ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI

YAGMUR SUYU TOPLAMA SISTEMLERI

DEPOLAMA VE KULLANIMI İnşaat Teknikeri Yasemin AKBAŞ

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

Su kaynağına yakınlık ve kaynağın durumu

• Sulama yapacağımız bahçemizde yağmur sularının biriktiği bir alanın olması, bahçemizin su kanalı veya bir akarsudan su çekmek için müsait bir konumda olması, bahçemizde kuyumuzun olup olmaması su deposu alımında kesinlikle göz önünde bulundurmamız gereken faktörler arasında yer alıyor.

• Örnek olarak bizim bahçemizde, yer altı kaynağıyla desteklenmiş yağmur sularının rahat bir şekilde biriktiği bir alan mevcut ve dolu olduğu dönemlerde 100-150 ton kadar suyu barındırdığını tahmin ediyoruz. Fakat bu su miktarı yaz aylarına gelindiğinde ve diğer bahçelerde hortumlarla bu alandan su çektiğinde ihtiyacımızı karşılayacak seviyenin çok altına düşüyor. Ayrıca yol kenarında bulunan tulumbadan da zaman zaman kaynak suyu çekebileceğimizi düşünerek suyu depolamaya ihtiyac duyulmaktadır.

2

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

İklim Koşulları • Bahçemizin su ihtiyacını belirleyen diğer önemli etmen ise iklim şartlarıdır. Nisan

ayından Kasım ayına kadar yağmur almayan bir iklimde su deposunun ihtiyacı fazlasıyla hissedilecekken, yılın her dönemi yağışlı olan bir bölgede ihtiyaç bile duyulmayabilir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken konu, bildiğiniz üzere iklimler yıldan yıla farklılık göstermektedir. Ağaçlarımızdan istediğimiz verimi alabilmemiz için sulamanın da ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. O halde iklim değişikliğini de dikkate alarak en azından bir ay boyunca tüm ağaçlara yetecek suyu su deposu ‘nda bulundurmamız bizi ve ağaçlarımızı güvende tutacaktır. Ve ağaçlarımızın strese girmesini engelleyecektir.

• Bahçemizde ne kadar fazla ağacımız varsa o kadar çok suya ihtiyacımız var demektir. Ağaçlarımızın sayısı, yaşları, sulanma ihtiyaçları bize su deposu seçiminde yol gösterecek en büyük etmenler olarak karşımıza çıkıyor. Yaşlı ağaçlarla yeni dikilen ağaçların su ihtiyaçları aynı olmayacağı gibi yeni dikilen ağaçların 10 yıl sonraki su ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak alınan bir su deposu, uzun yıllar bahçemizin su ihtiyacını rahatlıkla karşılayacaktır.

• Kaba taslak bir hesapla bahçemizde yaklaşık 300 ağaç mevcut. 40 tanesi 15 yaş üstü , 100 tanesi 1 yaşında, geri kalanlarda 5-10 yaş aralığında… Her sulamadan yaşlı ağaçlara haftalık 50 litre, diğerlerine ise 20 litre verecek şekilde yaptığımız hesap sonrasında yaklaşık 30 tonluk su deposu na ihtiyacımız olduğunu gördük

3

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

• Yağmur suyu depolama tankı, çatı sularının hasadında en yaygın olarak

kullanılan depolama biçimidir. Toplu konut vb (hanehalkları) binalarda: yağmur suyunu biriktirmeye yarayan yeraltı su deposuile bahçe sulama da ve tuvalet ihtiyacında kullanılmaktadır.

• Son zamanlarda artan talepler doğrultusunda; yağmur suyu toplama deposu fiyat ve özellikleri itibariyle cazip oluşu; toplu konutlar, iş merkezleri ve okullar olmak üzere projelendirme ve kurulum konusunda ciddi çalışmalara başlanılmıştır.

• Yağmur Tankı Özellikleri

o Esnek su depolama tankları yerine daha sağlam malzemelerden yapılmış ve su geçirmez olmalıdır.

o Yerinde veya yeraltı yağmur suyu depoları uygun olan mukavemette ve performansda olması gerekmektedir.

• Yağmur suyu ve kimyasallar için polietilen depolama tankı onerılmektedır.2 ve 5 tonluk yağmur suyu depolama tankıüretimleri mevcuttur.

