Zorg enWelzijn

Maart 2010Dit is een commerciële bijlage van:

Kom op de landelijke

OPEN DAG VAN DE ZORG,

ZATERDAG 20 MAART

naar ECR Groot Stokkert en maak

kennis met uw nieuwe werkgever!

Op de landelijke Open Dag van de Zorg,

zaterdag 20 maart, opent ECR Care Hotel &

Resort Groot Stokkert in Wapenveld haar

deuren voor publiek en zorgprofessionals

onder de naam GGG KEI-dag. Op deze dag

staan Kennismaken, Ervaren en Inspireren

centraal.

Kennismaken U kunt kennis maken met de zorgadviseurs en de zorg- en horecamedewerkers van de stichting Residentiële en Ambulante Zorg (RAZ).De stichting RAZ is verantwoordelijk voor alle (zorg)diensten in de ECR-locaties en levert ambulante services en diensten bij particulieren thuis, vanuit de ECR-locaties.

ErvarenOp de GGG KEI-dag kunt u onder meer een veelzijdige experiencemarkt bezoeken, met diverse demonstraties en optredens. U kunt de services en diensten van stichting RAZ zelf ervaren op de KEI-dag. Proef bijvoor-beeld de kwaliteit van onze maaltijdservice of neem plaats in de stoel van onze kapper, visagiste of masseuse.

U kunt verder deelnemen aan rondleidingen, waarbij we u letterlijk een kijkje in de keuken geven en u een indruk krijgt van de ruime woonappartementen en/of de volledig aan-gepaste zorghotelkamers. Koffie en thee zijn de hele dag gratis.

Tussen de middag kunt u tegen een aantrekkelijke prijs gebruik maken van het lunchbuffet.

Inspireren We komen graag persoonlijk met u in gesprek en hopen op wederzijdse inspiratie. Uw visie en ideeën inspi-reren ons tot een nog betere service en zorg.

En hopelijk inspireren wij ú tot een comfortabel welzijn, thuis en onder-weg.

De stichting RAZ is een groeiende (thuis-)zorgorganisatie die op 6 ECR-locaties en bij steeds meer cliënten thuis diverse zorg- en verpleegdiensten levert. Voor deze (ambu-lante) zorgdiensten is de stichting RAZ permanent op zoek naar professionele en gemotiveerde verzorgenden, verpleegkun-digen en helpenden, die onder andere in de wijk ingezet kunnen worden.

We laten u op de GGG KEI-dag zien wat de voordelen zijn van het GGG-lidmaatschap, het Geniet- Gemaks- en Gebruikerslidmaatschap van de stichting RAZ. Als GGG-lid kunt onder meer met korting gebruik maken van het complete service- en dienstenpakket van de stichting RAZ.

Daarnaast krijgt u korting op reizen met ECT Vakanties en korting op uw verblijf op ECR Groot Stokkert of Vakantiepark Care Holidays Heino.

GratisBezoekers die

zich op de

KEI-dag

inschrijven als

GGG-lid, krijgen

het lidmaatschap

voor 2010 gratis.

De stichting RAZ is een erkende (thuis)zorgorganisatie die residentieel en bij cliënten thuis een pakket services en (zorg)diensten levert.

In zes ECR-woonzorglocaties in Nederland is de stichting RAZ verantwoordelijk voor de services en zorgdiensten, evenals 24-uurs professionele zorg en verpleging,residentieel en ambulant.

Het Geniet- Gemaks- en Gebruikerslidmaatschap (GGG) van de stichting RAZ geeft leden met korting toegang tot het RAZ-diensten en zorgservices, korting op reizen met ECT Vakanties en verblijf in zorghotelstudio’s van ECR.

Een kijkje in de keuken van de stichting RAZ en ECR

ProgrammaECR Groot Stokkert

Dr. Jan van Breemenlaan 2

8191 LA Wapenveld

T (088) 328 00 50

10.30 - 11.00 uur:

Ontvangst met koffie,

thee en petit four

11.00 uur:

Welkom en korte toelichting

op het programma

11.00 - 16.00 uur:

Informatie- en experiencemarkt

V.a. 11.30 uur, elk uur:

Rondleiding door de locatie

12.30 -13.30 uur:

Lunchmogelijkheid en optreden

duo Old Gold

13.30 - 14.00 uur:

Presentatie ECT Vakanties

14.30 uur - 15.15 uur:

Lezing en signeersessie door

schrijversechtpaar Judy Lohman

van het boek ‘Project Eva’

15.15 - 16.00 uur:

Informeel samenzijn en afsluiting

Stichting RAZ

zoekt helpenden,

verzorgenden en

verpleegkundigen

Meer informatie?

Kijk voor meer informatie over de

stichting RAZ, over het complete

programma van de GGG KEI-dag en voor

alle actuele vacatures op www.raz.nl.

U kunt ook bellen naar (088) 328 03 28.

Beleef ECR Groot Stokkert op landelijke Open Dag van de Zorg

Test uw kennis van de stichting RAZ

en ECR en doe mee aan de GGG-Quiz.

U maakt kans op een gratis weekend in één van de luxe bungalows op Landgoed Old Heino en vele andere prijzen.

GGG-Quiz: Win een weekend weg

Maak kennis met hetGGG-lidmaatschap

Daantje DaniëlsSenior sociotherapeutKliniek voor Verslavingszorg Arnhem

Ik werk nu 10 jaar in de kliniek. IrisZorg heeft me veel mogelijkheden gegeven om me te ontwikkelen.Momenteel ben ik senior sociotherapeut en bestaan mijn werkzaamheden uit het coachen en ondersteunen van de verschillende teams in de kliniek. Daarnaast houd ik me direct en indirectbezig met de zorg aan onze verslaafde patiënten.

Onze patiënten hebben in hun leven veel harde klappen gehad. Ze verdienen een kans, maar moeten wel zelf die kans pakken. Ik ben trots dat ik als medewerker daaraan een bijdrage kan leveren.

IrisZorg is de organisatie voor verslavingszorg en maatschappelijke opvang in Gelderland en in een deel van Overijssel en Flevoland met meer dan 60 locaties en 1200 werknemers.

We hebben regelmatig vacatures voor maat-schappelijk werkers, groepsleiders en sociothe-rapeuten, maar ook voor activiteitenbegeleiders,verpleegkundigen en ondersteunend personeel.Ga voor meer informatie en een nadere kennis-making naar onze website www.iriszorg.nl

www.landstede.nl • 0800-0245666 (gratis)

Voor jongeren én volwassenen

Vind de juiste zorgopleiding tijdens

Landstede Open AvondDinsdag 16 maartvan 18.00 - 21.00 uurHarderwijk • Lelystad • Raalte • Zwolle

11Donderdag 11 maart

Gelre ziekenhuizen Apeldoorn en Zutphen beschikken over een team dat gespecialiseerd is in snurken en de overtreffende trap van snurken, obstructief slaap apnoe syndroom (OSAS), apneu geheten in de volksmond. Het team bestaat uit een kno-arts, een longarts en een neuroloog (alleen in Apeldoorn). In februari hield het ziekenhuis in Apeldoorn een voorlichtingsavond over snurken. De avond was in mum van tijd volgeboekt, 200 mensen kwamen naar het auditorium. Vanwege de grote belangstelling wordt er een tweede avond gehouden op 15 maart. De belangstelling verbaast KNO-arts Raphael Hemler niet: “Op het Nederlandse internet zie je meer dan 100.000 hits op het onderwerp snurken”. Mensen zijn vaak met allerlei huis-, tuin- en keukenmiddeltjes in de weer geweest voordat ze bij Hemler terechtkomen. Sprays, neuspleisters, een neusklem en een op de rug van de pyjama vast-genaaide tennisbal, zijn ingezet in de strijd tegen het nachtelijke zagen. Het Australische blaasin-strument didgeridoo spelen schijnt tegen het snurken te kunnen hel-pen. En natuurlijk oordopjes voor degene die naast de snurker ligt.

OvergewichtEr zijn diverse redenen waarom mensen snurken en niet altijd is het euvel te verhelpen. Snurken wordt veroorzaakt door trillingen in de keel bij inademen. Het weef-sel in de keel wordt tegen elkaar

aangezogen en dat gaat als het ware klapperen. Alcoholgebruik versterkt het snurken omdat alco-hol de spieren in de keel slapper maakt, waardoor de keelwanden makkelijker naar elkaar toe gezo-gen worden. Ook overgewicht kan snurken verergeren omdat vet-weefsel ook rond de keelwanden zit. Oudere mensen snurken meer. Van alle mannen boven de zestig jaar snurkt bijna de helft. Hemler: “Er zijn twee vormen van snurken. De eerste is sociaal onac-ceptabel snurken, zó hard snurken dat anderen er last van hebben. Dat doet 14 tot 40 procent van de bevolking. Dit kan in relaties tot ernstige problemen lijden. Deze mensen worden soms zelfs uit hotels en van campings geweerd”.De tweede vorm van snurken is de meest ernstige vorm, apnoe. Bij apnoe wordt de bovenste luchtweg herhaaldelijk afgesloten door het zachte gehemelte en de zijwanden van de keel. De adem-haling stopt, soms wel tot honderd keer per uur. De slaap wordt door die herhaalde ademstilstanden ver-stoord en vermoeidheid overdag is het gevolg. Longarts Marius Möllers: “OSAS, obstructief slaap apnoe syndroom, is de overtreffende trap van snur-ken. Wanneer iemand snurkt, moe is, ademstops heeft, overdag over-matig slaperig en vergeetachtig is, bestaat het vermoeden van OSAS. Die slaperigheid en vergeetachtig-heid kunnen overdag soms zelfs tot – bijna – ongelukken in het verkeer lijden. OSAS komt bij vier

procent van de mannen en twee procent van de vrouwen voor”. Met behulp van een slaaponderzoek kan het OSAS-team vaststellen of er sprake is van een slaap-apnoe-syndroom of dat het snurken hin-derlijk en niet schadelijk is.

