57
Wykład I Laser przestrajalny OPO Bentham

Wykład I Laser przestrajalny OPO Benthampopko/w11/Wykład NLTK/Wykład 1a-OPO... · 2020. 11. 11. · Mieszanie 3 fal -OPO OPO –Optical Parametric Oscillator –jeśli układ OPA

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Wykład ILaser przestrajalny OPO

    Bentham

  • Plan wykładu

    1 Laser przestrajalny OPO

    Bentham

    3

    2 AFM

    Sztuczne słońce

    3

    3 KPFM + PL 3

    4 DLTS 3

    5 Raman 2

    6 Test 1

    Razem 15

  • Efekty nieliniowe

    Pole elektryczne wiążące elektrony w atomie jest rzędu 𝟏𝟎𝟏𝟎𝑽/𝒎.Efekty nieliniowe będą widoczne gdy pole elektryczne 𝜺 fali elektromagnetycznejbędzie tego samego rzędu a natężenie światła:

    𝑰 =𝟏

    𝟐𝒄𝝐𝟎𝒏𝜺

    𝟐~𝟏𝟎𝟏𝟗𝑾/𝒎𝟐

    Laser dużej mocy? W rzeczywistości, natężenie wywołujące efekty nieliniowe może

    być dużo mniejsze, jeśli niewielkie efekty nieliniowe od wielu atomów dodadzą się, w

    przypadku gdy spełniony zostanie warunek dopasowania fazy.

    Efekty nieliniowe dla fali em. z dala od rezonansu można wyjaśnić w oparciu o

    mechanikę klasyczną. W pobliżu rezonansu – konieczne jest podejście kwantowe.

  • Polaryzacja nieliniowa- nieliniowość nie-rezonansowa

    Efekty nieliniowe dla fali em. z dala od rezonansu

    można wyjaśnić w oparciu o mechanikę klasyczną.

    Jeśli wychylenia z położenia równowagi elektronów pod wpływem pola elektr. fali

    em. są niewielkie, możemy stosować model oscylatora harmonicznego. Jeśli nie –

    trzeba zastosować model oscylatora anharmonicznego:

    Ograniczamy się do efektów II rzędu

  • Relacja P- ℇ

    Ośrodek nieliniowy – mała amplituda

    pola ℇ

    Ośrodek nieliniowy – duża amplituda ℇ

    Przemieszczenie w kierunku x jest

    mniejsze od przemieszczenia w

    kierunku –x. To oznacza, że w

    rozwiązaniu należy uwzględnić

    wyższe harmoniczne.

    Przemieszczenie w kierunku x

    jest takie samo jak

    przemieszczenie w kierunku –x.

    M.Fox, Optical properties of solids, ed. Oxford Univ. Press 2011

  • Relacja P- ℇ

    Wektor polaryzacji w ośrodku liniowym:

    W ośrodku nieliniowym

    Z porównania wzorów

    • Natężenie światła zależy od 𝜺𝟐, więc 𝜺𝒓 zależy od natężenia światła. Zatem w ośrodkach nieliniowych współczynnik załamania i współczynnik absorpcji zależą

    również od natężenia światła.

    • Składowe nieliniowej podatności są odpowiedzialne za szereg efektów

    nieliniowych.Najbardziej popularne efekty nieliniowe drugiego i trzeciego rzędu

    są związane z podatnością χ(𝟐) i χ(𝟑).

    𝑷 = 𝜖 0χℇ𝑫 = 𝜖 0ℇ + 𝐏 = 𝜖 0𝜀𝑟ℇ𝜀𝑟 = 1 + χ

  • Polaryzacja nieliniowa II rzędu

    Polaryzacja nieliniowa drugiego rzędu:

    Tensor podatności ma 27 składowych, ale ze względu na symetrię kryształu,

    niektóre składowe znikają.

    Np. w kryształach centro-symetrycznych, które posiadają środek inwersji, tensor

    drugiego rzędu jest równy zero i można obserwować tylko nieliniowość trzeciego

    rzędu.

  • Nieliniowość n-tego rzędu prowadzi do mieszania (n+1).

    Np. nieliniowość II rzędu prowadzi do mieszania 3 fal.

