapılması gereken modernizasyon çalışmalarını da etkilemektedir. Firmalar operasyonel ve idari verimlilik konularında da bilgi sahibi olmadıklarından ya da önem vermediklerinden verimli üretim yapamamaktadırlar. Yaşanan verimsizlik sorunu, imalat, hizmet ve işgücü piyasası olarak üç alt başlıkta incelenmektedir. İmalat sektöründe yaşanan verimsizliğin sebebi enerji temellidir. İl genelindeki sanayide eski tip enerji motorları ile üretim yapılmaya devam edilmektedir. Sanayici alternatif enerji kaynaklarına yönelmeyi ve yeni tip enerji motorları kullanmayı ekstra maliyet olarak görmemektedir.Fabrikaların yoğunlaşmış olduğu ilçelerdeki sosyal yaşam seviyesinin ve kalifiye elemanlara ödenen ücretlerin düşüklüğü Tekirdağ’ın tercih edilmemesine sebep olurken, ilde bulunan kalifiye elemanların da bir saat sürüş mesafesindeki İstanbul’a göç etmelerine sebebiyet vermektedir.Kurumsal kapasitenin olmayışı beraberinde katma değeri olmayan ürünlerin üretilmesini ve neticesinde Dünya ile yarışılamayacak ürünlerin çıkmasına ve son olarak da dış ticaretin yapılmamasına kadar bir zincir halinde devam etmektedir. İlde ki sanayi üretiminin büyük bir çoğunluğunu elinde bulunduran Tekstil ve Tarımsal Sanayi üretiminde geleneksel metodların kullanılmaya devam edilmesi ve yukarıda belirtilen maddeler çerçevesinde üretime devam edilmesi sebebiyle katma değeri olmayan niteliksiz nihai ürünler üretilmektedir. Firmaların AR&GE çalışmaları yapmaktaki isteksizlikleri, gerekli mühendis ekibinin teminine yönelik çalışma yapmamaları, geleneksel, alışıla gelmiş ve yenilikçi olmayan ürün üretilmeye devam edilmesi ve dış ticaret için gerekli sertifikasyonların alınmaması da dış ticaret kapasitesinin düşük kalmasına yol açmıştır.

1.2.1.2. Tablo

No Sorun Alanı Yaşandığı Sektörler

15

1 İşletmelerde Verimlilik Sorunu İmalat Sektörü

2 Firmaların Dış Ticaret Yapabilme Kapasitelerinin Düşük Olması İmalat Sektörü

3 Girişimcilik Ekosisteminin Zayıf Olması Katma Değeri Yüksek Sektörler

4 Tarımsal ve Hayvansal Ürünlerin Çeşitliliğinin Kısıtlı Olması ve Markalaşma Sorunu Tarım ve Hayvancılık Sektörü

5 Katma Değerli Ürünlerin Üretiminin Düşük Olması Tekstil, İmalat, Tarım ve Tarımsal Sanayi

6 İnsan ve Yük Taşımacılığında Bölgedeki Havalimanı ve Limanların Atıl Kalması Lojistik Sektörü

1.2.2. Strateji Döneminde Yaşanması Muhtemel Sorunlar (Riskler)

1.2.2.1. Açıklamalar

Arsa Sahipliğinin Özel Sektörde Olması ve Verimli Tarım Arazilerinin Fazlalığı

Tekirdağ İlinde bulunan OSB’lerin hemen hepsi daha önceleri tarım arazisi olarak kullanılmakta iken, sanayileşme ile İl genelinde artan fabrikaların toprak yapısına bakılmaksızın ve kamulaştırma yapılmadan OSB’ye çevrilmesi sonucu ortaya çıkmış bölgelerdir. Ayrıca, hali hazırda OSB’lerde tapusu OSB Müdürlüklerinde olmayıp şahıs mülkiyetine ait birçok tarım arazisi bulunmakta olup, günümüz koşullarında ilgili bölgelerde bulunan arazi fiyatlarının ve kamulaştırma maliyetlerinin çok yüksek olması sebebiyle yatırımcıların bölgeye ilgisi azalmaktadır. İl genelindeki tarım arazisinin %80 oranında I. ve II. sınıf toprak çeşidinden oluşması ve Ergene Eylem Planı çerçevesinde tarım arazileri dışına üretim tesisi kurulmasının yasaklanmış olması da, gelecekte il genelindeki yatırım ortamını olumsuz etkileyecek bir diğer sebep olacaktır. Bütün bu sebepler, imalat sektörüne yönelik oluşturulabilecek eylem planlarını direkt olarak etkilemektedir.

