1

ADVANCED FIRE FIGHTING

YANGINLA MÜCADELEDE İLERİ EĞİTİM

2

HAZIRLAYAN

ARDA TAYLANER

SENIOR LECTURER

ÖĞRETİM GÖREVLİSİ

ADVANCED FIRE FIGHTING

YANGINLA MÜCADELEDE İLERİ EĞİTİM

3

İÇİNDEKİLER:

1.GİRİŞ, EMNİYET VE YÖNTEMLER.

YANGIN EMNİYET VE YÖNTEMLERİ.

2.YANGIN TEORİSİ.

YANGININ OLUŞMASI İÇİN ŞARTLAR.

YANMA.

OKSİDASYON ÇEŞİTLERİ.

TEHLİKELİ MADDELER.

YANGIN DÖRTGENİ.

3.YANGINLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ.

YANGINLA MÜCADELE ARACI OLARAK GEMİLERDE DZ. SUYU,

CO2, HALON, KÖPÜK (FOAM), K. K.TOZ KULLANILMASI.

YAKITIN KESİLMESİNİN ÖNEMİ.

İNERT GAZ.

YANGINLA MÜCADELEDE YENİ GELİŞMELER.

GAZ FREE.

TANK TEMİZLİĞİ.

KAPALI YERLERDE ÇALIŞMA.

4.TUTUŞABİLİR MALZEMENİN ÖZELLİKLERİ.

TANIMLAR.

STATİK ELEKTRİK.

TEPKİME.

TUTUŞMA KAYNAKLARI.

5.YANGIN TEHLİKESİ VE YANGININ YAYILMASI.

TANIMLAR.

6.YANGIN SINIFLANDIRILMASI VE UYGUN SÖNDÜRME ELEMANLARI

7.GEMİDE YANGIN KONTROLU.

YANGIN TEHLİKESİ OLAN BÖLGELER.

MAKİNE DAİRESİ YANGINLARI.

YAŞAM MAHALLİ YANGINLARI.

MUTFAK YANGINLARI.

TELSİZ, AKÜ DAİRESİ YANGINLARI.

AMBARLAR, KONTEYNERDEKİ YANGINLAR.

GEMİ DEPO YANGINLARI.

ONAYLI ELLEÇLEME METOTLAR.

8.YANGIN TEDBİRLERİ.

YAPISAL YANGIN KORUMA ŞARTLARI.

YOLCU GEMİLERİNDE YANGIN TEDBİRLERİ.

GEREKLİ OPERASYONLAR.

YANGIN EKİP VE TEŞKİLATLARIN GÖREVLERİ.

GEMİ ONARIMI İÇİN BİR TERSANEDE BULUNULDUĞUNDA UYULMASI.

GEREKEN TEDBİRLER.

4

9. GEMİ İNŞA ÇALIŞMALARI.

10.GEMİ YANGINLA MÜCADELE ORGANİZASYONU.

ROLE.

EKİPLER.

ACİL DURUM ORGANİZASYON İLİŞKİLERİ.

YANGIN KONTROL PLANLARI.

11.GEMİ ADAMLARININ YANGINLA MÜCADELE EĞİTİMİ.

12.YANGINLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ.

GEMİ DENİZDE İKEN.

GEMİ LİMANDA İKEN.

GEMİ TEHLİKELİ YÜK TAŞIYORKEN.

YAKIT TAŞIYAN GEMİLER.

13.YANGIN ARAÇ VE TEÇHİZATIN BAKIMI.

YANGIN ALARMLARI.

YANGIN BULMA TEÇHİZATI.

SABİT YANGIN SÖNDÜRME TEÇHİZATI.

YANGIN DEVRESİ, VALFLAR, HORTUMLAR VE NOZULLAR.

TAŞINABİLİR VE SEYYAR YANGIN SÖNDÜRME TEÇHİZATI.

KİŞİSEL DONANIM.

14.YANGIN SÖNDÜRME SIRASINDA GEMİ DENGESİ.

15. KAÇIŞ YOLLARI VE ULAŞILABİLİRLİK.

16. HAVALANDIRMA.

17.YANGINLA MÜCADELENİN TEHLİKELERİ.

KURU DAMITMA.

KİMYASAL REAKSİYONLAR.

KAZAN APTEYK YANGINI.

SU BORULU KAZAN YANGILARI.

18.SKAVENÇ YANGINLARI.

19.SİNTİNE YANGINLARI.

20.KARTER YANGINLARI.

21.BACA YANGINLARI.

22.YANGIN ARAŞTIRMA VE RAPOR ETME.

5

YANGINLA MÜCADELEDE

İLERİ EĞİTİM

MODEL KURS 2.03

6

YANGINLA MÜCADELE:

1. GİRİŞ, EMNİYET VE YÖNTEMLER:

YANGINLA MÜCADELE İLERİ EĞİTİMİ; KAPTANLARA, GÜVERTE ZABİTLERİNE,

MAKİNE ZABİTLERİNE VE ORGANİZASYONDAKİ KİLİT PERSONELE, METOTLAR

DÂHİLİNDE YANGINLA MÜCADELE İÇİN PERSONELİ EN İYİ ŞEKİLDE

KULLANMAYI HEDEFLEMİŞTİR. YANGIN SÖNDÜRME TEÇHİZATININ BAKIM,

TUTUM VE KONTROLLARI, TEHLİKELİ YÜK YANGINLARINDA TEHLİKE

UYGULAMALARI VE BU TİP YANGINLARLA MÜCADELE İÇİN EMNİYET

METOTLARININ ÖĞRENİLMESİ GEREKMEKTEDİR.

BUNA GÖRE:

YANGIN EMNİYET VE YÖNTEMLERİ:

YANGIN TEORİSİ VE YANGIN ÖNLEME BİLGİSİ.

DÜZENLİ EĞİTİM VE UYGULAMA.

HERHANGİ BİR EMERCENSİ YANGIN HAZIRLIĞI.

KAÇIŞ YOLLARI BİLGİSİ.

DUMAN VE ZEHİRLİ GAZLARIN TEHLİKELERİNE İLİŞKİN BİLGİLER.

DÜZENLİ KONTROL VE BAKIM TUTUM.

A. YANGIN BULMA TEÇHİZATI.

B. SABİT YANGIN SÖNDÜRME TEÇHİZATI.

C. TAŞINABİLİR YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER.

D. SEYYAR/TAŞINABİLİR TİP YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER.

E. BASINÇLI HAVA İLE ÇALIŞAN TENEFFÜS CİHAZLARI.

F. KİŞİSEL YANGIN DONANIMI.

7

2. YANGIN TEORİSİ:

YANGININ OLUŞMASI İÇİN GEREKEN ŞARTLAR:

A. YANICI MADDELERİN MEVCUDİYETİ.

B. OKSİJENİN MEVCUDİYETİ.

C. ISI KAYNAKLARI.

YANGIN ÜÇGENİ:

YANMANIN GERÇEKLEŞEBİLMESİ İÇİN 3 FAKTÖRÜN MUTLAKA BİR ARADA

BULUNMASI GEREKMEKTEDİR. BU DURUM YANGIN ÜÇGENİ OLARAK

TANIMLANMAKTADIR. 3 FAKTÖRDEN BİRİNİN ORTADAN KALDIRILMASI

DURUMUNDA ÜÇGEN ÇÖKER VE YANMA SONA ERER.

DÖRDÜNCÜ FAKTÖR İSE YANMA SIRASINDA ORTAYA ÇIKMAKTADIR. BU

FAKTÖR YAKIT, OKSİJEN VEYA ISI ARASINDA ZİNCİRLEME REAKSİYON

OLUŞTURMAKTA VE YANGIN ÜÇGENİNİN GENİŞLEYEREK YANGIN

DÖRTGENİNE DÖNÜŞMESİNE NEDEN OLMAKTADIR.

BUNDAN DOLAYI, OKSİJEN, ISI, YAKIT VEYA ZİNCİRLEME REAKSİYONLA

OLUŞAN 4 FAKTÖRDEN BİR VEYA BİRDEN FAZLASININ ORTAMDAN

KALDIRILMASI, SÜREKLİ YANMANIN DURMASINA NEDEN OLACAKTIR.

YANMANIN OLUŞMASI İÇİN YANMA

ÜÇGENİNİN TEŞEKKÜL ETMESİ

GEREKİR.

YANMA: ISI, OKSİJEN VE YANICI MADDENİN UYGUN KOŞULLAR ALTINDA

BİR ARAYA GELMESİ İLE OLUŞAN KİMYASAL BİR REAKSİYONDUR.

DİĞER BİR TARİFLE: YANMA : ( COMBUSTİON ) YANICI MADDENİN TUTUŞMA

SICAKLIĞINA ISITILDIĞINDA OKSİJENLE VERDİĞİ EKZOTERMİK ZİNCİRLEME

REAKSİYONDUR. YANMA ISI VE IŞIK ÜRETEN HIZLI OKSİDASYONDUR.

8

İDEAL YANMANIN GENEL FORMÜLÜ:

CXHY + (X+Y/4)O2 + ISI < > XCO2 + Y/2H2O + ISI ŞEKLİNDEDİR.

YANICI MADDEYİ YETERLİ OKSİJENLİ ORTAMDA KARAKTERİSTİK TUTUŞMA

SICAKLIĞINA KADAR ISITAN BİR ISI KAYNAĞI, YANMA REAKSİYONUNU

BAŞLATMAKTADIR. BU REAKSİYONDAN AYRICA ISI ENERJİSİ AÇIĞA

ÇIKMAKTADIR. HİDROKARBONLARIN ANA TİPLERİ:

BÜTÜN YAKITLARDA İKİ ANA YANICI ELEMAN KARBON VE HİDROJEN’DİR.

PARAFİNLER CNH2N+2

OLEFİNLER VE NAFTENLER CNH2N

DİOLEFİNLER CNH2N–2

AROMATİKLER CNH2N–6

ASFALTİKLER CNH2N–4

OKSİDASYON ÇEŞİTLERİ:

A. YAVAŞ OKSİDASYON (OKSİDASYON, OKSİTLENME): ÖRNEĞİN, DEMİRİN

VE BAKIRIN OKSİTLENMESİ, CANLILARIN HÜCRE SOLUNUM OLAYLARI BİRER

YAVAŞ OKSİDASYON DUR. YANMA TARİFİNİN İÇİNE GİRMEZ. AMA YAVAŞ

OKSİDASYON ZAMANLA HIZLI OKSİDASYONA DÖNÜŞEBİLİR. ÖRNEK: BEZİR

YAĞINA BULAŞTIRILMIŞ BİR BEZ PARÇASI, NORMAL ŞARTLAR ALTINDA

KOLAYLIKLA OKSİTLENECEK VE BU OKSİTLENME SIRASINDA AÇIĞA ÇIKAN

ISI İLE SICAKLIĞI TUTUŞMA DERECESİNE KADAR ZAMANLA YÜKSELEREK

KENDİLİĞİNDEN ALEVLENME MEYDANA GELECEKTİR.

B. HIZLI OKSİDASYON (COMBUSTİON, YANMA): YANMA TARİFİNDE YER

ALAN OLAY BUDUR. YANMANIN BELİRTİLERİ ALEV, ISI VE IŞIKTIR. KATI,

BUHAR VE GAZ HALİNDEKİ MADDELERİN YANMASI SONUCU OLUŞAN YANMA

ŞEKLİDİR.

BAZI MADDELER KATI HALDEN ÖNCE SIVI HALE DAHA SONRADA BUHAR

VEYA GAZ HALİNE GEÇEREK YANARLAR.

ÖRNEK: PARAFİN, MUM VE KATI YAĞLAR GİBİ.

BAZILARI İSE DOĞRUDAN YANABİLEN BUHAR ÇIKARIRLAR.

ÖRNEK: NAFTALİN.

YİNE BAZI MADDELER DOĞRUDAN DOĞRUYA YANABİLEN GAZLAR

ÇIKARIRLAR.

ÖRNEK: ODUN, KÖMÜR.

C. ÇOK HIZLI OKSİDASYON (EXPLOSİON, PATLAMA): GAZLARIN YANMA

ŞEKLİDİR. ORTALAMA 10 BAR BASINÇ OLUŞUR. BÜTÜN YANICI GAZLAR ALT

PATLAMA SINIRI (LOWER EXPLOSİON LİMİT = LEL) ORANINDA

BİRİKTİKLERİNDE EN UFAK BİR KIVILCIMLA PATLARLAR. AYRICA 100,000 BAR

CİVARINDA BASINÇ OLUŞTURABİLEN ÇOK HIZLI OKSİDASYON VARDIR Kİ

BUNA DA (DETONATİON) İNFİLAK DENİR. PATLAYICI MADDELERDE

MEYDANA GELİR.

ÖRNEK: DİNAMİT’ İNFİLAKIN DA BASINÇ ARTIŞI 200.000 BAR DIR.

9

TEHLİKELİ MADDELER

TEHLİKELİ MADDELER; PATLAYICI, PARLAYICI, YAKICI, ZEHİRLİ, KOLAY

YANICI, MİKROP BULAŞTIRICI, RADYOAKTİF, AŞINDIRICI, KENDİ KENDİNE

TUTUŞAN, ISLANDIĞINDA YANAN VE DİĞER TEHLİKELERİ OLUŞTURAN

MADDELERDİR.

PATLAYICILAR

PATLAYICILAR; DARBE, ISI, SÜRTÜNME İLE YÜKSEK ISI VE BASINÇ

OLUŞTURAN MADDELERDİR.

KİTLE HALİNDE BİRDEN PATLAYANLAR: DİNAMİT(% 75 TRİNİTRO GLİSERİN+% 25 DOLGU MADDESİ),

BARUT

(POTASYUM NİTRAT+KARBON+KÜKÜRT).

FIRLATILABİLEN, FAKAT KİTLE HALİNDE PATLAMAYANLAR: FİŞEK, KAPSÜL.

PATLAMA ŞİDDETİ AZ YANGIN BAŞLATMA TEHLİKESİ OLANLAR: HAVAİ FİŞEK.

TEHLİKESİ AZ PATLAYICILAR: FÜNYE, MAYTAP.

ŞİDDETLİ VE KİTLE HALİNDE PATLAYANLAR:

AMONYUM NİTRAT+FUEL OİL KARIŞIMI.

(1. SINIF TEHLİKELİ MADDELERİN OLUŞTURDUĞU YANGINLARDA BOL SU

KULLANILMALIDIR.)

BASINÇLI GAZLAR

BÜTÜN GAZLAR BASINÇ ALTINDA DEPOLANIR VE TAŞINIR. BU YÜZDEN

POTANSİYEL PATLAMA TEHLİKESİ OLUŞTURURLAR.

YANICI GAZLAR: LPG, HİDROJEN, ASETİLEN.

YANICI VE ZEHİRLİ OLMAYAN BASINÇLI GAZLAR: AZOT, ARGON.

YAKICILIK (OKSİTLEME)TEHLİKESİ OLAN GAZLAR: OKSİJEN.

BOĞUCU GAZLAR:CO2

TAHRİŞ EDİCİ GAZLAR: KLOR, FORMİKASİT.

TOKSİT GAZLAR: FOSGEN, HİDROJEN, FLORÜR.

(2. SINIF TEHLİKELİ MADDELERİN OLUŞTURDUKLARI YANGINLARDA GAZ

KESİLMELİDİR. KKT,CO2VE SÖNDÜRÜCÜ OLARAK KULLANILIR. AYRICA GAZ

TEHDİDİ OLAN YERLERE SOLUNUM CİHAZSIZ GİRİLMEZ.)

YANICI SIVILAR

ALEV ALABİLEN SIVILAR: TUTUŞMA NOKTASI 60,5 C°DEN AŞAĞI OLAN

MADDELER OLUP; BENZİN, BENZOL, TOLUOL, ETİL ASETAT, BUTANON,

GAZYAĞI, MOTORİN. BUTANOL.

YANICI SIVILAR: TUTUŞMA NOKTASI 60,5-93C°ARASINDA OLAN MADDELER.

KATRAN, FUEL OİL, MOTOR YAĞLARI.

(3. SINIF TEHLİKELİ MADDELER İÇİN SÖNDÜRÜCÜLER; KÖPÜK, KKT,CO2 DİR.)

YANICI KATILAR

ALEV ALAN, KOLAY TUTUŞAN KATI MADDELER: KIRMIZI FOSFOR,

MAGNEZYUM, PROKSİLİN PLASTİKLERİ, NAFTALİN, AĞAÇ TOZU, UN,

SELÜLOİT.

10

KENDİ KENDİNE TUTUŞABİLEN MADDELER: BU MADDELER HAVA İLE

TEMAS EDİNCE KENDİ KENDİLERİNE TUTUŞURLAR VE KUVVETLİ ŞEKİLDE

YANARLAR. BU SEBEPTEN UYGUN AMBALAJLARDA HAVASIZ ORTAMDA

SAKLANIR; BEYAZ FOSFOR, SOYDUM, POTASYUM, KALSİYUM FOSFOR

BİLEŞİKLERİ, ALÜMİNYUM TOZLARI.

SU İLE REAKSİYONA GİREREK YANICI GAZ ÇIKARAN MADDELER: SU İLE

HATTA HAVANIN NEMİ İLE REAKSİYONA GİREREK YANICI VE PATLAYICI

OLAN HİDROJEN VE ASETİLEN GAZLARINI AÇIĞA ÇIKARIRLAR; SODYUM,

POTASYUM, KALSİYUM METALLERİ, BU METALLERİN PEROKSİTLERİ,

KALSİYUM KARPİT.

(4. SINIF TEHLİKELİ MADDELERDE ALT SINIFI MADDELERİN TAMAMI İLE

ALÜMİNYUM, MAGNEZYUM GİBİ HAFİF METALLERİN YANGINLARINDA

KESİNLİKLE SU TUTULMAZ. ÖZEL TİP KKT KULLANILIR.)

OKSİTLEYİCİ(YAKICI MADDELER)

OKSİTLEYİCİ MADDELER: BU MADDELER KENDİLERİ YANICI OLMADIKLARI

HALDE BÜNYELERİNDE YANMA İÇİN GEREKLİ OLAN OKSİJENİ

BULUNDURDUKLARINDAN YANABİLEN MADDELERLE TEMAS EDİNCE

REAKSİYON BAŞLATIRLAR; HİDROJEN PEROKSİT, PERKLORİK ASİT, SODYUM-

POTASYUM NİTRATLAR, BU METALLERİN PEROKSİTLERİ,

PERMANGANATLARI,

KALSİYUM KARBONAT, KROMİK ASİT, AMONYUM NİTRAT.

ORGANİK PEROKSİTLER: KENDİLİĞİNDEN PARLAYARAK PARÇALANMA, ÇOK

HIZLI YANMA, ŞOK VEYA SÜRTÜNME ETKİSİNE DUYARLILIK GÖSTERİRLER.

BAŞKA MADDELERLE HIZLI BİR ŞEKİLDE BİRLEŞME VE ZARAR VERME

ÖZELLİKLERİ GÖSTERİRLER; BENZOİL PEROKSİT, PER ASETİK ASİT, ASETİL

PER OKSİT ÇÖZELTİSİ. (5. SINIF TEHLİKELİ MADDELER YANGIN YERİNDEN HEMEN UZAKLAŞTIRILMALIDIR.)

ZEHİRLİ MADDELER

ZEHİRLEYİCİ SIVI VE KATI MADDELER: ANİLİN, ARSENİK, METİL BROMİT,

KARBON TETRAKLORİT,

ÇİNKO FOSFİT, HİROSİYANİK ASİT, TALYUM TOZLARI, KURŞUN BİLEŞİKLERİ,

MAGNEZYUM VE KALSİYUM KLORATLAR, CİVA BİLEŞENLERİ, Dİ METİL

SÜLFAT, BARYUM SÜLFÜR, METİL ALKOL.

MİKROP BULAŞTIRICI MADDELER: ANTRAKS, TIBBİ ATIKLAR.

(6. SINIF TEHLİKELİ MADDELER DERİ VE GÖZDE TAHRİBAT, MİDE-BAĞIRSAK

VE SOLUNUM YOLU İLE ZEHİRLENMELERE SEBEP OLURLAR. BU MADDELER

İÇİN KORUYUCU PLASTİK ELBİSE, ELDİVEN VE ÇİZME GİYİLMELİ, SOLUNUM

CİHAZI KULLANILMALIDIR.)

RADYOAKTİF MADDELER

RADYOAKTİF MADDELER; İYONİZE IŞINLAR YAYARAK ATOM VE

MOLEKÜLLERDEKİ ELEKTRONLARI YERİNDEN KOPARMAK SURETİYLE IŞIN

HASTALIKLARI OLUŞTURURLAR. KOBALT, İRİDYUM, TEKNESYUM, SEZYUM,

AMERİSYUM.

(7. SINIF TEHLİKELİ MADDELER İÇİN YETKİLİ KURUM ÇEKMECE NÜKLEER

ARAŞTIRMA VE EĞİTİM MERKEZİDİR )

11

AŞINDIRICI SIVILAR

KUVVETLİ ASİT VE BAZLARDIR. DEMİR, ALÜMİNYUM GİBİ BAZI METALLERİ

AŞINDIRDIKLARI GİBİ CANLILAR ÜZERİNDE KALICI TAHRİBAT YAPARLAR;

ASİTLER: HİDROKLORİK ASİT(TUZ RUHU),SÜLFÜRİK ASİT, NİTRİK

ASİT(KEZZAP).

BAZLAR: SODYUM HİDROKSİT(KOSTİK),POTASYUM HİDROKSİT, SODYUM

HİPOKLORİT.

(8. SINIF TEHLİKELİ MADDELERİN TEHDİDİ ALTINDAKİ YERLERDE GÖZLÜK

TAKILMALI, KORUYUCU PLASTİK ELBİSE, ELDİVEN VE ÇİZME GİYİLMELİDİR.

SEYRELTME YAPILMALIDIR. ASİTLER SU VE BAZLARLA SEYRELTİLİRLER.

BAZLAR İSE SU VE ASİTLERLE SEYRELTİLİRLER.)

DİĞER TEHLİKELİ MADDELER

YUKARIDAKİ SINIFLANDIRILMANIN DIŞINDA KALAN TEHLİKELİ MADDELER:

AMYANT, ASBEST, MALATHİON(PESTİSİT).

ZİNCİRLEME REAKSİYONUN İLAVESİ İLE YANGIN DÖRTGENİ’NİN OLUŞMASI

SÜREKLİ BİR YANMAYI İFADE EDER. EKSOTERMİK: MADDENİN ISI ÇIKARMASI.

ENDOTERMİK: MADDENİN DIŞARIDAN GELEN ISI İLE YANMASI.

12

( EKSOTERMİK REAKSİYONLAR ISI ÜRETİRLER )

YANGININ SÜREKLİ OLMASI İÇİN YANGININ ZİNCİRLEME DEVAM ETMESİ GEREKİR.

BOĞMA,ÖRTME

OKSİJEN

AYIRMA UZAKLAŞTIRMA SOĞUTMA

YANICI MADDE ISI

ZİNCİRLEME REAKSİYON

ENGELLEME

13

3. YANGINLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ:

YANGINLA MÜCADELE ARACI OLARAK GEMİLERDE DENİZ SUYUNUN

KULLANILMASI:

DENİZ SUYU GEREK YANGIN SÖNDÜRME METOTLARINDAN SOĞUTMA

ÜZERİNDEKİ ETKİSİ, GEREKSE YANGIN ÇEŞİTLERİNİN SÖNDÜRÜLMESİNDEKİ

ETKİNLİĞİ AÇISINDAN SON DERECE ÖNEMLİDİR. KULLANMA AÇISINDAKİ

AVANTAJLARININ YANINDA, BİLİNÇSİZ KULLANILMASI İLE MEYDANA GELEN

DEZAVANTAJLARI DA MEVCUTTUR.

AVANTAJLARI:

A.SOĞUTMA ÖZELLİĞİ ( SICAKLIĞIN TUTUŞMA SICAKLIĞININ ALTINA

DÜŞÜRMESİ )

B.DEPOLANMAYA İHTİYAÇ GÖSTERMEMESİ.

C.BOL MİKTARDA BULUNMASI VE KULLANMA KOLAYLIĞININ OLMASI.

D.KATI YANICI MADDELERİN İÇİNE NÜFUS EDEREK SÖNDÜRME ÖZELLİĞİ.

E.SÖNDÜRME SIRASINDA OLUŞAN BUHARIN BOĞMA ETKİSİ İLE OKSİJENİN

YANMASININ ÖNLENMESİ.

DEZAVANTAJLARI:

A.SU HASARLARINA NEDEN OLMASI.

B.GEMİNİN STABİLİTESİNİ TEHLİKEYE ATMASI.

C.ELEKTRİK SİSTEM VE DEVRELERİNE KALICI HASAR MEYDANA GETİRMESİ

VE ELEKTRİK YANGINI TEHLİKESİ OLUŞTURMASI.

D.BAZI GEMİ YÜKLERİNDE TEHLİKE MEYDANA GETİRMESİ.

( ISLANDIKLARI ZAMAN PARLAYICI GAZLAR ÇIKARAN YÜKLER)

POTASYUM, KALSİYUM, MAGNEZYUM, SODYUMLA SUYUN TEMASINDAKİ

KİMYASAL TEPKİMELER YÜKSEK SICAKLIKLARDA HİDROJEN OLUŞMASINA,

DOLAYISIYLA PATLAMALARA NEDEN OLUR.

14

YANGINLA MÜCADELE ARACI OLARAK CO2 İN KULLANILMASI:

A. KOROZYON YAPMAZ.

B. ELEKTRİĞE KARŞI İLETKEN DEĞİLDİR.

C. HAVADAN AĞIRDIR ( 1,5 KAT )

D. HACMİNİN 450 KATI KADAR GENLEŞİR.

E. ZEHİRLİ DEĞİL, BOĞUCU ETKİSİ VAR. ( HAVADAKİ ORANI %5 İ AŞARSA

SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ MEYDANA GELİR.%20 Yİ AŞARSA ÖLDÜRÜCÜ OLUR. )

F. SIKIŞTIRILINCA KOLAY SIVILAŞIR. (BASINÇ KALKINCA KATILAŞIR, BEYAZ

BİR KAR TABAKASI OLUŞTURUR.)

G. 1KG. CO2 0.56M3 GAZ OLUŞTURUR.

( CO2 İN SERBEST HACMİ 0.56 M3/KG DAN HESAPLANIR.)

H. OKSİJENİN YERİNİ ALARAK YANICI MADDEDEKİ YANMAYI BOĞMA ETKİSİ

İLE SÖNDÜRÜR.

J. KAPALI ALANLARDA KULLANILDIĞINDA ETKİNLİĞİNİ GÖSTERİR.

K. GEMİDE DEPOLANDIĞINDA SINIRLI MİKTARDA BULUNUR.

L. SICAKLIĞI DÜŞÜRME ÖZELLİĞİ YOK DENECEK KADAR AZDIR.

M.SABİT SİSTEMLERDE DEPOLANAN GAZIN % 85 İ ( 2 ) DAKİKA İÇİNDE

BOŞALMALIDIR.

N. GENEL OLARAK SABİT SİSTEMLERDE

YÜK MAHALİ İÇİN BRÜT HACMİNİN %30’ U. RO-RO’LARDA YÜK

BÖLMELERİNDEN TECRİT EDİLEN TİP EN BÜYÜK BÖLMENİN HACMİNİN

%45’İNE EŞİT HACİMDE SERBEST GAZ SAĞLANACAK KAPASİTEDE OLACAK.

BU MİKTARDAKİ GAZI SÖZ KONUSU BÖLMEYE 10 DAKİKA İÇİNDE

BASILMASINA OLANAK VERECEK SİSTEM OLACAK.

MAKİNE MAHALLERİ İÇİN BRÜT HACMİNİN %40/35’ NI KAPSAYACAK

ŞEKİLDE GAZ VERİLMESİ GEREKLİDİR.

15

ÖRNEK PROBLEM: 2400 M³ HACMİNDEKİ BİR MAKİNE MAHALLİNDEKİ SABİT

SİSTEM YANGIN SÖNDÜRÜCÜ İÇİN KAÇ KG. CO2 DEPOLANMASI GEREKİR?

2400M³ X %40 = 960M³ 1KG.CO2 0.56 M³ GAZ OLUŞTURURSA

X 960 M³

________________________

X= 960÷0.56 = 1714 KG.

KARBONDİOKSİT KARBONDİOKSİT GAZI YERALTINDAN DOĞAL OLARAK VEYA ATIK BACA

GAZLARINDAN ELDE EDİLİR. KARBONDİOKSİT GAZI - 56,6C° 'DE VE 4,16 BAR

BASINÇTA AYNI ANDA KATI, SIVI VE GAZ HALİNDE BULUNUR. GAZ İKİ AYRI

ŞEKİLDE DOLDURULABİLİR, BUNLAR GAZ VE SIVI FAZLARDA DİKİŞSİZ ÇELİK

TÜPLERE DOLDURULABİLİR. BU GAZ BASINÇ ALTINDA SIVILAŞTIĞI, SICAKLIK

ALTINDA GAZLAŞTIĞI İÇİN TSE ' NİN BELİRLEDİĞİ ( 0,75 KG / LT; TS11169 'DA)

DOLUM ORANINA GÖRE DOLUMU YAPILMAKTADIR. KARBONDİOKSİT SIVI

HALDE YATAY YÂDA DİKEY DIŞI YALITIM MALZEMELERİ İLE YALITILMIŞ,

TEK CİDARLI İÇTEN SOĞUTMA SİSTEMLİ TANKLARDA DEPOLANABİLİR. TSE

STANDARTLARINA GÖRE SIVI / GAZ KARBONDİOKSİTİN 1.SINIFININ SAFİYETİ

MİNİMUM % 99,9 2.SINIFININ SAFİYETİ MİNİMUM % 99,7 OLMALIDIR.

KARBONDİOKSİT GAZI BOĞUCU BUHARA SAHİPTİR, EMNİYET SINIRI (TLV)

5000 VPM DİR. KARBONDİOKSİT ATMOSFER BASINCINDA SIVI HALDE

BULUNMAZ, 56 BARDA KAPALI BİR KAPTA SIVI HALDE BULUNABİLİR. GAZIN

KATI FAZI OLAN KURU BUZ DERİ ÜZERİNDE SOĞUK YANIKLARI

OLUŞTURABİLİR. ATMOSFERDE YAKLAŞIK % 0,032 ORANINDA

KARBONDİOKSİT BULUNMAKTADIR, BU ORAN SOLUNUMU DÜZENLİ TUTAR

FAKAT SOLUNUMDA KARBONDİOKSİT ORANIN ARTIŞI SOLUK ALIP VERME

SAYISINI ARTTIRIR VE SOLUNUM HIZI, NORMAL SEVİYENİN % 50 ÜZERİNE

ÇIKIP, KARBONDİOKSİT KONSANTRASYONU 20,000 VPM OLANA KADAR

SOLUNUM HIZINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER FARK EDİLEMEZ. BİRKAÇ SAAT BU

SEVİYEDE KARBONDİOKSİTE MARUZ KALININCA, BAŞ AĞRISI VE HALSİZLİK

HİSSİ ORTAYA ÇIKABİLİR, DAHA YÜKSEK KONSANTRASYONLARDA

KARBONDİOKSİT BOĞULMAYA YOL AÇABİLİR VE SOLUNUM MERKEZİNİ FELÇ

EDEBİLİR.

% 10 VEYA DAHA FAZLA ORANDAKİ ORTAMLARDA SOLUNUM, ANİ ŞUUR

KAYIPLARINA VE ANİ ÖLÜMLERE YOL AÇABİLİR. BOĞULMA BELİRTİLERİ

HIZLI VE ZOR SOLUK ALMA, HIZLI YORGUNLUK, MİDE BULANTISI, KUSMA VE

BİLİNÇ KAYBININ SONRASINDA MUHTEMELEN ÖLÜMDÜR.

ÇALIŞAN RİSKİ EN AZA İNDİRİLEREK HASTA DERHAL AÇIK HAVAYA

GÖTÜRÜLMELİ, SOLUNUM YETERSİZSE SUNİ SOLUNUM YAPILMALI VE

AMBULANS ÇAĞIRILMALIDIR. HASTA SICAK TUTULMALIDIR. SOĞUK

YANMALARINDA İSE ETKİLENEN KISMA 5 DK BOYUNCA ILIK SU VERİLMELİ

VE DAHA SONRASINDA TERMAL YANIK OLARAK TEDAVİ EDİLMELİDİR.

KARBONDİOKSİT NEM ORTAMINDA BİRAZ KOROZİFTİR. ÇEVRE SICAKLIĞINDA

KURU GAZ İÇİN NORMAL MALZEMELER UYGUNDUR.- 30 C° 'NİN ALTINDA

YALNIZCA DÜŞÜK SICAKLIK KARBON ÇELİĞİ, ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİK,

ALÜMİNYUM, BAKIR VE BU İKİSİNİN ALAŞIMLARININ KULLANILMASI UYGUN

OLUR. EYER KARBONDİOKSİT YÜKSEK BASINÇLARDA OKSİJEN ORTAMINDA

SU İLE ÇÖZÜNÜRSE, KARBON ASİTE DAYANIKLI MALZEME KULLANILMASI

UYGUN OLUR.

16

HAT VE TEÇHİZAT ÜZERİNDEKİ KAÇAK TESPİTİ İÇİN SABUNLU SU

KULLANILABİLİR. EĞER TÜPÜN BOŞALTILMASI GEREKİRSE, KAPALI ALANDA

İSE ALAN BOŞALTILMALI VEYA UYGUN YER ARANMALI VE TEKRAR

GİRMEDEN ÖNCE ATMOSFER KONTROL EDİLMELİDİR. KARBONDİOKSİT

GAZININ SICAKLIK ALTINDA GAZLAŞMASINDAN DOLAYI TÜP VENTİLLERİ,

EĞER HERHANGİ BİR ISI KAYNAĞI TÜP İÇERİSİNDEKİ KARBONDİOKSİT

BASINCINI MAKSİMUM MÜSAADE EDİLEBİLİR SERVİS BASINCININ ÜZERİNE

ÇIKARIRSA, YIRTILACAK VE GAZI TAMAMEN DIŞARIYA ÇIKARACAK ŞEKİLDE

BİR PATLAMA / YIRTILMA DİSKİ İLE DONATILMIŞTIR.

KARBONDİOKSİT GAZININ YAŞAMIMIZDAKİ YERİ; METAL KAYNAĞINDA

İNERT BİR ÖRTÜ OLARAK; AMONYUM BİKARBONAT, POTASYUM KARBONAT,

KALSİYUM KARBONAT GİBİ TUZLARIN PRESİPİTASYONU, ASPİRİN,

PARACETAMOL, PENİSİLİN ÜRETİMİ, PH AYARLAYICI ASİT; ŞEKER

RAFİNASYONU; DEMİR PELETLEME, POTA YÜZEYLERİNİN SERTLEŞTİRİLMESİ;

KURŞUN KARBONAT PİGMENT ÜRETİMİNDE; DERİ TABAKALAMA, KÜRK

KORUMADA; BORULARDA KİREÇ ÖNLEYİCİ, SU ARITMA; ÇİMENTO

İYİLEŞTİRMEDE, GÜBRE OLARAK, DUMAN EFEKTİ OLARAK; HAVA YASTIĞI,

CANKURTARAN BOTLARININ ŞİŞİRİLMESİNDE, TORPİDO İTİCİ; MADENLERDE

PATLAYICI YERİNE, PATLAYICI MADDELERİN SOĞUTULMASINDA, AEROSOL

VE YANGIN TÜPLERİNDE, YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİNDE; TEHLİKELİ

SIVILARIN TRANSFERİ, PETROL ÇIKARMADA; FIÇI BİRA, COLA GİBİ

İÇECEKLERDE BASMADA; DONDURULMUŞ GIDA, MEYVE, SEBZE VE ÇİÇEK

STOKLAMASI / MUHAFAZASI; ÇABUK BOZULABİLEN MADDELERDE

PAKETLEME VE TAZELİĞİ KORUMA; BİRA, MEŞRUBAT, DONDURMA, SÜT,

TEREYAĞ, ŞARAP, MADENSUYU, LASTİK ÜRETİMİNDE VS.KARBONDİOKSİT,

ENDÜSTRİYEL UYGULAMALAR İÇİN BACA GAZLARINDAN ARITILARAK YA DA

HİDROJEN VEYA AMONYAK ÜRETİMİNİN BİR YAN ÜRÜNÜ OLARAK ELDE

EDİLİR. KATI HALDE İKEN DOĞRUDAN SÜBLİMLEŞEREK GAZ FAZINA GEÇER.

DİĞER BİRÇOK İNERT GAZ GİBİ KARBONDİOKSİTTE YANMAYI VE

OKSİDASYONU ENGELLEMEK İÇİN KULLANILIR. BUNUN YANI SIRA

SOĞUTUCU OLARAK DA KULLANILIR. - 80 C° DEKİ KATI KARBONDİOKSİT,

SIVI AZOT GİBİ GIDA ENDÜSTRİSİNDE SOĞUTMAK VE DONDURMAK İÇİN

KULLANILIR. KARBONDİOKSİT SU İÇİNDE KOLAYCA ÇÖZÜNEREK HAFİF

ASİDİK SOLÜSYONA DÖNÜŞÜR. BU YÜZDEN GENELLİKLE MİNERAL ASİTLERE

KATILAN SUYUN ASİDİTESİNİ AYARLAMAK İÇİN KULLANILIR.