    Polaryzacja nieliniowa II rzedu

    c.c. – complex conjugate – sprzężona zespolona

  • Aplikacja efektu mieszania częstości

    • Frequency doubling 𝝎 = 𝝎𝟏 +𝝎𝟐 = 𝟐𝝎 gdy 𝝎𝟏 = 𝝎𝟐; SHG – generacja drugiej harmonicznej

    • Optical rectification 𝝎 = 𝝎𝟏 −𝝎𝟐 = 𝟎 gdy 𝝎𝟏 = 𝝎𝟐. Prostowanie optyczne, pole elektrostatyczne jest generowane przez pola elektromagnet.

    • Down conversion 𝝎 = 𝝎𝟏 +𝝎𝟐; nie każdy rozkład jest możliwy, warunkiem jest dopasowanie fazy.

    • Liniowy efekt Pockelsa - tj. też efekt nieliniowy (w KDP, LiNbO3). Proces odwrotny do

    optycznego prostowania.

    M.Fox, Optical properties of solids, ed. Oxford Univ. Press 2011

    Fosforan dwupotasowy – KDP

  • Efekty nieliniowe drugiego rzędu i mieszanie częstości

    Diagramy Feynmanna

    Fotony o częstościach 𝝎𝟏𝒊 𝝎𝟐anihilują, a kreowany jest foton

    o częstości 𝝎𝒔𝒖𝒎

    Foton o częstości 𝝎𝟏 anihiluje, a kreowane są: foton o częstości

    𝝎𝟐 i foton o częstości 𝝎𝒅𝒊𝒇𝒇.

    Kreacja fotonu o częstości 𝝎𝟐, jest stymulowana dużą ilością

    fotonów w wiązce światła

    padającego na ośrodek.

    Ponieważ , to na diagramach Feynmanna można każdą

    falę przedstawiać jako +𝝎 oraz −𝝎 .

  • Aplikacja efektu mieszania częstości

    Generacja nowych częstości z lasera o ustalonej

    długości fali

    M.Fox, Optical properties of solids, ed. Oxford Univ. Press 2011

    SHG

    SHG

    𝝎 = 𝝎𝟏 +𝝎𝟐

  • Generacja drugiej harmonicznejSecond Harmonic Generation

    B.E.A.Saleh, M.C.Teich, Fundamentals of Photonics, ed. John Wiley and Sons (2007)

    Fosforan dwupotasowy – KDP

  • Fosforan potasowo-tytanylowy - KTP

  • Nd:YVO4 Ortowanadan itru z domieszką neodymu

    Jony neodymu są wzbudzane promieniowaniem podczerwonym 808nm

    i emitują światło spójne o niższej częstości (najczęściej wybierane jest

    1064nm).

  • Mieszanie 3 fal -OFC

    Mieszanie dwóch fal w ośrodku odbywa się w rzeczywistości przy udziale trzeciej

    fali, np. przy sumowaniu się dwóch fal o częstościach 𝝎𝟏, 𝝎𝟐, gdy się dodają i powstaje trzecia fala o częstości 𝝎𝟑 = 𝝎𝟏 +𝝎𝟐. Proces mieszania się trzech fal nazywa się procesem oddziaływania parametrycznego.

    OFC – Optical Frequency Conversion – Dwie fale 1 (sygnał) i 2 (pompa) są mieszane ,

    ich suma daje foton o częstości 𝝎𝟑 = 𝝎𝟏 +𝝎𝟐, wyższej od częstości fal wejściowych – up conversion. W przypadku gdy następuje interakcja fali 3 i 1 i generowana jest

    fala 2, o częstości mniejszej od wejściowej 𝝎𝟐 = 𝝎𝟑−𝝎𝟏 , to jest to proces down conversion.

    B.E.A.Saleh, M.C.Teich, Fundamentals of Photonics, ed. John Wiley and Sons (2007)

  • OPA – Optical Parametric Amplifier – fale 1 i 3 oddziałują tak, że na wyjściu jest

    generowana oprócz tych fal, dodatkowa fala 2. Układ działa jak spójny wzmacniacz

    dla słabego sygnału o częstości 𝝎𝟏. Fala o częstości 𝝎𝟑 jest zwana pompą, fala 2 –„idler” (ang. luzak) a wzmacniana fala – sygnałem. Fotony „idlera” mieszają się z

    fotonami pompy generując fotony sygnału. Proces powtarza się. Jeśli spełniony jest

    warunek dopasowania fazy, możliwy jest transfer mocy z pompy na idler i sygnał.