Atıl Yatırım Sahiplerinin Keyfi Yaklaşımı

İmalat ve Depoculuk sektörlerinde atıl yatırımların yoğunlaşmış olduğu görülmektedir. Turizm sektöründe ki atıl yatırım tesisleri minimal düzeyde kalmış olup, mülk sahiplerinin ilgili yatırımlarının değerlendirmelerine karşı keyfiyeti söz konusudur. Ek olarak, gerek ailevi sebepler, gerekse finansal sorunlar sebebiyle il genelindeki atıl yatırımlara karşı strateji geliştirirken mülk sahiplerinin aşırı isteksiz olmaları kamu tarafından geliştirilecek stratejilerin pasifize edilmesine sebebiyet verecektir.

Aile Şirketlerinin Klasik İşletme Modellerini Bırakamaması

İmalat ve hizmet sektörlerine yönelik geliştirilen stratejilerin uygulanmasına yönelik karşılaşılan bir diğer sorun ise şirketlerin klasik işletme modellerini bırakıp kurumsallaşamamalarıdır. İlgili sektörlerdeki birçok şirketin yüksek potansiyel

16

barındırmasına rağmen, aile büyüğünün sözü dışına çıkılamaması ve kamu tarafından teklif edilen geliştirme ve kalkındırma modellerine sıcak bakılmaması neticesi ile istenilen stratejilerin uygulanması güçleşmektedir. Bu durum aile şirketlerinin Devlet ve AB projeleri yazmaları hususunda destek edilmeleri ve kendilerine ücretsiz geliştirici eğitimler teklif edilmesi halinde gün yüzüne çıkmaktadır.

Verimliliğine Geçiş İçin Gerekli Finansmanın Ayrılmaması ve Önemsememek

Tekirdağ İli sanayi elektriği tüketiminde öncü iller arasındadır. Ajans ve diğer kurumlar tarafından alternatif enerji kaynaklarının kullanılması yönünde sürekli bilgilendirmeler yapılmaktadır. Fakat, işletme görevlileri enerji motorlarının transformasyonunu ve ilgili diğer alternatif enerji kaynaklarının kullanılması yönünde finansman oluşturmamaktadırlar. Bu durumun en büyük sebeplerinin ilgili enerji yatırımlarının başlangıç maliyetlerinin yüksekliği, üretim dışı bir konu olarak algılanıp ehemmiyet gösterilmemesi ve üretimin durdurulması riski gösterilmektedir. Enerji verimsizliği dışında operasyonel, idari ve proses verimliliği konularında da yeterli önemi göstermemek ve finansman ayırmadaki isteksizlikte başlıca sebeplerden biridir.

Sertifikasyon eksiklikleri ve Dış ticaret alanında uzman personel eksikliği

Trakya Kalkınma Ajansı, ülkemizin 2023 yılı hedefleri kapsamında, Tekirdağ İlinde bulunan Kobileri dış ticaret ile tanıştırmaya yönelik, düzenli olarak dış ticaret eğitimleri düzenlemektedir. Bu stratejinin uygulanması esnasında gözlemlenen sorun firmaların ilgili sertifikasyonları almalarındaki isteksizlik ve dış ticaret konusuna hâkim personele sahip olmamaları olarak gözlemlenmiştir. Ajansın belirlediği dış ticareti arttırmaya yönelik olarak sağlanan bu kurs stratejisinin etkin olarak kullanılmasına yönelik en büyük üç sorun firmaların maliyet oluşturacağı düşüncesi ile konuya hakim personel istihdam etmemesi ve mevcut personelin eğitimi konusunda zaman, maliyet gibi kaygılar sebebiyle eğitimlere başvurulmaması olarak gözlemlenmiştir. Ayrıca, ihracat yapılmadan önce alınması gereken sertifikalara sahip olunmaması ve ilgili sertifikaların alınmasının maliyet yaratacağı kaygısı da bu eğitim stratejisinin uygulanması esnasında ortaya çıkacak bir diğer sorundur.

