برنامه استراتژیکبیمارستان ضیایی شهرستان اردکان

1391-1394

SWOTبابهره گیری ازمدل آنالیز

ویرایش دوم

1391تاریخ بازنگری:فروردین

یامن اسمه دواء وذکره شفاء1

برنامه ریزی چیست؟ علی)ع( به امام حسن)ع( ، امام حسین)ع(، سایر فرزندانش و تمامیامام

کسانی که وصیت نامه حضرت به آنان می رسد این گونه وصیت نمود: "اوصیکما... بتقوی الله و نظم امرکم؛ شما دو نفر را به تقوای الهی و نظم و برنامه ریزی در

کارها سفارش می کنم." برنامه ریزی مانند پلی، زمان حال را به آینده مربوط می كند. در صورتی یك

شخص می تواند به اهداف از پیش تعیین شده دست یابد كه برای رسیدن به آن برای خود برنامه ریزی داشته باشد. در صورتی كه یك سازمان برای دستیابی به اهداف و

رسالتش، برنامه ای نداشته باشد محكوم به فنا و شكست است. تعاریف متعدد و گوناگونی از برنامه ریزی ارائه شده است. پیتر دراكر یكی از دانشمندان مدیریت برنامه ریزی را این گونه تعریف می كند: برنامه ریزی فرایند مستمری است از تصمیمات راهبردی با در دست داشتن بهترین اطالعات ممكن

نسبت به آینده. برنامه ریزی سازماندهی منظم تالش های الزم برای انجام این تصمیمات و

ارزیابی و مقایسه نتایج به دست آمده انتظارات از طریق فرایند بازخورد می باشد. جیمز استونر برنامه ریزی را این گونه تعریف می كند: برنامه ریزی، فرایند تعیین اهداف و راه های مناسب برای به دست آوردن آن اهداف می باشد و هادسون معتقد است كه برنامه ریزی ارائه راه هایی برای عملیات آینده است كه در بردارنده نتایج

معین با هزینه مشخص و در دوره زمانی معلوم باشد. با تحلیل این تعاریف و تعاریف دیگری كه در مورد برنامه ریزی ارائه شده است

می توان دو مطلب مهم را نتیجه گرفت: نخست آنكه برنامه ریزی دو ركن اصلی دارد كه عبارت است از: اوالً تعیین اهداف و پیش بینی راه های دستیابی به آنها و

ثانیا آنكه در برنامه ریزی همواره بایستی دو نكته مهم مورد نظر باشد: یكی داشتن دوره زمانی مشخص و دیگری داشتن بودجه و هزینه معین. ضرورت برنامه ریزی

قبل از دست زدن به هر كار و اهمیت ویژه آن امری عقالنی است و روشن است كه اقدام به هر كار، بدون بررسی جوانب مختلف و برنامه ریزی برای آن، نشان دهندهنقصان عقل و یا عدم بهره گیری صحیح و مناسب از این نعمت بزرگ الهی است. امام علی)ع(، عقلی بودن مسئله برنامه ریزی را مورد تاكید قرار داده است:

العقل كالتدبیر: هیچ عقلی مثل تدبیر )برنامه ریزی( نیست. و در جایی دیگر می فرمایند: من العقل مجانبه التبذیر و حسن التدبیر. دوری از تبذیر و برنامه ریزی

خوب، نشانه خردمندی است. تاریخچه برنامه ریزی

در نگرش سنتی مدیریت ، برنامه ریزی نقطه شeeروع تمeeامی حرکتهeeا اسeeت کeeه اهمیت آن از گذشته ای دور برهمگان آشکار گردیeeده و آن را اساسeeی تeeرین وظیفeeه مدیریت دانسته اند .برنامه ریزی در سیر تکeeاملی خeeود ، دسeeتخوش تحeeوالتی بسeeیار

قرار گرفت که طی سه دوره قابل تفکیک است: Product Orientedدوره اول : گذار از دوره محصول گرایی

2

Market Orientedدوره دوم : دوره بازار گرایی دوره سوم : دوره فراصنعتی

گeeذار از دوره محصeeول گeeرایی در قeeرن نeeوزدهم میالدی بeeه دوره بeeازارگرایی و نهایتا" دوره فراصنعتی باعث شد برنامه ریزی ، روشها و انواع آن نیز متناسب با نیاز هر دوره متحول شود .حال به شرح مختصری در مورد مشخصات هر دوره و گرایش

های متداول برنامه ریزی در آن می پردازیم

1820-1830دوره محصول گرایی شروع سالهای

گرایش ها و روش هeeای متeeداولویژگیها و مشخصات دوره برنامه ریزی در این دوره

تأکید بر محصول بود هر چه تولید می شد به فروش می رفت

تأثیر عوامل بیرونی محدود بود . عمده توجهات به درون سازمان معطوف بود

رقابت حول و حوش محصول نهایی بود تولید کننده حرف اول را می زد

تولید به صورت انبوه بود

گرایش به گذشeeته بeeود و برنامeeه هeeا بeeر اسeeاس محeeدودیت هeeای درون سازمانی شکل می گرفت

.مدیریت فردی

بودجه بندیبرنامه ریزی سالیانه

1900دوره بازار گرایی شروع از سالهای

گرایش ها و روش هeeای متeeداولویژگیها و مشخصات دوره برنامه ریزی در این دوره

محصوالت متنوع و بازارها رقابتی شد بازارها از محصوالت مشابه اشباع شد .

تمرکز بر بازار مصرف بود . تأثیر عوامل بیرونی شدت گرفت ، با این حال

محیط ایستا بود مشتری حرف اول را می زد

دید درون سازمانی به برون سeeازمانی تحeeولیافت

تغییرات محیطی از توابعی با متغیرهای قابeeلپیش بینی پیروی می کردند .

مزیت رقابتی ، قیمت ، کیفیت و کمیت بود

برنامه ریزی کوتاه مeeدت ، میeeانمدت و بلند مدت

برنامه ریزی بلند مدت غلتان ها SBUبرنامه ریزی های

Strategic Business Units برنامeeeه ریeeeزی اسeeeتراتژیک در

سطح شرکت

1950دوره فراصنعتی شروع از سالهای گرایش ها و روش های متداول برنامeeهویژگیها و مشخصات دوره

ریزی در این دوره برنامه ریزی مشارکتی و تعاملی محیط پویا و پرتغییر شد .