    Wzmocnienie sygnału zależy od mocy pompy. Układy OPA są stosowane do detekcji

    słabego światła w zakresie spektralnym niedostępnym dla innych detektorów.

    Mieszanie 3 fal -OPA

    B.E.A.Saleh, M.C.Teich, Fundamentals of Photonics, ed. John Wiley and Sons (2007)

    𝝎𝒊 = 𝝎−𝝎𝒔 𝝎𝟐 = 𝝎𝟑 −𝝎𝟏

  • Mieszanie 3 fal -OPO

    OPO – Optical Parametric Oscillator – jeśli układ OPA zostanie wyposażony w

    dodatnie sprzężenie zwrotne, to na wyjściu mogą zostać wzbudzone oscylacje

    sygnału 𝝎𝟏. Układ stosuje się do generacji ciągu impulsów, które są sterowane techniką „mode-locked”.

    B.E.A.Saleh, M.C.Teich, Fundamentals of Photonics, ed. John Wiley and Sons (2007)

  • SPDC – Spontaneus Parametric Downconversion – na wejściu jest tylko pompa 𝝎𝟑 akonwersja w stronę niższych częstości 𝝎𝟏, 𝝎𝟐 jest spontaniczna. Światło na wyjściu formuje stożek o szerokim widmie.

    Mieszanie 3 fal -SPDC

    B.E.A.Saleh, M.C.Teich, Fundamentals of Photonics, ed. John Wiley and Sons (2007)

  • Dopasowanie fazowe

    Nieliniowe efekty są słabe. Aby były znaczne, konieczna jest duża długość ośrodka

    nieliniowego. To z kolei prowadzi do warunku, aby fazy nieliniowych fal

    generowanych w ośrodku były takie same. Aby to było możliwe, kryształ nieliniowy

    musi być zorientowany w określonym kierunku.

    Przykład:

    Chcemy użyć kryształu nieliniowego aby podwoić częstość lasera Nd:YAG z 1064nm

    do 532nm. Współczynniki załamania dla tych dwóch fal różnią się, więc druga

    harmoniczna 532nm będzie propagowała się z inną prędkością fazową niż 1064nm.

    To oznacza, że fala 532nm generowana w części przedniej kryształu dotrze do części

    tylnej kryształu w innym czasie aniżeli fala 1064nm. Wówczas kolejna fala 532,

    która jest drugą harmoniczną generowaną w tylnej części kryształu będzie miała

    inną fazę niż fala generowana w części przedniej.

  • Dopasowanie fazowe

    Niech na ośrodek pada fala o częstości 𝝎. Powstająca w wyniku podwojenia częstości

    fala ma fazę 𝐞𝐱𝐩 𝒊𝒌 𝟐𝝎 𝒛 . Tymczasem fala o częstości podstawowej 𝝎 propaguje się

    jak 𝒆𝒙𝒑(𝒊𝒌 𝝎 𝒛) . Ponieważ 𝑷(𝟐)~ℇ𝟐, to nieliniowa polaryzacja będzie kreowana z

    fazą [𝒆𝒙𝒑(𝒊𝒌 𝝎 𝒛)] 𝟐= 𝒆𝒙𝒑(𝒊𝟐𝒌 𝝎 𝒛).. Przesunięcie fazowe pomiędzy tymi falami poich przejściu przez ośrodek o długości z, spowodowane dyspersją ośrodka wynosi:

    Niech długość koherencji wynosi 𝑙𝑐

    Dla 𝝀 = 𝟏𝝁𝒎 oraz 𝒏𝟐𝝎 − 𝒏𝝎~𝟏𝟎−𝟐, 𝑙𝑐~𝟓𝟎𝝁𝒎. Zatem droga spójności jest b. krótka!

  • Niedopasowanie fazowe

    P.Fita , UW, Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Optyka, wykład 9

    Zwykle 𝒏𝟐𝝎 > 𝒏𝝎 (dyspersja normalna) czyli 𝝀𝟐𝝎 <𝟏

    𝟐𝝀

  • Dopasowanie fazowe

    P.Fita , UW, Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Optyka, wykład 9

    Taki warunek można spełnić w kryształach dwójłomnych, dla których 𝒏𝟐𝝎 > 𝒏𝝎 i 𝒏𝒆 >𝒏𝒐 . Np. fala o częstości 2𝝎 może się propagować jako promień nadzwyczajny a fala o częstości 𝝎 – jako promień zwyczajny. Wtedy przy pewnej orientacji kryształu może zostać spełniona równość:

