Zarządzanie łańcuchem dostaw i sieci dystrybucji dla ... 4/PPSlides/mod... · konsolidacja produkcji i dystrybucji, zmiany popytu (wzrost siły rynkowej konsumentów), skrócenie

Traditional Food: Entrepreneurship, Innovation and Technology Transfer

Zarządzanie łańcuchem dostaw

i sieci dystrybucji dla przedsiębiorstw

zajmujących się wyrobem żywności

na małą skalę

Goniądz, 29 października 2014


od łacińskiego słowa „distributio”- rozdział, podział,

oznacza proces i strukturę przemieszczania towarów od wytwórców do

odbiorców,

stanowi wyodrębniony zbiór kanałów przepływu,

obok produkcji jest jednym z najważniejszych ogniw w łańcuchu logistycznym

- ma za zadanie udostępnienie produktu w miejscu i czasie odpowiadającym

potrzebom oraz oczekiwaniom odbiorcy.

Źródło: Słowiński 2010

współdziałające ze sobą firmy surowcowe, przetwórcze, handlowe,

logistyczne i inne firmy usługowe zaangażowane w usprawnianie

przepływów produktów, informacji i środków finansowych.

Źródło: Witkowski 2014

dostawcy producenci hurtownicy sprzedawcy klienci

transport transport transport transport

przepływ produktów

przepływ pieniędzy

przepływ informacji

Istota łańcucha dostaw


zbiór działań i decyzji związanych z zaoferowaniem danego

produktu w miejscu i czasie odpowiadającym potrzebom klientów,

na proces dystrybucji składają się czynności związane z

pokonywaniem czasowych i przestrzennych różnic między

produkcją a konsumpcją.


analiza różnych możliwości wyznaczania dróg obiegu produktu na rynku,

wybór najbardziej korzystnych kanałów dystrybucji,

opracowanie programów współdziałania producentów z odbiorcami,

ustalenie sprawnych procedur oferowania, zamawiania i dostawy produktów,

minimalizacja kosztów sprzedaży,

dostarczenie towarów we właściwym czasie i odpowiednio do lokalizacji

nabywców.


koordynacyjne - zmierzające do zrównoważenia podaży z popytem,

koordynacja podaży i popytu odbywa się przez: sortowanie, kompletowanie,

asortymentacje itp.,

organizacyjne - związane z techniczną manipulacją produktami, realizowane

przez dysponowanie środkami technicznymi, przede wszystkim magazynami i

środkami transportu.


Źródła przewagi:

wyjątkowe zasoby

wyjątkowe

umiejętności

Przewagi pozycyjne:

wyjątkowa wartość

dla klienta

niższe koszty

względne

Efekty działania:

satysfakcja klienta

lojalność klienta

udział rynkowy

zyskowność

Inwestowanie zysków

w celu utrzymania przewagi

Proces budowy przewagi konkurencyjnej

w zakresie logistyki

intensywna – polega na oferowaniu produktu w jak największej liczbie

punktów sprzedaży; ma to zastosowanie w przypadku produktów często

kupowanych,

selektywna – dany produkt jest oferowany w ograniczonej liczbie miejsc, tzn.

do takiego produktu muszą być stworzone odpowiednie warunki,

wyłączna – dany towar jest sprzedawany w danym regionie tylko przez

jednego sprzedawcę, który ma na niego wyłączność i jest on nabywany

stosunkowo rzadko.


zespół ogniw, w którym następuje integracja powiązań logistycznych między

kupującymi a dostawcami,

trzy podstawowe grupy, wykorzystywane do dystrybucji: dóbr

konsumpcyjnych, przemysłowych lub usług.


Pro

du

ce

nt

A

Sprzedaż

detaliczna B

C

D

Od

bio

rcy p

rod

uk

tów

na

sk

alę

in

dyw

idu

aln

ą

Sprzedaż

detaliczna

Sprzedaż

detaliczna

Hurt

Hurt Agent

Kanały dystrybucji typowe dla wyrobów konsumpcyjnych

uczestnicy kanału wykonują różne funkcje w celu zaspokojenia

określonego popytu na użyteczność,

działają tak, żeby skrócić czas poszukiwania i oczekiwania na towar

przez konsumenta i minimalizować wszystkie występujące koszty,

konsumenci poszukują kanałów zapewniających wyższy poziom

użyteczności.