3

پیچیدگی به عنوان مسئله غالب مطرحشد .

چالش های جدید و غیر منتظeeره شeeکلگرفت .

مeeeزیت رقeeeابتی ، یeeeادگیری زودتeeeر وسریعتر از رقبا شد .

مسeeeeائل و موانeeeeع بeeeeرونی ، موانeeeeع سیاسeeeی ، اجتمeeeاعی و فeeeرهنگی و ..

شدت یافت .بازارها به شدت رقابتی شد .

تمرکeeز بeeر آگeeاهی ، دانش و اطالعeeاتمعطوف شد .

تغییرات آن چنان شدت یافت که اعتبارتوابع پیش بینی کننده از بین رفت .

مدیریت استراتژیک بصیرت و تفکر استراتژیک

دیدگاه تلفیقی برنامه ریeeزی و بصeeیرتاستراتژیک

مدیریت تغییر مدیریت دانش

سeeeeeازمان یادگیرنeeeeeده / سeeeeeازماناستراتژیست

ویژگی های زمانی هeeر یeeک از دوره هeeای مختلeeف منجeeر بeeه گeeرایش هeeای خاصeeی ازبرنامه ریزی شدند که به شرح مختصری در مورد آنها می پردازیم .

گرایش ارتجاعی ) گرایش به گذشته ( مرتجعان نه از شکل موجود پدیده ها رضeeایت کeeافی دارنeeد و نeeه از مسeeیری کeeه این پدیده ها طی می کنند . به عبارت دیگر گذشته گرایان وضعیت گذشeeته را نسeeبت بeeه حال ترجیح داده و اعتقادشان این است که جریeeان امeeور بeeا گذشeeت زمeeان بeeدتر می شود لeeذا بeeا مقeeاومت شeeدید خواسeeتار جلوگeeیری از اعمeeال تغیeeیرات و بازگشeeت بeeه

وضعیت سابق خود هستند . مدیریت های ارتجاعی اعتقاد راسخی به تجربeeه و جریانeeات تeeاریخی دارنeeد . اینگونeeه مدیران ، سازمانها، اجزاء و ارکان سازمانی را ماشینی می پندارند که باید چرخ دنده

هایش توسط راهبرانش تنها روغن کاری شود . برنامه ریزی ارتجeeاعی ، بeeا مسeeائل بeeه صeeورت جداگانeeه ، نeeه بeeه صeeورت سیسeeتمی

برخورد می کند .

گرایش غیر فعال یا گرایش به حال افراد غیر فعال از آنچه که وجود دارد ، راضی هستند . آنها عالقه ای به بازگشeeت بeeه وضعیت پیشین ندارند و از تغییر امور نیز دلخوش نیستند . بنابراین سعی می کنند از تغییر جلوگیری نمایند . هدف آنها بقاء و ثبات است و شعارشان اغلب این اسeeت کeeه

وضع موجود بر وفق مراد است و نیازی به تغییر نیست . مدیران اینگونه سازمانها ، موج سوارانی هستند که سرنوشت خود را به جریان باد و تالطم امواج سپرده اند . غافل از اینکه تغییری در ریان باد و افراشت موجی متالطم

، ایشان را واژگون خواهد ساخت .

گرایش فعال یا آینده گرایی در حال حاضر سبک فراگیر مدیریتی ، گرایش فعال می باشeeد . طرفeeداران این نeeوع گرایش از بازگشت به وضعیت پیشین یا رضایت دادن به حeeال خشeeنود نیسeeتند . آنهeeا معتقدند که آینده از حال و گذشته بهتر خواهد بeeود . بنeeابراین دوسeeت دارنeeد تغیeeیر را

4

شتاب دهند و از فرصتهای ناشی از آن بهره گیرند . فعeeاالن بیشeeتر بeeه آزمeeایش اتکeeامی کنند و اهمیتی به تجربه نمی دهند .

هدف اصلی آنها رشد ، یعeنی بزرگeتر شeeدن و داشeeتن بیشeeترین سeeهم بeeازار اسeeت . برنامه ریزی در یک سازمان فعال عبارتست از پیش بینی آینده و آمeeاده شeeدن بeeرای آن و به عبارت دیگر برنامه ریزی امروز برای کeeاری کeeه در آینeeده بایeeد انجeeام شeeود . بدین معنی که تهدیدات محیط را به حداقل برسانند یا از آن اجتناب کنند و مهمeeتر از همه از فرصتهای آینده استفاده کنند . فعeeاالن بیشeeتر نگeeران از دسeeت دادن فرصeeت هستند تا اینکه نگران ارتکاب اشتباه باشند . آنان در پی تغییر درون سیستم هستند و

نه تغییر خود سیستم یا محیط آن .

گرایش تعاملی این گرایش از کوشش های خودآگاهانeeه بeeرای تeeدوین یeeک روش شeeناخت مeeدیریت و برنامه ریزی که ریشه در عصر سیستم هeeا دارد ، سرچشeeمه می گeeیرد . پeeیروان این گرایش بازگشت به وضعیت پیشین را نمی پسندند ، با وضعیت موجود موافق نیستند و آینده ای را که پیش رو دارند ، نمی پذیرند . آنها اعتقاد دارند که آینده ، به آنچه که ما تا آن زمان انجام می دهیم ، بسeeتگی دارد . بنeeابراین بeeر این باورنeeد کeeه خالقیت و کارآفرینی بیشترین نقش را دارا می باشد . بنابراین می توان مفهeeوم برنامeeه ریeeزی

تعاملی را بدین صورت بیان نمود. " طراحی آینده دلخواه و ابداع راههای پدید آوردن آن "

آینده سازان سعی می کننeeد از تهدیeدها ، پیش گeیری کننeد و نeeه فقeeط بeeا آن مقابلeه نمایند . همچنین به دنبال ایجاد فرصت هستند و نه فقط اسeeتفاده از آن و سeeعی می کنند سیستم ها را به گونه ای طراحی کنند که توانمندی یادگیری ، انعطاف پeeذیری و

پویایی آنها افزایش یابد .