İl Genelinde Gelir Seviyesinin Yüksek Olması Sebebiyle Girişimciliğe Sıcak Bakılmaması

Trakya Kalkınma Ajansı tarafından 2016 yılı içersinde Tekirdağ İlinde toplamda 20 adet Kosgeb destekli Uygulamalı Girşimcilik Eğitimleri düzenlenmektedir. İl genelindeki girişimcilik kültürünün arttırılmasını hedefleyen bu çalışma 2017 yılında devam edecektir. Eğitimler devam ederken yaşanacak muhtemel sorunlardan en önemlisi Tekirdağ İlinde girişimcilik konusunun cazibe teşkil etmemesidir. Tekirdağ işgücü göstergeleri itibarıyla hem etkisi altında bulunduğu İstanbul’dan hem de ülke ortalamalarından daha yüksek değerlere sahiptir. İşgücüne katılma oranı ülke genelinde yüzde 49 düzeyinde iken, Tekirdağ’da bu oran yüzde 55 seviyesindedir. İmalat sanayii istihdamının sigortalı istihdam içerisindeki oranında Tekirdağ tüm iller içerisinde ilk sırada gelmektedir. Bu değişken itibarıyla ülke ortalaması yüzde 28,6 iken Tekirdağ’da bu oran yüzde 57,6’dır. Bu verilere ek olarak, İl genelindeki kişi

17

başı gelir seviyesinin yüksek olması sebebi de girişimcilik kültürüne olan ilginin az olmasına yol açmaktadır.

Alışılagelmiş Yöntem ve Üretim Tekniklerinden Vazgeçilmemesi Rol Model Eksikliği

Tarım sektörü Tekirdağ İlinin sınai üretiminden sonra en önemli ikinci geçim kaynağıdır. İlde alışagelmiş üretim tekniklerinin en çok rastlandığı sektör olan Tarım sektörü, Türkiye ayçiçeği ve buğday üretiminde tek başına önemli bir orana sahiptir. Fakat, toprak kalitesi bakımından bahsi geçen ürünler dışında katma değerli tarım ürünleri ekimi benimsenmemiştir. Trakya Kalkınma Ajansı olarak tarım sektöründe buğday ve ayçiçeği yerine ekilebilecek katma değerli tarım ürünleri raporu hazırlanmış ve çalıştayı yapılmış olmasına rağmen, Tekirdağ çifçisi yeni ürün denenmesi noktasında isteksiz kalmıştır. Katma değerli tarım ürünleri ekilmesi stratejisinin yaygınlaştırılması hususunda çalışmalar sürdürülmesi düşünülmesine rağmen, pratikte il genelinde yeni ürün denenmemesi sebebiyle çiftçiler alışılagelmiş tarım ürünleri olan buğday ve ayçiçeği ekiminden vaz geçmeyi benimsememektedirler.

Yatırımcılarla Network Kurmada Yaşanabilecek Zorluklar

Tekirdağ İlinde 1700’den fazla üretim tesisi bulunmakla birlikte, İl her gecen gün yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından daha çok bilinir hale gelmektedir. Ajansımız, İl’e yatırım çekilmesi hususunda farklı dillerde oluşturduğu yayımlar, hazırlanan tanıtıcı materyaller, il genelinde hâlihazırda yatırımı bulunan şirketlerin ziyaret edilmesi ile yatırımcılara ulaşmayı hedeflemektedir. Fakat, Dünya genelinde yatırım veya büyüme kararı almış şirketlere ulaşılamaması, hangi şirketin yatırım yapma potansiyelinin olduğunun öğrenilememesi, yatırım çekme konusunda ihtisaslaşmış jurnallerde reklam yapılmaması ve gerekli yatırım çekme araçlarının kullanılmaması gibi sebeplerden ötürü potansiyel yatırımcılarla network kurulması aşamasında bu tür sorunların yaşanması kaçınılmaz olmaktadır.

