medphysdept.mums.ac.ir€¦ · Web viewکشف اشعه ایکس و راديواکتیویته یکی از بزرگترین کشفیات بشر بوده است بطوری که در

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

معاونت آموزشي

دبيرخانه شوراي عالي برنامهريزي علوم پزشكي

برنامه آموزشي و ضوابط رشته رادیوبیولوژی

در مقطع کارشناسی ارشد

1397

فصل اول

برنامه آموزشي رشته رادیوبیولوژی


اسامي اعضاي كميته بازنگري برنامه آموزشي رشته رادیوبیولوژی در مقطع کارشناسی ارشد

نام و نام خانوادگي

رتبه

دانشگاه

1

دکتر بحرینی طوسی- محمد تقی

استاد

ع پ مشهد

2

دکتر بحرینی طوسی- محمد حسین

استاد

ع پ مشهد

3

دکتر توکلی- محمد باقر

استاد

ع پ اصفهان

4

دکتر حاجی زاده صفار- محسن

استاد

ع پ مشهد

5

دکتر ریاحی عالم- نادر

استاد

ع پ تهران

6

دکتر عیوضی- محمد تقی

استادیار

ع پ کرمانشاه

7

دکتر مصلح شیرازی- محمد امین

دانشیار

ع پ شیراز

8

دکتر هاشمی ملایری- بیژن

دانشیار

تربیت مدرس

9

دکتر شیران–محمد باقر

دانشیار

ع پ ایران

10

دکتر جدیدی-مجید

دانشیار

ع پ سمنان

11

دکتر محمد علی بهروز

استاد

ع پ اهواز

اسامي مدعوين حاضر در جلسات تدوين برنامه

نام و نام خانوادگي

رتبه

دانشگاه

1

دکتر زارع- هدی

استادیار

ع پ مشهد

2

دکتر یاوری- مهری

مربی

ع پ مشهد

همكاران دبيرخانه شوراي علوم پایه پزشکی ، بهداشت و تخصصی

· دکتر شهلا خسروی استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

· دکتر فرحناز خواجه نصیری استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

· دکتر معصومه خیرخواه استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران

· مهراندخت نکاوند استادیار دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران

· لیدا طیبی کارشناس دبیرخانه

همكاران دبيرخانه شوراي عالي برنامه ريزي علوم پزشكي

شوراي معين شوراي عالي برنامه ريزي علوم پزشكي مورخ .............................

حاضرين:

مدعوين:

ليست حاضرين شوراي عالي برنامه ريزي علوم پزشكي در زمان تصويب برنامه آموزشي

رشته رادیوبیولوژی در مقطع کارشناسی ارشد

حاضرين:

مقدمه:

کشف اشعه ایکس و راديواکتیویته یکی از بزرگترین کشفیات بشر بوده است بطوری که در حال حاضر از آنها بطور گستردهای در پزشکی و صنعت استفاده می شود. بلافاصله پس از این کشف مهم، آثار بیولوژیکی پرتوها برروی افراد مورد تابش مشاهده شد و نگرانیها در مورد آثار مخرب این پرتوها بوجود آمد. دانش رادیوبیولوژی (زیستشناسی پرتوی) چند سال پس از کشف اشعه ایکس و رادیواکتیویته متولد شد و به سرعت رشد کرد. اين علم امروزه با پیشرفت علوم زیستی از جمله علوم سلولی و مولکولی و ژنتیک و همچنين علوم پرتويي در حال توسعه همه جانبه است.

از طرفي ديگر، استفاده از این پرتوها در تشخیص و درمان نيز از اهمیت خاصی برخوردار است و جنبه مفيدی از کاربردهای این پرتوها محسوب مي شود. بارزترين مثالهای آن، پرتودرماني(راديوتراپي) تومورهاي سرطاني و روشهای پرتو تشخیصی است. استفادهی بهینه از پرتوهای یونیزان در تشخیص و درمان، مستلزم کسب دانش و اطلاعات فراتري در حيطهی زیستشناسی پرتوی مي باشد. با افزايش روزافزون شيوع سرطان، توجه به اين رشتهی علمی داراي اهميت ويژهاي گشته است.

مروری بر تاریخچه این رشته نشان می دهد، اولین برنامه مصوب در تاریخ 9/10/85 در شرایطی که سه برنامه متفاوت و در عین حال ناکافی(کارشناسی ارشد بهداشت پرتوها،کارشناسی ارشد حفاظت پرتوی و کارشناسی ارشد رادیوبیولوژی) به طور همزمان پیشنهاد شده بود، با تلفیق سه برنامه تدوین و تصویب گردیده بود. متاسفانه دانش آموختگانی که با این برنامه به تحصیل این رشته مقطع پرداختند بر اساس محتوای آموزشی برنامه توانایی لازم برای ارائه خدمت در هیچ کدام از حیطه های مورد نظر (رادیوبیولوژی و حفاظت پرتوی) را کسب نمی کردند و این مسئله منجر به اعتراضات متعددی از طرف دانشجویان، دانش آموختگان و اعضا هیئت علمی شد. در نهایت لزوم بازنگری برنامه دركميته بازنگري برنامه آموزشي رشته رادیوبیولوژی در مقطع کارشناسی ارشد مطرح گردید و حاصل این بازنگری برنامه حاضر می باشد.

در این برنامه، در نظر است کارشناسان ارشدی تربیت گردند که با مطالعه، تحقیق و بررسی آثار زیستی (بیولوژیکی) پرتوهای یونیزان ، نقش موثرتری در ارتقاء سطح سلامت جامعه ایفا نمایند.

عنوان رشته به فارسي و انگليسي:

رادیوبیولوژی

Radiobiology

Radiation Biology

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد (M.Sc.)

تعريف رشته:

رادیوبیولوژی بر اساس تعاریف IOMP[footnoteRef:1] و AAPM[footnoteRef:2] شاخه ای از فیزیک پزشکی است و موضوع اصلی این رشته عبارت از بررسی آثرات ناشی از تابش های یونیزان بر روی سیستم زنده می باشد[footnoteRef:3]. ضرورت وجود این رشته را می توان در استفاده روزافزون از انواع پرتوهای یونیزان مانند ایکس، گاما و منابع پرتوزا در تشخیص انواع روش های تصویربرداری پزشکی مانند پرتوشناسی تشخیصی ، پزشکی هسته ای، پرتودرمانی و همچنین کاربرد آنها در صنعت، توجیه نمود. [1: International Organization for Medical Physics] [2: American Association of Physicists in Medicine] [3: https://medical-dictionary.thefreedictionary.com/radiobiology]

دوره كارشناسي ارشد رادیوبیولوژی ، مقطعی میان رشته ای است که اثرات بیولوژیک پرتوهای یونیزان مورد مطالعه قرار می گیرد و در طي آن دانشجو در يك دوره آموزشي نظری و عملي با اصول و مباني مختلف اين رشته و كاربرد آنها آشنا شده و بر اساس تازه ترين اطلاعات علمي و روش هاي رايج در اين علم، براي ارائه خدمت به جامعه آماده مي گردد.

شرايط و نحوه پذيرش در دوره:

· قبولی در آزمون ورودی، مطابق ضوابط و مقررات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد.

· دارا بودن مدرک کارشناسی در یکی از رشته های زیر:

تکنولوژی پرتوشناسی، تکنولوژی پرتودرمانی، تکنولوژی پزشکی هستهای، فیزیک، شیمی، زیستشناسی سلولی مولکولی، مهندسی هستهای (گرایش پرتوپزشکی)، بیوفیزیک

مواد امتحاني و ضرايب آن:

· در دورههاي کارشناسی ارشد مجموع ضرايب 14 ميباشد.

رديف

ماده امتحاني

ضريب

1

بیولوژی

2

2

رادیوبیولوژی

2

3

فیزیک پرتوها

2

4

زبان انگلیسی عمومی

2

5

ریاضی عمومی

2

6

آناتومی و فیزیولوژی

2

7

فیزیک اتمی و هسته ای

2

*جهت کسب اطلاعات از آخرين تغييرات در مدرک تحصيلي موردپذیرش و مواد امتحاني و ضرايب آزمون ورودي هرسال تحصيلي، به دفترچه آزمون كارشناسي ارشد ناپيوسته رشتههاي علوم پزشكي مربوط به آن سال تحصيلي مراجعه شود.

تاريخچه و سير تكاملي دوره در جهان و ايران

پس از کشف پرتو ایکس و مواد پرتوزای طبیعی در اواخر قرن نوزدهم و توسعه کاربرد این پرتوها در تشخیص و درمان و مشاهده آثار زیان بار آنها به ویژه پس از انفجارات اتمی هیروشیما و ناکازاکی، رادیوبیولوژی به عنوان یک رشته علمی جدید مطرح گردید. با گسترش کاربرد دستگاه های مولد اشعه و منابع پرتوزا در مراکز پرتوپزشکی، صنعت و سایر علوم و بروز حوادث هسته ای، کاربرد صحیح این پرتوها و بررسی اثرات زیان بار آنها مورد توجه سازمان ها و مجامع بین المللی قرار گرفت، تا با کاهش پرتودهی و بکارگیری صحيح اینگونه منابع، اثرات مخرب آن به حداقل ممکن خود برسد. همچنين با توجه به نیاز روزافزون جوامع بشری به انرژی و کاهش منابع فسیلی و رویکرد به منابع انرژی هسته اي، نیاز به آشنایی با اثرات بیولوژیک پرتوهای یونیزان و کاربرد صحیح آن اهمیت بیشتری یافته است. علاوه بر این، با توجه به ضرورت بهینه سازی روش های پرتودرماني (از لحاظ زمان بندي، شرايط پرتودهي و غيره)، نياز مبرم به تخصص رادیوبیولوژی آشکار شده است، بنابراین در کلیه جوامع اهمیت علم رادیوبیولوژی بیش از پیش مورد توجه متخصصین امر و همچنين متوليان سلامت قرار گرفته است.