ÇÖZÜNEBİLİRLİĞİ SAYESİNDE AYNI ZAMANDA BÜTÜN İÇECEKLERİN İÇİNDE

KÖPÜK OLUŞMASI İÇİN SEÇİLEN BİR ÜRÜNDÜR.

(TSE- TS 2603) TÜPÜN DIŞ RENGİ RAL 7000 DİR VE TÜPÜN PERİYODİK

BAKIMI TEST BASINCI 345 VE 450 BARLIK TÜPLER İÇİN 10 YIL, 225 BARLIK

TÜPLER İÇİN 5 YILDIR. ( TS 11169)

FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

HAVADAN AĞIRDIR, RENKSİZ VE KOKUSUZDUR, ATMOSFERİK BASINÇTA KATI

HALE DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR, BASINÇ ALTINDA İSE SIVI OLARAK BULUNUR.

KİMYASAL OLARAK ASİDİKTİR.SUDA ÇÖZÜNEBİLİR,YANMAYI DESTEKLEMEZ.

RENKSİZ, KOKUSUZ, ZEHİRSİZ HAVAYA ORANLA DAHA AĞIR BİR GAZDIR.

17

ADI KARBONDİOKSİT

SEMBOL CO2

KRİSTAL YAPISI HEXAGONAL (KAPALI YAPI)

MOLEKÜLER AĞIRLIK 44.01GR / MOL-GR

KRİTİK SICAKLIK 31,1 C°

KRİTİK BASINÇ 73.82 BAR

SÜBLİMLEŞME SICAKLIĞI

(KATI->GAZA GEÇİŞ) -78,50 C°

KAYITLI CAS NO 624-64–6

KAYNAMA NOKTASI (1 ATM) —78 C°

YOĞUNLUK (AKIŞKAN,-56,6

C°'DE) 1,1778 KG / DM³

YOĞUNLUK (GAZ,0 C°,1 ATM) 1,97 KG / M³

SPESİFİK ISI (25 C° ,1 ATM) 850 J/KG K

YOĞUNLUK (GAZ,15 C° / 0 C°,1

ATM) 1.874 KG / M3 / 1,97 KG / M³

HACİMSEL GENLEŞME (SIVI-

>GAZA, 1 ATM) 629

ÖZGÜL AĞIRLIK, GAZ

(HAVA=1) 1.555

YANGINLA MÜCADELE ARACI OLARAK HALON UN KULLANILMASI:

HALONLARIN KULLANIMI

HALONUN ÇEVRE ÜZERİNDEKİ ZARARLI ETKİLERİ BİLİNMEYE BAŞLADIKTAN

SONRA, ENDÜSTRİYEL TÜKETİCİLER VE YANGINLA MÜCADELE

SEKTÖRÜNDEKİ UZMANLAR HALON KULLANIMINI VE ATMOSFERE

YAYILIMINI AZALTMAK İÇİN İŞBİRLİĞİ YAPTILAR.

GERÇEKTE, SÖNDÜRÜCÜ TESTLERİ VE OTOMATİK SÖNDÜRME SİSTEMLERİNİN

KULLANIMI HALONLARIN ATMOSFERE YAYILMASINDA BAŞLICA NEDEN

OLMUŞTUR. HİDRO‐KLOROFLOROKARBONLAR HARİÇ OZON DELİCİ

MADDELERİN KULLANIMI YASAKLANMIŞTIR

(HİDRO‐KLOROFLOROKARBONLARDA 2020 YILINDAN SONRA

YASAKLANACAKTIR).

KULLANILAN HALON 2402, HALON 1211 VE HALON 1301 İLE PERFLUROKARBON

KULLANILAN YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİNİN KULLANILMASINA

MÜSAADE EDİLMEYECEKTİR.

18

YANGINLA MÜCADELE ARACI OLARAK KÖPÜK ( FOAM ) KULLANILMASI:

A.YANGINLA MÜCADELEDE KÖPÜK (FOAM ) YANGINI ( ÖRTEREK ) BOĞMA

ETKİSİ İLE SÖNDÜRÜRLER. ÖZELLİKLE SIVI YANICI MADDELERDE MEYDANA

GELEN YANMALARDA ETKİLİDİR. SIVI YÜZEYİNİ KAPLAMAK SURETİYLE

HAVA İLE TEMASINI KESER.

B.KÖPÜK OLUŞUMU DENİZ SUYU VE KÖPÜK KONSANTRESİNİN UYGUN

ÖLÇÜLERDE KARIŞTIRILARAK BİR ARAYA GELMESİ İLE OLUŞTURULUR.

ÜÇ ÇEŞİT KÖPÜK VARDIR:

1.KİMYASAL KÖPÜK: HAFİF KÖPÜKTÜR. İÇİNDE KÖPÜK YAPICI MADDELERE

İLAVETEN ALİMİNYUM SÜLFAT, SODYUM BİKARBONAT DAN OLUŞUR. UZUN

HORTUM GEREKTİREN YANGINLARDA ETKİLİ DEĞİLDİR.

2.HAVA ( MEKANİK ) KÖPÜKLER:

PROTEİN KÖPÜĞÜ: SU İLE KARIŞIMI % 3 KÖPÜK , % 97 SU OLMAK ÜZERE 1/8

GENLEŞME ÖZELLİĞİNE SAHİPTİR.

FLOR PROTEİN KÖPÜĞÜ: PROTEİN KÖPÜĞÜNÜN AYNI ÖZELLİKTE İÇİNDEKİ

FLOR MADDESİ NEDENİ İLE SIVI YANICI MADDEYE BULAŞMADIĞINDAN

KÖPÜĞÜN YANMASI DA SÖZ KONUSU OLMAZ.

SENTETİK KÖPÜK: SU İLE KARIŞIMI %5 KÖPÜK KONSANTRESİ , % 95 İ SUDUR.

1.AZ GENLEŞMELİ KÖPÜK: 1/12 GENLEŞME ORANINA SAHİPTİR. UZUN

MESAFELERE UYGULANABİLEN BİR KÖPÜKTÜR. MESAFE ARTTIKÇA ALAN

BÜYÜYECEKTİR.

2. ORTA GENLEŞMELİ KÖPÜK: GENLEŞME ORANI 1/150 DİR. AZAMİ

KULLANMA MESAFESİ 15M. DİR. TANK GİBİ KAPALI ALANLARDA

KULLANILMASI DAHA YARARLIDIR.

3.YÜKSEK GENLEŞMELİ KÖPÜK: GENLEŞME ORANI 1/1000 DİR. AÇIKTA

KULLANILMAZ. BİR DEVRE YOLU İLE SERBEST BİR ŞEKİLDE AKARAK

KULLANILIR.

SULU FİLM KÖPÜĞÜ ( AFFF )AQUEAS FİLM FORMİNG FOAM: FLOR

KİMYASAL ISLATMA KATKISI OLUP YANABİLEN SIVININ ÜSTÜNDE SUDAN

DAHA AZ YOĞUNLUĞU OLAN BİR TABAKA OLUŞTURUR.%6 KÖPÜK

KONSANTRESİ %94 SUDUR. GENLEŞME ORANI 1/10 DUR. ÇOK ETKİLİ BİR

YANGIN SÖNDÜRÜCÜDÜR. PAHALI BİR ÜRÜNDÜR.

GENLEŞME ORANI: ÜRETİLEN KÖPÜK HACMİNİN KULLANILAN SU VE

KÖPÜK YAPICI KONSANTRE KARIŞIMININ HACMİNE ORANIDIR.

3. ALKOL KÖPÜĞÜ: NORMAL KÖPÜK, SU EMEN ALKOL ÇEŞİTLERİ (

METİL, ETİL, İZOPROPİL),ESTERLER ( ETİL ASETAT ) , KETONLAR (İZOPRİL,

ETER, DİETİLETER ) GİBİ SIVILARIN YANGINLARINDA (SU EMİLEN KÖPÜK

DUVARININ YIKILDIĞINDAN ) ETKİLİ OLMAMAKTADIR.

19

ÇOK MAKSATLI KÖPÜKTE DENİLEN ALKOL KÖPÜĞÜ ÖZELLİKLE BU TÜR

YANGINLARLA MÜCADELE İÇİN GELİŞTİRİLMİŞTİR. SU İLE KARIŞTIKTAN

HEMEN SONRA KULLANILMASI GEREKİR. KULLANMA SICAKLIĞI + ( 2 - 50 C°)

DİR.

GEMİLERDE KÖPÜĞÜN KULLANILMA ÖZELLİĞİ:

A. KÖPÜK KONSANTRESİNİN DENİZ SUYU İLE KARIŞABİLME ÖZELLİĞİNE

SAHİP OLMASI GEREKİR.

B. ELEKTRİK DEVRE VE SİSTEMLERİNİN ÜZERİNDE KULLANILMAMALIDIR.

C.KULLANILDIĞI ALANDA SERBEST ÇIKIŞTA ÖNCE BAŞKA YÖNE

SIKILMALIDIR.

D.SERT BİR ZEMİNE ÇARPTIRILMAK SURETİYLE YÜZEYE YAYILMASI

SAĞLANIR.

E. AYRI CİNSTEN KÖPÜKLER BİRBİRLERİYLE KARIŞTIRILARAK

DEPOLANMAZLAR.

F. KÖPÜK KONSANTRESİNİN BOZULMASINI ÖNLEMEK İÇİN SICAKTAN VE

HAVA İLE TEMASINDAN KORUNMASI GEREKMEKTEDİR. ( - 39 C °, + 51 C °)

DERECEDE, NORMAL SICAKLIKTA ORİJİNAL AMBALAJINDA 10 YIL MUHAFAZA

EDİLİR. ( AÇILINCA 5-6 YIL ), 6 AYDA BİR GEMİDE TEST, HER YIL

LABRATUVAR TESTİ.

G. MONİTÖR, APLİKATÖR VE NOZULLAR ARACILIĞI İLE KULLANILIR.

H. MAKİNE DAİRELERİNDE SABİT SİSTEMLERDE:

NORMAL GENLEŞMELİ: 5 DAKİKA İÇİNDE 15 CM.

YÜKSEK GENLEŞMELİ: 1 DAKİKA İÇİNDE 1 M. KALINLIĞINDA KÖPÜKLE

KAPLANMALIDIR.

J. SU HASARLARINA NEDEN OLURLAR.

K. YÜZEYSEL SOĞUTMA ETKİSİ VARDIR.

L. 2000 VE DAHA YUKARI DW. TONLUK TANKERLERİN TANK GÜVERTELERİ VE

YÜK TANKLARI SABİT GÜVERTE KÖPÜK SİSTEMİ İLE DONATILIR;

AŞAĞIDAKİ KOŞULLARA UYGUN ŞEKİLDE KORUNACAKTIR.

A. SİSTEM KOLAY VE ÇABUK ÇALIŞABİLİR OLMALIDIR. SİSTEMİN ANA

KONTROL İSTASYONU YÜK ALANI DIŞINA UYGUN BİR ŞEKİLDE

YERLEŞTİRİLMELİ, YAŞAM MAHALLİNE BİTİŞİK OLMALI VE KORUNAN

MAHALLERİNDEKİ BİR YANGIN OLAYINDA KOLAYCA ULAŞILABİLİR VE

ÇALIŞTIRILABİLİR OLMALIDIR. .

B. KÖPÜK SIKMA DÜZENİ, GÜVERTESİ HASAR GÖRMÜŞ HER HANGİ BİR YÜK

TANKI İÇİNDE OLDUĞU KADAR TÜM YÜK TANKLARI GÜVERTE ALANINA

KÖPÜK VEREBİLECEK KAPASİTEDE OLACAKTIR.

C. KÖPÜK ERİĞİNİN DEBİSİ SOLAS KURAL ( 61 ) DE BELİRTİLEN DEĞERLERDEN

DAHA AZ OLAMAZ.

D. İNERT GAZ SİSTEMİ OLAN GEMİLERDE EN AZ 20 DAKİKA OLMAYAN

GEMİLERDE İSE 30 DAKİKA KÖPÜK ÜRETİMİ SAĞLAYACAK YETERLİ KÖPÜK

KONSANTRESİ GEMİDE BULUNDURULACAKTIR. KÖPÜK GENLEŞME ORANI

1/12 Yİ GEÇMEMELİDİR.

E.KULLANILACAK HER HANGİ BİR APLİKATÖRÜN KAPASİTESİ 400 LT/DK,

DURGUN HAVADAKİ PÜSKÜRTME MENZİLİ 15 M. DEN AZ OLMAYACAKTIR.

KÖPÜK APLİKATÖRLERİNİN SAYISI 4 TEN AZ OLAMAZ.

20

TAŞINABİLİR KÖPÜK APLİKATÖRLERİ İÇİN PERFORMANS STANDARTI

GETİRİLMESİ. EN DÜŞÜK YANGIN DEVRESİ BASINCINDA BİLE KÖPÜĞÜN AKIŞ

MİKTARI EN AZ 200 L/DAK. OLMALIDIR. PERFORMANS KRİTERLERİ TANIMLANMIŞTIR. BU KRİTERLER İLE MİNİMUM

KÖPÜK KALINLIĞI VE GENLEŞME ORANI İLE İLGİLİ GEREKLİLİKLER

KALKMIŞTIR.

YANGINLA MÜCADELE ARACI OLARAK KURU KİMYASAL TOZ

KULLANILMASI: KURU KİMYEVİ TOZ: YANGIN SÖNDÜRMEDE KULLANILAN ETKİN

MADDELERDEN BİRİSİ DE KURU KİMYASAL TOZDUR. KİMYASAL TOZLARIN,

CİNSLERİNE GÖRE A.B.C. SINIFI YANGINLAR ETKİN BİR ŞEKİLDE

SÖNDÜRÜLEBİLMEKTEDİR. AŞIRI SICAKLIKTAN (TAHTA, KUMAŞ, ARABA

LASTİĞİ GİBİ MADDELERDE) OLUŞAN YANGINLAR, SIVILARIN (BENZİN VE

TÜREVLERİ) TUTUŞMASINDAN ÇIKAN YANGINLARI VE YANICI GAZLARIN

(HAVAGAZI-DOĞALGAZ VB.) BASINÇ ALTINDA ÇIKMASINDAN OLUŞAN

YANGINLARIN SÖNDÜRÜLMESİNDE KULLANILMAKTADIR.

KURU KİMYEVİ TOZLAR İLE İLGİLİ GENEL ÖZELLİKLER:

KURU KİMYEVİ TOZLAR KİMYASAL YAPILARI NEDENİYLE NEM ÇEKİCİ

ÖZELLİKTEDİR. HÂLBUKİ BU TOZLARIN DEPOLANMA SIRASINDA VE

SÖNDÜRME CİHAZLARI İÇİNDE EN AZ 5 YIL BOZULMADAN KALMASI GEREKİR.

BU AMAÇLA; KULLANILAN HAMMADDELER KİMYASAL VE FİZİKSEL

İŞLEMLERE TABİ TUTULARAK GEREKLİ KATKI MADDELERİ İLAVE EDİLİR VE

ÖZEL FORMÜLASYONLAR İLE KURU TOZ İMAL EDİLİR.

KURU KİMYEVİ TOZLAR, TEMEL OLARAK PARLAYICI SIVI YANGINLARINDA

KULLANILIR. ELEKTRİKSEL OLARAK YALITKAN OLDUKLARINDAN, ENERJİLİ

ELEKTRİK DONANIMI İLGİLENDİREN PARLAYICI SIVI YANGINLARINDA DA

ETKİLİDİRLER. FAKAT KİRLETİCİ ÖZELLİĞİ NEDENİYLE ELEKTRONİK CİHAZ,

HASSAS MAKİNE VE MOTOR YANGINLARINDA TERCİH EDİLMEZLER. DAHA

ÇOK AÇIK SAHA YANGINLARINDA, HASSAS MAKİNE VE ELEKTRİKLİ CİHAZ

BULUNMAYAN BÖLÜMLERİNDE KULLANILIR.

KURU KİMYEVİ TOZLAR, YANGINI ÇOK KISA SÜREDE SÖNDÜRDÜĞÜ İÇİN

YANICI MADDELERDEKİ YÜZEYSEL YANGINLARDA DA (A SINIFI) KULLANILIR.

KURU KİMYEVİ TOZUN DİĞER BİR ÖZELLİĞİ DE TANE BÜYÜKLÜĞÜDÜR. TANE

BÜYÜKLÜĞÜNÜN YETERLİ YÜZEY KAPLAYICI VE UYGUN PÜSKÜRTME

MESAFESİNİ SAĞLAYICI İRİLİKTE OLMASI GEREKİR. ÇOK İNCE TOZ UZAK

MESAFELERE PÜSKÜRTÜLEMEZ. FAKAT ÇOK İRİ TOZUNDA ÖRTÜCÜLÜĞÜ

AZDIR.

KURU BİR ORTAMDA METALLER VE ALAŞIMLAR ÜZERİNDE AŞINDIRICI

ETKİYE SAHİP DEĞİLDİR. FAKAT TUZ YAPISI YÜZÜNDEN, SÖNDÜRME

İŞLEMİNDEN SONRA METALLERİN TEMİZLENMESİ TAVSİYE EDİLİR.

21

KURU KİMYEVİ TOZLAR, KUM GİBİ AŞINDIRICI ETKİYE SAHİP DEĞİLDİR.

YAĞLI YÜZEYLERDE UZUN SÜRE BEKLETİLDİĞİNDE YAĞLI YÜZEYLERİN

BOZULMASINA YOL AÇAR. BU YÜZDEN KULLANIMDAN SONRA BU

YÜZEYLERİN TEMİZLENMESİNDE FAYDA VARDIR.

KURU KİMYEVİ YANGIN SÖNDÜRME TOZLARI, NORMAL TAŞIMA VE

KULLANIM KOŞULLARINDA HİÇBİR ZEHİRLEYİCİ ETKİ GÖSTERMEZ. BUNUNLA

BERABER DOLUM ORTAMININ HAVADAR OLMASI TAVSİYE EDİLİR. GÖZLERDE

VE SOLUNDUĞUNDA BURUN MUKOZASINDA İRİTASYONA NEDEN OLUR. BU

KALICI VE CİDDİ BİR DURUM DEĞİLDİR.

KURU KİMYEVİ YANGIN SÖNDÜRME TOZLARI; YANICI SIVILARIN YÜZEYİNDE

KARARLI BİR ATMOSFER OLUŞTURMAZ. SONUÇ OLARAK, SICAK METAL

YÜZEYLER YÂDA DEVAM EDEN ELEKTRİK ARKLARI VARSA YANGIN YENİDEN

BAŞLAR.

NORMAL KİMYEVİ YANGIN SÖNDÜRME TOZLARI, YÜZEYİN ALTINA NÜFUZ

ETMİŞ YANGINLAR DA ETKİLİ DEĞİLDİR. AYRICA KENDİ OKSİJENİNİ KENDİSİ

SAĞLAYAN MADDELERDE ÇIKAN YANGINLARI DA SÖNDÜRMEZ.

KURU KİMYEVİ YANGIN SÖNDÜRME TOZUNUN KAPTAN BOŞALMASI VE

PÜSKÜRTÜLMESİ KARBONDİOKSİT VEYA AZOT GİBİ İNERT GAZ BASINCI İLE

SAĞLANIR.

KURU KİMYEVİ YANGIN SÖNDÜRME TOZLARINDAN ABC TOZU İLE BC TOZU

HİÇBİR ZAMAN BİRBİRİYLE KARIŞTIRILMAMALIDIR. KARIŞTIRMAK

TEHLİKELİDİR. BU KONUYA ÇOK DİKKAT EDİLMELİDİR.

GENEL ÖZELLİKLERİ:

A. ZİNCİRLEME REAKSİYONU KIRARAK YANGINI SÖNDÜRÜR.

B. PAHALI BİR MADDE VE SİSTEMDİR.

C. RUTUBETLİ ORTAMLARDAN KORUNMALIDIR.

D. ELEKTRİĞİ SINIRLI OLARAK İLETMEZ.

E. SOĞUTMA ETKİSİ YOKTUR.

F. KOROZYONA NEDEN OLMAZ.

G. KULLANILDIKTAN SONRA ARTIK BIRAKIR. BU NEDENLE ELEKTRİK DEVRE

VE SİSTEMLERİNE HASAR VEREBİLİR.

H. ZEHİRLİ DEĞİLDİR.

J. TANK GÜVERTESİNİN HER METRE KARESİ İÇİN 1,5 KG. TOZ

BULUNDURULUR.

K.NOZULLARINDAN SANİYEDE YAKLAŞIK 3,5 KG. TOZ PÜSKÜRTÜR.

L. KULLANILMASI; ÇEŞİTLERİNE BAĞLI OLARAK ( A-B-C ) SINIFI

YANGINLARDA KULLANILIR.

M.ÖZEL TİP KURU KİMYASAL TOZ ( D ) TİPİ YANGINLARDA ETKİLİ OLARAK

KULLANILIR. YANGINI OKSİJENLE İRTİBATINI KESEREK, YANİ BOĞARAK

SÖNDÜRÜR.

N.YANGIN SÖNDÜRMEDE TOZ DİREK OLARAK ALEVE KARŞI TUTULMALIDIR.

O.KURU KİMYEVİ TOZLAR ÖZELLİKLE YANGIN BAŞLANGICINDA; DOLUM

TERMİNALİNDE, TANKER GÜVERTESİNDE Kİ SIZINTILARDAN DOĞAN

YANGINLARA KARŞI UYGULANDIĞINDA BAŞARILI OLUR. KAPALI

ALANLARDA BAŞARILI OLUNURSA DA KIZGIN METALLER YANGINI TEKRAR

BAŞLATABİLİR.

P.ÖZELLİKLE ( C ) SINIFI YANGINLARLA MÜCADELEDE ÇOK İYİ SONUÇLAR

ALINMAKTADIR. DÖKME OLARAK KİMYASAL YÜK TAŞIYAN TANKERLERDE

YANGINA KARŞI SU VE KÖPÜKTEN DAHA FAZLA KULLANILMAKTADIR.

22

ÖRNEK PROBLEM: 21M² LİK TANK GÜVERTESİ İÇİN KAÇ KG. KURU KİMYASAL

TOZA İHTİYAÇ VARDIR, BU MİKTAR TOZ NOZULDAN KAÇ SANİYEDE BOŞALIR?

HER M²İÇİN 1,5 KG. TOZA İHTİYAÇ VARDIR.

21X1.5 = 31,5 KG.

NOZULDAN SANİYEDE 3,5 KG. KURU KİMYASAL TOZ BOŞALIR.

BUNA GÖRE: 31,5 ÷ 3,5 = 9 SANİYEDE BOŞALIR.

KURU KİMYEVİ YANGIN SÖNDÜRME TOZLARI

GÜNÜMÜZDE VAR OLAN KURU KİMYASAL YANGIN SÖNDÜRME

MADDELERİNİN, ÜRETİMİNDE KULLANILAN KİMYASAL MADDELER, ETKİLİ

OLDUKLARI YANGIN SINIFLARINA GÖRE FARKLI FARKLI KİMYASAL

BİLEŞİMLERDE OLUP, "BC", "ABC", "D" TİPİ OLARAK GRUPLANDIRILIR.

BU MADDELERE AKIŞ VE SUYA DAYANIKLILIK ÖZELLİKLERİNİ ARTTIRICI VE

MUHAFAZAYI KOLAYLAŞTIRICI ÇEŞİTLİ İLAVELER KARIŞTIRILIR. KURU

KİMYEVİ TOZLAR, DÜŞÜK VE NORMAL SICAKLIKLARDA KARARLI BİR

MADDEDİR. ANCAK YÜKSEK SICAKLARDA BAZI İLAVELER ERİYİP

YAPIŞKANLIĞA NEDEN OLDUĞUNDAN, MUHAFAZA SICAKLIĞININ 50°C

DERECEYİ AŞMAMASI TAVSİYE EDİLİR.

YANGIN SICAKLIKLARINDA KURU KİMYASAL TOZ İÇİNDEKİ AKTİF

MADDELER, SÖNDÜRME GÖREVLERİNİ YAPARKEN BOZULMAYA UĞRARLAR.

KURU KİMYEVİ TOZ PARÇACIKLARI 10-75 MM. BOYUTLARINDA OLABİLİRLER.

PARÇACIK BOYUTU, ORTALAMA 40 MM'DE EN İYİ SONUÇ ELDE EDİLİR.

KURU KİMYEVİ TOZLARIN SÖNDÜRME ÖZELLİKLERİ

A-BOĞMA ETKİSİ : KİMYASAL YAPILARI AMONYUM FOSFAT ESASLIDIR. ERİME NOKTASI DÜŞÜK

OLAN

(+ 150C°-180 C° ) DERECE BU TOZLARIN ALEV İLE TEMASINDA MEYDANA

GELEN META FOSFORİK ASİT (HPO3) KATI YÜZEYLER ÜZERİNDE CAMSI BİR

TABAKA MEYDANA GETİRMEKTE VE KORLU YANAN, (A) SINIFI

YANGINLARDA, OKSİJEN İLE TEMASI KESMEKTEDİR.

B-SOĞUTMA ETKİSİ KURU KİMYEVİ TOZUN SOĞUTUCU ETKİSİ, YANGINLARI ÇABUK

SÖNDÜRMESİNİN ÖNEMLİ

ETKENLERİNDEN BİRİ DEĞİLDİR. ANCAK KURU KİMYEVİ TOZLARI

DEKOMPOZE ETMEK İÇİN GEREKLİ ISI ENERJİSİ, MADDELERİN SÖNDÜRME

YETENEKLERİ İLE OLDUKÇA İLGİLİDİR. SONUÇ OLARAK, MADDENİN

KİMYASAL AKTİF HALE GELEBİLMESİ İÇİN, BÜTÜN KURU KİMYEVİ

MADDELER ISIYA DUYARLI OLMALI, YANİ ISIYI YUTMALIDIR.

C-RADYASYON YALITIMI KURU KİMYEVİ TOZUN PÜSKÜRTÜLMESİ, ALEV İLE YAKIT ARASINDA BİR TOZ

BULUTU MEYDANA GETİRİR. BU BULUT, YAKITI ALEV TARAFINDAN YAYILAN

SICAKLIĞA KARŞI BİR ÖLÇÜDE YALITIR.

D-ZİNCİR KIRMA REAKSİYONU

KURU KİMYEVİ TOZLARIN YANGIN SÖNDÜRÜCÜ ÖZELLİKLERİ, BÜYÜK

ORANDA ZİNCİR KIRMA REAKSİYONUNA BAĞLIDIR. ZİNCİRLEME YANMA

REAKSİYONUNA GÖRE YANAN BÖLGE İÇİNDE SERBEST RADİKALLER VARDIR.

23

YANMANIN DEVAM ETMESİ İÇİN, BUNLARIN BİRBİRLERİ İLE REAKSİYONA

GİRMELERİ GEREKLİDİR. ATEŞ ÜZERİNE KURU KİMYEVİ TOZLARIN

DÖKÜLMESİ, REAKTİF PARÇACIKLARIN BİRLEŞMESİNE VE ZİNCİRLEME

YANMA REAKSİYONU SÖNDÜRMELERİNE ENGEL OLUR. ZİNCİRLEME

TEPKİMELERİN SONUCUNDA YANGIN ORTAMINDA OLUŞAN (OH) VE ( H )GİBİ

AKTİF PARÇACIKLAR SU BUHARINA DÖNÜŞMEKTEDİR.

YAKIT KESİLMESİNİN ÖNEMİ:

A. PATLAYAN YAKIT VE YAĞ BORULARININ OLUŞTUĞU MAKİNE DAİRESİ

YANGINLARINDA.

B.GAZ YANGINLARINDA.

İŞLEM:

A.VALF KAPATILMASI.

B.POMPALARIN DURDURULMASI.

C.YÜK TANKLARINI BOŞALTMAK.

D.HAVA GİRİŞİNİN AZALTILMASI/ DURDURULMASI.

FANLARI KAPATARAK.

DAMPER KLAPELERİNİ KAPATARAK.

KAPI, KAPORTA, LUMBUZ KAPATILARAK.

E. ELEKTRİK SİSTEM VE DEVRELERİNİN DEVRE DIŞI BIRAKILMASI.

İNERT GAZ:

İNERT GAZ TANKERLERİN EN BÜYÜK KORUYUCUSUDUR. BİLİNDİĞİ GİBİ

YANGIN SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA “ YANGINI SÖNDÜRMEKTEN ÇOK

YANGININ ÇIKMASINI ÖNLEMEK HER ZAMAN DAHA KOLAY ÖNEMLİDİR.

IMO KARARLARINA GÖRE 20.000 VE DAHA YUKARI DW. TONDAN DAHA

BÜYÜK TANKERLERDE YANGIN OLUŞUMUNU ÖNLEMEK İÇİN YÜK

TANKLARINA İNERT BİR GAZ OLAN AZOT, BACA GAZLARINDAN ELDE

EDİLEREK YAKIT TANKLARINA POZİTİF BASINÇTA BASILARAK OKSİJEN

MİKTARINI % 8 İN ALTINA DÜŞÜRÜLÜR.

İNERT GAZ AYNI ZAMANDA KURU YÜK GEMİLERİN AMBARLARINDA DA

YANGIN SÖNDÜRME AMAÇLI OLARAK KULLANILIR. BU DURUMDA GAZ

%14 CO2, %1 OKSİJEN (YAKLAŞIK ) VE % 85 AZOT TAN OLUŞUR. BU GAZLA

YANGINA KARŞI MÜCADELE EDİLECEKSE, SOĞUTMA ÖZELLİĞİ

OLMADIĞINDAN AYRICA SOĞUTMA İŞLEMLERİNİN DE YAPILMASI GEREKİR.

A. 20.000 VE DAHA YUKARI DW. TONLUK TANKERLERİN TANK GÜVERTELERİ

SABİT İNERT GAZ SİSTEMİ İLE KORUNACAKTIR.

B. GAZ-FREE YAPILMASI GEREKMEDİĞİ DURUMLARDA YÜK TANKININ

HERHANGİ BİR YERİNDE Kİ OKSİJEN MİKTARI HACİMSEL OLARAK % 8 İ

AŞMAYACAK ŞEKİLDE TUTMAK VE TANK ATMOSFERİNİ POZİTİF BASINÇTA

MUHAFAZA ETMEK.

C. SİSTEMİN YÜK TANKLARINA İNERT GAZ BASINCININ KAPASİTESİ

HACİMSEL OLARAK YÜK BOŞALTMA KAPASİTESİNİN EN AZ %125 İ KADAR

OLMALIDIR.

D. İNERT GAZ BESLEME DEVRESİNDEKİ İNERT GAZ İÇİNDEKİ OKSİJEN

MİKTARI, HER AKIŞ DEBİSİ İÇİN HACİMSEL OLARAK % 5 İ GEÇMEYECEKTİR.

24

E. İNERT GAZ ANA VE YARDIMCI KAZANLARIN BACA GAZLARI ISLAH

EDİLEREK KULLANILABİLİR.

F. GAZI SOĞUTACAK VE YANMA SONUCU BACA GAZINDA OLUŞAN SÜLFÜR

İLE KATI ZERRECİKLERİ TUTABİLECEK BİR SIYIRICININ BULUNMASI GEREKİR.

GAZ GEÇİŞİNİ KESEBİLECEK AYIRMA VALFLARI KONULMALIDIR.

G. BELİRTİLEN HACİMDEKİ İNERT GAZI BASABİLECEK EN AZ İKİ BLOWER

BULUNACAKTIR.

H. İNERT GAZ ANA DEVRESİNE DIŞ BİR KAYNAKTAN İNERT GAZ ALABİLMEK

İÇİN GEREKLİ TERTİBAT YAPILACAKTIR.

KİMYASAL MADDE TAŞIYAN TANKERDE YÜKÜN İNERT GAZ İLE

KİRLENMEMESİ İÇİN YÜK İLE UYUMLU OLAN BAŞKA GAZLARDA

KULLANILABİLİR. HAVA İLE TEPKİMEYİ ENGELLEMEK İÇİN KULLANILAN

AZOT ÖRTÜSÜ (NİTROJEN BLANKET )ÖRNEK OLARAK VERİLEBİLİR.

25

YANGINLA MÜCADELEDE YENİ GELİŞMELER

FM–200

GİRİŞ:

MONTREAL PROTOKOLÜ ÇERÇEVESİNDE HALON GAZININ OZON TABAKASINA

VERDİĞİ ZARARIN ÖNÜNE GEÇİLEBİLMESİ İÇİN YASAKLANMA SÜRECİNDEN SONRA

HALON GAZININ FM200 İLE DEĞİŞİMİ KONUSUNDA ÇÖZÜM ÜRETMİŞTİR.

HALON 1301 YERİNE KULLANIMI ÖNERİLEBİLECEK ÇEŞİTLİ ÜRÜNLER ÜZERİNDE

YILLARCA SÜREN ARAŞTIRMALAR VE TETKİKLER SONRASINDA, HARC (HALON

ALTERNATİVES RESEARCH CORPORATİON) ÜYESİ OLARAK ULUSLARARASI TÜM

KONGRELERDE FM–200 GEÇERLİ YENİ TEMİZ SÖNDÜRÜCÜ ETKENLERDEN BİRİ

OLDUĞU DEĞERLENDİRİLMİŞTİR.

FM200 , (HFC 227EA) ADI İLE BİLİNEN HEPTAFLUORAPROPANE İÇERİKLİ OLARAK

ÜRETİLMİŞTİR. FM 200 GAZI RENKSİZ BİR GAZDIR VE BASINÇ ALTINDA

SIVILAŞTIRILARAK DEPOLANMAKTADIR. TIPKI HALON GAZI GİBİ DÜŞÜK ZEHİRLİ

SINIFTA OLAN FM200 GAZI NİTROJEN İLE YAKLAŞIK 24 BAR BASINÇ ALTINDA

BASINÇLANDIRILMAKTADIR. FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİĞİNİN YANINDA

OLDUKÇA ETKİLİ VE HIZLI BİR SÖNDÜRÜCÜDÜR.

ATEŞİN SÖNDÜRÜLMESINDE HIZLILIK

FM–200 KULLANAN YANGIN SÖNDÜRÜCÜLERİN ÇALIŞTIRILMASI KOMUTUNDAN

SONRA 10 SANİYE İÇİNDE BOŞALTIMINI TAMAMLARLAR. BU, ATEŞİN BÜYÜME VE

YAYILMA VE BÖYLECE ZARAR VERME SÜRESİNİN ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALMASI

ANLAMINA GELİR.

TAM TEMİZLİK

GAZ HALİNDE DIŞARI VERİLEN FM–200, KORUNMUŞ ÇEVREDE HERHANGİ BİR

NOKTAYA ULAŞIR, HASSAS CİHAZLARA ZARAR VERMEZ VE TORTU BIRAKMAZ.

DİĞER MALİYETLERLE BİRLİKTE, TEMİZLİK İŞLEMLERİ VE İŞLERLİĞİN YENİDEN

BAŞLATILMASI İLE İLGİLİ MALİYETLERDEN KAÇINMANIZA OLANAK VERİR,

ETKİNLİKLERE HEMEN YENİDEN BAŞLANMASINI SAĞLAR.

INSAN GÜVENLİĞİ

FM–200 İNSANLAR İÇİN EN GÜVENLİ GAZLI SÖNDÜRÜCÜDÜR ÇÜNKÜ YALNIZCA

OKSİJEN MİKTARINI AZALTMADAN ATEŞİ SÖNDÜRMEKLE KALMAZ, AYNI ZAMANDA

BELİRLİ KULLANIM KONSANTRASYONLARINDA TOKSİK DEĞİLDİR. BU NEDENLE, FM–

200 NORMALDE İNSANLARLA DOLU ORTAMLARIN KORUNMASINDA SON DERECE

ELVERİŞLİDİR. FM200 GAZI HALONDAN SONRA BULUNAN EN İYİ ZEHİRSİZ GAZDIR.

GÜVENLİ OLMASI NEDENİ İLE TAM OTOMATİK SÖNDÜRME YAPACAK ŞEKİLDE

KULLANILABİLMEKTEDİR. GENELDE FM200 DİZAYN KONSANTRASYONU %7 OLARAK

HESAPLANIR. %9 UN ALTINDAKİ KONSANTRASYONLARDA İNSAN HAYATI İÇİN

TEHLİKE ARZ ETMEZ. HALON1301 GAZININ DİZAYN KONSANTRASYONU %5 OLARAK

HESAPLANDIĞI GÖZ ÖNÜNE ALINDIĞINDA HALON1301E ALTERNATİF BİR GAZ

OLMAKTADIR.

KABUL EDİLEBİLİR ÇEVRE ETKİSİ

FM-200'ÜN OZONU AZALTMA POTANSİYELİ (ODP, OZONA DEPLETİON POTENTİAL )

YOKTUR, SERA ETKİSİ POTANSİYELİ (GWP, GLOBAL WARMİNG POTENTİAL ) SON

DERECE DÜŞÜKTÜR.

