Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty. Zalecenia … · 2014-08-29 · a 4 SPIS TREŚCI O Autorce / Podziękowania / Wprowadzenie 5 1. Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty

S

tron

a1

Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty.

Zalecenia Międzynarodowej Rady Pielęgniarek

Międzynarodowa Rada Pielęgniarek, zbiór przepisów prawnych

S

tron

a2

Międzynarodowa Rada Pielęgniarek, zbiór przepisów prawnych

Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty. Zalecenia Międzynarodowej Rady Pielęgniarek

ICN Framework of Competencies for the Nurse Specialist

Międzynarodowa Rada Pielęgniarek

International Council of Nurses

S

tron

a3

Międzynarodowa Rada Pielęgniarek 2009

Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie 2009 /Rewizja 2014

Tłumaczenie i red. naukowa 2014

dr Dorota Kilańska, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Wszystkie prawa zastrzeżone, łącznie z tłumaczeniem na inne języki.

Żadna część tej publikacji nie może być powielana drukiem, kserograficznie ani w żadnej inny sposób przechowywana w systemach informacyjnych, przekazywana w jakiejkolwiek formie, ani sprzedawana bez pisemnej zgody Międzynarodowej Rady Pielęgniarek. Fragmenty (nie dłuższe niż 300 słów) mogą być powielane bez zgody, pod warunkiem wskazania źródła.

Copyright © 2009 by ICN – Międzynarodowa Rada Pielęgniarek, 3, place Jean-Marteau, 1201 Geneva, Switzerland

All rights, including translation into other languages, reserved. No part of this publication may be reproduced in print, by photostatic means or in any other manner, or stored in a retrieval system, or transmitted in any form without the express written permission of the International Council of Nurses. Short excerpts (under 300 words) may be reproduced without authorisation, on condition that the source is indicated.

ISBN: 978 - 92- 95065 - 55 -0

S

tron

a4

SPIS TREŚCI

O Autorce / Podziękowania / Wprowadzenie 5

1. Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty Międzynarodowej Rady

Pielęgniarek

11

2.1. Rozliczalność działań 12

2.2. Etyka zawodowa 13

2.3. Praktykowanie zgodnie z prawem 14

3. Kluczowe zasady opieki 15

3.1. Promocja zdrowia 17

3.2. Ocena 18

3.3. Planowanie 19

3.4. Implementacja/Wdrażanie 20

3.5. Ewaluacja 20

3.6. Komunikacja terapeutyczna i relacje interpersonalne 21

4. Przywództwo i zarządzanie 22

4.1. Bezpieczne środowisko 24

4.2. Opieka Interdyscyplinarna 25

4.3. Delegowanie i superwizja coachingowa 26

5.1. Wzmacnianie profesji 27

5.2. Podnoszenie jakości 28

5.3. Kontynuacja edukacji (LLL, CPD)1 28

6. Załącznik 1.: Kryteria określania specjalności pielęgniarskich 29

7. Załącznik 2.: Porównanie zakresu kompetencji Międzynarodowej Rady

Pielęgniarek z wybranymi zakresami dla pielęgniarek specjalistów

30

8. Załącznik 3.: Revised ICN Competencies Framework (ang) 37

9. Wykaz cytowanego piśmiennictwa 37

1 LLL- Uczenie się przez całe życie, CPD - ustawiczny profesjonalny rozwój

S

tron

a5

O AUTORCE

Fadwa Affara, MA, MSc, RN,

Fadwa Affara pracowała w Wielkiej Brytanii i poza jej granicami jako pielęgniarka oraz

położna, posiadając kwalifikacje do wykonywania obydwu zawodów. Po uzyskaniu tytułu

magistra (MSc) pielęgniarstwa ze specjalnością w zakresie edukacji, przepracowała 12 lat w

sektorze kształcenia pielęgniarek, początkowo w Szkocji, a następnie w Bahrainie, gdzie

nadzorowała reformę kształcenia pielęgniarek. W 1987 roku dołączyła do grona ekspertów

Międzynarodowej Rady Pielęgniarek. Pełniła rolę dyrektora projektu dotyczącego

ustanowienia międzynarodowych ram regulacji w pielęgniarstwie, a następnie jako jeden z

konsultantów Rady do spraw pielęgniarstwa i polityki zdrowotnej. Zakres aktywności w

Radzie obejmował: zdrowie kobiet, dzieci, kształcenie, regulacje prawne zawodu,

Międzynarodową Klasyfikację Praktyki Pielęgniarskiej (ICNP®) oraz Międzynarodową Sieć

Pielęgniarek Praktyki (PN)/Pielęgniarek Zaawansowanej Praktyki (APN).

Obecnie jest konsultantem ICN, WHO i innych organizacji, szczególnie w dziedzinie

dotyczącej regulacji zawodu - norm prawnych.

PODZIĘKOWANIA Międzynarodowa Rada Pielęgniarek pragnie podziękować Europejskiemu Stowarzyszeniu Pacjentów

z Chorobą Parkinsona, które zapewniło finansowanie tego projektu oraz ułatwiło dostęp do

specjalistycznej wiedzy i konsultacji podczas pracy nad niniejszym dokumentem.

S

tron

a6

WPROWADZENIE

Termin „specjalista” po raz pierwszy zastosowano w pielęgniarstwie na początku dwudziestego wieku.

Rozszerzono wówczas liczbę kursów podyplomowych w poszczególnych dziedzinach praktyki

pielęgniarskiej1. Na świecie występuje wiele specjalności i podspecjalności pielęgniarskich.

Doświadczenia Międzynarodowej Rady Pielęgniarek (ICN) wskazują jednak na to, że chociaż w ciągu

ostatnich dwudziestu obserwuje się postępujący rozwój specjalizacji, trudno mówić o ujednoliceniu ich

nazw w kwestii tytułu, zakresu praktyki, kształcenia, standardów praktyki oraz ścieżek kariery

zawodowej2,3,4,5,6,7,8

tej kategorii personelu pielęgniarskiego, który Castledine zdefiniował jako osoby

„... które skoncentrowały swoją wiedzę i umiejętności na określeniu indywidualnych potrzeb

poszczególnych grup pacjentów.”9.

Międzynarodowa Rada Pielęgniarek po raz pierwszy głębiej zainteresowała się kwestią rozwoju

specjalności pielęgniarskich w roku 1987, kiedy Komisja ICN ds. Świadczeń Zawodowych

(Professional Services Committee) stworzyła dokument Specjalizacja w Pielęgniarstwie.10

Zauważając

rosnący chaos w tej dziedzinie, ICN stwierdziła, że praktyka specjalistyczna „... sugeruje poziom

wiedzy i umiejętności w szczególnym aspekcie pielęgniarstwa, który jest wyższy od osiąganego w

trakcie podstawowego kształcenia pielęgniarskiego.”11

Rada zaproponowała, by przygotowanie

specjalistyczne dotyczyło głównych dziedzin pielęgniarstwa: zachowawczego/chirurgicznego,

położniczego/noworodkowego, zdrowia psychicznego/psychiatrycznego, pediatrycznego,

geriatrycznego i zdrowia publicznego/środowiskowego.

W roku 1986 Międzynarodowa Rada Pielęgniarek wydała Raport dotyczący przepisów prawnych w

Pielęgniarstwie (Report on the Regulation of Nursing): Raport o aktualnym stanie, kierunki na

przyszłość, w którym zdefiniowano pielęgniarkę specjalistę, jako pielęgniarkę o „... wykształceniu na

poziomie zaawansowanym i wiedzy specjalistycznej, w jakiejś dziedzinie pielęgniarstwa, opartej na

kompetencjach i autorytecie pielęgniarki praktyki ogólnej, realizującej świadczenia na wszystkich

stanowiskach i w dziedzinach pielęgniarstwa”12

.

Ponadto w Raporcie zwrócono uwagę na:

1. Szkolenie dla potrzeb pielęgniarskiej praktyki specjalistycznej ma się odbywać według programu

formalnie zatwierdzonego, stworzonego na bazie wymagań dotyczących kwalifikacji pielęgniarki

ogólnej/licencjonowanej i ma dostarczać wiedzę oraz zapewniać uzyskanie doświadczenia

niezbędnego dla rozwoju kompetencji specjalistycznych. 2. Przygotowanie do praktyki i autoryzacja (certyfikacja) kompetencji, które mają być zgodne z

zakresem praktyki i polityką regulacji kształcenia podyplomowego i dla specjalistów innych

profesji13

.

W roku 1992, w oparciu o doświadczenie uzyskane z Projektu ICN dotyczącego Międzynarodowych

Regulacji, zajęto się ponownie tematem specjalizacji pielęgniarskich. Przy tej okazji ICN zasugerowała

kryteria określania specjalności (Załącznik 1) oraz standardy dla kształcenia specjalizacyjnego,

praktyki i regulacji dotyczących zawodu (przepisy prawne)14

.

Wspomniane kryteria określania specjalności zostały przyjęte przez Europejską Sieć Organizacji

Pielęgniarek i Europejską Federację Stowarzyszeń Pielęgniarek - EFN (wcześniej Stałą Komisję do

Spraw Pielęgniarek w Unii Europejskiej - PCN) w Zaleceniach dla Europejskiego Programu

Ramowego Kształcenia Pielęgniarek Specjalistek (Recommendations for a European Framework for

Specialist Nursing Education)15

.

W Australii próbę uporządkowania kompetencji pielęgniarek i praktyki specjalistycznej podjął w 2006 r.

Krajowy Zespół Zadaniowy do Spraw Pielęgniarstwa i Edukacji. Zaproponowano krajowy ramowy

program specjalizacji, który zawierał kryteria uznawania kwalifikacji dla specjalności zgodne z

zakresem praktyki zaproponowanym przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek16

.

S

tron

a7

WPROWADZENIE DO WERSJI POLSKIEJ

Zmiany w terminologii pielęgniarskiej, porządkowanie zakresu praktyki pielęgniarskiej, rozwój wiedzy i

dostęp do coraz lepszych narzędzi wymuszają konieczność weryfikacji wcześniejszych tłumaczeń

opartych na dostępnej w określonym czasie wiedzy. Pierwszy raz tłumaczenie zostało wykonane

przez Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie w 2010 r. przy wsparciu Centrum Kształcenia

Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. Wdrażanie do praktyki pielęgniarskiej Międzynarodowej

Klasyfikacji Praktyki Pielęgniarskiej (ICNP®), która definiuje wiele kluczowych dla pielęgniarstwa

pojęć. Szczególnie dotyczy to obszaru „kluczowe zasady opieki”, obejmującego etapy procesu

pielęgnowania. Zobligowało to do ponownego pochylenia się nad tłumaczeniem materiału, zwłaszcza,

że obserwuje się światowy trend porządkowania kompetencji w określony przez ICN sposób. W

obecnej wersji dokonano ponownego tłumaczenia materiału, opierając się na wersji z 2010 r., ale

jednocześnie nadając inne znaczenie domenom kompetencji opisanym w publikacji Międzynarodowej

Rady Pielęgniarek. W tłumaczeniu oparto się m.in. na słowniku ICNP, który porządkuje znaczenie

terminologii pielęgniarskiej w zakresie praktyki oraz dostępnej w języku polskim terminologii, która

znajduje się w słownikach lub tez jest weryfikowana przez ekspertów. Mamy nadzieję, że publikacja ta

pomoże w określeniu kompetencji pielęgniarki w Polsce ale i w różnicowaniu w zależności od poziomu

wykształcenia. Do wersji polskiej dołączono załącznik nr 3, który zawiera Rycinę opisującą angielską

wersję domen kompetencji.