برای تامین اهداف فوق دوره هاي کارشناسي ارشد با عناوین متفاوت در تعدادی از دانشگاه های جهان در حال اجرا می باشد که در زیر مثال هایی از آنها فهرست شده است:

· M.Sc. in Radiation Biology, Gray Institute for Radiation Oncology and Biology, University of Oxford (UK)

· M.Sc. in Radiation Biology, University College London Cancer Institute, University of London (UK)

· M.Sc. in Radiation Biology, Technische Universität München (Germany)

· M.S. in Radiation Biology/Radiobiology, University of Toledo (USA)

· M.S. in Radiation Cancer Biology and Oncology, Colorado State University (USA)

در ايران، برنامه آموزشی کارشناسی ارشد این رشته با عنوان "راديوبيولوژي و حفاظت پرتوي" در سی و یکمین جلسه مورخ 9/10/1385 شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی به تصویب رسید. پس از آن در سال 1387 اولين دوره کارشناسي ارشد این رشته در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و سپس در دانشگاه های علوم پزشکی بابل، شیراز، تهران، ایران، و ... راه اندازي شد.

جايگاه شغلي دانشآموختگان:

دانش آموختگان اين دوره مي توانند در جايگاه هاي زير انجام وظيفه نمايند:

· دانشگاهها و مراکز آموزشي و درمانی به خصوص دانشگاههاي علوم پزشکي در صورت نیاز

· مراکز تحقيقاتي مرتبط

· حوزه هاي معاونت بهداشتی، غذا و دارو و سلامت در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

· بخش هاي رادیوتراپی

· آزمایشگاه های رادیوبیولوژی و بیودوزیمتری وابسته به صنایع و مراکز هسته ای

· شركت هاي دانش بنيان

· پارك هاي علم و فناوري

· مراكز رشد

·

فلسفه(ارزش ها و باورها):

در بازنگري اين برنامه، بر ارزشهاي زير تاكيد ميشود:

· رعایت ارزش های اخلاقی و اعتقادی

· رعایت اصل كرامت انسانی وتلاش برای برقراری ارتباط مسئولانه به هنگام ارايه خدمات آموزشی و تحقیقاتی توسط فارغ التحصیلان رشته رادیوبیولوژی

· ارزش قایل شدن برای حفظ حقوق آحاد جامعه صرفنظر از سن، رنگ، نژاد، فرهنگ و مذهب آنها

· پیشگیری و حفاظت جان انسان ها و نسل های آینده از اثرات زیانبار بیولوژیک پرتوهای یونساز

· ترویج اصل مترقي ومسووليت آفرين ضمانت درخدمات پزشكي ،آموزشی وپژوهشی ناظربرمسئوليت هاي انفرادي تمام ارايه كنندگان این خدمات درتمام سطوح

· ترویج فرهنگ خيرخواهي در حیطه شغلی وآموزش دادن خيرخواهانه و تعميم آموزشهاي كاربردي درسطوح عمومي وخاص، تلاش مسوولانه، نظم، مهارت ، اداي امانت، جلب اعتماد، بصيرت، وثوق، رازداري، توكل، تعبد و پايبندي به مكارم ومحاسن اخلاقي واحكام اسلامی

· ترویج فرهنگ تفكيك ناپذيري تحصیل علم ازخويشتن پايي، خيرخواهي، آموزش و پژوهش مستمر، وجود انگیزه براي يادگيري مداوم به عنوان يك تاكيد ديني وحفظ حرمت اساتيد و نوآوران عرصه رادیوبیولوژی به عنوان يك تكليف

· اعتقاد عميق به ضرورت به كارگيري تمام تلاش علمي وتجربي ممكن برای ارتقای سطح سلامت فردی واجتماعی درجامعه

دورنما (چشمانداز):

با توجه به گسترش کاربرد دستگاه های مولد اشعه و منابع پرتوزا و توسعه علوم و فناوری هسته ای در زمینه های مختلف از جمله تشخیص و درمان پزشکی، صنعت، کشاورزی و تولید انرژی، به منظور کاربرد بهینه پرتوهای یونساز در تشخیص و درمان سریع و موثر بیماریها وجود دانش آموختگان این رشته می تواند منجر به تحقق اصول بنیادی کمیسیون بین المللی حفاظت رادیولوژیکی (ICRP) در برنامه های میان مدت کشور شود..

رسالت (ماموريت):

رسالت اين برنامه آموزشی، تربیت دانش آموختگانی است که بتوانند ضمن کسب علوم و فراگیری دانش رادیوبیولوژی بطور مستقل و يا به عنوان عضوي از يک گروه در ارتقاء و توسعه آن از طریق آموزش و پژوهش نقش موثری ایفا نمایند. در ابعاد آموزشی، خدماتی و پژوهشی با همکاری دیگر رشته های مرتبط در پیشگیری از اثرات زیان بار بیولوژیک پرتوهای یونیزان و همچنین در بهينه سازي اثرات ضد توموري پرتوها و درمان سرطان در کشور مثمر ثمر باشند و با توسعه و تقویت تعهدات اخلاقی و حرفهای پاسخگوی نیازهای درحال تغییرجامعه در این زمینه تخصصی باشند.

اهداف کلی:

هدف اصلی از ایجاد این رشته تربیت متخصصانی است که بتوانند به پژوهش و پيشبرد علم در اين حيطه بپردازند، در آموزش مقاطع مختلف دانشگاهي مشارکت نمایند و در آزمايشگاه ها و مراکز تحقيقاتی مرتبط فعالیت کنند.

اهداف اختصاصی

الف - تربيت نيروي انساني متخصص و کارآمد در سطح كارشناسي ارشد رادیوبیولوژی به منظور كسب قابليتهاي ضروري در حوزه هاي مربوطه براي تصدي حرفه هاي تخصصي

ب - تقویت توانمندی علمی کشور در زمینه تخصصی رادیوبیولوژی

ج - گسترش دانش رادیوبیولوژی به منظور ارتقاء سطح سلامت جامعه

نقشهاي دانشآموختگان در جامعه:

· پژوهشی، آموزشی، خدماتی ، مشاوره ای، مدیریتی

وظايف حرفهاي دانشآموختگان به ترتيب هر نقش به شرح زير است:

پژوهشي:

· طراحی و اجرای پروژه های پژوهشی بر اساس اولویت های تحقیقاتی منطقه و کشور

· ارایه نتایج پروژه های پژوهشی در قالب مقالات چاپ شده در مجلات علمی معتبر و ارایه در کنفرانس های علمی

· پیگیری و کاربرد نتایج پژوهشهای انجام شده در حوزه های مرتبط در محیط های حرفه ای

· به کارگیری شیوه های نوین آزمون های بالینی در زمینه پرتودرمانی

آموزشي:

· مشارکت درآموزش مباحث مربوط به رادیوبیولوژی به دانشجویان پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی،

· آموزش به کارکنان و مدیران در مراکز پرتودرمانی در برنامه های باز آموزی و ضمن خدمت

· مشارکت در آموزش به دانشجویان فناوری پرتوشناسی ، پرتودرمانی، پزشکی هسته ای

· مشارکت در آموزش دروس مربوط به رادیوبیولوژی به دستیاران دوره های تخصصی در رشته های راديوتراپي آنکولوژي،رادیولوژی و پزشکی هسته ای و دیگر رشته های تخصصی بالینی در صورت اعلام نیاز.

· مشارکت در طراحی، تدوین و بازنگری برنامه های درسی

· به کارگیری روش های نوین تدریس در آموزش

· ارزشیابی دوره های آموزشی بر اساس روش های مناسب

خدماتي:

· مشارکت حرفه اي در خدمات آزمايشگاه هاي مختلف

· بررسي و محاسبه اثر تغييرات و وقفه هاي رخ داده در جلسات پرتودرماني بيماران سرطاني با استفاده از مدل هاي نوين راديوبيولوژيک

· انجام آزمون هاي دوزيمتري بیولوژیک

· ارائه روش های بهینه برای جبران آثار حاصل از وقفه هاي رخ داده در جلسات پرتودرماني

مشاوره اي:

· مشاوره در بهینه سازی روش های جبران اثر تغييرات و وقفه هاي رخ داده در جلسات پرتودرماني بيماران سرطاني و اتخاذ روش های مناسب

· مشاوره در طراحی کارآزمایی های بالینی

مديريتي:

· مدیریت آزمایشگاه های رادیوبیولوژی و دوزیمتری بیولوژیک

· ایجاد، توسعه و نگهداری آزمایشگاه های رادیوبیولوژی

توانمنديو مهارتهاي مورد انتظار براي دانش آموختگان(Expected Competencies)

الف: توانمندي هاي پایه مورد انتظار:( General Competencies)

· مهارت هاي ارتباطي

· تعامل بين بخشي

· آموزش

· پژوهش

· تفكر نقادانه

· نگارش مقالات علمي

· مهارت هاي حل مسئله

· كار در محيط هاي حرفه اي

· مهارت هاي مديريتی

· سالم سازي فيزيكي و رواني محيط كار

· حرفه اي گرايي

· خود ارتقايي مداوم

· ارائه و درخواست مشاوره

ب:جدول تطبیقی وظایف حرفه ای و توانمندي هاي اختصاصي مورد انتظار و کدهای درسی مرتبط با آنها (Expected Special Competencies)

تذکر مهم: مهارتهای فوق باید در دل برنامه جاری شوند.

