Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Załącznik do Uchwały Nr XXIX/329/2016 z dnia 28 grudnia 2016 roku
Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego
GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
ALKOHOLOWYCHDLA MIASTA OSTROWA WIELKOPOLSKIEGO
W 2017 ROKU
Ostrów Wielkopolski 2016 rok
WPROWADZENIE
Szkody powodowane przez alkoholizm, jak i ryzykowne oraz szkodliwe spożywanie
alkoholu występują w wielu wymiarach:
• jednostkowym, kiedy oddziałują negatywnie na zdrowie fizyczne i psychiczne osób pijących,
• społecznym, kiedy negatywnie oddziałują na zdrowie fizyczne i psychiczne członków rodzin,
powodują przemoc w rodzinie, zakłócają bezpieczeństwu publicznemu, wzrasta przestępczość,
wypadki drogowe, ubóstwo, bezrobocie itp.
• ekonomicznym, kiedy pojawiają się koszty leczenia ofiar wypadków drogowych, wzrasta
zaangażowanie służb wymiaru sprawiedliwości, systemu pomocy społecznej, ubezpieczeń,
lecznictwa odwykowego, problemy zdrowotne, spadek wydajności pracy, itp.
W Polsce podstawę prawną rozwiązywania problemów alkoholowych stanowi ustawa
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października1982 r. (Dz.U.
z 2015 poz.1286 z późn.zm). Zgodnie z ustawą do zadań własnych gminy w zakresie profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz integracji osób uzależnionych od alkoholu
w szczególności należy:
• zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od
alkoholu;
• udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej
i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie;
• prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania
problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży,
w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania
dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych
i socjoterapeutycznych;
• wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu
problemów alkoholowych;
• podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13’ i 15 ustawy
oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego;
• wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji
społecznej.
Od 1993 roku gminy uzyskały kompetencje do prowadzenia lokalnej polityki wobec
problemów alkoholowych. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
jest aktem prawnym uchwalanym corocznie przez radę gminy i zawiera zadania koordynowane
przez Wydział Spraw Społecznych Referat Rozwiązywania Problemów Uzależnień.
2
Diagnoza problemów alkoholowych w Ostrowie Wielkopolskim w 2015 roku oraz w I półroczu 2016 roku
Dla potrzeb opracowania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych w Gminie Miasto Ostrów Wielkopolski przeprowadzono w 2013 roku Diagnozę
Lokalnych Zagrożeń Społecznych. Uzupełnieniem danych uzyskanych w badaniach problemów
społecznych są bieżące informacje z Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej, Komendy Powiatowej
Policji, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, SP ZOZ Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień
oraz innych placówek i osób pracujących w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów
uzależnień. We wspomnianej diagnozie problem nadużywania alkoholu przez mieszkańców
naszego miasta znalazł się na czwartym miejscu wśród najważniejszych problemów społecznych.
Z przeprowadzonych badań wynikało, że średni wiek pierwszego kontaktu z alkoholem dla
poszczególnych grup wiekowych wyniósł: 9,8 lat wśród uczniów szkół podstawowych, 13 lat wśród
gimnazjalistów, 18,8 lat wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Sięganie po alkohol przez
młodzież niesie ogromne ryzyko dla ich zdrowia, rozwoju i funkcjonowania w społeczności szkolnej.
Z badań zawartych w diagnozie wynika, że zjawisko nadmiernego spożywania alkoholu może być
powiązane z agresywnym zachowaniem, może pojawiać się w życiu publicznym w postaci bójek,
awantur, pobić czy wulgaryzmów. Podczas przeprowadzonych badań, uczniowie szkół
podstawowych za najczęstszą przyczynę sięgania po alkohol podawali presję rówieśniczą, obawę
przed odrzuceniem, chęć zapomnienia o troskach i smutkach życia codziennego. Uczniowie ze
starszych grup wiekowych (gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne) wskazywali jako najczęstszą
przyczynę sięgania po alkohol okazje towarzyskie, chęć zaimponowania, presję rówieśniczą,
ciekawość i obawę przed wykluczeniem. Dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych przyczyną
sięgania po alkohol (równie często jak presja rówieśnicza) była chęć zapomnienia o problemach
i kłopotach. Wraz z wiekiem rośnie odsetek badanych, którzy spożywają alkohol z braku możliwości
bardziej atrakcyjnego spędzania czasu wolnego. Badani młodzi mieszkańcy Ostrowa
Wielkopolskiego najczęściej swój pierwszy kontakt z alkoholem mieli podczas wakacji oraz w czasie
wolnym. Wraz ze wzrostem wieku respondentów coraz częściej wskazywano dyskotekę, jako
miejsce pierwszego kontaktu z alkoholem.