S

tron

a8

Definicje

Kompetencje: Termin odnosi się do skutecznego zastosowania łączenia wiedzy, umiejętności i oceny działań/interwencji podejmowanych przez jednostkę w codziennej praktyce lub podczas wykonywania zawodu. Jest ogólnie przyjęte, że w wypadku realizowania funkcji pielęgniarki i zgodnie z normami wymaganymi w zawodzie, termin kompetencje odzwierciedla jej:

• wiedzę, zrozumienie i osąd2,

• zakres umiejętności poznawczych, technicznych lub psychomotorycznych i interpersonalnych, oraz

• zespół cech i postaw osobowych17

.

Pielęgniarka ogólna: Zakres przygotowania i praktyki zapewnia pielęgniarce praktyki ogólnej umiejętności i upoważnia do kompetentnej praktyki w zakresie opieki zdrowotnej na poziomie ogólnym (podstawowym) drugiego i trzeciego stopnia, na wszystkich stanowiskach i w dziedzinach pielęgniarstwa.

W niektórych krajach pielęgniarka rozpoczynająca praktykę po zakończeniu pierwszego toku kształcenia w dziedzinie pielęgniarstwa, wymaganego w danym kraju, jest nazywana pielęgniarką dyplomowaną (Registered Nurse - RN); w innych - pielęgniarką licencjonowaną, dyplomowaną lub wykwalifikowaną. W niniejszym dokumencie te określenia są używane zamiennie

18.

Pielęgniarka dyplomowana: Pielęgniarka dyplomowana to pielęgniarka, która: (a) ukończyła program kształcenia zatwierdzony przez komisję/radę do spraw pielęgniarstwa; (b) zdała egzamin ustanowiony przez komisję/radę do spraw pielęgniarstwa (o ile ma zastosowanie) i (c) nadal spełnia standardy wykonywania zawodu wymagane przez komisję do spraw pielęgniarstwa

19.

Terminy licencjonowana, dyplomowana lub wykwalifikowana są używane w podobnym znaczeniu. W niniejszym dokumencie ta kategoria personelu pielęgniarskiego jest określana jako pielęgniarka dyplomowana.

Pielęgniarka specjalistka: Pielęgniarka specjalista, to pielęgniarka przygotowana na wyższym poziomie niż pielęgniarka ogólna i jest uprawniona do wykonywania praktyki jako specjalista o zaawansowanej wiedzy w konkretnej dziedzinie pielęgniarstwa. Praktyka specjalistyczna obejmuje role: kliniczne, dydaktyczne, administracyjne, badawcze i konsultacyjne

20.

Pielęgniarstwo: Pielęgniarstwo obejmuje samodzielną i zespołową opiekę nad jednostką/grupą w różnym wieku, z różnych rodzin, grup i społeczności, chorymi i zdrowymi i w różnych środowiskach. Pielęgniarstwo uwzględnia też promocję zdrowia, zapobieganie chorobom i opiekę nad chorymi, niepełnosprawnymi i umierającymi. Adwokatura oraz promocja bezpiecznego środowiska (pracy i pacjenta), badań, edukacji i uczestnictwo w kształtowaniu polityki zdrowotnej oraz zarządzaniu systemem opieki zdrowotnej to równie kluczowe role pielęgniarki

21.

Zakres praktyki: Zakres ról, funkcji, odpowiedzialności i czynności, do wykonywania których dyplomowana/licencjonowania pielęgniarka jest przygotowana w procesie edukacji

22, posiada

odpowiednie kompetencje i jest upoważniona do ich realizacji. Termin ten określa rozliczalność działań (rozliczanie się przed sobą, pacjentem i środowiskiem z odpowiedniego wykonania zadań- przyp. tłum.) i granice praktyki.

*Trzeci stopień odnosi się do opieki specjalistycznej, świadczonej przez specjalistów pracujących w podmiotach dysponujących personelem i urządzeniami do badań, leczenia i zapewnienia wsparcia usług specjalistycznych. W tej definicji termin oznacza opiekę nad chorymi na choroby chroniczne, przewlekłe.

2

Wstępny osąd stanu [10026750] (ICNP: Relative Judged State): stan, ICNP 2013, dostępne na

http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/viewer/show/uid/10026750, dostęp 20.7.2014 r.

S

tron

a9

Cel opracowania

Międzynarodowa Rada Pielęgniarek opiera wykształcenie pielęgniarki specjalisty na podstawie wykształcenia i kompetencji pielęgniarki ogólnej. Dziedziny pielęgniarstwa, określone w uaktualnionym Programie Ramowym i Kompetencjach Pielęgniarki Ogólnej ICN, są wykorzystane w procesie formułowania podstawowych kompetencji pielęgniarki specjalisty (Ryc. 1.).

Określone kompetencje będą dotyczyły pielęgniarek dyplomowanych realizujących specjalistyczne role kliniczne. Niekoniecznie będą one obejmowały podstawowe kompetencje pielęgniarek dyplomowanych, wymagane w takich szczególnych obszarach, jak kształcenie, administracja, badania, podnoszenie jakości, rozwój zawodowy czy informatyka

23.

Założenia

1. Warunkiem wstępnym rozpoczęcia praktyki specjalistycznej jest osiągnięcie wymaganego wykształcenia i rejestracji/licencji pielęgniarki ogólnej.

2. Specjalizacja pozostaje częścią pielęgniarstwa i wspiera cele ogólne, funkcje i zasady etyczne pielęgniarstwa.

3. Praktyka specjalistyczna jest tak złożona i zaawansowana, że wykracza poza zakres ogólnej praktyki pielęgniarskiej. Obejmuje ona pielęgniarstwo zaawansowanej praktyki i/lub umiejętności kliniczne, doradztwo, badania, kształcenie i administrowanie w granicach specjalności.

4. Wiedza specjalistyczna jest zdobywana poprzez zatwierdzony profesjonalny program kształcenia, który prowadzi do zdobycia uznanych kwalifikacji.

Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty Międzynarodowej Rady Pielęgniarek

Zakres kompetencji opracowany przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek został stworzony w roku 2003 dla określenia kompetencji dla pielęgniarki ogólnej (pielęgniarka dyplomowana)

24. ICN z

powodzeniem wykorzystała materiał do określania podstawowych kompetencji dla pielęgniarki rodzinnej (wg. WHO Family Health Nurse – przyp. tłum.)

25. Podobną metodologię zastosowano w

przypadku określania roli pielęgniarki zaawansowanej praktyki (APN). ∗

Opracowanie było wykorzystywane na świecie w różny sposób. W niektórych krajach, w Azji Południowo-Wschodniej i na Zachodnim Pacyfiku, organy nadzorujące praktykę, używały opracowania dla ujednolicenia kompetencji pielęgniarek dyplomowanych

26. Inaczej wykorzystano materiał w

Chińskiej Republice Ludowej, gdzie został wykorzystany dla stworzenia spisu kompetencji pielęgniarek dyplomowanych (ogólnych)

27. W szpitalu Specjalistycznym szpitalu i Ośrodku

Badawczym Króla Fajsala w Arabii Saudyjskiej zakres kompetencji ICN, stanowi podstawę do oceny przygotowania absolwentów rozpoczynających staż, do praktyki klinicznej

28. Zakres kompetencji

obecnie uaktualniono do stanu obecnego wynikającego z ewoluującej praktyki pielęgniarki ogólnej. Stanowi integralną część opracowania ICN „Kompetencje i ciągłość opieki pielęgniarskiej 2008” (Nursing Care Continuum and Competencies 2008).

Zakres określa trzy domeny kompetencji (zob. Ryc. 1.):

1. Profesjonalizm, etyka zawodowa i praktyka oparta na przepisach 2. Świadczenie opieki i zarządzanie opieką

3. Rozwój profesjonalnych kompetencji i umiejętności, rozwój jakości i rozwój osobisty.

∗ określonej przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek w roku 2002 jako... pielęgniarka dyplomowana, która

zdobyła ekspercką wiedzę opartą na kompleksowym podejmowaniu decyzji i kompetencje kliniczne do rozwijania praktyki, której charakteryzuje się tym, że jest kształtowana przez sytuację i/lub kraj, w którym pielęgniarka ma przyznawany certyfikat APN. Zaleca się, aby podstawą do budowania tego rodzaju roli był stopień magisterski.

Str

on

a10

Ryc. 1 Zakres kompetencji Międzynarodowej Rady Pielęgniarek

ZAKRES KOMPETENCJI WEDŁUG MIĘDZYNARODOWEJ RADY PIELĘGNIAREK

(ICN)

PROFESJONALIZM, ETYKA ZAWODOWA,

PODSTAWY PRAWNE PRAKTYKI

ŚWIADCZENIE OPIEKI

ZARZĄDZANIE OPIEKĄ

ROZWÓJ PROFESJONALNYCH KOMPETENCJI I UMIEJĘTNOŚCI,

ROZWÓJ JAKOŚCI i ROZWÓJ OSOBISTY

Rozliczalność działań

Praktykowanie zgodnie z

prawem

Etyka zawodowa

Wzmacnianie

profesji Podnoszenie

jakości Kontynuowanie

edukacji

Kluczowe zasady opieki

Przywództwo i Zarządzanie

Ocena Promocja zdrowia

Implementacja/Wdrażanie

Komunikacja terapeutyczna i relacje interpersonalne

Planowanie

Ewaluacja

Delegowanie i superwizja coachingowa

Opieka interdyscyplinarna

Bezpieczne środowisko

S

tron

a11

ZAKRES KOMPETENCJI PIELĘGNIARKI SPECJALISTY WEDŁUG MIĘDZYNARODOWEJ RADY PIELĘGNIAREK

Kompetencje i zakres wiedzy, określony w niniejszej publikacji, dla pielęgniarki specjalisty jest wynikiem

analizy definicji, funkcji, kompetencji, opisów pracy, programów kształcenia i szkolenia lub krajowych

kompetencji, wymaganych do uzyskania certyfikatu pielęgniarki specjalisty.

Zgodnie ze stanowiskiem ICN, uprawnienie do praktyki w charakterze pielęgniarki ogólnej stanowi

podstawowe wymaganie dla praktyki specjalistycznej. Według ICN kompetencje pielęgniarki ogólnej są

fundamentem dla określania praktyki specjalistycznej. W pewnych wypadkach, kompetencje będą

wspólne dla obu kategorii, szczególnie w kwestiach związanych z praktyką w aspekcie etycznym,

rozliczalnością, promocją zdrowia, zarządzaniem opieką i świadczeniem jej, delegowaniem i superwizją

oraz kontynuacją edukacji.

Kwestią tworzenia zakresów kompetencji zajmowały się różne zespoły specjalistów.29,30,31,32,33,34,35

Przykład zakresu dziedzin, określonych dla praktyki specjalistycznej, opisano w Projekcie, który miał

określić standardy kompetencji dla pielęgniarek w chorobach piersi oraz opisać związane z tym

wymagania w zakresie kształcenia36

. Określono tutaj następujące domeny kompetencji:

Koordynacja opieki

Zarządzanie przypadkiem

Ciągłość opieki

Zapewnienie wsparcia

emocjonalnego/psychologicznego

Komunikacja terapeutyczna

Wiedza specjalistyczna

Przywództwo

Organizacja/zarządzanie opieką

Praca zespołowa

Zapewnienie kształcenia

Dostarczanie

informacji

Praktyka oparta na

badaniach

naukowych (EBN)

Myślenie krytyczne i

analiza oraz identyfikacja

i rozwiązywanie problemu

Porównanie ram (opracowanych przez ICN) z wybranymi zakresami kompetencji pielęgniarek

specjalistów w chorobach piersi, stwardnieniu rozsianym, chorobie Parkinsona, onkologii, opiece nad

osobami starszymi, sugeruje znaczne podobieństwo kompetencji, choć terminologia i poziom

szczegółowości mogą się różnić (zob. załącznik 2.: Porównanie zakresu kompetencji ICN z wybranymi

specjalistycznymi zakresami kompetencji w pielęgniarstwie).