جدول توانمندی ها و شرح وظایف حرفه ای رشته

توانمندی ها

شرح وظایف حرفه ای

کد درس های مرتبط

مهارتهاي ارتباطي-تعامل

تعامل بین بخشی با سایر گروه های تخصصی دردانشگاه و سایر محیط های مرتبط

ایجاد محیط روانی سالم محیط کار

ارتباط با سایر مراکز علمی ، تحقیقاتی برای تبادل روشهای نوین و چالشهای روز رادیوبیولوژی

22

آموزش موثر و توانایی اداره کلاس تئوری و عملی

· آموزش به کارکنان و مدیران در مراکز پرتودرمانی در برنامه های باز آموزی و ضمن خدمت

· مشارکت در آموزش به دانشجویان فناوری پرتوشناسی ، پرتودرمانی، پزشکی هسته ای

· مشارکت در آموزش دروس مربوط به رادیوبیولوژی به دستیاران دوره های تخصصی در رشته های راديوتراپي آنکولوژي،رادیولوژی و پزشکی هسته ای و دیگر رشته های تخصصی بالینی در صورت اعلام نیاز.

· مشارکت در طراحی، تدوین و بازنگری برنامه های درسی

· به کارگیری روش های نوین تدریس در آموزش

· ارزشیابی دوره های آموزشی بر اساس روش های مناسب

18، 21، 22

مهارتهای پژوهشی

· طراحی و اجرای پروژه های پژوهشی

· انجام مطالعات سلولی در آزمایشگاه های سلولی و ملکولی

· مشارکت در طراحی کارآزمایی های بالینی پرتودرمانی

· به کارگیری شیوه های نوین آزمون های بالینی در زمینه پرتودرمانی

· ارائه نتایج پروژه های پژوهشی در قالب مقالات چاپ شده

13، 15، 17، 21، 29، 30

توانمندی تخصصي

· انجام آزمون هاي دوزيمتري بیولوژیک

· مشارکت در کنترل حوادث مرتبط با پرتوهای یونیزان

· محاسبه اثر تغييرات و وقفه هاي رخ داده در جلسات پرتودرماني بيماران سرطاني با استفاده از مدل هاي نوين راديوبيولوژيک

· ارائه روشهای بهینه و مشاوره برای جبران آثار حاصل از وقفه های رخداده در جلسات پرتودرمانی

· مشارکت حرفه اي در خدمات آزمايشگاه هاي مختلف

· مشاوره در طراحی کارازمایی های بالینی

· توانمندی انجام مطالعات سلولی در آزمایشگاه های سلولی و ملکولی

· تفسیر منحنی های بقاء سلولی با استفاده از مدل های رادیوبیولوژیک

16،18،21،29،30

مدیریت

· مدیریت آزمایشگاه های رادیوبیولوژی و دوزیمتری بیولوژیک –

· ارائه راه کارهای مناسب برای کاهش اثرات زیان بار پرتوها در محیط های بیولوژیک

· مشارکت در کنترل حوادث مرتبط با پرتوهای یونیزان

15،16،17،18،19

ج: مهارتهاي عملي مورد انتظار (Expected Procedural Skills):

در اين قسمت مهارتهاي عملي (Procedural Skills) در صورتي که جزو برنامه آموزشي رشته باشد، آورده ميشود.

کد های درسی

مهارت

حداقل تعداد موارد انجام مهارت براي يادگيري

مشاهده

كمك در انجام

انجام مستقل

كل دفعات

15،23

روش های کشت سلولی

1

3

2

6

21،23

تهیه لام جهت ناهنجاری های کروموزومی ( شمارش دی سانتریک)

2

1

1

4

21،23

تهیه لام جهت شمارش میکرونوکلئوس

1

1

1

3

15،21،23

تست MTT و الایزا

2

2

2

6

15،23

استخراج لنفوسیت ها از خون کامل

1

2

2

5

21،23

استخراج RNA و DNA

3

3

2

8

21،23

سنتز cDNA

1

1

1

3

21،23

تست PCR و Real time-PCR

1

3

2

6

21،23

تستهای فلوسایتومتری

2

2

2

6

19،23

کار با حیوان و نمونه گیری از آن

1

2

1

4

راهبردهاي آموزشي: Educational Strategies:

اين برنامه بر راهبردهاي زير استوار است:

آموزش مبتني بر وظايف حرفه اي (Task based Education)

آموزش مبتني بر موضوع (Subject based Education)

آموزش مبتني بر آزمايشگاه(Lab based Education)

آموزش توأم دانشجو و استاد محور

روشها و فنون آموزشي:

· در اين دوره، عمدتاً از روشها و فنون آموزشي زير بهره گرفته خواهد شد:

· انواع كنفرانسهاي داخل بخشي، بين بخشي، بين رشتهاي، بين دانشگاهي و سمينار

· بحث در گروههاي كوچك – كارگاههاي آموزشي – ژورنال كلاب و كتاب خواني

· استفاده از تكنيكهاي شبيه سازي و آموزش از راه دور بر حسب امكانات

· مشاركت در آموزش ردههاي پايينتر

· self education, self study

· روش و فنون آموزشي ديگر بر حسب نياز و اهداف آموزشي

انتظارات اخلاقي از فراگيران

انتظار ميرود كه فراگيران:

· مقررات مرتبط با Dress Code (1) را رعايت نمايند.

· در صورت كار با حيوانات، مقررات اخلاقي(2) مرتبط را دقيقاً رعايت نمايند.

· در صورتی که با بیمار سروکار دارند، منشور حقوقی بیماران را دقیقا رعایت نمایند.

· مقررات مرتبط با حفاظت و ایمنی بیماران، کارکنان و محیط کار را دقیقا رعایت نمایند. (این مقررات توسط گروه آموزشی مربوطه تدوین می شود)

· حرفه اي گرايي(Professionalism)

· از منابع و تجهيزاتي كه تحت هر شرايط با آن كار ميكنند، محافظت نمايند.

· به استادان، كاركنان، همدورهها و فراگيران ديگر احترام بگذارند و در ايجاد جو صميمي و احترامآميز در محيط كار مشاركت نمايند.

· در نقد برنامهها، ملاحظات اخلاق اجتماعي و حرفهاي را رعايت كنند.

· در انجام پژوهشهاي مربوط به رشته، نكات اخلاق پژوهش را رعايت نمايند.

· موارد 1 و 2 در بخش ضمايم اين برنامه آورده شدهاند.

ارزيابي فراگير: Student Assessment

الف- روش ارزيابي:

دانشجويان با روشهاي زير ارزيابي خواهند شد.

كتبي

شفاهي

آزمون تعاملي رايانهاي

OSLE(Objective Structured Learning Experience)

Project Based Assessment

ارزيابي كارپوشه (port folio) شامل: ارزيابي كارنما (Log book)، نتايج آزمونهاي انجام شده، مقالات، تشويقها و تذكرات، گواهيهاي انجام كار و نظاير آن است.

ب- دفعات ارزيابي:

*آزمونهاي درون گروهي در اختيار گروه آموزشي قرار دارد.

فصل دوم

(حداقل نيازهاي برنامه)

تركيب گروه آموزشي مجري برنامه:(گروه آموزشي است كه بيش از 50 % واحدهاي دوره را ارائه مي دهد)

* این رشته مقطع صرفا می تواند در گروه مستقل "رادیوبیولوژی " و یا "فیزیک پزشکی" ایجاد گردد.

الف-گروه آموزشي مجري* از اعضاء هيئت علمي با تركيب زير تشكيل مي شود:

حداقل سه نفر هیئت علمی متخصص فیزیک پزشکی با حکم استخدامی تمام وقت (شامل حداقل یک دانشیار و دو استادیار) در گروه مربوطه که حداقل رساله دکترای دو نفر از آنها در زمینه تخصصی رادیوبیولوژی باشد.

