Yuksek_Gerilim_Elemanlari_Kalenderli.pdf

YKSEK GERLM ELEMANLARI

Prof. Dr. zcan KALENDERL

Yksek Gerilim Elemanlar

B. lme ve Koruma Elemanlar

1. Akm Transformatr

2. Gerilim Transformatr

3. Gerilim Blcler

4. Parafudurlar

5. Ark Boynuzlar

6. Koruma Halkalar

7. Koruma Hatlar

8. Rleler

A. Temel Elemanlar;

1. Generatrler

2. Transformatrler

3. Kesiciler

4. Ayrclar

5. letim Hatlar

6. Direkler

7. zolatrler

8. Kablolar

9. Baralar

Yksek Gerilim Elemanlar

C. Kontrol ve Kumanda Elemanlar

1. Rleler

2. Kesicilerin Kontrol ve Kumanda Devreleri

D. Gerilim Ayar Elemanlar

1. Seri ve Paralel Bal Reaktrler

2. Seri ve Paralel Bal Kondansatrler

3. ndksiyon Reglatrleri

Senkron Generatrler

Senkron generatrler santrallerde byk gl

alternatif akm retirler. Genel olarak ikiye ayrlrlar;

1. Turbo Generatrler

2. kk Kutuplu Generatrler

Senkron Generatrler

Transformatrler (Trafolar)

Transformatrler hareket

etmeyen elektrik

makinelerinden olup, alternatif

akmda, ayn gte belirli bir

genlikteki gerilimi farkl

genlikteki gerilime evirirler.

Verimleri yksektir.

1 ve 3 fazl olarak imal edilirler.

G Trafolar

Kuru tip g trafosu

G Trafolar

Deney Transformatrleri

750 kV, 2100 kVA deney transformatr

Deney Transformatrleri

1500 kV, 1,2 A, 60 Hz, 4 katl kaskad deney trafosu

Yksek Gerilim Ayrclar

Bina d ayrc

Yksek Gerilim Ayrclar

Sigortal bina d ayrc

Ayrclar

Kesiciler

1. Haval Kesiciler

2. Yal Kesiciler

3. Az Yal Kesiciler

4. SF6 Gazl Kesiciler

5. Vakumlu Kesiciler

6. Yksek Gerilim Doru Akm Kesicileri

Haval Kesiciler

Yal Kesiciler

Az Yal Kesiciler

SF6 Gazl Kesiciler

nden kumandal Yandan kumandal

Vakumlu Kesiciler

Enerji letim Hatlar

Hatlarda Kullanlan letken Trleri:

1. Bakr

2. Alminyum

3. Aldrey

4. Kadmiyum-Bakr

5. Galvanize elik

6. Fosfor-Bronz

7. rgl Bakr-elik

8. rgl Alminyum-elik

Enerji letim Hatlar

Hatlar

Demet letkenli Hatlar

Direkler

A.Yaplarna Gre;

1. Aa Direkler

2. Beton Direkler

3. Demir direkler

B. Tadklar Devre Sistemine Gre;

1. Doru Gerilim

2. Alternatif Gerilim

a. Tek Devreli

b. ift Devreli

Direkler

C. levlerine Gre

1. Tama Direkleri

a. Normal Tayc Direkler

b. Kede Tayc Direkler

2. Durdurucu Direkler

a. Normal Durdurucu Direkler

b. Kede Durdurucu Direkler

D. Datm Direkleri

E. Transformatr Direkleri

F. Gerilim Kesicilerini Tayan Direkler

G. Son Direkler

H. Geit Direkleri

Kafes Direk

zolatrler

A.Yaplarna Gre;

1. Mesnet Tipi

a. Normal Tip

b. Sis Tipi

2. Ask Tipi

a. Tek Elemanl Ask Tipi

b. ok Elemanl Ask Tipi

3. Geit zolatr

a. ubuk Tipi

b. Kapasitif Tip

zolatrler

B. Kullanldklar Yere Gre;

1. Bina ii (Dahili) Tip

2. Bina d (Harici) Tip

C. Koullara Gre;

1. Normal Hava Koullarna Gre

2. Ar Hava Koullarna Gre

D. Malzemesine Gre;

1. Porselen zolatrler

2. Cam zolatrler

3. Epoxy Reineden Yaplm

zolatrler

4. Silikondan Yaplm zolatrler

5. Silikon-Kauuk zolatrler

Porselen Mesnet zolatrleri

Mesnet zolatrleri

Epoksi Reine Mesnet zolatrleri

Cam Mesnet zolatrleri

Zincir zolatrleri

zolatr Zinciri

ubuk zolatrler

zolatrler

Transformatr Geit zolatrleri

Duvar Geit zolatr

Kablolar

Kablolar enerji retim, iletim ve

datm aamalarnda, eitli

yerlerinde kullanlrlar. Genel olarak

kablolar;

Kauuk Kablolar

Kat Yaltkanl Kablolar

Plastik Yaltkanl Kablolar

Basnl Gazl Kablolar

Yksek Doru Gerilim Kablolar

diye snflandrlabilir.