Przy wykorzystaniu ram kompetencji należy pamiętać o następujących kwestiach:

1. Ramy obejmują domeny znajdujące się na Ryc. 1.

2. Kompetencje specjalistyczne, wiedza i umiejętności pielęgniarek oparte są na kompetencjach

pielęgniarek ogólnych, określonych przez ICN w niniejszej publikacji.

3. Treści sugerowane w kolumnie dotyczącej umiejętności/wiedzy nie są przypisane wyłącznie

części, w której została umieszczona. Treść tę należy traktować jako zintegrowaną całość

wymaganą w osiąganiu kompetencji umożliwiających skuteczne wypełnianie danej roli.

S

tron

a12

Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty Międzynarodowej Rady Pielęgniarek

Rozliczalność działań (Accountability)3

Kompetencje pielęgniarki ogólnej Kompetencje pielęgniarki specjalisty Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do

wymaganych w pracy pielęgniarki ogólnej

Akceptuje rozliczalność za własny profesjonalny osąd (ocenę, diagnozę), działania i wyniki opieki, kontynuację rozwoju kompetencji, zgodnie z zakresem praktyki, zwiększoną odpowiedzialność, praktykowanie zgodnie z aktami ustawodawczymi i wykonawczymi.

Akceptuje rozliczalność za wzrastająca odpowiedzialność, za własny profesjonalny osąd (ocenę, diagnozę), działania i wyniki opieki, kontynuację rozwoju kompetencji, zgodnie z zakresem praktyki, zwiększoną odpowiedzialność, praktykowanie zgodnie z aktami ustawodawczymi i wykonawczymi.

Zakres praktyki specjalistycznej Kodeksy praktyki innych specjalistów zaangażowanych w

działalności zespołu wielodyscyplinarnego Koncepcja kompetencji wspólnej odpowiedzialności i

rozliczalności Profesjonalna superwizja coachingowa praktyki – według

zasad prawnych i instytucji, w której pracuje oraz protokołów

Uznaje granice zakresu swojej praktyki i własnych kompetencji.

Uznaje granice zakresu swojej praktyki i własnych kompetencji.

Poszukuje pomocy u innych osób, w sytuacjach przekraczających jej wiedzę, kompetencje lub zakres praktyki.

Konsultuje z/lub kieruje do odpowiednich osób w sytuacjach przekraczających jej wiedzę, kompetencje lub zakres praktyki.

Uznaje i szanuje różne poziomy odpowiedzialności wśród dostępnych pracowników.

Uznaje i szanuje różne poziomy odpowiedzialności wśród dostępnych pracowników.

Uczestniczy w działaniach związanych z poprawą dostępu do zakresu usług niezbędnych do skutecznych usług zdrowotnych.

Uczestniczy w działaniach związanych z poprawą dostępu do zakresu usług niezbędnych do skutecznych specjalistycznych usług zdrowotnych.

3 Rozliczalność (ICNP: accountability) - jedna z podstawowych funkcji bezpieczeństwa działania zapewniająca, że określone działanie dowolnego podmiotu może być jednoznacznie przypisane temu podmiotowi [ISO 7496-2:1989].

Str

on

a13

Etyka zawodowa (Ethical Practice)

Kompetencje pielęgniarki ogólnej Kompetencje pielęgniarki specjalisty Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do wymaganych w pracy pielęgniarki ogólnej

Praktykuje w sposób zgodny z Kodeksem Etyki ICN dla Pielęgniarek, kodeksem zawodowym obowiązującym w jurysdykcji danego kraju i kodeksem postępowania obowiązującym u pracodawcy.

Praktykuje w sposób zgodny z Kodeksem Etyki ICN dla Pielęgniarek, kodeksem zawodowym obowiązującym w jurysdykcji danego kraju i kodeksem postępowania obowiązującym u pracodawcy.

Współczesne problemy etyczne charakterystyczne dla obszaru praktyki w codziennej praktyce oraz w sytuacjach specjalnych

Etyczne podejście do procesu podejmowania decyzji - analizowanie i proponowanie rozwiązań

Strategie rzecznictwa/adwokatury dla klienta / pacjenta, niezbędne dla świadczenia specjalistycznych usług, kształtowania polityki i zasobów na poziomie strategicznym (np. braku dostępu do usług, problemy z zasobami, edukacja pracowników ochrony zdrowia, barier prawnych)

Instrumenty dostępne w kontekście praw człowieka i ochrony zdrowia i ich zastosowanie w dziedzinie praktyki specjalistycznej

Poufność i zachowanie prywatności specyficzna dla obszaru praktyki specjalistycznej

Koncepcja społeczeństwa, zwyczaje, wierzenia i wartości charakterystyczne dla obszaru praktyki specjalistycznej i wpływu na ochronę zdrowia

Znajomość praktyk i wierzeń w grupach etnicznych/religijnych, istotnych dla obszaru praktyki specjalistycznej tj.: komunikacja, odżywianie, higiena osobista, kontakt fizyczny, rodzina, aspekty religijne, zachowania zdrowotne

Adaptacja praktyki do wymagań wierzeń i praktyk etnicznych/religijnych

Strategie radzenia sobie ze szkodliwymi praktykami medycyny alternatywnej

Bezpieczeństwo (praktyki i środowiska pracy) charakterystyczne dla obszaru praktyki specjalistycznej.

Angażuje się w skuteczne podejmowanie decyzji etycznych w odniesieniu do własnych obowiązków zawodowych lub w których kwestie etyczne wpływają na szerszy zespół terapeutyczny.

Angażuje się w skuteczne podejmowanie decyzji etycznych w odniesieniu do własnych obowiązków zawodowych lub w których kwestie etyczne wpływają na szerszy zespół terapeutyczny.

Działa w roli rzecznika/adwokata na rzecz ochrony praw człowieka i w sytuacji pogwałcenia praw wobec klienta zgodnie z jurysdykcją i Kodeksem Etyki ICN dla Pielęgniarek.

Działa w roli rzecznika/adwokata na rzecz ochrony praw człowieka i w sytuacji pogwałcenia praw wobec klienta zgodnie z jurysdykcją i Kodeksem Etyki ICN dla Pielęgniarek.

Zachowuje poufność i bezpieczeństwo informacji werbalnej i pisemnej oraz elektronicznej uzyskanej w celach zawodowych.

Zachowuje poufność i bezpieczeństwo informacji werbalnej i pisemnej oraz elektronicznej uzyskanej w celach zawodowych.

Szanuje prawo klienta do prywatności i godności. Szanuje prawo klienta do prywatności i godności.

Szanuje prawo klienta do informacji, wyboru i samostanowienia w zakresie opieki pielęgniarskiej i opieki zdrowotnej.

Szanuje prawo klienta do informacji, wyboru i samostanowienia w zakresie opieki pielęgniarskiej i opieki zdrowotnej.

Przeciwdziała zachowaniom i praktykom w opiece zdrowotnej, które mogłyby narazić bezpieczeństwo, prywatność lub godność klienta.

Przeciwdziała zachowaniom i praktykom w opiece zdrowotnej, które mogłyby narazić bezpieczeństwo, prywatność lub godność klienta.

Wykazuje profesjonalną konsekwencję, uczciwość i etyczne zachowanie w odpowiedzi na strategie marketingowe przemysłu farmaceutycznego i reklamę produktów.

S

tron

a14

Praktykowanie zgodnie z prawem (Legal Practice)

Kompetencje pielęgniarki ogólnej Kompetencje pielęgniarki specjalisty

Wiedza i umiejętności dodatkowe w

stosunku do wymaganych w praktyce

pielęgniarki ogólnej

Praktykuje zgodnie odpowiednimi przepisami

zawodowymi i przepisami prawa cywilnego.

Praktykuje zgodnie odpowiednimi przepisami

zawodowymi i przepisami prawa cywilnego, w tym

specyficzne dla obszaru praktyki specjalistycznej.

Przepisy prawne odnoszące się do obszaru praktyki specjalistycznej, włącznie z przepisami specjalistycznymi i kwestiami dostępności do usług

Przepisy zawodowe związane z obszarem praktyki specjalistycznej, włącznie z zasadami uzyskiwania i utrzymywania rejestracji/licencji

Kodeksy/zasady/przepisy związane szczególnie obszarem praktyki specjalistycznej

Praktykuje zgodnie z jurysdykcją oraz polityką lokalną i

przewodnikami, procedurami.

Praktykuje zgodnie z jurysdykcją oraz polityką lokalną i

przewodnikami, procedurami.

Uznaje i reaguje na naruszenia prawa odnoszące się do roli

zawodowej i/ lub kodeksu postępowania

zawodowego/kodeksu postępowania.

Uznaje i reaguje na naruszenia prawa odnoszące się do roli

zawodowej i/ lub kodeksu postępowania

zawodowego/kodeksu postępowania.

S

tron

a15

Kluczowe zasady opieki (Key Principles of Care)


Wiedza i umiejętności dodatkowe w

stosunku do wymaganych w praktyce


Wykorzystuje wiedzę z pielęgniarstwa, zdrowia i innych

dyscyplin w połączeniu z najlepszymi dostępnymi badaniami

naukowymi dla uzasadnienia podejmowania decyzji i

interwencji pielęgniarskich.

Wykorzystuje wiedzę z pielęgniarstwa, zdrowia i innych

dyscyplin w połączeniu z najlepszymi dostępnymi badaniami

naukowymi dla uzasadnienia podejmowania decyzji i

interwencji pielęgniarskich.

Wiedza o zasobach krajowych i lokalnych (np. dostęp do informacji, grupy wsparcia, usługi), związanych z obszarem praktyki specjalistycznej

Wsparcie teoretyczne praktyki pielęgniarskiej w danej specjalności klinicznej

Zarządzanie przypadkiem: – Elementy zarządzania przypadkiem – Modele zarządzania przypadkiem – Rola w zarządzaniu przypadkiem Umiejętności: – Zarządzanie przypadkiem – Zasady planowania na wypadek

katastrof – Wymagania pacjentów w zakresie

praktyki specjalistycznej w sytuacjach katastrof

– Strategie, które odpowiadają na specjalne potrzeby w sytuacji katastrof/klęsk żywiołowych i umożliwiają kontynuację opieki.

Stosuje współczesną wiedzę, pochodzącą z różnych źródeł i

najlepsze dostępne dowody naukowe dla podejmowania

profesjonalnych decyzji i implementacji ich do praktyki.

Stosuje współczesną wiedzę, pochodzącą z różnych źródeł i

praktyki specjalistycznej oraz najlepsze dostępne dowody

naukowe dla podejmowania profesjonalnych decyzji i

implementacji ich do praktyki.

Stosuje umiejętność krytycznego myślenia i systemowego

podejścia do rozwiązywania problemów oraz podejmowania

decyzji dotyczących w opieki całym jej zakresie, kontekście jej

dostarczania.

Stosuje umiejętność krytycznego myślenia i systemowego

podejścia do rozwiązywania problemów oraz podejmowania

decyzji dotyczących specjalistycznej w opieki całym jej

zakresie, kontekście jej dostarczania.

Zapewnia opiekę zgodną z normami zawodowymi i

organizacyjnymi, polityką i procedurami oraz protokołami.

