GE 410 155

บทท 12 ปรากฏการณการเปลยนแปลงภมอากาศ

ปจจบนมรายงานภยพบตทเกดจากความรนแรงของการผนแปรสภาพภมอากาศ

คอนขางบอยครงและมขนาดความรนแรงเพมมากขน เนองจากระบบภมอากาศมความเชอมโยงกนทงในระดบทองถนและระดบภมภาค ลกษณะทเกดขนในอกทหนงอาจสงผลมาถงพนทอนได ทงนลกษณะปรากฏการณทเกดขนและสงผลกระทบตอระบบภมอากาศในระดบโลกทส าคญ ไดแก ความผนแปรของภมอากาศในซกโลกใต ซงมความเชอมโยงกบปรากฏการณเอลนโญและลานญา ภาวะโลกรอน ฝนกรดและการท าลายชนโอโซนในบรรยากาศ เปนตน ส าหรบในบทนจะกลาวถงการท าลายชนโอโซนในบรรยากาศ และฝนกรดทมผลตอภมอากาศและสงแวดลอม 1. กาซโอโซน

โอโซนเปนกาซชนดหนงทอยในบรรยากาศ ถกคนพบเปนครงแรกโดย ดร.ครสเตยน ฟรดรช เชนไบน (Dr.Christian Friedric Schonbein) ในป ค.ศ. 1839 เชนไบน ซงขณะนนอายได 40 ป ไดท าการทดลองแยกน าดวยไฟฟาแลวไดกลนฉนของกาซชนดหนงทข วบวก และเขาใจวาเปนกาซออกซเจนทมประจลบ เลยใหชอกาซนวา ออกซเจนดดแปลง หรอ ออกซเจนทมกลน ตอมาเรยกชอกาซนวา โอโซน (OZONE) โดยตงตามภาษากรกวา โอเซอน (OZEIN) ซงแปลวา มกลน หรอ ดมกลน (odorous, to smell) เชนไบนสามารถผลตกาซโอโซนโดยใชประจไฟฟา รงสแสงและปฏกรยาเคม แตไมสามารถแยกกาซโอโซนใหบรสทธ เพราะทใดมกาซโอโซนกจะตองมกาซออกซเจนเจอปนอยดวยเสมอ

156 GE 410

2. โอโซนในชนบรรยากาศ

ในบรรยากาศมโอโซนปรมาณนอยมากเฉลยประมาณ 3 ใน 10 ลานโมเลกลอากาศเทานน แมวาจะมปรมาณเลกนอยแตมบทบาทส าคญในบรรยากาศมาก เพราะชวยกรองรงสคลนสนจากดวงอาทตยไมใหสองลงมาถงบรรยากาศภายในและผวพนโลกได ปกตพบโอโซนมากใน 2 บรเวณ ไดแก บรรยากาศชนสเตรโตสเฟยร มโอโซนอยรอยละ 90 ในระดบความสงตงแต 8-50 กม. แตมอยคอนขางหนาแนนทระดบความสง 15-35 กม. จากพนผวโลกและหนาแนนมากทระดบ 19-23 กม. เรยกวาชนโอโซน (Ozone layer) สวนทเหลอรอยละ 10 พบทบรเวณชนลางลงมา คอชนโทรโพสเฟยร โอโซนจะไมกระจายสม าเสมอตลอดแนวดง โดยผนแปรตามทตงทางภมศาสตร ซงมปรมาณหนาแนนประมาณ 230-500 ดอบสน โดยมคาเฉลยทวโลกคอ 300 ดอบสน คาโอโซนเฉลยต าสดทบรเวณเสนศนยสตรและสงขนตามละตจดทเพมขน

2.1 โอโซนในชนสเตรโตสเฟยร

2.1.1 การเกดโอโซนในชนสเตรโตสเฟยร โอโซนในชนสเตรโตสเฟยร เกดจากอะตอมของออกซเจน 3 อะตอมมา

รวมตวกน จะเกดขนเองตามธรรมชาต แสงอาทตยทมรงสอลตราไวโอเลตขนาดคลนสนมาก (นอยกวา 242 นาโนเมตร) กระทบโมเลกลของออกซเจนในบรรยากาศ อะตอมออกซเจนจะแตกออกเปนอะตอมอสระ แลวรวมตวกนเปนโอโซนและเมอกาซโอโซนกระทบกบแสงอลตราไวโอเลตทคลนความยาวไมเกน 320 นาโนเมตร จะแตกตวออกเปนโมเลกลออกซเจนและอะตอมออกซเจนอก 1 ตว ปรมาณของโอโซนทเกดขนจากแสงอาทตยจงอยในระดบสมดล โอโซนในชนนจะมประมาณรอยละ 90 ของปรมาณโอโซนทงหมด โอโซนในชนนมความหนาแนนทสด คอ 1 โมเลกลตออากาศ 100,000 โมเลกล (10 สวนตอ 1 ลานสวน) ถาเราอดมวลโอโซนทมอยทงหมดตงแตผวโลกจนถงทความสงประมาณ 60 กโลเมตรเหนอระดบน าทะเลใหแบนเปนแผนรอบพนผวโลก จะไดความหนาเพยง 3 มลลเมตร และมน าหนกราว 3 พนลานตน

