15
1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji - opis metodologii wraz z definicjami poszczególnych kompetencji oraz wskaźnikami behawioralnymi. Piramida kompetencji jest jednym z elementów opracowanego produktu projektu innowacyjnego pt. Dojrzała Przedsiębiorczość – innowacyjny model preinkubacji przedsiębiorczej osób w wieku 50+”.

Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego

Piramida kompetencji - opis metodologii

wraz z definicjami poszczególnych

kompetencji oraz wskaźnikami

behawioralnymi.

Piramida kompetencji jest jednym z elementów opracowanego produktu projektu

innowacyjnego pt. Dojrzała Przedsiębiorczość – innowacyjny model preinkubacji

przedsiębiorczej osób w wieku 50+”.

Page 2: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

2

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

Piramida Kompetencji Przedsiębiorczych

Jednym z kluczowych elementów innowacji projektu „Dojrzała

przedsiębiorczość - innowacyjny model preinkubacji przedsiębiorczej osób 50+” jest

ocena uczestników pod kątem kompetencji sprzyjających przedsiębiorczości, czyli

takich kompetencji, których przejawianie jest ważne przy zakładaniu i prowadzeniu

własnej działalności gospodarczej. Określenie mocnych stron oraz obszarów do

rozwoju w zakresie oczekiwanych „kompetencji przedsiębiorczych” jest jednym z

kluczowych etapów preinkubacji przedsiębiorczości wśród osób w dojrzałym wieku.

Rozwiązanie to jest zgodne z koncepcjami rozwoju zawodowego człowieka ujętymi w

podejściach: uczenie się przez całe życie oraz zarządzanie kompetencjami.

Koncepcja uczenia się przez całe życie nabiera szczególnego znaczenia

w przypadku osób w wieku 50+, które wielokrotnie doświadczają marginalizacji

zawodowej właśnie z powodu braku bądź dezaktywujących się kompetencji

zawodowych. Wyniki badań jednoznacznie wskazują na fakt, że wraz z wiekiem spada

motywacja do kształcenia. Zgodnie z raportem z wyników badań na zlecenie PARP

„Bilansu Kapitału Ludzkiego” z 2012 r. (Bilans Kapitału Ludzkiego, Polska Agencja

Rozwoju Przedsiębiorczości, 2012) jedynie 20% Polaków w wieku w przedziale 18 - 64

lat dokształcało się w jakiejkolwiek formie w roku poprzedzającym badanie.

Najbardziej bierną grupą wśród tych osób byli ludzie starsi – w grupie osób

bezrobotnych w wieku od 50 do 64 lat 88% nie dokształcało się w żaden sposób,

natomiast wśród pracujących, w tej samej grupie wiekowej, było to 78%.

Optymistycznie nie nastraja fakt, że w dalszym ciągu chęć uczestnictwa w kursach i

szkoleniach spada wraz z wiekiem – w grupie wiekowej 50 - 59/64 lat deklaruje ją

jedynie 9% respondentów. Powyższe dane potwierdzają zasadność oparcia się na

koncepcji uczenia się przez całe życie, stanowiąc również dodatkowy argument za

opracowaniem odrębnej metodologii doradczej i szkoleniowej dedykowanej dla tej

grupy osób.

Na potrzeby metodologii stosowanej w modelu preinkubacji przedsiębiorczej

osób 50+ przyjęto podejście behawioralne, zgodnie z którym kompetencje zawodowe

są rozpatrywane w ramach kategorii zachowań determinowanych wiedzą (o tym, jak

należy się zachować), umiejętnościami (zachowania się w określony sposób) oraz

Page 3: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

3

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

motywacją do zachowania się w określony sposób. Przejawianie kompetentnego

zachowania w określonych warunkach sprzyja efektywnej realizacji zadań zgodnie z

wymogami sytuacji (Filipkowska, Jurek, Molenda, 2004; Jurek, 2012). Behawioralne

podejście do kompetencji stawia w centrum zainteresowań zachowania sprzyjające

efektywności (Horton, 2010). Prekursorem tego podejścia jest McClelland (1973), który

podkreślał rolę konkretnych zachowań, uznawanych za pożądane na danym stanowisku

pracy z powodu ich wpływu na osiąganie oczekiwanych rezultatów. Kontynuatorami

tego podejścia są między innymi Boyatzis (1982) – autor modelu efektywnego

wykonywania pracy oraz Spencer i Spencer (1993).