Zapewnia opiekę zgodną z normami zawodowymi i

organizacyjnymi, polityką i procedurami oraz protokołami

odnoszącymi się do specjalistycznej praktyki pielęgniarskiej.

Uznaje, wrażliwe kulturowo potrzeby i odpowiednio

dostosowuje praktykę.

Uznaje, wrażliwe kulturowo potrzeby i odpowiednio

dostosowuje praktykę.

S

tron

a16

Kluczowe zasady opieki (Key Principles of Care) cd.


Wiedza i umiejętności dodatkowe

w stosunku do wymaganych w

praktyce pielęgniarki ogólnej

Łączy tradycyjne praktyki lecznicze, cenione przez klientów,

których skutki okazały się korzystne lub nieszkodliwe dla

działań opiekuńczych.

Łączy tradycyjne praktyki lecznicze, cenione przez klientów,

których skutki okazały się korzystne lub nieszkodliwe dla

działań opiekuńczych.

Wykorzystuje umiejętności rzecznika/adwokata do

reprezentowania klientów/pacjentów, którzy nie mają

możliwości reprezentowania siebie lub wyrażania własnego

zdania.

Wykorzystuje umiejętności rzecznika/adwokata do

reprezentowania klientów/pacjentów, którzy nie mają

możliwości reprezentowania siebie lub wyrażania własnego

zdania, w odniesieniu do wymagań opieki specjalistycznej.

Działa jako źródło informacji i edukacji dla klientów

poszukujących możliwości poprawy stylu życia, adaptacji do

choroby / sposobu działania na rzecz zapobiegania urazom i

radzenia sobie ze zmianami w statusie zdrowotnym,

niepełnosprawnością i w sytuacji śmierci.

Działa jako źródło informacji w zakresie specjalności, jaką

reprezentuje i edukacji dla klientów poszukujących możliwości

poprawy stylu życia, adaptacji do choroby / sposobu działania

na rzecz zapobiegania urazom i radzenia sobie ze zmianami w

statusie zdrowotnym, niepełnosprawnością i w sytuacji śmierci.

Przekazuje wytyczne/instrukcje niezbędne dla rozwoju i / lub

utrzymania umiejętności niezależności życiowej.

Przekazuje wytyczne/instrukcje niezbędne dla rozwoju i / lub

utrzymania umiejętności niezależności życiowej.

Dostrzega możliwości edukacji i przekazuje wytyczne dla

osób, rodzin i społeczności, aby zachęcić ich do przyjęcia

działań w zakresie prewencji chorób i utrzymania zdrowego

stylu życia.

Dostrzega możliwości edukacji i przekazuje wytyczne dla

osób, rodzin i społeczności, aby zachęcić ich do przyjęcia

działań w zakresie prewencji chorób i utrzymania zdrowego

stylu życia.

Wybiera strategie nauczania/uczenia się odpowiednie do

potrzeb i cech osoby lub grupy.

Wybiera strategie nauczania/uczenia się odpowiednie do

potrzeb i cech osoby lub grupy.

Prowadzi ewaluację efektów uczenia się i nauczania/

modyfikuje odpowiednio sposoby uczenia i treści.

Prowadzi ewaluację efektów uczenia się i nauczania/

modyfikuje odpowiednio sposoby uczenia i treści.

Demonstruje świadomość najważniejszych zmian i

potencjalnego stosowania obecnie dostępnych sposobów

komunikacji / technologii w ochronie zdrowia.

S

tron

a17

Promocja zdrowia (Health Promotion)4

Kompetencje pielęgniarki ogólnej Kompetencje pielęgniarki

specjalisty

Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do wymaganych w praktyki


Utrzymuje własne zdrowie i dba o

sprawność fizyczną w domu i w pracy.

Utrzymuje własne zdrowie i dba o

sprawność fizyczną w domu i w pracy

Wiedza Wpływ krajowej i lokalnej polityki zdrowotnej i społecznej na zakres praktyki specjalistycznej Agencje rządowe i pozarządowe zaangażowane w usługi związane z zakresem praktyki

specjalistycznej Krajowe i lokalne strategie promocji zdrowia i prewencji w ramach zakresu praktyki specjalistycznej Znajomość narzędzi do promocji zdrowia i zapobiegania chorobom, odpowiednich do

zastosowania wobec jednostek, grup i społeczności, włącznie z badaniami przesiewowymi, doradztwem i obserwacją istniejących zmian chorobowych, swoistych dla zakresu praktyki specjalistycznej

W odpowiednim czasie udziela klientom/pacjentom, rodzinie i innym osobom informacji i dostarcza wiedzy o chorobie, leczeniu, skutkach i sposobach radzenia sobie z sytuacją przez cały czas świadczenia opieki

Zmiany związane z chorobą, które mogą prowadzić do ograniczeń sensorycznych, percepcyjnych i poznawczych oraz zmian w pamięci, wpływających na rozumienie i uczenie się Umiejętności:

− Identyfikowanie i interpretacja zasad polityki zdrowotnej i społecznej odnoszącej się do zakresu praktyki specjalistycznej

− Formułowanie postulatów politycznych

− Praca z decydentami politycznymi

− Praca z pacjentami/adwokatura/ grupami specjalistycznymi w związku z zakresem praktyki specjalistycznej

− Tworzenie koalicji

− Planowanie i implementowanie programów zapobiegania chorobom i promocji zdrowia (ukierunkowane na jednostkę i społeczność) w odniesieniu do zagadnień związanych z zakresem praktyki specjalistycznej

− Komunikowania się sprzyjające wymianie informacji i pozytywnych relacji międzyludzkich/współpracy dla zaspokojenia potrzeb opieki

− Wykorzystywania technologii informacyjnych i sieci komunikacyjnych w przekazywaniu informacji (np. telepielęgniarstwo)

− Ewaluacji programów edukacyjnych Włączanie i wykorzystywanie informacji i różnych zasobów w celu doskonalenia i

implementowana programów edukacyjnych dla pacjentów i społeczności.

Współpracuje z pielęgniarkami, innymi

profesjonalistami i grupami społecznymi w

działaniach zmierzających do zmniejszenia

zachorowalności i promowania zdrowego

stylu życia i zdrowego środowiska.

Współpracuje z pielęgniarkami, innymi

profesjonalistami i grupami społecznymi

w działaniach zmierzających do

zmniejszenia zachorowalności i

promowania zdrowego stylu życia i

zdrowego środowiska, w kwestiach

istotnych w praktyce specjalistycznej.

W praktyce prezentuje punkt widzenia

uwzględniający różnorodne mierniki

zdrowia.

W praktyce prezentuje punkt widzenia

uwzględniający różnorodne mierniki

zdrowia.

4 Promocja zdrowia [10008776] (ICNP oś środki/narzędzia: Health Promotion Service) usługa zdrowotna : edukowanie i dostarczanie informacji promujących zdrowy styl życia i zapobieganie chorobom poprzez zaspokajanie potrzeb

zdrowotnych, wykorzystując dostępne zasoby i współpracę interdyscyplinarną; aktywnie angażując jednostkę ludzką/społeczność lokalną w ustalaniu priorytetów, podejmowaniu decyzji i planowaniu strategii działania , dostępne na http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/viewer/show/uid/10008776, dostęp 20.7.2014 r.

S

tron

a18

Ocena (Assesment)5


wymaganych w praktyce pielęgniarki ogólnej

Gromadzi dokładne i odpowiednie, obiektywne i

subiektywne dane poprzez systematyczną ocenę statusu

zdrowotnego i ocenę pielęgniarską.

Gromadzi dokładne i odpowiednie, obiektywne i

subiektywne dane poprzez systematyczną ocenę

statusu zdrowotnego i ocenę pielęgniarską, w zakresie

praktyki specjalistycznej, ordynowanie testów

diagnostycznych i procedur dozwolonych w zakresie

praktyki specjalistycznej i zgodnie z obowiązującym

prawem.

Wiedza: Epidemiologia, fizjologia, zaawansowana patofizjologia i aspekty

psychosocjologii związanych z zakresem specjalistycznej praktyki zawodowej

Wiedza o technikach, narzędziach, wytycznych, badań laboratoryjnych i metod pozyskiwania pełnych danych o pacjencie/kliencie, statusie/kondycji zdrowotnym, niezbędnych do postawienia diagnozy Umiejętności: – Zaawansowane umiejętności oceny klinicznej, odpowiednio do

dziedziny – Wywiad i zapis historii – Badanie fizykalne – Status psychologiczno-społeczny i funkcjonowanie – Wykorzystywanie wystandaryzowanych narzędzi do oceny – Proces diagnostyczny - rozumowanie kliniczne i osąd kliniczny oraz

podejmowanie decyzji (integracja i interpretacja danych z różnych źródeł, włącznie z interpretacją wyników odpowiednich badań laboratoryjnych i diagnostycznych).

Organizuje, syntetyzuje, analizuje i interpretuje dane z

różnych źródeł w celu postawienia diagnozy

pielęgniarskiej dla określenia planu opieki

Organizuje, syntetyzuje, analizuje i interpretuje dane z

różnych źródeł w celu postawienia diagnozy

pielęgniarskiej dla określenia planu opieki

Wyodrębnia i ewidencjonuje wyniki, dokładnie i na

bieżąco, zgodnie ze standardami zawodowymi i polityką

organizacyjną instytucji

Wyodrębnia i ewidencjonuje wyniki, dokładnie i na

bieżąco, zgodnie ze standardami zawodowymi i polityką

organizacyjną instytucji

5 ocenianie [10002673] (ICNP: Assessing Act)ewaluacja: szacowanie rozmiaru, jakości lub znaczenia czegoś, ICNP 2013, dostępna na http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/viewer/show/uid/10002673, dostęp 20.7.2014 r.

http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/viewer/show/uid/10002673

S

tron

a19

Planowanie (Planning)6



Formułuje kompleksowy plan opieki z uwzględnieniem wyników, w oparciu o diagnozę pielęgniarską, wnioski wynikające z oceny pielęgniarskiej i ocenę statusu zdrowotnego uzyskane od innych członków zespołu oraz standardów praktyki pielęgniarskiej.

Formułuje kompleksowy plan opieki z uwzględnieniem wyników, w oparciu o diagnozę pielęgniarską, wnioski wynikające z oceny pielęgniarskiej i ocenę statusu zdrowotnego uzyskane od innych członków zespołu oraz standardów praktyki pielęgniarskiej.

▪ Sposób leczenia, zarządzanie kliniczne (włącznie z symptomami i powikłaniami) i świadczenie opieki odpowiadające zakresowi praktyki specjalistycznej

▪ Wiedza z zakresu farmakologii z uwzględnieniem zakresu praktyki specjalistycznej

▪ Procedury/protokoły specyfików i leczenia stosowne do zakresu praktyki specjalistycznej

▪ Znajomość usług i zasobów społeczności w ramach i w okresie świadczenia opieki, stosowna do zakresu praktyki specjalistycznej

▪ Bazy danych i źródła oparte na dowodach/dobrej praktyce, stosowne do zakresu praktyki specjalistycznej

▪ Modele praktyki pielęgniarskiej

▪ Planowanie opieki w całym okresie kontynuacji opieki

▪ Umiejętności:

– Wielodyscyplinarne planowanie opieki (zarządzanie leczeniem, kontrola symptomów, przewidywanie, zapobieganie i radzenie sobie z powikłaniami, zarządzanie stylem życia, koordynacja opieki).

Przejawia/wykorzystuje umiejętność krytycznego myślenia i rozumowania klinicznego, poparte wiedzą pielęgniarską i innych dyscyplin niezbędnych dla planowania opieki.