26

ATMOSFER YAŞAM SÜRESİ (ALT, ATMOSPHERİC LİFETİME) ÇOK KISITLIDIR (31 YIL).

U.S. EPA BU ETKİYİ KABUL EDİLEBİLİR OLARAK DEĞERLENDİRMİŞTİR VE SONUÇ

OLARAK HERHANGİ BİR KULLANIM KISITLAMASI GETİRMEMİŞTİR.

BÖYLECE FM–200, KULLANICILARIN ÇEVRE KORUMA NORMLARI İLE TAMAMEN

UYUMLU OLARAK ÇALIŞMALARINA OLANAK VERİR.

FM–200 HALON 1301 YERİNE KULLANILABİLECEK HFC MADDELERİ ARASINDA EN

ETKİNİDİR.(U.S. EPA, SNAP).

NORMALDE İNSANLARLA DOLU ORTAMLARIN KORUNMASI İÇİN KULLANILABİLİR

(U.S. EPA, NFPA 2001).

TEKNIK UYGULAMALAR

UYGULAMA ALANLARI; FM200; HALON 1301 GAZININ KULLANILDIĞI TÜM

ALANLARDA KULLANILABİLMEKTEDİR. FM200 GAZI TELEKOMÜNİKASYON, BİLGİ

İŞLEM MERKEZLERİ, TRAFOLAR VE ELEKTRONİK EKİPMANLARIN BULUNDUĞU

YERLERDEKİ YANGIN SÖNDÜRME YETENEĞİ KADAR YANICI VE PARLAYICI

SIVILARIN VE GAZLARIN SÖNDÜRÜLMESİNDE OLDUKÇA YETENEKLİDİR. İLETKENLİK

FM 200 GAZININ KİMYASAL YAPISI HİÇ BİR İLETKENLİK ÖZELLİĞİ GÖSTERMEZ. BU

NEDENLE YÜKSEK GERİLİM ÜNİTELERİ VEYA BUNLARIN KULLANILDIĞI

SİSTEMLERİN KORUNMALARINDA DA ETKİN BİR SÖNDÜRÜCÜ ELEMAN OLARAK

KULLANILABİLİR. TEMİZLİK SU, KÖPÜK VE KİMYASAL TOZ GİBİ YANGIN SÖNDÜRME

ELEMANLARININ UYGULAMALARINDAN ELDE EDİLEN DENEYİMLER, BU TİP

SÖNDÜRÜCÜLERİN KORUNAN HACİMLERDE VE EKİPMAN ÜZERİNDE HASAR VE

TEMİZLİK PROBLEMLERİ YARATTIĞI GÖSTERMİŞTİR. BUNA KARŞILIK FM200 GAZI

TEMİZ BİR SÖNDÜRME ELEMANI OLUP ÖZELLİKLE ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK

EKİPMANLARIN BULUNDUĞU HACİMLERDE KULLANILDIĞINDA YANGIN SONRASI

HİÇBİR TEMİZLİK İHTİYACI DOĞURMAZ. HALON GAZININ FM200 İLE DEĞİŞTİRİLMESİ

ULUSAL VE ULUSLAR ARASI STANDARTLARDA KURULMUŞ OLAN MEVCUT HALON

VE CO2 KONTROL SİSTEMLERİNİN YERİNE KULLANILABİLMEKTEDİR. GEREKSE

GAZLARIN KONSANTRASYONU GEREKSE FİZİKSEL KARAKTERİSTİĞİNDEKİ

FARKLILIK NEDENİ İLE TÜPLERİN, BORULARIN VALFLARINA VE NOZULLARIN

DEĞİŞMESİ GEREKEBİLİR.

MONTREAL PROTOKOLÜ'NDE İMZASI OLAN ÜLKELER TARAFINDAN ALINAN

KARARLARI TAKİBEN, DÜNYA ÇAPINDA BİLİNEN EN ÖNEMLİ KURULUŞLAR

ARASINDA YER ALAN BAZI KURUM VE BAĞIMSIZ ARAŞTIRMA KURULUŞLARI, SON

YILLARDA HALON YERİNE KULLANIMI ÖNERİLEN SÖNDÜRÜCÜ ÜRÜNLERİN

DEĞERLENDİRİLMESİ İÇİN ÇOK SAYIDA PROGRAM GELİŞTİRMİŞLERDİR. BU

ETKİNLİKLERİN SONUÇLARI, ÖNERİLEN ALTERNATİFLERİN SEÇİMİNDE REFERANS

NOKTASI OLAN ULUSLARARASI KONFERANSLARDA VE YAYINLARDA TARTIŞMA

KONUSU OLMUŞTUR

U.S. EPA (UNİTED STAT ES ENVİRONMENTAL PROTECTİON AGENCY) AMERİKA

DEVLET ÇEVRE KORUMA AJANSI EPA; HANGİ HALON 1301 ALTERNATİFLERİNİN

KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNU BELİRLEMEK ÜZERE SNAP PROGRAMINI

GELİŞTİRMİŞTİR.

27

SNAP (SİGNİFİCANT NEW ALTERNATİVES POLİCY)

MONTREAL PROTOKOLÜ TARAFINDAN ÖNGÖRÜLEN MADDELERİN YERİNE

KULLANILMAK ÜZERE ÇEŞİTLİ ŞİRKETLERİN ÖNERDİĞİ SÖNDÜRÜCÜLERİ

DEĞERLENDİRMEK İÇİN EPA TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN SORGU PROGRAMI.

SNAP PROGRAMI TOKSİNLİK, SÖNDÜRÜCÜNÜN ETKİNLİĞİ, KİMYASAL-FİZİKSEL

ÖZELLİKLER, ATMOSFER YASAM SÜRESİ VE SERA ETKİSİNİ ARTIRMA POTANSİYELİ

İLE İLGİLİ KONULARI TEMEL ALIR.

NFPA (NATİONAL FİRE PROTECTİON ASSOCİATİON)

YANGINA KARSI KORUMA ALANINDA DÜNYADAKİ EN BÜYÜK KURULUŞTUR. TEMEL

ETKİNLİĞİ, TÜM DÜNYADA BİLİNEN VE KULLANILAN NORMLARIN VE REFERANS

KODLARININ REDAKSİYONUDUR. NFPA 2001 NORMU, ÖZELLİKLE, YENİ TEMİZ

SÖNDÜRÜCÜLERİ KULLANAN TESİSATLARIN TASARIMI, KULLANIMI VE BAKIMI İLE

İLGİLİ KRİTERLERİ TANIMLAMAKTADIR.

HFC 227 EA GAZLI SİSTEM RENKSİZDİR, KOKUSUZDUR VE İLETKEN DEĞİLDİR.

OZONA ZARAR VERMEZ

FİZİKSEL OLARAK SÖNDÜRME YAPAR

BOŞALIM SONRASI ARTIK BIRAKMAZ TEMİZLİK GEREKTİRMEZ

MEKÂNLARDA GÜVENLE KULLANILABİLİR

EN YAYGIN KULLANILAN HALON 1301 ALTERNATİFİDİR.

EKONOMİKTİR

AZ YER KAPLAR

BOŞALMA SÜRESİ 10 SANİYEDİR.

KULLANILDIĞI YERLER; BİLGİ İŞLEM ODALARI, ELEKTRİK DAĞITIM

ODALARI/MERKEZLERİ, ENDÜSTRİYEL MEKÂNLAR, DEĞERLİ MALZEME DEPOLARI,

ARŞİVLER, MÜZELER, TELEKOMÜNİKASYON MERKEZLERİ, PETROL VE GAZ

ENDÜSTRİSİ, TÜRBİN KABİNLERİ VB.

28

NAF S125GAZLI SİSTEM

RENKSİZDİR, KOKUSUZDUR VE

İLETKEN DEĞİLDİR.

OZANA ZARAR VERMEZ

FİZİKSEL OLARAK SÖNDÜRME YAPAR

BOŞALIM SONRASI ARTIK BIRAKMAZ

TEMİZLİK GEREKTİRMEZ

İNSAN BULUNAN MEKÂNLARDA

GÜVENLE KULLANILABİLİR

EN MÜKEMMEL HALON 1301

ALTERNATİFİDİR.

- 40 İLE +54 C YE KADAR

ORTAMLARDA STOKLANABİLİR

(SOĞUK İKLİMLERDE AVANTAJLIDIR)

BOŞALMA SÜRESİ 10 SANİYEDİR.

KULLANILDIĞI YERLER; BİLGİ İŞLEM ODALARI, ELEKTRİK DAĞITIM

ODALARI/MERKEZLERİ, ENDÜSTRİYEL MEKÂNLAR, DEĞERLİ MALZEME DEPOLARI,

ARŞİVLER, MÜZELER, SOLVENT DEPOLARI, BOYA KABİNLERİ VB.

ARGONITE SİSTEMLERİ

NYTRARGON® GAZLI SÖNDÜRME SİSTEMLERİ

NYTRARGON®, %50 ARGON VE %50 NİTROJEN'DEN MEYDANA GELEN, NFPA

2001 TANIMLARINA GÖRE IG-55 SINIFINA GİREN SÖNDÜRÜCÜ BİR GAZDIR.

NYTRARGON®'UN SÖNDÜRÜCÜ ETKİSİ, KORUNAN ORTAMA BOŞALTILDIĞINDA

ORTAMDAKİ

OKSİJEN KONSANTRASYONUNU YANMANIN GERÇEKLEŞEBİLMESİ İÇİN GEREKEN

ORANIN

ALTINA DÜŞÜRMESİYLE ELDE EDİLİR Kİ BU DA %12-13 OKSİJEN DEMEKTİR.

NYTRARGON® SİSTEMİNİN AVANTAJLARI

SİSTEMİN ORTAMA BOŞALMASI

SONRASINDA ORTAMDA HİÇBİR ATIK

KALMAZ.

İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNDE OLUMSUZ HİÇBİR

ETKİSİ YOKTUR.

SİSTEMİN BAKIM MALİYETİ DÜŞÜKTÜR.

ELEKTRİK İLETKENLİĞİ YOKTUR.

OZON TABAKASINA ZARAR VERMEZ,

KÜRESEL ISINMAYA SEBEP OLMAZ.

SİSTEM SİLİNDİRLERİ, KORUNAN ALANDAN

OLDUKÇA UZAK BÖLGELERE

YERLEŞTİRİLEBİLİR.

MEVCUT HALON VE CO2 SİSTEMLERİNE

ADAPTASYONU MÜMKÜNDÜR.

29

30

GAZ FREE:

YÜK TANKI TEMİZLİĞİ VE / VEYA GAZSIZLAŞTIRMA:

TEMİZLİK VE GAZ-FREE SİSTEMLERİ: PARLAYICI BUHARLARIN ATMOSFERE

YAYILMASI VE YÜK TANKINDAKİ PARLAYICI KARIŞIMLARA KARIŞMASI

SONUCUNDA DOĞABİLECEK TEHLİKELERİ EN AZ DÜZEYE İNDİRİLECEK

ŞEKİLDE OLMALIDIR.

1.GEMİDE İNERT GAZ MEVCUT OLDUĞUNDA, YÜK TANKLARI ÖNCE

İÇLERİNDEKİ HİDROKARBON GAZLARININ ORANI HACİMSEL OLARAK % 2 NİN

ALTINA DÜŞÜNCEYE KADAR İNERT GAZLA DOLDURULUR.

2.EĞER GEMİDE İNERT GAZ SİSTEMİ YOK İSE TUTUŞABİLİR BUHARLAR:

A.HAVA FİRARI AÇIKLIKLARINDAN BOŞALTILIR.

B.YUKARI DÜŞEY DOĞRULTUDA TANK GÜVERTESİ SEVİYESİNDEN EN AZ 2 M.

YÜKSEKLİKTE VE 30 M/SN HIZLA ALEV GEÇİŞİNİ ÖNLEYEBİLİR UYGUN

CİHAZLARLA BOŞALTILIR.

C.GÜVERTE SEVİYESİNİN EN AZ 2M. ÜSTÜNDEKİ ÇIKIŞLARINDAN GAZ-FREE

İŞLEMLERİ ESNASINDA EN AZ 20 M/SN LİK HIZ KAZANDIRACAK DÜŞEY

ALANLAR SAĞLANMALIDIR.

D.ÇIKIŞ AÇIKLIĞINDAKİ PARLAYICI BUHAR KONSANTRASYONU ALT

PARLAMA SINIRININ %30 UNA DÜŞTÜĞÜNDE BUHAR KARIŞIMININ

BOŞALTILMASI YÜK TANKI SEVİYESİNDE OLABİLİR.

YÜK TANKLARININ TAHLİYE SONRASI YENİ YÜKLER ALINMASI İÇİN YAPILAN

İŞLEMLERİN TÜMÜNE TANK TEMİZLİĞİ ( TANK CLEANİNG )DENİR. BU

İŞLEMLERİN NASIL YAPILDIĞI TANK TEMİZLİK REHBERİNDE( TANK CLEANİNG

GUİDE ) AÇIKLANMIŞTIR. TANK TEMİZLİK İŞLERİNE İLK OLARAK

HAVALANDIRILMA İLE BAŞLANIR. ATMOSFERDEKİ GAZ MİKTARI PERSONEL

EMNİYETİ AÇISINDAN ÖLÇÜLÜR. YÜK TANKLARININ YIKANMA AŞAMASINDA

EN ÇOK DENİZ SUYU KULLANILIR. AYRICA TATLI SU, DİSTİLE SU VE SOLVENT

KULLANILIR. GÜNÜMÜZDE TANKLARIN TEMİZLİĞİ TANK YIKAMA

MAKİNELERİ YARDIMI İLE YAPILIR TANK YIKAMA ÖN YIKAMA, SICAK

YIKAMA, İLAÇLI YIKAMA, SOĞUK YIKAMA GİBİ AŞAMALARDAN OLUŞUR.

OKSİJEN MİKTARI ELEKTRONİK OKSİJEN ÖLÇER (OXY METER ) CİHAZLARLA

KONTROL EDİLİR. (EXPLOSİMETRE) CİHAZI İLE PARLAYICI GAZ BUHARLARI

ÖLÇÜLÜR.

YÜK TANKLARI ( 20.000 DW) TONDAN BÜYÜK OLAN GEMİLERDE TANK

GÜVERTELERİ VE YÜK TANKLARI SABİT GÜVERTE KÖPÜK VE İNERT GAZ

SİSTEMLERİ İLE KORUNACAKTIR.

TANK TEMİZLİĞİ:

YANICI VE PARLAYICI MADDELER İLE GAZLARIN ORTAMDAN

UZAKLAŞTIRILMASI, AYRI BİR BAŞLIK ALTINDA İNCELENMEKTEDİR. ÇÜNKÜ

TANK TEMİZLİĞİ VE GASFREE İŞLEMLERİ TANKER

İŞLETMECİLİĞİNİN EN TEHLİKELİ BÖLÜMÜ OLARAK BİLİNİR VE BU NEDENLE

ÖZEL KURALLAR UYGULANIR:

1.TANK TEMİZLİĞİ VE GASFREE İŞLEMLERİ SORUMLU BİR ZABİT

GÖZETİMİNDE YAPILMALIDIR.

2.SORUMLU ZABİT BU KONUDA GEREKEN ÖNLEMLERİ ALMIŞ VE GEMİDEKİ

BÜTÜN PERSONEL İŞLEMİN BAŞLAYACAĞI KONUSUNDA BİLGİLENDİRİLMİŞ

OLMALIDIR. SORUMLU ZABİTİN İZNİ VE GEREKEN BÜTÜN ÖNLEMLER

ALINMIŞ OLMADIKÇA, HİÇ KİMSE HERHANGİ BİR KARGO TANKINA GİREMEZ.

31

3.İŞLEMİN UYGULANACAĞI TANKERİN BİTİŞİĞİNDE BAŞKA GEMİLER VARSA,

BUNLARIN PERSONELİ DE DURUMDAN HABERDAR EDİLMELİ VE -

GEREKİYORSA- ALINACAK EK ÖNLEMLER BİRLİKTE SAPTANARAK KONTROL

EDİLMELİDİR.

4.ÖLÇÜM İÇİN KULLANILAN TÜM CİHAZLAR, İŞLEM ÖNCESİNDE KONTROL

EDİLMİŞ, AYARLANMIŞ, BU KONTROL VE AYARLAR KAYIT ALTINA ALINMIŞ

OLMALIDIR. TESTLER VE ÖLÇÜMLER, CİHAZIN KULLANILMASI VE

SONUÇLARIN YORUMLANMASI KONUSUNDA EĞİTİLMİŞ KİŞİLERCE

YAPILMALIDIR.

5.BİR BELGE İSTENSİN YA DA İSTENMESİN, BULUNSUN YA DA BULUNMASIN,

BİR TANKIN GAZDAN ARINMIŞ OLDUĞUNA İLİŞKİN BİR KARARA

VARILDIĞINDA; BU KARAR YALNIZCA TANKIN ÖLÇÜMÜN YAPILDIĞI

ZAMANKİ DURUMUNU GÖSTERİR VE TANKIN BU DURUMUNU KORUYACAĞI

DEĞİŞMELERE GÖRE SIK SIK ÖLÇÜMLER YAPILMALIDIR. TANKLAR TAMAMEN

YIKANMADIKÇA, BÜTÜN TORTU, ÇAMUR KIŞIR V.B. AYRILINCAYA KADAR

GAZ ÇIKMASI SÖZ KONUSU OLABİLİR. BİR TANKER YA DA TANK

TEMİZLENDİKTEN VE GAZDAN ARINMIŞ OLDUĞU SAPTANDIKTAN SONRA

BİLE BİR POMPA, BORU HATTI, VANA YA DA ISITMA KANGALI AÇILDIĞI

ZAMAN; ÖNCEDEN SAPTANAMAYAN KÜÇÜK SIVI BİRİKİNTİLERİNİN VE BUNA

BAĞLI OLARAK GAZIN ÇIKABİLECEĞİ BİLİNMELİDİR.

6.GAZFREE İŞLEMİ VE BAĞLI OLARAK YAPILAN ÖLÇÜMLER, AMACA GÖRE

FARKLI KRİTERLERE BAĞLI OLARAK GERÇEKLEŞTİRİLİR. ÖRNEĞİN, YÜK

ALMA AMACIYLA YAPILAN GAZFREE İŞLEMİ İLE TANKIN HERHANGİ BİR

NEDENLE MUAYENESİ SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA YAPILACAK GAZFREE’ NİN

SONUCUNDA ELDE EDİLMESİ İSTENEN ÖLÇÜM DEĞERLERİ AYNI DEĞİLDİR.

TANKTA YAPILACAK ÇALIŞMA CİNSİNE (SOĞUK ÇALIŞMA - SICAK ÇALIŞMA)

BAĞLI OLARAK DA TALEP EDİLEN KURALLAR DEĞİŞİR. BU İŞLEMLER İLE

İLGİLİ OLARAK SAPTANAN KURALLAR VE BAZI HALLERDE İSTENEN

SERTİFİKALAR SÖZ KONUSUDUR. BU AMAÇLA YAYGIN OLARAK KULLANILAN

BAZI SERTİFİKALARIN ÖRNEKLERİ EKTE VERİLMEKTEDİR.

KAPALI YERLERDE ÇALIŞMA

TANKERLERDE KAPALI BÖLÜMLERDE ÇALIŞMA İLE İLGİLİ OLARAK TANK

TEMİZLİĞİ VE GAZFREE İŞLEMLERİ İLE İLGİLİ OLARAK BELİRTİLENLERİN

YANI SIRA CAN VE MAL GÜVENLİĞİ İLE GEMİ VE LİMAN EMNİYETİ AÇISINDAN

BAŞKA KURALLAR DA UYGULANIR:

GİRİŞ İÇİN İZİN GEREKTİĞİNDE "ÇALIŞMA İZİN BELGESİ" DE DÂHİL ŞARTTIR.

ATMOSFERİNDEN VE EMNİYETSİZ OLABİLECEĞİNDEN ŞÜPHELENİLEN BİR

BÖLÜME GİRİLMESİ GEREKTİĞİNDE VE GEMİNİN EMNİYETİ SÖZ KONUSU

OLDUĞUNDA; BÖYLE BİR GİRİŞE YALNIZCA GEMİ KAPTANI TARAFINDAN İZİN

VERİLEBİLİR VE İŞLEM SÜREKLİ OLARAK SORUMLU ZABİTİN GÖZETİMİNDE

SÜRDÜRÜLÜR. BU TÜR DURUMLARDA AYRICA, YETERİNCE HAVALANDIRMA

SAĞLANMALIDIR.

PERSONEL SAYISI MÜMKÜN OLAN EN AZ SAYIDA TUTULARAK, BİR CAN

HALATI İLE BAĞLANMIŞ VE POZİTİF BASINÇLI NEFES ALMA CİHAZLARI

KULLANIYOR OLMALARI SAĞLANIR. AYRICA HABERLEŞME CİHAZ VE

ARAÇLARI BULUNDURULARAK, KARARLAŞTIRILMIŞ BİR İŞARETLEŞME

SİSTEMİNİN BÖLÜME GİREN TÜM PERSONELCE İYİCE ANLAŞILMIŞ OLUP

OLMADIĞI KONTROL EDİLİR. ACİL DURUMLAR İÇİN HAZIR BİR EKİP

BULUNDURULUR VE KAÇIŞ İÇİN ALTERNATİF BİR ÇIKIŞ YOLU HAZIRLANIR.

32

BÖLÜME GİREN PERSONELDEN SORUMLU BİR KİŞİ, BÖLÜMÜN DIŞINDA VE

GİRİŞE YAKIN BİR

ŞEKİLDE, SORUMLU ZABİT İLE DEVAMLI TEMAS HALİNDE TUTULUR. BU

KİŞİNİN HERHANGİ BİR

ACİL DURUMDA, HAYAT KURTARMA AMACIYLA DA OLSA BÖLÜME GİRMESİ;

OPERASYONUN

EMNİYETİ AÇISINDAN YASAKTIR. YAPILACAK ÇALIŞMANIN CİNSİNE BAĞLI

OLARAK, ÇEVREDE HİÇBİR GEVŞEK TORTU (SCALE) VE ÇAMUR (SLUDGE) İLE

YANICI MADDE OLMAMASI SAĞLANIR. BU TÜR MADDELERİN TEMİZLİĞİ VE

KAPALI BİR BÖLÜMDEN DIŞARI ÇIKARILMALARI GEREKİYORSA, PERİYODİK

OLARAK GAZ ÖLÇÜMÜ YAPILIR VE ARALIKSIZ OLARAK HAVALANDIRMAYA

DEVAM EDİLİR.

KAPALI ORTAMLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

KAPALI ORTAMLARDA ÇALIŞANLARIN DİKKATİNE!

TAMAMEN VEYA KISMEN KAPATILMIŞ SINIRLI BİR HACMİ OLAN, İÇERİSİNDE

SINIRLI MİKTARDA HAVA BULUNAN VE ÇALIŞMA YERİ OLARAK

TASARLANAN ALANLAR “KAPALI ORTAM ” OLARAK ADLANDIRILIR. KAPALI

ORTAMLAR POTANSİYEL OLARAK TEHLİKELİ VEYA ZARARLI SEVİYEDE GAZ,

TOZ, BUHAR VEYA DUMAN İHTİVA EDER. BU ORTAMLARDA PATLAMAYI

MEYDANA GETİRECEK ORANLAR DÂHİLİNDE OKSİJEN KONSANTRASYONU

MEVCUTTUR.

KİRLİ HAVA; PİS HAVA, ZEHİRLİ HAVA, PATLAYICI HAVA VE TOZLU HAVA

OLARAK DÖRT GRUPTA İNCELENİR. PİS HAVA, % 20’DEN DAHA AZ OKSİJEN

İHTİVA EDER VE BU TİP HAVA KARIŞIMI BULUNAN YERLERDEKİ

ÇALIŞMALARDA KISA ZAMAN İÇİNDE YORGUNLUK BELİRTİLERİ GÖRÜLÜR.

ZEHİRLİ HAVA, İNSAN HAYATINI TEHLİKEYE DÜŞÜREN ZARARLI GAZLARDAN

OLUŞAN HAVADIR. BU ŞEKİLDEKİ HAVA, İNSAN ORGANİZMASINA KİMYASAL

ETKİSİNDEN DOLAYI ZARARLI OLMAKTA VE HATTA ÖLÜM MEYDANA

GETİRMEKTEDİR. BU GAZLARA ÖRNEK OLARAK KARBON MONOKSİT, AZOT

OKSİTLERİ, HİDROJEN SÜLFÜR, KÜKÜRT DİOKSİT VE RADON GAZLARI

GÖSTERİLEBİLİR. PATLAYICI HAVA, BÜTÜN YANICI GAZLARI BİLEŞİMİNDE

BULUNDURAN HAVADIR. BU GAZLAR, ÖZELLİKLE METAN, ETAN, PROPAN,

BÜTAN GİBİ HİDROKARBONLAR VE HİDROJEN, KARBON MONOKSİT VE

HİDROJEN SÜLFÜR GİBİ GAZLARDIR. TOZLU HAVA İSE, İÇERİSİNDE BELLİ

KONSANTRASYONDA TOZ İHTİVA EDEN HAVAYI BELİRTİR.

KAPALI ORTAMLARDA RASTLANABİLECEK BOĞUCU GAZLAR GENEL

OLARAK İKİ SINIFTA İNCELENEBİLİR. BUNLAR:

BASİT BOĞUCU GAZLAR: KARBONDİOKSİT (CO2), METAN (CH4), ETAN (C2H6),

PROPAN (C3H8), BÜTAN (C4H10), HİDROJEN (H2), AZOT (N2)

KİMYASAL BOĞUCU GAZLAR: KARBON MONOKSİT (CO), HİDROJEN SÜLFÜR

(H2S), HİDROJEN SİYANÜR (HCN), VB. DIR.

BASİT BOĞUCU GAZLAR

HAVADAKİ OKSİJENİN YERİNİ ALARAK OKSİJEN AZLIĞINDAN KAYNAKLANAN

BOĞULMAYA SEBEP OLURLAR.

1) KARBONDİOKSİT (SİYAH GAZ VEYA BOĞUCU GAZ) RENKSİZ KOKUSUZ GAZDIR. ÖZGÜL AĞIRLIĞI, 1.977 KG/M

3’DÜR. BUNDAN

DOLAYI, BULUNDUĞU KAPALI ORTAMIN TABANINDA TOPLANIR. ATMOSFER

HAVASINDA, HACİM BAKIMINDAN % 0,3–0,4 ORANINDA BULUNUR. BU

MİKTAR, NEFES ALMA FONKSİYONUNU UYARICI ETKİ YAPAR. MAX DEĞERİ

500 PPM DIR.

33

ETKİSİ: KARBONDİOKSİT MİKTARININ ARTMASI OKSİJENİ AZALTACAĞINDAN

SOLUNUM SAYISI VE SIKLIĞI ARTAR.

% 1- 3 YOĞUNLUĞUNDA ORTA SÜREDE TEHLİKESİZDİR.

% 3- 6 YOĞUNLUĞUNDA BAŞ AĞRILARI BAŞLAR.

% 6-10 YOĞUNLUKTA, BAŞ DÖNMESİ, GÖRME BOZUKLUKLARI, ŞUURSUZLUK

BAŞLAR.

% 10 DAN FAZLA YOĞUNLUKTA NARKOTİK ETKİ GÖRÜLÜR. BOĞUCU ETKİ CO2

FAZLALIĞINDAN ÇOK, OKSİJEN AZLIĞINDAN OLUR.

KORUNMA: İŞYERİ HAVASINDAKİ MİKTAR KONTROL EDİLİR. SOLUNUM

AYGITLARI KULLANILIR. ETKİLENME OLDUĞU TAKDİRDE, HASTA AÇIK

HAVAYA ÇIKARILIR, OKSİJEN VERİLİR, SUNİ SOLUNUM YAPILIR.

2)METAN (GRİZU-FİREDAMP)

METAN GAZI, SULU ORTAMDA BİRİKEN BİTKİSEL MADDELER VE

BATAKLIKLARDA BİRİKEN BİTKİSEL VE HAYVANSAL ORGANİK MADDELERİN

KİMYASAL BOZUNMAYA MARUZ KALMASI SONUCUNDA OLUŞAN VE

BATAKLIK GAZI DA DENİLEN BİR GAZDIR. HAVADAN HAFİF, RENKSİZ,

KOKUSUZ VE PARLAYICI BİR GAZDIR. HAVAYA ORANLA DAHA HAFİF

OLDUĞUNDAN DOLAYI, BULUNDUĞU KAPALI ORTAMIN TAVAN

KISIMLARINDA TOPLANIR. HAVADA, % 4–15 ORANLARINDA BULUNDUĞUNDA

PATLAYICIDIR. METAN, ESAS İTİBARİYLE ZEHİRLİ BİR GAZ DEĞİLDİR.

DOKULAR ÜZERİNDE BİR ETKİSİ YOKTUR. ANCAK, FAZLA MİKTARDA METAN

BULUNAN HAVADA OKSİJEN ORANI DÜŞÜK OLACAĞINDAN,

KONSANTRASYONUN %10’U GEÇMESİ DURUMUNDA OKSİJEN YÜZDESİ

%16’NIN ALTINA DÜŞECEĞİNDEN, HAVASIZ (OKSİJENSİZ) KALMA SONUCU

ÖLÜM MEYDANA GELEBİLİR. METANIN ESAS TEHLİKESİ, YANICI VE

PATLAYICI BİR GAZ OLMASIDIR. TAM YANMA, % 9 METAN VE % 91

ORANINDAKİ HAVA KARIŞIMINDA OLUR. ANCAK, PATLAMAYI DOĞURAN ISI

KAYNAĞININ ŞİDDETİ VE SÜRESİ, BASINÇ VE KAPALI ORTAMIN ŞEKLİ DE

PATLAMAYI ETKİLEDİĞİNDEN, METANIN % 4–15 ARASINDA TEHLİKELİ

OLDUĞU KABUL EDİLİR VE BU ORANDA METAN BULUNAN HAVAYA

MADENCİLİKTE GRİZU ADI VERİLİR. % 4 METAN KONSANTRASYONUNUN

ALTINDA PATLAMA OLMAZ VE GRİZU BULUNDUĞU YERDE YANAR. FAKAT

ORTAMDA YÜKSEK SICAKLIK MEVCUTSA, PATLAMA MEYDANA GELEBİLİR.

% 15 ORANIN ÜZERİNDE İSE GRİZU PATLAMA ÖZELLİĞİNİ KAYBEDER.

METAN, ETAN, ASETİLEN, HİDROJEN, AZOT, ARGON, NEON, KARBONDİOKSİT

GİBİ GAZLAR HAVADAKİ OKSİJEN ORANINI DÜŞÜREREK ASFİKSİ(OKSİJENSİZ

KALMA) OLUŞTURURLAR. BU GİBİ ASFİKSİ VAKALARI OCAK, KUYU, SİLO,

GEMİ AMBARLARI GİBİ KAPALI MEKÂNLARDA UZUN SÜRE KALMA SONUCU

OLABİLİR. ANCAK BU GİBİ MEKÂNLARDA İNERT OLMAYAN MADDELER DE

OLABİLECEĞİNDEN (ÖRNEĞİN SİLOLARDA AZOT DİOKSİT, LAĞIM VE MADEN

OCAKLARINDA KÜKÜRTLÜ HİDROJEN GİBİ) DAHA KARMAŞIK BİR AKCİĞER

ZEDELENMESİ DE ORTAYA ÇIKABİLİR. ÜLKEMİZDE KULLANIMA SUNULDUĞU

ŞEKLİYLE (TÜP GAZ VE OTO GAZ OLARAK) LPG (SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL

GAZI) HACİMCE % 30 PROPAN (C3H8) VE % 70 BÜTAN (C4H10) İÇERİR. LPG

HAVADAN DAHA YOĞUNDUR VE BASINÇ ALTINDA SIVI HALDE DEPOLANIR.

LPG YÜKSEK DERECEDE YANICI BİR MADDEDİR VE ATMOSFERİK KOŞULLARA

MARUZ KALDIĞINDA HIZLA PATLAYICI HAVA - HİDROKARBON KARIŞIMI

OLUŞTURUR. LPG BUHARI HAVADAN AĞIRDIR.

34

YOĞUNLUK FARKI VE HAVA HAREKETİ İLE AÇIK ALANLARDA DÜŞÜK KODLU

BÖLGELERDE, EVLERDE İSE ALT KATLARDA BİRİKEBİLİR. LPG SIVISI DERİ

VEYA GÖZ İLE TEMAS ETTİĞİNDE SOĞUK YANIKLARI OLUŞUR.

YÜKSEK KONSANTRASYONDA LPG BUHARINI SOLUMAK BAYGINLIĞA

VE/VEYA ÖLÜME SEBEP OLABİLİR. LPG BUHARININ SOLUNMASI BURUN VE

BOĞAZDA TAHRİŞE, BAŞ AĞRISI VE MİDE BULANTISINA, BAŞ DÖNMESİNE VE

BİLİNCİN BULANMASINA SEBEP OLABİLİR. SOLUNUM YOLU İLE MARUZİYET

HALİNDE LPG İLE TEMAS EDEN KİŞİ ACİLEN TEMİZ HAVAYA ÇIKARTILMALI

VE EN YAKIN SAĞLIK KURULUŞUNA ULAŞTIRILMALIDIR.

KİMYASAL BOĞUCU GAZLAR

1) KARBONMONOKSİT (BEYAZ GAZ)

RENKSİZ, KOKUSUZ, TAHRİŞ ETKİSİ OLMAYAN ÇOK ZEHİRLİ GAZ OLARAK

TANIMLANIR. ÖZGÜL AĞIRLIĞI 1.255 KG/M3 OLUP, HAVANINKİNE ÇOK

YAKINDIR. HAVA İLE % 13 – 75 ORANLARINDAKİ KARIŞIMI PATLAYICI

ÖZELLİĞE SAHİP OLUP, EN TEHLİKELİ PATLAMA KONSANTRASYONU

% 30 CİVARINDADIR.

HEMOGLOBİNE OKSİJENDEN 200–300 KAT DAHA FAZLA İLGİLİDİR.

HEMOGLOBİNLE KARBOKSİ HEMOGLOBİN (HBCO) YAPAR. BÖYLECE KANIN

DOKULARA OKSİJEN TAŞIMA KAPASİTESİNİ BLOKE EDER. DOLAYISIYLA,

OKSİJEN YETERSİZLİĞİ BAŞ GÖSTERİR VE KANIN KARBON MONOKSİT İLE

DOYGUNLUĞU ARTINCA DA ÖLÜM MEYDANA GELİR.

ETKİSİ: HAVADAKİ MİKTARINA, MARUZİYET SÜRESİNE VE KİŞİNİN

DUYARLILIK DERECESİNE GÖRE DEĞİŞİR.

GENELLİKLE;

% 0,01 (100 PPM) KONSANTRASYONDA UZUN SÜREDE BAŞ AĞRISI YAPAR.

% 0,05 (500 PPM) DE ŞİDDETLİ BAŞ AĞRILARI, BAŞ DÖNMESİ, BAYGINLIK

OLUR.

% 0,2 (2000PPM)DE DERİN BİR ŞUURSUZLUK, NABIZ VE SOLUNUM

ZAYIFLAMASI SONUCUNDA ÖLÜM GELİR.

KRONİK ZEHİRLENME: DÜŞÜK KONSANTRASYONLARDA UZUN SÜRELİ

AYLAR VEYA YILLARCA ETKİLENME SONUCUNDA YORGUNLUK, BAŞ

AĞRILARI, MİZAÇ DEĞİŞİKLİĞİ, UYKU BOZUKLUKLARI, KALP VE MİDE

BOZUKLUKLARI HAFIZA BOZUKLUĞU GÖRÜLÜR.

KORUNMA: İŞYERİ HAVSINDAKİ MİKTARI KONTROL EDİLİR. SİGARA

YASAKLANIR. KISA SÜRELİ ÇALIŞMALAR UYGULANIR, GEREKİRSE MASKE

KULLANILIR.

TEDAVİ: ETKİLENEN BİRİ DERHAL TEMİZ HAVAYA ÇIKARILIR OKSİJEN

VERİLİR. BEYİN ÖDEMİNE KARŞI GEREKLİ TEDAVİ HİPERTONİK ÇÖZELTİLER

UYGULANIR.

2) HİDROJEN SÜLFÜR

HİDROJEN SÜLFÜR RENKSİZ, HAVADAN AĞIR, KENDİNE ÖZGÜ ÇÜRÜK

YUMURTA KOKUSU OLAN, PETROL ALANLARI, KANALİZASYON VE KİMYASAL

ENDÜSTRİ ALANLARINDA SIKÇA RASTLANAN BİR GAZDIR. GENELLİKLE

LAĞIM KANALLARINDA VE ERİTME TESİSLERİNDE BULUNUR. YANICI BİR GAZ

OLUP HAVA İÇERİSİNDE % 6 ORANINDA PATLAYICI ÖZELLİĞE SAHİPTİR;

ZEHİRLEYİCİ BİR GAZDIR. HAVADAN AĞIR OLUP OCAKTA TABAN

KISIMLARINDA BULUNUR. BU GAZ BAZI HALLERDE KÜKÜRT İHTİVA EDEN

DİNAMİT VE BARUTLARIN YANMASI NETİCESİNDE MEYDANA GELMEKTE VE

GENELLİKLE KÜKÜRT MADENLERİNDE PATLAYICI MADDELERİN KULLANMA

SONRASI OLUŞMAKTADIR. MAK DEĞERİ 10PPM VEYA 15MG/M3 TÜR.