Źródło: Stern, El-Ansary, Coughlan 2002

mogą poprawiać efektywność procesu dystrybucji,

regulują rozbieżności w asortymencie poprzez sortowanie,

agencje reklamowe mogą zrutynizować transakcje,

kanały ułatwiają proces poszukiwania.

Źródło: Stern, El-Ansary, Coughlan 2002

Krótkie łańcuchy dostaw

organizowanie i finansowanie fizycznego przepływu produktów,

przekazywanie należności za zakupione produkty,

ustalanie cen hurtowych, finansowanie transakcji (kredytowanie odbiorców,

badanie, gromadzenie i przechowywanie informacji o rynku,

poszukiwanie i nawiązywanie kontaktów z dostawcami i nabywcami,

negocjowanie i ustalanie warunków transakcji kupna-sprzedaży,

przejmowanie produktów, sprawdzanie jakości i przechowywanie zapasów,

konfekcjonowanie, klasyfikowanie, sortowanie, paczkowanie produktów,

przerób handlowy (dostosowanie produktów do potrzeb finalnych nabywców),

promocja produktów i usług, hurtowych,

prowadzenie działalności szkoleniowej, doradczej i instruktażowej. Źródło: Słowiński 2010

zakup produktów i dobór asortymentu,

przechowywanie zapasów,

oferowanie produktów do sprzedaży,

operacje finansowe,

zbieranie informacji i promocja,

dostawa produktów do odbiorcy (coraz częściej).


pośrednik w zawieraniu transakcji między osobami trzecimi, z którymi nie jest

na stale związany; działa na zlecenie różnych producentów i sprzedawców.


udrażnianie kontaktów w łańcuchu logistycznym,

przygotowanie partnerów do współpracy,

monitorowanie działań, wspieranie organizacyjne oraz promowanie programu w swoim

środowisku lokalnym i zapewnienie pełnego zakres usług wspierających program

dystrybucji.

trend likwidacji kanału dystrybucji z udziałem brokerów i przekazanie ich zadań

agentom.


zajmuje się negocjowaniem lub zawieraniem transakcji w imieniu zleceniodawców,

których reprezentuje najczęściej na podstawie długoterminowych kontraktów.



określony i zwykle krótki termin przydatności do spożycia,

pożądane cechy sensoryczne,

konieczność zapewnienia konkretnych warunków przechowywania i transportu

produkty spożywcze, będące składnikami ludzkiej diety – szczególne traktowanie

"od pola do stołu"

wiele aktów prawnych dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i ochrony konsumenta

w łańcuchu dostaw podstawową rolę odgrywają znormalizowane systemowe zasady

postępowania, takie jak: HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points), BRC

Global Standards, IFS (International Food Standard), SQF (Safety Quality Food), GMP

(Good Manufacturing Practice), GDP (Good Distribution Practice), GHP (Good Hygienic Practice), GAP (Good Agricultular Practice).

Źródło: Szymczak 2011



Orientacja na czas

szybkie przygotowanie materiałów, informacji

redukcja szczebli hierarchicznych zarządzania

struktury proste, ograniczenie faz decyzyjnych

uzgadnianie celów odniesionych do czasu

redukcja przestojów

Źródło: na podstawie - Blaik 1996


Orientacja rynkowa

dostosowanie organizacji do strategii rynkowej

różnicowanie działalności według grup klientów

tworzenie struktur działania

dostosowanie organizacji do zmian otoczenia



Orientacja na integrację

integracja przepływów materiału i informacji

integracja podstawowych funkcji

redukcja organizacyjnych sfer nieokreśloności

unikanie organizacji sprzecznej z przepływami

dążenie do całościowej odpowiedzialności



Orientacja na przepływy

sterowanie na podstawie zasady ciągłości

decentralizacja funkcji sterowania

centralizacja funkcji strategicznych

synchronizacja procesów logistycznych

zapewnienie sprawności przepływu informacji


współpracujące ze sobą firmy surowcowe, przetwórcze, handlowe, logistyczne i

inne firmy usługowe zaangażowane w usprawnianie przepływów produktów,

informacji i środków finansowych,

potrzeba synchronizacji zarządzania strumieniem popytu z fizycznym strumieniem

podaży produktów,

zarządzanie: integracja jego uczestników i koordynacja zachodzących między nimi

przypływów produktów i informacji, lecz także przepływów pieniężnych,

outsourcing logistyczny.

systemy pull i push.