HartritmestoornissenOSAS is niet ongevaarlijk. Doordat de adem tijdens de nacht meer-dere malen stokt, daalt het zuur-stofgehalte in het bloed, terwijl het koolzuurgehalte stijgt. Het hart wordt belast door drukschom-meling in de borst wat tot hoge bloeddruk en hartritmestoornissen kan leiden. Möllers: “Als de patiënt na een ademstilstand weer gaat ademen, gaat er een soort tsunami aan bloed door de bloedbaan naar het rechterdeel van het hart en dat kan hartritmestoornissen geven”. OSAS kan voor forse problemen in het dagelijkse functioneren zorgen. Gelukkig is er wat aan te doen. Voor de ernstige OSAS-gevallen is er het overdrukap-paraat CPAP, Continuous Positive Airway Pressure. Via een masker dat de patiënt ’s nachts op neus en mond moet plaatsen, blaast het overdrukapparaat lucht naar binnen, zodat de luchtweg open wordt gehouden en de ademha-ling niet wordt belemmerd. Soms zijn operaties nodig, bijvoorbeeld een verhemelteoperatie of een facelift van de keel. Als de neus te nauw is, waardoor alleen door de mond geademd kan worden of de longen te hard moeten zuigen om lucht binnen te krijgen, kan de

neus wijder worden gemaakt met medicijnen, een klem of operatief. Zware snurkers of zij die een lichte vorm van OSAS hebben, hebben vaak baat bij een zogenaamde anti-snurkbeugel, een apparaat dat ’s nachts in de mond moet worden gedragen. De beugel

houdt de onderkaak naar voren, zodat er meer ruimte achter de tong komt. De snurkbeugel kan het best worden aangemeten door een kaakchirurg of tandtechnicus. Sinds 1 januari van dit jaar wordt de beugel op indicatie door veel verzekeringen vergoed.

“Hoe vaak komt u ‘s nachts op de bank terecht?”

Snurken, velen doen het. Soms zo erg, dat de relatie erdoor onder druk komt te staan. Veel mensen denken dat er niets aan te doen is en leren leven met snurken. Het kan ook anders. Keel- neus- en oorarts arts Raphael Hemler van Gelre ziekenhuizen Apeldoorn: “Ik vraag altijd aan patiënten: hoe vaak komt u ’s nachts in de logeerkamer of op de bank terecht? Want het kan toch niet de bedoeling van je relatie zijn dat je altijd slaapt met een muur tussen jullie?”.

Van sociaal onacceptabel snurken tot honderd ademstops per uur

V.l.n.r: Neuroloog Barend van Kooten, kno-arts Raphael Hemler en longarts Marius Möllers.

Bij Frank van Donselaar uit Apeldoorn (40) werd drie jaar geleden de diagnose slaapapnoe gesteld. Dat terwijl hij niet snurkte. Van Donselaar: “Nooit gedaan. Ik adem alleen heel onregelmatig. Soms werd ik wakker met hartkloppingen, want dan had ik kennelijk een ademstilstand gehad en moest het lichaam hard aan het werk om weer zuurstof te krijgen”. Franks ziekte kwam aan het licht dankzij zijn oplettende partner. “Zij werd ’s nachts wakker en ontdekte dat ik stopte met ademen. Zelf had ik al een tijd vage klachten, ik was altijd moe, had weinig energie. Je zoekt de oorzaak overal in, in je werk of in de verstoorde nachtrust doordat je kleine kinderen hebt, maar niet in een lichamelijke kwaal. Mijn ex-schoonvader sliep al met zo’n overdrukapparaat en zei: ‘Laat je eens testen op apneu’. Dat bleek ik te hebben. Ineens vielen alle puzzel-stukjes op zijn plaats. Ik slaap nu drie jaar met het apparaat. Zonder zou ik niet ouder dan 50 zijn geworden, zei de arts. In het begin moest ik er vreselijk wennen. Ik heb me er ook echt toe gezet eraan te wennen en ik slaap er nu prima mee. De kinderen vonden het in het begin eng, het apparaat maakt ook geluid, maar ze zijn er nu aan gewend. In mijn omgeving is het wel moeilijk. Mensen snappen het niet. Men weet er te weinig van. Het aparaat helpt wel, maar ik voel me soms gehandicapt doordat ik nog steeds niet op het energieniveau ben waar ik wil zijn”.

Niet snurken, toch apneu

“Ik voel me soms gehandicapt”

voor informatie: www.znwv.nl

Gezocht: medewerkers kleinschalig wonenZorggroep Noordwest-Veluwe. In vertrouwde handen.

Respect, verantwoordelijkheid en

geborgen heid. Onder deze kernwaarden

verleent Zorggroep Noordwest-Veluwe

kwaliteitszorg, die kan variëren van lichte

tot zware en complexe zorg. Ons brede

pakket diensten op het gebied van wonen,

zorg en welzijn bieden wij zowel binnen als

buiten onze woonzorgcentra, dus ook aan

huis.

Onze acht locaties zijn: Randmeer, Weide-

heem en Sonnevanck in Harderwijk, De

Dillenburg, Rehoboth en De IJsvogel in

Ermelo en De Schauw en Elim in Putten.

Elke locatie heeft een protestants christe-

lijke identiteit en kent een eigen sfeer en

cultuur.

Zorg aan Huis biedt zelfstandig wonende

ouderen een totaalpakket van woon- en

zorgservice op maat in hun eigen huis.

Ter ondersteuning van hun thuissituatie,

kunnen zij met Dagactiviteiten ouderen

onze dagcentra te bezoeken. Het Advies- en

behandelcentrum van de Zorggroep biedt

mono- en/of multidisciplinair advies en

behandeling bij complexe zorgvragen van

ouderen en chronisch zieken.

Bij ons bent u in vertrouwde handen.

Zorggroep Noordwest-Veluwe realiseert door nieuwbouw en renovatie steeds

meer verpleeghuisplaatsen in de vorm van kleinschalige woonvormen. Drie

daarvan zijn reeds bewoond: De IJsvogel, De Korenbloem (bij verpleeghuis

Sonnevanck) en De Boomgaard in woonzorgcentrum Weideheem. Binnenkort

komen daar nog twee nieuwe kleinschalige woonvoorzieningen bij: op het

terrein van Sonnevanck en in woonzorgcentrum Elim.

Voor deze locaties zijn wij op zoek naar enthousiaste:

WoonzorgassistentenWoonzorgbegeleidersWoonzorgcoördinatorenTijdens de Open Dag vertellen onze medewerkers je graag over hun

ervaringen met het werken in een kleinschalig woonvoorziening.

Kijk voor meer informatie op www.znwv.nl. Je sollicitatie kun je sturen

naar p&o@znwv.nl of Stichting Zorggroep Noordwest-Veluwe, afdeling

P&O, postbus 15, 3850 AA Ermelo.

20 maart: Landelijke Open dag van de Zorg Kom op 20 maart een kijkje bij ons nemen.

Van 10.00 tot 16.00 uur staan de deuren

van drie locaties van de Zorggroep open:

De IJsvogel (Ermelo), Sonnevanck

(Harderwijk) en Weideheem (Harderwijk).

In elke locatie is er een informatiemarkt met

volop informatie over de Zorggroep, onze

zorg- en dienstverlening en over werken

en leren bij de Zorggroep. Tijdens rondleidingen

kun je met eigen ogen zien hoe het er bij ons

aan toe gaat en kennis maken met de ‘zorg in

al haar facetten’.

Graag tot ziens op 20 maart!

intermedicarezorg

Direct flexibelezorgkracht nodig? >Toe aan een goedebaan in de zorg? >

Meer weten? Direct bellen: 055-5768008Neem contact met ons op en ontdek het zelf. www.imcz.nl

> verpleegkundigen> verzorgenden / IG> helpenden “plus”

13Donderdag 11 maart

Patricia Schutte, woordvoerder van het Voedingscentrum, geeft aan dat dit vooral afhankelijk is van de samenstelling: “Veel kant-en-klaarmaaltijden bevatten te weinig groente. Als je ervoor zorgt dat er minimaal 150 gram groente in zit, dan zit je goed. Zo niet, dan is het verstandig je maaltijd met een kleine salade aan te vullen. Ook zijn de porties niet altijd groot genoeg, wat de kans op een snaaiaanval naderhand vergroot. Een maaltijd die rond de 750 calorieën bevat, kan voor een volwaardige maaltijd doorgaan”. Volgens Schutte is het belangrijk om te letten op de hoeveelheid zout en verzadigd vet die een maaltijd bevat. “Verder is variatie in de kant-en-klaarmaaltijden belangrijk”, vervolgt Schutte. “Want ook hier geldt de spelregel van de ‘Schijf van Vijf ’. Dus eet je een pizza waar weinig groente op zit, beleg deze dan met extra groente of eet er een salade bij.”

“Natuurlijk zit er een wezenlijk verschil in een maaltijd met aard-appelen, groente en vlees en een pizza”, vult Trudy Tolkamp aan, diëtiste bij Sensire, een instelling voor zorg, wonen en welzijn in Oost-Gelderland. Ze adviseert om het nuttigen van ‘snel’ voedsel

te beperken tot een minimum. “Als het echt niet anders kan, is het voor een keer niet zo’n slecht alternatief, want zeg nou zelf: een pizza op z’n tijd is best lekker. Maar vaak wordt niet de link gelegd tus-sen gezond eten en het feit dat je lichaam een machine is, die een variëteit aan voedingsmiddelen nodig heeft om goed te kunnen functioneren.” Gezonde voeding is dus onlosmakelijk verbonden met gevarieerd eten. Maar de tendens is dat mensen minder aandacht voor voeding hebben en eerder naar een snelle hap grijpen. “Mede daarom is het ministerie van VWS stevig aan de slag gegaan om kant-en-klaarmaaltijden gezonder te maken”, aldus Tolkamp.

Ik Kies BewustVeel producten in de supermarkt zijn voorzien van het ‘Ik Kies Bewust’-logo, zodat je binnen een productgroep een bewuste beste keuze kunt maken en minder zout, suiker en verzadigd vet binnen-krijgt. Maar hoe betrouwbaar is deze richtlijn? Tolkamp: “Het meest gezonde product binnen een groep krijgt het logo. Verse groen-ten en fruit krijgen het blauwe vinkje sowieso, maar groente in blik niet, omdat die meer zout bevatten. Terwijl groente in blik

per definitie niet ongezond is. Dat maakt een dergelijk keurmerk soms lastig; het wordt een beetje appels met peren vergelijken”. Desondanks consumeer je volgens ikkiesbewust.nl met een ‘bewust’ dagmenu toch gemiddeld drie-honderd calorieën minder dan met een ‘gemiddeld’ dagmenu.

Kwestie van plannen “Heel veel mensen denken dat gezond eten veel tijd kost, terwijl het in feite gewoon een kwestie van goed plannen is”, stelt Tolkamp. “Op het spreekuur hoor ik bijvoor-beeld vaak dat cliënten geen stoof-vlees maken, omdat het zoveel tijd vergt. Maar als je een keer een grote hoeveelheid maakt en het in porties invriest, hoef je het de volgende keer alleen maar op te warmen. Ook kun je aardappelen voor een paar dagen schillen en rijst alvast afkoken.”Wie bij Sensire in de spreekkamer komt, krijgt als advies mee om eens bewust naar het eetpatroon te kijken. “En heb je overgewicht? Zorg dan niet alleen voor gezonde voeding, maar drink voldoende dranken met weinig calorieën en beweeg meer dan de aanbevolen dertig minuten per dag.”

