การยกระดบขดความสามารถในการแขงขน

เนอหา: เดอนเดน นคมบรรกษ สเมธ องกตตกล ฉตร ค าแสง ธารทพย ศรสสรรณเกศ ภาพประกอบ: Kokoyadi

การเตบโตอยางมพลวต:

WEF: The Global Competitiveness Report

เวยดนาม 68

ฟลปปนส 52

อนโดนเซย 34

ไทย 31

ไตหวน 14

เกาหลใต26

มาเลเซย 24

ป 2014 หมายเหต: แตละปมประเทศทถกจดอนดบไมเทากน

ล าดบขนในการ พฒนาทางเศรษฐกจ

ทมา : World Economic Forum

ขบเคลอน โดยปจจยการผลต

ขบเคลอน โดยประสทธภาพ

ขบเคลอน โดยนวตกรรม

กลมเปลยนผาน จาก 1 ส 2

กลมเปลยนผาน จาก 2 ส 3

รายไดตอหว (ดอลลาร) < 2,000

2,000 -

2,999 3,000-8,999 9,000-17,000 >17,000

ขน 1 ขน 2 ขน 3

นาหนกคะแนน

ดชนพนฐาน ดชนการเพมประสทธภาพ

ดชนนวตกรรม

60% 40%

20% 35%

50% 50%

5% 10% 30%

ทมา: World Economic Forum

เศรษฐกจไทย อยขนไหน? ขบเคลอน

โดยปจจยการผลต ขบเคลอน

โดยประสทธภาพ ขบเคลอน

โดยนวตกรรม

กลมเปลยนผาน จาก 1 ส 2 กลมเปลยนผาน

จาก 2 ส 3

ขน 1 ขน 2 ขน 3

ไทย ฟลปปนส

มาเลเซย สงคโปร

อนโดนเซย กมพชา

ลาว

เมยนมาร

เวยดนาม

ทมา: World Economic Forum 2013–2014

ดชนขดความสามารถ ในการแขงขน

เสาหลก 1: สถาบน เสาหลก 2: โครงสรางพนฐาน เสาหลก 3: ความมนคงของเศรษฐกจในระดบมหภาค เสาหลก 4: การศกษาและการสาธารณสขขนพนฐาน

เสาหลก 5: การศกษาระดบสงและการฝกทกษะ เสาหลก 6: ประสทธภาพของตลาดสนคา เสาหลก 7: ประสทธภาพของตลาดแรงงาน เสาหลก 8: การพฒนาของตลาดการเงน เสาหลก 9: ความพรอมทางเทคโนโลย เสาหลก 10: ขนาดของตลาด

เสาหลก 11: ศกยภาพทางธรกจ เสาหลก 12: นวตกรรม

สาคญตอเศรษฐกจ ทขบเคลอนโดย

ปจจยการผลต

สาคญตอเศรษฐกจ ทขบเคลอนโดย

การเพมประสทธภาพ

สาคญตอเศรษฐกจ ทขบเคลอนโดย นวตกรรม

กลมดชนนวตกรรม

กลมดชนพนฐาน

กลมดชนการเพม ประสทธภาพ

40%

50%

10%

จดแขง จดออน ในป 2014 จดแขง ระดบปานกลาง จดออน

ความมนคงทางเศรษฐกจ มหภาค (19)

โครงสรางพนฐาน (48)

ระบบสขภาพและ การศกษาขนพนฐาน (66)

สถาบน (84)

ขนาดของตลาด (22) ประสทธภาพของ

ตลาดสนคา (30) ระดบการพฒนา

ของตลาดการเงน (34)

การศกษาและการอบรมขนสง (59)

ความพรอมดานเทคโนโลย (65)

ประสทธภาพ ของตลาดแรงงาน (66)

ศกยภาพของภาคธรกจ (41)

นวตกรรม (67)

ทมา: World Economic Forum 2014

* (อนดบของไทยจากทงหมด 144 ประเทศ)

สภาพแวดลอมเศรษฐกจมหภาค ตลาด | ขนาดตลาด,

ประสทธภาพตลาดสนคา, ระดบการพฒนาตลาดการเงน

ประสทธภาพปจจยการผลต ทน (ความพรอมดานเทคโนโลย), แรงงาน (การศกษาและอบรม), ประสทธภาพของรฐ (สถาบน)

การเตบโตทางเศรษฐกจกวาสองทศวรรษทผานมา พงพาการเพมผลตภาพของแรงงานเปนหลก

ในขณะทผลตภาพของทนโดยเฉลยตดลบ ผลตภาพของ เศรษฐกจไทย

ทมา: คานวณโดยคณะผวจยจากขอมลของ Asian Productivity Organization และ สศช.