35

ETKİSİ: HAVADA %0,0001 KONSANTRASYONDA TİPİK KOKUSU İLE TANINIR.

DAHA YÜKSEK KONSANTRASYONLARDA BİR SÜRE SONRA KOKU ALMA

SİNİRLERİ FELCE UĞRAR VE KOKU ALINMAZ OLUR. SOLUNUM YOLU İLE

ALINAN H2S TOKSİK TESİR GÖSTERİR, MUKOZOLARI TAHRİŞ EDER. HÜCRE

İÇİNDEKİ FERMENTLERİ İNHİBE EDER. ZEHİRLENME BELİRTİLERİ 200CC/M3 TE

BAŞLAR, 600CC/M3 TE KISA SÜRE İÇİNDE ÖLÜM GELİR. H2S İLE KRONİK

ZEHİRLENME KABUL EDİLMEMEKTEDİR.

KORUNMA: HAVADAKİ MİKTARI KONTROL EDİLMELİ, ÇEVRE TEDBİRLERİ İLE

BİRLİKTE, KİŞİSEL KORUYUCULAR KULLANILMALI. TEHLİKENİN FAZLA

OLDUĞU YERLERDE PERİYODİK MUAYENELERLE SİNİRSEL BOZUKLUKLAR

ARANMALI. ZEHİRLENME HALİNDE; SUNİ SOLUNUM YAPTIRMALI, %5 CO2

İÇEREN OKSİJEN (KARBOJEN) VERİLMELİ, GÖZLER İYİCE YIKANMALIDIR.

4. TUTUŞABİLİR MALZEMENİN ÖZELLİKLERİ:

TANIMLAR:

A. TUTUŞABİLİRLİK: TUTUŞABİLME ÖZELLİĞİNE SAHİP OLMAK.

B. ATEŞLEME NOKTASI: YANICI GAZ VE BUHARLARIN IŞIK YAYARAK VE ISI

ENERJİSİ ÇIKARARAK HIZLI VE SÜREKLİ BİR YANMANIN GERÇEKLEŞMESİ,

AYNI ANDA AÇIĞA ÇIKMASI.

C.YANMA SICAKLIĞI: BİR MADDENİN YANMASINI DEVAM ETTİRDİĞİ

SICAKLIK OLUP GENELLİKLE PARLAMA NOKTASININ BİRKAÇ DERECE

ÜSTÜNDEDİR.

D.YANMA HIZI: YANGININ BULUNDUĞU YERE VE YANAN MADDENİN CİNSİNE

BAĞLIDIR. YANAN MADDEDEN ÇIKAN GAZLAR YANGININ ÇIKTIĞI YERDE

KOLAYCA YAYILABİLİYORSA; YANICI MADDE HIZLA YANMA SICAKLIĞINA

YÜKSELİR. DAHA FAZLA GAZ ÇIKARIR, YANMA KOLAY VE HIZLI OLUR.

YANAN MADDENİN FAZLA YÜZEYİ OLMASI, FAZLA ISIALANI GÖSTERMESİNE

VE GAZ HALİNE KOLAY GEÇMESİNE NEDEN OLUR. BÖYLECE YANGININ HIZI

VE ŞİDDETİ ARTAR.

E. ISI DEĞERİ: BİR MADDENİN YANDIĞI ZAMAN ÇEVRESİNE VERMİŞ OLDUĞU

SICAKLIK MİKTARIDIR. KALORİ CİNSİNDEN İFADE EDİLİR.

F. ALT TUTUŞMA LİMİTİ( LFL: LOWER FLAMMABLE LİMİT)

:TUTUŞABİLMEK İÇİN, HAVADA BULUNMASI GEREKLİ OLAN HİDRO KARBON

GAZLARININ ALT SINIRIDIR.

G. ÜST TUTUŞMA LİMİTİ( UFL: UPPER FLAMMABLE LİMİT ) :

TUTUŞABİLMEK İÇİN, HAVADA BULUNMASI GEREKLİ OLAN HİDRO KARBON

GAZLARININ ÜST SINIRIDIR Kİ BUNDAN SONRA YANMANIN OLABİLMESİ İÇİN

YETERLİ OKSİJEN MEVCUT DEĞİLDİR.

H. TUTUŞMA ARALIĞI: ÜST VE ALT TUTUŞMA SINIRLARI ARASINDA KALAN

BÖLGE.

I. PARLAMA NOKTASI: SIVI BİR YAKITIN YÜZEYE YAKIN HAVA İLE ATEŞ

ALABİLİR BİR KARIŞIM OLUŞTURMAYA YETECEK BUHARLAR ÇIKARDIĞI

MİNİMUM ISI DEĞERİDİR. BU ISIDA ATEŞ ALMIŞ BUHARLAR PARLAYACAK,

ANCAK YANMAYA DEVAM ETMEYECEKTİR.

J. KENDİ KENDİNE TUTUŞMA: DOĞRUDAN DOĞRUYA BİR ALEV YÂDA

KIVILCIM OLMAKSIZIN YANMANIN MEYDANA GELMESİ.

36

STATİK ELEKTRİK:

DEĞİŞİK ÖZELLİKTE OLAN MADDELERİN BİRBİRLERİ İLE SÜRTÜNMESİNDEN

YA DA BİRBİRLERİNDEN AYRILMASINDAN MEYDANA GELEN ELEKTRİĞE

STATİK ELEKTRİK DENİR. STATİK ELEKTRİK İLETKEN VE İLETKEN OLMAYAN

MADDELERİN YÜZEYİNDE OLUŞA BİLİR. İLETKEN BİR MADDENİN YÜZEYİNDE

OLUŞTUĞUNDA, HIZLA YÜZEYDE YAYILARAK TOPRAĞA GEÇER. İLETKEN

OLMAYAN BİR MADDENİN YÜZEYİNDE OLUŞTUĞUNDA ZOR YAYILIR, HIZLA

BÜYÜYEN STATİK ELEKTRİK MADDE ÜZERİNDE BİRİKMEYE BAŞLAR. STATİK

ELEKTRİKLE YÜKLENMİŞ BİR MADDE, BAŞKA BİR MADDE İLE TEMAS EDİNCE

ÜZERİNDE BİRİKEN YÜKÜ ONA AKTARIRKEN KIVILCIM MEYDANA GETİRİR.

BU KIVILCIM TUTUŞABİLECEK BİR GAZ ORTAMINDA İNFİLAKLARA VE

YANGINLARA NEDEN OLURLAR. ÖZELLİKLE SIVI YANICI MADDE TAŞIYAN

GEMİLERDE BÜYÜK TEHLİKE OLUŞTURURLAR.

STATİK ELEKTRİĞE NEDEN OLAN MADDELER:

KATI MADDELER: HER TÜRLÜ LASTİKLER, NAYLON, PLASTİK, İNSAN SAÇI VE

TOZ.

SIVI MADDELER: ÖZELLİKLE KARIŞIK OLMADIKLARI ZAMAN GENEL OLARAK

HİDROKARBONLARIN TÜMÜ.

GAZ MADDELER: ÖRNEK OLARAK CO2 BİR YANGIN SÖNDÜRÜCÜDE SIVI

OLARAK KULLANILDIĞI ZAMAN OLUŞAN KURU BUZ ÜSTÜNDE STATİK

ELEKTRİK OLUŞUR.

ÖNLEM OLARAK:

A.OLUŞUMUNU ENGELLEMEK.

B.TOPRAKLAMA YAPMAK.

C. HAVANIN NEMLENDİRİLMESİ.

D. HAVA İYONİZE EDİLEREK İLETKEN HALE GETİRİLMESİ.

PETROL ÜRÜNLERİNDE ANTİSTATİK KATKI MADDESİ KULLANILMASI.(

ANTİSTATİK KATKI MADDESİ STATİK ELEKTRİK BİRİKMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN

PETROL ÜRÜNÜNÜN STATİK ELEKTRİĞİNİ 100 PİCOSİEMENS /METRE (

PS/M ) YE ÇIKARAN VE PETROL ÜRÜNÜNE KATILAN KATKIDIR. )

STATİK ELEKTRİĞİN SAPTANMASINDA KULLANILAN EN YAYGIN ALET NEON

TÜPÜ DÜR. AYRICA

( ELEKTROSKOP, ELEKTROSTATİK VOLTMETRE, ELEKTRON TÜPÜ

DETEKTÖRLERİ )

TEPKİME: İKİ VEYA DAHA FAZLA SAYIDA MADDE BİR ARAYA GELDİĞİNDE;

MOLEKÜLLERDEKİ ATOMLARIN ARALARINDA YENİDEN DÜZENLENMESİNE (

KİMYASAL ) TEPKİME DENİR. BU SIRADA ELEKTRONLARIN PAYLAŞILMASI DA

DEĞİŞİR. İLGİLİ ATOMLARIN ÇEKİRDEKLERİNDE BULUNAN PARÇACIK SAYISI

TEPKİME SIRASINDA DEĞİŞMEZ. BİR KİMYASAL TEPKİMEDE ALINAN YA DA

VERİLEN TOPLAM ISI MİKTARINA ENTALPİ (TEPKİME ISISI) DENİR.

TUTUŞMA KAYNAKLARI:

A. İLETİM. I. ELEKTRİK KIVILCIMI.

B. TAŞIMA. J. STATİK ELEKTRİK.

C. RADYASYON. K.YILDIRIM.

D. YAYILMA. L. İÇTEN KIZIŞMA

E. SÜRTÜNME. M.AÇIK ATEŞ.

F. KOMPRESYON. N. TOZLAR.

H. KIZIŞMIŞ PARÇALAR. O. SAVAŞ VE SABOTAJ.

37

5. YANGIN TEHLİKESİ VE YANGIN YAYILMASI:

TANIMLAR:

İLETİM ( CONDUCTİON ):

ISININ, BİR CİSMİN BİR TARAFINDAN SICAKLIĞI DAHA AZ OLAN TARAFINA

GEÇİŞ YAPMASIDIR. KATI, SIVI VEYA GAZLARDA OLUŞABİLİR.

NAKLEDİLECEK ISI MİKTARI VE HAREKET HIZI, ISININ İÇERSİNDEN GEÇTİĞİ

MALZEMENİN İLETKENLİĞİNE BAĞLIDIR. ALÜMİNYUM, BAKIR VE DEMİR İYİ

İLETKEN MADDELERDİR. KEÇE, KUMAŞ VE KÂĞIT GİBİ LİFTLİ MADDELER

ZAYIF İLETKENLERDİR.

IŞINIMLA ISI AKTARIMI, RADYASYON ( RADİATİON ):

HAVANIN ZAYIF BİR İLETKEN OLMASINA RAĞMEN, ISININ MADDENİN

OLMADIĞI HER YERDE HAREKET EDEBİLDİĞİ BİLİNEN BİR GERÇEKTİR.

GÜNEŞİN SICAKLIĞI, DOĞRUDAN TEMAS HALİNDE OLMADIĞI( CONDUCTİON)

YÂDA GELEN GAZLARI ISITMADIĞI( CONVECTİON) HALDE BİZE ULAŞIR. ISI

TRANSFERİNİN BU ŞEKLİNE ISI DALGALARININ RADYASYONU DENİR.

YAYILAN ISI SICAKLIK GEÇİRMEYEN BİR NESNEYE ULAŞINCAYA KADAR

BOŞLUKTA GEZER. NESNE ISI RADYASYONUNA MARUZ KALDIĞI İÇİN,

KARŞILIĞINDA KENDİ YÜZEYİNDEN ISIYAYAR. ISININ YAYILMASI YANGININ

AÇIK BÖLGELERE SIÇRAMASININ EN ÖNEMLİ NEDENLERİNDEN BİRİDİR.

ISI AKIMI :(YAYILMA):

ISI AKIMI İLE İLGİLİ ÇOK SAYIDA DOĞAL FİZİK KANUNU VARDIR.

BUNLARDAN BİRİSİ ISI AKIMI KANUNUDUR. BU KANUNA GÖRE, ISI SICAK BİR

MADDEDEN SOĞUK BİR MADDEYE AKMA EĞİLİMİNDEDİR. BİRBİRLERİYLE

TEMAS HALİNDEKİ İKİ CİSİMDEN SOĞUK OLANI İKİ CİSİM AYNI ISIYA

ULAŞANA KADAR ISIYI EMECEKTİR.

TAŞIMA ( CONVECTİON ):

TAŞIMA, SIVI VE GAZ HAREKETİNİN NEDEN OLDUĞU BİR ISI NAKLİ TÜRÜDÜR.

SIVILAR VE GAZLAR ISITILDIKLARINDA, KENDİ İÇLERİNDE HAREKET ETMEYE

BAŞLARLAR. BU HAREKET ISI İLETİMİNDE GÖZLENEN MOLEKÜL

HAREKETİNDEN FARKLIDIR VE CONVECTİONLA ISI TRANSFERİNİ

GERÇEKLEŞTİRİR.

38

YANGININ YAYILMASI; YANGIN VE ÇEVRE ARASINDAKİ SICAKLIKTAKİ

EŞİTLENMENİN BİR SONUCU OLARAK OLUŞMAKTADIR.

İLETİM ( CONDUCTİON ) TAŞIMA ( CONVECTİON )

ISI AKIMI ( YAYILMA ) RADYASYON

YANGIN TEHLİKELERİ:

A.MAKİNE DAİRESİNDEKİ YANGIN TEHLİKELERİ:

YANABİLİR SIVILAR, YAKIT VE YAĞLAMA YAĞLARI.

YAĞ KAÇAKLARI VE YAĞ EMMİŞ İZOLASYON.

SICAK YÜZEYLER, EGZOST BORULARI, SICAK MAKİNE PARÇALARI.

YALITIM MADDE HATALARI.

SICAK İŞ ( KAYNAK YAPMAK, OKSİJEN, ASETİLENLE KESME )

KENDİ KENDİNE TUTUŞMA, SICAK YÜZEYLERE YAĞ DAMLAMASI GİBİ.

ELEKTRİK DEVRE VE SİSTEMLERİ.

B.MUTFAKTAKİ YANGIN TEHLİKELERİ:

YANABİLİR SIVILAR, PİŞİRMEK İÇİN KULLANILAN YAĞ ( KATI –SIVI )

SICAK YÜZEYLER ( FIRINLAR, KIZARTMA TAVALARI, SICAK YAĞ )

ARIZALI/AŞIRI YÜKLENMİŞ ELEKTRİK DEVRE VE SİSTEMLER.

C.YAŞAM MAHALİNDE YANGIN TEHLİKELERİ:

YANABİLİR MALZEMELER.

AÇIK ATEŞ ( KİBRİT, SİGARA )

ARIZALI / AŞIRI YÜKLENMİŞ ELEKTRİK DEVRE VE SİSTEMLER.

SİGARA İÇENLERDEN GELEN TEHLİKELER:

( YANAN BİR SİGARANIN SICAKLIĞI 500° C. DERECEDİR)

D.YÜK MAHALİNDE YANGIN TEHLİKELERİ:

A. KENDİ-KENDİNE ISINAN YÜKLER VE ANİ YANMALAR.

B. OKSİTLENMİŞ YÜKLER VE ORGANİK PEROKSİTLER.

C. SIKIŞMIŞ TUTUŞABİLİR GAZLAR.

D. KOLAY YANICI YÜKLER.

E·TUTUŞABİLİR SIVILAR VE KATILAR.

F ·KENDİ KENDİNE, SU İLE DİĞER YÜKLERLE VE GEMİ MALZEMELERİ İLE

TEPKİMEYE GİREBİLEN MALZEMELER.

E.PATLAYICILAR:

YANGININ GELİŞMESİNİ DÖRT SAFHASI:

1.TUTUŞMA.

2.GELİŞME. ( YÜZEY ATEŞİ )

3.TAM YANMA. ( KATI MADDELERİN İÇİNDE OLUŞAN YANMA )

4.ATEŞİN DIŞA VURMASI.

39

6. YANGIN SINIFLANDIRILMASI VE UYGUN SÖNDÜRME ELEMANLARI:

1. AĞAÇ, KÂĞIT, TEKSTİL VE BENZERİ MALZEMELER.

( STANDART MALZEMELER )

2. STANDART MALZEMELER, TUTUŞABİLİR SIVILAR.

3. TUTUŞABİLİR SIVILAR, ELEKTRİK TEÇHİZATI VE YANICI GAZLAR.

4. STANDART MALZEMELER, TUTUŞABİLİR SIVILAR, ELEKTRİK TEÇHİZATI VE

YANICI GAZLAR.

5. YANABİLİR METALLER.

SÖNDÜRÜCÜ MADDE ÜRETEN İMALATÇISI TARAFINDAN HANGİ SİSTEMİN

KULLANILDIĞININ BİLİNMESİ VE KULLANILMASININ UYGUN OLMADIĞI

YANGIN ÇEŞİDİ İKAZLARINA UYULMASI GEREKİR.

( C ) SINIFI OLARAK BELİRLENEN YANGINLAR İÇİN UYGUN OLARAK

MARKALANMIŞ BÜTÜN SÖNDÜRÜCÜLERİN ( NFPA SINIFLANDIRMA )

ELEKTRİK YANGINLARINDA KULLANILMASI UYGUNDUR. HÂLBUKİ ( C ) SINIFI

YANGINLAR İÇİN UYGUN OLARAK MARKALANMIŞ BAZI YANGIN

SÖNDÜRÜCÜLERİN KULLANILMASI. YAKININDAKİ PERSONEL YA DA

OPERATÖRÜN ÖLÜMÜ İLE SONUÇLANDIĞI İÇİN, ÜZERİNDE ENERJİ BULUNAN

ELEKTRİK TEÇHİZATINDAKİ BİR YANGINA MÜDAHALE ETMEK İÇİN UYGUN

BİR SÖNDÜRÜCÜ SEÇİLMELİDİR.

YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI

ISO 3041/EN2 NFPA 10

A SABİT MALZEMELER A

B SIVILAR B

C GAZLAR B

_ ENERJİ VEREN ELEKTRİK TEÇHİZATI C

D METALLER D

40

UYGUN YANGIN SÖNDÜRME ARAÇLARI:

7.GEMİDE YANGIN KONTROLU:

MAKİNE DAİRESİNDEKİ YANGINLAR:

SEBEPLER:

A. BOZUK YA DA HASARLI BAĞLANTILARDAN SIZAN YANICI SIVILAR.

B. YAĞ EMMİŞ YALITIM.

C. SICAK YÜZEYLER, EGZOST BORULARI, YAĞ DEVRELERİNE YAKIN SICAK

MAKİNE PARÇALARI.

D. YALITKAN MADDE HATALARI.

E. SICAK ÇALIŞMA, YENİ KAYNAK, OKSİJEN ASETİLENLE KESME.

F. KENDİ KENDİNE TUTUŞMA, SICAK YÜZEYLERE YAĞ DAMLAMASI.

KONTROL ALTINA ALMA METOTLARI:

A.SU GEÇİRMEZ KAPILAR.

B.YANGIN KAPILARI.

C.DAMPERLER.

D.SU SPREYLERİ VE BUNLARIN UZAKTAN KUMANDALARI.

E.İYİ YALITIM.( 220C°'NİN ) ÜZERİNDE YÜZEY SICAKLIĞINA SAHİP OLAN TÜM

PARÇALAR, ÖRNEĞİN; BUHAR, ISI İLETİCİ SIVI VE EGZOST GAZI BORU

DEVRELERİ, EGZOST GAZI İLE ÇALIŞAN KAZANLAR, SUSTURUCULAR,

TURBOŞARJERLER VE BENZERLERİ, ETKİN BİR ŞEKİLDE YANMAZ

MALZEMELERLE İZOLE EDİLMELİDİR. İZOLASYON MALZEMESİ, YAĞ VE

AKARYAKIT EMMEYECEK TÜRDE OLMALIDIR. SAÇ İLE VEYA KABUL

EDİLEBİLİR SERT BİR MALZEME İLE KAPLAMAK SURETİYLE, EMİLMEYE KARŞI

ETKİN KORUMA ELDE EDİLMELİDİR.

41

TESPİT ETME METOTLARI:

A. DUMAN DETEKTÖRÜ.

B. ISI DETEKTÖRÜ.

C. ALEV DETEKTÖRÜ.

D. GAZ DETEKTÖRÜ.

E. BASINÇ DETEKTÖRÜ

YANGIN ARAÇLARI:

A. SABİT SİSTEMLER; SU, KÖPÜK, CO2, KURU KİMYASAL TOZ, HALON.

B. TAŞINABİLİR/SEYYAR; SU, KÖPÜK, CO2, KURU KİMYASAL TOZ, HALON.

C. YARDIMCI YANGIN SÖNDÜRME ELEMANLARI.

YAŞAM MAHALLİNDEKİ YANGINLAR:

SEBEPLER:

A. YANICI MALZEMELER.

B. KİBRİT, SİGARA GİBİ AÇIK ATEŞ.

C. RADYATÖR, LAMBA GİBİ SICAK MADDELERE YAKIN TEKSTİLLER.

D. KUSURLU VE AŞIRI YÜKLENMİŞ ELEKTRİK SİSTEMLERİ.

E. ÇAMAŞIRHANEDE, MAKİNE VE KURUTUCUNUN YANLIŞ TESİSİ, TEMİZ

TUTULMAMASI.

KONTROL ALTINA ALMA METOTLARI:

A. YANGIN KAPILARI VE DAMPERLER.

B. SPRİNKLER SİSTEMİ.

C. YANGINA DAYANIKLI İNŞA MALZEMESİ.

D. YANGINA DAYANIKLI GÜVERTE KAPLAMASI.

E. YANGINA DAYANIKLI MOBİLYA VE AKSESUAR.

TESPİT ETME METOTLARI:

A. DUMAN DETEKTÖRÜ.

B. ISI DETEKTÖRÜ.

C. ALEV DETEKTÖRÜ.

D. GAZ DETEKTÖRÜ.

E. BASINÇ DETEKTÖRÜ.

YANGIN ARAÇLARI:

A. SABİT SİSTEMLER; SU, KÖPÜK, CO2, KURU KİMYASAL TOZ, HALON.

B. TAŞINABİLİR/SEYYAR; SU, KÖPÜK, CO2, KURU KİMYASAL TOZ, HALON.

C. YARDIMCI YANGIN SÖNDÜRME ELEMANLARI.

MUTFAKTAKİ YANGINLAR:

SEBEPLER:

A. YANICI SIVI VE YAĞLARIN AŞIRI ISINMASI.

B. TAVALARIN AŞIRI ISINMASI.

C. SICAK YÜZEYLER.

D. HATALI ELEKTRİK BAĞLANTILARI.

E. YAĞLI BACALAR.

42

B.KONTROL ALTINA ALMA METOTLARI:

A.YANGIN KAPILARI, HAVALANDIRMA VE BACA DAMPERLERİ.

B.YANGIN BLANKETLERİ.

TESPİT ETME METOTLARI:

A.DUMAN DETEKTÖRÜ.

B.ISI DETEKTÖRÜ.

YANGIN ARAÇLARI:

A. SABİT SİSTEMLER; SU, KÖPÜK, CO2, KURU KİMYASAL TOZ, HALON.

B. TAŞINABİLİR/SEYYAR; SU, KÖPÜK, CO2, KURU KİMYASAL TOZ, HALON.

C. YARDIMCI YANGIN SÖNDÜRME ELEMANLARI.

TELSİZ, AKÜ DAİRESİNDEKİ YANGINLAR:

SEBEPLER:

A. AŞIRI YÜKLER VE KISA DEVRE.

B. HATALI YALITIM.

C. KIRILMIŞ VE GEVŞEMİŞ BAĞLANTILAR.

D. AKÜ DAİRESİNDE OLUŞAN HİDROJEN VE ONUN TUTUŞMASI.( KÖTÜ

HAVALANDIRMA )

KONTROL ALMA METOTLARI: ALTINA

A. YANGIN KAPILARI.

TESPİT ETME METOTLARI:

A. GÖZLEMLEME.

YANGIN ARAÇLARI:

A. TAŞINABİLİR CO2, HALON, KURU KİMYASAL TOZ.

AMBARLARDA VE KONTEYNERLERDEKİ YANGINLAR:

SEBEPLER:

A. KENDİ KENDİNE ISINABİLEN VE KENDİLİĞİNDEN YANAN YÜKLER.

( KÖMÜR )

B. YANICI GAZ ÇIKARAN DÖKME YÜKLER .( KÖMÜR, DEMİR )

C. PATLAYICI, YANICI VEYA TEPKİME GÖSTEREN MADDELERİN

AMBALAJLARININ BOZULMASI.

D. YETERSİZ TEMİZLENME VE TANK SIZINTILARININ SONUCU OLARAK YAĞLI

MADDELERİN TOPLANMASI.

KONTROL ALTINA ALMA METOTLARI:

A. AMBAR KAPAKLARI, GLADORA VE TEKNE YAPISI.

B. DAMPER KULLANMA.

C. SÖNDÜRÜCÜ MADDE İLE UZAKTAN KONTROL.

TESPİT ETME METOTLARI:

A. DUMAN DETEKTÖRÜ.

B. SICAKLIK DETEKTÖRÜ.

43

YANGIN ARAÇLARI:

A. SABİT SİSTEMLER; SU, KÖPÜK, CO2, KURU KİMYASAL TOZ, HALON.

B. TAŞINABİLİR/SEYYAR; SU, KÖPÜK, CO2, KURU KİMYASAL TOZ, HALON.

C. YARDIMCI YANGIN SÖNDÜRME ELEMANLARI.

GEMİ DEPO YANGINLARI:

SEBEPLER:

A. İDARE TARAFINDAN ONAYLANMIŞ BOYALAR VE VERNİKLER.

B. YAĞLAMA YAĞLARI.

C. TEMİZLİK SIVILARI, TİNER, PARAFİN.

D. FİLİKALARIN MOTORLARININ VE EMERCENSİ MAKİNELERİN YAKITLARI.

E. OKSİJEN VE ASETİLEN TÜPLERİ.

MALZEMELER İÇİN ONAYLI DEPOLAMA YERLERİ:

A. BOYA AMBARI. ( BOYA, YAĞ, TEMİZLİK SIVILARI VB. )

B. GÜVERTE MAĞAZALARI.

YASAKLANMIŞ DEPOLAMA YERLERİ:

A. YAŞAM MAHALLİ.

B. MAKİNE DAİRELERİ.

AŞAĞIDAKİ OLUŞUMLARA MEYDAN VERMEMEK İÇİN SAHİL VE GEMİ

ARASINDAKİ ONAYLI ELLEÇLEME METOTLARI:

A. DÖKÜNTÜ.

B. HERHANGİ BİR NEDENLE OLUŞAN KIVILCIM.

C. MALZEMELERİN SAHİLDEN DEPOYA NAKLEDİLMESİNİN GECİKMESİ.

8. YANGIN TEDBİRLERİ:

YAPISAL YANGIN KORUMA ŞARTLARI:

A. ISI VE YAPISAL SINIRLARLA GEMİNİN ANA DİKEY BÖLGELERE AYRILMASI.

B. TANKERLERDE İNERT GAZ KORUMASI.

C. YANICI MALZEMELER İÇİN MAĞAZA.

D. ALEVE DAYANIKLI MALZEME KULLANMA.

E. ALEV GEÇİŞİNİ ÖNLEMEK İÇİN ALEV TUTUCULAR.

F. ÇELİK KULLANMA.

G. YANGIN DEVRESİ İLE İLGİLİ ŞARTLAR ( UYGUN ÇAP, BASINÇ )

YOLCU GEMİLERİNDE YANGIN TEDBİRLERİ:

A. YANGIN SÖNDÜRÜCÜ GAZLAR ( CO2 VE HALON )

B. YANGIN MUSLUK VE HORTUMLARI.

C. TAŞINABİLİR YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER.

D. SPRİNKLER.

E. KİŞİSEL DONANIM.

F. EMERCENSİ BESLEME DÜZENLEMELERİ.

G. OTOMATİK YANGIN TESPİT BÖLGELERİ.

H. EMERCENSİ KONTROL ŞARTI.

44

GEREKLİ OPERASYONLAR:

A. GEMİ NETASI.

B. SİGARA İÇME KURALLARINA UYULMASI.

C. KAPILARI KAPALI TUTMA.

D. YANGIN ARAÇLARININ BAKIM, TUTUMU.

E. ONAYLI YANGIN MÜCADELE METOTLARINI UYGULAMA.

F. DÜZENLİ EĞİTİM.

YANGIN EKİP VE TEŞKİLATLARIN GÖREVLERİ:

A. MEVCUT PERSONELİ EN İYİ ŞEKİLDE KULLANMA.

1. SEÇİMDE ESNEK OLMAK.

2. PERSONELİN FARKLI TEÇHİZATI KULLANABİLMESİ İÇİN EĞİTİM.

3. GEMİDE BULUNMASI GEREKEN PERSONELİN BELİRLENMESİ.

4. YANGIN MAHALLİNDE BULUNACAK PERSONELİN TESPİT VE ONAYLI

EĞİTİM YAPILMASI.

B. YANGIN EKİPLERİ İÇİN TOPLANMA NOKTALARININ SEÇİMİ.

1. TOPLANMA YERLERİ VE YANGIN MAHALLİ ARASINDAKİ FARKLAR.

2. TOPLANMA NOKTASININ BELİRLENMESİ VE SEÇİMİNDE GÖZ ÖNÜNDE

BULUNMASI GEREKEN HUSUSLAR.

3. TOPLANMA NOKTASININ KÖPRÜ ÜSTÜ İLE HABERLEŞMESİ.

C. ALARMIN İŞİTİLMESİ DURUMUNDA YANGIN EKİPLERİNİN İLK VE BUNU

TAKİP EDEN FAALİYETLER.

1. YANGIN MAHALLİNE GİRİŞ TEHLİKELERİNİN DİKKATE ALINMASI.

2. BELİRLİ YANGIN SÖNDÜRME MADDESİNİN KULLANIMINDAKİ

SINIRLAMALARI DİKKATE ALMA.

3. ROLE ORGANİZASYONU BİLGİSİNE SAHİP OLMA.

GEMİ ONARIMI İÇİN BİR TERSANEDE BULUNULDUĞUNDA UYULMASI

GEREKEN TEDBİRLER:

A. PERSONEL EMNİYET VE TEDBİRLER.

B. YANGINLA MÜCADELE SORUMLULUĞU.

C. TEST VE KONTROLLER.

45

9. GEMİ İNŞA ÇALIŞMALARI:

TEMEL PRENSİPLER:

1. GEMİNİN ISISAL VE YAPISAL SINIRLARI İLE ANA DÜŞEY BÖLGELERE

AYRILMASI.

2. YAŞAM YERLERİNİN ISISAL VE YAPISAL SINIRLARLA GEMİNİN DİĞER

BÖLÜMLERİNDEN AYRILMASI.

3. YANICI MALZEMENİN KULLANILMASININ SINIRLANDIRILMASI.

4. YANGININ ÇIKTIĞI YERDE TESPİT EDİLMESİ.

5. YANGINI ÇIKTIĞI YERDE KONTROL ALTINA ALINIP SÖNDÜRÜLMESİ.

6. YANGINLA MÜCADELE İÇİN KAÇIŞ VE ULAŞMA YOLLARININ KORUNMASI.

7. YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARININ KULLANIMA HAZIR TUTULMASI.

8. PARLAYICI YÜK BUHARLARININ TUTUŞMA İHTİMALİNİN EN AZA

İNDİRGENMESİ.

TANIMLAR:

YANMAZ MALZEME, YAKLAŞIK 750C° DERECEYE ISITILDIĞI ZAMAN

YANMAYAN VE KENDİ KENDİNE TUTUŞACAK MİKTARDA BUHAR

ÇIKARMAYAN MALZEMEDİR.

A SINIFI BÖLMELER:

PERDE VE GÜVERTELERİN OLUŞTURDUĞU BÖLMELERDİR.

A.ÇELİK VEYA EŞDEĞER MALZEMEDEN YAPILACAKTIR.

B.UYGUN BİR ŞEKİLDE TAKVİYE EDİLECEKTİR.

C.BİR SAATLİK STANDART YANGIN TESTİNİN SONUNA KADAR DUMAN VE

ALEVİN GEÇİŞİNİ ÖNLEYEBİLECEK ŞEKİLDE YAPILACAKTIR.

D.KABUL EDİLEN YANMAZ BİR MALZEME İLE ATEŞE MARUZ KALMAYAN

YÜZEYDEKİ SICAKLIK ORİJİNAL SICAKLIKTA 140C°.DERECEDEN VE EK YERİ

DÂHİL HERHANGİ BİR NOKTADA İSE 180C°.DERECEYİ AŞMAMAK ÜZERE

YALITILACAKTIR.

B SINIFI BÖLMELER:

PERDE, GÜVERTE, TAVAN VE ASTARLARININ OLUŞTURDUĞU BÖLMELERDİR.

A.YARIM SAATLİK STANDART YANGIN TESTİNİN SONUNA KADAR DUMAN VE

ALEVİN GEÇİŞİNİ ÖNLEYEBİLECEK ŞEKİLDE YAPILACAKTIR.

B.ORTALAMA SICAKLIK ATEŞE MARUZ KALMAYAN YÜZEYLERDE ORİJİNAL

SICAKLIĞINDAN 140C°.DERECE, EK YERİ DÂHİL HERHANGİ BİR NOKTADA İSE

225C°.DERECEYİ AŞMAMAK ÜZERE YALITILACAKTIR.

C SINIFI BÖLMELER:

ONAYLANMIŞ YANMAYAN MALZEMELERDEN YAPILAN BÖLMELERDİR. NE

DUMAN VE ALEVİ GEÇİRMEYLE İLGİLİ GEREKLERİ NE DE SICAKLIK

YÜKSELMESİ İLE İLGİLİ SINIRLAMALARI KARŞILAMAK ZORUNDA

DEĞİLDİRLER.

46

10. GEMİ YANGINLA MÜCADELE ORGANİZASYONU:

ROLE: GEMİLERDE EMERCENSİ DURUMLARA KARŞI HAZIRLANMIŞ BİR

GÖREV ORGANİZASYONUDUR. BU ORGANİZASYON; GEMİ BÜYÜKLÜĞÜ,

GÖREVİ, PERSONEL SAYISI GİBİ FAKTÖRLER GÖZ ÖNÜNE ALINARAK

HAZIRLANIR. OLASI EMERCENSİ DURUMLARA KARŞI SEYİR VE LİMAN ROLE

GÖREVLERİ BELİRLENİR.

ACİL DURUM SİSTEMLERİ

BASİT VE KOLAY ÇALIŞIR OLMALIDIR,

KOLAY GÜNCELLENEBİLİR OLMALIDIR,

STANDARTLARA UYGUN OLMALIDIR,

BİRLEŞMİŞ GÖREVLER BELİRTİLMELİDİR,

PERSONELİN GÖREV ALANLARI ÇALIŞMA KOŞULLARINA UYGUN OLMALIDIR,

İYİ İRTİBAT SAĞLANMALIDIR,

STANDART EKİPMANLAR KULLANILMALIDIR,

GERÇEKÇİ, UYGUN YANGIN VE KURTARMA TATBİKATLARI

GEREKTİRMEKTEDİR.

GEMİ DONANIMI İÇERSİNDE KULLANILAN ACİL DURUM SİSTEMLERİ KOLAY

VE İYİ EĞİTİMLİ EKİPLERİN KULLANIMI İÇİN DİZAYN EDİLMELİDİR.

ACİL DURUM SİSTEMİ YANGIN DÂHİL OLMAK ÜZERE OLUŞABİLECEK BÜTÜN

ACİL DURUMDA İŞE YARAMALIDIR.

ACİL DURUM SORUMLULUK PLANLARI VE PLAN UYGULAMALARI İÇİN

PERSONEL BİLGİLENDİRİLMESİNE YÖNELİK ERP (EMERGENCY

RESPONSABİLİTY PLAN) EL KİTAPLARI HAZIRLANIR.

ACİL DURUMDA KİŞİSEL MÜDAHALE BİLGİSİ PERSONELE EĞİTİMLERLE

VERİLİR.

İLK KİŞİSEL MÜDAHALE ŞU ŞEKİLDE OLMALIDIR:

ACİL DURUMLARLA KARŞILAŞILINCA ALARM VERİLİR.

KONTROL MERKEZİNE OLABİLDİĞİNCE FAZLA BİLGİ VERİLİR.

UYGUN SÖNDÜRÜCÜ ARAÇLARLA YANGINLA MÜCADELE EKİBİ GELENE

KADAR MÜDAHALE EDİLİR.

EĞER DURUM BAŞ EDİLEMEYECEK BOYUTTA İSE ACİL DURUM EKİBİNİN

TOPLANMA BÖLGESİNE GİDİLİR VE KONTROL MERKEZİNE RAPOR EDİLİR.