Skoncentrowanie się w modelu kompetencyjnym na zachowaniach wiąże się

ponadto z następującymi charakterystykami kompetencji:

koncentrowanie się na zachowaniach przejawianych w trakcie wykonywania

zadań,

podatność kompetencji na proces uczenia się w efekcie nabywania

doświadczenia,

obserwowalność zachowań oraz dyspozycji warunkujących te zachowania oraz

możliwość analizowania potrzeb rozwojowych w tym obszarze,

uniwersalność oznaczająca możliwość zastosowania tych samych kompetencji

w wielu różnych zadaniach.

W jednym, jak i drugim podejściu szczególny nacisk kładziony jest na rozwój nowych

umiejętności (m.in. umiejętności interpersonalnych) w kierunku podejmowania się

coraz to nowych ról i zadań. W przypadku opracowanego modelu kreuje się możliwość

doskonalenia (rozwoju lub nabywania kompetencji) w kierunku przedsiębiorczości,

opierając się na motywacji osób do uczenia się i działania w tym kierunku. Aby móc

zrealizować ten cel konieczne było zidentyfikowanie kompetencji kluczowych

z perspektywy zakładania i prowadzenia własnej firmy, a także stworzenie narzędzi do

ich badania. W pracach tych niezbędne okazało się również uwzględnienie kontekstu

dojrzałego wieku osób korzystających różnych form wsparcia dostępnych w ramach

modelu.

Page 4: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

4

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

1. Przebieg prac nad Piramidą Kompetencji Przedsiębiorczych

Proces tworzenia katalogu kompetencji, obejmującego nazwy, definicje

oraz wskaźniki behawioralne obejmował następujące etapy:

1. Zogniskowany wywiad grupowy (grupa fokusowa). Warsztat zorganizowany

podczas pierwszego Panelu Ekspertów z udziałem doradców zawodowych, osób

w wieku 50+ oraz ekspertów z zakresu przedsiębiorczości. Podczas warsztatu

niezależnie, w dwóch zespołach wypracowano kryteria (cechy), jakimi powinny

się charakteryzować osoby w wieku powyżej 50 r.ż. zakładające własną

działalność gospodarczą. Podczas warsztatu dyskutowano również

najważniejsze bariery przedsiębiorczości w tej grupie wiekowej. Następnie

podczas wspólnej dyskusji wybrano te właściwości (cechy, umiejętności), które

powtarzały się najczęściej w obu grupach, a także spełniały kryterium

„rozwijalności”

– koncentrowano się wyłącznie na tych aspektach, które można zmienić

i doskonalić. Na podstawie wyników dyskusji uczestników grupy fokusowej

opracowano zestaw kompetencji wraz z propozycją wskaźników

behawioralnych, czyli zachowań, po których można poznać, że dana

kompetencja jest przejawiana.

2. Badanie trafności metodą sędziów kompetentnych. Zadaniem sędziów

(ekspertów zaangażowanych w pracę przy projekcie) było ocenienie na

pięciopunktowej skali na ile zaproponowane stwierdzenia trafnie opisywały

zidentyfikowane podczas wcześniejszego etapu kompetencje oraz na ile

posiadanie poszczególnych kompetencji (przejawianie zachowań opisujących te

kompetencje) jest ważne przy zakładaniu i prowadzeniu działalności

gospodarczej. Dodatkowo sędziowie mogli wskazać inne kompetencje (nie ujęte

w zestawie), które ich zdaniem są kluczowe z perspektywy zakładania i

prowadzenia własnej firmy przez osoby 50+. W efekcie przyjęto wszystkie

kompetencje i większość opisujących je zachowań oraz zaproponowane trzy

nowe kryteria.