ب- تخصص های مورد نیاز پشتيبان: (گروههاي آموزشي هستند كه با گروه مجري همكاري مي نمايند

فیزیک پزشکی ( در صورتی که این رشته در گروه رادیوبیولوژی و حفاظت پرتوی ایجاد شود)

پرتودرماني

پزشکی هسته ای

رادیولوژی

ايمونولوژي

علوم تشريحي

زیست شناسی سلولی مولکولی

فيزيولوژي

علوم آزمایشگاهی

آمار زیستی

انفورماتیک پزشکی

بیوتکنولوژی پزشکی

ژنتيک پزشکی

كاركنان آموزش دیده مورد نیاز براي اجراي برنامه:

· حداقل 3 کارشناس ارشد فیزیک پزشکی یا رادیوبیولوژی

فضاها و امكانات آموزشي عمومي مورد نياز:

· سالن كنفرانس

· اتاق استادان

· اتاق برای دانشجویان کارشناسی ارشد

· كلاسهاي درس

· اتاق رايانه با دسترسی به اينترنت پرسرعت

· كتابخانه با دسترسی به مجلات معتبر تخصصی و سایر امکانات و منابع معتبر الکترونیکی ملی و بین المللی نظیر عضویت در ژورنال ها

فضاها و عرصه هاي اختصاصي مورد نياز:

· دسترسی به حیوان خانه

· آزمایشگاه رادیوبیولوژی

· دسترسی به منابع پرتوی در فضاهای بیمارستانی

جمعيتها يا نمونه هاي مورد نياز:

· رده های سلولی (تومورال و سالم)،

· نمونه خون

· حیوانات آزمایشگاهی

تجهيزات اختصاصي عمده (سرمايه اي) مورد نياز(لطفاً ليست شود)

دسترسی به:

· تانک الکتروفورز و منبع تغذیه

· تانک الکتروفورز مخصوص تست کامت

· Sampler 0.5-10 μL

· Sampler 10-100 μL

· Sampler 100-1000 μL

· Pipet filler برقی

· Shaker

· ترازوی دیجیتال

· Hot stirrer

· Oven

· بن ماری (Water bath)

· سانتریفیوژ یخچال دار

· سانتریفیوژ اتاق کشت

· میکروسکوپ نوری

· میکروسکوپ اینورت

· انکوباتور co2

· هود لامینار کلاس I

· یخچال 4 درجه

· فریزر 20- درجه

· دستگاه ترموسایکلر

· Block incubator

· میکروفیوژ

· مینی سانتریفیوژ

· هود رومیزی (work station)

· meter PH

· دستگاه Real Time PCR

· اتوکلاو

· تانک ازت

· Work station برای آماده سازی های PCR

· نانودراپ (غلظت سنجی)

· ژل داک

· دستگاه پایش محیطی

· کامپیوترهای شبیه سازی

· الایزا ریدر

· فلوسایتومتر

فصل سوم

مشخصات دوره و دروس

برنامه آموزشي رشته رادیوبیولوژی


مشخصات دوره:

1-نام دوره:

كارشناسي ارشد ناپيوسته رشته رادیوبیولوژی

2-طول دوره وساختار آن:

طول دوره كارشناسي ارشد رادیوبیولوژی با توجه به آئين نامه كلي دوره هاي كارشناسي ارشد 2 سال (چهار ترم تحصيلي) است كه در صورت نياز به گذراندن دروس پيش نياز يك ترم به مدت فوق اضافه ميگردد.

3-تعداد کل واحد هاي درسي:

(كارشناسي ارشد ناپيوسته 32 واحد)

تعداد واحدهاي درسي در این دوره 32 واحد است كه به شرح زير ميباشد:

واحدهاي اختصاصي اجباري (Core)20 واحد

واحدهاي اختصاصي اختياري (Non Core) 6 واحد

پاياننامه 6 واحد

جمع كل 32 واحد

جدول الف ـ دروس کمبود ياجبراني برنامه آموزشي دوره کارشناسی ارشد رشته رادیوبیولوژی

منظور دروسي است كه دانشجويان در مقطع تحصيلي قبلي آنها را نگذراندهاند و گذراندن آن در اين رشته ضروري است.

كد درس

عنوان درس

تعداد واحد

ساعت

پیش نیاز

نظري

عملي

جمع

نظري

عملي

جمع

01

زبان انگليسي عمومي

2

2

34

34

02

رادیوبیولوژی مقدماتی

2

2

34

34

03

اصول آشكارسازي و دزيمتري پرتوهاي يونيزان

5/1

5/0

2

26

17

43

فيزيك پرتوها

کد 08

04

فیزیک اتمی و هسته ای

2

2

34

34

05

فيزيولوژي

2

2

34

34

06

آناتومی عمومی

1

1

17

17

07

بیولوژی سلولی مولکولي

3

3

51

51

08

فيزيك پرتو ها

2

2

34

34

09

ریاضی عمومی

2

2

34

34

10

سيستمهاي اطلاع رساني در پزشكي

5/0

5/0

1

9

17

26

11

آمار زیستی

2

2

34

34

12

روش تحقیق

1

1

17

17

آمار زیستی

کد 11

جمـــــع

21

1

22

358

34

392

دانشجو موظف است با تشخيص گروه آموزشي و تائيد شوراي تحصيلات تکميلي دانشگاه حداكثر تعداد22واحد در مقطع كارشناسي ارشد ناپيوسته از دروس کمبود جبراني (جدول الف) را بگذراند.

جدول ب: دروس اختصاصي اجباري(core) برنامه آموزشي دوره کارشناسی ارشد رشته رادیوبیولوژی

كد درس

عنوان درس

تعداد واحد

ساعت

پيش نياز

نظري

عملي

جمع

نظري

عملي

جمع

13

مبانی رادیوبیولوژی بالینی

2

2

34

34


کد 02*

14

ژنتیک

2

2

34

34


کد 07 *

15

روش های کشت سلولی

1

1

2

17

34

51


کد 07 *

16

اصول فیزیکی دستگاههای آزمایشگاهی

5/1

5/0

2

26

17

43

17

مبانی راديوبيولوژي سلولي-مولکولي

2

2

34

34


کد 02 *

18

بیودزیمتری

1

1

2

17

34

51

19

کار با حیوانات آزمایشگاهی

5/0

5/0

1

9

17

26

20

زبان انگليسي تخصصي

2

-

2

34

-

34

زبان انگليسي عمومي

کد 01

21

رادیوبیولوژی کاربردی

5/1

5/0

2

26

17

43

مبانی راديوبيولوژي سلولي-مولکولي کد 17

22

سمينار

1

-

1

17

-

17

23

کارآموزی

2

2

102

102

24

پايان نامه

6

-

204

204

جمــــــع

20

26

248

425

673

* رعایت پیش نیاز برای دانشجویانی که به تشخیص گروه موظف به گذراندن این دروس شده اند الزامی است.

جدول ج: دروس اختصاصي اختياري(non core ) برنامه آ موزشي دوره کارشناسی ارشد رشته رادیوبیولوژی

كد درس

عنوان درس

تعداد واحد

ساعت

پيش نياز

نظري

عملي

جمع

نظري

عملي

جمع

25

پرتوهاي غير يونساز و اثرات آنها

2

2

34

34

فیزیک اتمی-هسته ای

کد 04

26

رادیواکولوژی

2

2

34

34

27

مقدمات کد نویسی و آشنایی با کدهای کاربردی در رادیوبیولوژی

1

1

2

17

34

51


کد 02

28

کاربردهای غیرپزشکی پرتوها

2

2

34

34

فيزيك پرتوها

کد 08

29

کاریرد مدلهای رادیوبیولوژیک در پرتودرمانی

5/1

5/.

2

26

17

43

30

زیست شناسی سرطان

5/1

5/0

2

26

17

43


کد 07

جمع

10

2

12

171

68

239

* دانشجو مي بايست 6 واحد از دروس فوق (جدول ج) را متناسب با موضوع پايان نامه موردنظر، موافقت استاد راهنما و تائيد شوراي تحصيلات تكميلي گروه بگذراند.

كارگاههاي آموزشي زیر توصیه می شود (این کارگاره ها بسته به حوزه تحقیقاتی دانشجو و پایان نامه ایشان به صورت اختیاری گذرانده شود):

· کارگاه Biosafety

· کارگاه برنامه نویسی

· کارگاه روش های مونت کارلو

· کارگاه روش تحقیق

نام درس: زبان انگليسي عمومي کد درس: 01

پيش نياز: ندارد

تعداد واحد: 2 واحد

نوع واحد: نظري

هدف كلي :ارتقاء آگاهي و تسلط دانشجو در زبان انگليسي عمومي در زمينه هاي ( گرامر ، درك مطلب ، تمرين لغت و خواندن و نوشتن ) و نيز بررسي و جستجوي مطلب و استفاده از منابع علمي

اهداف اختصاصي :در پايان اين درس دانشجو بايد بتواند :

· دستور زبان انگليسي سنتي ( traditional ) را درسطح ميانه شرح دهد

· اصول گرامر انگليسي را درسطح پيشرفته در درك متون توضيح دهد

· دامنه تمرينات لغوي خود را گسترش دهد

· روشهاي مختلف خواندن متون ( درك متن ، پاراگراف و مقاله و روشهاي (skimming- scanning )

· را توضيح دهد

· روشهاي استخراج اطلاعات مندرج دركتاب و خلاصه نويسي را توضيح دهد

· متون انگليسي را درسطح ميانه و با تلفظ صحيح بخواند و ترجمه نمايد

· متون نيمه تخصصي را دررشته درسي خود با تلفظ صحيح بخواند و ترجمه نمايد

رئوس مطالب ( 34 ساعت نظري)

در اين درس مطالبي درباره دستور زبان، درك متن و تمرين لغت و خواندن و نوشتن زبان انگليسي به ترتيب زير آموزش داده مي شود.)

1. مروري بر دستور زبان انگليسي در سطح ميانه ، آشنايي و كاربرد اصول گرامر انگليسي پيشرفته در درك متون غير تخصصي و نوشتن پاراگرافها و مقالات كوتاه غير تخصصي

2. گسترش دامنه تمرينات لغتي با تكيه بر مترادفها و متضادها

3. ساختار واژگان در زبان انگليسي عمومي ( استخراج و درك كليه اطلاعات مندرج به هر لغت در واژ ه نامه)

4. بررسي و خواندن و ترجمه تعدادي متون غير تخصصي از منابع مناسب و درك و فهم اين متون

5. روشهاي مختلف خواندن متون ( درك متن ، پارگراف و مقاله .scanning-skimming-مطالعه دقيق )

6. بررسي كتابخانه و سيستم هاي نگهداري كتابها ، استخراج منابع در كتب glossary –index

7. بررسي چندين متن نيمه تخصصي ( حجم و مقدار آن بستگي به زمان دارد : بين 4 تا 8 متن منتخب )

روشهاي تدريس

در اين درس عمدتا از روشها و فنون آموزشي زير بهره گرفته خواهد شد

· سخنراني برنامه ريزي شده

· سمينار كلاسي

· يادگيري خود راهبر

· بحث در گروه هاي كوچك

· پرسش و پاسخ

منابع درسي:

1. Jafarpur A. , Sadighi F. Tahriran M.H." Abasic Course In Reading English ". Latet Edition

2. Marcella Frank . N.Y . Modem English , 'A. Practical Reference Guide". Latest Edition

3. ModernEnglish Par.2 Setences And Complex Structures " . Latest Edition

4. Atoefl Course Look .Longman Paper –Test Toefl Is Recommended

5. انتخاب تعدادي مقالات مرتبط با اهداف برنامه درسي توسط استاد مربوطه

شيوه هاي ارزشيابي فراگير

ارزشيابي دانشجو به صورت تكويني يا تراكمي با استفاده از روشهاي منتخب زير توسط استاد انجام مي شود .