ALARMI DUYAN PERSONEL ROLE ORGANİZASYONUNDAKİ GÖREV YERLERİNE

GİTMELİDİR.

EKİP LİDERLERİ KÖPRÜ ÜSTÜNE HAZIRLIK RAPORUNU VERİR.

HAZIR OLMA TERİMİ:

•EKİBİN TESPİT EDİLMESİ.

•KAYIP KİŞİLERİN İSİMLERİ .( VARSA )

•KULLANILABİLECEK İNSAN GÜCÜ.

•EKİBİN SORUMLU OLDUĞU TECHİZAT VE MAKİNALARIN HAZIR VE

KONTROL EDİLMİŞ OLABİLME DURUMU’DUR.

47

ACİL DURUM ORGANİZASYONU 3 FARKLI ALAN İÇİN YAPILABİLİR.

A.OLAYDAN ÖNCE

B.OLAY SIRASINDA

C.OLAYDAN SONRA

A.OLAYDAN ÖNCE

ÖN PLANLANMA VE EĞİTİMLERİN KULLANILDIĞI ZAMANDIR. PERSONEL BU

ZAMANI GEMİ PLANINI VE GEMİ ÜSTÜNDE KULLANILAN ACİL DURUM

EKİPMANLARINI TANIMAKLA GEÇİRMEK ZORUNDADIR. OLAĞAN EĞİTİM

ETKİNLİKLERİ HEM DENİZDE HEM LİMANDA, DEĞİŞİK SENARYOLARI

İÇERECEK ŞEKİLDE YAPILMALIDIR.

PERSONEL GEMİNİN YANGIN PLANINI TANIMALI VE AŞAĞIDAKİ

BİLGİLERE HÂKİM OLMALIDIRLAR;

PERSONEL:

KONTROL SİSTEMLERİNİN YERLERİNİ,

YANGINA DAYANIKLI GEMİ BÖLMELERİNİN YERLERİNİ,

YANGIN ALARM NOKTALARINI,

YANGIN DETEKTÖR VE SİSTEMLERİNİ,

YANGIN ARAÇLARI VE YANGIN SÖNDÜRME EKİPMANLARINI,

SAĞLIK MALZEMELERİ VE DEPOLARA ÇIKIŞ NOKTALARINI,

HAVALANDIRMA SİSTEMLERİNİN KONTROL NOKTALARINI,

ÇIKIŞ MEVKİLERİNİN YERİNİ,

ULUSLARARASI SAHİL BAĞLANTISI (İNTERNATİONAL SHORE CONNECTİON )

YERLERİNİ BİLMELİDİR.

YANGIN PLANI MUTLAKA GÜNCEL TUTULMALIDIR. BİR KOPYASI GEMİ İÇİNDE

KÖPRÜÜSTÜNÜN DIŞINDA MARKALANMIŞ YERDE BULUNMALIDIR. BAZI

GEMİLERİNİN BÜYÜKLÜĞÜ NEDENİYLE KARMAŞIK YANGIN PLANLARI

BULUNMAKTADIR. BU GEMİLERDE BÖLÜM PLANLARININ KOPYALARININ

BULUNMASI VE KÜÇÜLTÜLMÜŞ EYLEM PLANLARININ GEMİNİN İYİ SEÇİLMİŞ

YERLERİNE KOYULMASI ÖNERİLMEKTEDİR.

TOPLANMA LİSTELERİ

TOPLANMA LİSTELERİ AŞAĞIDAKİLERLE İLGİLİ OLMALIDIR;

GENEL ALARM

DİĞER BÜTÜN ACİL DURUM ALARMLARI

ACİL DURUMDA PERSONELİN GÖREV TANIMI

YOLCU TAŞINILMASI DURUMUNDA BU GÖREVLERE;

UYARMA, YOLCULARI BİR ARAYA GETİRMEK

HAREKETLERİNİ KONTROL ETMEK

UYGUN GİYİMLİ OLMALARINI SAĞLAMAK DA EKLENECEKTİR.

TOPLANMA LİSTESİ AŞAĞIDAKİ DETAYLARI İÇERMELİDİR,

1. GENEL ALARMI ( GEMİYİ TERK ETMEKTE DÂHİL)

2. HER BİR PERSONELİN ACİL DURUMDA YAPMASI GEREKEN GÖREVLERİ

48

YOLCU TAŞINMASI DURUMUNDA BU GÖREVLERE;

1.YOLCULARI UYARARAK, BİR ARAYA GETİRMEK,

2.YOLCULARIN HAREKETLERİNİ KONTROL ALTINDA TUTMAK,

3.YOLCULARIN UYGUN GİYİNMELERİNİ SAĞLAMAK, CAN YELEKLERİNİ

DOĞRU GİYMELERİNE YARDIM ETMEKTE EKLENMEKTEDİR.

BUNLARA, KRİTİK PERSONELİN YEDEKLERİNİN BELİRLENMESİ, CAN

KURTAMA EKİPMALARININ VE YANGIN SÖNDÜRME UYGULAMALARININ

BAKIMLARINDAN SORUMLU ZABİTİN GÖREV TANIMLARI VE BİLGİLERİNİN DE

EKLENMESİ GEREKİR.

B.OLAY SIRASINDA;

YAPILACAK ÖN PLANLAMA VE EĞİTİM SÜRESİNE KADAR PERSONEL BÜTÜN

ACİL DURUM OLAYLARINA ÖNCEDEN HAZIRLANMALIDIR. PERSONEL, ALARM

ÇALDIĞI ANDA SORUMLU OLDUĞU GÖREVİ GERÇEKLEŞTİRMEK ÜZERE

GÖREV YERİNDE, SORUMLU EKİP İLE BİRLİKTE HAZIR HALDE BULUNMALIDIR.

EKİP DÜZENİ: GEMİ PERSONEL SAYISININ YETERLİLİĞİNE UYGUN OLARAK

EKİPLERE AYRILIR.

1. KÖPRÜ ÜSTÜ EKİBİ(KONTROL EKİBİ)

2. ACİL EKİP

A.1.EKİP

B.2.EKİP

3. TEKNİK EKİP

4. DESTEK EKİP

NOT: EKİP SAYILARININ 8 KİŞİYİ AŞMAYACAK ŞEKİLDE OLMASI TAVSİYE

EDİLİR.

KÖPRÜ ÜSTÜ EKİBİ :(KONTROL EKİBİ)

EKİP;

SÜVARİ.

VARDİYA ZABİTİ.

SERDÜMEN.

GÖZCÜ.

PASAPAROLA VEYA MESAJ TAŞIMA GÖREVİ OLAN KİŞİLERDEN OLUŞABİLİR.

OLAYIN TİPİNDEN BAĞIMSIZ OLARAK, MEVCUT KAYNAKLARIN EN ETKİN

ŞEKİLDE KULLANILMAYA ELVERİŞLİ OLDUĞUNUN KONTROLÜ ZORUNLUDUR.

BU KONTROL, OPERASYON ALANI DIŞINDAKİ OLASI ALANLARDA DA ETKİLİ

OLACAK ŞEKİLDE, YUKARIDA LİSTELENEN PERSONEL DÂHİL EDİLEREK

YAPILMALIDIR.

49

KONTROL EKİBİNİN TOPLANMA DURUMU

DENİZDE, KONTROL EKİBİ KÖPRÜ ÜSTÜNDE TOPLANMALIDIR.

SÜVARİ KONTROL UYGULAMASININ DAHA ETKİN OLABİLECEĞİ

GEREKÇESİYLE TOPLANMA EKİBİNİN YERİNİ DEĞİŞTİRMEK İSTERSE, GEMİ

SEYRİNİN GÜVENLİĞİ İÇİN GEREKLİLİKLERİ SAĞLAYABİLDİĞİNDE BU

DEĞİŞİKLİĞİ YAPABİLİR.

LİMANDA SORUMLULUK SÜVARİYE BIRAKILMIŞTIR. SÜVARİ ALTERNATİF BİR

TOPLANMA KONUMUNA KARAR VEREBİLİR.

ÖRNEĞİN; YEREL YANGIN EKİPLERİ İLE İRTİBAT KURMAK GİBİ. ANCAK

BÜTÜN ALTERNATİF POZİSYONLAR KAYIT EDİLEREK, HER BİR ALTERNATİF

KONTOL POZİSYONUN İLETİŞİM ARAÇLARINA UYGUN VE DOĞRU

İŞARETLEMELER İLE AÇIKÇA İZAH EDİLMİŞ OLDUĞUNDAN EMİN

OLUNMALIDIR.

KONTROL EKİBİNİN SORUMLULUĞU

KONTROL EKİBİ GENEL ACİL DURUM SİSTEMİNİN SADECE BİR PARÇASIDIR VE

KENDİ ROLLERİ BULUNMAKTADIR. ANA SORUMLUKLARI:

KÖPRÜ ÜSTÜ EKİBİ; ACİL DURUM KONTROLÜ, YÖNETİMİ VE PERSONELİN

TOPLANMA YERLERİNE VERİMLİ BİR ŞEKİLDE SEVK EDİLMESİNDEN

SORUMLUDUR.

AYRICA ACİL DIŞ İLETİŞİM, ACİL DURUM, MAKİNE DAİRESİ VE DESTEK

EKİPLER ARASI İÇ İLETİŞİMİ KURMALI, GÜVENLİ SEYİR İMKÂNI SAĞLAMALI,

DETAYLI ZAMAN TUTMALI VE JURNALE KAYDETMELİDİR.

TOPLANMA

BÜTÜN PERSONELİN GÜVENDE OLDUĞUNDAN EMİN OLMAK. PERSONELİN

GÜVENDE OLMAMASI DURUMUNDA, DURUMU RAPOR ETMEK, GEREKLİ

AYARLAMALARI YAPARAK, DİREK ARAMA OPERASYONUNU YÜRÜTMEK.

BİLGİ

BÜTÜN EKİPLERDEN GELEN BİLGİLERİ KARŞILAŞTIRARAK, BİRLEŞTİRMEK VE

PERSONELE GENEL DURUM HAKKINDA BİLGİ VERMEK.

KAYIT

OLAY HAKKINDA TAM RAPOR TUTULMASINI SAĞLAMAK İÇİN KAYIT

TUTMAK.

KÖPRÜ ÜSTÜNDE BULUNAN MERKEZ KONTROL İSTASYONUNU BELİRLER.

SÜVARİNİN SORUMLU OLACAĞINI BELİRTİR.

EKİPLERİN KÖPRÜ ÜSTÜNE KARŞI SORUMLU OLACAĞINI BELİRTİLİR.

KÖPRÜ ÜSTÜ ŞU BİLGİLERİ İSTER:

YANGIN ALARM ZAMANI.

YANGIN DURUMU VE ÇEŞİDİ.

YANGIN EKİPLERİNİN TOPLANMA NOKTALARINDA OLDUKLARI.

YANGIN DONANIMININ HAZIR OLDUĞU, YANGIN DEVRESİNE SU BASILDIĞI.

KİŞİSEL MÜDAHALE YAPILIP YAPILMADIĞI.

( TAŞINABİLİR SÖNDÜRÜCÜLER KULLANILMASI )

SERVİSLER ÜZERİNDE YANGIN ETKİSİ.

( AYDINLATMA, HAVALANDIRMA )

YANGINDA EKİPLERDE OLMAYAN PERSONELİN İSİM LİSTESİ.

50

KÖPRÜ ÜSTÜNDE BULUNMASI GEREKEN DOKÜMANLAR/BİLGİLER:

GEMİ PLANI.

GEMİ YANGIN PLANI.

STABİLİTE PLANI.

CANLI KALABİLME TEÇHİZATI BİLGİLERİ VE BULUNDUĞU YERLER.

YÜK İSTİF PLANI.

TEHLİKELİ YÜKLER HAKKINDA BİLGİ.

PERSONEL LİSTESİ

MEVCUT HABERLEŞME METOTLARINI UYGULATIR.

DÂHİLİ HABERLEŞME

A. TELEFON

B. MEGAFON

C. TELSİZ TELEFON, EL TELSİZİ

D. MESAJCI ( PASAPAROLLA )

E. DİREK KONUŞMA ( KÖPRÜ ÜSTÜ – MAKİNA DAİRESİ )

ANA HABERLEŞME SES VE EL TELSİZİ İLE OLACAKTIR. EL TELSİZLERİ HER

AN ÇALIŞABİLİR, ŞARJLI VE YEDEK PİLLİ OLACAKTIR.

HARİCİ HABERLEŞME

HASAR KONTROLÜ VE YANGIN KONTROL ALTINA ALMA

METOTLARINI UYGULATIR:

SU GEÇİRMEZ KAPILARIN KAPANMASI VE YANGIN KAPILARININ KAPALI

DURUMA GETİRİLMESİ.

HAVALANDIRMALARIN DURDURULMASI, DAMPERLERİN KAPATILMASI.

YAŞAM MAHALLİ, AŞÇI HANE VE DİĞER MAHALLERDEKİ MEVCUT LUMBUZ

VE AÇIK ALANLARIN KAPATILMASI.

YANGINLA MÜCADELE İÇİN HAVA SİRKÜLÂSYONU İLE İLGİLİ UYGUN

POZİSYON ALINMASI.

YANGIN SÖNDÜRÜLDÜKTEN SONRA, EMNİYET KONTROLLERİNE DEVAM

EDİLMESİ.

YANGIN SONUÇ RAPORLARININ HAZIRLANMASI.

GEMİ STABİLİTESİNİN GÖZLENİP KONTROL EDİLMESİNİ SAĞLAR:

SÖNDÜRME SUYUNUN AĞIRLIĞI VE SERBEST SU YÜZEYİNE ETKİSİNİN SEBEP

OLDUĞU GM DEKİ DEĞİŞMELERİN HESAPLANMASI.

SUYUN KULLANILDIĞI MAHALDEN DREYN EDİLMESİ VE POMPALAMA

DÜZENLENMESİ.

YÜK YANGINLARI İÇİN YANGINA UĞRAYAN YÜKÜN HAREKETİNİN

HESAPLANMASI.

DENİZ SUYU İLE DOLACAK MAHALLERİN NEDEN OLACAĞI HASAR ETKİSİNİN

HESAPLANMASI.

SIĞ SULARDA GEMİNİN GÖTÜRÜLMESİ VEYA KARAYA OTURTULMASININ

DİKKATE ALINMASI.

51

ACİL EKİP

EKİP LİDERİ( I.ZABİT )

MÜHENDİS VE

4–6 KİŞİLİK EKİPTEN OLUŞUR. ( 8 KİŞİYİ GEÇMEZ )

EKİBİN BÜTÜN ELEMANLARI, EKİP SORUMLUĞUNDA BULUNAN GÖREVİN

BÜTÜN YÖNLERİNİ İÇEREN DETAYLI BİR EĞİTİMDEN GEÇMEK ZORUNDADIR.

BU DURUM, EKİP ELEMANLARININ HASTALIK VEYA YARALANMALARI

DURUMUNDA BİRBİRLERİNİN YERİNE GEÇEREK, DEVAMLILIĞIN

OLABİLMESİNİ VE EKİBİN GÖREV DEVAMINI SAĞLAMAKTADIR.

ALARM SESİ DUYULDUĞUNDA, TÜM PERSONEL DETAYLARI TOPLANMA

PLANLARINDA BELİRTİLDİĞİ ŞEKİLDE, ACİL DURUMDA YAPMALARI

GEREKENLERİ UYGULAMALIDIRLAR. TOPLANMA YERİ, GEMİNİN

İHTİYAÇLARINA GÖRE BELİRLENMELİDİR.

TOPLANMA YERİ İDEAL OLARAK, KONTROL BİRLİĞİ İLE TELEFON VEYA VHF

RADYO ARACILIYLA DİREK İLETİŞİME GEÇİLEBİLECEK YERDE OLMALIDIR.

EĞER TOPLANMA YERİ BİR KOMPARTIMANIN İÇERİSİNDE İSE, DİREK ERİŞİM

HALİNDE OLMAK ZORUNDADIR. TOPLANMA YERİ, EKİP ÜYELERİ VEYA BİR

YAZI İLE TANIMLANMALIDIR.

ACİL EKİBİN GÖREVLERİ

BELİRTİLDİĞİ ŞEKİLDE GÖREVİ ÜSTLENMEK

DURUMU DEĞERLENDİRMEK

PLANA KARAR VERMEK VE UYGULAMAK

KONTROL EKİBİNİ BİLGİLENDİRMEK

FAALİYETİ DEĞERLENDİRMEK

ACİL DURUM EKİP ORGANİZASYONU

GÖREVLERİN OLDUKÇA GÜÇ OLABİLECEĞİ VE UZUN ZAMAN SÜREBİLECEĞİ

UNUTULMAMALIDIR. BU NEDENLE, EKİP PERSONELİNİN;

PERSONELİN KABİLİYETİ,

FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ,

YAŞLARI,

GÖZLÜK KULLANIP KULLANMADIKLARI,

TEKNİK BİLGİLERİ VE UZMANLIK ALANLARI, GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULUR.

EKİP TOPLANMA YERLERİNE GİDİP KÖPRÜ ÜSTÜNE RAPOR VERİR.

TEÇHİZATLARINI HAZIRLAYIP HAZIRLIK SEVİYELERİNİ VE HAZIR

OLDUKLARINI RAPOR EDERLER.

ACİL EKİP LİDERİ 1. ZABİT; TOPLANMADAN ÖNCE YÜK SİSTEMİNİN

GÜVENLİĞİNİ SAĞLAR. TOPLANMA İSTASYONLARINDA TEÇHİZAT KONTROL

LİSTESİ, ACİL DURUM KONTROL DOLAPLARINA ASILIR. TEÇHİZATLAR

ÜZERİNDE RUTİN KONTROLLER VE TESTLERİN YAPILDIĞI ZAMANI GÖSTEREN

BİR KAYIT DEFTERİ HER DOLAPTA OLMALIDIR.

YANGININ ÇIKTIĞI YERİ, CİNSİNİ, DUMAN VE GAZ DURUMUNU, SICAKLIĞINI,

BAŞKA ALANLARA SİRAYET EDİP ETMEDİĞİNİ TESPİT EDER. SÖNDÜRMEK İÇİN

KULLANILACAK SÖNDÜRÜCÜLERİN NE OLDUKLARI VE BUNLARIN SEÇİMİNİ

YAPARAK KÖPRÜ ÜSTÜNE RAPOR EDERLER. KURULAN TİMLER, KEŞİF,

HORTUM, YARDIM VE ARAMA TİMLERİ OLARAK ADLANDIRILABİLİR.

52

TEKNİK EKİP:

BAŞMÜHENDİS

4 ADET EKİP ÜYESİ (BİRİNİN ELEKTRİKÇİ OLMASI TERCİH EDİLİR)

ALARM DUYULURKEN, BU EKİP MAKİNE DAİRESİNDEKİ FAALİYETLERLE

İLGİLENMEK VE KONTROL ETMEK ÜZERE MAKİNE DAİRESİNDE

TOPLANMALIDIR.

GÖREVLERİ;

GÜÇ,

HASAR KONTROLÜ YAPMAK VE ACİL DURUM ONARIMLARINI

GERÇEKLEŞTİRMEK,

ACİL DURUM ONARIMLARI İÇİN EKİPMANLARI SAĞLAMAK,

KONTROL EKİBİNE BİLGİ GÖNDERMEK

TOPLANMA YERİNE GEÇİLİNCE KÖPRÜ ÜSTÜNE RAPOR VERİLİR. BU RAPOR

MAKİNE DURUMUNU VE AYRICA RAPOR KULLANILMASI GEREKLİ ARAÇ VE

ACİL DURUM SİSTEMLERİNİ DE KAPSAR. BAŞMÜHENDİS EMERCENSİ

POMPANIN ÇALIŞTIRILMASI, HAVALANDIRMA SİSTEMLERİNİN KONTROL VE

DURDURULMASI, SU GEÇİRMEZ KAPILARIN KAPANMASINI SAĞLAR. EMİR

VERİLDİĞİNDE SABİT SİSTEMLERİ YANGINA MÜDAHALE İÇİN DEVREYE

SOKAR. MAKİNE DAİRELERİ VE SORUMLU OLDUKLARI BÖLGELERİN YANGIN

EMNİYETİNİ SAĞLAR.

YANGIN BU MAHALDE ÇIKARSA ACİL EKİP GİBİ YANGINA MÜDAHALE EDER.

KURULAN TEKNİK TİM, ASANSÖR KONTROL ETME, DAMPER KAPAMA,

HAVALANDIRMA, FANLARIN DURDURULMASI, YAKIT VALFLARININ

KAPATILMASI, EMERCENSİ JENERATÖR VE YANGIN POMPASININ ÇALIŞMAYA

HAZIR HALE GETİRİLMESİNİ SAĞLAR. KULLANILAN SÖNDÜRÜCÜLERİN

DOLDURULMASI VE ŞARJ İŞLEMLERİNİ YAPAR.

DESTEK EKİBİ:

1 GÖREVLİ. HERHANGİ BİR GÖREVE ATANMAMIŞ BÜTÜN PERSONEL.

GÖREVLERİ;

HAZIR OLDUKLARINI KÖPRÜ ÜSTÜNE BİLDİRİR. EMİRLE ACİL DURUM EKİBİNE

DESTEK GÖREVİNİ SAĞLAR.

A. İLK YARDIM GÖREVİNİ YÜRÜTÜR.

B. CAN FİLİKA VE SALLARININ HAZIRLIĞINI YAPAR.

C. TENEFFÜS CİHAZINI ACİL EKİBE DESTEK OLMAK İÇİN HAZIRLAR

( BOŞALINCA YENİDEN DOLDURULUR)

D. LOJİSTİK DESTEK SAĞLAR.

E. YANGINLA YARDIMCI MÜCADELE ARAÇLARINI HAZIRLAR.

F. YANGIN ÇIKMAYAN MAHALLERİN KONTROLÜNÜ YAPAR.

G. GÜVERTE DEVRİYESİ GÖREVİNİ SÜRDÜRÜR.

ACİL DURUM ORGANİZASYON İLİŞKİLERİ

BAŞMÜHENDİS EMERCENSİ YANGIN POMPASININ ÇALIŞTIRILMASINI,

HAVALANDIRMANIN DURDURULMASINI, SU GEÇİRMEZ KAPILARIN

KAPATILMASINI TOPLANMADAN ÖNCE SAĞLAR.

BİRİNCİ ZABİT İSTASYONLARDA TOPLANMADAN ÖNCE YÜK SİSTEMLERİNİN

KONTROLÜNÜ YAPAR, GÜVENLİĞİNİ SAĞLAR.

AŞÇIBAŞI MUTFAK GÜVENLİĞİNİ ALIR.

MESAJCI ( TELSİZ GÖREVLİSİ ) BÜTÜN EKİP LİDERLERİNE TAŞINABİLİR TELSİZ

DAĞITIR.

53

TOPLANMA İSTASYONLARI: HER GEMİNİN DURUMUNA BAĞLI OLARAK

DÜZENLENİR. ACİL EKİP İÇİN BU YERLER KÖPRÜ ÜSTÜ İLE DİREKT OLARAK

HABERLEŞECEK ŞEKİLDE, BİRİ GEMİNİN SANCAK VE DİĞERİ İSKELE

TARAFINDA OLMALIDIR. HER İKİ İSTASYONDA BENZER ARAÇ VE GEREÇLER

BULUNMALIDIR. HER TÜRLÜ DURUM TABELA VE İŞARETLERLE GÖZE

ÇARPACAK ŞEKİLDE BELİRLENMELİDİR. TEKNİK EKİP İÇİN NORMALDE

MAKİNE KONTROL ODASI VEYA PLATFORM OLMALI; DESTEK EKİP İÇİN İSE

AÇIK HAVADA BAŞ GÜVERTEDE VEYA KÖPRÜ ÜSTÜ İLE HABERLEŞMELİ

OLARAK KAPALI ALANDA REVİRE YAKIN BİR YERDE OLMALIDIR.

C.ACİL DURUM SONRASI

ACİL DURUMDA HALLEDİLMESİ GEREKEN İŞLER TAMAMLANDIĞINDA

SUVARİ, ACİL DURUM BÖLGESİNDE BAZI ÖNLEYİCİ TEDBİRLERE ALABİLİR.

BU ÖNLEYİCİ TEDBİDLER, YANGIN NÖBETÇİLERİ VEYA YANGIN DEVRİYELERİ

OLMAK ÜZERE PERSONELİN KULLANIMINI DA İÇEREBİLİR.

YANGIN NÖBETÇİLERİ

YANGIN NÖBETÇİLERİ, OLAYIN MEYDANA GELDİĞİ ALANI ÇEVRELEYEREK

STRATEJİK KONUMLANACAKTIR. PERSONELE TALİMAT VERİLİR,

TUTUŞMANIN TEKRARLANMASI DURUMUNDA ALARMI ÇALMAK VE YENİDEN

TUTUŞMANIN OLUŞTUĞU YERDE İLK YANGIN SÖNDÜRME İŞLEMİNDE

BULUNABİLMEK İÇİN EKİPMANLARLA DONATILIRLAR.

YANGIN DEVRİYELERİ

YANGIN DEVRİYELERİ, GEMİNİN ÇEŞİTLİ BÖLGELERİNDE, ÖZELLİKLE OLASI

BOZULMALARIN YAŞANABİLECEĞİ DETEKTÖR VEYA SABİT TESİSAT

SİSTEMLERİNİN BULUNDUĞU YERLERDE DEVRİYE GEZERLER. DEVRİYE,

SÜVARİNİN BELİRLEDİĞİ PERİYOTLARDA, GÜN VE/VEYA GECENİN BELLİ

SAATLERİNDE GERÇEKLEŞTİRİLİR.

PERSONELE TALİMAT VERİLİR, YANGIN ÇIKMASI DURUMUNDA ALARMI

ÇALMAK VE OLASI DURUMDA İLK YARDIM EĞİTİMİNİ BAŞLATABİLMEK İÇİN

GEREKLİ EKİPMANLARLA DONATILIRLAR.

YANGIN KONTROL PLANLARI

BÜTÜN GEMİLERDE, SAHİL YANGINLA MÜCADELE PERSONELİNİN YARDIMI

İÇİN, YANGIN KONTROL PLANLARI BULUNDURULMASI GEREKİR. BU

PLANLAR DIŞ GÜVERTEDE, YAĞMURDAN MUHAFAZALI, KOLAY GÖRÜNÜR

ŞEKİLDE MARKALANMIŞ KAPALI BİR YERDE SÜREKLİ OLARAK

TUTULMALIDIR.

GEMİLERDE ÇIKAN BEKLENMEDİK BİR YANGINA KARŞI ULAŞMA YOLLARININ

KESİLMEMESİ İÇİN YANGIN KONTROL PLANLARI SAHİL YANGINLA

MÜCADELE PERSONELİNİN KOLAYCA ULAŞABİLECEĞİ YERDE OLMALIDIR.

TÜM GEMİLERDE GENEL YERLEŞTİRME PLANLARINDA; GENEL YANGIN

SİSTEMLERİ APARATLARI, ALARM SİSTEMLERİ, FAN KONTROL NOKTALARI,

DAMPER KONUMLARI BULUNACAKTIR.

AYRICA YUKARIDA SIRALANAN PLANLAR VE KONULAR HAKKINDAKİ

BİLGİLER BİR KİTAPÇIKTA TOPLANACAKTIR. ERP ACİL DURUM

SORUMLULUK PLANLARINA AİT EL KİTAPLARI PERSONELİN FAYDALANMASI

İÇİN KULLANIMA AÇIK YERLERDE BULUNDURULACAKTIR. AYRICA HER

KAMARADA ROLE KARTLARINDA BELİRTİLEN ACİL DURUM TOPLANMA

İSTASYONLARININ VE CAN FİLİKASI/SALI TOPLANMA İSTASYONLARININ

YERLERİ ( GEMİYİ TERK ) BELİRTİLİR.

54

BU PLAN / KİTAPÇIKLARIN YAZILIMI, BAYRAK DEVLETİNİN DİLİNDE

YAPILACAK, TANIMLAR ULUSLARARASI DİLDE OLACAKTIR.

TÜM GEMİLERDE BULUNAN YANGIN KONTROL PLANLARI ( İKİ KOPYA )

VEYA BU PLANLARI İÇEREN TANITIM KİTABI, DIŞARIDAN YARDIMA GELECEK

EKİPLER İÇİN ÖNCEDEN İŞARETLİ, ISI VE HAVA KOŞULLARINDAN

ETKİLENMEYECEK ŞEKİLDE MUHAFAZA EDİLMELİDİR.

BU PLANLARIN YERİNİ GÖSTEREN UYARILAR; KIRMIZI ÇERÇEVELİ VE BUNUN

İÇİNDEKİLER BEYAZ ZEMİN ÜZERİNE KIRMIZI BİR GEMİ SİLUETİ İLE

GÖSTERİLMELİDİR.

11. GEMİ ADAMLARININ YANGINLA MÜCADELE EĞİTİMİ:

GEMİYE KATILAN PERSONELE ACİL DURUM YÖNTEMLERİ HAKKINDA

BİLGİ VERİLİR. YANGIN ARAÇ VE TEÇHİZATININ KULLANILMASI

KONUSUNDA EĞİTİM YAPTIRILIR:

TAŞINABİLİR SÖNDÜRÜCÜLERİN YERİ VE KULLANILMASI ( SU, KÖPÜK, KURU

KİMYASAL TOZLAR, CO2 VE ALTERNATİF GAZLAR) ÖĞRETİLİR.

SABİT YANGIN ARAÇLARININ YERİ VE KULLANILMASI ( YANGIN VANALARI,

HORTUMLAR, SU SPRİNKLERİ, KÖPÜK, CO2, HALON, KURU KİMYASAL TOZ

SİSTEMLERİ ) ÖĞRETİLİR.

YANGIN DONANIMININ YERİ VE KULLANILMASI VE ÖZELLİKLERİ ÖĞRETİLİR.

(KORUYUCU ELBİSENİN HIZLI BİR ŞEKİLDE NASIL HAZIRLANDIĞI, KİŞİSEL

TEÇHİZATIN NEREDE BULUNDUĞUNU VE NELERDEN OLUŞTUĞU,

TENEFFÜS CİHAZINI KONTROL ETME VE KULLANMA, YANMAZ CAN

HALATINI KONTROL ETME VE KULLANMA, İŞARETLEŞME BİLGİSİNE

SAHİP OLMA)

PERSONELİN EĞİTİMİ İÇİN, YANGIN EMNİYET UYGULAMALARININ

GEMİNİN DEĞİŞİK ALANLARINDA YAPTIRILMALIDIR:

GENEL FONKSİYONLAR

EMERCENSİ JENERATÖRÜN ÇALIŞTIRMASI.

EMERCENSİ YANGIN VE SİNTİNE POMPALARININ ÇALIŞTIRMASI.

YANGINLA MÜCADELE AMBAR VE KAPALI ALANLARDA SU BASMA VE

TAHLİYE ÇALIŞMALARI.

EMERCENSİ KONTROLLER.

KİŞİSEL EMNİYETİN GELİŞTİRİLMESİ

KISITLI GÖRÜŞ ALANLARINDA HAREKET ETME VE YÖN BULMA.

DAR MENFEZLERDEN GEÇME.

KAZAZEDELERİN BULUNMASI VE TAŞIMA.

TENEFFÜS CİHAZI VE YANMAZ CAN HALATI KULLANMA.

DEĞİŞİK MAHALLERDE YAPILAN UYGULAMALAR.

55

YANGIN EKİP ÜYELERİNE VERİLEN EĞİTİMLER:

YANGIN EKİP ÜYELERİNE VERİLEN EĞİTİMLER

PERSONELİN GÖREVLENDİRİLEBİLECEĞİ HER YANGIN EKİBİNİN GÖREVLERİNİ

ÖĞRETME.

YANGIN EKİBİNDEKİ HER ÜYENİN GÖREVLERİNİ VE BU GÖREVLERİN NASIL

YAPILDIĞINI ÖĞRETME.

HER EKİBİN ACİL DURUMLAR KARŞISINDA BECERİ KAZANMA EĞİTİMLERİ.

SABİT YANGIN BULMA VE ALARM SİSTEMLERİ.

HABERLEŞME NOKTALARI VE HABERLEŞME YÖNTEMLERİ.

TAŞINABİLİR YANGIN SÖNDÜRÜCÜLERİN DOLUM, BAKIM VE TUTUMLARI,

MEVCUT KAPASİTELERİ.

YANGIN VALFLARI, HORTUMLAR, NOZULLAR, APLİKATÖRLER.

12. YANGINLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ:

GEMİ DENİZDE:

YANGIN ALARMI VERİLDİĞİ ZAMAN; YANGIN VE EMERCENSİ DURUM

YÖNETİMİ UYGULAMAYA KONULUR.

PERSONEL ROLE ‘ DE BELİRTİLEN GÖREV YERLERİNDE TOPLANIR.

KÖPRÜ ÜSTÜNÜN EMRİ İLE EKİPLER YANGINI KONTROL ALTINA ALMA AMACI

İLE GÖREVLERİNİ GERÇEKLEŞTİRİRLER.

GEMİNİN ROTA VE SÜRATİ YANGIN DURUMUNA GÖRE AYARLANIR.

DENİZ SUYU POMPALARI ( YANGIN, SİNTİNE, EMERCENSİ ) SU BASMAK

ÜZERE HAZIRLANIR.

SÜVARİ UYGUN YANGINLA MÜCADELE METODUNA KARAR VERİR,

UYGULATIR.

YANGININ GEMİ EMNİYETİNİ TEHLİKEYE DÜŞÜRDÜĞÜ DURUMLARDA GEMİYİ

TERK HAZIRLIKLARI ( FİLİKA VE CAN SALLARININ KONTROLLERİ )

YAPILIR.

YANGINLA MÜCADELE KÖPRÜ ÜSTÜNDE SÜVARİNİN DİREKTİF VE KONTROLÜ

İLE DEVAM EDER.

SÖNDÜRÜLDÜĞÜ ZAMAN YANGIN NÖBETİ SÜRDÜRÜLÜR, EMERCENSİ DURUM

GEREKLERİ GÖZDEN GEÇİRİLİR, YANGINLA İLGİLİ RAPOR VE TETKİKLERE

BAŞLANIR.

GEMİ LİMANDA:

YUKARIDA MADDELERDE BELİRTİLEN EMERCENSİ DURUM SIRALAMASINA VE

YANGIN DURUM YÖNTEMİ UYGULAMASINA DEVAM EDİLİR.

LİMAN İTFAİYESİNE HABER VERİLİR.

UYGUN OTORİTELERE BİLGİ VERİLİR.

GEMİ SÜVARİSİNİN SORUMLULUĞUNUN DEVAM ETTİĞİ LİMAN

BAŞKANLIĞINCA TEYİT EDİLİR.

YANGINLA MÜCADELE ÇALIŞMALARININ LİMAN İTFAİYESİ

SORUMLULUĞUNDA DEVAM ETTİĞİNİ VE PERSONELİN GEREKLİ

DURUMLARDA YARDIMCI OLACAĞINI LİMAN BAŞKANLIĞINA TEYİT EDİLİR.

LİMAN BAŞKANINA GEMİDE MEYDANA GELEN YANGIN NEDENİ İLE OLASI

LİMAN TESİSLERİNE YAPILACAK ZARARI BİLDİR.

56

PERSONEL KONTROLÜ YAPILIR. GEREKLİ OLMAYANLAR TAHLİYE EDİLİR.

GEREKİYORSA YA KENDİ İMKÂNLARI İLE YA DA RÖMORKÖR YARDIMI İLE

LİMANDAN AYRILMA HAZIRLIĞI YAPILIR.

YANGIN SÖNDÜRÜLÜNCE, EMERCENSİ DURUM İPTALİ, NÖBET DEVAMI,

KONTROL VE YANGIN TETKİKLERİ YAPILIR.

GEMİ TEHLİKELİ YÜK TAŞIYORSA:

TEHLİKELİ YÜK DURUMU VE SINIFINI GÖSTEREN YÜK PLANLAMASI YAPILIR.

HANGİ YANGIN SÖNDÜRME MADDESİ VE ARACININ KULLANILACAĞINI

GÖSTEREN YANGINLA MÜCADELE PLANLARININ HAZIRLIĞI YAPILIR.

YÜKLEME / BOŞALTMA SIRASINDA OLUŞACAK TEHLİKE VE RİSKLERİN

SAPTANMASI YAPILIR.

YANGIN ALARMI İLE BİRLİK MEVCUT PROGRAM VE EMERCENSİ YANGIN

DURUM YÖNTEMLERİ UYGULANIR.

YÜKÜN DURUMUNU BİLMEDEN ACELE HAREKETE GEÇMENİN TEHLİKELERİ

BELİRTİLİR.

YANGIN SÖNDÜRÜLÜNCE YANGIN NÖBETİ SÜRDÜRÜLÜP, EMERCENSİ DURUM

GEREKLERİ İPTAL EDİLİR, YANGIN TETKİK VE RAPORLAMA İŞLENMELERİNE

BAŞLANIR. GENEL DURUM PROGRAMI UYGULANIR.