Przejawia/wykorzystuje umiejętność krytycznego myślenia i rozumowania klinicznego, poparte specjalistyczną wiedzą pielęgniarską i innych dyscyplin niezbędnych dla planowania opieki.

Ustala priorytety dla opieki, we współpracy z innymi zaangażowanymi dostawcami opieki i klientami.

Ustala priorytety dla opieki, we współpracy z innymi zaangażowanymi dostawcami opieki i klientami.

Angażuje (w miarę możliwości) klientów/pacjentów do planowania opieki, upewniwszy się, że uzyskali oni dokładne, zrozumiałe informacje, na podstawie których mogą wyrazić zgodę na opiekę.

Angażuje (w miarę możliwości) klientów/pacjentów do planowania opieki, upewniwszy się, że uzyskali oni dokładne, zrozumiałe informacje, na podstawie których mogą wyrazić zgodę na opiekę.

Staje się adwokatem, kiedy klienci/pacjenci, rodziny lub sprawujący opiekę proszą o wsparcie lub mają ograniczone możliwości podejmowania decyzji, świadomego udzielania zgody lub kiedy barierę stanowi język.

Staje się adwokatem, kiedy klienci/pacjenci, rodziny lub sprawujący opiekę proszą o wsparcie lub mają ograniczone możliwości podejmowania decyzji, świadomego udzielania zgody lub kiedy barierę stanowi język.

Dokonuje regularnego przeglądu i weryfikacji planu opieki, w miarę możliwości przy współpracy z innymi członkami zespołu terapeutycznego/socjalnego i klientów.

Dokonuje regularnego przeglądu i weryfikacji planu opieki, w miarę możliwości przy współpracy z innymi członkami zespołu terapeutycznego/socjalnego i klientów.

Prowadzi bieżący, dokładny plan opieki i związane z nim zapisy

Prowadzi bieżący, dokładny plan opieki i związane z nim zapisy

6

Planowanie [10014648] (ICNP: Planning Act): koordynowanie: rozpatrywanie, porządkowanie i aranżowanie czegoś z wyprzedzeniem, ICNP 2013, dostępne na stronie http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/viewer/show/uid/10014648, dostęp 20 .7.2014 r.

S

tron

a20

Implementowanie/Wdrażanie (Implementing)7



Implementuje różnorodne procedury, leczenie i interwencje, które mieszczą się w zakresie praktyki pielęgniarki ogólnej i są zgodne zasadami pielęgniarstwa standardami dobrej praktyki pielęgniarskiej.

Implementuje różnorodne procedury, leczenie i interwencje, które mieszczą się w zakresie praktyki pielęgniarki specjalisty i są zgodne zasadami pielęgniarstwa standardami dobrej praktyki pielęgniarskiej.

Umiejętności: – Zaawansowane umiejętności kliniczne związane z zakresem

praktyki specjalistycznej – Zarządzanie w sytuacjach nagłych, specyficznych dla zakresu

praktyki specjalistycznej

Dokumentuje dokładnie i na bieżąco interwencje i reakcje klienta.

Dokumentuje dokładnie i na bieżąco interwencje i reakcje klienta.

Reaguje odpowiednio i na czas na niespodziewane i nagle zmieniające się sytuacje.

Reaguje odpowiednio i na czas na niespodziewane i nagle zmieniające się sytuacje.

Reaguje natychmiast i odpowiednio do sytuacji kryzysowych i klęsk żywiołowych, w tym, kiedy to konieczne, uruchamia procedury podtrzymywania życia oraz inne procedury wynikające z sytuacji awaryjnych/procedury w sytuacji wystąpienia katastrof.

Reaguje natychmiast i odpowiednio do sytuacji kryzysowych i klęsk żywiołowych, obejmując rolę lidera w „triage” i koordynacji opieki dla klientów wymagających opieki specjalistycznej.

Ewaluacja (Evaluation)8



Monitoruje i dokumentuje postępy w kierunku wyników opieki w

sposób kompleksowy i dokładny.

Monitoruje9 i dokumentuje postępy w kierunku wyników

opieki w sposób kompleksowy i dokładny.

Narzędzia do monitorowania i ewaluacji, swoiste dla

zakresu praktyki specjalistycznej

W konsultacji z klientami, rodzinami i/lub opiekunami oraz

członkami zespołu opieki zdrowotnej ewaluuje postępy w kierunku

planowanych wyników opieki.

W konsultacji z klientami, rodzinami i/lub opiekunami oraz

członkami zespołu opieki zdrowotnej ewaluuje postępy w

kierunku planowanych wyników opieki.

Wykorzystuje ewaluacji danych do modyfikacji planu opieki. Wykorzystuje ewaluacji danych do modyfikacji planu opieki.

7

Implementowanie/wdrażanie [10009840] (ICNP: Implementing Act) zarządzanie: wykorzystywanie wiedzy i umiejętności w celu realizacji planów ICNP 2013, dostępne na stronie http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/viewer/show/uid/10009840, dostęp 20 .7.2014 r.

8 Ewaluacja [10007066] (ICNP: Evaluating Act) określenie: ciągły proces pomiaru postępu lub rozmiaru realizacji założonych celów, ICNP 2013, dostępne na stronie http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/viewer/show/uid/10007066,

dostęp 20.7.2014 r. 9

Monitorowanie [10012154] (ICNP: Monitoring Act): ustalanie: uważne badanie kogoś lub czegoś w powtarzających się w stałych odstępach czasu, ICNP 2013, dostępna na http://icnp.stemos.com/index.php/pl/2013/viewer/show/uid/10012154, dostęp 20.7.2014 r.

S

tron

a21

Komunikacja terapeutyczna i relacje interpersonalne (Therapuetic Communication & Relationships)

Kompetencje pielęgniarki ogólnej Kompetencje pielęgniarki specjalisty Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku

do wymaganych w praktyki pielęgniarki

ogólnej

Inicjuje, rozwija i zaprzestaje relacji terapeutycznych poprzez zastosowanie odpowiednich technik komunikacji i umiejętności interpersonalnych.

Inicjuje, rozwija i zaprzestaje relacji terapeutycznych poprzez

zastosowanie odpowiednich technik komunikacji i umiejętności

interpersonalnych.

Zmiany związane chorobami, które mogą prowadzić do sensorycznych, percepcyjnych i poznawczych ograniczeń i zmian wpływających na pamięć komunikację

Dynamika konfliktu i procesów negocjacyjnych, jak te procesy się manifestują i jak osiągać rozwiązania możliwe do wzajemnego zaakceptowania

Aplikacje technologii informacyjnych w opiece zdrowotnej

Umiejętności:

− Wspierania komunikacji podczas przekazywania informacji potencjalnie stresujących lub wstydliwych z delikatnie i odpowiedzialnie

− Negocjacji i rozwiązywania konfliktów

− Kompetencje informatyczne wymagane do procesu opieki, dostępu do informacji i wsparcia przedsięwzięć badawczych.

− Technologie informatyczne, umiejętności niezbędne do prowadzenia procesu pielęgnowania, dostępu do informacji wspierających badania

Utrzymuje relacje interpersonalne z poszanowaniem granicy

pomiędzy klientami a sobą.

Utrzymuje relacje interpersonalne z poszanowaniem granicy

pomiędzy klientami a sobą.

Słucha innych nie okazując uprzedzeń, szanuje punkt widzenia innych i zachęca do wyrażania różnych opinii i punktów widzenia.

Słucha innych nie okazując uprzedzeń, szanuje punkt widzenia

innych i zachęca do wyrażania różnych opinii i punktów widzenia

Komunikuje się przekazując jasne, spójne i dokładne informacje ustnie lub w postaci pisemnej i elektronicznej, które mieszczą się w zakresie odpowiedzialności zawodowej i z zachowaniem zaufania do opieki.

Komunikuje się przekazując jasne, spójne i dokładne informacje ustnie lub w postaci pisemnej i elektronicznej, które mieszczą się w zakresie odpowiedzialności zawodowej i zachowaniem zaufania do opieki.

Oddziałuje na klientów, rodziny i / lub opiekunów z różnych środowisk kulturowych w sposób, który jest pełen szacunku i kulturowo odpowiedni.

Oddziałuje na klientów, rodziny i / lub opiekunów z różnych środowisk kulturowych w sposób, który jest pełen szacunku i kulturowo odpowiedni.

Ułatwia dostęp do informacji i kieruje wnioski do właściwej osoby.

Ułatwia dostęp do informacji lub umożliwia kontakt z odpowiednią osobą

Komunikuje i dzieli się istotnymi informacjami, w tym spojrzeniem klientów, rodzin i / lub opiekunów z innymi członkami zespołu zaangażowanymi w świadczenie usług.

Komunikuje i dzieli się istotnymi informacjami, w tym spojrzeniem klientów, rodzin i / lub opiekunów z innymi członkami zespołu zaangażowanymi w świadczenie usług.

S

tron

a22

Przywództwo i zarządzanie (Leadership and Management)



Działa jako adwokat/rzecznik dla kreowania przyjaznego środowiska pracy i w zakresie jego kontroli.

Działa jako adwokat/rzecznik dla kreowania przyjaznego środowiska pracy i w zakresie jego kontroli.

Wiedza:

− Modele organizacji i przywództwa, w tym charakterystyka efektywnych stylów przywództwa, rozwój przywództwa i następstw planowania

− Zmiana modelów i zmiana zarządzania

− Zaznajomienie z koncepcjami zarządzania i ich konsekwencjami dla gospodarki

− Zaznajomienie z pojęciami związanymi z wizją, strategią, celami i obiektami zarządzania

− Zdaje sobie sprawę z wpływu przyjaznego środowiska pracy, jego właściwości i wpływu na świadczenie usług, rekrutację i retencję personelu

− Zaznajomienie z lokalnym kształtowaniem polityki, implementacją i procesem oceny

Umiejętności:

− Identyfikacja problemu, tworzenie rozwiązań z zastosowaniem takich narzędzi, jak: analiza SWOT, analiza interesariuszy i niedyrektywne indagowanie

− Budowanie zespołu

− Zarządzanie czasem i rozmieszczeniem zasobów

− Zarządzanie skargami i ich rozwiązywanie;

− Przełożenie polityki na praktykę w obszarze praktyki specjalistycznej (np. sporządzanie protokołów /wytycznych, opisów pracy)

− Planowanie i indywidualny rozwój poszczególnych członków zespołu włącznie oceną i wyceną

− Udział w komisjach

− Identyfikacja i komunikowanie o zapotrzebowaniu na zasoby

− Monitorowanie i ewaluacja usług.

Dostosowuje styl przywództwa i podejścia do różnych sytuacji.

Dostosowuje styl przywództwa i podejścia do sytuacji swoistych dla zakresu praktyki specjalistycznej.

Konfrontuje konflikty bez dokonywania osądu, skutecznie wykorzystuje dostępne mechanizmy i umiejętności komunikacji, w taki sposób, aby osiągnąć podjęcie decyzji.

Konfrontuje konflikty bez dokonywania osądu, skutecznie wykorzystuje dostępne mechanizmy i umiejętności komunikacji, w taki sposób, aby osiągnąć podjęcie decyzji.

Współpracuje z zespołem liderów zarządzając przez cele, wzmacniając je tak, aby promować szacunek i zaufanie wśród zespołu.

Przewodzi w sposób budzący szacunek i zaufanie ze strony innych.

Jest w stanie wykazać wkład swojego przywództwa i wsparcia udzielanego dla innych członków zespołu.

Jako przywódca zespołu, będąc na bieżąco z aktualnym opisem stanowiska pracy, przejrzyście definiuje wkład i oczekiwania wobec członków zespołu

Priorytetyzuje (ustala priorytety) obciążenie i efektywnie zarządza czasem.