Ochrona młodych ludzi przed negatywnymi konsekwencjami wynikającymi ze spożywania
napojów alkoholowych jest wyzwaniem dla wielu grup dorosłych – przede wszystkim rodziców, ale
także nauczycieli i wychowawców oraz osób odpowiedzialnych za tworzenie regulacji prawnych na
poziomie centralnym i lokalnym. Istotną rolę w tym procesie odgrywają także sprzedawcy i osoby
podające napoje alkoholowe.
3
W roku 2016 w Ostrowie Wielkopolskim przeprowadzono badanie „tajemniczego klienta”
diagnozujące rozmiary zjawiska sprzedaży napojów alkoholowych osobom niepełnoletnim. Po
dwóch latach od poprzedniego badania sprawdzono, czy zmieniły się postawy i zachowania
sprzedawców wobec nastolatków próbujących kupić alkohol. Badanie przeprowadzono w 44
wylosowanych punktach sprzedaży napojów alkoholowych. Istotnym elementem badania było
sprawdzenie reakcji sprzedawców na interwencję osoby dorosłej, a także monitorowanie zachowań
innych dorosłych świadków zakupu alkoholu podejmowanego przez osobę wyglądającą na
niepełnoletnią. Jak wynika z badań realizowanych w 2016 roku aż 64% sprzedawców pracujących
w ostrowskich sklepach, marketach i stacjach paliw sprzedaje napoje alkoholowe niepełnoletniej
młodzieży. Spośród 44 podjętych podczas badania prób zakupu alkoholu „dorosły audytor” podjął
łącznie 28 interwencji w związku ze sprzedażą piwa osobie wyglądającej na niepełnoletnią. 26
spośród tych interwencji zakończyło się sukcesem – sprzedawca anulował dokonaną wcześniej
sprzedaż piwa (93%). Tylko w 2 przypadkach (7%) sprzedawca zlekceważył podjętą interwencję
tłumacząc, że zna klienta i wie, że jest osobą dorosłą. Świadkami sytuacji, gdy sprzedawca był
gotów sprzedać piwo było 46 osób. Tylko jeden klient zareagował na opisaną sytuację przyznając
rację „dorosłemu audytorowi” mówiąc sprzedawczyni, że powinna prosić o dowód osobisty.
Badanie było elementem wieloetapowych działań na rzecz ograniczenia zjawiska sprzedaży
alkoholu i papierosów niepełnoletniej młodzieży.
Uszkodzenia zdrowia związane z nadużywaniem alkoholuZ informacji Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Ostrowie Wielkopolskim wynika, że
w 2015 roku w oddziałach szpitalnych w związku z alkoholem było hospitalizowanych 465 osób.
W pierwszym półroczu 2016 roku takich osób było 255. Najczęściej leczonymi schorzeniami
związanymi z nadużywaniem alkoholu były: alkoholowa choroba wątroby, zaburzenia psychiczne
i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu, choroby trzustki, nowotwory żołądka
i gardła. Liczba pacjentów Szpitalnego Oddziału Ratunkowego, będących pod wpływem alkoholu
lub przedawkowania środków odurzających wyniosła w 2015 roku 311 osób, a w I półroczu 2016
roku 157 osób. W 2015 roku wśród nieletnich przyjętych do szpitala pod wpływem alkoholu znalazło
się 7 osób w wieku 14 – 16 lat, a w I półroczu 2016 roku takich przypadków nieletnich pod wpływem
alkoholu było 3 w wieku 13 – 17 lat. Zatruć alkoholowych ze skutkiem śmiertelnym w 2015 roku i w
ciągu sześciu miesięcy 2016 roku nie stwierdzono. Odnotowano jednak zarówno w 2015 roku, jak
też w I półroczu 2016 roku po 2 kobiety w ciąży, przyjęte na oddział ginekologiczno – położniczy,
znajdujące się pod wpływem alkoholu.