Finansman Eksikliği ve İşletme Sahiplerinin Katma Değeri Yüksek Ürün Üretimine Geçişteki İsteksizlikleri

Tekirdağ Sanayisi ağırlıklı olarak tekstil, alüminyum ve otomotiv yan sanayii üretimine dayanmaktadır. Tekirdağ YDO temelinde hayata geçirilen bir protokol çerçevesinde Uzay, Havacılık, Savunma ve Nükleer Enerji sektörlerinde yapılacak ithalatın engellenmesi için il genelinde bulunan ilgili şirketlere yönelik saha çalışması başlatılmıştır. Bu çalışma çerçevesinde bu sektörlerde üretim yapma potansiyeli barındıran 400 firma envanteri çıkartılması, kurulacak bir çatı şirket bünyesinde yine ilgili sektörlerde üretim yapmakta olan, MKE, TAI, HAVELSAN, ASELSAN, ROKETSAN gibi firmalara tedarik oluşturmak ve yapılacak yerli savaş uçağı, yolcu uçağı gibi stratejik üretimlerde Tekirdağ ili firmalarının ürün sağlamasına yönelik bir protokol hayata geçirilmiştir. Stratejinin uygulanması esnasında karşılaşılabilecek en büyük sorunlar, firmaların ilgili üretimleri yapmaları için modernize etmeleri gereken makinalarının finansmanına sahip olmamaları ve firmaların konuya genel isteksizliği olarak saptanmıştır.

İş Gücü Piyasalarındaki Demografik Problemler

18

Tekirdağ 2015 yılı itibari ile alınan net göçte binde 22 ile Türkiye birincisidir. İmalat ve hizmet sektöründe çalışmak için ilin aldığı göç, yapısı bakımından kalifiyesiz işçilerden oluşmaktadır. Bu durum işgücü piyasalarında işçi enflasyonu oluşturmaktadır. Trakya Kalkınma Ajansı olarak bu duruma yönelik Trakya Akademi ve Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi gibi programlar düzenlenmekte olup, İŞKUR ile birlikte meslek kursları açılması kararlaştırılmıştır. Bu kursların açılmasında karşılaşılacak en temel sorun asgari ücretle çalışan işçilerin mesai süresinde eğitim amacı ile tesisten ayrılabilme ihtimallerinin düşük olmasıdır.

Tekirdağ İli okuryazarlık oranı sıralamasında Türkiye genelinde üçüncü sıradadır. Fakat İstanbul’a yakınlık sebebiyle kalifiye çalışanlar İstanbul’u tercih etmektedir. Verilen göçteki bu durumun oluşmasında sosyal ve ekonomik altyapı olarak Tekirdağ İlinin İstanbul’dan geri kalması ve bir cazibe merkezi haline gelememiş olmasıdır. Kalifiye çalışanların ilde kalmalarını sağlamak üzere sosyal anlamda il ve ilçe belediyelerinin, ekonomik anlamda fabrika sahiplerinin yatırım yaptıkları ilçelerin düzenleme çalışmalarına daha fazla destek olması gerekmektedir.

Limanların aktif kullanımının düşük olması

İlde bulunan limanların aktif olarak kullanılması yönünde yapılacak çalışmalar limanların tanınırlığını arttırmaya yönelik çalışmaları kapsayacaktır. Bu minvalde yaşanacak sorunların temelinde zilliyet sorunu sebebiyle 2 limanın gelecekte pazarlanamaması, yat limanı olarak inşa edilen limanın yeterli hinterlanda sahip olmaması yatmaktadır.