· آزمون هاي كتبي شامل : آزمون چند گزينه اي – تشريحي – صحيح غلط – جا خالي – درك متن

· آزمون هاي شفاهي( ترجمه و ارائه مطلب)

· Take home exam

· انجام تكاليف هفتگي و انجام كارهاي كلاسي ( پرسش و پاسخ كلاسي)

نام درس: رادیوبیولوژی مقدماتی کد درس:02




هدف کلی

آشنایی دانشجویان با مفاهیم و تعاریف پایه ای علم رادیوبیولوژی و بررسی فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی وبیولوژیکی پرتوهای یونساز با سلول ها، بافت ها و اندام های مختلف بدن و مکانیزم های بروز اثرات سوماتیکی (زودرس و دیررس) و ژنتیکی ناشی از تابش

اهداف اختصاصی

در پایان این درس دانشجو باید بتواند:

1. مبانی فیزیکی رادیوبیولوژی را توضیح دهد و مفاهیم LET ، RBE ، OER را شرح دهد.

2. سلول و اندامک های سلولی و نیز مولکول های حیاتی بدن را شناسایی کرده و شرح دهد.

3. پدیده ها و واکنش های مهم در شیمی تابش و تولید رادیکال های آزاد (اثرات مستقیم و غیرمستقیم) ناشی از تابش را توضیح دهد.

4. مکانیزم تقسیم و چرخه سلول و آثار بیولوژیکی پرتوها را توضیح دهد.

5. تئوری(نظریه) هدف، تعریف و تفسیر منحنی های بقای سلولی و پارامترهای n،Dq،D37،D0 وعوامل موثر بر آنها را توضیح دهد.

6. حساسیت پرتویی سلول های مختلف پستانداران را شرح داده و مقایسه وتفسیر کند.(قانون بر گونیه-تریبوندو، پروژه مگاماوث و...)

7. آثار غیرتصادفی(زودرس) و تصادفی(دیررس) و آثار ویژه سوماتیکی دیگر را ذکر نماید.

8. آثار و تغییرات ژنتیکی ناشی از تابش و نیز اثر بر مولکول DNA و کروموزوم ها و انواع آن را شرح دهد.

9. مکانیزم های ترمیم آسیب های سلولی و مولکول های DNA و کروموزوم ها را توضیح دهد.

10. اثر تابش را در مراحل مختلف تکامل جنینی توضیح دهد.

11. عوامل فیزیکی، بیوشیمیایی و بیولوژیک موثر بر تابش را توضیح دهد0

12. موارد بکارگیری رادیوبیولوژی در رادیوتراپی را شرح دهد.

13. انواع منحنی های واکنش به دز را شرح داده و تفسیر نماید.

14. مفهوم 4R در رادیوبیولوژی را توضیح دهد و کاربرد آن در رادیوتراپی را بیان کند.

رئوس مطالب(34ساعت نظری)

· مروری بر مبانی فیزیکی رادیوبیولوژی: اتم و ساختمان آن، رادیواکتیویته، پرتوهای یونساز و انواع آن (ذرهای و الکترومغناطیسی) منشا تولید آنها، نحوه یونسازی ذرات باردار(آلفا وبتا) بدون بار (نوترون) و پرتوهای الکترومغناطیسی ایکس و گاما با ماده ، منحنی یونیزاسیون، کمیت ها و یکاهای اشعه ، مفهوم LET و QF و...

توضیح: این بخش بسته به آمادگی علمی دانشجویان و گرایش دوره کارشناسی آنها می تواند مبسوط یا اجمالی مطرح شود.

· تعریف و تاریخچه علم رادیوبیولوژی و مفاهیم پایه ای High LET و Low LET، RBE، OER

· مروری بر ساختمان سلول، ارگانل ها و عملکرد آنها(غشا سلولی، شبکه اندوپلاسمیک، میتوکندری، ریبوزوم و...). مقدمه ای بر مولکول های حیاتی بدن(زیست مولکول ها) : آب، کربوهیدرات، لیپید، پروتئین و اسیدهای آمینه و نقش هریک در ساختار حیاتی سلولها

· اثرات مستقیم و غیرمستقیم(شیمی تابش)

· چگونگی تولید رادیکال های آزاد در آب توسط تابش( ) ،ترکیب مولکول اکسیژن با رادیکال های آزاد، جاروبگرهای رادیکال های آزاد، چگونگی برهم کنشهای رادیکال های آزاد با بیومولکولهای مهم.

· تئوری هدف (target theory) و منحنی های بقای سلولی: منحنی های بقا و استفاده از آنها در مقایسه شرایط مختلف حساسیت پرتوی سلولهای مختلف، مقایسه منحنی های بقای پرتوهای Low LET و High LET، تعریف و تفسیر پارامترها n(عدد برون یابی)، D0، D37، Dqو عوامل موثر بر آنها، بازده کشت(PE) و چگونگی استخراج منحنی های بقا در شرایط in vitro و in vivo، تعریف و تفسیر آسیب های کشنده و زیرکشنده و قابل کشنده با استفاده از منحنی های بقا ، تعریف LD50 و بررسی آن برای سلول های مختلف بررسی چندین منحنی های بقای سلولی

· انواع منحنی های پاسخ-دز Dose-Response curve : مفاهیم عمومی منحنی های پاسخ-دز ، منحنی پاسخ-دز خطی(دارای آستانه و بدون آستانه) ، منحنی پاسخ-دز خطی درجه دو، منحنی پاسخ-دز سیگموئید(هلالی S-shaped) و مثالهای از کاربردهای آنها در بررسی های رادیوبیولوژیکی

· اثرات تابش برروی انسان: (سوماتیکی و ژنتیکی)

الف) اثر برروی ارگانل های سلولی(غشا سلول،شبکه اندوپلاسمیک،میتوکندری،لیزوزوم،ریبوزوم و...) و سیتوپلاسم، مقایسه حساسیت سلولی(قانون برگونیه و تریبوندو) – اثر بر بافت ها و اندامها و سیستم هاایی از بدن

ب) آثار تصادفی(stochastic) – تعریف آثار تصادفی و مشخصه های آن – بررسی الگوهای منحنی های بقا و پاسخ – دز مربوط به آثار تصادفی – تشریح اثرات تصادفی ناشی از تابش(لوسمی و انواع سرطان ها) و شواهد مربوط آنها

ج) آثار غیرتصادفی(Non-Stochastic) ، Deterministic:تعریف آثار غیرتصادفی(زودرس) و مقایسه آن با آثار تصادفی(دیررس) –سندرم های اشعه – کاتاراکتزایی و اثر بر گنادها و دست و پا و اریتم،تعریف LD50/30 و LD50/60

د) مقدمه ای بر آثار بیولوژیکی پرتوها در فرآیند تقسیم سلولی: تقسیم سلول و چرخه تقسیم سلول(فرآیند های میتوز و میوز) – بررسی حساسیت پرتوی سلول در مراحل مختلف چرخه تقسیم سلول – تعریف انواع مرگ های سلولی(مرگ میتوزی-برنامه ریزی شده و...)

ه) آثار ژنتیکی تابش: مروری بر اصول و تعاریف پایه ژنتیک، ساختمان DNA و کروموزوم، تعریف ژن و ژنوم و آلل، تغییرات ژنتیکی ناشی از تابش و انواع آن( موتاسیون های ژنی، جهش های کروموزومی و انواع مختلف شکست های کروموزومی ناشی از تابش) – صدمات کروموزومی و کروماتیدی – پروژه مگاماوث و نتایج آن، اثر برDNA و کروموزومها ، دز آشکار ژنتیکی(GSD) و دز دوبل کننده(doubling Dose) ، رابطه بین میزان جهش و دز و آهنگ دز، مکانیزم های ترمیم مولکول DNA(تک رشته و دورشته) و کروموزوم ها(نوترکیبی همساخت و غیرساخت و...)

و) آثار تابش بر جنین و رویان در مراحل مختلف(لانه گزینی، اندام زایی، جنینی) بدخیمی های دوران کودکی ،ناهنجاری های مادرزادی، زایش نوزاد مرده و...