3. Dyskusja moderowana. Gotowy do zastosowania w projekcie zestaw

kompetencji przedsiębiorczych opracowano podczas dyskusji moderowanej

Page 5: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

5

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

podczas jednego z Roboczych Spotkań Ekspertów. Podczas spotkania

zweryfikowano nazwy, definicje oraz wskaźniki behawioralne opracowanych

kompetencji. Tak opracowany materiał stał się podstawą do stworzenia

kwestionariusza samooceny kompetencji przedsiębiorczych.

4. Weryfikacja opisów kompetencji przedsiębiorczych na podstawie doświadczeń

z ich wykorzystywaniem. Na podstawie doświadczeń doradców zawodowych,

pracujących z uczestnikami projektu „Dojrzała przedsiębiorczość”

wprowadzono zmiany w nazwach oraz opisach kompetencji tak, aby ułatwić ich

zrozumienie. Ostateczną wersję Piramidy Kompetencji Przedsiębiorczych

zawiera Tabela nr 2, umieszczona na końcu załącznika.

2. Charakterystyka modelu kompetencji pt. „Piramida Kompetencji

Przedsiębiorczych”

Model jest zestawem kompetencji potrzebnych przy zakładaniu i prowadzeniu

własnej firmy. Zawiera 10 kryteriów pogrupowanych w 4 kategorie zaprezentowane na

Rysunku 1. Szczegółowy opis wskaźników behawioralnych przypisanych do każdej

z kompetencji zamieszczono na końcu niniejszego opracowania (Tabela nr 2).

Rysunek 1. Piramida Kompetencji Przedsiębiorczych.

Kompetencje biznesowe: • Nastawienie przedsiębiorcze

• Umiejętności sprzedażowe

• Budowanie relacji biznesowych

• Kultura i etyka w biznesie

Kompetencje społeczne: • Asertywność

• Komunikatywność

Kompetencje osobiste: • Radzenie sobie z niepewnością

• Organizacja pracy

Kompetencje techniczne i specjalistyczne: • Zakładanie i prowadzenie

działalności biznesowej

• Obsługa komputera i urządzeń

biurowych

Page 6: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

6

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

Na samym dole piramidy umieszczone są kompetencje bazowe, nabywane przez

całe życie, w trakcie realizacji różnych zadań (nie tylko zawodowych). W grupie

kompetencji osobistych zdefiniowano Radzenie sobie z niepewnością oraz Organizację

pracy. W grupie kompetencji technicznych i specjalistycznych wyróżniono Zakładanie

i prowadzenie działalności biznesowej oraz Obsługa komputera i urządzeń biurowych.

Obie grupy kompetencji uznano za najbardziej podstawowe dla preinkubowania

przedsiębiorczości. Kolejnym kluczowym obszarem są kompetencje społeczne, w

zakresie których zdefiniowano Asertywność oraz Komunikatywność. Ta grupa

kompetencji stanowi spoiwo między umiejętnościami podstawowymi danej osoby, a

otoczeniem, w tym również otoczeniem biznesowym. Na ostatnim piętrze piramidy

zidentyfikowano cztery kompetencje biznesowe: Nastawienie przedsiębiorcze,

Umiejętności sprzedażowe, Budowanie relacji biznesowych oraz Kultura i etyka w

biznesie. Kompetencje z tej grupy w sposób najbardziej bezpośredni wpływają na

powodzenie w prowadzeniu własnego przedsięwzięcia przy założeniu, że bardziej

podstawowe kompetencje (społeczne, osobiste i techniczne) są przejawiane na dobrym

poziomie.

3. Rozwój kompetencji przedsiębiorczych

Elementem pracy nad rozwojem kompetencji przedsiębiorczych są działania

doradcze uwzględniające predyspozycje i motywacje zawodowe człowieka. Do

aspektów tych zaliczono hierarchię wartości oraz inne uwarunkowania składające się

na gotowość do założenia własnego biznesu (dojrzałość pomysłu, wiara z sukces oraz

motywacja). Aspekty te również stawią przedmiot diagnozy w ramach preinkubacji

przedsiębiorczości osób w wieku 50+. W oparciu o zestaw zdefiniowanych kompetencji

przedsiębiorczych leżących u podstaw skutecznego procesu preinkubacji

przedsiębiorczej osób w wieku 50+ opracowano również materiały wspierające

doradców w prac z klientami. Są to m.in.:

Narzędzie dostępne w ramach aplikacji Life Design 50+ (moduł II) - Samoocena

Kompetencji Przedsiębiorczych. Jest to kwestionariusz wykorzystywany

w procesie doradczym, służące do szacowania luk kompetencyjnych oraz

tworzenia wskazówek rozwojowych.