• Bu sistem, kesinlikle yapmamız gereken ama üzerine düşmediğimiz bir önlem olarak kalmamalıdır. Özellikle bu suyu başka alanlarda kullanmaya Su, tüm canlılar için hayatın en önemli doğal kaynaklarından biridir. İnsan kullanımı, ekosistem kullanımı, ekonomik kalkınma, enerji üretimi, ulusal güvenlik gibi suya gereksinme duyan birçok sektör vardır. Sizde Yağmur suyu depo larını kullanarak hem kendinize hemde çevrenize sağladığınız faydanın farkında olun.

4

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

• Avrupa’da yaygın olarak kullanılan yağmur suyunun depolanması son yıllarda Ülkemizde yaşanan kuraklıkla beraber gündemimize oturdu. 1986 yılından bugüne su deposu sektöründeki tecrübesi ile uzun ömürlü kullanım özelliğinde Yağmur Suyu Hasadı Tankı (yağmur suyu deposu) üretimi gerçekleştirmektedir.

• En önemli avantaj kendi suyunuzu hiçbir bedel ödemeden kolayca depolayabilirsiniz. Özel süzme sistemiyle depoladığınız suyun kalitesinden emin olursunuz.

• Sistemde gerek çatı derelerinden akan su gerekse diğer alanlardan toplanıp gelen sular farklı mazgal ve süzgeçlerden geçerek özel tasarlanan su sızdırmaz uzun ömürlü depolama tankı içinde birikir. Yazın kurak geçen günlerinde depoladığınız suyu güvenle kullanabilirsiniz

• Toprak üstü ve toprak altı kullanıma özel nitelikte üretilen yağmur suyu depolarımız toplu konutlarda, sosyal tesislerde, askeri tesislerde, spor tesislerinde, evlerde, sanayi tesislerinde kısacası suya ihtiyaç duyulan her yerde kurulum yapılarak su ihtiyacının ücretsiz karşılanmasına katkı sağlamaktadır

5

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

6

Yağmur Suyu Deposu , Eski evlerde sarnıçlarda toplanan yağmur suları kullanılırken, günümüzde büyük masraflarla, inşaatı yıllar süren barajlar yapılmaktadır. Daha sonra kilometrelerce mesafeler aşılarak bu barajlarda toplanılar sular şehirlere aktarılıyor. Evimize varıp çeşmemizden akana kadar maliyet fiyatı bayağı artan bu suyu biz de düşüncesizce harcıyoruz. Bir evin su tüketiminin yüzde yetmiş (70%)’ini oluşturan tuvaletler, bahçe sulama, araç ve çamaşır yıkama gibi işlemlerde, yağmur suyunun arıtılarak kullanılması hem ekonomik hem de çevresel açıdan çok akılcı bir davranıştır.

Yeşil su olarak da bilinen yağmur suyu, evlerin bahçelerinde toplanılarak depolanabilir. Daha

sonra hedeflenen kullanıma göre belirli yöntemlerle arıtıldıktan sonra evdeki ihtiyaçlar doğrultusunda kullanılabilir. Bunu mümkün kılmak için evdeki su tesisatının bu sisteme göre uyarlanması gerekiyor. Bu sistemi kurmak gayet basittir. Öncelikle her evin bahçe veya bodrumuna 5-15 metreküplük bir su deposu yerleştirilir. Bu depo, filtreden geçirilmiş yağmur suyu çıkışına bağlanır. Çatı ve terastan akan yağmur suları rogarlar vasıtasıyla PVC borulardan ana rogara toplanır ve buradan depoya akar. Depoda toplanan su, küçük bir temizsu pompasının yardımı ile tuvaletlere, çamaşır makinesine, bahçe sulama ve oto yıkama tesislerine bağlanır. Yağmur suyu kullanma tesisatı, senelerce beklemeye gerek kalmadan kısa sürede yapılabilecek ve maliyet düşük bir uygulamadır.