ผลตภาพแรงงาน (%) ผลตภาพทน (%) ผลตภาพระบบ (%) GDP (%)

เฉลย 1990 - 2012

1990 - 1999 2000 - 2005

2006 - 2012 เฉลย 1990 - 2012

1990 - 1999 2000 - 2005

2006 - 2012 เฉลย 1990 - 2012

1990 - 1999 2000 - 2005

2006 - 2012 เฉลย 1990 - 2012

1990 - 1999 2000 - 2005

2006 - 2012

3.37

-1.06

1.19

4.47

ไทยตองเพมผลตภาพแรงงานและทน เพอสรางความสามารถการแขงขน

ทมา: คานวณโดยคณะผวจยจาก APO Productivity Database

ผลตภาพของ เศรษฐกจไทย

2.01

1.04

3.42 2.63 2.26

9.63

6.78 0.69

0.83

0.11 1.61

-0.89 -3.43

-1.88

1.35 0.88

1.89 1.99

1.81

3.34

3.15

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

ไทย มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เกาหลใต จน อนเดย

รอยล

ะเฉลย

ตอป

อตราการเตบโตเฉลยของผลตภาพแรงงาน ทน และระบบ (2006-2012)

ผลตภาพแรงงาน ผลตภาพทน ผลตภาพระบบ

ทมา: FT Alphaville และ สศช.

ประเทศอตสาหกรรมใหมตองลงทนอยางมประสทธภาพ เพอผลตสนคา/บรการมลคาเพมสง

การลงทน ประสทธภาพต า

ญปน 1961-70

เกาหลใต 1981-90

ไตหวน 1981-90

จน 2009-2011

ไทย 1985-95

ไทย 2000-2012

5.7 3.8 5.0 2.7 3.2 3.9

10.4 9.2 8.0 9.6 9.5 4.4

25.5

36.2

48.2

21.9

29.6 32.6

อตราการเตบโตของ GDP (%) อตราสวนการลงทนใน GDP (%)

ICOR = อตราการเตบโตของ GDP / อตราสวนการลงทนใน GDP

สาเหตของการลงทน ทมผลตภาพต า

การลงทนของภาครฐ ประสทธภาพตา

การกากบดแลของภาครฐท เนนเสถยรภาพมากกวาประสทธภาพ

การกาหนดนโยบายอตสาหกรรม ของภาครฐทไรทศทาง

0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000 3000000

0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000 3000000

สดสวนการลงทนระหวางรฐ-เอกชน รฐมบทบาทส าคญในการลงทนกอสราง

2004 – 2008

2009 – 2013

ลงทนโดยเอกชน ลงทนโดยภาครฐ

1.3 ลาน ลบ.

1.7 ลาน ลบ.

3.4 แสน ลบ.

4.3 แสน ลบ.

3.5 แสน ลบ.

4.1 แสน ลบ.

1.8 แสน ลบ.

2.0 แสน ลบ.

กอสราง เครองจกร/อปกรณ กอสราง เครองจกร/อปกรณ

สดสวน การลงทนของรฐ ตอการลงทนรวม

24.9 %

22.2 % การลงทนของภาครฐ

ประสทธภาพตา

ทมา: บญชประชาชาต, สศช.

ทมา: คานวณโดยคณะผวจยจาก ขอมลของ สคร. และ สศช.

11.32

10.12 9.53 9.57

6.99 7.57

9.15

7.13

0

2

4

6

8

10

12

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

รอยล

ะ

ลานบ

าท

การลงทนของรฐวสาหกจ

การลงทนของรฐวสาหกจ รอยละตอการลงทนรวมทงประเทศ (แกนขวา)

การลงทนโดย รฐวสาหกจ

ประสทธภาพ ของการลงทน ของรฐวสาหกจ*

หมายเหต : * หกเงนอดหนนจากรฐและสมปทาน ทมา: กรมพฒนาธรกจการคา, สคร. และรายงานประจาปของบรษท

อตราก าไรสทธและอตราการหมนเวยนสนทรพยของรฐวสาหกจไทยต า

เปรยบเทยบอตราผลตอบแทนจากสนทรพย (%) ระหวางรฐวสาหกจไทยกบเอกชน-รฐวสาหกจตางชาต

(เฉลย 2009-2013)

โทรคมนาคม การบน ปโตรเลยม โทรทศน

-19.5 -17.5

-1.6

25.5

10.0 9.8

0.5 2.2 3.0 6.3 11.3

5.7

38.1

13.4

CAT TOT AIS DTAC TRUE SingTel

Thai Airways

Bangkok Airways

Singapore Airlines

MCOT BEC (ชอง 3)

BBTV (ชอง 7)