Zaburzenia życia rodzinnego związane z alkoholem, w tym zjawisko przemocy w rodzinieNadużywaniu alkoholu bardzo często towarzyszy przemoc. Z informacji Komendy
Powiatowej Policji w Ostrowie Wielkopolskim wynika, że w 2015 roku zanotowano 462 interwencje
domowe, zarejestrowano 52 sprawców przemocy domowej pod wpływem alkoholu i 158 ofiar
4
przemocy domowej. We wskazanym okresie założono 73 „Niebieskie Karty” dla rodzin dotkniętych
problemem przemocy. W I półroczu 2016 roku liczba interwencji domowych osiągnęła liczbę 128
interwencji, zarejestrowano 27 sprawców przemocy domowej pod wpływem alkoholu oraz 121 ofiar
przemocy w rodzinie. Pierwsze półrocze 2016 roku to 57 założonych „Niebieskich Kart”.
W 2015 roku w porównaniu do lat poprzednich wzrosła liczba zatrzymanych nietrzeźwych
kierowców do 533, liczba mężczyzn zatrzymanych do wytrzeźwienia w Policyjnej Izbie Zatrzymań
do 632 mężczyzn i 53 kobiet. Odnotowano w tym czasie tylko 3 kolizje i wypadki spowodowane
przez osoby będące pod wpływem alkoholu, ale wzrosła liczba kierowców prowadzących pojazd
pod wpływem alkoholu do 117. Liczba dzieci przebywających w Policyjnej Izbie Zatrzymań zmalała
do 2 osób w 2015 roku. W I półroczu 2016 roku Powiatowa Komenda Policji zatrzymała 234
nietrzeźwych kierowców oraz skierowała do Policyjnej Izby Zatrzymań 300 mężczyzn i 27 kobiet.
Wypadków i kolizji z udziałem osób będących pod wpływem alkoholu do końca miesiąca czerwca
2016 roku odnotowano 6 zdarzeń.
W Ostrowskim Centrum Pomocy Caritas w roku 2015 codziennie korzystało z pomocy
około 110 osób. Liczba zgłaszających się po pomoc w I półroczu 2016 roku zmalała do około 80
osób dziennie. Ośrodek Caritas oferował pomoc w postaci obiadów w stołówce, korzystania z łaźni,
posiłków wydawanych do domu, pomocy rzeczowej – ubrań, całodobowego telefonu zaufania oraz
punktu konsultacyjnego, w którym udzielano porad prawnych i pomocy w załatwianiu formalności
urzędowych. Ponadto pracownicy centrum pomagali zainteresowanym w zakresie: wskazania
placówek zajmujących się terapią i profilaktyką uzależnień, możliwości skorzystania z porad
terapeuty uzależnień, psychologa, prawnika, lekarza czy kuratora sądowego. W 2015 roku ośrodek
udzielił 198 porad w związku z nadużywaniem alkoholu oraz 20 osobom w związku z przemocą
w rodzinie. W I półroczu 2016 roku udzielono porad w związku z alkoholem 65 osobom, a w
przypadku przemocy 18 osobom. Z pomocy i porad ośrodka korzystają mieszkańcy naszego miasta
w wieku od 8 – 75 lat oraz w zróżnicowanej sytuacji życiowej, osoby współuzależnione oraz dzieci.
W 2015 roku z pomocy ośrodka w sposób stały korzystało 15 dzieci – podobnie jak w pierwszej
połowie 2016 roku. W ramach pomocy kobietom ofiarom przemocy i ich dzieciom w Słupi k/Kępna
Caritas realizuje zadanie publiczne udzielające schronienia i pomocy terapeutycznej. W Ośrodku
Interwencji Kryzysowej w Słupi w roku 2015 było 14 kobiet i 5 dzieci, natomiast w I półroczu 2016
roku w ośrodku przebywało 7 kobiet i 3 dzieci.
W rozwiązywaniu i zapobieganiu problemowi o charakterze społecznym, jakim jest
bezdomność, ważną rolę pełni noclegownia dla bezdomnych mężczyzn zagrożonych alkoholizmem.