Priorytetyzuje (ustala priorytety) obciążenie i efektywnie zarządza czasem i alokuje zasoby dla optymalizacji wyników.

S

tron

a23

Przywództwo i zarządzanie (Leadership and Management) cd.



Przyczynia się do przeglądu i zmiany obecnych zasad

praktyki i procedur organizacyjnych obecnie

obowiązujących.

Przyczynia się do przeglądu i zmiany obecnych zasad

praktyki i procedur organizacyjnych obecnie

obowiązujących.

Pełni rolę lidera w opracowywaniu i wdrażaniu polityki i

procedur organizacyjnych oraz praktyki charakterystycznej

dla danego obszaru praktyki specjalistycznej.

Współuczestniczy w kształceniu i rozwoju profesjonalnym

studentów i kolegów w miejscu pracy.

Współuczestniczy w rozwoju i implementacji kształcenia

specjalistycznego i rozwoju profesjonalnego studentów i

kolegów w miejscu pracy.

Zapewnia informacje zwrotne, sugeruje zmiany i

efektywnie radzi sobie z wpływem zmian na własną

praktykę lub organizację.

Wykorzystuje proces zmian do wpływania na

wprowadzanie innowacji i adaptowanie do praktyki

specjalistycznej i organizacji usług.

S

tron

a24

Bezpieczne środowisko

Kompetencje pielęgniarki ogólnej Kompetencje pielęgniarki specjalisty Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku

do wymaganych w praktyce pielęgniarki ogólnej

Wykorzystuje odpowiednie narzędzia oceny do identyfikacji

aktualnych i potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa i

raportuje o problemach odpowiednim władzom.

Używa odpowiednie narzędzia oceny do identyfikacji

aktualnych i potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa i

raportuje o problemach odpowiednim władzom.

Posiada wiedzę nt.:

− Specyficznych zagrożeń bezpieczeństwa dla klienta /

pacjenta, związane z konkretnymi problemami

zdrowotnymi pacjentów / klientów w obszarze

specjalności

− Protokołów/wytycznych/procesów opieki opartych na

badaniach naukowych dla redukcji zdarzeń

niepożądanych

− Koncepcje, elementy i metodologie, które wpływają

ocenę i zarządzanie ryzykiem.

Umiejętności:

− Ocena ryzyka i implementowanie interwencji zarządzania

ryzykiem.

Podejmuje bezwłocznie działania w miejscu dla poprawy,

tworzenia i utrzymywania bezpiecznego środowiska opieki i

wypełnienia przepisów krajowych oraz wymagań dotyczących

bezpieczeństwa pracy, procedur oraz polityki zdrowotne,

dzięki wykorzystaniu wysokiej jakości strategii zarządzania

ryzykiem.

Podejmuje bezwłocznie działania w miejscu dla poprawy,

tworzenia i utrzymywania bezpiecznego środowiska opieki i

wypełnienia przepisów krajowych oraz wymagań dotyczących

bezpieczeństwa pracy, procedur oraz polityki zdrowotne,

dzięki wykorzystaniu wysokiej jakości strategii zarządzania

ryzykiem.

Zapewnia bezpieczne i właściwe przechowywanie,

administrowanie i rejestrację substancji leczniczych.

Zapewnia bezpieczne i właściwe przechowywanie,

administrowanie i rejestrację substancji leczniczych.

Administruje i rejestruje leki, ocenia efekty uboczne i

przygotowuje dawki zgodnie z receptami wydanymi przez

upoważnioną osobę.

Zgodnie z zaleceniami osoby upoważnionej do

przepisywania/ordynowania leków

wybiera/przepisuje/administruje lekami, z uwzględnieniem

dokładnego dawkowania, dróg i wzorcem częstotliwości, w

oparciu o dokładną znajomość efektu farmakologicznego,

charakterystyką pacjenta i prowadzone równolegle terapie.

Przestrzega procedur zapobiegania infekcjom i kwestionuje w

praktyce naruszenia procedur przez innych praktyków.

Przestrzega procedur zapobiegania infekcjom i sprzeciwia się

wykroczeniom w praktyce innych osób.

Zna zakres odpowiedzialności i procedury postępowania na

wypadek wystąpienia katastrofy.

Identyfikuje i planuje konkretne działania niezbędnych do

radzenia sobie z pacjentów / klientów w obszarze praktyki w

przypadku katastrofy.

S

tron

a25

Opieka interdyscyplinarna (Inter-professional Health Care)

Kompetencje pielęgniarki ogólnej Kompetencje pielęgniarki specjalisty Wiedza i umiejętności dodatkowe w stosunku do wymaganych w pracy pielęgniarki ogólnej

Rozumie i ceni rolę, wiedzę i umiejętności członków

zespołu ochrony zdrowia w kontekście do własnej

odpowiedzialności.

Rozumie i ceni rolę, wiedzę i umiejętności członków

zespołu ochrony zdrowia w kontekście do własnej

odpowiedzialności.

Partnerstwo i współpraca:

– Zasady, definicje, elementy udanego partnerstwa i praktyki współpracy

− Modele praktyki obejmujące modele partnerstwa i współpracy w praktyce

Umiejętności:

− Inicjowanie i odpowiadanie na skierowania

Współpracuje z innymi profesjonalistami w sprawowaniu

opieki zdrowotnej w kierunku doskonalenia

pielęgniarstwa i innych usług zdrowotnych dostępnych

klientom.

Współpracuje z innymi profesjonalistami w

sprawowaniu opieki zdrowotnej w kierunku

doskonalenia pielęgniarstwa i innych usług

oferowanych w obszarze praktyki specjalistycznej.

Wykorzystuje wiedzę na temat efektywnych praktyk

wewnątrz i zewnątrz branżowych.

Wykorzystuje wiedzę na temat efektywnych praktyk

wewnątrz i zewnątrz branżowych.

Prezentuje i wspiera poglądy klientów, rodzin i/lub

opiekunów podczas podejmowania decyzji przez

zespół interdyscyplinarny.

Prezentuje i wspiera poglądy klientów, rodzin i/lub

opiekunów podczas podejmowania decyzji przez

zespół interdyscyplinarny i asystuje w negocjacjach

wspólnie podejmowanych decyzji.

Kieruje klientów w celu zapewnienia pacjentom /

klientom dostępu do najlepszych dostępnych interwencji.

Kieruje klientów i akceptuje skierowania od innych

prowadzących opiekę, w celu zapewnienia klientom

dostępu do najlepszych dostępnych interwencji.

S

tron

a26

Delegowanie i supewizja choachingowa10 (Delegation and Supervision)


wymaganych w praktyki pielęgniarki ogólnej

Deleguje działania do innych zgodnie z ich

możliwościami, przygotowaniem, biegłością i prawnym

zakresem praktyki.

Deleguje działania do innych zgodnie z ich możliwościami,

przygotowaniem, biegłością i prawnym zakresem praktyki.

Umiejętności:

− Definiowanie roli

− Konsultowanie

Akceptuje delegowane działania zgodnie z własnym

poziomem biegłości i prawnym zakresem praktyki.

Akceptuje delegowane działania zgodnie z własnym

poziomem biegłości i prawnym zakresem praktyki.

Monitoruje i wykorzystuje różnorodne strategie

wspierające, opierając się na normach moralnych,

podczas superwizji coachingowej i/lub monitorowania

delegowanych działań.

Monitoruje i wykorzystuje różnorodne strategie

wspierających, opierając się na normach moralnych,

podczas superwizji coachingowej/lub monitorowania

delegowanych działań.

Utrzymuje rozliczalność i odpowiedzialność, gdy deleguje

elementy opieki do innych.

Utrzymuje rozliczalność i odpowiedzialność, gdy deleguje

elementy opieki do innych.

Przyczynia się do rozwoju polityki i protokołów, które

odnoszą się do delegowania obowiązków klinicznych.

Przyczynia się do rozwoju polityki i protokołów, które

odnoszą się do delegowania obowiązków klinicznych

specyficznych dla obszaru specjalizacji.

10

Zob. Gail J. Dinner, Mary M. Wheeler: Mentoring i coaching w pielęgniarstwie. Przewodnik. Międzynarodowa Rada Pielęgniarek 2007/ Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie 2009, dostępne na http://www.ptp.na1.pl/pliki/pdf/ICN_Mentoring_i_coaching_w_pielegniarstwie_Przewodnik.pdf, dostęp 20.7.2014 r.

http://www.ptp.na1.pl/pliki/pdf/ICN_Mentoring_i_coaching_w_pielegniarstwie_Przewodnik.pdf

S

tron

a27

Wzmacnianie profesji (Enhancement of the Profession)



Promuje upowszechnianie, wykorzystuje,

monitoruje i aktualizuje standardy zawodowe i

wytyczne dla dobrej praktyki.

Promuje upowszechnianie, wykorzystuje, monitoruje i

aktualizuje standardy zawodowe i wytyczne dla dobrej

praktyki, uczestniczy w rozwijaniu i adaptacji

standardów do praktyki. Jak kreuje się politykę – proces, reforma,

środowisko, decydenci

Strategie wpływania na decydentów na szczeblu

krajowym i lokalnym

Profesjonalne sieci

Badania naukowe:

− Wykorzystuje badania do poprawy praktyki i

rozwijania polityki, np. poprzez czytanie i

interpretację prac badawczych

− Identyfikowanie problemów badawczych;

− Proces badawczy

− Zagadnienia etyczne badań naukowych

− Finansowanie badań.

Umiejętności

− Pisanie projektów badań

− Przegląd piśmiennictwa

− Krytyczna ocena badań w odniesieniu do praktyki

klinicznej

− Przekazywanie badań - prezentacje publiczne,

sporządzanie raportu, pisanie dla potrzeb

publikacji;

− Adwokatura na rzecz badań (np. rozwijanie i

dostarczanie informacji/argumentów – lobbing,

notatki, stanowiska, informacje prasowe, wywiady

dla mediów).

Promuje i podtrzymuje pozytywny wizerunek

pielęgniarstwa.

Promuje praktykę pielęgniarki specjalisty, jako istotną

część świadczeń zdrowotnych /dostarczania usług

zdrowotnych.

Działa jako wzór do naśladowania dla studentów i

współpracowników/członków zespołu.

Działa jako wzór do naśladowania dla studentów i

współpracowników/członków zespołu.

Działa jako źródło informacji dla studentów, innych

członków zespołu i społeczeństwa.

Działa jako źródło informacji specjalistycznych dla

studentów, innych członków zespołu i społeczeństwa.

Zna wartość badań przyczyniających się do

rozwoju pielęgniarstwa i wykorzystuje ich wyniki

jako środek do poprawy standardów opieki.

Współuczestniczy w rozwoju wiedzy pielęgniarstwa

klinicznego i praktyki specjalistycznej poprzez

identyfikację i przeprowadzanie niezbędnych badań.

Jest adwokatem/rzecznikiem i uczestniczy w działaniach

zmierzających do uznania dla tytułu i związanego z nimi

zakresu praktyki, kwalifikacji specjalistycznych w

normach prawnych, przez społeczeństwo, oraz przez

pracodawcę.

Bada środowisko zawodowe i śledzi piśmiennictwo

pielęgniarskie w celu określenia pojawiających się

trendów i nowych zagadnień.

Bada środowisko zawodowe i śledzi piśmiennictwo

pielęgniarskie w celu określenia pojawiających się

trendów i nowych zagadnień.

Angażuje się w działania jako adwokat za

pośrednictwem organizacji zawodowej, w kwestie

polityki zdrowotnej i opieki społecznej oraz

dostępności do usług.