Minimalizacja kosztów

łańcucha

Maksymalne wykorzystanie zdolności

produkcyjnych

Minimalizacja zapasów

Skracanie realizacji czasu dostaw

przy danych kosztach

Koszty i jakość

Szybka reakcja na popyt

Rezerwowe zdolności

produkcyjne

Zapas bezpieczeństwa

Redukcja czasu realizacji

dostaw

Szybkość, elastyczność, jakość


SZTYWNY

ŁAŃCUCH DOSTAW

ELASTYCZNY ŁAŃCUCH

DOSTAW

porównanie

główny cel

strategia produkcji

strategia zapasów

strategia dostawy

kryteria wyboru dostawców

czas dostaw - czas upływający od momentu złożenia zamówienia do momentu otrzymania

produktu przez klienta,

dostępność produktu z zapasu - wielkość popytu, która może być natychmiast zaspokojona z

zapasów pozostających na składzie u dostawcy,

elastyczność dostaw - zdolność dostosowywania czasu, wielkości, asortymentu i sposobu

dostawy do oczekiwań klientów,

częstotliwość dostaw - liczba dostaw w danym czasie,

niezawodność dostaw - prawidłowa realizacja (dokładność, kompletność) i punktualność

oczekiwanych dostaw, czyli terminowość dostaw oraz utrzymanie na określonym, względnie

niskim poziomie strat, ubytków i pomyłek,

kompletność dostaw - zdolność dostawcy do realizacji pełnej specyfikacji zamówionych

produktów,

dokładność dostaw - zgodność asortymentowa dostawy z zamówieniem,

dogodność składania zamówień - m.in. uzyskanie potrzebnych informacji,

dogodność dokumentacji wymaganej przy składaniu zamówienia. Źródło: Baraniecka 2010

postępująca globalizacja rynków produkcji i zbytu,

ekspansja terytorialna operatorów logistycznych,

konsolidacja produkcji i systemów logistycznych

(np. co-packing, co-manufacturing),

konsolidacja produkcji i dystrybucji,

zmiany popytu (wzrost siły rynkowej konsumentów),

skrócenie cyklu żywotności produktów/usług,

powstawanie sieci logistycznych,

wirtualna logistyka,

wykorzystanie specjalizowanych operatorów logistycznych,

Źródło: Pietroń 2006

zmniejszenie zakresu dodawania wartości,

ograniczanie liczby dostawców,

silniejsze związki współpracy, powstawanie grup zakupowych (np. marketing

partnerski).

rozwój logistycznych zintegrowanych systemów informatycznych,

zjawisko "turbologistyki" - zastosowania "nowych" metod, technik i technologii

zarządzania w nowym otoczeniu (np. TQM, Kaizen, ECR, JIT),

rozszerzenie zakresu i poziomu integracji funkcji logistycznych (np. włączanie

procesów finansowych i wykorzystania wiedzy, logistyka miast, regionów i

ponadnarodowa),


wzrost znaczenia logistyki ochrony środowiska, tzw. "zielonej logistyki" (np. recykling

opakowań, materiałów i ich utylizacja),

zmniejszenie znaczenia kosztów magazynowania (ograniczenie redukcji),

wzrost znaczenia kosztów transportu (przyczyny: globalizacja, kryzys paliwowy,

ograniczenia komunikacyjne i prawne),

wzrost znaczenia E-Business.


spójna z pozostałymi strategiami funkcjonalnymi firmy,

powinna obejmować wszystkie zakresy działalności firmy i

harmonizować je w aspektach logistycznych.


Reguła substytucji i komplementarności - połączenie pozornie sprzecznych strategii

ogólnych (np. różnicowania i niskiego kosztu).

Reguła zróżnicowanej dystrybucji - nie wszystkie produkty/usługi powinny być

dostarczane z takim samym poziomem obsługi.

Reguła strategii mieszanej – strategie wielowariantowe (mieszane) są tańsze.

Reguła racjonalizacji i standaryzacji - racjonalizacja poprzez ciągłą analizę kosztów i

zmiany struktur a standaryzacja - ujednolicanie.