· عوامل فیزیکی، بیوشیمیایی و بیولوژیک موثر بر آثار پرتوگیری: اثر آهنگ دز(Dose Rate) و اثر معکوس آهنگ دز، اثر تقطیع دز(Fractionation) ،اثر LET،نوع پرتو ((RBE ،اثر اکسیژن (OER) ،اثر سن و جنس ،اثر هورمونی

· رادیوبیولوژی در رادیوتراپی: محافظتکننده و حساسکنندههای پرتوی، توصیف و تفسیر 4R در رادیوبیولوژی، تقطیع دز در رادیوتراپی، منحنی دز-پاسخ در رادیوتراپی(سیگموئید: برای بافتهای زود پاسخ دهنده و دیر پاسخ دهنده) و کاربرد آن در بررسی تومورهای سرطانی

· مباحث ویژه تکمیلی: تعریف و توصیف خطر اضافی، هورمیسس و اثر تطبیقی پرتوهای یونساز، اثر همسایگی((Bystander effect ، نسبت β/α و کاربرد آن در تقطیعی و تک جلسه ای، تعیین زمان درمان و اندازه دز تابشی در هر جلسه، اثر hyperfractionation و Conditioning dose

روش تدریس

· سخنرانی برنامه ریزی شده

· سمینار کلاسی

· یادگیری خود راهبر


· بارش افکار

· یادگیری مبتنی بر حل مسئله

منابع مطالعه

1. Eric J. Hall., “Radiobiology for the Radiologist” Lippincott. Ravan., Lastest edition.

2. Shirley Lehnert., “Biomolecular Action of Ionizing Radiation” Taylor & Francis. Lastest edition.

3. Radiation Biology: A Handbook for Teachers and Students” International Atomic Energy Agency. ترجمه: زیست شناسی پرتوی، سیدمحمد حسینی، دکتر مهدی قربانی، دکتر آمنه سازگارنیا، انتشارات: اطمینان، 1395

شیوه ارزشیابی فراگیر

ارزشیابی دانشجو به صورت تکوینی یا تراکمی با استفاده از روشهای منتخب زیر توسط استاد انجام می شود:

· آزمون های کتبی شامل: آزمون چند گزینه ای، تشریحی، صحیح-غلط، جورکردنی، جاخالی و حل مسئله

· پرسش و پاسخ کلاسی

· ارائه سمینار کلاسی(الزامی نیست)

نام درس: اصول آشکارسازی و دزیمتری پرتوهای یونیزان کد درس: 03

پيش نياز: فيزيك پرتوها


نوع واحد: نظري - عملی (5/1 واحد نظری-5/0 واحد عملی)

هدف كلي

ايجاد آگاهي و مهارت در دانشجو در زمينه انجام دزيمتري پرتوهاي يونساز و انتخاب آشكارساز مناسب در كاربردهاي مختلف پرتو پزشكي و صنعتي

اهداف اختصاصي

در پايان اين درس دانشجو بايد بتواند:

1. ميدان پرتوها و كميت هاي وابسته به آن را توضيح دهد.

2. اصول فيزيكي تبادل اشعه با ماده را شرح دهد و فلوي ذرات، انرژي و توزيع طيفي آنها را بيان نمايد.

3. اصول آشكارسازي گازي، سنتيلاسيون و نيمه هادي را بيان نمايد.

4. كميت هاي اكسپوژر، كرما، دزجذب و واحدهاي مربوطه را تعريف و تحلیل كند.

5. تعيين دز جذبي و پرتودهي را با استفاده از تئوري حفره براگ- گري شرح دهد.

6. دزيمتري الكترون، فوتون و نوترون در ميدانهاي مختلط را مقايسه نمايد.

7. روش، كاربرد، مزايا و معايب روشهاي مختلف دزيمتري را شرح دهد.

رئوس مطالب (26 ساعت نظري -17 ساعت عملي)

نظری

· ميدان پرتوها: منابع پرتوها، كميت هاي ميدان پرتو و توزيع آن، انرژي متوسط و موثر

· برخورد متقابل پرتوهاي يونساز با ماده: مقاطع موثر و ضرائب برخورد، برخورد متقابل فوتون، نوترون و ذرات باردار با مواد

· آشكارسازي پرتوها، آشكارسازهاي گازي، سنتيلاسيون، نيمه هادي و شیمیایی

· اندازه گيري پرتودهي : تعريف پرتودهي، تعادل ذره باردار، اتاقك هواي آزاد، اندازه گيري پرتودهي با اتاقك هواي آزاد و با اتاقك حفره كاليبره شده

· اندازه گيري مستقيم دز جذبي: تاريخچه دز جذبي و كميتهاي آماري و غيرآماري، واحدهاي دزجذبي وكالريمتري دزجذبي

· مفهوم كرما: مقدمه و تعاريف، كرما و فلوي انرژي، کرما در هوا و پرتودهي، كرما و دزجذبي

· تعيين دز جذبي از طريق پرتودهي و يا كرماي هوا: دزجذبي در هوا و ساير مواد، ضرايب تبديل پرتودهي به دز جذبي، كاليبراسيون برحسب كرماي هوا، كاليبراسيون برحسب دز جذبي در آب و كاليبراسيون فوتون های پرانرژی

· تعيين دزجذبي و پرتودهي با استفاده از تئوري حفره: تئوري حفره براگ -گري، قضيه فانو

· مقايسه دزيمتري الكترون، فوتون و نوترون : ضرايب تصحيح، دزيمتري الكترون، فوتون و نوترون و ميدان هاي مختلط

· روشهاي دزيمتري : كالريمتري، آشكارسازهاي گازي، دزيمتري شيميائي، TLD، دزيمتري با فيلم، ساير سيستم هاي دزيمتري، انتخاب سيستمهاي دزيمتري عملی

· آشنایی عملی با انواع روش های آشكارسازي پرتوها

· آشنایی عملی با آشكارسازهاي گازي، سنتيلاسيون، نيمه هادي و شیمیایی

· کار با TLD و آشنایی عملی با روش های استفاده از آن

· آشنایی عملی با دزيمتري با فيلم

· آشنایی عملی با انواع اتاقک های یونیزان

· آشنایی با كاليبراسيون برحسب دز جذبي در آب و كاليبراسيون فوتون های پرانرژی

روش هاي تدريس

در اين دوره، عمدتاً از روشها و فنون آموزشي زير بهره گرفته خواهد شد:

· سخنراني برنامهريزي شده

· سمينار کلاسي

· يادگيري خودراهبر

· بحث در گروههاي کوچک


· يادگيري مبتني بر مسئله

· آموزش عملي

منابع اصلي درس:

1. Greening, J. R. "Fandamentals of Radiation Dosimetry”.. Adam Hilger Ltd. Latest edition

2. Kember, N. F. Galliard Ltd. "Medical Radiation Detectors". IOP Publishing Ltd. Latest edition

3. Khan, F. M. “The Physics of Radiation Therapy”. Lippincott Williams & Wilkins. Latest edition

4. Attix , F. “Introduction to Radiological Physics and Radiation Dosimetry”. Wiley Interscience. Latest edition.

5. مهدی قربانی,جلیل پیرایشاسلامیان,ای.پی. پودگورساک ، مبانی دوزیمتری و آشکارسازی پرتوهای یونیزان. آخرین چاپ

6. حاجي زاده، محسن. مباني آشكارسازي و دزيمتري پرتوهاي يونيزان. آخرين چاپ.

شيوه ارزشيابي دانشجو:

ارزشيابي دانشجو به صورت تکويني يا تراکمي با استفاده از يک يا چند روش زير حسب تشخيص استاد انجام ميشود

· آزمون هاي کتبي شامل: آزمون چند گزينه اي، تشريحي، صحيح غلط، جور کردني، جا خالي

نام درس: فیزیک اتمی و هستهای کد درس: 04




هدف کلي درس :

آشنايي با اصول و مباني پايه فيزيك اتمي و هسته اي به منظور استفاده از مفاهيم آن در كاربردهاي پزشكي

اهداف اختصاصي:

دانشجو پس از پايان درس بايد:

1- نظريه اتمي الكتريسيته و ماده را شرح دهد.

2- نظريه اتمي تابش و قوانين تابش جسم سياه، پلانك، وين، رالي و كوري را شرح دهد.

3- مدلهاي اتمي بور و راترفورد را بيان كند.

4- نظريه موجي - ذره اي و عدم قطعيت هايزنبرگ را با استناد به آزمايشات مربوطه توصيف نمايد.

5- ساختمان اتمهاي چندالكتروني را با اصول مربوطه و آزمايشات آنها تشريح نمايد.

6- اشعه X و كاربرد آن در بلورنگاري را شرح دهد.

7- مفاهيم اساسي هسته (ساختار هسته، مدلهاي هسته اي و . . . ) را تشريح نمايد.

8- واكنش هاي هسته اي، هسته هاي ناپايدار و اكتيويته و واحدهاي آنها را بیان نماید.

9- ساختمان شتاب دهنده های ذرات و مزايا و معايب هر يك را تشريح نمايد.