YAKIT TAŞIYAN GEMİLERDE: YANGIN ALARMI VERİLDİĞİNDE GENEL UYGULAMA PLANINA GEÇİLİR.

POMPA DAİRESİNDEKİ SABİT YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMİ DEVREYE ALINIR.

GÜVERTEDEKİ UZAKTAN KUMANDA EDİLEN KÖPÜK MONİTÖRLERİ DEVREYE

ALINIR.

GAZ TEHLİKESİ OLAN VE OLMAYAN YERLER AYRILIR.

YÜK TANKLARI İÇİN İNERT GAZ UYGULAMASINA DEVAM EDİLİR.

YÜK MAHALLERİ VE SİSTEMLERİ, MAKİNE DAİRESİ, YAŞAM MAHALLERİ VE

SİSTEMLERİ BİRBİRLERİNDEN AYRILIR.

GAZ TEHLİKESİ OLAN VE OLMAYAN BÖLGELER BELİRLENİR.

YANGIN DEVRESİNİN HASARA UĞRAMASI DURUMUNDA KÖPÜK

MONİTÖRLERE

SAĞLANAN SU KONTROL EDİLİR.

EMERCENSİ YANGIN POMPASI KULLANILIYORSA SAĞLANAN SU KONTROL

EDİLİR.

YANGIN SÖNDÜRÜLÜNCE GENEL DURUM PROGRAMI UYGULANIR.

57

13. YANGIN ARAÇ VE TEÇHİZATININ BAKIMI:

YANGIN ALARMLARI:

1. YANGIN ALARMLARININ DURUMUNU GÖSTEREN BİR PLAN MEVCUT

OLMALIDIR.

2. SÖRVEY KONTROLLARI, BAKIM TUTUM VE TESTLERİNİN YAPILMASINI

GEREKTİREN TARİHLERİ

GÖSTEREN BİR PLAN HAZIRLANMALIDIR.

3. TESPİT EDİLEN ARIZALAR VE YAPILAN BAKIMLAR KAYDEDİLMELİDİR.

4. YUKARIDAKİ MADDELERDE BELİRTİLEN PLAN VE TAKVİMİN

HAZIRLANMASINDA İMALATÇI FİRMA TEKNİK EL KİTAPLARI, TEMEL OLARAK

KULLANILMALIDIR. BU PLAN EN AZINDA:

A. ELEKTRİK TESİSAT VE CİHAZLARI ARIZA VEYA EKSİKLİKLER İÇİN

KONTROL ETME.

B. ELEKTRİK KONTAK VE İÇLERİNİ TEMİZLENMESİ.

C. SİSTEMLERİN TESTİ VE BÜTÜN CİHAZLARIN DOĞRU BİÇİMDE

ÇALIŞMASINI SAĞLANMASI KONULARINI KAPSAMALIDIR.

YANGIN BULMA TEÇHİZATI:

1. SİSTEM HER ZAMAN ÇALIŞIR DURUMDA OLACAK.

2. BİR ARIZA DURUMUNDA YANGIN SİNYALİNDEN FARKLI OLARAK

GÖRSEL/DUYULABİLEN BİR SİNYAL BAŞLATACAKTIR.

3. BİRİ BİR ACİL DURUM KAYNAĞI OLMAK ÜZERE EN AZ İKİ GÜÇ

KAYNAĞINDAN BESLENMELİ.

58

4. HER HANGİ BİR DETEKTÖRÜN VEYA ELLE ÇALIŞTIRILAN YANGIN ÇAĞRI

ÜNİTELERİNİN HAREKETE GEÇMESİ, KONTROL PANELİNDEKİ GÖRSEL VE

İŞİTSEL BİR YANGIN SİNYALİ İLE BAŞLAYACAK.

5. KONTROL PANELİ KÖPRÜ ÜSTÜ VE YANGIN İSTASYONUNA

YERLEŞTİRİLECEK.

6. DETEKTÖRLER ISI, DUMAN, ALEV GİBİ YANGININ YAN ÜRÜNLERİ VEYA BU

ÜRÜNLERİN BİLEŞİMİ İLE ÇALIŞIR.

YANGIN ALGILAMA SİSTEMLER:

I.YANGIN ALGILAMA ELEMANLARI: A. ISI DEDEKTÖRLERİ:

SICAKLIK DAKİKADA 1C°.DERECEDEN DAHA AZ YÜKSELTİLECEK,+78

C°.DERECEYİ AŞMADAN ÇALIŞTIKLARI+ 54C°.DEREYE GELMEDEN

ÇALIŞMADIKLARI BELGELENECEK. DAHA SICAK ORTAMLARDA +30

C°.DERECEYİ GEÇMEYECEK ŞEKİLDE BU DEĞER YÜKSELTİLE BİLİNİR. HER

DETEKTÖR İÇİN MAX DÖŞEME ALANI 37M2.DIR.

B. DUMAN DEDEKTÖRLERİ:

YAŞAM MAHALLİNDEKİ BÜTÜN MERDİVEN VE KORİDORLARA, KAÇIŞ

YOLLARINA YERLEŞTİRİLECEKTİR. DUMAN YOĞUNLUĞU M2. DE %12,5

OLMADAN ÇALIŞMALI, %2 Yİ GEÇMEDEN ÇALIŞMAMALIDIR. HER DETEKTÖR

İÇİN MAX DÖŞEME ALANI 74M2.DIR.

İYONİZASYON VE OPTİK DUMAN DETEKTÖRLERİ VARDIR.

C. ALEV DEDEKTÖRLERİ:

YANGIN SIRASINDA MEYDANA GELEN ALEVDEKİ KIZIL ÖTESİ VEYA MOR

ÖTESİ IŞINIMLARI, ALGILAYARAK ALARM ÇIKTISI VEREN DETEKTÖRLERDİR.

ANİ PATLAMA VE PARLAMALARIN OLABİLECEĞİ, PATLAYICI SIVI VEYA

GAZLARIN OLDUĞU, HIZLI ALGILAMANIN GEREKTİĞİ ORTAMLARDA

KULLANILIR.

D. GAZ DEDEKTÖRLERİ:

GAZ YANGINLARINI SÖNDÜRME PRENSİBİ, YANICI MADDEYİ ORTADAN

KALDIRMAKTIR. BU AMAÇLA DOĞAL GAZ, METAN, PROPAN, HİDROJEN,

ASETON V.B YANICI VE PATLAYICI GAZLARIN, BULUNDUKLARI ORTAM İÇİN

TESPİT EDİLEN LİMİT DEĞERLERİNİN AŞILMASI DURUMUNDA ALARM

VEREREK MUHTEMEL PATLAMA VE YANGINLARI ENGELLEYEN

DETEKTÖRLER KULLANILIR. HER GAZIN LİMİT PATLAMA DEĞERİ FARKLIDIR.

BU NEDENLE, GAZ DETEKTÖRLERİ, HER GAZ İÇİN AYRI ÖZELLİKLERDE

ÜRETİLİRLER. BÜNYELERİNDE YARI İLETKEN BİR GAZ

ALGILAYICISI BİRİMİ BULUNUR.

F. BASIÇ DEDEKTÖRLERİ:

59

G. YANGIN İHBAR BÜTONLARI:

İNSAN, ÇOK GELİŞMİŞ BİR YANGIN ALGILAYICISIDIR. İNSAN TARAFINDAN

ALGILANAN BİR YANGINI İHBAR ETMEK AMACI İLE KULLANILAN VE ÇOK

ÇEŞİTLİ TÜRLERİ BULUNAN EKİPMANLARDIR.

SPRİNKLER SİSTEMİNDEKİ, BALBININ AÇILMA SICAKLIĞI 68-79 C°. DERECE

OLARAK BELİRLENMİŞTİR. BU SICAKLIK ORTAM DURUMUNA GÖRE + 30 C°.

DERECE YÜKSELTİLEBİLİR. HER BİRİMİN BOŞ VE PROBUNUN DOĞRU

ÇALIŞTIĞININ SAĞLANMASI GEREKMEKTEDİR.

36 DAN FAZLA YOLCU TAŞIYAN YOLCU GEMİLERİNİN, TÜM YAŞAM VE SERVİS

MAHALLERİNDE BİR ALGILAMA VE ALARM SİSTEMİ BULUNMASI

ÖNGÖRÜLÜR.

YANGIN KONTROLÜ İÇİN ETKİN BİR DEVRİYE GÖREVİNİN ÖNGÖRÜLDÜĞÜ

ÖZEL KATEGORİ MAHALLER, MAHALLİN HİÇBİR YERİNDEN 10 M. DEN DAHA

UZAK OLMAYAN, ELLE HAREKETE GEÇİRİLEBİLEN YANGIN ALARM

BUTONLARI İLE DONATILACAKTIR. HER BİR ÇIKIŞTA BİR ADET YANGIN

ALARM BUTONU BULUNMALIDIR. YANGIN KONTROLÜ İÇİN ETKİN BİR

DEVRİYE GÖREVİNİN ÖNGÖRÜLMEDİĞİ ÖZEL MAHALLERE BİR YANGIN

ALGILAMA VE ALARM SİSTEMİ YERLEŞTİRİLİR.

II. KONTOL PANELLERİ:(YANGIN ALARM PANELLERİ)

ALGILAYICIDAN GELEN BİLGİLERİ DEĞERLENDİREN VE İHBARI

YÖNLENDİREN SİSTEMLERDİR.

A. KONVANSİYONEL YANGIN ALGILAMA SİSTEMLERİ KONVANSİYONEL YANGIN ALARM PANELLERİ, YANGIN ALGILAMA

SİSTEMLERİNİN EN BASİT OLANIDIR. SİSTEM, HER ZONDA BİR BİRİ ARDINA

PARALEL OLARAK BAĞLANMIŞ, ALGILAMA ELEMANLARINDAN

OLUŞMAKTADIR.

60

DUMAN

DETEKTÖRLERİ

SICAKLIK DETEKTÖRLERİ

GAZ DETEKTÖRLERİ

SICAKLIK ARTIŞ HIZI

DAKİKADA 30 C°'YE

ULAŞINCA ALARM VERİR.

İYONİZE DUMAN

DETEKTÖRÜ

SABİT SICAKLIK

DETEKTÖRÜ İHBAR BUTONU

DUMANIN

İYONİZASYON AKIMINI

DEĞİŞTİRMESİ

PRENSİBİNDEN

YARARLANILIR.

TERMİSTÖRLÜ ALGILAMA

HÜCRESİ ORTALAMA

SICAKLIK 60 C°'YE

ULAŞINCA ALARM VERİR.

ALGILAMA SİSTEMİNDEN

MANUEL İHBAR VERMEK İÇİN

KULLANILIR.

KAPALI ALAN İÇİ ALEV

DETEKTÖRLERİ

KAPALI ALAN DIŞI ALEV

DETEKTÖRLERİ YANGIN ALARM PANELİ

BİNA İÇİNDE DAHA ÇOK

PARLAYICI VE ALEVLİ

YANABİLECEK

MALZEME

YANGINLARININ

ALGILANMASINDA

KULLANILIR.

BİNA DIŞINDA PARLAYICI

VE ALEVLİ YANABİLECEK

MALZEME YANGINLARI

İÇİN KULLANILIR.

ELEKTRONİK SİREN FLÂŞÖRLÜ SİREN IŞIN DETEKTÖRÜ

SESLİ İKAZ İÇİN

KULLANILIR.

SESLİ VE IŞIKLI İKAZ İÇİN

KULLANILIR.

YÜKSEK DEPOLARDA

KULLANILIR.

61

ANALOG YANGIN ALGILAMA SİSTEMLERİ

YÖNLENDİRİLMİŞ

DETEKTÖRLER

KİRLİ ORTAM

DETEKTÖRÜ KANAL TİPİ DETEKTÖR

YÖNLENDİRİLMİŞ

DUMAN DETEKTÖRÜ

DUMANIN ALGILANMASI

İÇİN TEK ALTERNATİF.

YÖNLENDİRİLMİŞ ISI

DETEKTÖRÜ

(DEDEKTÖR İÇİNE

YERLEŞTİRİLMİŞ ÇİFT

YÖNLÜ, FANLI, FİLTRELİ)

YÖNLENDİRİLMİŞ

MULTİ DUYAR

DETEKTÖR

YÖNLENDİRİLME

CİHAZI

ADRESLİ ULTRAVİOLE YÖNLENDİRİLMİŞ IŞIN

TİPİ

ALEV DETEKTÖRÜ DUMAN DETEKTÖRÜ

YÖNLENDİRİLMİŞ GAZ

DETEKTÖRÜ

YÖNLENDİRİLMİŞ YANGIN

KONTROL PANELİ

B. ADRESLİ SİSTEMLER. ADRESLİ SİSTEMLER, MİKROİŞLEMCİ ÇATILI BİR YAPIYA SAHİPTİR.

GÜNÜMÜZDE, YANGIN İHBAR SİSTEMLERİNDE KULLANILAN EN GELİŞMİŞ

YAPIDIR. HER ALGILAMA ELEMANININ BİR ADRESİ VARDIR. PANEL İLE TÜM

ELEMANLAR ARASINDA, SÜREKLİ BİR HABERLEŞME MEVCUTTUR. BU

SAYEDE, HER ALGILAMA ELEMANININ DURUMU PANELE SÜREKLİ OLARAK

BİLDİRİLİR. 1.SAYISAL ADRESLİ SİSTEMLER.

2.ANALOG ADRESLİ SİSTEMLER.

3.KABLOSUZ MERKEZİ SİSTEMLER.

62

C. HAVA ÖRNEKLEMELİ SİSTEMLER. HAVA ÖRNEKLEMELİ SİSTEMLER, ALGILAMANIN ZOR OLDUĞU

ATRİUMLARDA, GENİŞ VE YÜKSEK AMBAR VE DEPOLARDA, ÇOK HASSAS

ALGILAMANIN İSTENDİĞİ BİLGİ İŞLEM MERKEZLERİNDE GİBİ

UYGULAMALARDA KULLANILMAKTADIR.

III. İHBAR ELEMALARI: YANGININ VARLIĞI, YANGIN ALARM SİSTEMLERİ TARAFINDAN TESPİT

EDİLDİĞİNDE OLAYDAN HABERSİZ OLANLARI UYARMAK AMACI İLE

KULLANILAN CİHAZLARDIR. SESLİ VE IŞIKLI OLMAK ÜZERE İKİYE AYRILIRLAR.

63

SABİT YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ

64

SABİT YANGIN SÖNDÜRME TEÇHİZATI:

SABİT YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİNİN, SİSTEM VE DEVRELERİNE AİT

PLANLAR, ÇALIŞMA TALİMATLARI, BAKIM, KONTROL VE SÖRVEY

TALİMATLARININ BULUNMASI GEREKİR.

SPRİNKLER SİSTEMİN BAKIM, TUTUM PROGRAMI:

OTOMATİK SPRİNKLER SİSTEMLERİ: ISLAK BORULU SPRİNKLER

SİSTEMLERİNDE, OTOMATİK SPRİNKLERLER BİR SU

KAYNAĞINA BAĞLI BULUNAN VE İÇİNDE SU

BULUNAN BORU SİSTEMLERİNE TESPİT EDİLMİŞTİR.

BU SİSTEMLERDE YANGIN SEBEBİYLE OLUŞAN

ISININ ETKİSİYLE SPRİNKLERLER AÇILIR VE HEMEN

SUYUN YANAN MADDELERİN ÜZERİNE BOŞALMAYA

BAŞLAMASINI SAĞLARLAR. SİSTEME BAĞLI

HERHANGİ BİR SPRİNKLERİ YANGINDAN OLUŞAN

ISININ ETKİSİ HAREKETE GEÇİREREK SUYUN AKIŞINI

SAĞLAR. SERBEST KALAN SU JETİ SPRİNKLERDEKİ

YANSITICIYA ÇARPARAK DAĞILIR VE YANGIN

MAHALLİNE DÜZGÜN BİR YAĞMURLAMA ŞEKLİNDE

BOŞALMASI SAĞLANIR. KULLANIM ALANINDAKİ

ŞARTLARA BAĞLI OLARAK, SPRİNKLERLER 68 C°

İLE 79 C° ARASINDA BELİRLENEN BİR SICAKLIK

DEĞERİNDE AKTİF HALE GEÇMEK İÇİN DİZAYN EDİLİRLER. SPRİNKLERLERİN

ÇOĞU YAKLAŞIK OLARAK DAKİKADA 70 İLE 100 LİTRE ARASINDA SUYUN

YANGIN MAHALLİNE BOŞALMASINI SAĞLARLAR. BUNUNLA BİRLİKTE BAZI

ÖZEL UYGULAMALAR İÇİN KULLANILAN SPRİNKLERDE BOŞALAN SU MİKTARI

DAKİKADA 400 LİTRE'YE ÇIKABİLMEKTEDİR. ISLAK BORULU SPRİNKLER

SİSTEMLERİNDE BORU ŞEBEKESİ SU İLE DOLU BULUNDUĞU İÇİN ORTAM

SICAKLIĞI 4 C° DEN FAZLA OLAN MAHALLERDE KULLANILMALIDIR. EĞER

MAHALLİN ÇOK KÜÇÜK BİR KISMI DÜŞÜK SICAKLIKLARA MARUZ İSE BU

KISIMLARDA ESAS BORU ŞEBEKESİNE EK BİR KAPALI DEVRE OLUŞTURARAK

BU KISIMDAKİ BORULARIN İÇİNİ ANTİFRİZLİ SOLÜSYON İLE DOLDURULMASI

MÜMKÜNDÜR.

KURU BORULU SPRİNKLER SİSTEMLERİ: KURU

BORULU SİSTEMLERDE BORU ŞEBEKESİ SU YERİNE SU

KAYNAĞI VE BORU ŞEBEKESİ ARASINDAKİ VALFI

KAPALI TUTACAK DÜZEYDE BASINÇLI HAVA YADA

NİTROJEN GAZI İLE DOLDURULUR. HAVA BASINCI

ŞEBEKE GİRİŞİNE YERLEŞTİRİLEN BİR ARAÇ İLE

OTOMATİK OLARAK KONTROL EDİLİR. YANGINDAN

AÇIĞA ÇIKAN ISI HERHANGİ BİR SPRİNKLERİ AKTİF

DURUMA GETİRDİĞİNDE, BORU ŞEBEKESİNDEKİ

BASINÇ HIZLA DÜŞECEKTİR. BU BASINÇ AZALMASI

KURU BORU ŞEBEKESİ GİRİŞİNDEKİ VALFIN

AÇILMASINA NEDEN OLACAK BÖYLECE BORULAR SU

İLE DOLACAK VE AÇIK BULUNAN SPRİKLERDEN SU

YANGIN MAHALLİNE BOŞALACAKTIR.

65

KURU BORULU SPRİNKLER SİSTEMLERİ, ISLAK BORULU SİSTEMLERİN

KULLANILAMADIĞI DÜŞÜK SICAKLIKTAKİ MAHALLERDE KULLANILABİLİR.

ANCAK KURU BORU SİSTEMİNİN GİRİŞİNDEKİ VALF KISMI ISITILAN

MAHALLERE KONULMALIDIR.

OTOMATİK SPRİNGLER DEVRESİ

66

SİSTEMDE YAPILMASI GEREKLİ İŞLER:

A. BASINÇ TANKINDA Kİ SU SEVİYESİ VE HAVA BASINCININ DOĞRU

OLDUĞUNUN KONTROL EDİLMESİ, GEREKLİ AYARLARININ YAPILMASI.

B. AYARLANAN BASINÇ SEVİYESİ DÜŞTÜĞÜ ZAMAN SPRİNKLER DENİZ SUYU

POMPASININ DEVREYE GİRİP GİRMEDİĞİNİN KONTROL EDİLMESİ.

C. BÜTÜN KONTROL VALFLARININ İŞLETİLEBİLİR VE DOĞRU POZİSYONDA

OLDUĞUNU KONTROL EDİLMESİ.

D. SPRİNKLER BALPLARIN UYGUN SICAKLIK LİMİTLERİNDE AÇTIĞININ

KONTROLÜ.

E. BU SİSTEMLER ŞUNLARI SAĞLIYA BİLMELİDİR:

1. KENDİ KENDİNE ÇALIŞABİLMELİ VE DEVAMLI SU SAĞLAYABİLMELİDİR.

2. GÖRSEL/İŞİTSEL İŞARET VEREN ALARM PANELİNİ İÇERMELİDİR.( ALARM

PANELİ YANGININ HANGİ MAHALDE ÇIKTIĞINI HABER VERECEK ÖZELLİĞE

SAHİP OLMALIDIR )

3, EN AZ İKİ GÜÇ KAYNAĞI İLE ÇALIŞAN BAĞIMSIZ BİR DENİZ SUYU

POMPASI BULUNACAKTIR.

4. HER BİR BÖLÜM EN FAZLA 200 YAĞMURLAMA APARATI OLACAK ŞEKİLDE

GRUPLANACAK VE HER BİR BÖLÜM İKİDEN FAZLA GÜVERTEYE HİZMET

VERMEYECEKTİR.

5. HER BİR BÖLÜM BİR STOP VALF İLE AYRILABİLİR.

6. SİSTEMİN BASINCINI GÖSTEREN BASINÇ GEYCİ BULUNACAKTIR.

7. NOZULLAR 68-79C° DERECELERİ ARASI ÇALIŞMALIDIR. BU DEĞER ORTAM

SICAKLIĞINA GÖRE +30 C° DERECEDEN FAZLA OLMAMAK ŞARTI İLE

YÜKSELTİLEBİLİNİR.

8. KORUMA MAHALLERİNİ GÖSTEREN BİR LİSTE VEYA PLAN, BULUNACAK.

9. KORUNAN MAHALLERE EN AZ DAKİKADA 5 LT / M2 ETKİLİ ORTALAMA SU

DAĞILIMINI SAĞLAYABİLECEK.

67

CO2 SİSTEMİNİN BAKIM, TUTUM PROGRAMI:

A. SİLİNDİRDEKİ SIVI GAZ SEVİYESİNİ/MİKTARINI TEST ETMEK İÇİN:

1.TARTMA METODU.

2. İZOTOP METODU. UYGULANIR.

B. BOŞALACAK GAZIN İKAZINI VEREN ALARM SİSTEMİNİN DOĞRU OLARAK

ÇALIŞTIĞININ KONTROL EDİLMESİ GEREKİR.

C. KORUNAN MAHALLERDEKİ GAZ ÇIKIŞLARININ TIKALI OLMADIĞI, GAZIN

HOMOJEN OLARAK DAĞILDIĞININ KONTROLÜ YAPILIR.

D. BAĞIMSIZ ÇALIŞAN İKİ KONTROL MEKANİZMASI BULUNACAKTIR.

KARBONDİOKSİT GAZLI SÖNDÜRME SİSTEMLERİ:

ALÇAK BASINÇLI SİSTEMLER

ALÇAK BASINÇLI KARBON DİOKSİT SİSTEMLERİ,

YÜKSEK MİKTARDA SÖNDÜRÜCÜYE İHTİYAÇ

DUYULAN MEKÂNLARDA TOPLAM HACİM

KORUMA UYGULAMALARINDA KULLANILIR.

YÜKSEK BASINÇLI SİSTEMLER

YÜKSEK BASINÇLI KARBON DİOKSİT

SİSTEMLERİ, HEM TOPLAM HACİM KORUMA HEM

DE MAHALLÎ KORUMA UYGULAMALARINDA

KULLANILMAKTADIR.

68

CO2 SİSTEMİ İÇİN AŞAĞIDAKİ UYARI LEVHALARI KONULMALIDIR:

CO2 TÜPÜ MAHALLERİNDE VE BOĞDURULACAK MAHALLERİN GİRİŞİNDE:

"DİKKAT!"

"ALARM VERİLİNCE VEYA CO2'İN SERBEST BIRAKILMASINDA, DERHAL

MAHALLİ TERKET (BOĞULMA TEHLİKESİ). MAHALLE ANCAK, YETERLİ BİR

HAVALANDIRMADAN VE İÇERDEKİ HAVANIN KONTROLÜNDEN SONRA

TEKRAR GİRİLEBİLİR"

SABİT BASINÇLI SU PÜSKÜRTME SİSTEMLERİNİN BAKIM, TUTUM

PROGRAMI

A. NOZULLARIN TIKALI OLMADIĞININ KONTROL EDİLMESİ.

B. VALFLARIN DOĞRU ŞEKİLDE KUMANDA ETTİKLERİNİN TESPİT EDİLMESİ.

KÖPÜK SİSTEMİNİN BAKIM, TUTUM PROGRAMI:

A. KİMYASAL KÖPÜK YAPIMI MÜMKÜN OLDUĞU İÇİN; SU İLAVE EDİLDİĞİ

ZAMAN GENLEŞME ORANININ YETERLİ OLDUĞUNU KONTROL EDİLMELİDİR.

B. GÜVERTE MONİTÖRLERİNİN DOĞRU ÇALIŞTIĞININ KONTROL EDİLMESİ.

( EN BÜYÜK MONİTÖR TARAFINDAN KORUNAN YÜK TANKLARININ GÜVERTE

ALANIN HER M2 Sİ İÇİN 6LT / DK. KÖPÜK ÜRETİLMELİDİR. )

69

C. MAKİNE DAİRESİNDEKİ KÖPÜK ÜRETEN ARAÇLAR İÇİN KÖPÜK

ÇIKIŞLARININ AÇIK VE DEVRELERİNİN KOROZYONDAN ETKİLENMEDİĞİNİN

KONTROLÜ YAPILIR.

FOAM

UYGULAMALARI

FOAM MİXERİ

YANGIN DEVRELERİ, VALFLAR, HORTUMLAR, NOZULLARIN BAKIM,

TUTUM PROGRAMI:

A. YANGIN DEVRESİ VE BAĞLANTILARININ KONTROL VE BAKIM/TUTUMU:

1. SİSTEMDE SIZINTI KONTROLÜ YAPILMALIDIR.

2. DEVRE VE BAĞLANTILARDA KOROZYON KONTROLÜ YAPILMALIDIR.

3. STOP VALFLARIN BAKIM VE KONTROLÜ YAPILMALIDIR.

4. SİSTEMİN BİR BÖLÜMÜNÜN KULLANILAMAMASI NEDENİ İLE

KAPANDIĞINDA, BUNUN YERİNE ALTERNATİF BİR DEVRE ÇIKIŞINA SAHİP

OLMALIDIR.

5. DEVRE ÜZERİNDE BASINÇ VE EMNİYET VALFLARININ KONTROLÜ

YAPILMALIDIR.

6. ARIZAYA MÜDAHALE EDEBİLECEK YETERLİ DEVRE, VALF VE YEDEK

PARÇA BULUNDURULMALIDIR.

70

7. YANGIN DEVRELERİNİN BUZLANMASINI ÖNLEYECEK TEDBİRLER

ALINMALIDIR:

A. POMPA VE VALFLAR KAPATILIR.

B. BORULARDAKİ BÜTÜN SU DREYN EDİLİR.

C. YANGIN DEVRESİNİN BOŞALTILDIĞINI GÖSTEREN İKAZ YAZISI KÖPRÜ

ÜSTÜNE ASILIR.

D. SOĞUK HAVALARDA BİR YA DA DAHA FAZLA YANGIN VALFLARININ

AÇILMASI SİSTEMİ DONMAYA KARŞI KORUMAKTADIR.

B. YANGIN POMPALARI:

1.YOLCU GEMİLERİNDEKİ POMPALAR, SİNTİNE POMPASI OLARAK

KULLANILDIKLARINDA BASMASI GEREKEN MİKTARIN EN AZ 2/3 SİNİ ;

2. YÜK GEMİLERİNDEKİ POMPALAR, EMERCENSİ POMPALAR HARİÇ, TOPLAM

GEREKLİ YANGIN POMPA KAPASİTESİ 180 M3/SAAT İ GEÇMEK ŞARTI

ARANMAKSIZIN AYNI BOYUTLARDAKİ BİR YOLCU GEMİSİNDEKİ MÜSTAKİL

SİNTİNE POMPALARININ HER BİRİNİN BASTIĞI SU MİKTARININ EN AZ 3/4 NÜ

BASABİLMESİ YETERLİ OLMALIDIR.

3. GEREKEN YANGIN POMPALARININ HER BİRİ (YÜK GEMİLERİ İÇİN GEREKLİ

EMERCENSİ POMPALAR HARİÇ ) 25 M3/SAAT TEN AZ OLMAMAK ÜZERE

İSTENİLEN TOPLAM KAPASİTENİN %80 İ GEREKLİ EN AZ POMPA SAYISINA

BÖLÜNEREK ELDE EDİLEN KAPASİTE OLACAKTIR.

4.HER BİR POMPA, SUYU GEREKTİRDİĞİ GİBİ EN AZ İKİ KOLDAN JET İLE SU

PÜSKÜRTEBİLECEKTİR.

5. GROSS TONU 4.000 VE DAHA YUKARI OLAN YOLCU GEMİLERİNDE EN AZ 3;

6. GROSS TONU 4.000 DEN AZ OLAN YOLCU GEMİLERİ VE GROSS TONU 1000 VE

DAHA YUKARI OLAN YÜK GEMİLERİNDE EN AZ 2 YANGIN POMPASI,

7. GROSS TONU 1000 DEN AZ OLAN YÜK GEMİLERİ İÇİN POMPA SAYISI, BİR

TANESİ BAĞIMSIZ ÇALIŞMAK KOŞULU İLE EN AZ 2.

8. 1000 GROSS TON VE DAHA YUKARI YOLCU GEMİLERİNDE, 2000 GROSS TON

VE DAHA YUKARI YÜK GEMİLERİNDE YANGIN SIRASINDA BÜTÜN POMPALAR

ÇALIŞAMAZ DURUMA GELİRSE, BAĞIMSIZ OLARAK ÇALIŞTIRILAN SABİT BİR

EMERCENSİ POMPA BULUNACAK VE POMPA SUYU 2 KOLDAN JET İLE SU

PÜSKÜRTECEKTİR.

YANGIN POMPALARI:

71

YANGIN HORTUMLARI :

C. YANGIN HORTUMLARI:

YANGIN HORTUMLARI İÇ VE DIŞ OLARAK İKİ KISIMDAN MEYDANA GELİR. İÇ

KISMI KAUÇUK, LASTİKTİR. SU GEÇİRGENLİĞİNİ ÖNLER. DIŞ KISMI İSE TABİİ

VEYA SUNİ ELYAF KUMAŞTAN KAPLI OLUP HORTUMUN BASINÇ ALTINDA

ŞİŞİP DEFORME OLMASINA MANİ OLUR, LASTİK KISMINI KORUR. TİCARET

GEMİLERİNDE 1,5-2,5 PUSLUK HORTUMLAR KULLANILIR.

1000 GROSS TON VE YUKARI TONAJDAKİ YOLCU GEMİLERİNDE HORTUM

SAYISI GEMİNİN HER 30 M. UZUNLUĞU İÇİN 1 ADET, 1 ADETTE YEDEK

HORTUM BULUNDURULACAKTIR. YANGIN HORTUMLARI EN AZ 10 M.

BOYUNDA OLACAK, ANCAK AŞAĞIDA BELİRTİLENLERDEN UZUN

OLMAYACAKTIR:

1. MAKİNE MAHALLERİNDE 15 M.

2. DİĞER MAHALLERDE VE AÇIK GÜVERTELERDE 20 M.

3. MAKSİMUM GENİŞLİĞİ 30 M. Yİ GEÇEN GEMİLERDEKİ AÇIK GÜVERTELERDE

25 M. HER HORTUM ONAYLI TİPTE KAPLİNLERLE, BİR NOZUL VE BİR KAPLİN

ANAHTARI İLE DONATILMALIDIR. YANGIN HORTUMLARI,

NOZULLARI TAKILI OLARAK, HORTUM BAĞLANTI YERİNE YAKIN VE HER

ZAMAN YANINA KOLAYLIKLA YAKLAŞILABİLEN YERLERDE BULUNMALIDIR.

A.KULLANILDIKTAN SONRA:

TEMİZLENMELİ, KURUTULMALI VE İÇİNDEKİ SU BOŞALTILMALIDIR. YANGIN

OLAYI DIŞINDA GÜNLÜK İŞLER İÇİN KULLANILMAMALIDIR. HORTUMLAR

RUTUBETLİ, ASİTLİ VE PETROL TÜREVİ ÜRÜNLERİN BULUNDUĞU

ORTAMLARDA MUHAFAZA EDİLMEMELİDİR. YAĞLANMIŞ, BOYANMIŞ İSE

TEMİZLENMELİDİR.

B. HAFTALIK BAKIMLARINDA:

HORTUMLARIN DOĞRU KATLANIP KATLANMADIĞI, PLANLI YERLERİNDE

OLUP OLMADIKLARININ KONTROLÜ YAPILIR. YEDEK HORTUMLARIN

BULUNDUĞU YERLER HAVALANDIRILIR.

72

C. AYLIK BAKIMLARINDA:

HORTUMLARIN KONTROLÜ İLE DELİK VE YIRTIK OLUP OLMADIĞI TESPİTİ

YAPILIR. KAT YERLERİ DEĞİŞTİRİLİR, BİR AY SÜREDE KULLANILMAYAN

HORTUMLARIN İÇİNDEN TATLI SU GEÇİRİLİR.

D. ALTI AYLIK BAKIMLARINDA:

DEVREYE BAĞLANIR VE 5 DAKİKA SÜRELİ BASINCA TABİİ TUTULARAK

KAÇIRIP KAÇIRMADIĞI KONTROLÜ YAPILIR.

YANGIN İSTASYONU

D. YANGIN HORTUM KAPLİNLERİ:

KAPLİNLER HORTUMLARI BİRBİRİNE VEYA VALFLARA BAĞLAMAK ÜZERİNE

KULLANILAN APARATLARDIR.

KAPLİN

E. NOZULLAR:

BÜTÜN NOZULLAR ONAYLANMIŞ ÇİFT FONKSİYONLU (

YAĞMURLAMA/PULVARİZE, JET/ SOLİT VE KAPATILABİLEN ) TİPTE

OLACAKTIR. ( 1/2, 5/8, 3/4 PUS ) ÇAPLARINDA VEYA BUNLARA YAKIN

OLACAKTIR. NOZULLAR (YAĞMURLAMA/PULVARİZE, JET/ SOLİT ) SU

HARİCİNDE YÜKSEK BASINÇLA YAĞMURLAMA YAPARLAR, ALÇAK BASINÇTA

SU PERDESİ OLUŞTURURLAR.

NOZULDAN ÇIKAN FARKLI SUYUN KARŞILAŞTIRILMASI:

100 LB/PUS2 BASINÇTAKİ SU 1,5 PUS2 ÇIKIŞLI SOLİD SU İLE 30M.MESAFEYE

ULAŞIR. 360LT. SU HARCAR.

100 LB/PUS2 BASINÇTAKİ SU 1,5 PUS2 ÇIKIŞLI YÜKSEK BASINÇ PULVARİZE SU

İLE 5M. MESAFEYE ULAŞIR.235LT. SU HARCAR. ( 3M. ÇAPINDA SU PERDESİ )

OLUŞUR.

100 LB/PUS2 BASINÇTAKİ SU 1,5 PUS2 ÇIKIŞLI ALÇAK BASINÇ PULVARİZE İLE

2.5M. MESAFEYE ULAŞIR.165 LT. SU HARCAR. ( 5M. ÇAPINDA SU PERDESİ )

OLUŞUR.

73

NOZUL

F. YANGIN VALFLARI:

TİCARET GEMİLERİNDE GENEL OLARAK 1,5 – 2,5 PUSLUK YANGIN VALFLARI

KULLANILIR.

VALF BASINÇLARI:

YOLCU GEMİLER İÇİN:

4.000 GROS TON VE DAHA YUKARI 0,40 N/MM2

4.000 GROS TONDAN AŞAĞI 0,30 N/MM2

YÜK GEMİLER İÇİN:

6.000 GROS TON VE DAHA YUKARI 0,27 N/MM2

6.000 GROS TONDAN AŞAĞI 0,25 N/MM2

74

G. VALF SÜZGEÇLERİ:

PİSLİKLERİN NOZULLARI TIKAMASINI ÖNLER.

H. GEYTLER:

VALF VE HORTUMLARA BAĞLANARAK İKİ VEYA ÜÇ ÇIKIŞ ALINMASINI

SAĞLAR.

J. ULUSLAR ARASI SAHİL BAĞLANTISI:

( İNTERNATONAL SHORE CONNECTİON )

GEMİ YANGIN DEVRESİNE GEMİ DIŞINDAN SU ALABİLMEK İÇİN KULLANILAN

BAĞLANTIDIR.

A. 500 VE DAHA FAZLA GROSS TONAJLI GEMİLER İÇİN EN AZ BİR U.S.B

OLMALIDIR.

B.GEMİNİN HER İKİ YANINDA DA KULLANILABİLECEK ÖZELLİKTEKİ BİR

BAĞLANTIYI SAĞLAMAYA UYGUN DONANIM BULUNACAK.

C. BAĞLANTI 10,5 KG/CM2 VEYA 150 LB/PUS2 BASINCA DAYANIKLI

OLACAKTIR.