“Gezond eten is een kwestie van goed plannen”Het gemak van kant- en klaarmaaltijden:

Diëtiste Trudy Tolkamp adviseert kant-en-klaarmaaltijden te beperken tot een minimum.

Een druk en hectisch leven laat weinig tijd meer over voor een gezonde en voedzame avondmaaltijd. De schappen in de supermarkt liggen vol met kant-en-klare maaltijden. Hoe gezond is gemaksvoeding? Is een kant-en-klare maal-tijd een slimme oplossing of een aanslag op je lijf?

Eén op de vijf mensen heeft last van lage rugpijn. Misschien niet vreemd als je bedenkt dat een groot deel van ons leven zich afspeelt achter computer en tv. Terwijl ons lijf is gemaakt om te bewegen. Lang in dezelfde hou-ding zitten of staan is niet goed voor de rug. Daarnaast vraagt alles in onze maatschappij tegenwoor-dig om rennen, vliegen, spanning en stress. Ook niet goed voor de rug!Natuurlijk leidt dat niet bij iedereen tot rugklachten. In veel gevallen gaat het om de belastbaarheid en de belasting van de rug. En dan vooral om het ontbreken van een

goed evenwicht daartussen. Kan de rug de belasting dragen van de activiteiten die je ermee uitvoert? Net dat ene stapje te ver kan leiden tot rugklachten. Rugklachten kun-nen ook ontstaan door ouderdom. Weefsels in de wervelkolom gaan achteruit en herstel wordt steeds moeilijker.

Regelmatig bewegenOok voor rugklachten geldt de simpele regel: voorkomen is beter dan genezen. Heb je geen sterke rug? Let dan op met het werk en de sport die je doet. Regelmatig bewegen is belangrijk, maar ook zaken als goed schoeisel kunnen

rugklachten voorkomen. En om te veel stress te voorkomen is vol-doende rust in je dagelijkse leven onmisbaar. Meestal kom je zo van je klachten af, maar helaas houden in veel gevallen mensen er last van. “We kunnen niets meer voor u doen”, krijgen ze dan vaak te horen.

Blijvend resultaatDat hoeft niet altijd zo te zijn. De gespecialiseerde fysiotherapeu-ten van Fysius zijn experts op het gebied van behandeling van rug- en bekkenklachten. “Vaak komen mensen inderdaad naar ons toe omdat ze elders te horen hebben gekregen dat ze zijn uitbehan-

deld”, vertelt Kirsten Wilhelmus van Fysius Rugexperts. “Ze hebben gemiddeld al dertien jaar rugklach-ten, zonder aantoonbare oorzaak. Artrose en hernia komen ook vaak voor. Voor bijna al deze klachten kan de OriGENE-therapie waarvan Fysius Rugexperts gebruikmaakt, uitkomst bieden. Met een driedi-mensionale rugscan krijgen we een beeld van de rug, de stand van de wervels en de beweeglijkheid van de wervels ten opzichte van elkaar. Zo zien we of er te weinig of teveel speling tussen de wervels is. Die onbalans zorgt vaak voor de rugklachten. Dat beeld zie je niet op een röntgenfoto of MRI.” Met

de OriGENE-therapie van Fysius Rugexperts wordt de spierkracht, de mobiliteit, de stabiliteit en de coördinatie van de cliënt verbe-terd. In 75 procent van de geval-len die elders zijn uitbehandeld, zorgt de OriGENE-therapie voor een structurele verbetering, met blijvend resultaat. “Na onze behan-deling zijn mensen beweeglijker”, zegt Kirsten Wilhelmus. “Ze kunnen weer rechtop staan, hebben min-der pijn en daardoor meer energie. Dat komt omdat de stand van de wervels blijvend is verbeterd.”

De rug. Daar draait je hele lijf om. Al je lichaamsdelen zitten eraan vast. Het cen-trale zenuwstelsel loopt er doorheen. Er is bijna geen activiteit waarbij je je rug niet gebruikt. Dus als er iets mis is met je rug, kun je niks of bijna niks meer. Niet meer werken, niet meer sporten, niet meer je hobby’s uitoe-fenen.

“Au, m’n rug!”

Werken bij Vérian?dat is meer dan

OKÉ!

www.verian.nl

Vérian is een toonaangevende thuiszorgorganisatie in

delen van Gelderland, Overijssel, Utrecht en Noord-Brabant.

Regelmatig zoeken wij nieuwe collega’s. Zowel tijdelijk

als vast, op oproepbasis of met vaste uren per week.

Belangstelling? Kijk dan voor onze actuele vacatures

op onze site of bel 055 - 538 65 21.

HABO

HulpAdviesBegeleidingOndersteuning

aan ouderenApeldoorn 055 - 355 91 24Arnhem Oosterbeek 026 - 333 74 32Nijmegen Zeist 030 - 692 35 43Zutphen 06 - 13 93 74 56

info@seniorservice.nlwww.seniorservice.nl

}

Zaterdag 20 maartvan 11.00 tot 16.00 uur

Open Dag van de Zorg bij orthopedagogisch behandelcentrum De Beele, Beelelaan 4, Voorst

Kijk op www.pluryn.nl voor meer informatieen de adressen van andere Pluryn-vestigingen die deelnemen. Kijk voor meer informatie op www.pluryn.nl

Voor wie is Pluryn?Pluryn is er voor mensen met een verstandelijke en/oflichamelijke handicap. We richten ons vooral op cliëntendie een meer complexe ondersteuning en zorg nodighebben. Vaak is er sprake van een combinatie van pro-blematieken op het gebied van verstandelijke vermogens,moeilijke thuissituaties, gedrags stoornissen en een licha-melijke handicap.

Wonen in de wijkAls het even kan leven cliënten midden in de maat-schappij, in woningen van Pluryn. Ze doen bood schappenin de supermarkt en gaan om met buurtgenoten. Kortom,ze maken deel uit van de samenleving.

Lekker aan de slagEen groot aantal cliënten werkt bij gewone bedrijven.Dat doen zij betaald of onbetaald. Zij kunnen ook bij onze eigen maatschappelijke ondernemingen terecht.Kijk voor cliëntvacatures op de cliëntenwebsite van www.pluryn.nl. Andere cliënten volgen dagbesteding.Daar werken zij aan hun ontwikkeling.

Leren doe je elke dagJonge cliënten van Pluryn gaan meestal naar school. Of zij volgen een andere vorm van onderwijs. Ook leren ze om zo zelfstandig mogelijk te leven.

Vervelen hoeft nietVoor het invullen van vrije tijd heeft Pluryn veel moge-lijkheden. Er zijn sport-, muziek- en hobbyclubs. Maarhet liefst zoeken we samen met de cliënt een verenigingin de eigen woonomgeving.

Vestigingen bij u in de buurtPluryn heeft meer dan honderd locaties in Gelderland,Noord- en Midden-Limburg en Noordoost-Brabant, waaronder De Beele, Het Hietveld, Jan Pieter Heije, Werkenrode Jongeren en Werkenrode Volwassenen, De Winckelsteegh en Groesbeekse Tehuizen.

Samen sterkIeder mens heeft het vermogen zich verder te (willen) ontwikkelen. Vanuit

die visie biedt Pluryn mensen met een handicap de mogelijkheid om vorm en

inhoud te geven aan hun leven. Cliënten houden daarbij zoveel mogelijk zelf

de regie in handen. Voor hulp bij de uitvoering ervan, kunnen ze bij ons terecht.

We streven daarbij naar een zo volwaardig mogelijke deelname van mensen

met een handicap aan de samenleving. Dat doen we door cliënten te onder-

steunen bij wonen, werken, leren en vrije tijd. Bij Pluryn is dat maatwerk.

Volgendegstap in je p jcarrière?

JobTrack.nlDe meeste vacatures in deze regio

�����������

���� ������������������������������������������������

�����������������������������������������������������

������������������������������ ������������!

����������������������������"�#��� �$����������

%���&�������'&����(�#����

��������������������� ���������������� ��������

����������������������������������������������� �������

�������������������������������������������� ����������

���������

)������������������������

������������������������ ����������������� ����������

��������������������������������������������������������

�����������!� ��������������������������������������������

������������ ������������������������������!

*�#��� �$�����������%���&��������'&����(�#����

"��������#$� ������������������� ���������������%�� ������

�����������������&����'��������(�����)��*���+���������������

���������������������,�����������-./����'��������(����

�������������+!� �#�&&��������#����+

,����&�-

��������� �������� ����0�($&&+�&$1�/#�22

)���������������$"�������"�#����..��������

��'����-���#�������������"�$�����������+

Postbus 10, 7300 AA Apeldoorn,telefoon (055) 506 72 00, fax (055) 506 72 21www.atlant.nl

Viskweekweg 10, 8166 KJ Emst | T 0578.688.888 reserveringen@veluwsebron.nl | www.veluwsebron.nl

Geniet van een dagje ontspanning bij wellnessresort de Veluwse Bron. Een droomplek waar rust en ontspanning de boventoon voeren. Het wellnessresort ligt op een 21 hectare groot landgoed en biedt meer dan 9.000 m2 aan de mooiste wellnessfaciliteiten.

Ayurveda ArrangementAyurveda Arrangement� Ontvangst tussen 10.00 en 10.30 uur met koffie of thee � Uitleg en rondleiding door gastvrouw � Gebruik van alle sauna- en wellnessfaciliteiten tot 23.30 uur � Onbeperkt gebruik van douchegel en shampoo � Gebruik scrubzout voor bodypeeling � Meerdere malen per dag aufgüss (sauna opgietceremonie) � Luxe lunchbuffet � Ayurvedische massage van 30 minuten of Indiase hoofdmassage van 30 minuten

Graag reserveren o.v.v. Ayurveda Arrangement. Aanbieding is geldig tot en met30 september 2010, op basis van beschikbaarheid en m.u.v. de feestdagen. Deze aanbieding is niet geldig in combinatie met andere acties en/of aanbiedingen van de Veluwse Bron.

Speciale prijs: van � 85,00 per persoonSpeciale prijs: van � 85,00 per persoon voor � 69,00 per persoon.voor � 69,00 per persoon.

Veluwse Bron- pure ontspanningVeluwse Bron- pure ontspanning

Let op: Badkledingdag iedere 1e en

Let op: Badkledingdag iedere 1e en

4e dinsdag van de maand en in de maanden

4e dinsdag van de maand en in de maanden

juli, augustus en september iedere dinsdag.

juli, augustus en september iedere dinsdag.