Kamu Üniversite Sanayi İşbirliğinin Zayıf Olması

Ajansımız, Kamu Üniversite Sanayi İşbirliğini arttırmaya yönelik olarak Tekirdağ İlinde bulunan yaklaşık 170 firmaya, 5 Kamu kurumu temsilcisi ile ziyaretler düzenlemektedir. Bu uygulamadan istenilen sonucun alınmasına iki konu muhtemel engel oluşturacaktır. İlk olarak, toplantılar esnasında oluşturulan görevdeşlik devam ettirilemeyecektir. Firmalar Devlet desteklerinden yararlanmak için gerekli başvuruları gerek vergisel borçlarını gerekse iş yüklerini bahane göstererek yapmayacaklardır. İkinci olarak ta, ilgili kamu kurumları daha önce gittikleri şirketleri tekrar ziyaret etmeyecek, onlarla iletişimlerini sürdürmeyeceklerdir.

Hizmet Kalitesinin Yetersizliği

Tekirdağ ilinde hizmet kalitesini arttırmaya yönelik çalışmalar esnasında karşılaşılacak temel sorun meslek okullarına karşı ilginin az olması ve mezuniyet sonrası ilde gelişmemiş olan hizmet sektöründe çalışılmasının anlamsız bulunmasıdır. Hizmet sektörünün gelişmemesi sonucu aynı orantıda başarısız kalan hizmet kalitesi bir zincir olarak aynı sektörde çalışmak isteyen kişi sayısını da azaltmaktadır.

1.2.2.2. Tablo

No Sorun Alanı Yaşanması Muhtemel Sektörler

19

1Sertifikasyon eksiklikleriDış ticaret alanında uzman personel eksikliğiİşletme sahiplerinin ön yargısı

Gıda Sanayiİmalat Sektörüİmalat Sektörü

2 İl Genelinde Gelir Seviyesinin Yüksek Olması Sebebiyle Girişimciliğe Sıcak Bakılmaması Katma Değeri Yüksek Sektörler

3Alışılagelmiş Yöntem ve Üretim Tekniklerinden Vazgeçilmemesi Rol Model Eksikliği

Tarım Sektörü

4 Yatırımcılarla Network Kurmada Yaşanabilecek Zorluklar Makine, Kimya, Enerji, Turizm Sektörleri

5Finansman Eksikliğiİşletme Sahiplerinin Katma Değeri Yüksek Ürün Üretimine Geçişteki İsteksizlikleri

Tekstil, Tarım ve Tarımsal Sanayi

6Denetim Mekanizmasının Etkin ÇalışmamasıÇevreye Duyarlı Üretim İçin Yeterli Sermayenin Ayrılmaması

Tarım, Tarımsal Sanayi, Tekstil, Deri Sektörleri

7 Kalifiye Çalışanların Bölgede Tutulamaması Makina, Hizmet, Gıda, Turizm Sektörleri

1.3. HEDEFLER

1.3.1. Açıklamalar

Kobi Verimliliğinin arttırılması amacı ile Ticaret ve Sanayi Odaları, Organize Sanayi Bölgeleri, Sanayi İl Müdürlüğü ve Üniversite gibi bölge paydaşları ile işbirlikleri tesis edilerek firmaların verimlilik analizleri yapılacak ve reçeteler hazırlanacaktır. İldeki firmalarımızın verimli üretime geçerek enerji, proses, finans, yönetim ve operasyon kaynaklı maksimum verimlilik sağlayarak kayıplarının finansal ve operasyonel kayıplarının azaltılması hedeflenmektedir.

Dış ticaret yapabilme potansiyeli bulunan az yapmış ya da hiç yapmamış işletmeler için düzenlenecek programlar ile firmaların dış ticaret yapabilme ve pazar yaratabilme kabiliyetleri geliştirilerek belli bir süre danışmanlık sağlanmasının ardından Dış Ticaret yapma konusunda kendi ayakları üzerinde durabilen firmaların ortaya çıkarılması sağlanacaktır.