این گروه از برنامه ریزان اهداف ذیل را دنبال می کنند :

Short Term Objectivesاهداف کوتاه مدت .1 اهدافی هستند که در دوره برنامه ریزی معموال" یک ساله می توان انتظار دستیابی به آنها را داشت و باید قابل سنجش ، کمی ، چالشگر ، واقعی ،

سازگار با سایر هدف ها و اولویت بندی شده باشند .

Medium Term Objectivesاهداف میان مدت .2 اهدافی هستند که در دوره برنامه ریزی شده یک ساله انتظار دستیابی به آنها

سال ( حاصل شوند . ولی این3 تا 1نیست بلکه امید می رود که بعدا" ) بین برنامه ریزی شده ، پیشرفت به طرف آنها امکان پذیرباور وجود دارد که در دوره

است .

Long Term Objectivesاهداف بلند مدت .3 مقاصدی هستند که سازمان می کوشد درتأمین مأموریت خود به آن دست یابد . این اهداف

ساله برنامه ریزی می شوند . این اهداف در واقع تعیین کننده5 تا 3معموال در یک دوره مسیر حرکت شرکت می باشند و برای موفقیت سازمان الزم و ضروری هستند .

Idealsآرمانها .4

5

اهداف بلند مدت که محال عقلی نداشته باشند و همچنین سهل الوصول نباشند . اعتقاد بر آن است که در دوره برنامه ریزی شده و پس از آن ، پیشرفت به جانب آنها امکان پذیر

است .

چرا برنامه ریزی استراتژیک ؟ اغلب مدیران بر این باورند کeeه سeeازمان هeeا بeeرای بقeeا در شeeرایط محیطی متغeeیر می بایست به طور مستمر تغییر کنند مدیرانی که تغییرات نامناسب را تشeeخیص می دهنeeد و آن ها را به طور موفقیت آمیز در سازمان خود پیاده می کنند ، منعطeeف تeeر و نeeوآورتر خواهنeeد بود . مدیرانی که به تغیeیر بeه عنeeوان یeeک فeeاکتور بحeeرانی در مeوفقیت سeازمان می نگرنeeد همواره زیردستان خود را به شناسایی بسترهای مناسب ایجاد تغییر در سازمان تشویق می نمایند ، بالندگی مدیریت در رسیدن به اهداف سازمان و تعیین خط مشی های الزم ، زمانی به یک چشم انداز واقعی می رسد که مدیریت بeeا دیeeدگاه روشeeن بeeه مفeeاهیم اسeeتراتژی در

سمت و سوی آن حرکت نماید.

رویکرد استراتژیک یک رویکرد جامع به تمeeام عوامeeل مeeؤثر در ایجeeاد حeeرکت سeeازنده سازمان است . مدیریت استراتژیک این امکان را بeeه مeeدیران و کeeارگزاران می دهeeد کeeه بeeا شناسeeایی کامeeل از وضeeع جeeاری تصeeمیمات آینeeده سeeاز خeeود را بeeا دقت و تأمeeل بیشeeتر و

امیدوارانه تر اتخاذ نمایند . مeeدیریت اسeتراتژیک سیسeتمی اسeت کeه از توانeایی رفeع بحeران و مeeدیریت آن برخeوردار

است .

استراتژی چیست ؟ استراتژی را می توان گروه بنeeدی منسeeجم اقeeدامات جهت کسeeب امتیeeازی برجسeeته از

طریق رقابت توصیف نمود . وظیفه اصلی یک مدیر اجرایی ارشد یا هر مدیری ، استفاده بهینeeه از منeeابع سeeازمان در محیط متغیر یا حتی متالطم است . فرهنگ و ادبیات برنامه ریeeزی ، مeeدیریت و اسeeتراتژی ، آکنده از مدل های مختلف فراگرد مeدیریت اسeتراتژیک اسeت کeه هeeر کeeدام بeه روش هeeای

متفاوتی به تدوین و راهبری فعالیت های این فرآیند می پردازد .

اجزاء فرآیندهای مدیریت استراتژیک

مقصود اصلی e اهداف بنیادین e فلسفه وجودی e رسالت e مأموریت آینده متصور و آینده مطلوب e آرمان e منظر e دورنما e چشم انداز بایدها و نبایدها e ایدئولوژی ها e ارزش ها شناخت و تحلیل محیط داخلی و خارجی موکالن استراتژیک e ذینفعان رقبا مشتریان تأمین کنندگان مقررات e دستورها e تکالیف e وظایف عوامل و حوزه های استراتژیک ماهیت استراتژی تدوین استراتژی گزینه ها و بدبل های استراتژی انتخاب استراتژی اولویت دار سالیانه e اهداف کمی e اهداف کیفی

6

اجرای استراتژی e به کارگیری e پیاده سازی دستور e روش و رویه e سیاست و خط مشی کنترل و ارزیابی استراتژی تحلیل فاصله e اندازه گیری عملکرد نهادینه سازی استراتژی تاکتیکی e برنامه ریزی عملیاتی بودجه بندی فرهنگ استراتژیک

ماموریت e چشم انداز eارزش ها و بایدها و نبایدها ارکان جهت ساز سازمان هستند . حال بeeه. تعریف کوتاهی در مورد هر یک از اجزاء فرآیند مدیریت استراتژیک می پردازیم

مأموریت ـ رسالت ـ فلسفه وجودی ـ اهداف بنیادین ـ مقصود اصلی

رسالت عبارتست از فلسفه وجودی و یeا نقشeی کeه یeک مجموعeه ) شeرکت یeeا سeازمان ( در جامعه به عهده گرفته تا با ایفeeای آن ، خeeدمات مeeورد نظeeر را ارائeeه دهeeد و نیازهeeای جامعeeه را

برآورده سازد . رسالت یا مأموریت اصلی شرکت ، با استفاده از مستندات موجeeود و نقطeeه نظeeرات صeeاحبان

سهام و مدیران ارشد تعریف و تصریح می شود . مأموریت اهداف بنیادین سازمانی را به تصویر می کشد در حالیکه چشم انداز تصeeویر شeeرکت را در صورتیکه به اهداف سازمانی ذکر شده در مأموریت خود برسد نشeeان می دهeeد . اهeeداف بنیادین اصلی تeeرین اهeeداف یeeک مجموعeeه هسeeتند کeeه مeeبین علت یeeا علeeل بeeه وجeeود آمeeدن آن مجموعه بوده و جایگاهش را در نظام اجتماعی ، سیاسی ، اقتصeeادی ، فeeرهنگی و ... تعeeیین و

خط حرکت یک مجموعه را ترسیم می نماید .