Angażuje się w działania jako adwokat za

pośrednictwem organizacji zawodowej, w kwestie

polityki zdrowotnej i opieki społecznej oraz dostępności

do usług z zakresu praktyki specjalistycznej.

S

tron

a28

Podnoszenie jakości (Quality Improvement)



Postępuje w praktyce klinicznej zgodnie z wytycznymi

dobrych praktyk, opartymi na badaniach naukowych.

Wykorzystuje i współuczestniczy w badaniach celem

stworzenia bazy badań (praktyka oparta na dowodach

naukowych) dla bezpiecznej, skutecznej i efektywnej

praktyki specjalistycznej.

Systematyczne przeglądanie badań/literatury i proces audytu

klinicznego

Dobra praktyka – identyfikacja dobrych praktyk i narzędzi do

dzielenia się dobrym praktykami

Umiejętności:

− Przeprowadzanie audytu klinicznego Uczestniczy w procedurach podnoszenia i zapewnienia

jakości

Systematycznie przegląda specjalistyczne

piśmiennictwo w celu poprawy sytuacji klienta i

wyników w zakresie praktyki specjalistycznej.

Kontynuacja edukacji (Continuing Education)



Zobowiązuje się regularnego przeglądu własnej praktyki z

wykorzystaniem modelu refleksji i krytycznej oceny oraz

poddawania weryfikacji swojej praktyki przez

koleżanki/kolegów.

Zobowiązuje się regularnego przeglądu własnej praktyki z

wykorzystaniem modelu refleksji i krytycznej oceny oraz

poddawania weryfikacji swojej praktyki przez

koleżanki/kolegów.

− Procesy samooceny i poddawania się ocenie

− Zawodowe portfolio – co, jak i możliwości wykorzystania

− Wyniki oceny - podejścia, narzędzia

Ponosi odpowiedzialność za uczenie się przez całe życie,

własny profesjonalny rozwój i utrzymanie kompetencji.

Ponosi odpowiedzialność za uczenie się przez całe życie,

własny profesjonalny rozwój i utrzymanie kompetencji.

Korzysta z możliwości uczenia się z innymi sprawującymi

opiekę zdrowotną

Uczestniczy w jedno- i wielodyscyplinarnym

nauczaniu/uczeniu.

S

tron

a29

Załącznik 1

Kryteria wyznaczania specjalności pielęgniarskich

1. Specjalizacja jest częścią pielęgniarstwa i wspiera jego ogólne cele, funkcje i zasady

etyczne.

2. Praktyka specjalistyczna jest tak złożona i zaawansowana, że wykracza poza zakres

ogólnej praktyki pielęgniarskiej.

3. Istnieje zarówno zapotrzebowanie, jak i potrzeba istnienia usług specjalistycznych.

4. Przedmiotem zainteresowania specjalności jest zdefiniowana populacja wykazująca

powtarzające się problemy i zjawiska związane z dyscypliną i praktyką pielęgniarską.

5. Praktyka specjalistyczna opiera się na podstawach wiedzy pielęgniarskiej i jest stale

rozwijana i udoskonalana poprzez badania. Istnieją mechanizmy wspierania,

weryfikacji i upowszechniania badań.

6. Specjalizacja ustanowiła standardy kształcenia i praktyki, zgodne z normami

obowiązującymi w profesji, wprowadzone przez uznane organizacje pielęgniarskie.

7. Specjalizacja jest związana z obowiązkiem licencji/rejestracji wymaganym od

pielęgniarki ogólnej.

8. Wiedza specjalistyczna jest zdobywana poprzez profesjonalnie zatwierdzony program

kształcenia, który prowadzi do zdobycia uznanych kwalifikacji. Program jest

administrowany przez pielęgniarkę.

9. Specjalizacja jest związana z procesem certyfikacji, określonym przez profesję lub w

zgodnym z krajową praktyką w stosunku do innych profesji. Istnieją dostateczne

zasoby ludzkie i finansowe dla wsparcia tego procesu.

10. Osoby praktykujące są zrzeszone/reprezentowane w ramach zawodowej organizacji

lub (oddziału) krajowego towarzystwa pielęgniarskiego.

Powyższe kryteria zostały opracowane w roku 1992, na podstawie kilku źródeł, takich

jak: ICN 1987 opracowanie Specialization in Nursing; lista Stylesa w On Specialization:

Towards a New Empoverment; kryteria Kanadyjskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek do

programu certyfikacji oraz informacje zwrotne uzyskane od uczestników Warsztatów na

temat Przepisów w Pielęgniarstwie, prowadzonych przez Międzynarodową Radę

Pielęgniarek.

S

tron

a30

Załącznik 2. Porównanie Zakresu Kompetencji według Międzynarodowej Rady Pielęgniarek z wybranymi zakresami kompetencji pielęgniarek specjalistów

Zakres Kompetencji według

Międzynarodowej Rady Pielęgniarek

Kompetencje będące domeną pielęgniarki specjalisty chorób

piersi11

Kompetencje pielęgniarek specjalistów wykorzystywane

przez Grupę Specjalistów RCN (Royal College of

Nursing) w domenie np. stwardnienia rozsianego,

choroby Parkinsona12

Kompetencje pielęgniarek

specjalistów, będące domeną

pielęgniarek zajmujących się

chorymi na raka,

wykorzystywanych przez NHS

KSF(6 poziom kompetencji) 13

Kompetencje pielęgniarek,

które zajmują się osobami

starszymi14

Profesjonalizm,

etyka

zawodowa,

praktyka

zgodna z

prawem

Etyka zawodowa

Rozliczalność

działań

Praktyka oparta

na przepisach

Stwardnienie rozsiane Choroba

Parkinsona

Równość, różnorodność

i przepisy

Wspieranie równości i

docenianie

różnorodności.

Kompetencje w

aspekcie kulturowym i

duchowym

(Dostarczanie opieki nad

pacjentem w odniesieniu

do przekonań

kulturowych i

duchowych,

umożliwienie pacjentom

z różnych kultur dostępu

do zasobów opieki

zdrowotnej).

Rozliczalność działań

Zakres praktyki,

rozliczalność

zapotrzebowania na usługi,

prowadzenia dokumentacji,

opierania praktyki na

dowodach naukowych,

świadomej zgody.

Rozliczalność

działań

11

National Breast Cancer Centre (2005). Specialist Breast Nurse Competency Standards and Associated Educational Requirements, Australia. Available from www.nbcc.org.au/bestpr Actice/documents/SBN60ppFuIIReport.pdf 12

UK Multiple Sclerosis Specialist Nurse Association Multiple Sclerosis Trust & Royal College of Nursing (2003), Competencies for MS Specialist Nurses. Multiple Sclerosis Trust. Available from www.mstrust.org.uk/downloads/competencies-brochure.pdfand Royal College of Nursing & Parkinson`s Disease Society (2005). Competencies: an integrated career and competency framework for nurses working in Parkinson`s disease management.

13 Knowles G (2006). Advanced pr Actice - cancer nurse specialist sustainability framework. (Unpublished).

14 Hartford Geriatric Nursing Initiative (2004). Nurse Pr Actitioner and Clinical Nurse Specialist Competencies for Older Adult Care, American Association of Colleges of Nursing and the John A. Hartford Foundation. Available from www,aacn.nche.edu/Education/pdf/APNCompetencies.pdf.

http://www.mstrust.org.uk/downloads/competencies-brochure.pdfand

http://www.mstrust.org.uk/downloads/competencies-brochure.pdfand

S

tron

a31




piersi11








chorymi na raka,





starszymi14

Świadczenie

opieki i

zarządzanie

opieką

Promocja zdrowia Ocena Planowanie Implementacja

(wdrażanie

interwencji i

działań do

praktyki).

Wsparcie w opiece

Zidentyfikowanie

wieloskładnikowych

potrzeb fizycznych,

psychicznych,

społecznych,

seksualnych i

duchowych klientów w

całym kontinuum opieki

w sytuacji raka piersi, i

implementacja

interwencji wspartych na

badaniach naukowych w

elastyczny i

odpowiedzialny sposób,

w kontekście współpracy

i multidyscyplinarnego

podejścia do opieki, dla

osiągnięcia optymalnych

wyników zdrowotnych

dla klientów z rakiem

piersi.

Zarządzanie przypadkiem klinicznym SM Zarządzanie 4 fazami SM. Wiedza o SM Przyczyny, teorie klasyfikacji, patologia, zarządzanie przypadkiem. Planowanie i organizacja własna

Zarządzanie czasem,

organizacja pracy,

pomiar wyników, wpływ

poznawczy.

Zarządzanie przypadkiem Zarządzanie przez cztery etapy choroby Ocena Zarządzanie

symptomami

Komunikacja Rozwijanie i utrzymywanie komunikacji z ludźmi w sprawach trudnych i/ lub w trudnych sytuacjach. Zdrowie,

bezpieczeństwo i

zabezpieczenie

Monitorowanie i

utrzymywanie

zdrowia,

bezpieczeństwa

własnego i innych.

Promocja zdrowia, prognozowanie zapobieganie chorobom i leczenie (Synteza

teoretycznej,

naukowej i

współczesnej

klinicznej wiedzy dla

oceny i zarządzania

postępowania w

stanach zdrowia i w

choroby).

S

tron

a32




piersi11








chorymi na raka,





starszymi14

Świadczenie

opieki i

zarządzanie

opieką

Ewaluacja

Komunikacja

terapeutyczna i

relacje

interpersonalne

Bezpieczne

środowisko

Delegowanie i

superwizja

coachingowa15

Organizacja

opieki

Opieka

interdyscyplinarn

a

Współpraca w opiece

Planowanie, implementacja

i ewaluacja opieki poprzez

zapewnienie klientom i

dostawcom usług

możliwości efektywnej

współpracy w zespole i

stworzenie osobom

zaangażowanym w opiekę

nad klientem,

bezpieczeństwa i

niezawodnych relacji, aby

sprostać potrzebom

klientów.

Opieka skoordynowana

Ułatwienie

skoordynowanego

podejścia do planowania

opieki, implementowanie i

ewaluacja dla zapewnienia,

pełnego zakresu

niezbędnych usług

zdrowotnych i wsparcia

dostarczanych w

odpowiednim czasie, w

sposób elastyczny i

skuteczny w odpowiedzi na

potrzeby klienta.

Relacje z osobami

chorymi na SM i

rodzinami

Zaufanie zarządzanie

samoopieką, adwokatura,

rozwój i wykorzystanie

usług przez użytkownika.

Praca z różnymi

środowiskami

zdrowotnymi i

społecznymi

Integracja i rozwój usług

podstawowej opieki

zdrowotnej (POZ).

Zarządzanie

lekiem

Ocena i

zarządzanie

powikłaniami

Chirurgia:

rozwijanie

praktyki

eksperckiej w

leczeniu

chirurgicznym

Dostarczanie

wsparcia i

doradztwa dla

ludzi z chorobą

Parkinsona oraz

opiekunów

Ocena i planowanie

opieki

Planowanie, dostarczanie i

ewaluacja opieki

adresowanej do złożonych

potrzeb zdrowotnych i

dobrostanu.

Zapewnienie informacji

adresowanych dla

zaspokojenia potrzeb

zdrowotnych i

dobrostanu

Uświadomienie ludziom

konieczności zachowania

ich potencjału związanego

ze zdrowiem i

dobrostanem.

Dostarczanie opieki w

celu zaspokojenia

potrzeb

Planowanie, dostarczanie i

ewaluacja opieki

adresowanej do złożonych

potrzeb zdrowotnych i

dobrostanu.