Page 7: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

7

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

Katalog wskazówek rozwojowych, zawierający przykłady działań dla każdej

z dziesięciu kompetencji. Fragment wskazówek rozwojowych dla jednej

z kompetencji umieszczony jest w Tabeli nr 1. Rekomendowane działania

rozwojowe są pogrupowane w czterech kategoriach:

1) Co mogę zrobić we własnym zakresie?

a) Zachowania, na które powinieneś zwrócić uwagę

b) Wskazówki na temat najczęściej popełnianych błędów

c) Techniki i ćwiczenia, które możesz wykonać

2) Książki i opracowania, które możesz przeczytać

3) Co mogę zrobić we współpracy z innymi?

4) Rekomendowane tematy kursów i szkoleń

Model szkoleń miękkich i twardych (programy szkoleń, wskazówki metodyczne

dla trenerów, materiały szkoleniowe, testy wiedzy).

Kwestionariusze dostępne online do określania hierarchii wartości zawodowych

oraz poziomu gotowości do założenia własnej firmy.

Tabela 1. Przykład wskazówek rekomendacyjnych, które są umieszczane w sposób

automatyczny w raporcie, generowanym w module II aplikacji Life Design 50+.

KOMUNIKATYWNOŚĆ

Jasne wypowiadanie się, dostosowywanie tego, co się mówi do rozmówców,

wzbudzanie zainteresowania tym, co chce się powiedzieć oraz uważne słuchanie

innych.

Co mogę zrobić we własnym zakresie?

Zachowania, na które powinieneś zwrócić uwagę:

Czy dbasz o to, aby wypowiadać się precyzyjnie i jasno? Czy zdarza Ci się coś

powiedzie, a później to poprawić, aby mieć pewność, że Twoje wypowiedzi jasno

przedstawiają Twoje intencje?

Czy używasz innych sformułowań, argumentów i sposobów wyrażania swoich myśl

w zależności od tego, z kim rozmawiasz? Czy robisz to świadomie?

Czy dbasz o to, aby atrakcyjnie przedstawić to, co chcesz powiedzieć. Czy

zastanawiasz się jak urozmaicić sowie wypowiedzi oraz jak trafić z nimi do

odbiorców?

Czy zawsze kiedy jest to wskazane upewniasz się, czy zostałeś dobrze zrozumiany

przez odbiorców? Jakich technik w tym celu używasz?

Page 8: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

8

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

Czy często sprawdzasz, czy dobrze rozumiesz to, co chcą przekazać inne osoby? W

jaki sposób to robisz? Czy są to sposoby skuteczne, tzn. pozwalają uniknąć

nieporozumień?

Wskazówki na temat najczęściej popełnianych błędów:

Zakładanie, że to co jest jasne dla ciebie musi być jasne dla innych. Każda osoba

nieco inaczej patrzy na świat. Posiadamy różne opinie na ten sam temat, a także

inaczej rozumiemy to, co nam się zdarza. Dlatego nie zakładaj, że inni myślą tak jak

Ty

i wiedzą dokładnie to samo. W ważnych sprawach mów tak, jakbyś chciał

wytłumaczyć komuś swój punkt widzenia.

Za szybkie mówienie. Pośpiech jest jedną z najczęstszych przyczyn nieporozumienia.

Mów płynnie, ale powoli. Koncentruj się na tym, co mówisz i jak na to reagują inni.

Jak trzeba, to powtarzaj najważniejsze kwestie. Unikaj skrótów myślowych.

Brak okazywania zainteresowania wypowiedzią rozmówcy. Jednym ze sposobów

okazywania zainteresowania dla wypowiedzi Twojego rozmówcy jest zadawanie mu

pytań. W ten sposób pokazujesz, że słuchasz tego co on mówi oraz że jest dla Ciebie

istotnym, by dowiedzieć się czegoś więcej.