چشم انداز ـ دورنما ـ منظر ـ آرمان ـ آینده متصور و آینده مطلوب چشم انداز یا دورنما توصیفی است از شرایط آینeeده سeازمان یeeا شeeرکت و بeeه عبeeارت دیگeeر ، تصویری است از وضعیت شرکت ، زمانی که بeeه اهeeداف و اسeeتراتژی هeeای خeeود دسeeت یافتeeه باشد . بدین تeeرتیب توجیeه روشeن ، مشeخص و قابeل دفeاعی از اینکeه چeeرا و چeeه انتظeeاری از سازمان می رود حاصل می شود و امکان موفقیت سازمان با تصویر روشنی که از آینده آن به

دست می آورند محتمل تر خواهد شد . مقاصد و آرمانها در واقع همان اهداف استراتژیک هستند ، مشروط براینکه غیرقابeeل دسeeتیابی نباشند . این آرمانها همانند ستاره قطبی راهنمای حرکت سازمان خواهد بeeود . از طeeرف دیگeeر توافق به آینده سازمان ، همه نیروهای مجموعه را همسو و هم جهت ساخته ؛ آرمان مشترکی

را بین اعضاء مجموعه فراهم می سازد .

ارزش ها ـ ایدئولوژی ها ـ بایدها و نبایدها ارزش های سازمانی زیربناهای فرهنگ سازمانی می باشند . یعنی چیزی که شرط بقاء و رشد سازمان است و به عبارت دیگر اصول و راهنمای سازمانها بوده و به عنوان رهنمودهایی جهت

تصمیم گیریها و رفتار در سازمان مورد توجه قرار می گیرند . ارزش ها همان بایدها و نبایدهای سازمان هسeتند آرمانهeا و مeأموریت سeازمان بeر مبنeای آنهeا تدوین می شوند و چشم انداز مطلوب سازمان در این راستا شکل می گeeیرد . لeeذا در شeeرایط

متغیر آنچه که تغییر می کند مأموریت سازمان است نه ارزش های آن .

7

Internal /Externalشناخت و تحلیل محیط داخلی و خارجی Environmental Analysis

مجموعه فعالیت های شرکت در بستر دو محیط داخلی و خارجی آن انجام می شود . شeeناخت صحیح عوامل تأثیرگذار محیط ، تیم برنامه ریزی را در یافتن راهبردهایی که شرکت را متحeeول سازد کمک خواهد کرد . معموال شرایط تأثیرگذار بeeر شeeرکت از نظeeر نحeeوه تأثیرگeeذاری بeeه دو

دسته تقسیم می شوند : آنهایی که به طور مستقیم و از درون سازمان تأثیر دارند ..1آنهایی که در سطح کالن و از بیرون سازمان اثر می گذارند ..2

بر همین اساس عوامل داخلی یا درونی ، عواملی هستند که در درون شرکت وجود داشته و ازنظر اداری و رسمی تحت کنترل سازمان می باشند .

عوامل بیرونی یا خارجی عواملی هستند که خeeارج از کنeeترل شeeرکت بeeوده و لیکن بeeه صeeورتمستقیم یا غیر مستقیم بر عملکرد شرکت تأثیر می گذارند .

شناسایی و تجزیه و تحلیل هریک از عوامل داخلی و خeeارجی شeeرکت منجeeر بeeه تهیeeه فهرسeeت نقاط قوت و ضعف ) ناشی از تجزیه و تحلیل عوامل داخلی شرکت ( و فرصeeت هeeا و تهدیeeدها

)ناشی از تجزیه و تحلیل عوامل خارجی شرکت ( خواهد شد .تعاریف نقاط قوت ، ضعف ،تهدیدات و فرصت ها:

نقطه قوت: عبارتست از شایستگی متمeeایزی کeeه بeeه وسeیله ی آن سeازمان میتوانeeد در زمینeه هایی مانند نوع منابع مالی ،تصویر مثبت ذهنی میان خریداران ،روابط مثبت با تأمین کنندگان و

مواردی از این دست نسبت به رقبا برتر باشد .

نقطه ضعف : نوعی محدودیت یا کمبود در منابع ، مهارتها ، امکانات و توانایی هeeایی اسeeت کeeه به طور محسوس مانع عملکرد اثربخش سازمان شود ، عملکرد مدیریت نeeیز در تشeeدید نقeeاط

ضعف مؤثر است .

فرصت : عبارتست از یک موقعیت مطلوب عمeeده در محیeeط خeeارجی سeeازمان ماننeeد شeeناخت بخشی از بازار که پیش از این فراموش شده بود ، تغییر در وضعیت رقابت یeeا قeeوانین و بهبeeود

در روابط خریداران و فروشتدگان

تهدید : موقعیت نامطلوبی در محیط خارجی سازمان است مثل قدرت چانه زنی خریeeداران یeeا تأمین کنندگان کلیeeدی ، تغیeeیرات عمeeده و ناگهeeانی تکنولeeوژی و مeeواردی از این دسeeت کeeه می

توانند تهدید عمده ای در راه موفقیت سازمان باشند .

مزایای شناخت عوامل داخلی و خارجی اطالعات مورد نیاز برای شناخت محیط داخلی و خارجی شرکت را فراهم می سازد ..1حوزه های ترغیب کننده و محدود کننده شرکت را مشخص می سازد ..2دیدگاه های مشترک و هم زبانی در شرکت ایجاد می کند ..3مدیران را به سمت تمرکز بر مسائل کلیدی و بحرانی شرکت سوق می دهد ..4تفک نظام یافته تجزیه و تحلیل مسائل سازمانی را آموزش می دهد ..5 تصویری مناسب برای به نمایش گذاشتن محیeeط داخلی و خeeارجی شeeرکت فeeراهم می.6

سازد .