PTT Petronas

31.9 29.2

6.1 4.4 4.1 3.9 3.8 3.6 2.7 2.6 2.3 1.7 2.2 2.1 2.1 1.7 1.1 0

5

10

15

20

25

30

35

SME

Bank

Islam

ic Ba

nk

GHB

EXIM

Ban

k

BAAC

Cred

it Gu

aran

tee

KKP

TMB

BAY

KTB

CIMB

T

TCAP BB

L

SCB

KBAN

K

TISC

O

GSB

รอยล

ะ

อตราสวน NPL ตอสนเชอรวม (2013)

สถาบนการเงนเฉพาะกจของรฐ ธนาคารพาณชย

หนเสยของ ธนาคารรฐ

ทมา: สคร. และ ขอมลของบรษท

ความสามารถรองรบ ผโดยสาร (คน/ป)

อตราการใชงานเฉลย (%)

จานวนสนามบน 1 15 15 2 1

- ทอท. - - 3 2 1

- กรมการบนพลเรอน 1 14 10 - - - บรษท การบนกรงเทพ - 1 2 - -

การใชประโยชนจากสนามบนของรฐ

ทมา: สเมธ องกตตกล (2013), กรมการบนพลเรอน และ ทอท.

< 100,000

18.7 36.3

86.0 113.1

100,001 – 1,000,000

1,000,001 – 10,000,000

10,000,001 – 20,000,000

>20,000,000

9.9 19.1 13.5

33.6

53.7

การใชประโยชนจากรถไฟ ทมา: สานกปลดกระทรวงคมนาคม และ รฟท. (2011)

อตราการใชงานรางรถไฟ

สายเหนอ

สายอสาน

สายตะวนออก

สายใต 40.8 %

20.0 %

48.2 %

50.2 % อตราใชงาน ความจคงเหลอ

59.2 %

80.0 %

51.8 %

49.8 % 2,599

1,662

1,582

2,597

จ านวนเทยวตอวน จ านวนหวรถจกรและอตราการใชงาน

196 153 150 149

จานวนหวรถจกร

อตราสวนทสามารถใชงานได 2004 2007 2010 2013

70.5% 56.5% 56.6% 57.8%

เสถยรภาพ/ความมนคงของระบบ =

เปาหมาย ในการก ากบดแล

ความมนคงทางธรกจ ของผประกอบการ?

การกากบดแล ของภาครฐ

เนนเสถยรภาพ มากกวาประสทธภาพ

การก ากบดแลราคา ทไมสรางแรงจงใจ ในการปรบปรงประสทธภาพ

การกาหนดราคาตามตนทนจรง ไมสรางแรงจงใจใหปรบปรงประสทธภาพ

Gas price = Well head price + S1 + S2 + T

คาผานทอ (IRROE ของทอเกา 18%

และทอใหม 12.5%)

คาใชจายสาหรบ การจดหาและคาสงกาซ + คาตอบแทนการดาเนนการ

คาความเสยงในการประกน คณภาพกาซและการสงกาซ

ใหไดตามกาหนด

การกาหนดราคาทองกบตนทนทมประสทธภาพ (price-cap)

Price ceiling = P x (1 + CPI – X ) ราคาปจจบน อตราเงนเฟอ ตวแปรการประหยดตนทน

อตราการดารงทน ตอสนทรพย (%)

สวนตางอตราดอกเบย (%)

เสถยรภาพ

วกฤตการเงนป 2540 ท าให ธปท. ใหความส าคญแกเสถยรภาพของ ระบบการเงนของประเทศซงเนนความมนคงของธนาคารพาณชย

เสถยรภาพและประสทธภาพของภาคการเงน ป 2012

ธรกจการเงน

ทมา: ขอมลสถตสถาบนการเงนพ.ศ. 2555 โดยธนาคารโลก ปร

ะสทธ

ภาพ

6.2

33.3

27.9

17.8

10.8 7.3

17.0 14.0

11.5

6.6

0

5

10

15

20

25

30

35

PTT

Petro

nas

Stat

oil

Petro

bras

Petro

chin

a

Perta

min

a

Chev

ron

Exxo

nMob

il

Tota

l

BP

รอยล

ะ

อตรากาไรจากการดาเนนงานของบรษทปโตรเลยม (เฉลยป 2009-2013)

เฉลย = 19.4

เฉลย = 12.3

บรษทน ามนแหงชาต บรษทน ามนขามชาต

ธรกจพลงงาน

ความมนคงของผประกอบการ อาจเปนเหตของความไรประสทธภาพ และความไมมนคงในระยะยาว

ทมา: รายงานประจาปของบรษท

รฐมทรพยากรจากด ตอง “เลอก” ลงทนในกจกรรม

ทยกระดบการพฒนา

รฐไมมขดความสามารถ ในการ “เลอก” อตสาหกรรม ทควรพฒนา

การกาหนดนโยบายอตสาหกรรม ของภาครฐทไรทศทาง

แนวคด เสรนยมใหม

แนวคด นโยบาย

อตสาหกรรม

ลงทนสรางปจจยการผลตเฉพาะ สาหรบอตสาหกรรมทตองการพฒนา

ควรลงทนเฉพาะ โครงสรางพนฐานทวไป

ควรมนโยบายเศรษฐกจเสร เพอใหตลาดจดสรรทรพยากรทเหมาะสม

ควรรกษากรรมสทธในทรพยสน บงคบนตกรรมสญญา เพอใหเอกชนสามารถประกอบธรกจได

กาหนดทศทางการลงทนของรฐ เพอหนนเสรมการลงทนของเอกชน

มเพยง 13 จาก 101 ประเทศ ทพน “กบดกรายไดปานกลาง”