Kablolar

Kablo Balklar

Kablo Ekleri (Muflar)

Kablolar

Baralar

Baralar byk akmlarn iletilmesi iin, rnein balama

ve transformatr merkezinde ve de alak gerilim

kablolarnda kullanlan yaln ubuklardr. Genelde bakr

ve alminyumdan yaplr.

Bara kanallar zellikle otomotiv, tekstil, mobilya vb. hzl

gelien iletmelerde; sergi salonlarnda, i merkezlerinde,

otellerde, depolarda ve yksek katl yaplarda ana kolon

olarak katlara datm yapmak iin kullanlr.

Baralar

Akm ve Gerilim Transformatrleri

Byk akm ve yksek gerilim deerlerinde ekonomik ve pratik

sebeplerden dolay, ayrca insan hayatn tehlikeden korumak iin

l aletleri, koruma-kumanda ve ayar kontrol cihazlar devreye

daima bir l transformatr zerinden balanr. l

transformatrleri kullanldklar yere ve ltkleri deere gre iki

tiptir;

1. Akm Transformatrleri

2. Gerilim Transformatrleri

l transformatrlerinin kullanm amac;

1. lme

2. Koruma

3. Kontrol, Kumanda ve Ayar

4. Yaltm (zolasyon)

l Transformatrleri

Gerilim l trafosu Akm l trafosu

Akm l Transformatrleri

Gerilim Blcler

Yksek gerilimde lme yapma bilindik yntemler

ile zor hatta imkansz olabilir. Bu nedenle yksek

gerilimde lme yntemlerinden bir gerilim

blclerdir. Genel olarak gerilim blcler;

1. Ohmik Gerilim Blcs

2. Kapasitif Gerilim Blcs

3. Karma Gerilim Blcs

diye snflandrlabilir.

Gerilim Blcler

Parafudrlar

Parafudrlar, alt

donanmlarn ar

gerilimlerin etkilerine kar

korurlar. ki tip parafudr

vardr.

Seri Atlama Aralkl

Parafudrlar

Metal Oksit Parafudrlar

Parafudrlar

Parafudrlar

Alminyum kapak

Alminyum kapak

Silikon kauuk gvde

Metal-oksit

diren bloklar

Fiberglas ubuklar

Ark Boynuzlar ve Koruma Halkalar

Ark boynuzlar, zellikle transformatr geit

izolatrlerinde ve izolatrlerde oka

kullanlmaktadrlar.

Bir ar gerilim ark boynuzlarna eritiinde, eer

atlama akl uygunsa boynuzlar arasndan

atlayarak bu gerilimin, boynuzlarn bal olduu

izolatr, geit izolatr vs.ye zarar vermeksizin

topraklanmas salanr.

Ark Boynuzlar

Koruma Hatlar

Yksek gerilim enerji iletim iletim sistemlerinde

kullanlan, pahal olmasna karn kullanlmas

kanlmaz olan bir koruma yntemidir. Grevleri;

1. Faz iletkenlerini yldrm dmesine kar

korumak.

2. Faz iletkenlerini ykl bulut etkisinden

korumak.

3. letim hattndaki izolatrleri korumak

4. alt sahasndaki yaltm salayan

malzemeleri ekranlama yaparak korumak.

Koruma Hatlar

Rleler

Buchholz Rlesi

Dk Gerilim Rlesi

Kontakl Gerilim Rlesi (Leonhard Tipi)

Termik Ar Akm Rlesi

Toprak Ksa Devre Rlesi

Fazl Generatrlerde Gerilim Ayar ve Reglatrler

Kondansatrler

Bir fazl kondansatrler fazl kondansatrler

Trafo Merkezleri

Trafo Merkezleri

Soanlk GIS Trafo Merkezi mraniye GIS Trafo Merkezi

Beton Kk

Yksek Gerilim Sigortalar

Sigortalar

Sigorta Altlklar

Yksek Gerilim Eldiven ve izmeleri

Yksek Gerilim Tabureleri - Sehpalar

Yksek Gerilim Hallar

Uyar Levhalar,

Documents

Yuksek_Gerilim_Elemanlari_Kalenderli.pdf