Nie upewnianie się czy dobrze zrozumiano rozmówcę. Podczas dyskusji staraj się

jak najlepiej zrozumieć swojego rozmówcę. Doskonałym sposobem, aby upewnić się

czy rozmówca i Ty macie to samo na myśli jest zadawanie pytań doprecyzowujących

jego wypowiedź. Szczególnym rodzajem zadawania pytań może być parafrazowanie.

Polega ono na tym, aby w trakcie rozmowy swoimi słowami podsumowywać to, co się

usłyszało.

Nie dostosowywanie komunikatu do odbiorcy w trakcie trudnej rozmowy. Nie do

wszystkich trafiają argumenty, które nas przekonują, a także nie wszystkich interesuje

to co, nas. W relacji z innymi warto skoncentrować się na rozmówcy – jaka to jest

osoba? Jaki jest jej poziom wiedzy? Jakich informacji oczekuje? Od odpowiedzi na

powyższe pytania zależy to, w jaki sposób powinieneś formułować swoją wypowiedź,

aby była najskuteczniejsza.

Techniki i ćwiczenia, które możesz wykonać:

Parafraza. Bardzo przydatne w rozmowach ze współpracownikami jest korzystanie

z technik komunikacyjnych świadczących o umiejętności aktywnego słuchania. Jest to

m.in. parafraza, czyli powtarzanie za Twoim rozmówcą jak zrozumiałeś to, co on

powiedział. Przećwicz parafrazowanie wypowiedzi rozmówców.

Parafrazę rozpocząć możesz na jeden z poniższych sposobów:

Innymi słowy...

Brzmi to jakby...

Czy dobrze przypuszczam...

Jeśli dobrze Pana rozumiem...

Zakończyć zaś mógłbyś tak:

Czy to jest to, co ma Pan na myśli?

Tak Pan powiedział?

To jest to, co chciałby Pan otrzymać?

Zamiana oceny na opinię, czyli przećwicz stosowanie komunikatu „Ja”.

W efektywnej komunikacji zawsze należy pamiętać, aby nie formułować oceniających

zdać. Przećwicz zamianę ocen na opinię – zamiast komunikatu „Ty” użyj komunikatu

„Ja”.

Page 9: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

9

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

OCENA OPINIA

komunikat z „TY”

„Ty jesteś ...”

„Jesteś ...”

komunikat z „Ja”

„Ja myślę, uważam...”

„Moim zdaniem ...”

Książki i opracowania, które możesz przeczytać:

McKay M., Davis M., Fanning P. (2001), Sztuka skutecznego porozumiewania się,

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Stewart J., (2002). Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi,

Warszawa Polskie Wydawnictwo Naukowe.

Belbin M.,R (2003), Twoja rola w zespole, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Hamlin S. (2002). Jak mówić, żeby nas słuchali?, Petit.

Co mogę zrobić we współpracy z innymi? Bierz udział w dyskusjach zespołowych. Jeżeli to możliwe zgłoś się do udziału

w pracach dowolnego zespołu. Podczas każdego spotkania staraj się dzielić z

innymi swoimi pomysłami i opiniami. Zabieraj jak najczęściej głos, wspieraj też

dobre pomysły innych – nawiązuj do nich podczas własnych wypowiedzi. Po kilku

spotkaniach możesz zapytać swoich współpracowników o to, jak postrzegają Twój

udział w zespole. Czy zawsze rozumieją co chcesz przekazać? Czy cenią sobie

Twoją aktywność? Czy uważają, że masz duży wkład w efekty pracy grupy?

Zapytaj szczerze i bądź gotowy na szczere odpowiedzi.

Obserwuj osoby, które uznajesz za doskonałych słuchaczy. Co robią? Jakie są

ich zachowania werbalne i niewerbalne? Porozmawiaj z nimi, dowiedz się, w jaki

sposób nauczyli się aktywnego słuchania. Jak oceniają Ciebie jako partnera

w rozmowie? Może mają jakieś sugestie co do Twojej pracy nad umiejętnościami

słuchania.