Stakeholdersذینفعان ـ موکالن استراتژیک ـ ذوی الحقوق ها آن گروه از افراد حقیقی و حقوقی که به نوعی نسبت به عملکرد سازمان و یeeا شeeرکت مeeورد

نظر دارای منافعی هستند و لذا عالقه آنها باید مورد توجه قرار گیرد .

8

Competitorرقبا آن گروه از افراد و سازمانهایی هستند که حداقل در یکی از اهداف با شرکت یا سازمان مورد

نظر وجه اشتراک دارند .Customersمشتریان

شخصی است حقیقی یا حقوقی که طالب محصوالت و خدمات شرکت ها و سازمانهایی است که به تولید محصول و ارائه خدمت می پردازد . شرکت ها و سازمانها باید بازارهeeا و مشeeتریان خود را از نزدیک بررسی کرده و شناخت دقیقی نسبت به آنها ، خواسته ها و تمایالتشان داشته

باشد .

Suppliersتأمین کنندگان آن گروه از شرکت ها و سازمانهایی هستند که بeeه تeeأمین منeeابع بeeرای سeازمان می پردازنeeد از

قبیل منابع مالی ، مواد ، نیروی انسانی ، علمی و ....

e Rules مقررات Functionsوظایف e تکالیف وظایف : امور متناسب با حوزه فعالیت یک سازمان است که از جهت منطقی ، انجام آن امور می تواند به عهده سازمان گذارده شود و به دو نوع وظایف رسمی و غeeیر رسeeمی تفکیeeک می

شود . وظایف رسمی e وظایفی است که از جانب مقامات باالتر بeeه مجموعeه مeeورد نظeeر ابالغ شeeده

است . تحت شeeرایط خاصeeی وظایف غیر رسمی e وظیفه ای است کeeه بeeه سeeازمان ابالغ نشeeده ولی

توسط سازمان انجام می شود . تکالیف : اموری که برحسب وظیفه و مسئولیت شرعی ) در جامعه اسالمی ( به عهده فرد یeeا

گروهی گذاشته می شود . مقررات : باید ها و نباید هایی است سeeازمان در اجeeرای وظeeایف خeeود در جهت محقeeق سeeازی مأموریت و اهدافی کeه بeeرای خeeود متصeeور اسeت ، بایeeد بeeه آنهeeا پایبنeد باشeد . ماننeeد بایeeدها و

نبایدهای اخالقی ، حقوقی و عرفی

موضوعات ـ عوامل و حوزه های استراتژیک منظور از تعیین موضوعات استراتژیک ، توان شناسایی موضوعات استراتژیک مبتال به سازمان ، به منظور یافتن استراتژی مناسب برای دستیابی به اهداف مطلوب و تحقق رسالت سازمان

می باشد . عوامل و حوزه های استراتژیک بیانگر عوامل عمده ای هستند کeeه جهت گeeیری سeeازمان را بeeه

شدت تحت تأثیر قرار می دهند . این حوزه ها از سازمانی به سازمان دیگر متفاوتند .

ماهیت استراتژی جوهره حرکت و عمده ترین استراتژی است که ماهیت و چگونگی حرکت شeeرکت یeeا سeeازمان

را جهت محقق سازی مأموریت و اهدافی که برای خود متصور است ، نمایان می سازد .

تدوین استراتژی ـ فرموله کردن استراتژی منظور از فرموله کردن استراتژی تعیین متغیرهای اسeeتراتژیک و سeeپس مeeدل سeeازی موضeeوع مورد نظر در قلب یک ماتریس یا مدل تصمیم گیری است که منجر به اتخاذ تصمیم و یا راهبرد

مبتنی بر تعیین ماهیت استراتژی اصلی سازمان می گردد . گزینه ها و بدیل های استراتژیک

در زمان طراحی و شکل گیری استراتژی ، تعیین تمام طرح های امکeeان پeeذیر ، میسeeر نیسeeت بنابراین طراحی استراتژی مبتنی بر اطالعات کامال" کلی ،درباره مجموعeeه هeeایی از گزینeeه هeeا9

صورت می گیرد . هنگامی که در تحقیق ، گزینه های مشخص تری کشف شد ، اطالعات دقیق تری فراهم می شود که ممکن است در حکمت انتخاب های اولیه استراتژی تردید ایجeeاد کنeeد .

Scenarioلذا با سناریوپردازی Buildingرینeeب تeeوان مناسeeزمینه ای فراهم می شود که بت گزینه ها را برای هریک از آینده های ممکن شناسایی و سپس بهترین آنها را برای محتمل ترین

شرایط آتی انتخاب نمود .

انتخاب استراتژی های اولویت دار مهمترین گام برنامه ریزی استراتژیک ، انتخاب استراتژی های اولویت دار اسeeت . سeeازمانها و شرکت ها با توجه به مجموعه عوامل مهم داخلی و عمeeده محیطی و رسeeالت هeeایی کeeه بeeرای خود متصور هستند بایستی استراتژیهایی را تدوین و تبیین نماینeeد کeeه آنهeeا را بeeه اهeeداف تعeeیین

شده برسانند .

Objective Quantitive ـ اهداف کمی Qualitive Objectiveاهداف کیفی Annualـ سالیانه

هدف های کیفی : اهدافی هستن که در چارچوب تعیین شده توسط اهداف بنیادین و بر اساس ارزش های حاکم بر جامعه ، سeeازمان و صeeنعت در رابطeeه بeeا فعeeالیت هeeای مختلفی کeeه بeeرای مجموعه متصور است وضع می شوند و جهت حرکت فعالیت های سازمان را در ابعاد مختلeeف

نشان می دهند . اهداف کمی در جهت تعیین شده توسط اهeeداف کیفی ، وضeeعیت یeeا حeeالت سeازمان را در یeeک مقطع معین ، یا نتایج مورد انتظار از یک دوره زمانی مشخص را معلوم می نمایند و به وسeeیله

یک کمیت ، و زمان دستیابی به آن مشخص می شوند به کمک اهداف کیفی می توان جهت حرکت و به کمک اهداف کمی مقeeدار حeeرکت را در واحeeد

زمان مشخص می سازیم . اهداف سالیانه : نتیجه های مورد نظر سازمان طی یک دوره یک ساله . این گونه هeeدف هeeا در راستای اهداف بلند مدت مطرح شده و جزئیات بیشeتر و عملیeeاتی تeeری را در بeeر می گیرنeeد و