Bölgemizde zayıf olan Girişimcilik Ekosistemi için eğitim programları düzenlenecek, ayrıca girişimcilerin iş kurma konularında destek ve danışmanlık sağlayarak melek yatırımcılar vasıtasıyla finans bulmada sorun yaşayan girişimciler için de Melek Yatırımcı platformu kurulması sağlanacaktır.

İlimizde üretimi yapılan standart ürünlerin dışında bölgede uygulanabilirliği, verimi ve maddi getirisi yüksek tarımsal ürün üretme potansiyeli araştırılarak bölgenin

20

gerçekleştirme kabiliyeti bulunan ürünler tespit edilerek kurumsal işbirlikleri ile bu ürünlerin üretim yaygınlaştırılması sağlanacaktır.

İlimizde üretim yapan çoğu firmanın düşük katma değerli ve teknolojik ürünleri üretme yerine, yüksek nitelikli ve teknolojik ürün üretme imkanları araştırılarak firmaların tespiti için saha çalışmaları yapılacaktır. Bu kapsamda nitelikli ürün tespit çalışmaları da gerçekleştirilecek olup özellikle Savunma Sanayi, Havacılık, Nükleer Santraller v.b. gibi nitelikli sektörlere ürün üretme kabiliyeti sağlanacaktır. Bu kapsamda AR-GE Merkezi ve Laboratuvar kurulması planlanmaktadır.

Bölgemizin lojistik açıdan her türlü bileşeni bulundurmasına rağmen yeterli derecede lojistik olarak gücü bulunmamaktadır. Bu kapsamda çalışmalar gerçekleştirilerek il paydaşları ve özel sektör işbirlikleri tesis edilerek Tekirdağ Lojistik Merkezi kurulması çalışması yapılacaktır.

Ayrıca bölgemizde bulunan OSB’lerin lojistik açıdan kuvvetlendirilmesi amacı ile kendi aralarında ve limanlara tren yolu bağlantısı gerçekleştirilmesi amacı ile kurumsal ve özel sektör işbirlikleri tesis edilerek ortak şekilde tüm OSB’lerin bağlantılarının tamamlanması sağlanacaktır.

1.3.2. Tablo

No Hedef Gösterge

1 KOBİ Verimliliğinin Artırılması *En az 70 Firmanın Etütlerinin Yaptırılması*Alternatif Maliyetler Dokümanı

2 Firmaların Dış Ticaret Yapabilme Kapasitelerinin Artırılması

7 Dış Ticaret Okulu ProgramıGıda Sektörü: 30 Firmaİmalat Sektörü: 30 FirmaTarım Makineleri: 30 Firma

3 Girişimcilik Ekosisteminin Geliştirilmesi

20 adet Melek Yatırımcı Bulunması30 Adet girişimcinin iş kurmasını sağlamak70 Adet Girişimcilik Eğitimi

4 Tarımsal ve Hayvansal Ürünlerin Çeşitliliğinin Kısıtlı Olması ve Markalaşma Sorunu

3 Adet Yeni Tarımsal Ürün üretimi1 Adet Süt ve Süt Ürünleri Platformu Kurulması3 Adet Ürünün Coğrafi İşaretinin Alınması

5 Katma Değerli Ürünlerin Üretiminin Düşük Olması

28 Adet katma Değerli Ürün Tespit Edilerek Üretiminin Sağlanması(Özellikle Savunma Sanayii ve Havacılık Sektörlerinde )1 Adet Savunma Sanayii AR-GE Merkezi ve Laboratuvarı Kurulması60 Adet Savunma ve Havacılık Sanayii’ne Üretim Yapabilecek Firma tespit edilerek destek sağlanması

21

6 Lojistik Merkez Kurulması Tekirdağ Lojistik Merkezi

7Yük Taşımacılığında Bölgedeki OSB’lerin birbirlerine ve Limanlara bağlantılarının yapılması

Tüm OSB’lerin Bağlantılarının Yapılması

2. 2017 YILI EYLEM PLANI

2.1. Açıklamalar

2.2. Tablo

No

Yöneldiği Sorun Alanı Eylemler Sorumlu Kuruluşlar

Tahmini Maliyet

(TL.)