Reguła konsolidacji - polega na łączeniu dla uzyskania korzyści skali

(doświadczenie, koszty jednostkowe).

Reguła opóźniania (odraczania) - opóźnienie zmian formy do ostatniego etapu

produkcji/dystrybucji lub położenia zapasów.

Reguła współbieżności procesów - zamiast działać sekwencyjnie lepiej działać

równolegle (skracanie cykli czasowych).

Reguła synchronizacji - synchronizacja czynności poprzez opóźnianie jednych i

przyspieszanie innych.


wielkość przedsiębiorstwa, zakładów, magazynów,

rodzaj branży,

kultura organizacyjna przedsiębiorstwa,

istniejące, dotychczasowe struktury organizacyjne w przedsiębiorstwie,

kompleksowość i dynamika warunków otoczenia,

zakres i stopień jednorodności programu działania przedsiębiorstwa,

struktura systemu produkcyjnego i procesu technologicznego,

charakter i rola zadań logistycznych w strukturze funkcji i zadań firmy,

stopień znajomości założeń i istoty logistyki w przedsiębiorstwie,

Źródło: na podstawie - Pietroń 2006

struktura systemu dystrybucji i magazynowania,

zakres i rozmiar kosztów logistyki,

wymagany poziom obsługi dostaw,

wielkość i struktura łańcucha logistycznego przedsiębiorstwa,

udział w rynku logistycznym przedsiębiorstw,

liczba decyzji logistycznych,

liczba wyodrębnionych logistycznych obszarów decyzyjnych,

ilość i jakość posiadanych informacji (systemów informacyjnych),

intensywność przepływu strumieni materiałowych i produkcyjnych.

Źródło: na podstawie - Pietroń 2006

Wskaźniki efektywności logistyki dystrybucji

ilościowe wartościowe

liczba odbiorców

liczba własnych dostaw

wielkość zlecenia

przeciętna odległość między

magazynem a odbiorcą

przeciętny czas dostawy

względne

koszty dystrybucji


bezwzględne

koszty wysyłki

koszty reklamacji

ilościowej i jakościowej

liczba odbiorców

udział kosztów dystrybucji w

kosztach całkowitych

koszty dystrybucji na zlecenie

przeciętne koszty realizacji

zlecenia na odbiorcę

minimalizacja całkowitych kosztów przepływu produktów i informacji przy

zachowaniu wymaganego przez klientów poziomu jakości obsługi dostaw

(tzw. logistyka oszczędności)

zapewnienie jak najkrótszego czasu realizacji zamówień i możliwie wysokiej

niezawodności, częstotliwości i elastyczności dostaw przy założonym poziomie

kosztów przepływu (tzw. logistyka wydajności)