Relacje pomiędzy

Pielęgniarką Praktyki

(NP/APN) a pacjentem

Pokazuje podejście

osobiste, kolegialne i

współpracę, które

zwiększają efektywność

w dostarczaniu opieki

nad pacjentem.

S

tron

a33




piersi11








chorymi na raka,





starszymi14

Świadczenie

opieki i

zarządzanie

opieką

Ewaluacja

Komunikacja

terapeutyczna i

relacje

interpersonalne

Bezpieczne

środowisko

Delegowanie i

superwizja

coachingowa

Organizacja

opieki

Interdyscyplinan

a opieka

Dostarczanie informacji

i edukacji

Zapewnienie klientom

pełnych, specjalistycznych

i zindywidualizowanych

informacji o patofizjologii

raka piersi i jego skutkach,

sposobach leczenia,

wsparciu i strategiach

zarządzania samoopieką,

z wykorzystaniem strategii

edukacji opartych na

badaniach naukowych,

zgodnych z

indywidualnymi

warunkami klinicznymi,

preferencjami,

informacjami i potrzebami

samoopieki.

Nauczanie i dzielenie się

wiedzą

Rozwój programów

edukacyjnych, nauczanie,

wykorzystanie narzędzi do

ewaluacji, mentoring,

nauczanie osób ze

stwardnieniem rozsianym,

współpraca z przemysłem.

Ocena i planowanie

leczenia

Ocena funkcjonowania

fizjologicznego i

psychologicznego,

monitorowanie i

opisywanie powiązań

Gromadzenie informacji

i analiza

Gromadzenie, analiza i

raportowanie

ograniczonego zakresu

danych i informacji.

15

Superwizja coachingowa -interakcja, która ma miejsce, kiedy coach okresowo przynosi do superwizora coachingu swoje coachingowe doświadczenia zawodowe w celu zaangażowania się w refleksyjny dialog i naukę opartą na współdziałaniu, które mają na celu rozwój i korzyści dla coacha oraz dla jego lub jej klientów, źródło: International Coach Federation, dostępne na stronie http://www.icf.org.pl/pl530,definicje-mentor-coaching-i-superwizja.html, dostęp 10.6.2014 r.

S

tron

a34




piersi11








chorymi na raka,





starszymi14

Świadczenie

opieki i

zarządzanie

opieką

Relacje z

profesjonalistami

Partnerstwo, wpływ i

przywództwo, sieci

profesjonalne

Kierowanie

do zespołu

wielodyscypli

narnego

Uczenie się i rozwój

Umożliwienie ludziom

uczenia się i rozwoju

Interwencje i leczenie

Planowanie, dostarczanie

ii ewaluacja interwencji

i/lub leczenia

Zarządzanie i

negocjowanie sytemu

dostarczania opieki

Osiąganie lepszych

wyników u pacjentów,

społeczności i

systemów poprzez

nadzór i

kierowanie świadczenia

usług klinicznych w

zintegrowanym

systemie opieki

zdrowotnej.

Funkcje nauczania–

coaching

Umiejętności

interpretacji i

indywidualizacji terapii

poprzez adwokaturę,

modeling i

wychowywanie

(tutoring). Odbiorcami

nauczania-coachingu

mogą być pacjenci,

rodziny, pielęgniarki

i/lub innych

pracowników ochrony

zdrowia lub systemu

opieki zdrowotnej.

S

tron

a35




piersi11








chorymi na raka,





starszymi14

Rozwój profesjonalnych kompetencji i umiejętności, rozwój jakości i rozwój osobisty

Doskonalenie

zawodowe

Podnoszenie

jakości

Kontynuacja

edukacji

Przywództwo kliniczne

Postęp i poprawa opieki w

raku piersi poprzez szereg

działań klinicznych,

zawodowych i

przywództwo.

Badania i audyt z

wykorzystaniem badań

Wykorzystuje i prowadzi

badania, próby na

pacjentach, audyt

Rozwój profesjonalny i

osobisty

Praktyka refleksyjna rozwój

wiedzy

Kształcenie

i rozwój

profesjonalny/os

obisty

Badania i audyt

rozliczalności

Rozwój osobisty i innych

osób

Rozwój osobisty

i współudział w rozwoju

innych

Rozwój usług

Współudział w rozwoju

usług

Jakość

Współudział w

podnoszeniu jakości

Rozwój i innowacje

Testowanie

i dokonywanie oceny

nowych modeli, metod

postępowania, produktów i

sprzętu

Wydajność i zdolność

Utrzymanie wydajności i

zdolności

Rozwój profesji

Rozwój profesji i

doskonalenie opieki

bezpośredniej oraz

zarządzania.

Implementowanie

krytycznego myślenia i

budowanie współpracy

w interdyscyplinarnych

zespołach, dla

zapewnienia optymalnej

opieki nad pacjentem

Monitorowanie

i zapewnienie jakości

opieki w praktyce

Zapewnienie jakości

opieki poprzez

konsultacje,

współpracę,

kontynuację edukacji,

certyfikację i ewaluację.

S

tron

a36

Załącznik 3

S

tron

a37

WYKAZ CYTOWANEGO PIŚMIENNICTWA

1. Keelling A & W Bigbee JL (2005). The history of advanced practice nursing in the United Stafe. In

Hamric AB, Spross JA, Hanson CM (Eds.), Advanced Practice Nursing. An Integrative Approach

(3rd

edition), pp 3-43, St. Louis: Elsevier Saunders.

2. Castledine G (2003). Generalist and Specialist Nurses - Complementary or Conflicting Roles? In

New Nursing Roles: Deciding the Future for Scotland. Role Development Consensus Conference,

17-18 November 2003, Edinburgh.

3. Canadian Nurses Association (2006). Report of 2005 Dialogue on Advanced Nursing Practice,

Ottawa. Available from http://www.cna-

aiic.calCNA/documents/pdf/publications/Report_2005_ANP_Dialogue_e.pdf

4. Commission on Nursing (1998). Report of The Commission on Nursing: A Blueprint for the Future.

Dublin, Government of lreland. Available from www.dohc.ie/pubIications/report_of

the_comission_on_nursing.html

5. European Commission (2000). Study of Specialist Nurses in Europe.MARKT/D/8O31/2000

Brussels, 1 August 2000. Available from

www.ec.europa.eu/internal_market/qualifications/nurses/nurses-study-2000_en.htm

6. Heath, Patricia (2002). Our Duty of Care: final report, National Review of Nursing Education,

Department of Education, Science and Training, Department of Health and Ageing,

Commonwealth Government of Australia . Available from

www.dest.gov.au/sectors/higher_education/publications_resources/profiles/archives/duty_of_care

_final_report.htm

7. Styles MM (1989). On Specialization in Nursing: Towards a New Empowerment, Kansas City,

American Nurses Foundation.

8. The National Nursing and Education Taskforce (2006). A National Specialisation Framework for

Nursing and Midwifery: Bringing Order to Areas of Speciality Practice in Australia. Melbourne, p6-

7. Availble from www.nnnet.gov.au/downIoads/recsp_spec_framework.pdf

9. Castledine G (2003). Op. Cit. p32.

10. International Council of Nurses (1987). Specialization in Nursing: A Discussion Paper.

Unpublished.

11. International Council of Nurses (1987). Ibid.

12. International Council of Nurses (1986). Report on the Regulation of Nursing. A Report on the

Present, A Position for the Future, Geneva. lCN, p46.

13. International Council of Nurses (1986). lbid. p49.

14. Affara FA & Styles MM (1992). Nursing Regulation Guidebook: From Principle to Power.

lnternational Council of Nurses. Geneva, p75-77.

15. European Network of Nurses Organizations & the Standing Committee of Nurses of the EU

(2000). Recommendations for a European Framework for Specialist Nursing Education. Adopted

on November 2, 2000 in Paris, France. Available from

vvvvw.esgena.org/downloads/pdfs/general/enno_framework.pdf#search='recommendations%20fo

r%20a%20European%20framework%20for%20specialist%2O Nurse`

16. National Nursing and Education Taskforce (2006). Op. Cit. p11.

17. lnternational Council of Nurses (2005). Regulation Terminology. Geneva, lCN. Available from

www.icn.ch/regterms. htm

18. lnternational Council of Nurses (1986). Op. Cit. p48.

19. lnternational Council of Nurses (2005). Op. Cit. p21.

20. Affara FA & Styles MM (1992). Op.Cit. p78.

21. International Council of Nurses (2005). Op. Cit. p27.

22. International Council of Nurses (2005). Op. Cit. p33.

23. American Nurses Association (2004). Nursing: Scope & Standards of Practice. Silver Spring,

Maryland.

http://www.cna-aiic.calcna/documents/pdf/publications/report_2005_anp_dialogue_e.pdf

http://www.cna-aiic.calcna/documents/pdf/publications/report_2005_anp_dialogue_e.pdf

http://www.dohc.ie/pubiications/report_of

http://www.dest.gov.au/sectors/higher_education/publications_resources/profiles/archives/duty_of_care_final_report.htm

http://www.dest.gov.au/sectors/higher_education/publications_resources/profiles/archives/duty_of_care_final_report.htm

S

tron

a38

24. Alexander MF & Runciman pJ (2003). ICN Framework of Competencies for the Generalist Nurse.

lnternational Council of Nurses, Geneva.

25. Affara FA (2003). ICN Framework and Core Competencies for the Family Nurse, International

Council of Nurses, Geneva.

26. Australian Nursing and Midwifery Council (2004-2005). 13th Annual Report: 2004-2005.

27. Lui M, Kunaiktikul W, Tonmukayakul O, Eriksen L (2006). Development of Competency Inventory

for Registered Nurses in the People's Republic of China: Scale Developmenf. Int. J. Nurs. Stud.:

4, 2006.

28. King Faisal Specialist Hospital & Research Centre, Nursing Saudization Department (2004).

Clinical Practice Assessment Portfolio. Available from www.

kfshrc.edu.sa/saudization/files/Clinical%20Practice%20Assessement%20Portfolio.doc

29. National Breast Cancer Centre (2005). Specialist Breast Nurse Competency Standards and

Associated Educational Requirements, Australia. Available from

www.nbcc.org.au/bestpractice/documents/SBN60ppFuIIReport.pdf

30. UK Multiple Sclerosis Specialist Nurse Association Multiple Sclerosis Trust & Royal College of

Nursing (2003), Competencies for MS Specialist Nurses,. Available from

http://www.mstrust.org.uk/downloads/competencies-brochure.pdf

31. Knowles G (2006). Advanced practice -cancer nurse specialist sustainability framework. Draft.

(Unpublished).

32. Canadian Nurses Association. Obtaining CNA Certification. Available from www.cna-

aiic.ca/CNA/nursing/certification/specialties/default-e.aspx

33. Hartford Geriatric Nursing lnitiative, Nurse Practitioner and Clinical Nurse Specialist Competencies

for Older Adult Care, Washington, American Association of Colleges of Nursing.

34. Royal College of Nursing (2005). Competencies: an integrated career and competency framework

for ophthalmic nursing. London.

35. Australian Confederation of Paediatric and Child Health Nurse (2006). Competencies for the

Specialist Paediatric and Child Health Nurse, 2nd Edition, Australia.

36. National Breast Cancer Centre (2005). Op. Cit. p51

http://www.cna-aiic.ca/cna/nursing/certification/specialties/default-e.aspx

http://www.cna-aiic.ca/cna/nursing/certification/specialties/default-e.aspx

Documents

Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty. Zalecenia … · 2014-08-29 · a 4 SPIS TREŚCI O Autorce / Podziękowania / Wprowadzenie 5 1. Zakres kompetencji pielęgniarki specjalisty