Rekomendowane tematy kursów i szkoleń

Efektywna komunikacja w zespole

Sztuka aktywnego słuchania

Trening interpersonalny

Techniki wywierania wpływu

Sztuka perswazji

Zarządzanie informacją

4. Innowacyjność modelu kompetencji przedsiębiorczych (Piramida

Kompetencji)

Zaproponowany model kompetencji przedsiębiorczych stworzony został na

podstawie oryginalnych wyników prac zespołu ekspertów. Zarówno założenia leżące u

podstaw wypracowanego modelu, jak i sam model odznaczają się innowacyjnością. Do

najważniejszych charakterystyk modelu należą:

Page 10: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

10

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

Preinkubacja przedsiębiorczości osób w wieku 50+. U podstaw tego celu leży

założenie, że osoby dojrzałe, które aktualnie nie pracują, mogą nie mieć okazji

do przeanalizowania możliwości założenia własnej działalności gospodarczej.

Jednym z podstawowych elementów procesu preinkubacji przedsiębiorczości

jest dostarczenie wiedzy na temat prowadzenia własnej firmy a także warunków

jakie temu zadaniu sprzyjają.

Uwzględnienie w rozwoju kompetencji przedsiębiorczych innych uwarunkowań

zakładania własnej firmy (wartości oraz gotowość do prowadzenia biznesu). W

przyjętym przez autorów modelu pracy z osobą radzącą się przyjęto podejście

holistyczne, w którym decyzja o założeniu własnej działalności gospodarczej

jest wynikiem oddziaływania wielu czynników, zarówno wewnętrznych

(predyspozycje, kompetencje, kwalifikacje) ale również zewnętrznych

(wymagania formalne, budżet, sytuacja rodzinna).

Uwzględnienie w tworzonym modelu kompetencji specyfiki grupy wiekowej

przy jednoczesnym uwzględnieniu uwarunkowań przedsiębiorczości.

Opracowanie przyjaznego dla użytkowników/osób badanych narzędzia do

określenia mocnych stron i obszarów do rozwoju w zakresie kompetencji

przedsiębiorczych – głównych nacisk w konstrukcji metody położony jest na jej

rozwojowy i motywujący charakter.

Bibliografia

Boyatzis, R. E. (1982). The Competent Manager. A Model for Effective Performance.

New York: John Wiley & Sons.

Filipkowska, A., Jurek, P., Molenda, N. (2004). Pakiet Kompetencyjny. Metodologia

i narzędzia. Sopot: Wydawnictwo ProFirma.

Horton, S. (2010). Competencies In People Resourcing. W: S. Pilbeam, M. Corbridge,

People Resourcing and Talent Planning. HRM in Practice, 4th Edition. Essex:

Pearson Education Ltd., 61–89.

Jurek, P., (2012). Metody pomiaru kompetencji zawodowych. Zeszyt Informacyjno-

Metodyczny Doradcy Zawodowego nr 54. Warszawa: Departament Rynku Pracy

MPiPS.

Page 11: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

11

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

McClelland, D. C. (1973). Testing for Competence Rather Than for Intelligence,

American Psychologist, Jan.

Bilans Kapitału Ludzkiego, 2012. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Spencer, L. M., Spencer S. M. (1993). Competence at Work. Models for Superior

Performance, New York: John Wiley & Sons Inc.

Page 12: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

12

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

Str

on

a12

Tabela 2. Definicje oraz wskaźniki behawioralne kompetencji wchodzących w skład

Piramidy Kompetencji Przedsiębiorczych

Kategoria Nazwa Definicja Wskaźniki behawioralne

KO

MP

ET

EN

CJE

BIZ

NE

SO

WE

Nastawienie

przedsiębiorcze

Umiejętność

doskonalenia

produktów, szacowania

i podwyższania

opłacalności

podejmowanych

działań, analizowania

rynku oraz konkurencji.