Za jedną z przyczyn bezdomności można uznać problem nadużywania alkoholu. W 2015 roku
noclegownia dysponowała 35 miejscami, ale w okresie zimowym nocowało tam jednorazowo ponad
40 osób. W tym okresie noclegowania skierowała na leczenie ambulatoryjne 20 osób, 28 osób
skorzystało ze stacjonarnej formy zajęć edukacyjno-terapeutycznych, natomiast 15 osób
zdecydowało się na udział w spotkaniach grup samopomocowych AA. W okresie od stycznia do
5
końca czerwca 2016 roku na leczenie ambulatoryjne noclegownia skierowała 9 osób, 5 osób
skorzystało z leczenia stacjonarnego, natomiast 6 osób rozpoczęło udział w spotkaniach grup
samopomocowych AA. Według danych przekazanych przez noclegownię najmłodszy podopieczny
miał 22 lata, a najstarszy 85 lat. Wśród bezdomnych są osoby po opuszczeniu zakładów karnych,
przywiezione przez policję, po przebytym leczeniu stacjonarnym. Niektóre osoby przebywające
w noclegowni wymagają pomocy w uzyskaniu dostępu do leczenia szpitalnego, pomocy lekarzy
specjalistów w poradniach zdrowia psychicznego lub poradni neurologicznej. Choroba alkoholowa
jest najczęstszą przyczyną bezdomności i znalazła się na pierwszym miejscu wśród problemów,
przed konfliktami w rodzinie czy zaburzeniami psychicznymi.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w 2015 roku objął pomocą okresową lub doraźną
1884 rodzin, z czego 206 rodzin borykało się z problemem nadużywania alkoholu. Środki finansowe
przekazane rodzinom z problemem alkoholowym w 2015 roku wyniosły 1 014 069,56 zł, co stanowi
10,70% środków przeznaczanych przez MOPS potrzebującym rodzinom. W związku z przemocą w
rodzinie Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej objął pomocą tylko 66 rodzin oraz założył 66
„Niebieskich Kart”. W pierwszym półroczu 2016 roku tą samą pomocą objęto 1421 rodzin, z czego
150 rodzin borykało się z problemem nadużywania alkoholu. Środki finansowe przeznaczone w
pierwszym półroczu 2016 roku dla rodzin, w których występował problem alkoholowy to kwota
482 867,77 zł, co stanowi 9,62% ogółu środków przeznaczanych dla potrzebujących rodzin z terenu
miasta. W związku z przemocą w rodzinie w pierwszym półroczu 2016 roku MOPS objął pomocą 45
rodzin, w których realizowana była procedura „Niebieskiej Karty”.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień
w Ostrowie Wielkopolskim jest podmiotem leczniczym niezwykle istotnym w procesie prowadzenia
działalności profilaktyczno-psychoedukacyjnej w zakresie rozwiazywania problemów uzależnień dla
mieszkańców Ostrowa Wielkopolskiego. W 2015 roku Ośrodek udzielił 309 porad informacyjnych
dla wszystkich zgłaszających się po pomoc. Spośród 204 osób deklarujących chęć leczenia 144
osoby ukończyły zajęcia w grupie przygotowującej do leczenia w ofercie terapeutycznej. Udzielono
82 porady członkom rodzin, z czego 79 osób rozpoczęło terapię własną w obszarze
współuzależnienia. Z inicjatywy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
leczenie podjęło 36 osób. Zobowiązanych do leczenia postanowieniem Sądu Rejonowego zostało
86 osób, leczenie podjęło tylko 5 osób, a 21 osób realizowało program terapeutyczny pod
nadzorem kuratora. W pierwszym półroczu 2016 roku Ośrodek udzielił łącznie 154 konsultacji,
w tym 49 konsultacji wobec osób współuzależnionych. Do programu przygotowującego do
psychoterapii przystąpiło 88 osób, z czego 58 osób zakończyło terapię według obowiązujących
standardów. Z inicjatywy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych leczenie
podjęło 16 osób, na podstawie postanowień Sądu Rejonowego 43 osoby zobowiązane zostały do
leczenia, z czego tylko 12 osób podjęło terapię odwykową.