optymalizacja poziomu zapasów w skali łańcucha dostaw wraz z elastycznym

dostosowywaniem się do preferencji w zakresie obsługi dostaw

poszczególnych segmentów rynku


orientacja procesowa, co oznacza traktowanie działań i przepływów

realizowanych w łańcuchach dostaw jako procesów

dostrzeganie znacznych możliwości współpracy ogniw łańcucha w zakresie

procesów badawczo-rozwojowych, logistycznych, produkcyjnych,

marketingowych i finansowych

dążenie do optymalizacji wartości dodanej do oferowanych produktów i

usług, a w konsekwencji wzrost wartości samego łańcucha dostaw

potrzeba integracji i koordynacji trzech strumieni, którymi są przepływy

materialne, informacyjne i finansowe


konfigurowanie produktu i sieci, co polega na podjęciu kluczowych decyzji o

oferowanych produktach i usługach, strukturze podmiotowej i więziach

zachodzących między ogniwami łańcucha

projektowanie wyrobów z wykorzystaniem potencjału wiedzy dostawców

formowanie sieci produkcyjnej, zmierzające do wyboru i określenia zadań

produkcyjnych, miejsc produkcji i utrzymywania zapasów, co zgodnie z ideą

odraczania może dotyczyć nie tylko przedsiębiorstw przemysłowych, ale również

handlowych i logistycznych

optymalizacja procesów zachodzących w łańcuchu dostaw, które związane są z

fizycznym przepływem produktów oraz towarzyszącymi mu przepływami

informacji i środków finansowych Źródło: Witkowski 2014

potrzeb i celów, do jakich wykorzystywane są dostarczane produkty

stosowanych przez klientów procedur kształtowania i kontroli kupowanych

zapasów

technologii produkcji lub technik sprzedaży determinujących wielkość i

częstotliwość zakupów

uwarunkowań, procedur i standardów obowiązujących przy podejmowaniu

decyzji o zakupach

sposobów oceny podjętych decyzji o zakupach


jawności i zaufania, wymagane podczas udostępniania uczestnikom łańcucha

danych dotyczących popytu, prognoz sprzedaży, harmonogramów produkcji i

zamówień oraz innych informacji związanych z fizycznym przepływem

produktów i zachowaniami klientów

współdziałania strategicznego, czyli wspólne planowanie i realizacja strategii

marketingowo-logistycznej łańcucha z określeniem miejsca i roli poszczególnych

jego ogniw w kanałach dystrybucji, procesach powstawania produktu, obsługi

klientów oraz zadań w czasie trwania akcji promocyjnych


przywództwo, dzięki ustaleniu centralnego koordynatora przepływu, czyli ogniwa

będącego głównym inicjatorem podejmowanych działań oraz kontrolującego ich

wykonanie, zwłaszcza dla eliminowania dublujących się i nieskoordynowanych

decyzji związanych z powstawaniem produktów, działalnością transportową i

magazynową oraz realizacją zamówień

wzajemność, przez uzgodnienie zasad podziału ryzyka i ewentualnych korzyści

wynikających z podejmowania wspólnych przedsięwzięć oraz odejście od praktyk

przerzucania kosztów utrzymania zapasów na dostawców lub odbiorców na

rzecz monitorowania i optymalizacji zapasów wzdłuż całego łańcucha



masowa kastomizacja to wytwarzanie produktów na potrzeby relatywnie dużego rynku

z uwzględnieniem specyficznych potrzeb indywidualnego klienta przy kosztach

produktu zbliżonych do jego kosztów w produkcji masowej.

zdolność zaspokajania wymagań i oczekiwań klientów, głównie co do czasu i miejsca

zamawianych dostaw, przy wykorzystywaniu wszystkich dostępnych form aktywności

logistycznej, w tym transportu, magazynowania, zarządzania zapasami, informacją i

opakowaniami


jakość

koszty czas

Trójkąt konkurencyjności

właściwa ilość produktu

właściwe miejsce

właściwa jakość


terminowość optymalizacja kosztów

planowanie obsługi (analiza klientów i ich potrzeb, analiza standardów konkurentów)

ustanowienie pakietów usług i standardów obsługi

przyjęcie systemu mierników oceniających wykonanie obsługi

ocena obsługi (procedury kontrolne)

podjęcie działań doskonalących proces obsługi klientów.


strategia niskich kosztów obsługi

strategia doboru klienta - wybór najlepszej grupy klientów

strategia rdzenia umiejętności logistycznych (wysokich umiejętności logistycznych)

strategia najważniejszego elementu obsługi - odmiany: strategia najkrótszego czasu

dostawy, dostępności produktu z zapasu, niezawodności dostaw, elastyczności,

dokładności i kompletności i in.

strategia trade-offs – strategia „o krok przed konkurentem”


modelowanie

eksperymentowanie

symulacje w obsłudze klienta


czas upływający od przyjęcia zamówienia w magazynie dostawcy do wysyłki

zamówienia z magazynu;

minimalna wielkość zamówienia lub limity co do pozycji asortymentowych w jednym

zamówieniu, akceptowane przez dostawcę;

udział procentowy pozycji wyczerpanych (których brakuje w danym momencie na

magazynie);

udział procentowy zamówień klienta zrealizowanych kompletnie;

udział procentowy zamówień zrealizowanych w określonych przedziałach czasowych;


udział procentowy zamówień, które mogą być całkowicie zrealizowane z zapasów w

magazynie;

udział procentowy towarów, które bez uszkodzeń

(w wymaganej kondycji) dotarły do miejsca przeznaczenia wskazanego przez klienta;

czas upływający od złożenia zamówienia przez klienta do dostarczenia zamówionych

towarów;

ułatwienia w składaniu zamówień – łatwość i elastyczność w złożeniu zamówienia.


