Xã hội XHCN và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam.ppt

BAØI 2BAØI 2::

XÃ HỘI XÃ HỘI CHỦ NGHĨAXÃ HỘI XÃ HỘI CHỦ NGHĨAVÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN

CNXH Ở VIỆT NAMCNXH Ở VIỆT NAM

Giáo viênGiáo viên:: TS. Nguyễn Văn LongTS. Nguyễn Văn Long

CNXHKH

NỘI DUNGI. Nguyên nhân và điều kiện cho sự ra đời và phát

triển của xã hội xã hội chủ nghĩa (XHCN)II. Quá trình hình thành và phát triển xã hội cộng

sản chủ nghĩa (CSCN)III. Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa

xã hội và chủ nghĩa cộng sản

IV. Về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

XH XHCN VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CNXH Ở VN

I. Nguyên nhân và điều kiện cho sự ra đời và phát triển của xã hội XHCN

1. Nguyên nhân kinh tế - xã hội của quá trình phát sinh, phát triển của xã hội XHCN

a. Nguyên nhân kinh tế: Xã hội XHCN ra đời và phát triển như một quá trình lịch sử - tự nhiên, bắt nguồn từ sự phát triển của sản xuất vật chất, của sự phát triển xã hội theo những quy luật khách quan, mà quy luật chung nhất là “Sự phù hợp giữa QHSX với tính chất và trình độ của LLSX”


I. Nguyên nhân và điều kiện…

1. Nguyên nhân KT-XH…

a. Nguyên nhân kinh tế (tt):+ Từ cuối thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XVI: Xã hội tư bản chủ nghĩa hình thành trong lòng xã hội phong kiến ở châu Âu




a. Nguyên nhân kinh tế (tt):+ Đến giữa thế kỷ XIX: Lực lượng sản xuất đạt đến trình độ phát triển cao khác hẳn với sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và cả công nghiệp trong công trường thủ công.




a. Nguyên nhân kinh tế (tt):Trình độ xã hội hóa ngày càng cao của LLSX, biểu hiện ở trình độ hợp tác và phân công lao động, tạo ra năng suất lao động xã hội ngày càng cao, bắt đầu một quá trình mới




Đó là quá trình nảy sinh và phát triển gay gắt của mâu thuẫn giữa tính chất xã hội hóa ngày càng cao của lực lượng sản xuất với sự chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa.




a.Nguyên nhân kinh tế (tt):+ Cuối thế kỷ XIX: Nền sản

xuất đại công nghiệp xóa bỏ một cách khách quan tư hữu nhỏ của nông dân, thợ thủ công và đảm bảo thắng lợi của chủ nghĩa tư bản.




+ Ngày nay, với các thành tựu khoa học – công nghệ và nhu cầu sản xuất, sự phát triển của LLSX đã đạt đến trình độ quốc tế hóa có tính toàn cầu

Mâu thuẫn giữa LLSX với QHSX không chỉ ở các nước tư bản chủ nghĩa mà còn lan rộng sang tất cả các nước.


b. Nguyên nhân xã hội:

Trong xã hội TBCN

Giai cấp công nhân

Giai cấp tư sản

là lực lượng sản xuất cơ bản

là chủ sở hữu về TLSX, làm chủ quá trình sản xuất và phân phối, là giai cấp đại biểu cho quan hệ SX TBCN


Mâu thuẫn giữa LLSX với QHSX tư bản chủ nghĩa được biểu hiện về mặt xã hội là mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản

b. Nguyên nhân xã hội (tt):


Giải quyết mâu

thuẫn

b. Nguyên nhân xã hội (tt):

Xóa bỏ sự thống trị về chính trị, về kinh tế

Xóa bỏ sự thống trị trên các lĩnh vực khác của giai cấp tư sản đối với toàn xã hội, giải phóng con người khỏi ách áp bức, bóc lột, khỏi mọi bất công xã hội, khỏi sự nghèo nàn, lạc hậu.



2. Những điều kiện đảm bảo sự ra đời và phát triển của xã hội XHCN

Trong xã hội phân chia giai cấp và đấu tranh giai cấp: Sự chuyển biến xã hội từ xã hội nọ sang xã hội kia là kết quả trực tiếp của cuộc đấu tranh giai cấp, mà đỉnh cao là cách mạng xã hội



2. Những điều kiện…

Cách mạng chính trị nhằm thay đổi quyền lực chính trị, thiết lập bộ máy nhà nước tiến bộ hơn là dấu hiệu đầu tiên của sự xuất hiện kinh tế - xã hội mới Sự thay thế xã hội TBCN bằng xã hội XHCN cũng vận động không ngoài quy luật chung đó.