dąży do optymalizowania kosztów w

celu podnoszenia zysku

poszukuje pomysłów na zarabianie

pieniędzy/ działalność zawodową

poszukuje okazji do usprawnienia

działania

dąży do podnoszenia atrakcyjności

oferowanych produktów, czy usług

dokonuje bilansu potencjalnych

kosztów i zysków podejmowanych

działań

na bieżąco analizuje rynek oraz

działania konkurencji

podejmuje opłacalne działania, czyli

takie, które przynoszą korzyści

poszukuje możliwości uruchomienia

swojej działalności gospodarczej

Umiejętności

sprzedażowe

Znajdywanie okazji do

sprzedawania swoich

produktów/ usług,

pokazywanie korzyści

wynikających z oferty,

dopasowanie

produktów/ usług do

potrzeb klientów oraz

doprowadzenie

sprzedaży do końca.

wychodzi z inicjatywą

zaprezentowania potencjalnym

klientom produktu/usługi

dopytuje klienta o jego potrzeby,

zainteresowania oraz oczekiwania

wobec konkretnej gamy

produktów/usług

przekonuje klienta do korzyści

wynikających ze skorzystania z

prezentowanego produktu/usługi

proponuje klientom produkty/usługi

doskonale odpowiadające ich

potrzebom i oczekiwaniom

podejmuje opłacalne działania, dąży

do sfinalizowania sprzedaży,

skutecznie zachęcając klienta do

podjęcia decyzji o zakupie

Budowanie

relacji

biznesowych

Umiejętność łatwego

nawiązywania

kontaktów z innymi

ludźmi, promowanie

własnej działalności

wśród znajomych i

potencjalnych partnerów

biznesowych oraz

nawiązywanie

nawiązuje kontakty z osobami

opiniotwórczymi i decyzyjnymi

utrzymuje trwałe relacje biznesowe

buduje sieć kontaktów biznesowych

(networking)

poleca produkty/usługi partnerów

biznesowych innym podmiotom

atrakcyjnie prezentuje siebie i własną

działalność gospodarczą w trakcie

Page 13: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

13

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

współpracy z innymi

przedsiębiorcami.

spotkań biznesowych i

nieformalnych

proponuje kompleksową ofertę w

swoim otoczeniu biznesowym

(oferuje produkty/ usługi, których nie

proponują inne osoby/ firmy

działające w otoczeniu, a które

uzupełniają ofertę innych)

poszukuje dostawców, którzy

uzupełniliby lub pogłębiliby ofertę

Kultura i etyka

w biznesie

Budowanie zaufania

poprzez postępowanie

zgodnie z zasadami

etyki biznesowej,

sprawiedliwe

traktowanie

współpracowników i

proponowanie

rozwiązań korzystnych

dla obu stron.

przestrzega zasad etyki biznesowej,

choć okoliczności sprzyjają ich

łamaniu lub omijaniu

sprawiedliwie traktuje

współpracowników

utrzymuje oparte na wzajemnym

zaufaniu relacje z kooperantami/

dostawcami

szczerze prezentuje swoje

stanowisko/ intencje – nie oszukuje i

nie wprowadza w błąd swoich

kontrahentów

proponuje rozwiązania korzystne dla

obu stron interesów

KO

MP

ET

EN

CJE

SP

EC

ZN

E Asertywność

Umiejętność mówienia

wprost i z

poszanowaniem innych

o tym, co się myśli i

oczekuje od innych,

stawianie precyzyjnych

granic i opieranie się

manipulacji ze strony

innych.

wprost i z szacunkiem dla innych

wyraża swoje opinie, nawet jeżeli nie

zgadza się z innymi

stanowczo odmawia, gdy nie chce

czegoś wykonać

wprost i z poszanowaniem innych

dzieli się swoją krytyczną oceną

efektów działań innych

wysłuchuje i uwzględnia w dzianiu

opinie innych

skutecznie opiera się manipulacjom i

naciskom emocjonalnym ze strony

innych osób

śmiało wyraża swoje cele, potrzeby i

oczekiwana wobec sytuacji i innych

osób, nie naruszając ich granic

Komunikatywno

ść

Jasne wypowiadanie się,

dostosowywanie tego,

co się mówi do

rozmówców,

wzbudzanie

zainteresowania tym, co

chce się powiedzieć oraz

uważne słuchanie

innych.