Rugpijn?

Snel en blijvend herstel, nu binnen handbereik

Fysius heeft vestigingen in: Apeldoorn, Arnhem, Doetinchem, Ede, Enschede en Winterswijk.

Vestiging Apeldoorn Baron Sloetkade 335 7321 ZZ Apeldoorn 0800-222 22 27 (gratis) www.fysius.nl

* Geldig t/m 31 maart 2010

Meld u nu aan voor een intakegesprek.Nu tijdelijk met gratis rugscan.*

Onze therapie wordt veelal door zorgverzekeraars (deels) vergoed.

Nu tijdelijk met gratis rugscan t.w.v. € 85,-*

Rugpijn, ischias, hernia,... stop de pijn nu wél!

“Ik ben nu 7 keer geweest en mijn pijnklachten zijn enorm verminderd.”

E. Boers, Fysius-cliënt met 18 jaar rugklachten, heeft voorheen vele therapieën geprobeerd.

3Donderdag 11 maart

Hester van den Bos van wellness-resort de Veluwse Bron in Emst: “Een dagje wellness betekent opladen en ontstressen, het is heel goed voor je lijf en de geestelijke ontspanning”. De Aryuvedische massages die in Emst worden aan-geboden, worden geheel volgens Indiase traditie uitgevoerd, wat de huidige focus op het verre Oosten in deze branche onderstreept. “De gebruikte oliën worden afgestemd op het type mens dat je bent, zodat je lichaam en geest optimaal in balans zijn na de behandeling”, legt Van den Bos uit.

Ontspannen met klankenOok Thermen Bussloo in Voorst lijkt het aangewezen resort om de nieuwste trends te peilen. Eigenaar Hans Dolman: “We zijn als eerste begonnen met klankconcerten. Mensen worden op comfortabele ligbedden getrakteerd op een live concert met klankschalen, gongs, didgeridoo’s en andere instru-menten. Het is verbazingwek-kend hoe ontspannend dit werkt”. Individuele klankmassage behoort

ook tot de mogelijkheden. Zo heeft elke klankschaal zijn eigen fre-quentie, die op het lichaam wordt overgebracht. Alle cellen trillen daardoor mee. De klanktherapeut kan ook knelpunten in het lichaam opsporen en verhelpen. “Ons lichaam bestaat voor ongeveer 70 procent uit water”, legt Dolman uit. “Als je een steentje in het water gooit, geeft dat ook trilling af aan het water.” Bovendien wordt in de Himalaya zoutkristalgrot zo’n zes keer per dag het bijzondere klank-, geur- en kleurritueel ‘Kailash’ uitge-voerd. “Een bijzondere, meditatieve beleving”, omschrijft Dolman. Steeds meer beautycentra breiden hun aanbod uit met medische behandelingen, een trend die vanuit Amerika is overgewaaid. “Ik denk niet dat je daar als ther-menbedrijf mee bezig moet zijn, dat is het werk van de specialist”, vindt Dolman. “Wij richten ons op gezondheid, ontspanning en rust en de zorg ná een cosmetische ingreep.” Ook de Veluwse Bron stelt grenzen wat cosmetische ingrepen betreft. “Het begrip wellness wordt

breder, maar bij ons wordt niet geprikt en gesneden; het moet een ontspannen dag blijven”, vindt Van den Bos.

Eco, groen en duurzaamAlles moet tegenwoordig eco, groen en organisch, dus ook de beautybehandelingen staan dicht bij de natuur. Thermen Bussloo heeft deze visie doorgevoerd in de algehele bedrijfsvoering, een trend die in steeds meer spa’s voor-komt. De complete lijn van Babor bestaat uit natuurlijke producten en ook het culinaire onderdeel van Thermen is duurzaam. “We kijken bewust naar de herkomst van voedingsmiddelen en koken zoveel mogelijk biologisch”, vertelt Dolman. “Verder is bijvoorbeeld ons drink- en badwater gerevitali-seerd en door middel van zoutelek-trolyse blijven onze baden schoon, zonder toevoeging van extra chloor en zuren.”Ook de Veluwse Bron gaat mee met de ecologische trend. “We letten zeker op het milieu. Zo bie-

den we behandelingen aan met pure, biologische producten van Comfort Zone en wordt de warmte die onze koelingen afgeven herge-bruikt, al is dat gezien ons energie-verbruik natuurlijk nog minimaal”, aldus Van den Bos.

Mindfulness“Stress is een chemische reactie in je lichaam, wat wordt veroorzaakt door je gedachtegang. Een beetje stress is goed, maar in dit hectische leven is het nodig om af en toe een rustmoment in te lassen”, aldus Heleen Kloosterhuis, mede-eigena-resse van ART OF CHI in Eefde, een centrum voor beweging, ontspan-ning en behandeling. “Mindfulness is een interessante hype en een effectieve methode om mensen te leren omgaan met stress en gezondheidsklachten, maar iets wat wij al jaren aanbieden”, aldus partner Rudy van Cuyk. “Stress krijg je alleen weg als je het lichamelijke en geestelijke aspect combineert met een gezond voedingspatroon. Train je bijvoorbeeld intensief maar

blijf je daarnaast gewoon roken, dan levert het weinig resultaat op.”Mindfulness leert je minder vanuit automatische reacties te handelen, en zorgt ervoor dat je hoofd niet op hol slaat. Niet denken is onmo-gelijk, maar je kunt je gedachten wel sturen en als je betere keuzes maakt, nemen stress en bijkomen-de lichamelijke klachten af. “Het resultaat is persoonsgebonden, maar meestal zien we mensen na drie lessen al opknappen. Meestal ben je zo’n drie maanden bezig om het echt in je lijf te krijgen”, aldus Van Cuyk. Journalist Roel Elsman uit Deventer leerde dankzij een cursus Mindfulness meer te leven in het hier en nu: “Werk was zeven dagen per week, 24 uur per dag aanwezig en tijd om te ontspan-nen was er niet. De cursus gaf me een aantal handvatten om in het dagelijkse leven de volle aandacht op één ding tegelijk te richten, in plaats van gedeelde aandacht bij alles tegelijk. Daarnaast maakt Mindfulness me bewust dat ik kan kiezen ergens wel of niet mee bezig te zijn, om vervolgens die keuze ook te accepteren. Dat geeft een hoop innerlijke rust”.

Mental spaDe ‘mental spa’ wint terrein, zo ook bij de Veluwse Bron. “Naast de behandelingen en faciliteiten die wij aanbieden, geven we regelmatig workshops, óók voor innerlijke coaching”, aldus Van den Bos. “Deelnemers kunnen op deze manier bijvoorbeeld werken aan hun zelfvertrouwen en uitstra-ling. Ook wij zijn van plan een cursus Mindfulness aan te bieden, waarvoor we een externe docent inhuren.”

Ontstressen anno 2010 doe je zoKlankconcerten, zoutkristalgrotten, ecobehandelingen en Mindfulness

Onderzoek wijst uit dat permanente stress het immuun-systeem aantast, dat het chronische botziekten, suiker-ziekte en zelfs vormen van kanker in de hand kan werken en dat je huid sneller veroudert dan je lief is. Met de nieuw-ste trends op het gebied van ontstressen reduceer je deze gezondheidsrisico’s, waarbij zowel het lichaam als de geest tot rust komt.

Hester van den Bos van de Veluwse Bron: “Ook bij ons wint de ‘mental spa’ terrein”.

De Himalaya zoutkristalgrot van Thermen Bussloo. (foto: Thermen Bussloo.)

“Totaalpakket heeft de toekomst”

Tina Visch, mede-eigenaresse van HealthSpa Ryokan in

Zutphen, is van mening dat het structureel aanpakken van

stress de beste manier is. “We leven in een jachtige tijd, en

steeds meer mensen kloppen bij ons aan omdat ze stress wil-

len aanpakken. Na een goed intakegesprek met de Chinees

geneeskundige wordt de diagnose gesteld, waarna er struc-

tureel iets aan kan worden gedaan.” Visch adviseert mensen

kuur- en/of lifestyleprogramma’s te volgen. “Het zou een

totaalpakket moeten zijn van een uurtje bewegen, zoals fit-

ness, Thai Chi of Yoga, bijkomen in de sauna, gevolgd door een

massage en aangevuld met bijvoorbeeld acupunctuur. Want

als je met een hoog adrenalineniveau de sauna in gaat, duurt

het langer voordat je tot rust komt. Daarom is het nuttig om

het teveel aan adrenaline eerst kwijt te raken met minimaal

een half uur actief bewegen.”

Het volgen van een kuurprogramma van vijf tot acht dagen

kan ervoor zorgen dat je weer volledig in balans raakt, maar

Visch onderstreept dat het vooral een nieuwe levensstijl moet

worden, om minder stressvol en gezonder door het leven te

kunnen gaan. “Het totaalpakket heeft de toekomst”, besluit ze.

ColofonZorg en Welzijn 2010 is een commerciële bijlage van de Stentor en valt buiten de verantwoorde-lijkheid van de dagbladredactie.

UitgeverDe Stentor B.V.Laan van Westenenk 6Postbus 99 - 7300 AB ApeldoornTel. 055 – 5388388

Algemeen directeurRienk Feenstra

BladmanagerTrudie van der Veen

Commercieel redactiemanagementEsther Talboom

Redactie:Roel ElsmanJos FluitsmaFiona van Gemert- de HeusAgnes JoostemaEric SleeuwitsEsther Talboom

FotografiePatrick van GemertHans van de Vlekkert

VormgevingStudio Wegener SpeciaalMedia

OpmaakOperations Zwolle

DrukWegener Nieuwsdruk

KantoorNiets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Ieder mens wil gelukkig zijn, maar soms lukt dat niet. Bijvoorbeeld doorlichamelijke of psychische problemen, waardoor zelfstandig wonen moeilijkis. Wij staan dichtbij en geven ondersteuning daar waar nodig. Wij helpenmensen de regie over het eigen leven te houden of terug te krijgen. Metrespect voor mogelijkheden, oog voor eigen zelfstandigheid, de eigen plek inde maatschappij en samen met naastbetrokkenen. Wij bieden een passendantwoord op vragen op het gebied van wonen, zorg, welzijn, arbeid enopleiding. En zijn daarmee ook de samenleving van dienst.

Ondersteunenvoor gelukHet doel: geluk!

Verblijf & Ondersteuning

Verpleging & Verzorging

Ambulante Begeleiding & Zorg

Thuiszorg

Welzijn

Trajectum is ontstaan uit een samen werkings verband tussen Hoeve Boschoord en Hanzeborg en telt zo’n 1300 medewerkers. Wij bieden professionele en wetenschappelijk onderbouwde behandeling en begeleiding aan mensen met een lichte verstan-delijkebeperkingenonbegrepen, risicovol gedrag, al dan niet meteen forensische achtergrond.