หากไมนบประเทศยโรป และประเทศเลกมาก ประเทศทพนกบดกรายไดปานกลาง

มนโยบายอตสาหกรรมชดเจน เชน ญปน เกาหลใต อสราเอล สงคโปร ไตหวน

ไทย

การพฒนาอตสาหกรรมไทย แบบไรทศทาง

*2 - Rick Doner (2008), “The Thai Government and Thailand’s Uneven Economic Development”

“Getting the price right, buying skills”

“Getting the institution right, building skills” VS

*1 - Robert Wade (2006), “The Case for Open-Economy Industrial Policy”

*1

Diversification VS Upgrading *2

การเตบโตแบบในอดต มาสทางตนแลว…

ทมา: คานวณโดยคณะผวจยจาก APO Productivity Database

2.01

1.04

3.42 2.63 2.26

9.63

6.78 0.69

0.83

0.11 1.61

-0.89

-3.43 -1.88

1.35 0.88

1.89 1.99

1.81

3.34

3.15

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

ไทย มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เกาหลใต จน อนเดย

รอยล

ะเฉลย

ตอป

การเตบโตของผลตภาพแรงงาน ทน และระบบ (2006-2012)

ผลตภาพแรงงาน ผลตภาพทน ผลตภาพระบบ

ตองพงพารฐท “ร” บทบาทของตน และ “เลน“ บทบาทไดด

เศรษฐกจไทยใน 30 ปขางหนา…

“ร” วาตนมบทบาทในการ “คดหางเสอเรอ” (Steering) ไมใช “พายเรอ” (Rowing) “เลน” บทกากบดแลและกาหนดนโยบายทสงเสรมผลตภาพ

การปรบเปลยนแนวคด เกยวกบ “บทบาทของภาครฐ”

การประกอบกจการ ไมประกอบธรกจแขงกบเอกชน

เนนการรวมทนกบเอกชน (PPP)

และ การกระจายอานาจ ในการตดสนใจลงทนใหทองถน

Infrascope PPP Index

อนดบคะแนนความพรอมดาน PPP ในป 2011

เกาหลใต 3

อนเดย 5 เวยดนาม

14

จน 7 ฟลปปนส

8 อนโดนเซย 9

ไทย 10

การปรบเปลยนแนวคด เกยวกบ “บทบาทของภาครฐ”

การประกอบกจการ ไมประกอบธรกจแขงกบเอกชน

เนนการรวมทนกบเอกชน (PPP)

และ การกระจายอานาจ ในการตดสนใจลงทนใหทองถน

การก ากบดแล ยดผลประโยชนของ “ผใชบรการ”

เปนทตง

ใหความสาคญแก “ประสทธภาพ” มากขน โดยสงเสรมการแขงขน

และสรางแรงจงใจในการลดตนทน

การก าหนดนโยบาย สรางสถาบนทมศกยภาพในการ

กาหนดทศทางการพฒนา อตสาหกรรมของประเทศ

แนวทางในการก าหนด นโยบายอตสาหกรรมทด

บรหารจดการนโยบายอตสาหกรรม ควรเปนลกษณะ

“เครอขาย” มากกวา “รวมศนย”

สรางความมนใจแก ภาคธรกจตอนโยบาย อตสาหกรรมทกาหนด

“เปด” รบขอมลจากเอกชน รฐไม “เลอก”

อตสาหกรรมเอง

เลอกสงเสรมอตสาหกรรม ทเพมผลตภาพทน/แรงงาน

หรอ ปรบโครงสรางเศรษฐกจ

กาหนดนโยบายผานกระบวนการโปรงใส สรางความไววางใจจากสาธารณะ มกระบวนการตดตาม-ประเมนผล

สรป ความสาเรจหรอลมเหลวของโมเดลใหม

ใน 3 ทศวรรษหนาขนอยกบ ประสทธภาพของภาครฐ

เศรษฐกจไทยไมสามารถเตบโต ในอนาคตโดยใชโมเดลเดม

โมเดลในอนาคต ตองเนนยกระดบผลตภาพ

ของทนและแรงงาน การพฒนาเศรษฐกจทซบซอนขน

ตองการการลงทนและการหนนเสรม ของรฐทมประสทธภาพมากกวาอดต