precyzyjnie i jasno formułuje swoje

wypowiedzi

trafnie dostosowuje sposób i treść

przekazu do odbiorców

wzbudza zainteresowanie tym, co

chce powiedzieć

zachowuje spójność przekazu z

mową ciała

upewnia się, czy został/a dobrze

zrozumiany/a przez odbiorców –

zadaje w tym celu konkretne pytania

Page 14: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

14

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

sprawdza, czy dobrze rozumie to, co

chcą przekazać inne osoby

okazuje zainteresowanie tym, co

mówią inni

KO

MP

ET

EN

CJ

E O

SO

BIS

TE

Radzenie sobie z

niepewnością

Umiejętność

dostrzegania i

adekwatnego oceniania

ryzyka planowanych

działań, podejmowanie

działań zaradczych, a

także prezentowanie

odwagi w

podejmowaniu

przemyślanego ryzyka.

ocenia prawdopodobieństwo

wystąpienia oraz wagę ryzyk/

trudności wykonania zadań

działa zdecydowanie i bez zwłoki –

podejmuje decyzje i działania we

właściwym czasie, nawet nie

dysponując kompletnymi danymi

podejmuje działania pomimo obaw i

niepewności

inwestuje zasoby w działania

obarczone ryzykiem, ale dające

szansę na zysk

podejmuje ryzykowne działania

ukierunkowane na konkretny cel

Organizacja

pracy

Terminowe i dokładne

wykonywanie zadań do

samego końca,

umiejętność

zaplanowania i

zorganizowania sobie

zasobów potrzebnych do

osiągnięcia

wyznaczonych celów.

planuje przebieg działań

planuje i zapewnia zasoby niezbędne

do wykonania zadania

dokładnie wykonuje zadania

dotrzymuje terminów

podejmuje działania ukierunkowane

na rozwiązanie trudności

finalizuje działania

działa w sposób systematyczny

KO

MP

ET

EN

CJ

E T

EC

HN

ICZ

NE

I S

PE

CJA

LIS

TY

CZ

NE

Zakładanie i

prowadzenie

działalności

biznesowej

Tworzenie i

wprowadzanie w życie

biznes planu,

umiejętność

prowadzenia

dokumentacji związanej

z zakładaniem i

prowadzeniem

działalności

gospodarczej oraz

znajdywanie informacji

na ten temat.

poszukuje informacji na temat

zakładania i funkcjonowania firmy

tworzy biznes plan

poprawnie wypełnia dokumentację

związaną z zakładaniem i

funkcjonowaniem firmy

prawidłowo naliczania opłaty i

podatki z tytułu prowadzenia

działalności – wie z jakich rozwiązań

w tym zakresie korzystać

wskazuje na korzystne rozwiązania

prawno-księgowe związane z

zatrudnieniem pracowników oraz

świadczeniem usług

Obsługa

komputera i

urządzeń

biurowych

Umiejętność

obsługiwania takich

urządzeń jak: drukarka,

skaner, ksero;

korzystanie z

programów

komputerowych, w tym

z poczty elektronicznej,

edytorów tekstów oraz

arkuszy kalkulacyjnych.

obsługuje urządzenia biurowe takie

jak: drukarka, skaner, ksero

korzysta z Internetu, w tym

wyszukuje w Internecie potrzebnych

informacji

korzysta z programów do obsługi

poczty elektronicznej - odbiera i

wysyła maile

komunikuje się za pomocą

komunikatorów internetowych, np.

Page 15: Piramida kompetencji - opis metodologii · 1 Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji. Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego Piramida kompetencji

15

Załącznik nr 3 do Opisu Produktu Finalnego. Piramida kompetencji.

skype

zapisuje dokumenty do formatu pdf

posługuje się edytorem tekstu

posługuje się programem do

tworzenia prezentacji

multimedialnych

posługuje się arkuszem

kalkulacyjnym

korzysta z programów do kompresji

przy wysyłaniu dokumentów

elektronicznych

archiwizuje dane i tworzy kopie

zapasowe

zapisuje dane na różnych nośnikach,

np. dysk przenośny, płyta CD

przenosi dane z telefonu, aparatu

fotograficznego na komputer