Met ons aanbod van gespecialiseerde individuele zorg begeven wij ons op het grensvlak van de gehandicaptenzorg, psychiatrie en justitie. De geboden hulp kenmerkt zich door een grote betrokken-heid bij de bijzondere doelgroep en een integrale benadering van de hulpvragen. Werken bij Trajectum betekent afwisse-ling, een informele werksfeer en volopontwikkelingsmogelijk heden. Twee me-dewerkers; Marcel en Tjebbe delen hun ervaringen over werken bij Trajectum.

Kijk voor actuele vacatures op www.hanzeborg.nl of www.hoeveboschoord.nl of bel rechtstreeks met de afdeling P&O, via 0575 57 61 51.

Marcel Jacobs is groepsleider en vindt Trajectum een prettige werkge-ver, waar alles goed is geregeld. ‘Re-centelijk ben ik gestart met het volgen van een meerjarige opleiding. Het is belangrijk voor de kwaliteit van zorg-verlening dat medewerkers over de benodigde kwalificaties beschikken. Mijn inzet als groepsleider is: het sti-mulerend en motiverend bezig zijn en daarnaast zaken goed beargumente-ren om zo (kleine) doelen te bereiken. Ik doe dit binnen een multidisciplinair team. Het is mooi om de cliënten ge-

zamenlijk weer in de goede richting te kunnen brengen. Geen dag is hetzelf-de. Het ene moment is het nog gezel-lig en het volgende moment pas je methodieken toe om de situatie niet te laten escaleren. Het groepsleider-schap is een mooi en afwisselend vak en voor mij voldoende boeiend en uit-dagend. Mijn toekomst zie ik binnen Trajectum liggen. De organisatie biedt voldoende mogelijkheden voor oplei-dingen en op termijn een eventuele andere functie. Kortom: redenen te meer om voor Trajectum te kiezen!’

Trajectum volgens Marcel en Tjebbe:

‘Afwisseling, volop ontwikkelingsmogelijkhedenin een informele sfeer ’

www.trajectum.info

Tjebbe Liebrand is 25 jaar en werkt voor Trajectum in de functie van Leer-ling Groepsleider. ‘Ik ben een duaal student, wat in mijn geval een combi-natie betekent van 3 dagen in de week werken en 1 dag school. Ik zit in het 4e jaar van de opleiding Sociaal Peda-gogisch Hulpverlener. Deze opleiding volg ik in Zwolle op Windesheim. Deze manier van leren en werken vind ik erg prettig en goed bij mij passen. Naast theorie doe ik gelijkertijd ook praktijk-ervaring op. Wat ik vooral leuk vind aan

het werk is dat ik echt iets kan beteke-nen voor de cliënten; hen help in hun ontwikkeling en samen met de cliënt dingen onderneem. Het werken op de groep is erg afwisselend. Er gebeurt veel, zodat iedere dag anders is. Ik ben erg blij met de manier waarop ik word begeleid vanuit Trajectum. Ik kan voor mijn gevoel bij al mijn directe collega’s terecht voor vragen. Er wordt ook goed gekeken naar mijn ontwikkeling als groepsleider; zowel door de werkbe-geleider als de praktijkbegeleider.’

Werken bij Trajectum: iets voor jou?

Soms kunnen ouders vanwege

uiteenlopende problemen tijdelijk

niet voor hun kinderen zorgen.

Ook deze kinderen hebben een

stabiele en liefdevolle omgeving

nodig waar zij kunnen opgroeien.

Daarom zoeken wij voor hen

mensen die een plek over hebben

in hun huis en hart.

De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg wil een bijdrage leveren aan een betere

samenleving, een wereld volgens Gods bedoeling, door op te komen voor en het verlenen van (materiële

en immateriële) hulp aan de zwakkeren en kwetsbaren in de samenleving. In daad en woord wil het

Leger des Heils laten zien dat ook deze mensen er mogen zijn, er toe doen. De stichting richt zich dan

ook met name op mensen die nergens anders terechtkunnen. Uitgangspunt is de christelijke identiteit

met als centrale waarden: rechtvaardigheid, gerechtigheid en solidariteit.

Voor meer informatie en criteria:

Pleegzorg Leger des Heils Gelderland, t.a.v. Mevr. A. Grootaert

Telefoon (055) 541 55 44, Mobiel (06) 510 270 56

Pleeg oudersgevraagd

chting richt zich

de christelijke identiteit

r. A. Grootaert

5

Achtergrond mr. dr. Anne-Mei The

Mr. dr. Anne-Mei The (1965) is cultureel antropoloog en jurist. Sinds 1 januari 2010 is ze lector van het lectoraat Palliatieve Zorg, Ethiek en Communicatie van Windesheim. Deze functie combineert ze met die van senior onderzoeker bij de vakgroep Nieuwste Geschiedenis van James Kennedy aan de Universiteit van Amsterdam. Ook maakt The deel uit van verschillende adviescommissies in de (ouderen)zorg.

Donderdag 11 maart

The: “Palliatieve zorg aan demen-terenden staat nog in de kin-derschoenen. Om daaraan een positieve impuls te geven is het noodzakelijk meer te investeren in de kennis en kracht van zorg-medewerkers in verpleeghuizen en in hun relatie met cliënten.” Medewerkers bepalen de kwaliteit van de zorg, weet The uit erva-ring. Ze liep twee jaar mee in een verpleeghuis en zag daar hoe de kwaliteit onder druk kwam te staan door regelgeving, bezuinigingen, protocollen en toenemende werk-druk. The’s jarenlange onderzoeks-ervaring naar palliatieve zorg in ziekenhuizen en verpleeghuizen vormt een goede basis voor de activiteiten van het nieuwe lec-toraat Palliatieve zorg, ethiek en communicatie van Windesheim. The geeft sinds 1 januari 2010 leiding aan dit lectoraat. Samen met haar medewerkers onderzoekt ze hoe de palliatieve zorg aan dementerenden in verpleeghuizen zich verder kan professionaliseren. Studenten van Windesheim doen het inventariserende onderzoeks-werk. The wil het werkveld in de regio Zwolle betrekken en aanslui-ting zoeken bij de bestaande net-werken binnen de palliatieve zorg. Een onderzoek van het lectoraat naar de identiteit van mensen met dementie en palliatieve zorg staat in de steigers. Wie zijn ze? Welk beeld heeft de familie van hen en welk beeld roepen deze cliënten op bij zorgmedewerkers? Doel van het onderzoek is, om op basis van de geschetste beelden, instrumen-ten te ontwikkelen die helpen de zorg te verbeteren.

Reflecterend vermogen“De kwaliteit van de zorg is dikwijls nog afhankelijk van de persoonlijke inzet en betrokken-heid van hulpverleners”, stelt The. Structurele kaders van hogerhand worden gemist. Bovendien is het verlenen van goede zorg lastig, doordat de communicatie met dementerenden vaak moeizaam verloopt. The wil het tij keren en de kwaliteit van de zorg verbeteren via twee sporen. Ten eerste wil ze beleidsmakers ervan overtuigen dat verregaande bezuinigingen en regelgeving ten koste gaan van de kwaliteit. Ten tweede wil ze zorg-medewerkers laten ondervinden dat hun werk er toe doet en dat ze hun cirkel van invloed kunnen ver-groten door te reflecteren op hun

werk. The: “Wil je goede palliatieve zorg kunnen bieden, dan moet je niet alleen beschikken over medi-sche kennis, maar ook over een goed reflecterend vermogen. Mijn boodschap aan zorgmedewerkers is: ‘Kruip niet in de slachtofferrol maar stel jezelf vragen als: hoe doe ik m’n werk, wat kan ik doen om dat te verbeteren en hoe bespreek ik wat me dwars zit?’ Door reflec-tie krijgen zorgmedewerkers een beter inzicht op de invloed die ze kunnen uitoefenen. Dat verhoogt het gevoel van eigenwaarde en plezier in het werk.” Om zorgme-dewerkers te ondersteunen heeft The in 2007 De Werkvloer Centraal opgericht. Dit arbeidsmotivatiepro-ject richt zich op het verminderen van werkstress bij medewerkers in de ouderenzorg. Intervisie, scho-ling en coaching moeten bijdragen aan het vinden van structurele vol-doening in het werk. Martha Flora HuizenNaast initiatiefnemer van De Werkvloer Centraal is The medeop-richter van de Martha Flora Huizen. Een keten van gespecialiseerde verpleeghuizen voor mensen met dementie door heel Nederland. Ook in de regio Zwolle wil The een Martha Flora Huis vestigen. The: “Onze huizen bieden privacy, een sociale omgeving, geborgen-heid en structuur aan zo’n 30 tot 40 mensen. Er is twee keer zoveel personeel dan in traditionele verpleeghuizen om de mensen voldoende tijd en aandacht te kunnen geven. Wonen en zorg zijn gescheiden.” De bewoners betalen huur voor hun zorgappartement en de gemeenschappelijke ruim-tes. Een deel van de zorgbijdrage moeten ze zelf betalen. The reali-seert zich dat er in de samenleving een beeld kan ontstaan dat alleen de happy view kapitaalkrachtig genoeg is om in een Martha Flora Huis te wonen. Ze neemt dat beeld weg door erop te wijzen dat hui-dige investeringen op termijn ten goede kunnen komen aan ieder-een. “Met dit concept wil ik laten zien dat door individuele aandacht de kwaliteit van de zorg toeneemt. Daarbij ligt het accent op wel-bevinden, een juiste medische behandeling, goed geschoold per-soneel en ruime zorgappartemen-ten met privacy voor bewoners en familie. Ik wil beleidsmakers door-dringen van de voordelen van dit zorgconcept. Alleen dan kunnen

we voorkomen, dat door de toene-mende zorgvraag van een groei-ende groep ouderen, de kwaliteit van zorg afneemt. En alleen dan kan dit concept in de toekomst de verpleegstandaard worden voor iedereen.”

Psychogeriatrieprijs Om haar kennis te delen over haar onderzoekswerk naar de pallia-tieve zorg, schreef The een aantal boeken. In het geruchtmakende boek In de wachtkamer van de dood beschrijft ze het dagelijks leven in een traditioneel verpleeghuis. Daarvoor tekende ze de verha-len op van zowel de demente bewoners en hun familie, als die van zorgmedewerkers, artsen en managers. In 2009 ontving The voor dit boek de tweejaarlijkse Psychogeriatrieprijs. In 1999 rondde The haar promotie-

onderzoek af naar het opti-misme van longkankerpatiënten op herstel en beslissingen rond het levenseinde. De uitkomsten hiervan verwerkte ze in het boek Vanavond om 8 uur …, een boek over euthanasie.