Planlanan Gerçekleşme

Zamanı (Ay Olarak)

1 İşletmelerde Verimlilik Sorunu

En az 10 Firmanın Verimlilik Etütlerinin Yaptırılması ve Alternatif Maliyetler Dokümanı hazırlanması

Tekirdağ YDO1.Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü2.Namık Kemal Üniversitesi3.Organize Sanayi Bölgeleri4. Ticaret ve Sanayi Odaları/Borsaları

200.000 TL

02.01.2017-31.12.2017

2 Firmaların Dış Ticaret Yapabilme Kapasitelerinin Düşük Olması

En az Gıda Sektöründe 5 Firma, İmalat Sektöründe 5 Firma ve Tarım Makineleri Sektöründe 5 Firma’nın ihracata başlaması ve2 Dış Ticaret Okulu Programı Düzenlenmesi

Tekirdağ YDO1. Ticaret ve Sanayi Odaları/Borsaları2.Organize Sanayi Bölgeleri 150.000

TL.02.01.2017-30.06.2017

3 Girişimcilik Ekosisteminin Zayıf Olması

Melek Yatırımcı Platformu Kurulması ve 3 adet Melek Yatırımcı Bulunması, 3 Adet girişimcinin iş kurmasının sağlanması ve Let’s Up Programı Düzenlenmesi, 10 Adet Girişimcilik Eğitimi düzenlenmesi

Tekirdağ YDO1. Ticaret ve Sanayi Odaları/Borsaları2.Organize Sanayi Bölgeleri3.Namık Kemal Üniversitesi

200.000 TL

02.01.2017-31.12.2017

4 Tarımsal ve Hayvansal

- Bölgeye uyumlu 3 Adet Yeni Tarımsal Ürün tespiti

Tekirdağ YDO1.Tarım İl Müdürlüğü

200.000 TL

02.01.2017-31.12.2017

22

Ürünlerin Çeşitliliğinin Kısıtlı Olması ve Markalaşma Sorunu

ve üretiminin sağlanması- Süt Ürünlerinde Ortak Marka yaratma- 3 Adet Coğrafi Ürün İşareti başvurusu

2. Ticaret ve Sanayi Odaları/Borsaları3.Ziraat Odası4.Dernek, Birlik ve Özel Sektör Temsilcileri.

5 Katma Değerli Ürünlerin Üretiminin Düşük Olması

4 Adet katma Değerli Ürün Tespit Edilerek Üretiminin sağlanması amacı ile Özellikle Savunma Sanayii ve Havacılık Sektörlerinden firmaların tespit edilerek uygulama sağlanması

Tekirdağ YDO1. Ticaret ve Sanayi Odaları/Borsaları2. Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü3.Namık Kemal Üniversitesi

500.000 TL.

02.01.2017-31.12.2017

6 İnsan ve Yük Taşımacılığında Bölgedeki Havalimanı ve Limanların Atıl Kalması

Tekirdağ İli Lojistik Üssü Kurulması Çalışmaları

Tekirdağ ValiliğiTekirdağ Büyükşehir BelediyesiTekirdağ Ticaret ve Sanayi OdasıTrakya Kalkınma Ajansı

60.000.000 TL.

02.01.2017-31.12.2017

7 İnsan ve Yük Taşımacılığında Bölgedeki Havalimanı ve Limanların Atıl Kalması

Yük Taşımacılığında Bölgedeki OSB’lerin birbirlerine ve Limanlara bağlantılarının yapılması çalışmaları

Tekirdağ ValiliğiTekirdağ Büyükşehir BelediyesiTekirdağ Ticaret ve Sanayi OdasıTrakya Kalkınma AjansıOrganize Sanayi Bölgeleri

90.000.000 TL.

02.01.2017-31.12.2017

23