Việc thiết lập chính quyền của giai công nhân và nhân dân lao động: Đánh dấu sự ra đời của xã hội XHCN, là yêu cầu khách quan, điều kiện tiên quyết để giai cấp công nhân và nhân dân xây dựng xã hội mới – xã hội XHCN, tiến tới xã hội cộng sản văn minh.




Những điều kiện chủ quan có ý nghĩa quyết định trực tiếp cho sự hình thành và phát triển của xã hội XHCN: - Đảng cộng sản cần xây dựng đường lối chính trị, chiến lược và sách lược cách mạng trên cơ sở vận dụng sáng tao chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của mỗi nước.




- Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân…- Trình độ giác ngộ XHCN của nhân dân lao động ngày càng cao…- Sự gắn bó máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với giai cấp công nhân, nhân dân lao động và cả dân tộc trong quá trình thực hiện mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng con người…


II. Quá trình hình thành và phát triển xã hội cộng sản chủ nghĩa

1. Hai giai đoạn cơ bản của xã hội CSCN:

* Một số nội dung cơ bản của quá trình phát triển hình thái kinh tế - xã hội CSCN

- Một là, xã hội CSCN phát triển qua 2 giai đoạn:



1. Hai giai đoạn cơ bản của xã hội CSCN (tt):

Giai đoạn đầu – giai đoạn thấp

Giai đoạn chủ nghĩa xã hội, xã hội XHCN

Giai đoạn cao

Giai đoạn cộng sản chủ nghĩa




- Hai là, sự khác nhau cơ bản giữa hai giai đoạn thể hiện trên hai phương diện chủ yếu là kinh tế và chính trị





Thực hiện nguyên tắc phân phối “làm theo năng lực, hưởng theo lao động”

Giai đoạn cao

Thực hiện nguyên tắc phân phối “Làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu”

Về kinh tế:





Còn sự khác biệt giai cấp, còn có nhà nước- một nhà nước của giai cấp vô sản

Giai đoạn ca o

Không còn sự khác biệt giai cấp – nhà nước tự tiêu vong

Về chính trị:




Ba là, sự thống nhất của hai giai đoạn là ở chỗ: chúng tồn tại trên chế độ công hữu về TLSX chủ yếu và nhân dân lao động làm chủ xã hội.




Bốn là, LLSX phát triển hết sức cao, tạo năng suất lao động cao, của cải vật chất hết sức dồi dào với chất lượng tốt - Sở hữu toàn dân sẽ là hình thức phổ biến




- Nguyên tắc phân phối theo nhu cầu được thực hiện- Không còn sự khác biệt giữa lao động trí óc và lao động chân tay, giữa thành thị và nông thôn,- Tự quản xã hội sẽ thay thế nhà nước, sự bình đẳng giữa các dân tộc được củng cố vững chắc.



2. Đặc trưng cơ bản của xã hội XHCN

+ Trên lĩnh vực chính trị: - Xã hội XHCN là do nhân dân lao động làm chủ- Trong xã hội phong kiến: Giai cấp địa chủ làm chủ- Trong xã hội tư sản: Giai cấp tư sản làm chủ



2. Đặc trưng cơ bản của xã hội XHCN (tt):

+ Trên lĩnh vực kinh tế: Xã hội XHCN là xã hội có nền kinh tế phát triển cao trên cơ sở khoa học – công nghệ hiện đại và chế độ công hữu về TLSX chủ yếu




+ Trên lĩnh vực văn hóa: Nền văn hóa phát triển cao nâng cao năng suất lao động, đời sống vật chất và tinh thần, đời sống kinh tế và văn hóa của nhân dân



2. Đặc trưng cơ bản của xã hội XHCN (tt):Đời sống tinh thần và trình độ văn hóa của nhân dân thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế nói riêng và sự phát triển bền vững toàn xã hội. Văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển xã hội. Đây là một trong những đặc trưng cơ bản của xã hội XHCN.




+ Trên lĩnh vực xã hội: Trong xã hội XHCN, con người được giải phóng khỏi áp bức bóc lột, bất công, làm theo năng lực, hưởng theo lao động, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện để phát trên toàn diện cá nhân


III. Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản

Khi phân tích mâu thuẫn cơ bản của xã hội tư bản và những đặc trưng của xã hội cộng sản – C.Mác đã chỉ ra rằng: Từ xã hội TBCN lên xã hội CSCN là cả một thời kỳ lịch sử lâu dài từ khi giai cấp công nhân giành được chính quyền đến khi giai cấp công nhân xây dựng thành công CNCS



+ Một là. V.I. Lênin đã tiếp tục khẳng định quan điểm của C.Mác về thời kỳ quá độ từ CNTB ở trình độ phát triển cao lên CNCS, đồng thời chỉ ra loại hình quá độ mới- Quá độ từ các nước tư bản phát triển vào loại trung bình như nước Nga, Người gọi đó là thời kỳ quá độ đặc biệt – quá độ gián tiếp.