Eind vorig jaar verscheen haar boek Verlossers naast God. Dokters en euthanasie in Nederland. Dit boek beschrijft de geschiedenis van de euthanasie in Nederland in al zijn facetten.

Onderzoek naar professionalisering zorg in laatste levensfase

”Kwaliteit van leven van dementerenden in verpleeghuizen verbeteren”

Kwaliteit van leven van dementerenden verbeteren. Dat is voor mr. dr. Anne-Mei The de bindende factor in haar onderzoekswerk naar het optimaliseren van de omstandig-heden van dementerende cliënten in verpleeghuizen. Een openhartig gesprek over zorg in de laatste levensfase, de zogenaamde palliatieve zorg; professionele hulpverlening en gespecialiseerde verpleeghuizen.

Dr. Anne-Mei The: “Voorkomen dat de kwaliteit van zorg afneemt”.

Zorgwinkel heeft handige hulpmiddelen

6 Donderdag 11 maart

Dat is niet alleen de visie van Vérian, het is vaak ook pure nood-zaak. Door het ‘uitkleden’ van de AWBZ nemen kinderen en andere mantelzorgers steeds meer de verzorging van hun verwanten op zich. Daardoor zijn ze minder beschikbaar als vrijwilliger in de zorg. En dat heeft weer tot gevolg dat minder vrijwilligers zich opwer-pen als helper in gezinnen.

De ontbrekende schakelVérian heeft drieduizend mede-werkers. Zij hebben allemaal een signalerende functie. “Helaas is dat maar al te vaak nodig”, zegt Zwart. “Ik schrik nog wel eens van de verhalen waarmee zij op kantoor komen. Het individualisme heeft sterk toegeslagen. Het is ieder voor zich, weinigen bekommeren zich nog om de mensen om hen heen. Dat leidt vaak tot vereen-zaming. En vaak weten mensen niet eens welke ellende zich op een paar meter afstand afspeelt.”De medewerkers van Vérian zijn in veel gevallen de ontbrekende schakel in een gezin. Ze zorgen voor eten, schoonmaken of de was. Ze begeleiden cliënten om (weer) in de maatschappij mee te draaien. Ze signaleren problemen voor-dat echt ellende ontstaat. “Onze medewerkers zijn zeer regelmatig langere tijd in een gezin”, vertelt Zwart. “Dan vallen dingen op. Als het om ernstige problemen gaat, hebben wij deskundige medewer-kers in huis om aan een oplossing te werken.”

ErvaringsdeskundigenBij het kiezen van haar medewer-kers let Vérian vooral op geschikt-heid voor die signalerende rol. “We kijken vooral naar competenties, niet zozeer naar diploma’s”, zegt Zwart. “Veel van onze medewer-kers zijn herintredende vrouwen. Vrouwen die relaties hebben of

hebben gehad, kinderen opvoe-den en weten wat er in een gezin komt kijken. Daarmee zijn zij uit-stekende ervaringsdeskundigen. In dit werk dichtbij onze cliënten komt hun ervaring goed tot zijn recht.” Om medewerkers hun sig-nalerende functie goed te laten vervullen zorgt Vérian ervoor dat zij zoveel mogelijk telkens bij dezelfde cliënt komen. Cliënten vinden het zelf ook heel vervelend om elke keer een andere huishoudelijke verzorgende te krijgen.

Spin in het webUiteindelijk wil Vérian de wijkver-pleegkundige terug in de wijk, als spin in het web die weet wat er met mensen in de wijk gebeurt. En die weet voor welke hulp cliënten bij welke zorgverlener terecht kunnen. Zwart: “Achter de wijkverpleegkundige staan wij als flexibele organisatie die betaalbare zorg in de wijk biedt”. Volgens Zwart is vragen om zorg nog vaak een probleem. Mensen schamen zich ervoor om hulp te vragen en stellen een aanvraag om hulp uit. “Wij adviseren juist om op tijd te laten weten dat je hulp nodig hebt. Dan is erger te voorkomen, met relatief weinig ondersteuning. Als je er te laat mee bent, helpt alleen huishoudelijke hulp vaak niet. Ga dus op tijd naar het zorgloket van de gemeente. Daar werken mede-werkers die deskundig zijn op het gebied van de Wmo. Zij kunnen samen met ons als aanbieder een indicatie stellen.”

Ook voor jongerenHuishoudelijke hulp is er niet alleen voor ouderen. Ook veel jon-geren doen er ook een beroep op. Omdat de moeder van het gezin tijdelijk uit de running is, bij lang-durige ernstige ziekte of na een sterfgeval waardoor het gezin ont-regeld is omdat de achterblijvende

partner moet werken. Het kan ook gaan om een tijdelijke vraag bijvoorbeeld omdat je als alleen-staande met je been in het gips zit. Vérian is er ook voor veiligheids- en

gemaksvoorzieningen, bijvoor-beeld persoonsalarmering. “We zorgen graag voor tevreden klan-ten. Elke dag bellen we een aantal cliënten om te horen of onze

huishoudelijke hulp inderdaad is geweest en of de klant tevreden is over de hulp.”

infotorial

Steun en toeverlaat in het gezinVérian Care & Clean levert huishoudelijke verzorging. Huishoudelijke verzorging, die veel verder gaat dan afstof-fen en poetsen. ‘Wij zien onze medewerkers huishoudelijke verzorging als vertrouwenspersoon voor onze cliënten’, zegt Rien Zwart, directeur van Vérian Care & Clean. “Iemand die de cliënt begeleidt bij de opvoeding van de kinderen, het omgaan met het huishoudgeld, het voorkomen van problemen. Onze medewerkers zijn steun en toeverlaat in het gezin.”

Een handige flesopener voor als u wat minder kracht in de handen hebt. Krukken voor als u met een gebroken been van het skiën terugkomt. Een verpleeghuisbed voor thuisverpleging. U vindt deze en nog veel meer hulpmiddelen in de zorgwinkels van Vérian. In Apeldoorn zijn er twee, een in de Hofstraat en een in het Gelre Ziekenhuis. Elke inwoner van Nederland heeft recht op gratis uit-leen van een aantal artikelen voor een periode van twee keer drie maanden. Heeft u het hulpmid-del daarna nog langer nodig? Dan kunt u het huren of kopen. Vaak vergoedt uw zorgverzekering de

kosten daarvan.De hulpmiddelen helpen u om in de dagelijkse praktijk met uw chro-nische of tijdelijke beperking om te gaan. Ze zijn vaak bedacht door mensen die zelf een beperking hebben. Allemaal handige hulp-middelen die u nergens anders kunt krijgen.

Dit is VérianVerzorging of verpleging thuis of hulp bij het huishouden is er voor iedereen in Nederland. Veel mensen willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen of thuis her-stellen na een ziekenhuisopname. Thuiszorg van Vérian maakt dat

mogelijk. Vérian biedt niet alleen thuiszorg aan iedereen die dit vanwege ziekte, leeftijd of lichame-lijke beperking nodig heeft. Vérian levert ook andere zorggerelateerde diensten, zoals jeugdgezondheids-zorg, thuisbegeleiding, maatschap-pelijk werk, zwangerschapsbege-leiding, mantelzorg, diëtetiek en de Vérian Zorgwinkels. Ook heeft Vérian wijkverpleegkundigen in dienst met een extra specialisme op het gebied van astma/COPD, reuma, diabetes, (borst)kanker, pijnbestrijding en verpleegtechno-logie, hart- en vaatziekten, CVA en stomazorg. Kortom, Vérian is veel-zijdig in zorg!

7Donderdag 11 maart

Steeds meer Nederlanders zoeken hun heil in een preventieve body-scan als er geen onmiddellijke aanleiding is voor specialistisch onderzoek in een regulier zieken-huis. Omdat er op grond van de wetgeving geen preventieve body-scans in Nederland mogen worden gehouden, vinden de meeste onderzoeken in het buitenland plaats. Private Scan uit Hengelo is een aanbieder van bodyscans die voor het onderzoek aangewezen is op privéklinieken in Duitsland. Vlak over de Nederlandse grens bij Gütersloh staat zo’n kliniek, maar ook in het Ruhrgebied heeft Private Scan een aantal behandelingsmo-gelijkheden. Volgens manager Bas Vunderink is de reden dat derge-lijke onderzoeken wel in Duitsland en (nog) niet in Nederland mogen plaatsvinden, gelegen in het feit dat het Duitse gezondheidsstelsel minder gecompliceerd in elkaar zit dan het Nederlandse: “In Duitsland is het over het algemeen meer geaccepteerd om je binnenste buiten te laten keren als je daar behoefte aan hebt.” Vunderink legt de nadruk op het preventieve karakter van een dergelijk onder-zoek: “Natuurlijk krijgen we ook mensen over de vloer die bepaalde klachten hebben, maar het gros wil graag uit voorzorg zo’n onder-zoek doen. Vergelijk het maar met een APK-keuring van je auto. Ook die moet je boven een bepaalde leeftijd van je auto ieder jaar laten uitvoeren, ook als er niets aan mankeert. Waarom zou je dat ook niet voor je lichaam laten doen? Je kunt niet zuinig genoeg zijn op je lichaam, want je moet er je hele leven mee doen”.

MRI-scan en cardiologische testHet is volgens Bas Vunderink met name de groep 40plussers die een preventieve scan wil laten doen: “Boven de 40 kom je toch op een leeftijd waarop je wat meer reke-ning gaat houden met je gezond-heid. Je voelt je goed, maar je wilt dit wel graag bevestigd zien. Misschien heb je soms wat vage klachten, waarvan de oorzaak niet goed te achterhalen valt. Dan is het goed dat je de mogelijkheid hebt om je preventief te laten onderzoeken.” Voordat het tot een daadwerkelijk onderzoek komt, is er een (telefonisch) intakege-sprek en moet er een uitgebreide gezondheidsvragenlijst worden ingevuld. “Dat doen we omdat we zeker willen weten of mensen zich bewust zijn van wat ze willen laten onderzoeken”, zegt Vunderink. Wanneer het uiteindelijk tot een onderzoek komt, wordt er een volledig op maat gemaakt pro-gramma samengesteld: “In totaal moet je rekening houden met een vier tot vijf uur durend programma. Als je daar de reistijd ook nog eens bij optelt, ben je vaak een hele dag kwijt. Een preventieve bodyscan bestaat, behalve uit een MRI-scan, ook uit een cardiologische test, want we willen ook weten hoe het hart functioneert”. Een bloedon-derzoek is optioneel. “Een goede aanvulling op het standaard onder-zoek”, merkt Vunderink op: “Als je alleen een MRI-scan zou doen, dan baseer je de diagnose alleen op de beelden die met behulp van de scan zijn gemaakt. Van de darmen en het spijsverteringskanaal kun-nen we echter geen scan maken, wat betekent dat we een aanvul-

lend onderzoek zouden moeten doen wanneer de cliënt hier ook uitsluitsel over wil hebben. Een aanvullend onderzoek, zoals een inwendig onderzoek of een bloed-onderzoek, geeft namelijk ook meer informatie over de functione-ringswaarde van bepaalde organen die je met behulp van een scan alleen niet kunt vaststellen”.