    Jeśli 𝒏𝟐𝝎 = 𝒏𝝎,

    to 𝝀𝟐𝝎 =𝟏

    𝟐𝝀

  • Dopasowanie fazowe

    P.Fita , UW, Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Optyka, wykład 9

    Dopasowanie fazowe jest formą ZZP, która musi być spełniona oprócz ZZE

  • Kryształy dwójłomne

    Wybierając składowe układu Kartezjańskiego wzdłuż kierunków osi głównych kryształu:

    • Kryształ kubiczny, właściwości optyczne izotropowe

    • Kryształy o symetrii tetragonalnej, heksagonalnej lub trygonalnej – jedna oś

    optyczna (zwykle oś z).

    • Kryształy o symetrii ortorombowej, jedno – i trójskośnej – kryształy dwuosiowe

    (np. mika). Wszystkie 3 składowe różne.

  • Kryształy dwójłomne

    M.Fox, Optical properties of solids, ed. Oxford Univ. Press 2011

    Kalcyt

  • Kryształy jednoosiowe

    Promień zwyczajny, 𝒏𝒐 Promień nadzwyczajny 𝒏(𝜽)

    W kryształach dwójłomnych współczynnik załamania dla jednej polaryzacji może być

    przestrajany poprzez zmianę kąta pomiędzy kierunkiem propagacji fali i kierunkiem

    osi optycznej kryształu jednoosiowego 𝜽. To pozwala na wybór długości fali, dla której jest spełniony warunek dopasowania faz.

  • Laser impulsowy

    Pracę impulsową można uzyskać:

    a) poprzez pobudzanie impulsowe (impulsy dłuższe od czasu życia poziomu

    wzbudzonego):

    b) Poprzez włącznik Q (Q-switch) (impulsy ns)

    R - szybkość pobudzania (1/s), I – natężenie wiązki laserowej

    c) Poprzez mode-locking

  • Teoria Q-switch’a

    Współczynnik dobroci wnęki rezonatora Q

    • Q może być rozumiany jako liczba oscylacji pola elektrycznego fali

    elektromagnetycznej 𝝂 , w czasie równym czasowi życia wnęki,𝝉𝒄 ,pomnożonej przez 2𝝅.

    • Druga równość pokazuje, że graniczny współczynnik wzmocnienia 𝜸𝒕𝒉jest odwrotnie proporcjonalny do dobroci, a więc wnęka o wysokiej

    dobroci wymaga niższego progu wystąpienia akcji laserowej.

    • Zgodnie z ostatnią równością progowa wartość obsadzenia poziomu

    wzbudzonego 𝑵𝒕𝒉 jest też tym niższa im wyższa dobroć wnęki.

  • Zasada działania Q-switch’a

    R - szybkość pobudzania (1/s)

    Q – dobroć wnęki

    𝑵𝟐 - stan obsadzenia poziomu wzbudzonego lasera

    𝑵𝒕𝒉- progowy stan obsadzenia, niezbędny do rozpoczęcia akcji

    laserowej

    I – natężenie wiązki laserowej

    1. Pompowanie lasera

    W tym czasie obsadzenie poziomu wzbudzonego

    lasera jest poniżej progu 𝑵𝒕𝒉 , który jestustawiony wysoko.

    2. Zwiększamy skokowo Q (szybka migawka

    akustooptyczna lub elektrooptyczna),

    jednocześnie próg 𝑵𝒕𝒉 się obniża i natężenie światła rośnie wykładniczo. Zwykle między

    momentem włączenia dobroci na wyższy poziom

    a rozpoczęciem akcji laserowej jest pewne

    opóźnienie czasowe (delay).

    3. Impuls osiąga maksimum, gdy𝒅𝑰

    𝒅𝒕= 𝟎 .

    Jednocześnie na skutek emisji wymuszonej

    populacja stanu wzbudzonego spada i𝒅𝑰

    𝒅𝒕< 𝟎 –

    natężenie światła laserowego spada.

    Ten sposób powoduje powstanie pojedynczego

    impulsu.

  • Laser impulsowy generujący ciąg impulsów

    Optymalny czas pomiędzy impulsami

    𝑻𝒑~𝝉𝟐, gdzie 𝝉𝟐-czas życia na poziomie

    wzbudzonym.

    Jeśli 𝑻𝒑 ≪ 𝝉𝟐, to 𝑵𝟐 nie zdąży zapełnić się

    ponownie do poziomu progowego zanim

    nastąpi włączenie Q.

