Z vu č ni č ke skretnice

ZZvuvuččniniččke skretniceke skretnice

OzvučavanjeOzvučavanje

Primena električnih filtara – zvučničke skretnice

Tropojasna skretnica kao redna veza dve dvopojasne sretnice

Tropojasna skretnica u paralelnoj vezi

Tropojasne zvučničke skretnice

Dvopojasni zvučnički sistem - geometrijski odnosiDvopojasni zvučnički sistem - geometrijski odnosi

Dvopojasni zvučnički sistem - geometrijski odnosiDvopojasni zvučnički sistem - geometrijski odnosi

d – vertikalno rastojanje između akustičkih centara zvučnika

b – horizontalno rastojanje izemđu akustičkih centara zvučnika; može se eliminisati postavljanjem akustičkih centara zvučnika u istu vertikalnu ravan, ili elektronskim kašnjenjem signala zvučnika čiji je akustički centar isturen napred

Dvopojasni zvučnički sistem – Dvopojasni zvučnički sistem – blok blok ššemaema

Dvopojasni zvučnički sistem – prenosna funkcijaDvopojasni zvučnički sistem – prenosna funkcija

HLppp

Lrktj

L

LL

Le

r

aUp

Hrktj

H

HH

He

r

aUp

HL rktj

H

Hrktj

L

Lg e

r

Fe

r

Fep

LjLL eFF Hj

HH eFF

re

pF

g

sinkdjHL

LHeFF

Pretpostavćemo da se radi o zvučnicima koji su u prelaznoj oblasti skretnice neusmereni i čije su prenosne funkcije konstantne amplitude i linearne faze.

sincos222 kdFFFFF LHHLHL

Dvopojasni zvučnički sistem – akustička snagaDvopojasni zvučnički sistem – akustička snaga

,0

2

dSc

pPa

c

PP a

an02

LHHLHL kd

kdFFFF cos

sin222

kd

kdFFFP LHHLan

sin1cos22

0

Integracija se vrši po površini sfere velikog poluprečnika koja obuhvata izvor.

Dvopojasni zvučnički sistem – karakteristika usmerenosti

• Modul prenosne funkcije F, u opštem slučaju ne dostiže maksimum u pravcu ose sistema.

• Maksimum glavne petlje zračenja zaklapa sa osom zvučničkog sistema manji ili veći ugao zavisno od karakteristika filtara u

skretnici.

• Greška zakretanja glavne petlje zračenja

000

sin2,

F

FFdFR HLHL

nn

Familije dvopojasnih skretnicaFamilije dvopojasnih skretnica

• Skretnice konstantnog napona:

• Skretnice konstantne snage:

• Skretnice konstantne amplitude:

1 HL FF

1 HL FF

122 HL FF

• Konstantan napon

• Promenljiva snaga

• Ne simetrična karakteristika zračenja

Skretnice konstantnog naponaSkretnice konstantnog napona

0ssn

Skretnice konstantne snage Skretnice konstantne snage ((Batervortove skretnice)Batervortove skretnice)

0ssn


Amplituda Snaga za B3


-20

-10

0

10

30

210

60

240

90

270

120

300

150

330

180 0

Karakteristika zračenja

= 0,2 plava; 0,6 crvena; 1,0 zelenad

Skretnice konstantne amplitudeSkretnice konstantne amplitude((Linkvic – RajlijevLinkvic – Rajlijeve skretnice)e skretnice)

0ssn

-20

-10

0

30

210

60

240

90

270

120

300

150

330

180 0

Skretnica konstantne amplitude LR2 – Skretnica konstantne amplitude LR2 – karakteristika usmerenostikarakteristika usmerenosti

Svojstva zvučničkog sistema sa nekoincidentnim Svojstva zvučničkog sistema sa nekoincidentnim zvučnicima i odgovarajućim tipom skretnicezvučnicima i odgovarajućim tipom skretnice

Osnovni kriterijumi za ocenu kvaliteta Osnovni kriterijumi za ocenu kvaliteta dvopojasnih skretnicadvopojasnih skretnica

Kvalitetne dvopojasne skretnice treba da imaju sledeće karakteristike, poređane po prioritetnom redosledu važnosti:

• a) Ravnu amplitudsku karakteristiku zbirne prenosne funkcije za tačke na akustičkoj osi dvopojasnog sistema,

• b) Dovoljno oštar nagib pojedinih filtara u nepropusnim opsezima da bi se, pre svega, sprečilo pogoršanje karakteristika sistema usled uticaja loših karakteristika zvučnika izvan njihovog radnog opsega;

• c) Prihvatljivu polarnu karakteristiku zbirne prenosne funkcije, uzimajući u obzir i fizičko rastojanje između zvučnika;

• d) Prihvatljivu faznu karakteristiku zbirne prenosne funkcije, po mogućnosti linearnu;

• e) Ukupnu akustičku snagu konstantnu u funkciji frekvencije.

Optimalni tip audio skretniceOptimalni tip audio skretnice

• Skretnice konstantne amplitude parnog reda (pasivni filtri –drugi red, LR2, aktivni filtri – četvrti ili viši red, LR4, LR6).

• Ako je presečna učestanost niska (slaba usemrenost izvora zvuka) kao prihvatljivo rešenje može biti i skretnica konstantne snage trećeg reda, B3.

Kompenzacija pomeraja akustičkih centara Kompenzacija pomeraja akustičkih centara zvučnika u horizontalnoj ravnizvučnika u horizontalnoj ravni

fizički – pomeranjem zvučnika

elektronski – kašnjenjem signala

ne kompenzovano

kompenzovano

Oslabljivači (razdelnici Oslabljivači (razdelnici napona)napona)

A

A

ZR05,0

05,0

1 10

110

110

105,02

A

ZR

ZR

ZRR

U

UA

2

21

2

1 log20log20

A – slabljenje ulaznog napona izraženo u dB,R1, R2 – otpornosti grana oslabljivača,Z – impedansa zvučnika.

Kontinualno promenljivi »L« Kontinualno promenljivi »L« oslabljivačoslabljivač

Oslabljivači (razdelnici Oslabljivači (razdelnici napona)napona)

skretnica11R

21R12R

22R 13R23R zvučnik

1 1 22 33 Skokovito promenljivi »L« oslabljivač

ulZ

1

1'

kompenzaciona mreža

zvučnik kutija

eR

eL

mes

C esR

mes

C

mebC

elR

cebL

Z

Z

eR

aL

eCmL

mC

mR

aRaC

Kompenzacija opterećenja pasivnih Kompenzacija opterećenja pasivnih skretnicaskretnica

Normalizovana vrednost izlaznog napona V2 filtra kada je opterećenje

a)otpornik od 8,

b)zvučnik,

c) zvučnik sa kompenzacionom mrežom



Normalizovana vrednost izlazniog napona V2 filtra kada je opterećenje a) otpornik od 8, b) pobudjivač sa levkom, c) pobudjivač sa levkom i kompenzacionom mrežom

Tip i red filtra

g1 g2 g3 g4

B 1 1

B 2 1,414 0,707

B 3 1,500 1,333 0,400

B 4 1,531 1,577 1,082 0,383

LR 2 2,000 0,500

LR 4 1,886 1,591 0,943 0,354

ge

1HC 3HC

2HL 4HL R

R

3LL1LL

2LC 4LC

Realizacija dvopojasnih pasivnih zvučničkih skretnica

LL = g R / 2f0 , CL = g / 2 Rf0

LH = R / 2g f0 , CH = 1 / 2gR f0

Realizacija dvopojasnih aktivnih skretnica

Documents

Z vu č ni č ke skretnice