باید دارای ویژگی های خاص زیر باشند : مطالعه شده باشند ..1صراحت داشته باشند ..2محاسبه شده باشند ..3مربوط به مدتی معین باشتد ..4متکی بر هزینه های معین باشند ..5واقع گرا باشند ..6متضمن راه حل های عملی باشند ..7با اهداف کالن و سایر برنامه ها هماهنگ باشند ..8شامل فعالیت های الزم باشند ..9توالی و استمرار داشته باشند ..10متناسب با قدرت اجرایی باشند ..11با نظر و مشورت مجریان باشند ..12قابل نظارت ، ارزیابی و کنترل باشند ..13

Tactical & Operational Planningبرنامه ریزی عملیاتی ـ تاکتیکی در چارچوب کلی استراتژی هeeای اصeeلی هeeر سeازمان ، هeeر بخشeeی نیازمنeeد برنامeeه هeeای عملیeeاتی مشخص و یکپارچه ای است که بایeeد تeeدوین گeeردد . این راهبردهeeای عملیeeاتی عبارتنeeداز جزئیeeات و

روش هایی که برای دستیابی به اهداف و استراتژی ها الزم می باشند .

10

منظور از برنامه ریزی تاکتیکی تقسیم اهداف بلند مدت به اهداف با طول زمانی کوتاه تر ، برآورد منابع مورد نیاز ، تعیین و تنظیم و پیاده سازی برنامه خاص برای رسیدن به آن اهeeداف بeeا اسeeتفاده

بهینه از منابع ، و بر اساس استراتژی های تعیین شده می باشد .

Budgetingبودجه بندی بودجه بندی تمرکز عملیات حول محور مالی است که دامنه برنامه ریزی آن کوتeeاه و بeeه مeeدت یکسال و اساس آن پیش بینی درآمدها و هزینه ها طی دوره برنامه ریزی است . بودجeeه بنeeدی ترجمان مالی و ریالی ااقداماتی است که طی افق برنامه ریزی بر اساس برنامه های عملیاتی

برای تحقق مأموریت و اهداف سازمان باید به مورد اجرا گذاشته شود .

فرهنگ استراتژیک فرهنگی است که وجeeود حeeاکمیت آن در سeeازمان ، قeeابلیت واکنش مناسeeب و بeeه موقeeع را در مقابل تغییرات و شرایط محیطی افزایش می دهد . سازمان های دارای فرهنeeگ اسeeتراتژیک ، ضمن داشتن نگرش بلند مدت ، به هر دو عامل درونی و بeرونی سeازمان توجeه دارنeد و بeرای

برتری تالش می کنند .

سازمانها پیوسeeته در حeeال تصeeمیم گeeیری و برنامeeه ریeeزی هسeeتند ، از این رو الزم اسeeت جهت هرگونه تصمیم گیری و برنامه ریزی راهبردی در سeازمان نسeبت بeeه شeناخت وضeع موجeود از طریق بررسی عوامل محیط درونی و بیرونی اقدام شود . این وظیفه بeeر عهeeده تحلیeeل گeeران محیطی است که جهت شناسایی فرصت ها و تهدیدات،اثر متغیرهای محیطی را بر تمام ارکان و بخش های سازمان ،اعم از نهاده ها و ستاده ها بeeه دقت بررسeeی کننeeد، بeeه عبeeارت دیگeeر از طریق تحلیل محیطی است که فرصت ها و تهدیدات محیط مشخص شده و بر اساس آن و بeeا توجه به شناسایی که قبل از آن از نقاط قeeوت و ضeeعف درونی سeeازمان بایeeد بeeه دسeeت آمeeده باشد، هدفها را تعیین کرده و رویه ها و سیاستهای سازمانی را مشخص می نماییم. این امر به مدیریت یاری میرساند در مقابله با فرصت ها و تهدیدات بeeیرونی رویeeه ای هماهنeeگ و یکپارچeeه اتخاذ کند و به اهداف خود به نحو شایسته ای دست یابد. این امر ، به خصوص در اوایل دهه ی

و به دنبال فشارهای رقابتی برای بیشتر سeeازمان هeeا محeeرز گردیeeد کeeه بeeرای بقeeا و تeeداوم80 حیاتشان می بایست بخشی از توان و انرژی خود را صرف شناخت محیط تجاری خeeود نماینeeد، از این رو مفاهیم و تئوری های مدیریت استراتژیک شکل گرفت و عنصر شناخت وضع موجود جهت مقابله با بحرانهای پیش رو و همچنین فرمولeeه کeeردن مسeeیر حeeرکت در قeeالب آگeeاهی از

فرصت ها و تهدیدات مطرح گردید. مدل های مختلفی برای تدوین برنامه استراتژیک وجود دارد که می توان به نمونه هایی از آنهeeا

اشاره نمود : مدل میتنزبرگ ، مدل دیوید ، مدل گروه مشاوران بوستون ، مدل دیوید ، مeeدل پروتeeر ، مeeدل

SWOT تراتژیeeمدل تدوین اس ، GEدلeeون ، مeeدل برایسeeدروز ، مeeدل انeeک ، مeeنرال الکتریeeج CMS .... و

را بeeرای تeeدوین برنامeeه اسeeتراتژیکSWOTگروه تدوین برنامه استراتژیک بیمارستان ضیایی مدل انتخاب نمودند.