رئوس مطالب: (34 ساعت نظري)

· نظريه اتمي ماده : جرم مولكولي، جرم اتمي، جدول تناوبي، نظريه جنبشي گازها، قانون توزيع سرعت ماكسول، احتمال برخورد، توزيع بولتزمن و اتاق ابري ويلسون

· نظريه اتمي الكتريسيته : تخليه الكتريكي، حركت نانسبيتي ذره باردار، اندازه گيري e/m، بار الكترون، جرم الكترون، پرتوهاي مثبت، ايزوتوپ هاي مثبت، ايزوتوپها، طيف نمايي جرمي، اثر كوانتومي هال، دو قطبي و چندقطبيهاي الكتريكي و مغناطيسي

· نظريه اتمي تابش : موج و ذره، الكتريسيته و نور، تابش حرارتي، گسيل و جذب تابش، تابش جسم سياه، قانون پلانك، اثر فوتوالكتريك، گسيل گرما يوني، گرماي ويژه، قانون وين، قانون رایله و قانون كوري

· مدلهاي اتمي راترفورد و بور: بررسي اتم بوسيله ذرات آلفا، اتم راترفورد، اندازه هسته، طيف هيدروژن، مدل بور، پتانسيل يونش و تشديد و جذب فوتون

· امواج و ذرات: نظريه دوبروي، شكست امواج ماده، گروههاي موج، اصل عدم قطعيت هايزنبرگ، آزمايش دو شكاف، پراش الكترون و ميكروسكوپ الكتروني

· اتمهاي چند الكتروني: مسئله هليوم، اصل طرد پائولي و تقارن، اثر زيمن، اسپين الكترون، اثر استارك و آزمايش اشترن گرلاخ

· پرتوايكس و بلورنگاري: توليد اشعه X، طيف اختصاصي و ترمزي، جذب اشعه X، بلورنگاري اشعه X

· مولكولهاي مايعات و جامدات: پيوندهاي قطبي و نيم قطبي، طيف نمايي مولكولي، نظريه كلاسيك گاز الكترون در جامدات

· مفاهيم اساسي هسته: خواص اساسي نيروهاي هسته اي، جرم، بار و اندازه هسته، ذرات بنيادي

· ساختار هسته: انرژي همبستگي، مدل قطرهاي، مدل لايهاي، تقارن و استقلال از بار نيروهاي هستهاي

· برخوردهاي تابشهاي هسته اي با ماده : برخورد ذرات باردار با ماده، اثر متقابل نوترون و تابش گاما با ماده

· واكنشهاي هسته اي: آشكارسازي تابشهاي هسته اي، انواع واكنشهاي هسته اي (-p)، ( -n) سطح مقطع و پرتوزايي مصنوعي

· سنجش و اندازه گيري راديو اكتيويته و اكتيويته ويژه

· شكافت و جوش هستهاي: شكافت اورانيم، انرژي و محصولات شكافت هستهاي، راكتور هستهاي، جوشش هسته هاي سبك

· شتابدهندهها: شتابدهنده الكترواستاتيكي، سيكلوترون، بتاترون، شتابدهنده خطي، سنكروسيكلوترون، سنكروترون

منابع اصلي درس :

1- آلبرت، جان.ر. سمت، هنري. آشنايي با فيزيكي اتمي و هسته اي (جلد اول و دوم) . خسرو بخشايي. تهران. انتشارات مركز نشر دانشگاهي. آخرين چاپ

2- ريچاردز، انگ، هر. آشنايي با فيزيك هسته اي. علي پذيرنده، محمد رضا حميديان. انتشارات مركز نشر دانشگاهي . تهران. آخرين چاپ

3- مي يرهوف، والتر. مباني فيزيك هسته اي. دكتر رحيمي. انتشارات دانشگاه فردوسي مشهد. آخرين چاپ

شيوه ارزشيابي فراگير:

· آزمونهاي کتبي شامل چند گزينهاي، تشريحي، تصحيح غلط، جورکردني، جاخالي

· شرکت فعال در کلاس

آزمون شفاهي

نام درس: فیزیولوژی کد درس: 05




هدف کلي درس: آشنايي با فيزيولوژي بدن انسان

اهداف اختصاصي:

دانشجو پس از پايان درس بايد:

1- ساختمان، مكانيسم انتقال و انتشار پتانسيل عمل در سلول را تعريف نمايد.

2- فيزيولوژي قلب و گردش خون و اختلالات مربوطه را بیان کند.

3- مكانيك گازها، تنفس و نارسائيهاي تنفسي را توصیف نماید.

4- فيزيولوژي و نارسائيهاي كليه را تشخيص دهد.

5- نقش فيزيولوژي دستگاه گوارش را تشخيص دهد.

6- فيزيولوژي سيستم ترشحي درون ريز را توصيف كند.

7- فيزيولوژي چشم و گوش را توصیف نماید.


1- فيزيولوژي سلول

- ساختمان عمومي سلول

- مكانيسمهاي انتقال

- توليد و انتشار پتانسيل عمل

- فيزيولوژي عضلات صاف و اسكلتي

2- فيزيولوژي قلب و گردش خون

- ويژگيهاي عضله قلب

- مكانيك قلب

- مكانيك مايعات و گردش خون

- الكتروكارديوگرافي

- اختلالات قلب و گردش خون

3- فيزيولوژي تنفس

- مكانيك گازها و تنفس

- تبادل گاز در ريه

- اسپيرومتري

4- فيزيولوژي كليه

- فيلتراسيون و سيستم كار كليه

- نارسائيهاي كليوي

5- فيزيولوژي سيستم ترشحي درون ريز (غدد)

- تيروئيد، پاراتيروئيد

- غدد فوق كليوي، هيپوفيز

6- فيزيولوژي گوارش

7- فيزيولوژي حواس ويژه

- چشم، گوش

منابع اصلي درس :

1- دين. آناتومي و فيزيولوژي پايه (جلد 1 و 2). دكتر حميدرضا طهماسب پور. تهران. انتشارات اشارت. آخرين چاپ.

2- نوراني، مهدي. كالبد شناسي و فيزيولوژي . انتشارات چهر. . آخرين چاپ

3- فيزيولوژي گايتون- انتشارات دانشگاه علوم پزشکي تبريز. آخرين چاپ

شيوه ارزشيابي دانشجو :

آزمونهاي کتبي شامل: آزمون چند گزينهاي، تشريحي، صحيح غلط، جورکردني، جاخالي

نام درس: آناتومی عمومی کد درس: 06




هدف کلي

آشنايي دانشجو با کليات آناتومي عمومي و اندامهاي اصلي بدن به منظور آگاهي از موقعيت و ارتباط اعضاي بدن



1. با مفاهيم و كليات آناتومي را آشنا شود.

2. از ساختمان كلي اسكلتي و عضلاني بدن آگاهي داشته باشد.

3. استخوانها و عضلات تنه را بشناسد.

4. استخوانها و عضلات اندامها را بشناسد.

5. آناتومي مغز و سيستم عصبي را بداند.

6. با آناتومي چشم و گوش را آشنا شود.

7. ساختمان کلي دستگاه گوارش را بشناسد.

8. از ساختار آناتومي دستگاه ادراري آگاهي داشته باشد.


· مفاهيم و كليات علم آناتومي

· ساختمان كلي اسكلتي ـعضلاني بدن

· ساختمان کلي دستگاه گوارش

· ساختار سيستم ادراري

· آناتومي مغز و سيستم عصبي

· آناتومي چشم و گوش


· در اين دوره عمدتا از روش ها و فنون آموزشي زير بهره گرفته خواهد شد:



· آموزش عملي توسط امکانات سمعي و بصري و مولاژ


1. جكسون، شيلا. آناتومي و فيزيولوژي براي پرستاران. دكتر صالح زاهدي و دكتر شهرام مجدي. آخرين چاپ

2. دين. آناتومي و فيزيولوژي پايه (جلد 1 و 2). دكتر حميدرضا طهماسب پور. تهران. آخرين چاپ.


· آزمون کتبي شامل : چندگزينه اي ، تشريحي ، صحيح و غلط، جورکردني، جاخالي

· آزمون شفاهي

· آزمون هاي عملي: مبتني برکار (با مولاژ)، log book ، lab book

نام درس: بیولوژی سلولی مولکولی کد درس: 07




هدف كلي : ، شناخت ساختمان، عملکرد و ژنوم سلول با توجه به اهمیت بیولوژی سلولی و مولکولی در مطالعات رادیوبیولوژی

اهداف اختصاصي در پايان اين درس دانشجو بايد بتواند:

· روش های میکروسکوپی و شیمیایی مطالعه سلولی را شرح دهد.

· ماکرومولکول ها و بیومولکول های حیاتی و ساختمان آن ها را بیان کند.

· وظایف و ساختمان غشاء سلول ، انواع سیستم های انتقال از غشاء، ساختارهای زیر غشایی، انواع اتصالات سلولی و ماتریکس خارج سلولی را بیان کند.

· ساختار و ترکیب شیمیایی شبکه آندوپلاسمایی را بشناسد و اعمال شبکه و واکنش های سم زدایی و کارسینوژنز را شرح دهد.

· اعمال ساختمان و منشا دستگاه گلژی را شرح دهد.

· ساختار و اعمال میکروبادی ها را بیان کند.

· ساختمان کامل میتوکندری را شرح دهد و ترکیب شیمیایی میتوکندری ها - کمپلکس های انتقال الکترون – بیوسنتز ATP – نقش زیستی میتوکندری را فرا گیرد.

· انواع پلاست ها را بشناسد و در مورد کلروپلاست و اعمال آن بحث کند.

· ساختمان ریبوزوم ها را بشناسد و اعمال آن را شرح دهد.

· انواع فیلامنت های تشکیل دهنده اسکلت سلولی را فراگیرد و در مورد میکروفیلامان های اکتینی – تونو فیلامنت ها – میکروتوبول ها – سانتریول ها و تاژک ها و مژک ها بحث کند و ساختار و اعمال آن ها را فراگیرد.

· ساختمان هسته و انواع آن و ساختار غشاء و NPC لامین های زیر غشائی ، شیره هسته و هستک و مکانسیم انواع انتقالات به داخل و خارج هسته را شرح دهد.

· سيكل سلولي و نحوه رشد آن را بيان نمايد.

· سازمان دهي ژنوم در يوكاريوت ها راشرح دهد.

· انواع پیام های داخل و خارج سلولی را شرح دهد.