Melding Eén van de voordelen van een pre-ventieve scan is dat je dezelfde dag al de uitslag van het onderzoek krijgt en de volgende dag per post de rapportage van dat onderzoek ontvangt. In de meeste geval-len is er niets aan de hand, maar mocht er tijdens het onderzoek toch iets geconstateerd zijn, dan maakt Private Scan daar uiteraard melding van. Bas Vunderink: “Dat kan variëren van een cyste of een kleine slijtage, maar soms bestaat het vermoeden dat er meer aan de hand is. Ook dan zullen we de cliënt hierover informeren. Als je niets wilt weten, moet je geen onderzoek laten doen. Vaak zie je dan dat mensen teruggaan naar hun eigen medisch specialist die

heel gericht onderzoek kan doen naar de aard van de klacht. Toch komt het ook wel eens voor dat cliënten ons vragen of wij namens hen kunnen helpen bij het zoeken naar een goede kliniek voor een vervolgbehandeling. Omdat ze in Nederland uitgedokterd zijn, de wachttijden te lang vinden of niet meer met een bepaalde specialist door één deur kunnen.”

KostenDe kosten van een bodyscan zijn volgens Bas Vunderink afhankelijk van het soort onderzoek dat wordt gedaan: “We kunnen, afhankelijk van de klacht van een cliënt, met een losse scan heel gericht preven-tief onderzoek doen. Bijvoorbeeld naar de prostaat. Afhankelijk van het soort onderzoek zullen de kos-ten variëren van 700 tot 2000 euro. Gelukkig zien ook steeds meer zorgverzekeraars in Nederland het nut van preventief onderzoek in, hoewel voorlopig alleen de mensen met een uitgebreide polis op een volledige of gedeeltelijke vergoeding van een preventieve bodyscan door hun zorgverzeke-raar kunnen rekenen.”

Preventieve bodyscan is de APK voor het lichaam

“Als je niets wilt weten, moet je geen onderzoek laten doen”

U bent de 40 gepasseerd. En hoewel u zich nog steeds erg fit voelt, bent u wel benieuwd of u ook echt gezond bent. Er is misschien geen enkele reden om daaraan te twijfelen, maar toch wilt u graag zeker weten dat u niets mankeert. In het reguliere ziekenhuis kunt u doorgaans niet terecht met uw vraag. Want u heeft geen indicatie. Een preventieve bodyscan in een privé kliniek is misschien een oplossing, maar waar moet u zijn en bij wie kunt u terecht?

Kinderoderopvapvangng

Zo kun je me het bestomschrijven. Iedere dag opnieuwverbaasd worden hoe intensiefbaby’s, peuters, kleuters enschoolkinderen de wereld om hen heen beleven. Daar haal ikmijn inspiratie uit en dan voel ikme als een spin in het web. Dewereld wordt voor eenopgroeiend kind steeds ietsgroter. Ik geef ze graag de ruimteen de mogelijkheden om deze teontdekken. Samen op zoek blijven naar nieuwe uit-dagingen. Een dankbare enverantwoordelijke taak. U kunt erals ouder van op aan dat dekwaliteit gewaarborgd is. Nietalleen de kinderen, maar ook wijhouden van uitdagingen enblijven onszelf altijd vernieuwenom zo de grenzen te verleggen ende wereld te blijven ontdekken.Kijk voor vacatures op:

opvaopvangng

Kinderopvanginderopvang

Leven is beleven van de rijkdom van de eigen gevoelsstromen,Van onze cosmische verbondenheid, van onze levensblijheid.

Qualiteit van leven is qualiteit van beleven,Maar op je hoede geworden voor afkeuring bij zelf expressie,

voor deze schamend, wordt deze, onze basis kracht, verdrongen !weggestopt, maar deze strijd tegen eigen kracht soupeert zichzelf !ziehier de bron van vele onbegrepen, ingrijpende, vermoeidheden,

van zwak voelen, van gemis aan enthousiasme, aan vervoering..Ontdek deze mechanismen om ze te kunnen ontwarren !

F.H. Habekotté, arts. Zutphen, 7201 DEPsychiatrie, psychotherapie Zaadmarkt 112Zelf-ontplooiing.nl fhhabekotte@upc mail.nlPersoonlijkheids-ontplooiing 06-51152031

8 Donderdag 11 maart

Reinier Waalewijn en Debbie Nicastia zijn twee van de acht car-diologen die werken in Gelre zie-kenhuizen Apeldoorn. Waalewijn volgde zijn opleiding in het Amsterdamse AMC en kwam in 2003 naar Apeldoorn. Binnen de cardiologie legt hij zich met name toe op de invasieve diagnostiek, ofwel alles wat met inwendige onderzoeken te maken heeft. Twee jaar later kwam Debbie Nicastia de maatschap versterken. Zij kwam uit Zwolle, waar ze chef de clinique was, en heeft als aandachtsgebied pacemakers en hartritmestoornis-sen. De maatschap is in een paar jaar tijd uitgebreid van vijf naar acht cardiologen.

Hoezo deze uitbreiding? Zijn er meer mensen die het aan hun hart hebben dan vroeger?Waalewijn: “Er gaan meer mensen naar de cardioloog dan vroeger, wat overigens niet hoeft te bete-kenen dat ze hartpatiënt zijn. We doen hier nu 1300 catheterisaties per jaar, vijf jaar geleden waren dat er 700. De uitbreiding van het aan-tal cardiologen heeft ook te maken met het binnenhalen van de B-opleiding cardiologie. Deze oplei-ding zorgt voor meer activiteiten, we moeten nu een deel van onze tijd spenderen aan lesgeven aan medisch specialisten in opleiding.

Daarnaast is de toename van werk-zaamheden patiëntgebonden. De problemen van hartpatiënten zijn de laatste jaren steeds chronischer. Er zijn meer opnames en herop-names van patiënten. Daar moet je zoals wij het noemen ‘agressief ’ en invasief, dus bijvoorbeeld door middel van dotteren of opereren, op reageren. De afgelopen twintig jaar zijn er veel ontwikkelingen geweest op medisch vlak, waar-door de overlevingskansen van hartpatiënten vergroot zijn. Maar die mensen moet je wel allemaal controleren en dat gebeurt vaak poliklinisch. Tot slot is er sprake van vergrijzing en een stijging van de gemiddelde leeftijd en oudere mensen hebben nu eenmaal meer kans op het krijgen van hartziekten. Op onze hartbewaking liggen op dit moment drie mensen van 85 jaar of ouder”.Nicastia: “Onze oudste opgenomen dame op dit moment is 92. Onze jongste is 33 jaar”.

Behoren hart- en vaatziekten nog steeds tot de belangrijkste doods-oorzaak?Waalewijn: “Sinds 2008 is kanker voor het eerst doodsoorzaak num-mer één, weliswaar direct gevolgd door hart- en vaatziekten. Wel heb-ben we in de cardiologie een gro-tere progressie gemaakt met het

terugdringen van de mortaliteit, de sterfte, dan oncologen doen bij kanker. De behandeling van hart- en vaatziekten is enorm verbeterd”.Nicastia: “Cardiologie is in de jaren ’60, ’70 afgescheiden van interne geneeskunde en agressiever qua aanpak geworden. Aanvankelijk waren cardiologen nooit zo gene-gen in te grijpen bij hartpatiënten. Vroeger was het na een hartinfarct zes weken rust houden. Een infarct is een grote wond, daar moet je niet aan zitten, was de gedachte. Eind jaren tachtig kwam trom-bolyse (medicament waarmee een stolsel in een bloedvat wordt opgelost –red.). Dit betekende een enorme vooruitgang in de behan-deling. Hoe eerder je in kunt grij-pen na een hartinfarct, hoe kleiner de schade aan de hartspier. Daarna kwam de dotterbehandeling in de acute fase van een hartinfarct. De visie dat meteen dotteren na een hartinfarct beter is dan trom-bolyse, spreidde zich snel uit over Nederland. Twintig jaar geleden is begonnen met het routinematig dotteren in de acute fase van het hartinfarct. Daardoor is de sterfte na een hartinfarct nog verder gedaald. Na een ongecompliceerd hartinfarct is het sterftecijfer na dotteren minder dan drie procent. Wat trouwens niet wil zeggen dat de patiënten dan genezen zijn, de

ziekte aderverkalking hebben ze nog steeds”.Waalewijn: “Er wordt sneller over-gegaan tot invasieve diagnostiek en therapie, wat leidt tot een ver-beterde prognose voor de patiënt. De goede resultaten rechtvaar-digen deze intensieve aanpak bij zowel acute hartpatiënten als niet-acute hartpatiënten. Daarnaast zijn er nu ook veel meer medicijnen die een heel goede preventieve en ondersteunende functie hebben dan tien jaar geleden”.

Wat zijn de risicofactoren voor hart- en vaatziekten?Waalewijn: “Roken, hoge bloed-druk, erfelijke belasting, te hoog cholesterolgehalte, suikerziekte. Daarnaast overgewicht”.

En hoe zit het met stress?Nicastia: “Het zogenaamde per-soonlijkheidstype A werd altijd geassocieerd met iemand die mogelijk hart- en vaatziekten gevoelig was. Maar als je gaat kijken naar die typen, dan blijkt dat ze veel reisden, veel rookten en niet gezond leefden. Dus het is niet gezegd dat stress de belangrijkste risicofactor is voor mogelijk hart- en vaatziekten. Uit het Amerikaanse Framingham-onderzoek kwam stress niet als risi-cofactor voor hart- en vaatziekten

naar voren”.Waalewijn: “Van roken krijg je bruine vingers, maar het zijn niet de bruine vingers die longkanker veroorzaken. Stress is waarschijnlijk geen onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten, maar de omstandigheden waarin mensen leven die stress hebben, mogelijk wel”.