SWOTمعرفی تحلیل توسeeط دو فeeارغ التحصeeیل مدرسeeه ی بازرگeeانی1950 برای اولین بار در سeeال SWOTتحلیل

هاروارد به نامهای جرج آلبرت اسمیت و رولند کریستنسن ، مطرح شد.در آن زمان این تحلیeeل ضمن کسب موفقیتهeای روز افeeزون بeeه عنeوان ابeeزار مفیeeد مeeدیریتی شeناخته شeد ،امeeا شeاید

jackبیشترین موفقیت مشهود این تحلیل زمانی بدست آمد که Welchک درeeاز جنرال الکتری و افزایش بهره وری سازمان خود استفاده کرد.GE از آن برای استراتزیهای 1980سال

11

SWOT( اeeارات قوتهeeرواژه عبeeس Strengths( اeeعف هeeض ، )weaknesses( اeeت هeeفرص ، )opportunities( و تهدیدات ، )Threats.است )

گام اول در مراحل برنامه ریزی استراتژیک تعیین رسالت ،اهداف و مأموریتهای سازمان است کeeeه یکی از ابزارهeeeای تeeeدوین اسeeeتراتژیSWOTو پس از ان می تeeeوان از طریeeeق تحلیeeeل

است ،برای سازمان استراتژی طراحی کرد که متناسب با محیط آن باشد . بeeا اسeتفاده از این تحلیل این امکان حاصل میشود که اوال" به تجزیه و تحلیل محیeeط داخلی و خeeارجی بeeپردازیم و ثانیا" تصمیمات استراتژیکی اتخاذ نماییم که قوتهای سeeازمان را بeeا فرصeeتهای محیطی متeeوازن

سازد.

SWOTقواعد حاکم بر ماتریس تحلیلی امeeا را انجeeت هeرداری از فرصeeچگونه می توان با بهره گیری از نقاط قوت حداکثر بهره ب

SOداد ؟ چگونه می توان با استفاده از نقاط قوت اثرات تهدیدها را حذف کرد یا کاهش داد ؟STدتeeا از شeeرد یeeدیل کeeچگونه با بهره گیری از فرصت ها ، نقاط ضعف را به نقاط قوت تب

WOنقاط ضعف کاست ؟ ذفeان را حeا تأثیرشeeاهش داد یeچگونه باید با کاهش دادن نقاط ضعف تأثیر تهدیدات را ک

WTنمود ؟ به طور خالصه می توان گفت هدف از تحلیل و بررسی فرصت هeeا و تهدیeeدات محیeeط خeeارجی ارزیابی این مسأله است که یک شرکت چگونeeه می توانeeد فرصeeت هeeا را بeeه دسeeت آورده و ار تهدیدات اجتناب ورزد ، به ویژه زمانی که با یک محیط خارجی غیر قابل کنترل در زمان کنونی

روبروست . در فرآیند شکل گیری استراتژیها جزء بسیار مهمی محسeوب می شeود . تحلیeلSWOTتحلیل

فرصت ها و تهدیدات خارجی ، اساسا" برای ارزیابی این امر بeeه کeeار می رود کeeه آیeeا سeازمان می تواند از فرصت ها استفاده کند و اثeeر تهدیeeدات را بeeه حeeداقل برسeeاند و همچeeنین تجزیeeه و تحلیل نقeاط ضeeعف و قeeوت بeeرای بررسeی عملکeeرد داخلی شeرکت هeeا ماننeeد رونeدهای کeeاری

قeeادر اسeeت بeeهSWOTاثeeربخش و تحقیeeق و توسeeعه حeeائز اهمیت اسeeت ، در نتیجeeه تحلیeeل سازمانها و حتی به کشورها کمک کند تا وضعیت کلی خود را نسبت بeeه رقبeeا و کشeeورها مeeورد

سنجش و ارزیابی قرار دهند.اعضای تیم برنامه ریزی استراتژیک بیمارستان ضیایی

دکترسیدمحمدپورهاشمی اردکانی1رضاشاکراردکانی2محمدصادق کریمی3سکینه حیدری4زهرامحمودیان اردکانی5مجتبی فتاحی 6آرزوحائری7زینب شفیع زاده8محمودکریمی9

یحیی جماعتی10ناصرهاتفی11ربابه رشیدی12دکترمحمدافخمی13محمدمالحسینی14علی عبدا... زاده15

12

سادات آقایی16شهنازنوروزی17زینت عامری18سیده ماهرخ هاشمی19صدیقه سرافراز20علیرضاقانعی21عالمه باشتین22بنفشه رشیدی23مجیدطالیی24فائقه السادات پورحسینی25محمودعباسی26پریسااردشیری27فتح ا... دشتی28علی طالبی29ماشاا... مجاور30

بسمه تعالیچشم انداز بیمارستان ضیائی اردکان

با اتکال به ذات اقدس الهی و بهره گیری از نیروی انسانی کارآمد ، متعهد و به روز اعم از کادر پزشکی ، پرستاری ، پیراپزشکی وسايرنيروها استفاده از تجهیزات جدید متناسب با تکنولوژی روز

دنیا ، ساخت و بهره برداری از بخش های تخصصی جدیدوتالش گروهي ،

بیمارستان ضیائی اردکان

بیمارستانی خواهد بود که خدمات ممتاز تشخیصی درمانی را در باالترین سطح ممکن از نظر کمی و کیفی به مراجعین ارائه به نحوی که شهرستان از ارجاع بیماران جهت اقدامات تشخیصی و

درمانی به مرکز استان و خارج استان بی نیاز است . تالش ما برآن خواهد بود تا با آموزش نمودن بیمارستان و انجام فعالیت های آموزشی و پژوهشی

در راستای تولید علم و بهره وری بیشتر ، گام های مؤثری در توسعه پایدار شهرستان برداشته و بیمارستان ضیائی اردکان به عنوان شاخص ترین بیمارستان در سطح استان و کشور مطرح

گردد .

بسمه تعالی

رسالت بیمارستان ضیائی شهرستان اردکان بیمارستان ضیائی شهرستان اردکان ، اولین بیمارستان دولتی عمومی در شهرستان های استان

سال با ارائه خدمات صادقانه در خدمت مراجعین بوده و هست .60يزد بوده که بیش از ما افتخار داریم ، خدمات تشخیصی درمانی عمومی ، تخصصی و فوق تخصصی را با بهره گیری از

متخصصین در رشته های مختلف ، کادر فنی مجرب و تجهیزات پیشرفته و به روز ، برنامه ریزی

13

در راستای ارتقای مستمر کیفیت و کمیت ارائه خدمات ، تأمین امکانات رفاهی برای مراجعین و پرسنل و با به کارگیری شیوه های نوین مدیریت بیمارستانی با تأکید بر مدیریت ایمنی و تکیه بر

اصول مهارت و نگرش صحیح به انسان با حفظ کرامت های انسانی ، در محیطی آرام و صمیمی،خدماتی برتر با هزینه ای مناسب به مراجعین ارائه می نمائیم .