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

7

SU

SEHIR SEBEKESI

DEPOLAMA TANKI

ZEMIN SEVIYESI

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

• Günümüzde değişik alanlarda kullanılabilen bu yöntem yanlızca evlerde değil, küçük ve büyük ticari alanlarda da hayata geçirilebilir. Evlerde olduğu gibi, büyük ticari binalarda da aynı şekilde çatı yağmur suları filtreden geçirilerek su deposu na gönderilip bu su doğrudan bahçe sulama, ya da yangın tertibatında kullanıldığı gibi yumuşatılıp filtre edildikten sonra binanın tuvaletlerinde, bulaşık veya çamaşır makinelerinde, ve lavabolarda rahatlıkla kullanılabilir. Su Tankı Bağlantılarının Yapılması : sutankı siparişi verirken dikkat etmeniz gereken bir diğer unsur tank su çıkışının kaç inçlik olmasına ihtiyacınız varsa onu firmaya bildirmeniz gerekiyor. Firmalar genelde su tankı çıkışlarını 2 inç olarak fabrikadan çıkarıyor. Yağmur suları sarnıç denilen yapılarda depolanır. Çatı oluklarından gelen sular filtreden geçirilerek bu depoya yönlendirilir. Daha sonra dağıtım sistemleri aracılığıyla kullanıma sunulur.

8

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

• Çatıya konan bir su deposunun montajı şöyle yapılır:

• – Deponun konacağı yer belirlenir. Kolon ve kirişe oturması sağlanacak şekilde yer belirlenmelidir. – Ahşap destekler konularak taşma kabı yerleştirilir. – Su deposu terazisinde ve dengeli bir şekilde ayaklar üzerine yerleştirilir. – Depo çıkış ağızlarına rakorlar takılır. – Taşma ve boşaltma ağızları kirli su borusuna bağlanır. – Depo giriş ve çıkış ve armatürlerin bağlantıları yapılır. – Kaçak testi yapılarak montaj tamamlanır.

• Değişik su deposu bağlantıları resimleri aşağıda verilmiştir.

• Şehir şebeke suyunun kesintili aktığı veya şebeke basıncının yetersiz kaldığı durumlarda suyu bünyesinde bulunduran kaplara su deposu denir. Su deposu atmosfere açık veya kapalı yapılabilir. Betonarme, çelik sac, fiberglas olarak yapılabilir. Son zamanlarda plastik su depoları da kullanılmaktadır

9

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

10

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

• Su depoları dikdörtgen veya silindir kesitli olabilir. Montaj durumuna göre yatık ve dik tip depolar mevcuttur. Depolar ahşap, çelik veya beton altlık üzerine konmalıdır. Doğrudan yere oturtulmamalıdır.

• Su depolarının üzerinde temizliğinin yapılabilmesi için kapak vardır. Deponun hava ile temasını sağlamak için havalık bulunur. Deponun en alt seviyesinden boşaltma vanası konur. Su depolarıdonmaya karşı ve ısınmaya karşı izole edilmelidir. Tesisata gidiş suyu deponun alt seviyesinden en az 100 mm yukarda olmalıdır. Aksi halde depo dibinde oluşan tortu tabakası tesisata karışır. Su deposu en yakın su akıtma yerinden en az 5 m yukarıda olmalıdır. Su akıtma yeri depoya yakın olursa su basıncı yetersiz olur.

• Depolar çatı katına veya hidroforlu ya da pompalı sistemlerde bodrum katına konur. Çatı katına konulduğunda statik hesaplar dikkate alınmalı ve depo bina için aşırı yük teşkil etmemelidir. Mutlaka bina taşıyıcı sistemine (kolon, kiriş) oturtulmalıdır. Su deposu tamir edilmek istendiğinde kolay ulaşılabilir yerde olmalıdır

11

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

12

DEPOLAMA TANKI

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 13

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

Yağmur Suyu Toplama Varilleri

14

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 15

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 16

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 17

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 18

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 19

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 20

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 21

bahçe sulama sistemi ve süs havuzu döngüsü

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 22

Yağmur Suyu Toplama Türleri

YAĞMUR SUYU TOPLAMA TÜRLERİ

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi

• Su Deposu Fiyatları

• Su Deposu Fiyatları - 500 Litre - 300+KDV

• Su Tankı Fiyatları - 750 Litre - 430+KDV

• Su Deposu - 1 Tonluk - 600+KDV

• 2019 ortalama fıyatları

• Yağmur Suyu Depolama Tankı

• Genişlik185 cmUzunluk250 cmYükseklik225 cmAğırlık200 kgKalınlık12 mmManşon2"Kapak60 cmKapasite5000 LitreÇalışma Sıcaklığı-5°C +50°CModelToprak Altı DepoSertifikalarTSEK, ISO 9001:2008, ISO 14001:2004, ISO 22000:2005, OHSAS 18001:2007, CE

23

Ankara Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Çevre ve Peyzaj Akademisi 24

Teşekkürler