Wat kun je doen om te voorkomen dat je het aan je hart krijgt?Waalewijn: Als je al hartpatiënt bent, is het belangrijk dat je alle pillen slikt die de cardioloog je voorschrijft. En dat je een voorbeel-dige levensstijl erop nahoudt, dus sporten en gezond eten met veel fruit en weinig dierlijke vetten met uitzondering van vis”.Nicastia: ‘En stoppen met roken en afvallen bij overgewicht. Want overgewicht vergroot het risico op suikerziekte en dat is weer een risi-cofactor. Overwicht verhoogt ook vaak de bloeddruk”. Waalewijn: “Dan de primaire pre-ventie. Als je uit een gezonde fami-lie komt, waar geen historie is van hart- en vaatziekten, is het belang-rijk om gezond te leven. Er is dan geen noodzaak voor routinematige controle en behandeling. Wanneer je uit een familie komt, waarin eer-stelijns familieleden vóór hun 55ste hart- en vaatziekten kregen, dan

“Het hart is prachtig”

Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek overleden in 2008 ruim 33.000 mensen aan hart- en vaatziekten. Het is voor het eerst dat hart- en vaatziekten in Nederland niet meer doodsoorzaak nummer één is, dat is kanker geworden. Verbeterde behandelmethoden laten het sterftecijfer ieder jaar weer verder dalen. Niettemin is het druk bij de maatschap cardiologie in Gelre ziekenhuizen Apeldoorn. De cardiologen uit Apeldoorn zien jaarlijks maar liefst 22.000 patiënten op hun polikliniek.

Cardiologen over verbeterde behandeling hart- en vaatziekten9Donderdag 11 maart

zou je cholesterolgehalte en bloed-druk moeten laten controleren. Niet ieder jaar, maar afhankelijk van de waardes, bijvoorbeeld om het jaar of om de vijf jaar”.

Wat zijn de meest gestelde vragen van hartpatiënten?Nicastia:”’Wat mag ik nog, dokter?’. ‘Alles’, is dan mijn antwoord, voor de reguliere hartpatiënt met een redelijke hartfunctie. Afhankelijk van de restfunctie van hart, advi-seren we vaak minder zout te gebruiken, want zout houdt vocht vast en vocht blaast het hart op. Dat is moeilijk voor mensen, want je komt aan hun eetpatroon. ‘Ik eet niet zoveel zout’, hoor ik vaak, maar mensen vergeten dat overal zout in zit, zeker in kant- en klaarmaal-tijden. Mensen denken ook vaak: ’t is toch weg, waarom moet ik pillen slikken. Veel Nederlanders hebben een aangeboren aver-sie tegen medicijnen, dat is in Mediterrane landen heel anders. Patiënten willen soms geen

medicijnen meer nemen, al is het alleen maar omdat ze

er daardoor elke dag mee geconfronteerd worden dat ze niet zo gezond zijn als ze denken”.Waalewijn: “De moeilijkst behandel-bare groep bestaat uit patiënten die eigenlijk geen klachten heb-ben en toch veel pillen

moeten slikken. Het is moeilijk voor hen om

gezond te leven en zich te conformeren aan de

adviezen van de dokter. Als we deze mensen te snel uit de con-trole ontslaan, vervallen ze vaak in hun oude leefpatroon. Het is het-zelfde met te hard rijden. Als er niet gecontroleerd zou worden, zouden we allemaal te hard rijden”. Nicastia: “Patiënten horen ook graag wat ze willen horen. Wij zeggen dat ze moeten stoppen met roken, maar er zijn altijd de verhalen van opa die 90 werd en zijn hele leven gerookt had. Maar ze vergeten dat opa fietste en niet iedere dag vlees at en op tijd naar bed ging”.Waalewijn: “En opa kwam uit de tijd van natuurlijke selectie. Hij had de hongerwinter in de Tweede Wereldoorlog overleefd. Hij had een sterk gestel”.Nicastia: “Er hoeft maar één iemand te zeggen: ‘Die pillen zijn slecht voor je’, en de patiënt stopt met het nemen van de medicijnen en wij kunnen weer opnieuw beginnen”.Waalewijn: “De invloed van de media is ook erg groot. Het televi-sieprogramma Radar heeft enkele jaren geleden een uitzending gewijd aan cholesterolverlagende medicatie, de zogenaamde stati-nes. Alle gevallen werden over één kam geschoren en de middelen zouden tot veel klachten leiden.

In onze patiëntenpopulatie stopte naar schatting een kwart van de mensen met hun cholesterol-verlagende medicijnen door die uitzending. We hebben heel wat moeten praten om dat weer recht te breien. Het valt niet te ontken-nen dat medicijnen bijwerkingen hebben. En we weten niet hoe agressief onze aanpak moet zijn bij mensen die nog geen hart- en vaatziekten hebben als het gaat om het verlagen van het choleste-rolgehalte. Je kunt je afvragen of je iemand die een verhoogd cho-lesterolgehalte heeft, maar verder gezond is, wel moet behandelen met een medicijn. Zeker omdat de effectiviteit van de behandeling afneemt naarmate je gezonder bent. Iedere patiënt moet je als een individu behandelen. Elke patiënt is anders en behoeft een voor hem of haar specifieke behan-deling. Het is echt tailormade geneeskunde”.

Betekent hartpatiënt zijn niet met een tijdbom leven?Je weet tenslotte nooit wanneer er een stolseltje in je kransslagader vast komt te zitten?Waalewijn: “Onze spreekkamer is vol angst en bezorgdheid. Dat vertaalt zich in allerlei klachten die soms niet met het hart te maken hebben. Zo kwam er een tijd geleden een patiënte bij me van wie ik niet begreep waarom ze er was, omdat het goed met haar ging. Wat bleek, haar broer was overleden aan een hartinfarct en daardoor kwam ze vervroegd met klachten. Soms weet je niet wat er achter een noodkreet zit. Bij familieleden van de patiënt speelt angst ook een rol. Ze stellen soms onredelijke eisen aan je: ‘Hij moet nú acuut geopereerd worden’, klinkt het dan. Mensen zijn heel bang om hun geliefde of naaste te verliezen en vaak is dat niet onte-recht”. Nicastia: “Het betekent ook nogal wat als je het aan je hart krijgt. Het is een ziekte die niet goed te voor-spellen is. Soms zie je mensen met een hartinfarct die de dag ervoor nog aan het mountainbiken in het bos waren. Gezonde mensen. Die ineens niet meer zelf naar de wc kunnen lopen, maar afhankelijk zijn van anderen. Ze moeten daarna het vertrouwen in hun eigen lichaam weer terugkrijgen en dat is moeilijk”. Waalewijn: “Veel mensen krijgen na een hartinfarct klachten passend bij een vorm van depressie. Ze heb-ben het gevoel dat hun lichaam ze in de steek heeft gelaten”. Nicastia: “Daarom wordt er ook standaard een psycholoog inge-schakeld tijdens de hartrevalidatie. Veel mensen hebben geen behoef-te aan de psycholoog, meestal hebben ze voldoende steun aan de lotgenoten met wie ze praten tijdens de revalidatie”.

We worden allemaal steeds ouder en de medische wetenschap kan ons steeds langer in leven hou-den, maar hoe lang gaat een hart eigenlijk mee?Nicastia: “Het hart is een dankbaar orgaan. Mensen kunnen 100 jaar worden en ze gaan dood aan van alles, behalve aan hun hart. Het hart is prachtig! Het slijt wel, door verbindweefseling en verkalking wordt het stugger. Dat gaat een ouder iemand merken als het hart sneller gaat kloppen bij inspanning. Maar bij inspanning is het meestal de longcapaciteit die te kort schiet of de stramme spieren of gewrichten die

ouderen hinde-ren.

Het gezonde ouder wordende hart is vrijwel nooit de belemmerende factor”.

Wat zou u in de toekomst nog graag mee willen maken op uw vakgebied? Waalewijn: “Hier in het ziekenhuis ligt onze ambitie in de nabije toekomst op het gebied van ICD (implanteerbare cardioverter-defribillator ter behan-deling van hartritmestoornissen –red) en dotteren. Wat ik verder zou wensen, maar dat is een utopie, is een middel dat aderverkalking niet alleen afremt, maar terugdringt. Dat zou geweldig zijn. En dat we vanuit stamcellen volledige harten kunnen maken. Maar het hart is meer dan alleen een klont spier-cellen, er zit ook een geleidings-systeem in en vernuftige kleppen en verschillende soorten weefsels. We zijn nog ver verwijderd van dif-ferentiatie van één stamcel naar al deze verschillende type cellen in het hart”.Nicastia: “Mijn wens is ook dat we hier, naast pacemakers, ICD’s kun-nen implanteren, voor de behan-deling van hartritmestoornissen. Die ICD’s worden op grote schaal geïmplanteerd in ziekenhuizen in het hele land. Patiënten met zo’n ICD moeten nu elke zes maanden naar een ander centrum naar een dokter die ze niet kennen. Dan moet je ook bedenken dat het vaak oudere mensen zijn, die kinderen of vrienden moeten rekruteren om hen te rijden. Dat is niet patiënt-vriendelijk.”Waalewijn: “Als we dit soort behan-delingen hier kunnen bieden, kunnen we 80% van de hartpro-blemen behandelen. Dan hoeven de patiënten niet over den lande uit te waaieren. Dan beheers je ook de wachtlijsten. Nu zijn wij afhan-kelijk van andere centra, terwijl wij

ons wel tegenover onze patiën-ten moeten verdedigen over de wachtlijsten. Niet dat het in andere centra niet goed gebeurt. Let wel, alles wat cardiologie landelijk doet, is vastgelegd. En alles is gericht op het behoud van kwaliteit”.

Cardiologen Reinier Waalewijn en Debbie Nicastia:”Problemen van hartpatiënten steeds chronischer”.

Hartaanval of hartstilstand?

Een hartaanval (= hartinfarct) is een dichtgeslibd bloedvat met als gevolg verwonding en versterving van de hartspier. Een hartaanval gaat vaak gepaard met ritmestoornissen en kan leiden tot een hartstilstand. Een hartstilstand is het stilvallen van de pompfunctie van het hart, waarna mensen acuut buiten bewustzijn raken. Zij hebben reanimatie nodig om een levenskans te hebben. Een hartaanval kan een oorzaak zijn van een hartstilstand, maar is niet hetzelfde.

Dotteren

Tijdens de percutane transluminale coronair angioplastiek (PTCA), ofwel dotterbehandeling, wordt een kleine ballon in een vernauwing in een coronairvat gebracht en vervolgens opgeblazen. Hierdoor verdwijnt de vernauwing. Soms wordt de ballon voorzien van een ‘stent’, een cilindervormig metalen gaasje dat op de dotterplaats ter versteviging van de vaat-wand blijft.

Foto: Maarten Haazebroek, medische fotografie Gelre ziekenhuizen