· مفاهیم کلی در مورد ایجاد و گسترش سلول های توموری را بیان کند و انكوژن ها و سرطانهاي مربوطه را شرح دهد.

رئوس مطالب (51 ساعت نظري)

1. آشنایی با روش های مطالعه سلولی

2. آشنایی با مولکول های حیاتی( پروتئین ها – اسیدهای نوکلئیک – پلی ساکارید ها و....)

3. غشاء سلول و انواع نقل و انتقالات غشایی – اندوسیتوز و اگزوسیتوز

4. ماتریکس خارج سلولی و انواع اتصالات بین سلولی

5. ساختار و اعمال شبکه آندوپلاسمایی

6. ساختمان و اعمال دستگاه گلژی

7. میکروبادی ها ( پراکسی زوم – گلی اکسی زوم و لیزوزوم ها )

8. میتوکندری و کمپلکس های انتقال الکترون

9. پلاست ها

10. ریبوزوم ها

11. اسکلت سلولی

12. اجزاء داخلي هسته و فعاليت هر يك از آنها

13. سيكل سلولي و نحوه رشد آن

14. ژن و ژنوم (نوکلئوزوم – کروموزوم -کروماتین و... )

15. سیگنالینگ سلولی

16. مفاهیم بیولوژی سرطان

17. مقایسه اجمالی ژنومیک و پروتئومیک


در اين دوره، عمدتاً از روش¬ها و فنون آموزشي زير بهره گرفته خواهد شد:



· آموزش عملي با استفاده از شبيه سازي


1. Lodish HF., Berk A., Matsudaira P., Kaiser CA., Krieger M., et al. “Molecular Cell Biology. Freeman Company Latest edition.

2. Strachan T., Read A. Human Molecular Genetics. Garland Science Taylor and Francis Group.Latest edition.

3. Watson J.D., Baker T.A., Bell S.P., et al. Molecular Biology of the Gene. Benjamin- Cummings Publishing Company, Latest edition.

4. Manipulation and Genomics , Blackwell Publishing, Latest edition.

5. Brown , T.A. Gene Cloing and Dna Analysis, An Intoduction, Blackwell Science Publishing. Latest edition.

6. Tevfik Dorak , M. Real- Time Pcr, Taylor Francis. Latest edition.


-آزمون هاي کتبي شامل: آزمون چند گزينه اي، تشريحي، صحيح غلط، جور کردني، جا خالي

نام درس: فیزیک پرتوها کد درس: 08




هدف كلي

آشنايي با ساختمان ماده و فيزيک توليد پرتوهاي فوتوني و ذره اي، توليد مواد راديواکتيو و انواع واپاشي ها، برهمکنش پرتو با ماده و ترابرد آن، واحدها و کميت هاي اندازه گيري پرتوها.



1. مباني فيزيکي ماده و انرژي و روابط آنها را شرح دهد.

2. انواع مدل هاي اتمي، عدد اتمي و جرمي و انرژي همبستگي را بيان کند.

3. طيف امواج الکترومغناطيسي و تفاوت آنها را با انواع پرتوهاي ذره اي بنويسد.

4. ساختمان لامپ کاتدي را شرح داده و انواع انحراف و برخورد الکترون با اتم هاي هدف را توضيح دهد.

5. ساختمان لامپ اشعه ايکس و خصوصيات آند، کاتد و محفظه شيشه اي لامپ را بيان کند.

6. خصوصيت طيف اشعه ايکس (پيوسته و خطي) و مکانيسم ايجاد آنرا شرح دهد.

7. نقش فيلتر در طيف اشعه ايکس و انواع آنرا بيان کند.

8. عوامل موثر بر کميت و کيفيت اشعه ( KV, mA, Sec, filter, Z ) را شرح دهد.

9. خصوصیات مواد ايزومر و راديوايزوتوپ را شرح داده و انواع نيمه عمر را توضيح دهد.

10. انواع روش هاي فروپاشي راديوايزوتوپ ها (آلفا، بتا، پوزيترون و جذب الکترون) را بيان کند.

11. خصوصيات مواد راديواکتيو طبيعي ، تابش هاي زمينه و مزاياي مواد راديواکتيو مصنوعي را شرح دهد.

12. نحوه توليد مواد راديواکتيو مصنوعي را توسط راکتور، شتابدهنده خطي و سيکلوترون بنويسد.

13. ساختمان ژنراتور موليبديم- تکنسيوم و مزاياي استفاده از ژنراتور را توضيح دهد.

14. واحد ها و کميت هاي سنجش و دوز جذب و معادل دوز پرتوها (اکسپوژر، راد و رم) را توضيح دهد.

15. انواع واکنش هاي بين پرتو ايکس و گاما با اتم ها (انحراف رايلي ، فوتوالکتريک، کمپتون) را شرح دهد.

16. انواع واکنش هاي بين پرتوهاي ذره اي با اتم ها و نحوه يونسازي در ماده را بيان کند.


· ساختمان اتم: مدل هاي اتم وهسته، عدد اتمي و جرمي، تعاريف ايزوتوپ، ايزوبار، ايزوتون و ايزومر، انرژي همبستگي.

· تشعشعات يونيزان: ساختمان و طيف امواج الکترومغناطيسي، ماهيت و چگونگي توليد اشعه ايکس، طيف پيوسته، خطي و مختلط اشعه ايکس، کميت و کيفيت اشعه ايکس و عوامل موثر بر آن، فيلترها.

· راديواکتيويته: عوامل موثر در پايداري هسته، نيمه عمر فيزيکي، بيولوژيک و موثر، عمر متوسط ماده راديواکتيو، اکتيويته، ثابت استحاله، انواع استحاله مواد راديواکتيو شامل استحاله آلفا (شرايط استحاله و طيف انرژي ذرات آلفا)، استحاله بتا (شرايط استحاله و طيف انرژي ذرات بتا)، استحاله پوزيترون، جذب الکترون و تبديل داخلي، مواد راديواکتيو مصنوعي و خانواده هاي مواد راديواکتيو طبيعي.

· روش هاي توليد مواد راديواکتيو: توليد مواد راديواکتيو توسط راکتور هاي هسته اي، فيسيون، شتاب دهنده ها، ژنراتورهاي مواد راديواکتيو، تعادل گذرا و پايدار.

· واحدها و کميت هاي تشعشع: اکسپوژر، رونتگن، راد، دوزجذبي، دوز معادل.

· برخورد پرتوهاي ايکس و گاما با محيط: خصوصيات فيزيکي برخوردها از جمله پراکندگي ساده (الاستيک)، جذب فوتوالکتريک، پراکندگي کامپتون، توليد جفت.

· تضعيف اشعه: ضرايب تضعيف خطي، جرمي، الکتروني و اتمي، لايه نيم جذب و 10/1 جذب.

· برخورد پرتوهاي يونيزان ذره اي با ماده: شامل برخورد ذرات آلفا، بتاي منفي و مثبت، پروتون ها و نوترون ها با محيط.


در اين دوره، عمدتاً از روشها و فنون آموزشي زير بهره گرفته خواهد شد:



· يادگيري خودراهبر

· كارگاههاي آموزشي


1- Dowsett D.J, Kenny P.A, Johnston R.E. The Physics of Diagnostic Imaging. Hodder Arnold, an imprint of Hodder Education,an Hachette UK Company. 2nd Edition. 2006.

2- Cember H. Johnson T.H. Introduction to Health Physics. The Mc Graw-Hill companies. 4th Edition. 2009.

3- Smith F.A. A primer in Applied Radiation Physics. World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd. Latest Edition.

شيوه ارزشيابي فراگير

ارزشيابي دانشجو به صورت تکويني يا تراکمي با استفاده از يک يا چند روش زير حسب تشخيص استاد انجام ميشود:

· آزمون هاي کتبي شامل: آزمون چند گزينه اي، تشريحي، صحيح غلط، جور کردني، جا خالي

· آزمونهاي شفاهينام درس: ریاضی عمومی کد درس: 09




هدف كلي:آشنايي فراگيران با مفاهيم اساسي در رياضي عمومي 1، درك و به كارگيري آنها



1- حد و پيوستگي و انواع توابع و سريها در رياضي و معادلات خط و منحني را شرح دهد.

2- مفهوم مشتق توابع، روشهاي مشتقگيري از توابع مختلف و كاربردهاي مشتق و معادلات ديفرانسيل نوع اول و دوم (بطور مقدماتي) را توضيح دهد.

3- مفهوم انتگرال، روشهاي انتگرالگيري و كاربردهاي انتگرال معين در فضاي يك بعدي را بيان نمايد.

4- اعداد مختلط، خواص، عمليات و کاربردهاي معادلات توابع مختلط را شرح دهد.

5- محاسبات و عمليات رياضيات ماتريسها (جمع، تفريق، ضرب و تقسيم) و کاربرد ماتريسها را انجام دهد.

5- با دستگاههاي مختصات مختلف آشنا شده و تبديل آنها به يکديگر را انجام دهد. (کارتزين، کروي، استوانه اي و قطبي)


· معرفي توابع مقدماتي (قدرمطلق، علامت، جزء صحيح، نمايي، لگاريتمي، هذلولي و . . . )

· مفهوم حد توابع (حد چپ، حد راست، حدود بينهايت و محاسبه حدود مختلف)

· پيوستگي توابع (پيوستگي چپ، پيوستگي راست، انفصال توابع، تعر�

Documents

medphysdept.mums.ac.ir€¦ · Web viewکشف اشعه ایکس و راديواکتیویته یکی از بزرگترین کشفیات بشر بوده است بطوری که در