    Jeśli 𝑻𝒑 ≫ 𝝉𝟐, elektrony pozostaną za długo na

    poziomie wzbudzonym, będą przechodzić do

    stanu podstawowego w drodze emisji

    spontanicznej, co równa się spadkowi

    wydajności lasera.

    Np. dla lasera Nd:YAG 𝝉𝟐 ≅ 𝟏𝟎−𝟑𝒔 , co

    odpowiada optymalnej wartości szybkości

    włączania Q ~𝟏𝟎𝟑impulsów /sek.

  • Sposoby realizacji włączania Q

    1) Aktywne

    • Wirujące lustro.

    Q jest włączane, gdy lustra są ustawione

    równolegle

    • Komórka Pockelsa

    • Włącznik akustooptyczny

    Fale dźwiękowe tworzą siatkę

    dyfrakcyjną, która powoduje ugięcie

    części wiązki i obniżenie

    intensywności

    światła lasera

  • Sposoby realizacji włączania Q

    2) Pasywne

    Zastosowanie absorbera, dla którego

    współczynnik absorpcji maleje ze

    wzrostem natężenia światła. Wtedy Q

    rośnie i 𝜸𝒕𝒉 maleje. Tymczasemwspółczynnik wzmocnienia lasera 𝜸jest ustawiany tak, aby był nieco

    wyższy od 𝜸𝒕𝒉. Ze wzrostem natężeniaświatła różnica 𝜸 − 𝜸𝒕𝒉 rośnie iświatło rośnie jeszcze intensywniej –

    jak w pętli dodatniego sprzężenia

    zwrotnego, w efekcie następuje akcja

    laserowa.

  • Surelite Continuum -pompa

    • Laser Nd:YAG to kryształ, w którym akcja laserowa jest realizowana przy pomocy

    pompowania optycznego lampą błyskową. Laser emituje linię 1064nm (impuls 5ns,

    częstość repetycji 10Hz). Ta linia jest wzmacniana przez kryształ BBO (boran

    baru), w którym następuje up-konwersja do długości fali 355nm i 532nm

    Generacja II i III harmonicznej

  • Q-switch w laserze Surelite Continuum

    𝟒𝟓° + 𝟒𝟓°

    𝟒𝟓° + 𝟒𝟓°

    𝟒𝟓° + 𝟒𝟓°

  • Panther EX OPO

    • Pompa – linia 355nm lasera Nd:YAG (granat itrowo-glinowy domieszkowany

    neodymem).

    • Następnie światło pada na OPO, w którym następuje down-conversion 𝝎 = 𝝎𝒊 +𝝎𝒔

  • OPOGeneracja III harmonicznej

    OPO – proces odwrotny do procesu generacji III harmonicznej

  • Laser przestrajalny OPO w zakresie 305nm-2550nm

    • Po przejściu przez dwa kryształy BBO , kompensujący i podwajający

    częstość, wiązka światła wejściowego jest transformowana następująco:

  • Przestrajanie OPO

    Pompa – wiązka światła spolaryzowana

    w płaszczyźnie promienia nadzwyczajnego;

    Dopasowane fazowo wiązki światła sygnału

    i idlera – spolaryzowane w płaszczyźnie

    promienia zwyczajnego.

    Sygnał może być przestrajany w zakresie

    650nm-1040nm, idler od 1040 do

    podczerwieni poprzez zmianę kąta

    azymutalnego od 𝟐𝟑, 𝟐° do 𝟐𝟏°.

  • Ćwierć- i pół-falówka

    Transformują falę o składowych (𝑨𝟏𝒙, 𝑨𝟏𝒚) w falę o składowych 𝑨𝟏𝒙, 𝒆−𝒋𝜞

    𝑨𝟏𝒚 .

    W efekcie składowa y ulega opóźnieniu fazowemu o 𝜞 a składowa x nie ulega zmianie. Osie x i y są zwane szybką i wolną osią „opóźniacza”.

    Reprezentacja macierzowa polaryzatorów:

    Układ optyczny, który modyfikuje

    polaryzację fali płaskiej.