D.U.S.B FLENÇLERİN STANDART BOYUTLARI BU KONUDA VERİLEN TABLO

DEĞERLERİNE UYGUN OLACAKTIR.

MİNİMAX RENK KODLARI

MİNİMAXIN CİNSİ MİNİMAXIN RENGİ

SULU MİNİMAXLAR KIRMIZI

CO2

SİYAH

KÖPÜK ( FOAM ) KREM/SARI

KURU. K.T MAVİ

ALTERNATİF GAZLAR YEŞİL

ÖZEL TİP K.K.T

MAVİ-BEYAZ BANT

STANDARTLARA GÖRE YANGIN SÖNDÜRÜCÜLERİN GÖVDELERİNİN

%5’İ RENKLERİNE GÖRE AYRI AYRI İŞARETLENMİŞ OLMALIDIR.

75

TAŞINABİLİR/SEYYAR YANGIN SÖNDÜRME TEÇHİZATI:

TANITIM:

YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER İLK SIRADA BULUNAN SAVUNMA YÖNTEMİDİR.

ÇOĞU YANGINLARIN UFAK BAŞLANGIÇLARI BULUNUR. YANGIN

SÖNDÜRÜCÜLERİN ANA AMACI YENİ BAŞLAYAN YANGINA BÜYÜMEDEN

VEYA ANA YANGIN DONANIMLARINI KULLANIMINA GEREK KALMADAN

KONTROL ALTINA ALMAKTIR. YENİ BAŞLAYAN YANGINLARA TAŞINABİLİR

VEYA TAŞINAMAZ YANGIN SÖNDÜRÜCÜLERLE MÜDAHALE EDİLEBİLİR.

TAŞINABİLİR:

TAŞINABİLEN YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER TAM OLARAK DOLDURULDUĞUNDA

23 KG ’DAN AĞIR OLMAMALIDIR. ÇÜNKÜ BİR İNSAN ANCAK MAKSİMUM BU

AĞIRLIKTAKİ BİR YANGIN SÖNDÜRÜCÜYÜ ETKİN OLARAK

KULLANILABİLMEKTEDİR.

SEYYAR:

BU TİP YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER TAŞINABİLENLERDEN DAHA AĞIRDIRLAR VE

GENEL OLARAK TEKERLEKLİ BİR TAŞIYICININ ÜZERİNE MONTE EDİLİRLER.

YANGINA MÜDAHALE ANINDA SÖNDÜRÜCÜYÜ SÜREKLİ HAREKET ETTİRMEK

DURUMUNDA KALMAMAK İÇİN, BU SÖNDÜRÜCÜYE YAKLAŞIK

4–6 METRE’LİK HORTUM YERLEŞTİRİLMEKTEDİR.

ÖZELLİKLERİ:

1. İÇ BASINÇ ETKİSİ İLE DIŞARIYA ÇIKARILABİLEN VE YANGINA DOĞRU

YÖNELTİLEN, SÖNDÜRME MADDESİ İÇEREN BİR CİHAZDIR. BU BASINÇ,

DEPOLANABİLİR VEYA BİR KİMYASAL REAKSİYONLA YA DA KARTUŞTAN

GAZIN BOŞALTILMASI İLE ELDE EDİLİR.

2. GEMİ YANGIN PLANINDA BULUNMASI GEREKEN TAŞINABİLİR VE SEYYAR

YANGIN SÖNDÜRÜCÜLERİN YERLERİ BELİRLENMELİ VE DEPOLARDA UYGUN

MİKTARDA YEDEKLENMELİDİR.

3. 23KG. DAN DAHA FAZLA AĞIRLIĞA SAHİP OLMAYAN CİHAZLARDIR.

KAPASİTELERİ 13,5 LT. DEN FAZLA, 9 LT. DEN AZ OLMAYACAKTIR.

4.TARİFLERDE YER ALAN ( SÖNDÜRME ARACI ) YANGIN SÖNDÜRME ETKİSİNE

SAHİP SÖNDÜRÜCÜ İÇEREN MADDEDİR.

5. SÖNDÜRÜCÜ DOLUMU SÖNDÜRÜCÜDE BULUNAN SÖNDÜRME MADDESİNİN

KÜTLESİ YÂDA HACMİDİR. SU YÂDA KÖPÜK NORMAL OLARAK HACİMLE

( LİTRE ) , DİĞER SÖNDÜRÜCÜLER KÜTLE ( KG. ) İLE İFADE EDİLİRLER

6. SÖNDÜRÜCÜLER KURAL GEREĞİ BAZI BİLGİLERİ AÇIK OLARAK İÇERECEK

ŞEKİLDE MARKALANMALIDIR.

A. İMALATÇI ADI.

B. UYGUN OLDUĞU YANGIN ÇEŞİDİ.

C. ÇEŞİDİ VE MİKTARI.

D. ONAYLI DETAYLAR.

E. KULLANMA VE YENİDEN DOLUM İÇİN TEKNİK TALİMATLAR ( ÇALIŞTIRMA

TALİMATLARININ RESİMLİ OLMASI TAVSİYE EDİLİR )

F. İMAL YILI.

G. SICAKLIK SINIRLARI.

H. TEST BASINCI.

76

7. SÖNDÜRÜCÜLER İMALATÇI FİRMANIN TALİMATLARINA GÖRE PERİYODİK

OLARAK KONTROL EDİLMELİ VE BAKIM / TUTUMLARI YAPILMALIDIR.

8. KONTROLLER KAYITLARDA MUHAFAZA EDİLMELİDİR. YENİDEN DOLUM İLE

İLGİLİ TALİMATLAR (SERTİFİKALAR) İMALATÇI FİRMA TARAFINDAN

SAĞLANMALIDIR.

A. CO2 Lİ SÖNDÜRÜCÜLER:

AMAÇ: B & C SINIFI YANGINLARDA VE ELEKTRİK BULUNAN YERLERDE

KULLANILIR.

YAPIM: 56 BAR BASINÇLI AĞIR SİYAH VEYA SİYAH BANTLI KIRMIZI RENKLİ

ÇELİK TÜPLERE DOLDURULUR. YÜKSEK BASINÇ HORTUMU VE NOZUL İLE

GAZIN ÇIKMASI SAĞLANIR.

KULLANMA YÖNTEMİ: ATEŞİN ÜZERİNE TUTULUR, ATEŞE ÇAPRAZ VE HIZLI

BİR ŞEKİLDE SÜPÜRME İŞLEMİ YAPILIR. BU ŞEKİLDE ATEŞİN HAVA İLE

BESLENMESİ ENGELLENİR VE HAVANIN CO2 İLE YER DEĞİŞTİRMESİ

SAĞLANIR.

SÜRE: 30 SANİYE.

FIRLATMA: 2 METRE.

AVANTAJLARI: ELEKTRİK YANGINLARINDA GÜVENLE KULLANILABİLİR,

EKİPMANLARA ZARAR VERMEZ.

DEZAVANTAJLARI: ÜRETTİĞİ YOĞUN BUHAR GÖRÜŞÜ ENGELLER,

UYGULAMA SIRASINDA ÇOK SES ÇIKMAKTADIR, BOĞUCU ETKİSİ VARDIR.

GÖVDESİ 3000 LB/PUS2 BASINCA DAYANIKLI ÇELİK DEPOLAR İÇİNDEKİ

CO2 GAZI 850 LB/PUS2 BASINÇ ÜRETİR.( DOLUM SICAKLIĞI 20 C°. DERECEDİR. )

SICAKLIK KARŞISINDA BASINÇ ARTMASI İLE TÜPÜN İNFİLAK ETMESİNİ

ÖNLEMEK İÇİN:

A. SİLİNDİR HACMİNİN % 68 İ KADAR DOLDURULUR.

B. EMNİYET VALFI VARDIR.

C. SICAK ALANLARDA ( 60 C°.DERECE ÜSTÜNDE ) BULUNAN TÜPLERİN

İÇİNDEKİ CO2 GAZI % 10 U KADAR BOŞALTILMALIDIR.

77

B. KURU KİMYEVİ TOZLU SÖNDÜRÜCÜLER:

AMAÇ: A, B, C & D SINIFI, ELEKTRONİK EKİPMANLARIN BULUNDUĞU,

YÜKSEK RİSKLİ YANGINLARDA KULLANILIR.

YAPIM: MAVİ VEYA MAVİ ŞERİTLİ KIRMIZI RENKTE; TOZ ÇIKIŞINI

SAĞLAYABİLMEK İÇİN ÖZEL BİR HORTUMU BULUNMAKTADIR. TOZ İÇERİĞİ

KULLANIMA GÖRE DEĞİŞKENLİK GÖSTERMEKTEDİR.

NORMAL KULLANIM: SODYUM /POTASYUM BİKARBONAT

ÖZEL KULLANIM: MONNEX, T.E.C, TRİBOKSİMETAKSİN

KULLANMA YÖNTEMİ: HORTUM YAKLAŞTIRILIR VE YÜZEYİN ÜZERİ

SÜPÜRÜLÜR.

SÜRE: 12 SANİYE.

FIRLATMA: 5 METRE.

AVANTAJLARI: ALEVİ HIZLI ÇÖKERTEBİLİR, ZİNCİRLEME REAKSİYONU

OLUŞMASINI ENGELLER.

DEZAVANTAJLARI: SOĞUTUCU ETKİSİ BULUNMAMAKTADIR, YENİDEN

ALEVLENMEYE SEBEP OLABİLİR, KISA ÖMÜRLÜDÜR, BİRİKTİĞİ YERLERDE

TOKSİTTİR, KİRLİLİK YARATIR.

KURU KİMYEVİ TOZLU SÖNDÜRÜCÜLER TÜP İÇİNDE BULUNAN SODYUM

BİKARBONAT, AMONYUM FOSFAT VE AMONYUM SÜLFAT TOZLARININ İTİCİ

GAZ YARDIMI İLE DIŞARI SÜRÜLMESİ PRENSİBİYLE ÇALIŞI

78

ÜÇ TİPİ VARDIR:

1. TİP: SÖNDÜRÜCÜ İÇİNDE, TÜPTE BULUNAN İTİCİ GAZIN SÖNDÜRÜCÜ İÇİNE

YAYILIP KURU KİMYEVİ TOZU SÜRMESİ SAĞLANIR.

2. TİP: İTİCİ GAZ SÖNDÜRÜCÜNÜN DIŞINA DEPOLANDIRILMIŞTIR. BU

DEPODAKİ VALF AÇILARAK GAZIN SÖNDÜRÜCÜ İÇİNE YAYILMASI VE KURU

KİMYEVİ TOZU DIŞARI ATMASI SAĞLANIR.

3. TİP: GAZ, KURU KİMYEVİ TOZLA BİRLİKTE SÖNDÜRÜCÜ İÇİNDE

DEPOLANMIŞTIR. BU DEPODAKİ VALF AÇILARAK GAZ VE KURU KİMYEVİ

TOZUN DIŞARI ATILMASI SAĞLANIR.

D. KÖPÜKLÜ ( FOAM ) SÖNDÜRÜCÜLER: AMAÇ: B SINIFI YANGINLARDA KULLANILIR (MAKİNE DAİRELERİ, BOYA

AMBARLARI, YANICI SIVILARDA)

YAPIM: PASTEL KREM RENKTE VEYA KIRMIZI RENKLİ, PASTEL KREM

ŞERİTLİ; MUHTEVİYATI SU İLE KÖPÜK KONSANTRESİNİN KARIŞIMIDIR.

KÖPÜK, YANICI MADDENİN ÜSTÜNÜ KAPATARAK, 3 YOLLA YANGINI

SÖNDÜRÜR.

YANAN BUHAR VE SIVI YÜZEYİ ARASINDAKİ YANICI OLMAYAN TABAKA

MEYDANA GETİREREK.

SÜSPANSİYON İÇİNDE SU İLE SIVI YÜZEYİNİ SOĞUTARAK.

HAVANIN GİRİŞİNİ ENGELLİYEREK.

SÜRE: 1 DAKİKA

FIRLATMA: 4 METRE

AVANTAJLARI: KÖPÜK YÜZEYİ KAPLIYARAK YENİDEN ALEVLENMEYİ

ENGELLER.

DEZAVANTAJLARI: YETERSİZ VEYA LİMİTLİ MİKTARDA BULUNMASI, MALA

ZARAR VERMESİ, ELEKTRİK İLETKENLİĞİ.

KÖPÜKLÜ SÖNDÜRÜCÜLER TÜP İÇİNDEDİR. SU / FOAM KONSANTRESİ

KARIŞIMINI CO2 GAZI YARDIMI İLE DIŞARIYA PÜSKÜRTMESİ ŞEKLİNDE

ÇALIŞIR. ÜÇ TİP VARDIR:

1.TİP: İTİCİ GAZ SÖNDÜRÜCÜNÜN İÇİNDEDİR. AÇILDIĞINDA DEPOLANMIŞ

KONSANTREYİ SU İLE KARIŞTIRIP KÖPÜK OLUŞTURARAK DIŞARI ATAR.

2. TİP: İTİCİ GAZ SÖNDÜRÜCÜNÜN DIŞINDADIR.

79

3. TİP: AL2 ( SO4 )2 VE NAHCO3 AYRI KAPLARDA BULUNUR. BU İKİ MADDE

KARIŞTIRILARAK KİMYASAL REAKSİYON SONUCU CO2 VE KÖPÜK OLUŞUR.

SÖNDÜRÜCÜ İÇİNDE 1/20 ORANINDA KÖPÜK KONSANTRESİ, 19/20 ORANINDA

SU BULUNUR.

E. SULU SÖNDÜRÜCÜLER:

TÜP İÇİNDEKİ SUYUN İTİCİ GAZ YARDIMI İLE DIŞARI SÜRÜLMESİ İLE ÇALIŞIR.

AMAÇ: A SINIFI YANGINLARDA KULLANILIR.( YAŞAM VE YÜK BÖLMELERİ )

YAPIM: KIRMIZI RENKTE; MUHTEVİYAT GAZ KARTUŞUNDAN VEYA

BASINÇLANDIRILMIŞ TÜPTE STOKLANABİLİR.

KULLANMA YÖNTEMİ: İĞNEYİ ÇIKARTIN VE MÜMKÜNSE TEST EDİN, YANGINA

TAŞIYIN, GÜVERTE GİBİ BİR YERE YERLEŞTİRİN, HORTUMU ALIN VE YANGINI

HEDEFLEYİN, SÖNDÜRÜCÜYÜ KULLANIN VE SICAK BÖLGEYİ SOĞUTUN.

SÜRE: 1 DAKİKA.

FIRLATMA: 6 METRE.

AVANTAJLARI: BOL BULUNMASI, İYİ SOĞUTMA EKTİSİ.

DEZAVANTAJLARI: ELEKTRİK İLETKENLİĞİ, YÜKE ZARAR VEREBİLİR.

TAŞINABİLİR/ SEYYAR YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER, BOŞALTILDIĞI ZAMAN

SONRAKİ KULLANIMI İÇİN DOLDURMA KİT VE APARATLARI YARDIMI İLE BİR

SONRAKİ KULLANIM İÇİN HAZIRLANIR.

HAZIRLIĞIN YAPILIŞI:

1. SİLİNDİRDEKİ BASINCI GİDERMEK İÇİN TUTAMAÇ GEVŞETİLİR.

2. ÜST KEP KARTUŞLA BERABER ALINIR.

3. SİLİNDİR TEMİZLENİR, KOROZYON KONTROLÜ YAPILIR.

4. SİLİNDİR BASINÇ TESTİNİN SERTİFİKASINDA BELİRTİLDİĞİ ZAMAN İÇİNDE

YAPILDIĞI KONTROL EDİLİR.

5. ÇIKIŞ BORUSU VE NOZULUNUN TEMİZ OLDUĞU KONTROL EDİLİR.

6. TETİK VALFIN SERBEST OLARAK ÇALIŞTIĞI VE SIZMAZLIK KONTROL

EDİLİR.

7. SÖNDÜRÜCÜ MADDE KONULDUKTAN SONRA, BAŞLIK DONATILIR VE

EMNİYET PİMİ TAKILIR.

8. SİLİNDİRE YENİ DOLUM TARİHİ YAZILIR.

9. SÖNDÜRÜCÜ YERİNE KONUR VEYA DEPOYA KALDIRILIR.

80

DENETİM VE TESTLERİ:

DENETİM

GAZ KARTUŞLARI ( BÜTÜN TİPLERİ SU, KÖPÜK VE KURU TOZ)

SENEDE EN AZ BİR KERE UYGUN YETERLİLİKTEKİ KİŞİLER TARAFINDAN

YAPILMALIDIR.

YANGIN SÖNDÜRÜCÜNÜN GÖVDESİNİ KONTROL EDİLMELİDİR. BOYASI VE

KULLANIM TALİMATLARI OKUNAKLI OLMALIDIR.

ÜSTÜ YAVAŞÇA ÇIKARTILMALIDIR.

KARTUŞUN İÇERSİNDEKİ BOŞALTILMALI VE İÇİ İNCELENMELİDİR.

KARTUŞUN KULLANMA SÜRESİNİN GEÇERLİ OLUP OLMADIĞI KONTROL

EDİLMELİ, KARTUŞ BOŞALTILARAK TARTILMALI, TARTILAN DEĞER İLE

KARTUŞ ÜZERİNDEKİ DEĞERLERİN AYNI OLUP OLMADIĞI İNCELENMELİDİR.

DENETİM SONUÇLARI SERVİS ÇİZELGELERİNE KAYIT EDİLMELİDİR.

DEPOLANMIŞ BASINÇ ( BÜTÜN TİPLER)

SENEDE EN AZ BİR KERE UYGUN YETERLİLİKTEKİ KİŞİLER TARAFINDAN

YAPILMALIDIR.

AĞIRLIĞI SERVİS TABELALARINDAKİ DEĞERLERLE KARŞILAŞTIRILARAK

KONTROL EDİLMELİDİR. %10’DAN DAHA FAZLA KAYIP VARSA SÖNDÜRÜCÜ

YENİDEN DOLDURULMALIDIR.

YANGIN SÖNDÜRÜCÜNÜN GÖVDESİNİ KONTROL EDİLMELİDİR. BOYASI VE

KULLANIM TALİMATLARI OKUNAKLI OLMALIDIR.

BASINÇ GÖSTERGESİ İNCELENMELİ, İŞLETİM ARALIĞI İÇERİNDE OLUP

OLMADIĞI KONTROL EDİLMELİDİR.

GÜVENLİK PİMİ KONTROL EDİLMELİ, HORTUMLARIN DURUMUNUN İYİ OLUP

OLMADIĞINA BAKILMALIDIR

DENETİM SONUÇLARI SERVİS ÇİZELGELERİNE KAYIT EDİLMELİDİR.

81

BOŞALTMA TESTİ

BOŞALTMA ARALIĞI

5 YILDA BİR

SU ( BÜTÜN TİPLER)

KÖPÜK

TOZ ( GAZ KARTUŞ)

TOZ ( DEPOLANMIŞ BASINÇLI VANA )

NOT: 20 YILDAN UZUN SÜREDİR BOŞALTMA İŞLEMİ YAPILIYORSA, BOŞALTMA

İŞLEMİ 5 YILDAN ÖNCE YAPILMALIDIR.

F.YANGIN BATTANİYESİ:

YAĞ TAVASI YANGINLARINDA OLDUĞU GİBİ SIVI YANICILARIN BULUNDUĞU

KAPLARDAKİ YANGINLARDA YANGIN BATTANİYESİNİN KULLANILMASI

UYGUN YÖNTEM OLARAK KABUL EDİLMEKTEDİR.

BATTANİYENİN ÜST KENARI ELLE KORUMAK AMACI İLE ELLERİN ÜZERİNDEN

GERİYE DOĞRU KATLANIR. KOLLAR YANA DOĞRU AÇIK OLARAK BATTANİYE

YÜZÜ, SICAK IŞIMASI VE ALEVDEN KORUYACAK BİÇİMDE ÖNDE TUTULUR.

SONRA ÖNE ADIM ATILIR VE BATTANİYE ALEVİN ÜZERİNDEN İLERİYE VE

YANGININ GERİSİNE DOĞRU BATTANİYENİN YANAN SIVIYA DALMASINI

ÖNLEMEK AMACI İLE UZATILIR VE YANGIN ÖRTÜLEREK AŞAĞI DOĞRU

FIRLATILIR.YANGIN BATTANİYESİ İLE ÖRTÜLMESİNDEN SONRA

,

YANAN YERİN ALTINDA ATEŞ VE ISI KAYNAĞI VARSA BU KAYNAK

KAPATILARAK YANGININ ÇIKTIĞI YER SOĞUTULMAYA BIRAKILIR.

BATTANİYE ZAMANINDAN ÖNCE YERİNDEN KALDIRILIRSA, TUTUŞMAYA

YETERLİ OLACAK SICAKLIK NEDENİ İLE YANGIN YENİDEN BAŞLAYABİLİR.

82

83

KİŞİSEL DONANIM:

1. SU GEÇİRMEZ, ISI VE BUHARDAN DERİYİ KORUYAN MADDEDEN YAPILMIŞ

KIYAFET.

2. ELEKTRİK VE SU GEÇİRMEYEN, ISIYA DAYANIKLI ELDİVEN VE ÇİZME.

3. AYDINLATMA ARACI ( EN AZ 3 SAAT ENERJİ VEREN )

4. BİR BALTA.

5. YANMAZ CAN HALATI. YANGIN KIYAFETLERİNDE HER NEFES APARATI İÇİN

YANMAZ

CANKURTARAN HALATI OLMALI VE BU HALAT YAKLAŞIK 30 M

UZUNLUĞUNDA VE 5 DAKİKA 3,5 KN’LUK STATİK YÜKLE TEST EDİLMİŞ

OLMALIDIR.

6. HAVA TÜPÜ VE MASKESİ ( YEDEK TÜPÜ İLE )

7. KORUYUCU BAŞLIK.

GİYSİLER 5- 7,5 KG. AĞIRLIĞINDA ALÜMİNYUM KAPLANMIŞ METAL

ALAŞIMDIR.

KULLANILAN TÜPÜN KAPASİTESİ 1200 LT. ÇALIŞMA BASINCI 120 BAR.

ÇALIŞMA SÜRESİ

30 DAKİKA’ DIR. HAVA TÜPÜ İÇİNDE FİLTRE EDİLMİŞ KURU HAVA BULUNUR.

84

GEMİLERDE GENELLİKLE 1240 LT’LİK VE 31 DK’LIK TÜPLER KULLANILIR.

HAVA TÜPÜ, BİR HORTUM YARDIMIYLA GERİ DÖNDÜRMEZ BASINÇ

DÜŞÜRÜCÜ VALFA BAĞLIDIR. BU VALF TÜP BASINCINI 6-11 BAR ARASI BİR

BASINCA DÜŞÜREREK, YİNE BİR LASTİK HORTUM YARDIMI İLE MASKENİN

ÜSTÜNDE BULUNAN VALFA GÖNDERİR. BU VALF YÜKSEK VE ALÇAK BASINÇ

HAVA DÜŞÜRÜCÜLERE SAHİPTİR. MASKENİN ÖNÜNDE BULUNAN VALFLAR

DAKİKADA 250LT. HAVAYI BOŞALTIR. MASKE ISIYA DAYANIKLI VE SU

GEÇİRMEZ MADDEDEN YAPILMIŞTIR. MAKSİMUM GÖRÜŞ SAĞLAYAN BİR

CAMI VARDIR. MASKE İKİ BÖLÜMDÜR. BİRİNCİ BÖLÜMÜ KONUŞMA BÖLÜMÜ,

İKİNCİ BÖLÜM İSE BİR İÇ KORUYUCU OLUP KARBONDİOKSİTİN MASKE İÇİNE

YAYILMASINI ÖNLER. SİSTEMDE AYRICA TÜP BASINCINI GÖSTEREN GEYÇ İLE

GAZIN AZALDIĞINI BİLDİREN SESLİ UYARI VARDIR. BU SESLİ UYARI

BAŞLADIKTAN SONRA TÜP 10 DK. DAHA KULLANILABİLİR.

TÜPÜN EMNİYETLE KULLANILMASI HESABI:

BASINÇ ALTINDAKİ

HAVANIN HACMİ ( LT )

EMNİYETLE KULLANMA SÜRESİ = EMNİYET

SÜRESİ

40

1200 LT. LİK TÜP İÇİN: E.K.S =1200/ 40 –10 = 20 DAKİKA’DIR.

85

SOLUNUM AYGITLARI İLE İLGİLİ BİLGİLER; AŞAĞIDA BELİRTİLEN BİÇİMDE,

HİÇBİR SİLİNME OLMADAN BİLGİ KARTLARINA YAZILIR.

DİĞER BİLGİLER

İÇERİDE KALINACAK SÜRE

SOLUNUM AYGITLARI TAKARAK YANGIN İLE MÜCADELEYE

GÖNDERİLENLERİN KARTLARININ ÜZERİNE AŞAĞIDA BELİRTİLEN BİLGİLER

YAZILIR. BU BİLGİLERİ YAZMA SORUMLULUĞU YANGIN ALANINA GİRİŞ YERİ

KONTROL ZABİTİNE AİTTİR.

SOLUNUM AYGITLARININ ALARMLARININ ÇALMA ZAMANLARI KONTROL

ÇİZELGESİNDEN SAPTANIR.

86

TENEFFÜS CİHAZI ÜÇ ANA PARÇADAN OLUŞMUŞTUR:

1.MASKE

MASKE İNSAN YÜZÜNÜ DIŞ ETKİLERDEN KORUR. MASKENİN İÇİNDE İKİNCİ

BİR KÜÇÜK MASKE BULUNUR, BUNA İÇ MASKE DENİR. İÇ MASKE ALICI VE

VERİCİ VENTİLLERİ VASITASIYLA TÜPTEN TEMİZ HAVA ALMAMIZI VE

ALDIĞIMIZ HAVANIN FAZLASINI DIŞARI VERMEMİZİ VE BUĞULANMAMASINI

SAĞLAR.

MASKE SIRTLIK

ÇELİK ŞİŞE (TÜP)

MASKENİN PARÇALARI (BAĞLARI)

TAŞIMA BAĞI.

TEPE BAĞI.

ŞAKAK BAĞLARI.

ÇENE BAĞLARI.

MASKE TAKILMADAN ÖNCE BAĞLARI GEVŞETİLİR VE YÜZE GEÇİRİLİR. ÖNCE

TEPE BAĞI ÇEKİLEREK SIKIŞTIRILIR, SONRA SAĞDA VE SOLDA BULUNAN

ŞAKAK BAĞLARI, DAHA SONRADA ÇENE BAĞLARI AYNI ANDA ÇEKİLEREK

SIKIŞTIRILIR. BU İŞLEM YAPILDIKTAN SONRA ELİMİZİN AVUÇ İÇİ İLE NEFES

ALDIĞIMIZ KISMI KAPATARAK MASKENİN YÜZÜMÜZE TAM OTURUP,

OTURMADIĞINI KONTROL EDERİZ. ŞAYET HAVA ALMIYORSAK MASKEYİ İYİ

TAKMIŞIZ DEMEKTİR. BU İŞLEM BİTTİKTEN SONRA TÜPÜN VALF’İ AÇILIR,

AKCİĞER OTOMATİĞİ MASKEYE BAĞLANIR. TENEFFÜS TÜPTEN YAPILIR.

87

2. SIRTLIK

ERGONOMİK BİR YAPIYA SAHİP OLDUĞUNDAN CİHAZIN SIRTIMIZA İYİCE

YERLEŞMEMİZİ SAĞLAR. TÜP İÇERSİNDEKİ HAVA KULLANILDIKÇA BASINÇ

DÜŞECEKTİR, BASINCIN DÜŞMESİ İLE TÜP SOĞUYACAKTIR. SIRTLIK SOĞUĞUN

DİREK VÜCUDUMUZLA TEMASINI KESEREK SOĞUĞUN VERECEĞİ ZARARI DA

ÖNLEYECEKTİR.

3.ÇELİK ŞİŞE (TÜP)

YANGINLARDA VE GEREKLİ OLAN YERLERDE KULLANILMAK ÜZERE

İÇERSİNE MUHTELİF

BASINÇLAR ALTINDA HAVA DEPO EDİLİR.

EEBD (EMERGENCY ESCAPE BREATHING APPARATUS)

BÜTÜN GEMİLER EN AZ İKİ ADET EEBD YAŞAM MAHALİNDE

BULUNDURMALIDIR. BÜTÜN GEMİLERİN

MAKİNE DAİRESİNDE KOLAYCA KULLANILABİLECEK ŞEKİLDE VE YANGIN

ANINDA KOLAYCA BULUNABİLECEK

AÇIKÇA GÖRÜLEBİLEN BİR YERDE BULUNACAKTIR.

YERLERİ YANGIN PLANINDA GÖSTERİLECEKTİR. SADECE YANGIN ANINDA

KAÇIŞTA KULLANILACAKTIR.

BASKA BİR AMAÇ İÇİN KULLANILMAYACAKTIR. KULLANMA SÜRESİ

10 DAKİKA İLE SINIRLANMIŞTIR.

EEBD BİR ADET TÜM BAŞI KAPLAYAN MASKEYE SAHİP OLACAKTIR. BU

MASKE GÖRÜŞÜ ENGELEMEYECEK BİR MADDEDEN YAPILACAKTIR VE

SICAKLIKTAN VE ALEVDEN ETKİLENMİYECEKTİR. YÜZÜ; GÖZLERİ, BURUN VE

AĞZI KAPAYACAKTIR. HAND FREE BİR SEKİLDE TAŞINABİLECEKTİR.

TEHLİKELİ ATMOSFERDE GİYİLEBİLECEK ŞEKİLDE KULLANIMI BULUNDUĞU

YERLERDE BELİRTİLECEK, PERSONEL BUNUN

EĞİTİMİNİ ALACAKTIR. ÖZELLİKLE PERSONELİN KAÇIŞ YOLU ÜZERİNDE

BULUNDURULACAKTIR.

14. YANGIN SÖNDÜRME SIRASINDA GEMİ DENGESİ:

GEMİ DENGESİ ACİL DURUMLARDA HASSAS OLARAK HESAPLANMA ŞANSINA

SAHİP OLAMAMAKTADIR. BU GİBİ DURUMLARDAKİ TEK AMAÇ YETERLİ

POZİTİF DENGEYİ KORUMAYA ÇALIŞMAK OLACAKTIR. BİRKAÇ SAAT

SÜREBİLECEK KAZALARDA RAKAMSAL BİR TESPİT YARARLI OLACAKTIR.

RAKAMSAL TESPİTİN DOĞRULUĞU ELDEKİ BİLGİ VE YAKLAŞIK

DEĞERLERDEKİ TUTARLILIĞA BAĞLIDIR.

BU TESPİT ÇOK YÖNLÜDÜR VE AŞAĞIDAKİ VARSAYIMLARI

KAPSAMAKTADIR:

EKLENEN SUYUN AĞIRLIĞI. ( GEMİDEN, KIYIDAN, BOTLARDAN VS. )

BOŞALTILAN SUYUN AĞIRLIĞI.( DRENAJ, POMPALAMA )

88

BİR KOMPARTIMANDAN DİĞERİNE AKTARILAN SUYUN AĞIRLIĞI.

BUHARA DÖNÜŞEN SUYUN AĞIRLIĞI.

MALZEME, YÜK GİBİ BÜYÜK BİR KISMI TAMAMEN YANMIŞ VEYA TAHLİYE

EDİLMİŞ KISMIN AĞIRLIĞI.

ALANDA YÜK VARSA EKLENEN SUYUN KG’Sİ.

SERBEST SU YÜZEYİ ETKİLERİ.

ŞARTLAR HAKKINDA YAPILACAK İYİ BİR TAHMİN HERHANGİ BİR TESPİTTEN

DAHA FAYDALIDIR. YAKLAŞIK GZ EĞRİSİ VE BUNA İSTİNADEN DAHA

SONRASI İÇİN YAPILACAK TAHMİN ÇOK ÖNEMLİDİR. DENGE GİTTİKÇE UÇ

NOKTALARA DOĞRU KAYIYORSA VE DOUBLE BATTOM TANKLARA VE

DİĞER ALANLARA BALANS ALMAK MÜMKÜN İSE BU ÇALIŞMA İLK

SAFHALARDA YAPILMALIDIR. MÜMKÜNSE GEREKSİZ BOŞ ALANLAR

ORTADAN KALDIRILMALIDIR. YANGINA YAKIN YAKIT TANKLARI VARSA VE

YANGIN ALANI İÇİN TEHLİKELİ İSE BOŞALTMAK YERİNE TANKINI

DOLDURMAK BUHARI VE SERBEST ALANI ORTADAN KALDIRACAKTIR.

GÜVERTE DELİKLERİNİN VE DRENAJLARIN TEMİZ OLMASINA ÖZEN

GÖSTERİLMELİDİR. PEK AZ GEMİDE SU TAHLİYESİNDE KULLANILAN

PORTATİF TEÇHİZATLAR BULUNMAKTADIR. BU TÜR TEÇHİZAT ARASINDA

VENTURİ PRENSİBİ İLE ÇALIŞAN EJEKTÖRLER VEYA PORTATİF POMPALAR

VARDIR. SALLANMA VE YANA YATMA ARASINDA YAPILACAK AYIRIM

ÖNEMLİDİR. YAPILACAK ÇALIŞMALAR SALLANAN BİR GEMİNİN DAHA KÖTÜ

DURUMLARA DÜŞMESİNE VE AĞIR ŞARTLARIN ORTAYA ÇIKMASINA NEDEN

OLABİLİR.

BELLİ BİR AÇI İLE YATAN GEMİDE, GEMİYİ HAREKET ETTİRİLMEDEN DENGE

KAYBI NEDENİYLEMİ SALLANDIĞINI VEYA HATALI YÜKLENMESİ

NEDENİYLEMİ YANA YATTIĞINI TESPİT ETMEK GÜÇTÜR. LİMAN

KOŞULLARINDA YANGINA KARŞI MÜCADELE EDİLİRKEN MG Yİ BİLİNMEDEN

EĞİMİNİN BİR SALLANTI VEYA YANA YATMA MI OLDUĞUNA YÂDA YANGINA

KARŞI KULLANILAN SUDAN MI KAYNAKLANDIĞINA KARAR VERMEK

OLDUKÇA GÜÇTÜR. DENİZDE GEMİNİN HAREKETİNE GÖRE İÇİNDE

BULUNULAN DURUMU SAPTAMAK DAHA KOLAY OLACAKTIR.

ACİL DURUM VERİLERİ VE GEMİ TALİMLERİ:

YANGIN KORUMA YÖNETMELİKLERİNE GÖRE YANGIN KULLANIMI İÇİN

GÜVERTEDE HAZIRLANAN PLANLARIN, BAKIM VE TAKIM ÇALIŞTIRMA

TALİMATLARININ İKİ NÜSHA OLMASI GEREKMEKTEDİR. YANGIN SÖNDÜRME

EĞİTİMLERİ DENİZDE YAPILMAKTA ÇOK NADİR OLARAK DENGE

ALANLARINDA GÖRÜLECEK VE DENGE ARAŞTIRMASI GEREKTİREN BİR

YANGIN OLASILIĞI ALTINDA SINIRLI VERİLERİN SÖZ KONUSU OLDUĞU

GÖRÜLECEKTİR. DETAYLI BİR YANGIN TALİMATI KAPSAMINDA YAPILACAK

ÇALIŞMALAR AŞAĞIDAKİ REHBER BİLGİLER İÇERECEKTİR:

1.KG VE ALAN EBATLARI.

2.DRENAJ DÜZENLEMELERİ VE SON TOPLAMA ALANLARI

3.SU GEÇİRMEZLİK VE GEÇİRGENLİK SINIRLARININ TESPİTİ

( SU GEÇİRGEN KISIMLAR SERBEST SATHIN YAYILMASINA NEDEN

OLURLAR )

4.DİĞER UYGUN TALİMLER.

89

15. KAÇIŞ YOLLARI VE ULAŞILABİLİRLİK:

İÇ VE DIŞ MERDİVENLER, MAKİNE DAİRELERİ DIŞINDA MÜRETTEBATIN

NORMALDE BULUNDUĞU MAHALLERDEN VE TÜM YAŞAM MAHALLERİNDEN

AÇIK GÜVERTELERE, CAN FİLİKA VE CAN SALLARINA DOĞRUDAN KAÇIŞ

YOLLARI OLUŞTURACAK ŞEKİLDE DÜZENLENECEKTİR.

HER SEVİYEDEKİ YAŞAM YERLERİNDE HER BİR SINIRLANDIRILMIŞ MAHAL

VEYA GRUPLARINDAN KAÇIŞI SAĞLAMAK ÜZERE

BİRBİRİNDEN OLABİLDİĞİNCE UZAKTA DÜZENLENMİŞ EN AZ

İKİ KAÇIŞ YOLU SAĞLANACAKTIR.

TEKNENİN YERLEŞİMİ, ANA GÜVERTE ALTINDAKİ

MAHALLERE GİRİLEBİLECEK VE UYGUN KAÇIŞ YOLLARI

SAĞLANACAK TARZDA OLACAKTIR.