jakości podstawowego towaru lub usługi

obsługi technicznej podczas transakcji

obsługi rozszerzonej

dostępność usługi

kompetencje usługodawcy

uprzejmość usługodawcy

zaufanie (wiarygodność firmy i jej pracowników, dbałość o interesy klientów)

rzetelność (prawidłowe i dokładne świadczenie usług)

odpowiedzialność usługodawcy (szybkie i fachowe działanie uwzględniające oczekiwania

nabywców)

bezpieczeństwo (dbałość, by usługa była pozbawiona ryzyka)

rodzaj stosowanych środków materialnych (stan placówki, jej wyposażenie)

znajomość potrzeb nabywców

Źródło: Kotler 1991


kooperencja polega na jednoczesnym występowaniu konkurencji i kooperacji.

współpraca podmiotów ma na celu osiąganie wspólnych korzyści przy jednoczesnym

zachowaniu relacji konkurencyjnych.

jednoczesność zjawisk rywalizacji i współdziałania determinuje ich współzależność.

kompleksowością – współdziałanie i rywalizacja nie są rozpatrywane jako pojedyncze

relacje, a jako zbiór poszczególnych związków i relacji oraz procesów towarzyszących

w ujęciu strategicznym,

współzależnością – potencjały uczestników kooperencji w znacznym stopniu są

komplementarne, a zacieśnianie współpracy podmiotów powoduje rosnące uzależnienie

ich dalszych działań od tych komplementarnych zasobów,

Źródło: Cygler 2009

dynamizmem – wielopłaszczyznowe relacje konkurencyjne i kooperacyjne oraz

konieczność zachowania właściwej równowagi między nimi a także szybko zmieniające

się otoczenie wymagają szybkich reakcji zarówno w kontekście działań indywidualnych

jak i wspólnych,

długotrwałością – złożoność tworzonych relacji oraz strategiczne cele stawiane

kooperencji powodują, że należy zakładać długoterminową realizację korzyści,

otwartością – brak limitu zaangażowanych podmiotów.

Źródło: Cygler 2009


geograficzne skupisko współpracujących ze sobą wzajemnie powiązanych

przedsiębiorstw, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących

usługi, podmiotów działających w pokrewnych sektorach i instytucji związanych

z daną działalnością

(np. jednostek naukowych, organizacji branżowych) mających ponadprzeciętne

sukcesy konkurencyjne w dziedzinach swojej działalności.

Źródło: (Porter 1990)

koncentracja geograficzna,

wspólny cel – generujący powiązania i interakcje,

interakcje – koncentracja geograficzna i posiadanie wspólnych celów powinny

wyzwolić interakcje między przedsiębiorstwami,

optymalna liczba podmiotów – organizacja powinna skupiać odpowiednio

liczną grupę przedsiębiorstw oraz instytucji (masa krytyczna).

Źródło: (Ketels 2003)

wzrost konkurencyjności,

kreowanie marek regionalnych,

wzmocnienie ekspansji na rynki zagraniczne,

pełniejsze wykorzystanie potencjału jednostek badawczych,

silniejsze oddziaływanie na jakość i kierunki kształcenia,

lepszy dostęp do informacji branżowych,

większy wpływ na politykę władz lokalnych.

efekt synergii

projektowanie i wytwarzanie komponentów przydatnych innym podmiotom struktury

klastrowej,

wzajemne udostępnianie sobie informacji technicznych i wspólne wykorzystywanie

maszyn,

wspólna realizacja dużych projektów (zamówień),

wspólna realizacja działań marketingowych,

powiązania horyzontalne uzupełnia integracja pionowa.


czas realizacji dostawy i jej kompletność,

towary pobierane są wprost z półki sklepowej, a dostawa realizowana jest małym

samochodem dostawczym,

dostawa szybka - artykuły świeże, substytut wyjścia do pobliskiego sklepu,

należyta obsługa przez sklep – konsolidacja przesyłek, łączenie tras

przejazdowych

wykorzystanie komputerów, tabletów, telefonów komórkowych (zamówienie

przez zrobienie zdjęcia produktu z kodem kreskowym) itp.

Źródło: Szymczak 2011


Documents

Zarządzanie łańcuchem dostaw i sieci dystrybucji dla ... 4/PPSlides/mod... · konsolidacja produkcji i dystrybucji, zmiany popytu (wzrost siły rynkowej konsumentów), skrócenie