    Fala wejściowa 𝑨𝟏𝒙, 𝑨𝟏𝒚 ;

    Fala wyjściowa (𝑨𝟐𝒙, 𝑨𝟐𝒚)

    Wektory Jonesa fal wyjściowej 𝑱𝟐 =𝑨𝟐𝒙𝑨𝟐𝒚

    i wejściowej 𝑱𝟏 =𝑨𝟏𝒙𝑨𝟏𝒚

    i macierz Jonesa T:

    Opóźniacze (ang. retardery):

  • Ćwierćfalówka

    Ćwierćfalówka: 𝜞 = 𝝅/𝟐 transformuje falę liniowo spolaryzowaną 𝟏𝟏

    w falę

    spolaryzowaną kołowo – lewoskrętnie 𝟏−𝒋

    oraz falę spolaryzowaną prawoskrętnie

    kołowo 𝟏𝒋

    w falę liniowo spolaryzowaną 𝟏𝟏

    .

  • Półfalówka

    Półfalówka: 𝜞 = 𝝅 transformuje falę liniowo spolaryzowaną 𝟏𝟏

    w falę

    liniowo spolaryzowaną 𝟏−𝟏

    , zatem obraca płaszczyznę polaryzacji o 𝟗𝟎° oraz falę

    spolaryzowaną kołowo prawoskrętnie 𝟏𝒋

    w falę spolaryzowaną kołowo lewoskrętnie

    𝟏−𝒋

    .

  • Kryształy jednoosiowe

    Jeśli retarder ma grubość 𝒅, to przesunięcie fazowe 𝜞:

    𝜞 = 𝒏𝒆 − 𝒏𝒐 𝒌𝟎𝒅 = 𝟐𝝅 𝒏𝒆 − 𝒏𝒐 𝒅/𝝀𝒐

    Zatem przesunięcie fazowe jest proporcjonalne do grubości płytki retardera i odwrotnie

    proporcjonalne do długości fali światła (uwaga: wsp. załamania zależą od długości fali !)

  • Bentham

  • Pomiar charakterystyk widmowych źródeł promieniowania i fotodetektorów przy pomocy

    detektora fazoczułego lock-in(nanowoltomierz homodynowy)

    Tarcza modulatora.

    Wiązka światła jest w

    czasie T/4 odsłaniana i w

    takim samym czasie

    przysłaniana. Częstość

    modulacji zależy od

    częstości obrotów silnika i

    liczby skrzydełek

    wiatraczka.

    Dla 2 skrzydełek, 𝐟 =𝟐𝒇𝒔𝒊𝒍𝒏𝒊𝒌𝒂.

  • Nanowoltomierz lock-in

    Nanowoltomierz typu lock-in służy do pomiarów słabych sygnałów

    periodycznych.

    Dlaczego nie wystarczy wzmacniacz AC?

    Przykład.

    Niech 𝑽𝒔𝒊𝒈= 𝟏𝟎𝒏𝑽 𝒊 𝒇 = 𝟏𝟎𝒌𝑯𝒛. Szum dobrego wzmacniacza tj. 𝟓𝒏𝑽/ 𝑯𝒛.

    Jeśli pasmo przenoszenia wzmacniacza jest 100kHz a wzmocnienie 1000 to

    sygnał wyjściowy będzie równy 𝟏𝟎𝝁𝑽. Tymczasem szum będzie równy:

    𝟓𝒏𝑽/ 𝑯𝒛 ∙ 𝟏𝟎𝟎𝒌𝑯𝒛 ∙ 𝟏𝟎𝟎𝟎 = 𝟏. 𝟔𝒎𝑽!

    Wzmacniacz z detektorem fazoczułym (PSD) może wzmacniać sygnał

    przy 10kHz przy szerokości pasma przenoszenia 0,01Hz. Stąd szum

    będzie równy jedynie 𝟎, 𝟓𝝁𝑽.

    PSD –phase sensitive detector

  • Lock-inSygnał mierzony:

    Sygnał referencyjny:

    Filtr dolnoprzepustowy eliminuje sygnał przemienny. Wtedy 𝑽𝒑𝒔𝒅 = 𝟎.

    Dla 𝝎𝒓 = 𝝎𝑳 sygnał na wyjściu jest stały i największy dla różnicy faz równej zero. Ustalamy położenie pokrętła PHASE SHIFT (przesunięcie fazowe), aby

    sygnał był jak największy.

    Ustalamy położenie pokrętła PHASE SHIFT (przesunięcie fazowe), aby sygnał był

    jak największy.