Ośrodek nie posiada wiedzy na temat motywów przerywania terapii, która prowadzona jest
w ramach kontraktu między pacjentem, a placówką. Do ośrodka zgłaszają się także osoby, które
6
borykają się z problemami przemocy, zaburzeniami funkcjonowania w obszarze uzależnień
behawioralnych oraz relacji partnerskich i rodzinnych. W ośrodku działa również grupa wsparcia dla
Dorosłych Dzieci Alkoholików - tzw. DDA. Grupa spotyka się co dwa tygodnie z opiekunem, który
uczestniczy w zajęciach. Pracują według przyjętej standardowo formule pracy i programu
obowiązującego w terapii DDA. Uczestnicy zajęć realizują indywidualne programy terapii
w zgłaszanych obszarach zaburzeń funkcjonowania, które ustalane są z terapeutą prowadzącym.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi umożliwiła prowadzenie
świetlic opiekuńczo – wychowawczych z programem socjoterapeutycznym dla dzieci z rodzin
dysfunkcyjnych. W 2015 roku świetlic opiekuńczo-wychowawczych z programem
socjoterapeutycznym działało na terenie miasta 8 i w zajęciach świetlic uczestniczyło około 180
dzieci. W I półroczu 2016 roku liczba świetlic działających na terenie miasta zwiększyła się i liczy 11
placówek, do których uczęszcza około 230 dzieci. W świetlicach prowadzona jest praca
wychowawcza zorientowana na działania, które mają pomóc dzieciom i nastolatkom podjąć trafne
decyzje dotyczące wyborów, określenia systemu wartości, samodzielności myślenia, zachowań
asertywnych i umiejętność radzenia sobie z presją rówieśniczą, jak również ukazujące alternatywne
sposoby spędzania wolnego czasu.
Działająca w Ostrowie Wielkopolskim Straż Miejska w 2015 roku podjęła 139 interwencji
związanych z alkoholem i nie odnotowała żadnego zdarzenia z nieletnimi. Również nie odnotowano
żadnego przypadku przemocy w rodzinie w związku z nadużywaniem alkoholu przez osoby dorosłe.
Straż Miejska w ciągu całego ubiegłego roku wystawiła 23 mandaty karne oraz 11 pouczeń za
wykroczenia związane z alkoholem. W pierwszym półroczu 2016 roku odnotowano 51 interwencji, 7
mandatów karnych oraz 6 pouczeń.
Działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, na której spoczywa
między innymi obowiązek podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia
o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu, jest
ważnym zadaniem wynikającym z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi. W 2015 roku do komisji wpłynęło 56 wniosków o skierowanie na leczenie
odwykowe, w tym 5 wniosków dotyczyło kobiet. Przeprowadzono 224 rozmowy motywujące do
podjęcia leczenia odwykowego. Rozmowy przeprowadzane były bezpośrednio z osobami
zgłoszonymi, jak również z członkami rodzin. Nie wszystkie rozmowy kończą się decyzją o podjęciu
leczenia, dlatego w takich sytuacjach komisja kieruje sprawę do sądu, który wszczyna procedurę
zobowiązania do leczenia odwykowego. Do końca 2015 roku GKRPA skierowała do sądu 30
wniosków o zobowiązanie do leczenia odwykowego. Do końca miesiąca października 2016 roku do
Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wpłynęło 51 wniosków o objęcie
leczeniem odwykowym osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że ma problem z używaniem
alkoholu. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych skierowała do końca
października 2016 roku do Sądu Rejonowego – III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich 24 wnioski o
zobowiązanie do poddania się leczeniu. Ponadto w tym samym czasie Komisja skierowała 43
7
osoby na badanie do biegłych sądowych w celu sporządzenia opinii psychiatryczno –
psychologicznej w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania sposobu leczenia uczestnika
postępowania.