YAKIT TANKI VEYA MAKİNE İÇEREN MAHALLERE GİRİŞ, AÇIK BÖLGELERDEN

YAPILACAKTIR. YAKITIN PARLAMA NOKTASI ≥ 55 C° İSE, GİRİŞ KORİDORDAN

OLABİLİR.

MAKİNE DAİRESİ VEYA TANKLARDAN KAÇIŞ VE GİRİŞ KAPORTALARINDA

ENGELLEYİCİ BİR DURUM BULUNMAYACAKTIR.

TEKNENİN MAHAL VE BÖLMELERİNE GİRİLEBİLME, OLASI BİR YANGIN

BAŞLANGICI NOKTASININ BELİRLENMESİNE OLANAK VERECEK TARZDA

OLACAKTIR.

YAŞAMA MAHALLİ OLARAK KULLANILAN TÜM MAHALLERDE, GENEL

OLARAK İKİ ÇIKIŞ BULUNACAKTIR.

MAKİNE DAİRESİ VEYA KUZİNEDE, BİR ÇIKIŞIN YANGIN NETİCESİ KAPANMASI

NEDENİYLE, İKİNCİ BİR ÇIKIŞ GEREKLİDİR. İKİNCİ ÇIKIŞ, BOYUTLARI 450X450

MM. DEN AZ OLMAMAK ÜZERE, KÜÇÜK BİR KAPORTA VEYA AÇIKLIK

ŞEKLİNDEKİ ACİL ÇIKIŞ OLABİLİR.

90

ACİL ÇIKIŞ, ANAHTAR VEYA ALET KULLANILMAKSIZIN, İKİ TARAFTAN DA

KOLAYLIKLA AÇILABİLİR OLMALIDIR.

MAKİNE DAİRESİNDE PERSONEL BULUNDUĞU DURUMLARDA, MAKİNE

DAİRESİNDE, BİRBİRİNE MÜMKÜN OLDUĞU KADAR UZAKTA BULUNAN İKİ

KAÇIŞ OLACAKTIR. BUNLARDAN BİRİ, HER İKİ TARAFTAN DA AÇILABİLEN

KAPORTALI BİR MENHOL VEYA KAPI İLE ANA GÜVERTEYE AÇILACAKTIR.

16.HAVALANDIRMA:

TÜM GEMİDE YETERLİ BİR HAVALANDIRMA SAĞLANACAKTIR. YAŞAMA

MAHALLERİ, MAKİNE DAİRESİ VE/VEYA TANKLARDAN GELECEK DUMAN

VEYA GAZLARA KARŞI KORUNACAKTIR.

MAKİNE DAİRELERİNİN, YAKIT TANKI İÇEREN MAHALLERİN VE KUZİNELERİN

HAVALANDIRILMASINA ÖZEL ÖNEM VERİLECEKTİR.

KUZİNE HAVALANDIRMA KANALLARI İLE GENEL OLARAK YÜKSEK

DERECEDE YANGIN TEHLİKESİ BULUNAN MAHALLERİN HAVALANDIRMA

KANALLARI, ÇELİKTEN YAPILMAYAN VEYA İZOLE EDİLMEYEN YAŞAM VE

SERVİS MAHALLERİNDEN GEÇMEYECEKTİR.

HAVALANDIRMA AÇIKLIKLARI, GEMİNİN MEYİL VE TRİMİ İLE DALGALARIN

ETKİSİ DE GÖZ ÖNÜNE ALINARAK, FAZLA MİKTARDA DENİZ SUYUNUN

GİRİŞİNE YOL AÇMAYACAK ŞEKİLDE DÜZENLENECEKTİR.

MAKİNE, JENERATÖR GRUPLARI VE YAKIT TANK MAHALLERİNİN

HAVALANDIRILMASI:

MAKİNE, JENERATÖR GRUBU VEYA YAKIT TANKLARININ BULUNDUĞU

KAPALI MAHALLER, TUTUŞABİLİR BUHARLARIN BİRİKMESİNİN ÖNLENMESİ,

BUNLARIN AÇIK HAVAYA ATILMASI VE MAKİNEYE GEREKLİ HAVANIN

SAĞLANMASI İÇİN, EN AZINDAN TABİİ OLARAK HAVALANDIRILACAKTIR.

TUTUŞMA NOKTASI ≤ 55 C° OLAN (ÖRNEĞİN; BENZİN) YAKIT

KULLANILDIĞINDA BİR MEKANİK EMME SİSTEMİ BULUNACAKTIR. BU SİSTEM

SADECE BU MAHALLERE HİZMET EDECEKTİR. EMİCİLER, ANA SEVK

MOTORUNUN ÇALIŞMA DEVRESİNE ENERJİ VERİLMESİNDEN EN AZ 3 DAKİKA

ÖNCE ÇALIŞTIRILACAKTIR. BU AMAÇLA, EMİCİLERİN ÇALIŞMASINDAN 3

DAKİKA SONRA MOTORUN ÇALIŞMASININ MÜMKÜN OLMASINI SAĞLAYAN

BİR DÜZEN KONULACAKTIR. SEVK MOTORUNU ACİL DURUMDA ÇALIŞTIRMA

GEREĞİ OLAN HALLERDE, BU DÜZENİ ELLE DEVRE DIŞINA ALMA OLANAĞI

BULUNACAKTIR.

91

17.YANGINLA MÜCADELENİN TEHLİKELERİ:

1. KURU DAMITMA.

2. KİMYASAL REAKSİYONLAR.

3. KAZAN APTEYK YANGINLARI.

4. SU BORULU KAZAN YANGINLARI.

KURU DAMITMA:

YANICI MALZEMENİN YETERSİZ OKSİJENLE YANMASI OLAYINA

KURU DAMITMA ADINI VERİYORUZ.

KURU DAMITMA TEHLİKELERİ:

A. YANGIN KAPALI MAHALDEDİR.

B. ISI YAVAŞ YAVAŞ YÜKSELİR, FAKAT TAM OLMAYAN YANMA VARDIR.

C. AÇIK KISIMLARDAN TEMİZ HAVA İLE BİRLİKTE OKSİJEN GİRİŞİ OLUR VE

PARLAMA MEYDANA GELİR.

D. BU DURUMDA PERSONEL KORUMASIZSA YARALANABİLİR VEYA

YANABİLİR.

KORUNMA VE TEHLİKENİN AZALTILMASI:

A. DIŞTAN SU İLE SOĞUTMAK.

B. KAPALI ALANA SU PERDESİNİN ARKASINDA ÇÖMELEREK GİRMEK.

C. YANAN YERİN ÜST KISMINA DOĞRU SUYU TUTMAK.

D. BÖYLE MAHALLERDE DUMAN ÇIKTIĞI GÖRÜLÜRSE MÜDAHALENİN ÇABUK

YAPILMASI ÖNEMLİDİR.

KİMYASAL REAKSİYONLAR:

A. KİMYASAL REAKSİYONLARA AŞAĞIDAKİ MADDELERİN BİR VEYA DAHA

FAZLASININ EKLENMESİ İLE ETKİLERİN ARTMASI GÖZ ÖNÜNE ALINIR.

( SU, ISI, BUHAR, YAĞ, KÖPÜK, CO2, KUM )

B. MEYDANA GELEN ETKİLER.

A. YANICI GAZLARIN GELİŞMESİ.

B. KENDİ KENDİNE TUTUŞMA.

C. YANICI GAZLARIN GELİŞEREK PARLAMASI.

D. DUMAN OLUŞMASI.

C.YÜK VE YAŞAM MAHALLERİNDE YANGINLA MÜCADELE SÜRESİNCE

KİMYASAL REAKSİYONLAR OLUŞMA İHTİMALİ DAHA YÜKSEKTİR.

D. YANGINA SEBEP OLAN BAZI KİMYASAL REAKSİYONLAR:

A. KALSİYUM KARPİT SU İLE TEMAS EDERSE ASETİLEN ÜRETİR.

B. KÖMÜR YANGINLARINDA BUHARIN AYRIŞMASI.

C. D TİPİ YANGINLAR.

F. BİTKİSEL YÜKLERİN NEMLİ İKEN KENDİ KENDİNE ISINMASI.

( BİYOLOJİK REAKSİYON )

G. KÖMÜR YÜKÜNÜN YETERLİ HAVALANDIRMANIN YAPILMADIĞI

ORTAMLARDA TEHLİKELİ SEVİYEDE METAN ÜRETMESİ.

E.TEHLİKELİ YÜK YANGINLARININ DOĞRU METOTLARLA SÖNDÜRÜLMESİ VE

YANGININ OLUŞMAMASI İÇİN ( TEHLİKELİ YÜK TAŞIYAN GEMİLER )

EMERCENSİ YÖNTEMLER UYGULANIR.

92

F. KİMYASAL TEHLİKELERE SAHİP DÖKME YÜK TAŞIYAN GEMİLERDE

MEYDANA GELEBİLECEK YANGINLARA DOĞRU MÜDAHALE İÇİN ( KATI

DÖKME YÜKLER İÇİN EMNİYETLİ UYGULAMA KODLARININ EMERCENSİ

PROGRAMI ) VERİLİR.

KAZAN APTEYK YANGINLARI:

A. KAZAN APTEYK YANGINLARININ OLUŞTUĞU YERLER:

A. STİMLİ GEMİLERDE; APTEYKLER, EKONOMAYZERLER VE HAVA HİTERLERİ.

B. İÇTEN YANMALI MAKİNELERDE: EGZOST BORULARI, EKONOMAYZERLER,

ATIK ISI KAZANLARI.

B. YANGIN SEBEBİ:

AŞIRI ISINAN VE TUTUŞAN, YAĞLI VEYA YAĞSIZ KARBON KALINTILARININ

BİRİKMESİ GENELLİKLE BU TÜR YANGINLARA NEDEN OLUR.

C. BU TÜR YANGINLARDAKİ MÜCADELE ZORLUKLARI VE TEHLİKELERİ:

A.MAKİNE DAİRESİNİN ÜST KISMINDAN BACANIN BÜTÜN BÖLÜMLERİNE

KOLAYLIKLA ULAŞILAMAMASI.

B.EKONOMAYZER AÇILDIĞINDA PATLAMA İHTİMALİ.

C.EKONOMAYZER BORU SICAKLIĞININ 700 C°.DERECEYE ULAŞMASI

DURUMUNDA:

1. BUHAR İÇİNDEKİ DEMİR BUHARDA YANACAKTIR.

2. REAKSİYON KENDİ KENDİNE ULAŞACAK VE ISI ÜRETECEKTİR.

3. YANMA ÜRÜNLERİ DEMİRİ OKSİDE EDECEK VE H2 SERBEST KALACAKTIR.

4. BUHAR İÇİNDE DEMİRİN YANMASI BESLENEN O2 NE BAĞLI

KALMAYACAKTIR.

5. ÜRETİLEN HİDROJEN HAVA İLE TEMASA GEÇERSE YANACAK VE

PATLAMALAR MEYDANA

GELECEKTİR.

D. YANGININ KONTROL ALTINA ALINMASI İÇİN UYGULANMASI GEREKLİ

YÖNTEMLER:

A. KAZAN VE/ VEYA ANA MAKİNEYİ KAPATILIR.

B. SICAKLIĞI DÜŞÜRMEK İÇİN YANAN KISMIN DIŞ YÜZEYİNE SU TATBİK

EDİLİR.

C. YANGINDA O2 NİN YETERSİZ HALE GETİRİLMESİ, DEMİRİN SU İLE TEMAS

ETMESİ İLE H2 ÜRETİLMESİ.

D. BAZI GÜBRELERDE ( OKSİDE YÜK ) SÖNDÜRÜCÜ GAZ UYGULANSA DA

YANGININ DEVAM ETMESİ.

E. FOSFOR GİBİ AMBALAJI HASARA UĞRAYAN YÜKLERİN HAVA İLE

KENDİLİĞİNDEN TUTUŞMASI. SÖNDÜRMEK İÇİN GEREKLİ DAMPERLER VE

KAZAN DEĞİŞTİRME VALFI KAPATILIR.

F. SU HASARINA KARŞI ÖNLEM ALINIR. GEREKLİ ELEKTRİK SİSTEM VE

DEVRELERİ İLE DİĞER TEÇHİZAT KORUNUR.

G. YANAN KISMI İNCELEMEK VE TEMİZLEMEK İÇİN EMNİYETLİ OLUNCAYA

KADAR EKONOMAYZER İN SOĞUTULMASINA DEVAM EDİLİR

SU BORULU KAZAN YANGINLARI:

A. SU BORULU KAZANLAR BUHARDA DEMİRİN YANMASINI ŞU ŞEKİLDE

OLUŞTURURLAR:

A. KAZAN SUYUNUN AZALMASI SONUCU SU SEVİYESİ ÜZERİNDEKİ

BORULARIN AŞIRI ISINMASI VE KAZANIN GEÇ KAPATILMASI.

93

B. LİMAN DURUMUNDA KAZAN KAPATILDIKTAN SONRA BACADAKİ

KURUMUN KONTROL DIŞI YANMASI VE BUNUN SONUCU KAZAN SUYUNUN

AZALMASI NEDENİ İLE SU SEVİYESİ ÜZERİNDEKİ BORULARIN AŞIRI

ISINMASININ EKLENMESİ.

B. YANGIN BORU SICAKLIĞI 700 C°.DERECEYE ERİŞMEDEN ÖNCE TESPİT

EDİLİRSE, TERCİH EDİLEN YANGINLA MÜCADELE METODU:

A. KAZAN BORULARININ YANDIĞI VE HASARA UĞRADIĞI KABUL EDİLEREK

YANGININ MERKEZİNE KENDİ BESLEME POMPASI VE MÜMKÜN OLAN EN

FAZLA SU ETKİSİ İLE KAZAN BOYLERİNE SOĞUTMA İŞLEMİNİ YAPILMALIDIR.

B. HAVA KEYSLERİNİ VE APTEYKLERİ SU KULLANARAK SOĞUTULMALIDIR.

C. PÜSKÜRTME NOZULLARININ ÜZERİNE KÖPÜK VEYA GAZLI YANGIN

SÖNDÜRÜCÜLERİN DİREKT OLARAK UYGULAMASINDAN KAÇINILIR.

C.BUHAR İÇİNDE DEMİR YANGINI GELİŞİRSE KAZAN APTEYK

YANGINLARINDAKİ YANGIN MÜCADELE YÖNTEMLERİ UYGULANIR.

TANIMLAR

APTEYK: BACA BOŞLUĞU. HAVA HİTERLERİ: HAVA ISITICILAR.

CEHENNEMLİK: ÜSTTE STİM DRAMI, YANLARDA STİM ÜRETEN BORULAR,

ALT VE ÖN –ARKA KISIMLARDA DUVARLARLA SINIRLI CEHENNEMLİK ÇELİK

SAÇLARDAN OLUŞUR.

EKONOMAYZER: BACA BOŞLUĞUNA YERLEŞTİRİLMİŞ VE ÜZERİ ALÜMİNYUM

KANATLI BORU DEMETLERİDİR. ISI EKONOMİSİ SAĞLAR.

18. SKAVENÇ YANGINI: MEKANİK AKSAMDAKİ AŞINMA, YAKIT

ENJEKTÖRLERİNDEKİ ARIZA, VERİMLİ OLMAYAN EGZOZ SİSTEMİ, HATALI

SİLİNDİR YAĞLAMA VE KARBON BİRİKİMİ SKAVENÇ YANGININA SEBEBİYET

VEREBİLİR. SKAVENCE YAĞ KAÇAKLARININ ÖNLENMESİ VE SKAVENCİN İÇ

YÜZEYLERİNİN TEMİZ TUTULMASI YANGIN TEHLİKESİNİN AZALTILMASI

BAKIMINDAN ÖNEMLİDİR.

SKAVENÇ MAHALLİNDE BİRİKEN KARBON VE YAĞLARIN YANICI GAZ

BUHARLARININ ISI ETKİSİ İLE ÇIKARMIŞ OLDUĞU YANGINLAR, SÜPÜRME

HAVASININ DA TESİRİ İLE MAKİNE SİSTEM VE DEVRELERİNDE DÖNÜŞÜ

OLMAYAN HASARLARA NEDEN OLURLAR. BÖYLE YERLERİN TEMİZ

TUTULMASINA, YAĞ KAÇAKLARININ GİDERİLMESİNE ÖZEN

GÖSTERİLMELİDİR.

OLUŞAN YANGINLARDA MAKİNENİN ASKIDA ÇALIŞMASI, YAKITIN

KONTROLÜ, KÖPÜK ( FOAM )’UN SABİT VE SEYYAR YANGIN

DONANIMLARININ SIVI YANICI MADDE YANGINLARI İÇİN HAZIR OLMASI

GEREKİR.

94

BU TÜR YANGINLARIN KISA SÜRE İÇİNDE BÜYÜK YANGIN BOYUTLARINA

ULAŞACAĞI GÖZ ÖNÜNE ALINARAK MAKİNE DAİRESİ TERK EDİLEREK

( ELEKTRİKLERİN KESİLMESİ, HAVALANDIRILMALARIN DURDURULMASI,

SIZMAZLIĞIN TAM OLMASININ SAĞLANMASI) VE SABİT CO2 BOĞMA

SİSTEMLERİNİN HAZIRLANMASI GEREKİR. SKAVENÇ YANGINLARINDA STİMLE

BOĞMA SİSTEMLERİDE YANGIN SÖNDÜRMEDE ETKİLİDİR.

19. SİNTİNE YANGINI: GEMİLERİN MAKİNE DAİRESİ, YÜK MAHALLİ

SİNTİNELERİ YANGIN ÇIKMASI BAKIMINDAN ÇOK HASSAS

BÖLGELERDİR. BU YERLERİN SİNTİNELERİNE SIZAN MAKİNE

YAĞLARI, AKARYAKIT, YÜK AKINTILARI GİBİ SIVI YANICILAR

SICAKLIĞINDA UYGUN OLDUĞU ORTAMDA YANICI GAZ

BUHARLARI HALİNE DÖNÜŞEREK YANGINA NEDEN OLURLAR.

SIZINTI KONTROLÜ YAPILMASI, BİRİKİNTİLERE MEYDAN

VERİLMEMESİ İÇİN ÖNLEM ALINMASI, SİNTİNE BİRİKİNTİLERİNİN

SİNTİNE SEPARATÖRÜNDEN GEÇİLEREK ATILMASI VE

HAVALANDIRILMASINA DİKKAT EDİLMELİDİR.

SİNTİNE SEPARATÖRLERİ, SİNTİNELERDE BİRİKEN SU, YAKIT VE

YAĞ KARIŞIMLARINI AYRIŞTIRAN CİHAZLARDIR. PARLAYICI

VEYA ZEHİRLİ SIVILARIN KAPALI YÜK MAHALLERİNDE

TAŞINMASI SÖZ KONUSU İSE SİNTİNE POMPALAMA SİSTEMİ, BU

SIVILARIN MAKİNE DAİRESİ İÇİNDEKİ BORU DONANIMLARI VEYA POMPALAR

İÇİNDEN GEÇECEK ŞEKİLDE BASILMASINI ÖNLEYECEK TARZDA DİZAYN

EDİLMELİDİR.

20.KARTER YANGINI: MAKİNENİN KARTER MUHAFAZASI İÇİNDE KALAN

HAREKETLİ PARÇALARININ, YAĞSIZ KALMASI GİBİ BİR NEDENLE KIZIŞARAK

YANICI GAZ BUHARLARINA ISI VERMESİ İLE MEYDANA GETİRDİKLERİ

KARTER YANGINLARI, YÜKSEK SICAKLIK NEDENİ İLE BASINCIN ARTMASI

SONUCUNDA YANMA ÇOK HIZLI OKSİDASYONA DÖNÜŞEREK KARTER

PATLAMALARINA NEDEN OLMAKTADIR. KÖPÜK ( FOAM ) , SOĞUTMA AMAÇLI

DENİZ SUYU, YANGININ İLERLEME SAFHASINDA DA CO2 SABİT SİSTEMİ

DEVREYE GİREBİLİR.

95

21.BACA YANGINI: ANA VE YARDIMCI MAKİNE, KAZAN GİBİ GEMİLERDE

ÇALIŞAN CİHAZLARIN VE BU CİHAZLARIN ÇALIŞMALARI SONUCU

EGZOSTLARINDAN ATILAN YANMIŞ GAZ VE BUHARLARININ; GEMİ DIŞINA

ÇIKMASINI SAĞLIYAN GEMİ BACA SİSTEMLERİNİN VE BACA BAFILLARINDA

BİRİKEN YANMIŞ GAZ ARTIKLARININ GEREKLİ TEMİZLİK, BAKIM VE

KONTROLLARI YAPILMAZSA, SİSTEMDE ÇALIŞAN CİHAZLAR KONTROLSÜZ

YANMA SONUCUNDA FAZLA EGZOST GAZI BİRİKİMİNE NEDEN OLURLAR.

SİSTEMİ TERK EDEN SICAK EGZOT GAZLARI, BACA İÇİNDE BİRİKMİŞ YANMIŞ

GAZ ARTIKLARINI ISI YAYILMASI NEDENİ İLE TUTUŞTURARAK YANGINA

NEDEN OLURLAR.

BACA YANGILARINA KARŞI ÖNLEMLER:

1.GEMİ BACASINDAN EGZOST ÇIKARAN CİHAZLARIN BAKIM/ TUTUMLARININ

ZAMANINDA YAPILMASI, KÖTÜ YANMAYA SON VERİLMESİ.

2.BACA KİRLİLİĞİNİ ORTADAN KALDIRILMASI.

3.BACA EGZOST SOĞUTMA SİSTEMİNİN ÇALIŞIR OLMASI.

BACA YANGINLARI İLE MÜCADELE:

1.KÖPRÜ ÜSTÜ, GEMİ EMNİYETİNE DİKKAT EDEREK SÜRATİ SIFIRLAR.

2.BACA YANGININA SEBEP OLAN MAKİNE KESİNLİKLE STOP EDİLMEZ,

ÜZERİNDEKİ YÜK KALDIRILIR.

3.YANGININ MAKİNE DAİRESİNE DE SIÇRAYACAĞI GÖZ ÖNÜNE ALINARAK

YANGIN EMNİYET TEDBİRLERİ UYGULANIR.(SABİT VE SEYYAR KÖPÜK

SİSTEMLERİ İLE DENİZ SUYU SOĞUTMA SİSTEMLERİ DEVREYE SOKULUR)

4.YANGIN SÖNDÜRMEDE ÖNEMLİ BİR FAALİYET OLARAK GEMİ BACASI DENİZ

SUYU İLE DIŞARIDAN SOĞUTULUR.

5.YANGIN SÖNDÜRÜLÜP EMNİYET TEDBİRLERİ ALINANA KADAR SOĞUTMA

İŞLEMİNE DEVAM EDİLİR.

6. EGZOST ARTIKLARININ BACA İÇİNDE YANMASI SONUCU İYİ BİR

TOMARLAMA YAPILMIŞ OLUR.

96

7.YANGINA NEDEN OLAN MAKİNE; YANGIN SÖNDÜKTEN, BACA YETERLİ

SOĞUTULDUKTAN SONRA ÇALIŞMA SICAKLIĞI KONTROL EDİLEREK DEVRİ

BİR KAÇ DEFA YÜKSELTİLİR VE STOP EDİLİR.

8. YANGIN NEDENLERİ ARAŞTIRILIR.

9. GEMİ EMNİYETİ KONTROL EDİLİR VE DEĞERLENDİRİLİR.

22.YANGIN ARAŞTIRMA VE RAPOR ETME:

A. YANGIN ARAŞTIRMASI AŞAĞIDAKİ KAYITLARI KAPSAR:

1. YANGININ TESPİT EDİLİŞ ŞEKLİ.

2. YANGIN ALARMININ VERİLDİĞİ ZAMAN.

3. ALARM VERİLİŞ ŞEKLİ.

4. SÜVARİ VE DİĞER ZABİTLERE HABER VERİLDİĞİ ZAMAN.

5. YANGININ DURUMU ÇEŞİDİ.

6. OLAY YERİNE İLK GELENLER VEYA BULUNANLAR.

7. YANGIN SÖNDÜRME İÇİN YAPILAN İLK MÜDAHALE.

8. BASINÇLI HAVA İLE ÇALIŞAN TENEFFÜS CİHAZI ( CABA ) KAÇ KİŞİ BU

DONANIMI KULLANDI.

9. SABİT VE TAŞINABİLİR/SEYYAR YANGIN SÖNDÜRÜCÜLERDEN HANGİLERİ

KULLANILDI.

10. NE KADAR İNSAN GÜCÜ KULLANILDI.

11. YANGIN SÖNDÜRÜLÜŞ ZAMANI.

12. KAZAZEDELERİN DURUMU ( ÖLÜ, YARALI ).

13. GEMİ YAPI VE DONANIMLARDA MEYDANA GELEN KAYIP VE HASAR.

14. YANGIN SÖNDÜRME ARAÇLARININ NEDEN OLDUĞU HASARLARIN

TAHMİNİ ORANI

( SU-KÖPÜK HASARLARI GİBİ )

15. YANGIN SÖNDÜRÜLDÜKTEN SONRA YANGIN NÖBETİNE NE KADAR ZAMAN

DEVAM EDİLDİĞİ,

16. GEMİNİN SEYİR VE DURUŞ GÜCÜNE TESİR EDEN YANGIN HASARLARIN

TESPİTİ, NE KADAR KULLANILMAZ DURUMA GELDİĞİ.

17. YANGIN ANALİZİ ( ELDEKİ VERİLERE GÖRE ) YANAN MALZEMELER,

BİLİNEN VEYA MUHTEMEL TUTUŞMA KAYNAKLARI VE NEDENLERİ.

18. YANGININ OLUŞUM SEBEPLERİ HAKKINDA KANAATLER VE

TEKRARLANMASI İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER İLE İLGİLİ

TAVSİYELER.

B. ARAŞTIRMA RAPORLARI AŞAĞIDA BELİRTİLEN YANGINLA MÜCADELE

YÖNTEM VE DETAYLARINI KAPSAR:

1.OLAY VE ZAMAN ÇİZELGESİ.

2.YAPILAN MÜDAHALE VE HER MÜDAHALENİN ZAMANI.

3.MEVKİ, MALZEME VE TUTUŞMAYI İÇEREN YANGINLA İLGİLİ GERÇEKLER.

4.YANGINLA MÜCADELE İÇİN GEREKLİ YANGIN SÖNDÜRME ARAÇLARI VE

KULLANILAN HER ÇEŞİDİN SAYISI.

5.YANGINLA MÜCADELEYE KATILAN PERSONEL VE SAHİL YANGINLA

MÜCADELE EKİPLERİN SAYISI.

6.KULLANILAN DONANIM VE ( CABA ) NIN SAYISI.

7.YANGININ YOL AÇTIĞI HASAR.

8.YANGININ NEDEN OLDUĞU GEMİ VE SERVİSLERDE MEYDANA GELEN

KULLANILAMAZ DURUM / ORANLARI.

97

C.RAPORLAR TESPİT EDİLEN GERÇEKLERDEN ELDE EDİLEN KANAATLERİ

KAPSAMALIDIR:

1.GERÇEK DURUMUN ANALİZİ VE TARTIŞILMASI.

2. BU ANALİZ VE TARTIŞMALARDAN ELDE EDİLEN KANAATLER.

3.OLAYIN TEKRARLANMAMASI İÇİN ALINMASI GEREKEN GİRİŞİMLER

HAKKINDA TAVSİYELER.

D. SONUÇLAR:

NEDEN YANGIN SORUŞTURMASI?

GÖZ ÖNÜNDE TUTULMASI GEREKEN ALANLAR:

YANGIN TEHLİKELİ BİR OPERASYON VEYA PROSES NEDENİYLE Mİ OLUŞTU?

YANGIN YETERSİZ STOKLAMA NEDENİYLE Mİ OLUŞTU?

YANGIN KASTİ Mİ BAŞLATILDI?

YANGIN SORUŞTURMASI, GEREKLİ İSE AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA OLUŞAN

ZARARIN TANZİMİ VE TELAFİSİ İÇİN YAPILMASI GEREKENLERİ

BELİRLEMELİDİR.

YANGIN TEHLİKELİ BİR OPERASYON VEYA PROSES SEBEBİYLE MEYDANA

GELMİŞ OLABİLİR, BU OLAYIN TEKRARLANMASINI ENGELLEMEK İÇİN

ALINMASI GEREKEN GÜVENLİK ÖNLEMLERİ VE TEDBİRLERİ NELERDİR?

YANGIN YETERSİZ STOKLAMA SEBEBİYLE MEYDANA GELMİŞ OLABİLİR. BU

DURUMUNA DİKKAT ÇEKİLMELİ VE KORUNMAK İÇİN GEREKENLER

YAPILMALIDIR.

YANGIN KASTİ ÇIKARTILMIŞSA SUÇ TESPİT EDİLMELİ, YETKİLİ MERCİLERE

BİLDİRİMDE BULUNULMALIDIR.

YANGIN SORUŞTURMA VERİLERİ DONANMA İÇİNDE DAİMİ STANDARTI

SAĞLAYABİLMEK İÇİN PROSEDÜRLERİ UYGUN BİR ŞEKİLDE

RAPORLANMALIDIR. BU RAPORLAR BİR ARAYA GETİRİLEN BİLGİLERİN,

GEREKLİ DURUMLARDA (YAŞAM KAYBI VEYA KASTİ DURUMLAR DA) OLAYA

DÂHİL OLAN DIŞ OTORİTELER İLE PAYLAŞIMINI SAĞLAMAKTADIR.

NE ZAMAN SORUŞTURMA?

OLAYIN GERÇEKLEŞTİĞİ YERE ULAŞAN İLK KİŞİ GELİR GELMEZ

SORUŞTURMAYA BAŞLAMALIDIR.

İLK GÖZLEM ÖNEMLİDİR.

TAM BİR SORUŞTURMA YAPILDIĞINDAN EMİN OL.

YANGININ BAŞLAMASINA NEDEN OLAN SEBEP OLAY YERİNE GELEN İLK KİŞİ

TARAFINDAN ARAŞTIRMAYA BAŞLANMALIDIR. TAM BİR SORUŞTURMA

YAPILDIĞINDA İLK GÖZLEMLER PAHA BİÇİLMEZDİR.

İLK GÖZLENMESİ GEREKENLER:

İLK ETKİLENEN BÖLME VEYA KOMPARTIMAN

YANGININ KAPSAMI

YANGININ YÖNÜ

HERHANGİ BİR ANORMAL, HIZLI YANGIN YAYILMASI OLUP OLMADIĞI

DUMANIN VE ALEVİN RENGİ

YANGIN SINIFI

98

HERHANGİ BİR KAPI, AMBAR KAPAĞI VEYA MENFEZLERİN NORMAL DIŞI BİR

ŞEKİLDE AÇIK OLUP OLMADIĞI

OLAY YERİNE ERİŞİMLERİN BLOKE OLUP OLMADIĞI

OLAY YERİNE YAKIN İNSAN OLUP OLMADIĞI

YANGIN NEDENİNİN KEŞFEDİLEBİLMESİNİ SAĞLAYABİLECEK BÜTÜN

DURUMLAR GÖZLENMELİDİR.

SORUŞTURMA

ŞAHİTLERLE GÖRÜŞME.

OLAY YERİNİN İNCELENMESİ.

HİÇ ŞÜPHESİZ YANGIN SÖNDÜRME VE KURTARMA İŞLEMLERİ SIRASINDA

BAZI KANITLAR YOK OLACAKTIR. ANCAK PERSONEL KANITLARIN ÖNEMİ

KONUSUNDA EĞİTİLİRLERSE KANITLARIN YOK OLMASI AZALTILABİLİR.

SORUŞTURMA İÇİN İHTİYAÇ OLANLAR BİLGİLERE, YANGIN SÖNDÜRMENİN

AZAMİ ORANDA TUTULMASI, YANGINI KONTROL ALTINA ALINMASI İLE

OLAYIN İLK ANLARINDA ULAŞILABİLİR.

ŞAHİTLERLE GÖRÜŞME

SORUŞTURMA GÖRÜŞMESİ SIRASINDA SORUŞTURMA GÖREVLİSİ AÇIK

GÖRÜŞLÜ OLMALI VE TEORİLERLE DESTEKLENMEYEN SORULAR

SORMAMALIDIR. SORGULAMA OLAYDAN HEMEN SONRA, OLAY YERİNDEN

MÜMKÜN OLDUĞUNCA UZAK BİR YERDE GERÇEKLEŞTİRİLMELİDİR.

UNUTULMAMALIDIR Kİ, TANIK EĞER BERAAT VE YASAL YANSIMALARDAN

KORKARSA BÜTÜN OLAY AÇIĞA ÇIKARTILAMAYABİLİR.

SORULABİLECEK SORULAR:

YANGINI İLK NE ZAMAN VE NEREDE GÖRDÜNÜZ?

PATLAMA OLDU MU?

OLAY YERİNİ TERK EDEN BİRİLERİNİ GÖRDÜNÜZ MÜ?

TANIKLAR ALEV VE/VEYA DUMAN GÖRDÜNÜZ MÜ?

SAHA SORUŞTURMASI

TUTUŞMA NOKTASINI SAPTA.

TANIKLARDAN,

YANGIN VE KURTARMA MÜRETTEBATINDAN,

YANIK ÖRNEKLERİ VE İZLERİNDEN,

YANGIN DAĞILMA ALANINDAN,

DUMAN LEKESİNDEN,

HAVALANDIRMALARDAN (ACCELERANTS) GELEN KOKULARIN BİLGİLERİNİ

KULLAN.

SORUŞTURMA SIRASINDA HER ZAMAN PERSONELİN EMNİYETİ

DÜŞÜNÜLMELİDİR, SORUŞTURMA ALANI TEHLİKELİ BİR DURUMUMDA

OLABİLİR, GİRİŞ ÖNCESİ SAHANIN EMNİYETLİ HALE GETİRİLMESİ

GEREKEBİLİR. SORUŞTURMA ALANINI PLANLA, KAYDET VE ALANI

FOTOĞRAFLA. OLAY ALANI HAKKINDA BİLGİSİ OLAN, YARDIMCI

OLABİLECEK KİŞİLERİ BELİRLE.

TUTUŞMA NOKTASINI BELİRLEMEYE ÇALIŞMADA, YANIKLARIN EN DÜŞÜK

OLDUĞU NOKTAYI SAPTAMAK, VARSA KONDÜKSİYON VE RADYASYONU

HESABA KATMAK GEREKMEKTEDİR.

99

DUMAN LEKELERİNE BAKILARAK, KAPILAR İNCELENMELİ, YANGIN

SIRASINDA AÇIK OLUP OLMADIĞI BELİRLENMELİDİR. YANGININ BAŞLANGIÇ

ANINDA ELEKTRİK PRİZ VE KONTROL PANELLERİ VB DURUMLARI DA

BELİRLENMELİDİR( BUNLARIN DURUMLARI DAİMA NOT EDİLMELİ

MÜMKÜNSE FOTOĞRAFLARI ÇEKİLMELİDİR).

KASTİ KUNDAKLAMA

SUÇ KANITLARININ TAHRİBİ.

PERSONEL ARASINDA TUTARSIZLIK.

İŞÇİ ŞİKÂYETLERİ.

KUNDAKÇILAR.(PİROMANİKLER)

KISKANÇLIK.

SAHTEKÂRLIK.

KASTİ KUNDAKLAMA SÜPHESİ

BİRKAÇ AYRI YANGININ BELİRGİN NEDENLERİ OLMAKSIZIN EŞZAMANI

ZAMANLI ÇIKMASI.

MÜMKÜN GÖRÜLMEYECEK BİR YERDE YANGIN ÇIKMASI.

MADDELERİN OLMASI GEREKTİĞİNDEN FAKLI BİR ŞEKİLDE YANMA

DAVRANIŞI.

HAVALANDIRMA( ACCELERANTS) KOKULARININ ALIŞA GELMEDİK OLMASI.

OTOMATİK DETEKTÖR, YAĞMURLAMA VEYA ISLATMA SİSTEMİ.

YANGIN KAPILARI, DEPO KAPAKLARI VS, GÜVENLİ AÇMA.

AYRI OLAYLARI AYNI KİŞİNİN RAPORLAMASI VEYA GÖRMESİ.

ÖZEL MÜLKLERİN YANGIN ÖNCESİ YERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ.

ÖLÜMLÜ YANGINLAR

KAZA

İNTİHAR

CİNAYET

EĞER YANGIN ÖLÜMLE SONUÇLANMIŞSA, YETERLİ KANIT OLMADIĞI SÜRECE

HİÇBİR ZAMAN KAZA OLDUĞUNU FARZ ETMEYİNİZ. ADLİ TIP SORUMLUSU

ÖLÜM NEDENİNİ BELİRLEMEK VE ONAYLAMAKLA YÜKÜMLÜDÜR, ANCAK

SORUŞTURMA GÖREVLİSİ ÖLÜM NEDENİNİN BİLGİSİNİ SAĞLAMAK

DURUMUNDADIR.

TAM BİR YANGIN ARAŞTIRMASI İLE ÖLÜM NEDENİNİN YUKARIDAKİLERDEN

HANGİSİ OLDUĞU ANLAŞILABİLİR.

100

101