    Sygnał na wyjściu lock-in’a: sinαsinβ=1/2[cos(α−β)−cos(α+β)]

  • Nanowoltomierz lock-in

    47

    Transformator

    Wzmacniaczprądowy

    Wzmacniacz lock-in

  • Monochromatory i spektrometry

    Najlepiej, jeśli 𝒇/# soczewki jest równy 𝒇/# monochromatora, albo kąt bryłowy monochromatora był równy kątowi bryłowemu soczewki lub

    zwierciadła.

    Bieg promieni w spektrometrze

    siatkowym

    Światło ulega dyspersji na siatce

    dyfrakcyjnej. Ze szczeliny wyjściowej

    wychodzi wąski zakres długości fali

  • Spektrograf

    Linijka CCD

  • Porównanie widm siatek dyfrakcyjnych

    Parametry siatek:

    • Liczba rowków/mm (N)

    • Długość fali, λ𝒃𝒍𝒂𝒛, na którą siatka jest blazowana

    Rozdzielczość siatki zależy od N:

    𝑹 = 𝒎𝑵

    gdzie m – rząd ugięcia.

    λ𝒃𝒍𝒂𝒛 jest długością fali, dla której siatkama najwyższą wydajność dyfrakcji.

    Obliczamy ją na podstawie kąta między

    rowkami i powierzchnią siatki:

  • Porównanie widm siatek dyfrakcyjnych

    𝝀 = 𝟐𝒎𝒎

    𝟏𝟐𝟎𝟎𝒔𝒊𝒏𝟏𝟕°𝟐𝟕′=500nm

  • Bentham PVE300

    Responsivity

    External Quantum Efficiency (EQE),

    Reflectance: total and diffuse

    Internal Quantum Efficiency (IQE),

  • Transmittance, Reflectance, Responsivity, EQE, IQE

  • Generacja par elektron-dziura

    Generacja par el-dziura jest związana z absorpcją światła ponieważ każdy

    zaabsorbowany foton generuje jedna parę. Szybkość generacji optycznej:

    𝒈𝒐𝒑 = −𝟏

    𝑨

    𝒅𝑷𝒐𝒑𝒕

    𝒅𝒙∙𝟏

    𝒉𝝂=𝜶𝑷𝒐𝒑𝒕

    𝑨𝒉𝝂

    Moc optyczna jest zależna od miejsca, w którym analizujemy generację par:

    𝒅𝑷𝒐𝒑𝒕

    𝒅𝒙= −𝜶𝑷𝒐𝒑𝒕

    Fotoprąd:

    𝑰𝒇 = −𝒒𝑨න−𝒙𝒑

    𝒙𝒏+𝒅

    𝒈𝒐𝒑𝒅𝒙

    𝑰𝒇 = −𝒒 𝟏 − 𝑹 𝑷𝟎

    𝒉ν(𝟏 − 𝒆−𝜶𝒅)

  • Zadanie 2

    Obliczyć gęstość fotoprądu generowanego w próbce c-Si o grubości 𝒛 = 𝟑𝟎𝟎𝝁𝒎, która jest oświetlana światłem o natężeniu 𝟏𝟎𝟎𝟎𝐖/𝒎𝟐 i długości fali równej 𝟓𝟎𝟎𝒏𝒎. Stałe optyczne dla c-Si przy tej długości fali są następujące: współczynnik załamania 𝒏 = 𝟒, 𝟐𝟗𝟑, współczynnik ekstynkcji 𝜿 = 𝟎, 𝟎𝟒𝟓 i współczynnik absorpcji 𝜶 = 𝟏, 𝟏𝟏 ∙ 𝟏𝟎𝟒𝒄𝒎−𝟏.

  • 56

    Port detektora

    Port

    odbicia

    Port

    transmisji/wejście

    Port

    SPIN/SPEX

    Odbicie

    lustrzane

    Odbicie

    dyfuzyjne

    Port SPIN/SPEX

    specular included – całkowite odbicie, lustrzane i dyfuzyjne. Do portu mocowana

    jest biała płytka.

    specular excluded – odbicie dyfuzyjne. Do portu mocowana jest płytka

    pochłaniająca światło.

    Kula całkująca

  • Odbicie dyfuzyjne

    𝒏 = 𝟐 – dozwolone przejścia skośne𝒏 = 𝟏/𝟐 – dozwolone przejścia proste

    𝑭 𝑹∞ ~𝜶

    Wykres Tauca

    Funkcja Kubelka-Munk