WNIOSKI : Na podstawie przedstawionego materiału można sformułować wnioski dotyczące potrzeby
skierowania działań do środowisk społecznych Ostrowa Wielkopolskiego w zakresie profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych. Należy:
1. prowadzić szeroko pojętą edukację społeczności lokalnej,
2. prowadzić działania edukacyjne skierowane do sprzedawców napojów alkoholowych oraz
innych grup zawodowych realizujących zadania programu,
3. prowadzić działania na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwości kierowców oraz
bezpieczeństwa na drogach,
4. realizować programy profilaktyczne dla dzieci i młodzieży,
5. rozwijać współpracę z radami osiedli,
6. wdrażać programy interwencyjno – profilaktyczne dla młodzieży mającej kontakt
z alkoholem,
7. wspierać działalność świetlic opiekuńczo – wychowawczych z programem
socjoterapeutycznym,
8 kontynuować współpracę z organizacjami pozarządowymi oraz lokalnymi mediami,
9. brać udział w ogólnopolskich i miejskich kampaniach dotyczących problemów uzależnień,
10. informować mieszkańców na temat działań podejmowanych przez władze lokalne.
Działania podejmowane przez gminę na rzecz ograniczenia szkód powodowanych przez
alkohol skierowane są do całej populacji, a nie tylko do wąskiej grupy osób uzależnionych. Istotą
właściwej realizacji gminnego programu jest współpraca wielu podmiotów według zasady, iż każde
zadanie powinno być realizowane przez ten podmiot, który w danym obszarze jest najbardziej
kompetentny. Z tego względu realizatorami zadań gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych są organizacje pozarządowe, placówki oświatowe, SP ZOZ Ośrodek
Profilaktyki i Terapii Uzależnień oraz Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla
Miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Każde z wymienionych w ustawie zadań własnych gminy może
być realizowane na wiele sposobów, jest to uzależnione od aktualnych możliwości i potrzeb. Z tego
względu dokonano analizy najczęściej występujących problemów i w oparciu o wyżej zebrany
materiał opracowany został Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych na 2017 rok.
8
Program został opracowany na podstawie:
- ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
- Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020,
- Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla
Województwa Wielkopolskiego na lata 2013-2017,
- rekomendacji Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych do realizowania
i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2017
roku,
- informacji pozyskanych z SP ZOZ Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Ostrowie
Wielkopolskim, Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej,
Wydziału Prewencji Komendy Powiatowej Policji w Ostrowie Wielkopolskim, Straży Miejskiej,
Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miejskiego, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych w Ostrowie Wielkopolskim.
Opracowany materiał ukazuje najczęściej występujące problemy związane z nadużywaniem
alkoholu na terenie naszego miasta, określa zasoby, wskazuje możliwości realizacji profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Przewodniczący Rady Miejskiej / ... / Jarosław Lisiecki
9
GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA MIASTA OSTROWA WIELKOPOLSKIEGO NA 2017 ROK
Załącznik do uchwały Nr XXIX/329/2016 Rady MiejskiejOstrowa Wielkopolskiego z dnia 28 grudnia 2016 roku
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest kontynuacją
zadań realizowanych w Ostrowie Wielkopolskim w 2016 r. Stanowi spis działań będących
zadaniami własnymi gminy, które będą realizowane w 2017 roku. Gminny Program Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych skierowany jest do całej społeczności lokalnej, a nie
tylko do osób uzależnionych od alkoholu, pijących ryzykownie czy szkodliwie. Realizatorem
programu jest Wydział Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego w Ostrowie Wielkopolskim przy
udziale wymienionych podmiotów.
CELE PROGRAMU :1. Zapobieganie rozwojowi uzależnienia od alkoholu.
2. Zmniejszenie szkód spowodowanych nadużywaniem alkoholu.
Realizatorzy Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych1. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień,
w zakresie zadań statutowych dotyczących realizacji gminnego programu profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych.
2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
3. Placówki oświatowe.
4. Organizacje pozarządowe, którym zlecane są zadania gminnego programu profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Źródła i zasady finansowania gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
10
Źródłem finansowania zadań gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych są środki finansowe budżetu gminy pochodzące z opłat za korzystanie
z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.
Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gmin. W większości zadania te obejmują:
1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu.1.1 SPOSÓB REALIZACJI: 1. Wspieranie placówek leczenia uzależnienia od alkoholu.
2. Porady informacyjne i terapeutyczne dla mieszkańców Ostrowa Wielkopolskiego.
3. Realizacja programów dla osób uzależnionych i ich rodzin.
4. Prowadzenie punktów informacyjno-konsultacyjnych dla osób z problemem alkoholowym
i problemem przemocy domowej.