V.I.Lênin đã phát triển nhiều luận điểm mới về thời kỳ quá độ:



+ Hai là, V.I. Lênin khẳng định, thời kỳ quá độ theo nghĩa rộng nhất như C.Mác đã chỉ ra, đồng thời, Người chỉ rõ: Trong thời kỳ quá độ ấy, chúng ta đang phải trải qua cả một loạt thời kỳ quá độ, sau này gọi là quá độ lên CNXH – quá độ theo nghĩa hẹp.



+ Ba là, V.I.Lênin khẳng định quan điểm của C.Mac về bản chất chính trị của thời kỳ quá độ. Đồng thời, Người chỉ ra các hình thức quá độ về kinh tế Đó là hình thức CNTB nhà nước trong công nghiệp lớn và hình thức hợp tác trong quá trình đưa kinh tế hàng hóa nhỏ lên CNXH, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp…



+ Bốn là, V.I.Lênin nêu những đặc trưng và mâu thuẫn cơ bản của thời kỳ quá độ lên CNCS

- Đặc trưng: Thời kỳ quá độ ấy không thể không bao gồm những đặc điểm về kết cấu của kinh tế TBCN và kinh tế CSCN.- Mâu thuẫn: là thời kỳ đấu tranh giữa CNTB đã bị đánh bại nhưng chưa tiêu diệt hẳn và CNCS đã phát sinh nhưng còn rất non yếu.



+ Năm là, V.I. Lênin chỉ ra loại hình quá độ mới: Quá độ từ các nước tiền tư bản tiến lên CNXH và CNCS. Người gọi đó là “quá độ đặc biệt của đặc biệt”



1. Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội – con đường phát triển tất yếu của cách mạng Việt Nam trong thời đại ngày nay

Cách mạng Việt Nam suốt thế kỷ XX đã diễn ra phù hợp với xu thế của thời đại mới:



+ Từ cuối thế kỷ XIX: Việt Nam trở thành thuộc địa của thực dân Pháp, tất cả các cuộc nổi dậy chống thực dân Pháp của nhân dân ta đều thất bại và không tìm được con đường để cứu dân tộc thoát khỏi ách nô lệ của đế quốc, thực dân

1911

1912

1913

1917

1920

- Ngày 05/6/1911, Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước tại Bến Nhà Rồng, Người đến Pháp và các nước thuộc châu Phi.

1912-1913: Người sống và làm việc tại Mỹ rồi đến Anh.

Cuối năm 1917, Người đến sống tại Pari (thủ đô của Pháp) – Trung tâm văn hóa của châu Âu.Người tham gia:- Hội những người Việt Nam yêu nước tại Pháp- Đoàn Thanh niên xã hội và Đảng Xã hội Pháp…

Tháng 7/1920, Người đọc được “Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” của V.I.Lênin. Người khẳng định: “…Đây là cái cần thiết của chúng ta, con đường giải phóng dân tộc”- 30/12/1920, Hồ Chí Minh là một trong những người tham gia thành lập Đảng xã hội Pháp.



1930

1920-1930: Chuẩn bị trên cả phương diện tư tưởng lý luận, đường lối chính trị, tổ chức cán bộ, Nguyễn Ái Quốc tổ chức thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 3/2/1030



Những thắng lợi của cách mạng Việt Nam hơn 70 năm qua là những minh chứng khoa học và cách mạng của con đường phát triển tất yếu của đất nước ta là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.


IV. Về con đường …

2. Nội dung cơ bản của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

+ Một là, mục tiêu của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, lý tưởng phấn đấu của Đảng và nhân dân ta là: Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, thực hiện “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”



+ Hai là, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta là sự phát triển quá độ bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa+ Ba là, chủ thể của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là nhân dân lao động+ Bốn là, mô hình kinh tế tổng quát trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta là nền kinh tế thị trường định hướng XHCN



+ Năm là, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm phát triển lực lượng sản xuất CNXH

+ Sáu là, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta nhất thiết phải tiến hành cuộc cách mạng XHCN trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa với mục tiêu xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đàn bản sắc dân tộc



+ Bảy là, đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta còn là quá trình xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và chủ động hội nhập quốc tế

+ Tám là, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng

Documents

Xã hội XHCN và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam.ppt