ارزش ها و باورهااخالق مداری و عدالت محوریاستاندارد گراییبیمار محوری و احترام به مراجعینحاکمیت تفکر سیستمیکپاسخگویی به نیازهای شهرستان

تحلیل ذیربطان

ذیربطان خارجی

دانشگاه علوم پزشکی شهیدصدوقیوزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی

شرکت های بیمه ای . سازمان های بیمه گرشبکه بهداشت و درمان

مراکز بهداشتی درمانی شهرستانسازمان انتقال خون

نظام پزشکیمراجع قانونی

شرکت های تجهیزات پزشکیمردم شهرستان و شهرستان های همجوار

سایر بیمارستان ها و مراکز درمانی شهرستانمراکز و شرکت های تهیه مواد اولیه و استان

115اورژانسهمراهان بیماران

خیرینشرکت های داروئی

شرکت های خصوصی طرف قرارداد و ارائه دهنده خدمات مثل تاکسیرانی ، دفتر فنی طیف ،تأسیسات

استانداریپزشکی قانونی

دفتر امام جمعهنماینده مردم در مجلس شورای اسالمی

کمیته امدادسازمان بهزیستی

شورای شهربنیاد بیماریهای خاص

14

شهرداریثبت احوال

نیروی انتظامیارباب جراید

کمیساریای مهاجرین افغانیسازمان زندان ها

سازمان انرژی اتمیسپاه پاسداران

شرکت گازشرکت مخابرات

شهرداریمدیریت توزیع برق

شرکت آب و فاضالب

ذیربطان داخلی

ریاست بیمارستان

مدیریت بیمارستان

مترون

سوپروایزرآموزشی

سوپروایزرهای بالینی

کلیه پزشکان

مسئولین واحدها وبخش های بستری

کلیه کارکنان بالینی

کلیه کارکنان اداری

سایرپرسنل ذیربط

بیماران

15

تحلیل نقاط ضعف وقوت، فرصت هاوتهدیدها

16

نمرهرتبهضریبنقاط قوت14456تعهد کاری و اعتقاد پرسنل به قداست خدمت به مردم

10330جدید التاسیس بودن بیمارستان

9327وجود تجهیزات جدید در بیمارستان

10440انطباق شاخص های عملکردی با استانداردهای موجود

8324وجود سیستم کنترل عفونت و پسماند

12448اعتقاد مجموعه مدیریتی بیمارستان بر اجرای مبانی حاکمیت بالینی و استانداردهای اعتبار بخشی

10440استقرار سیستم ارزیابی و پایش کیفیت خدمات به ذی نفعان داخلی و خارجی

7321توجه به اصل عدالت در ارائه خدمات به بیماران

13452سیاست بیمارستان مبنی بر رسیدن به بیمارستان سطح یک دوستدار ایمنی بیمار

7321امکان دسترسی سریع و به موقع به پزشکان متخصص به دلیل سکونت در بیمارستان

100359

17

نمرهرتبهضریبنقاط ضعف11333ضعف در ساختار فیزیکی مناسب به نیازهای روز

9327پائین بودن تعلق سازمانی پرسنل

10330عدم استفاده بهینه از سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان

14456کمبود نیروی انسانی متناسب با نیازها

12448وجود چارت قدیمی و عدم تناسب افراد مورد نیاز با چارت کنونی

11333مشارکت ناکافی پزشکان با برنامه های ارتقاء کیفیت

12448عدم تناسب تعداد تخت مصوب نسبت به تعداد مراجعین بیمارستان

11333میانگین باالی سنی اکثر پرسنل فنی بیمارستان

10220کسورات مربوط به اسناد پزشکی

100328

نمرهرتبهضریبتهدید ها20480پائین بودن تعرفه های درمانی در بخش دولتی

کسری اعتبارات دولتی و جاری . ناکافی بودن سرانه سالمت

20360عدم تناسب افزایش تعرفه ها با شیت افزایش قیمت ها و حذف یارانه حامل های انرژی

17468تأخیر در پرداخت مطالبات بیمارستان

14342تجهیزات پزشکی

11222تقدم روابط بر ضوابط در امور ساختمانی

18472کسری اعتبارات دولتی و جاری یا ناکافی بودن سرانه سالمت

100344

نمرهرتبهضریبفرصت ها10330موقعیت جغرافیایی مناسب بیمارستان

9436تنها بیمارستان موجود در شهرستان

12448حضور و حمایت خیرین عرصه سالمت

12448سیاست وزارت بهداشت مبنی بر اجرای برنامه های اعتبار بخشی و حاکمیت بالینی

10330تعامل سازنده مدیران و مسئوالن بیمارستان با مسئوالن اجرایی شهرستان

19

9327پوشش بینه ای باالی مردم شهرستان

11444اعتماد بیماران بومی و شهرستان های همجوار به خدمات ارائه شده در بیمارستان

9327امکان هم پوشانی خدمات تشخیصی درمانی بین بیمارستان با شهرهای همجوار

9327وجود پیشینه فرهنگی غنی در شهرستان

9436تعامل سازنده مدیران و مسئوالن بیمارستان با دانشگاه علوم پزشکی و سایر بیمارستان های استان

100353

20

21

وضعیت بیمارستان براساس آنالیزswot

22

23

وضعیت بیمارستان براساس آنالیزswot

24

هدف کلی:

ارتقاءکیفیت خدمات سالمت

اهداف اختصاصی بیمارستان ضیایی شهرستان اردکان اصالح وارتقاء سیستم مدیریت ورهبریتوسعه واصالح فضای فیزیکی بیمارستانارتقاء فرهنگ استفاده از اطالعات ومدیریت آناستقرارنظام طبابت مبتنی برشواهداجرای ممیزی خدمات بالینیارتقاءوبهبود فرایند تعامل بابیمار وجامعهارتقاءوبهبود فرایندآموزش کارکنان 1اجرای برنامه های استاندارد اعتباربخشی ودریافت گواهینامه بیمارستان درجهکسب عنوان بیمارستان سطح یک دوستدار ایمنی بیمار)استقرار نظام مراقبت از خون )هموویژیوالنسدریافت لوح بیمارستان دوستدارمادر

25

2