5 Prowadzenie całodobowego Telefonu Zaufania.
1. 2 REALIZATORZY:1. SP ZOZ Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Ostrowie Wielkopolskim,
2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
3. Wydział Spraw Społecznych Referat Rozwiązywania Problemów Uzależnień,
4. organizacje pozarządowe, którym zlecane są zadania wynikające z ustawy o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
1. 3 WSKAŹNIKI:1. liczba osób podejmujących terapię,
2. liczba osób uczestniczących w programach dla osób współuzależnionych,
3. liczba osób, którym udzielono informacji o możliwości leczenia.
2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie.2.1 SPOSÓB REALIZACJI:
1. Realizowanie programów terapii dla osób współuzależnionych.
11
2. Udzielanie pomocy dzieciom w świetlicach opiekuńczo – wychowawczych z programem
socjoterapeutycznym.
3. Wspieranie aktywnego wypoczynku dzieci i młodzieży połączonego z działalnością
edukacyjną w zakresie przeciwdziałania patologiom społecznym.
4. Zwiększenie dostępności pomocy dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie – dorosłych
i dzieci.
5. Prowadzenie rozmów motywujących do podjęcia leczenia odwykowego.
6. Kierowanie na badania przez biegłych w związku z postępowaniem w sprawie
o zastosowanie leczenia odwykowego.
7. Udzielanie wsparcia i pomocy współuzależnionym kobietom z dziećmi, zagrożonym
przemocą w rodzinie.
8. Podwyższanie kwalifikacji osób zajmujących się pomocą osobom uzależnionym,
współuzależnionym, dzieciom z rodzin alkoholowych oraz ofiarom i sprawcom przemocy.
9. Realizowanie i finansowanie programów profilaktyki przemocy w rodzinie.
2.2 REALIZATORZY:1. SP ZOZ Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Ostrowie Wielkopolskim,
2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
3. organizacje pozarządowe, którym zlecane są zadania wynikające z ustawy o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
2. 3 WSKAŹNIKI:1. liczba osób, którym udzielono pomocy w ramach zespołu oraz punktów konsultacyjnych,
2. liczba osób doznających przemocy, uczestnicząca w programach terapeutycznych,
3. liczba dzieci uczęszczających do świetlic,
4. liczba rozmów motywujących przeprowadzonych z osobami zgłoszonymi na leczenie
odwykowe.
3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo – wychowawczych i socjoterapeutycznych.3.1 SPOSÓB REALIZACJI:
1. Prowadzenie na terenie szkół i innych placówek oświatowych i opiekuńczo-wychowawczych
programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży.
2. Realizacja programów profilaktycznych dla rodziców i wychowawców oraz aktywna
współpraca z nimi w tym obszarze.
3. Wdrażanie programów profilaktyczno- interwencyjnych dla młodzieży upijającej się.
12
4. Wspieranie programów i przedsięwzięć profilaktycznych opracowywanych i realizowanych
przez młodzież, skierowanych do grup rówieśniczych.
5. Podejmowanie działań edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów
alkoholowych oraz działań kontrolnych i interwencyjnych ograniczających dostępność
napojów alkoholowych i przestrzeganie zasad ich sprzedaży.
6. Podejmowanie działań integrujących psychoprofilaktykę z aktywnością sportową poprzez
prowadzenie zajęć sportowo – rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży z terenu Ostrowa
Wielkopolskiego, w ramach profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Zakup
sprzętu sportowego w celu realizacji zajęć profilaktycznych
7. Udział pracowników Wydziału Spraw Społecznych Referatu Rozwiązywania Problemów
Uzależnień w szkoleniach.
8. Edukacja radnych, członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
pedagogów szkolnych i innych grup społecznych działających w obszarze problemów
uzależnień.
9. Edukacja publiczna w zakresie problematyki alkoholowej, w tym w zakresie FAS.
10. Prowadzenie działań szkoleniowo - edukacyjnych z wykorzystaniem materiałów
edukacyjnych.
11. Udział w ogólnokrajowych i miejskich kampaniach edukacyjnych.
12. Prowadzenie stałego systemu informacji o działaniach podejmowanych na terenie miasta
w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych.
13. Organizowanie konferencji, seminariów i szkoleń w zakresie przeciwdziałania
uzależnieniom.
14. Prowadzenie działań na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwości w miejscach publicznych i na
drogach.
3.2 REALIZATORZY:1. SP ZOZ Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień, placówki oświatowe,
2. organizacje pozarządowe, którym zlecane są zadania wynikające z ustawy o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
3. placówki oświatowe,
4. rady osiedli,
5. Wydział Spraw Społecznych Referat Rozwiązywania Problemów Uzależnień.
3.3 WSKAŹNIKI:1. liczba dzieci uczestniczących w zajęciach,
2. liczba przeprowadzonych szkoleń,
3. liczba uczestników szkoleń.
4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych.
13
4.1 SPOSÓB REALIZACJI:1. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez wspieranie działalności klubów
abstynenta oraz innych form pomocowych poza terapią, których odbiorcami są osoby
uzależnione oraz ich rodziny.
2. Współpraca z organizacjami pozarządowymi realizującymi programy w zakresie profilaktyki
i przeciwdziałania problemom uzależnień.
3. Dofinansowanie Noclegowni dla bezdomnych mężczyzn zagrożonych alkoholizmem.
4. Wspieranie programów dla dzieci i młodzieży zagrożonych alkoholizmem i narkomanią.
5. Integracja społeczna osób uzależnionych, które są w trakcie lub po terapii oraz osób
zagrożonych uzależnieniem, motywująca ich do zachowania abstynencji i udziału w grupach
wsparcia.
4.2 REALIZATORZY:1. organizacje pozarządowe, którym zlecane są zadania wynikające z ustawy o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
2. podmioty realizujące zadania w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych.
5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszaniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.
1. Analiza obowiązujących przepisów prawa lokalnego dotyczących ustaleń liczby punktów
sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych.
2. Przeprowadzanie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych przy współpracy
przedstawicieli Straży Miejskiej i Komendy Powiatowej Policji.
6. Inne zadania z dziedziny profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, które nie zostały ujęte w programie, a mogą okazać się niezbędne do zwiększania skuteczności oddziaływań w tej dziedzinie.
Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Ostrowie Wielkopolskim.
Za pracę w Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jej członkowie otrzymywać
będą wynagrodzenie wg następujących zasad:
1. za udział w posiedzeniu plenarnym komisji w wysokości 1/23 średniego wynagrodzenia kadry
kierowniczej w Urzędzie Miejskim,
2. za udział w pracach zespołów komisji w wysokości 1/23 średniego wynagrodzenia kadry
kierowniczej w Urzędzie Miejskim,
14
3. podstawą wypłacania wynagrodzenia jest obecność potwierdzona podpisem na liście
obecności zatwierdzonej przez Przewodniczącego Gminnej Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych,
4. kwotę wynagrodzenia zaokrągla się do pełnych złotych. Podstawą naliczenia jest wysokość
1/23 średniego wynagrodzenia kadry kierowniczej w Urzędzie Miejskim, z miesiąca
poprzedzającego wypłatę wynagrodzenia dla członów komisji,
5. termin wypłaty wyznacza się do 7 dnia każdego miesiąca z dołu.
Przewodniczący Rady Miejskiej / ... / Jarosław Lisiecki
15
ŚRODKI FINANSOWE PRZEZNACZONE NA REALIZACJĘGminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2017 roku
1. Środki finansowe na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych pochodzą z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów
alkoholowych.
„Art. 182. Dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 18 lub art. 181 oraz
dochody z opłat określonych w art. 111 wykorzystywane będą na realizację gminnych
programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz Gminnych
Programów, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu narkomanii, i nie mogą być przeznaczane na inne cele.”
2. Wydatki przeznaczone na realizację zadań własnych gminy wynikających z ustawy
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz niniejszego programu
są ujęte w planie budżetu miasta na rok 2016 w dziale 851 – ochrona zdrowia,
rozdział 85154 – Przeciwdziałanie alkoholizmowi.
Przewodniczący Rady Miejskiej / ... / Jarosław Lisiecki
1