2.1.2 หนาทของโอโซนในชนสเตรโตสเฟยร

โอโซนในชนนมบทบาทตอมนษยมาก โดยชวยควบคมอณหภมโลกในฐานะทเปนกาซเรอนกระจก ท าใหบรรยากาศในชนบนกลายเปนเขตอบอน กนไมใหความ

GE 410 157

รอนจากโลกระบายสบรรยากาศ นอกจากนยงปลอยใหแสงอลตราไวโอเลต ซงเปนคลนยาว (ความยาวคลนมากกวา 320 นาโนเมตร) และไมเปนอนตรายตอสงมชวต อกทงยงเปนประโยชนตอการสรางวตามนดของรางกายมนษย ตกลงมาสพนโลกไดเกอบทงหมด โดยดดซบรงสทเปนอนตรายตอมนษยไวในชนสเตรโตสเฟยรดวย

รปท 12.1 การเกดโอโซนในบรรยากาศชนสเตรโตสเฟยร ทมา : Kemp, 1994, p 123

158 GE 410

2.2 โอโซนในชนโทรโพสเฟยร

2.2.1 การเกดโอโซนในชนโทรโพสเฟยร กาซโอโซนในชนสเตรโตสเฟยร จ านวนหนงจะตกสชนโทรโพสเฟยร ท

ความสงไมเกน 27 กโลเมตร ทบรรยากาศในชนน ยงสามารถเกดโอโซนขนไดจากปฏกรยาของสารไฮโดรคารบอนและไนโตรเจนออกไซดเมอมแสงแดด ท าใหในเมองบางแหงมปรมาณโอโซนสงถงกวา 240 สวนในพนลาน ทงทโอโซนในปรมาณ 100 สวนในพนลานกเปนอนตรายตอสงมชวต และโอโซนในชนโทรโพสเฟยรนจะไมลอยขนสบรรยากาศชนบน

2.2.2 หนาทของโอโซนในชนโทรโพสเฟยร

โอโซนในบรรยากาศชนนทมปรมาณตามธรรมชาตไมมากเกนไป คอ 10 สวนในพนลานจะชวยดดซบรงสความรนทสะทอนจากพนโลกชวยใหโลกอบอนไมหนาวเยนในเวลากลางคน ชวยควบคมใหโลกมอากาศใกลเคยงหรอไมตางกนมากนก 3. คณสมบตพเศษของกาซโอโซน

กาซโอโซนมคณสมบตพเศษบางประการ เนองจากกาซโอโซนนเกดจากแสงอลตราไวโอเลตทมคลนสนและเปนอนตรายทสด (ความยาวคลน 200-280 นาโนเมตร) แตเมอมนเกดขนแลวกลบดดซบรงสนไวจนหมดสนไมใหตกสผวโลกแมแตนอย นอกจากนยงสามารถดดซบแสงอลตราไวโอเลตทมคลนยาวกวา และมอนตรายนอยกวา (ความยาวคลน 280-320 นาโนเมตร) ไดถงรอยละ 70-90 ปลอยใหตกลงสพนผวโลกไดเพยงรอยละ 10-30 แตปรมาณรงสทตกลงสผวโลกเพยงแคนกยงเปนอนตรายตอสขภพมนษยหลายอยางเชน ท าใหผวไหมเกรยม ท าลายเนอเยอตา ผวแกกอนวยและเกดมะเรงผวหนงได สวนรงสอลตราไวโอเลต ซงเปนคลนยาว (ความยาวคลน 320 นาโนเมตรขนไป) และไมเปนอนตรายตอสงมชวต ทงยงเปนประโยชนตอมนษยในการชวยสรางวตามนดนน โอโซนปลอยใหผานลงมา

GE 410 159

4. โอโซนธรรมชาต

กาซโอโซนธรรมชาตเรมเกดขนในตอนเชาทนททบรรยากาศชนบนไดรบแสงแดด บรเวณเหนอเสนศนยสตร ซงเปนเขตรอนและไดรบรงส UV มากกจะเกดกาซโอโซนไดมากกวาดนแดนแถบขวโลกเหนอและขวโลกใต โดยเฉพาะฤดหนาวซงมรงส UV นอยราว 400-600 เทา ในชนบรรยากาศทหอหมโลกทงหมดมกาซโอโซนสะสมอยในชนโอโซนรอยละ 90 ทเหลอจะกระจายตวลงต าและพดพาตามกระแสลมไปไดไกล ๆ ทะเลและมหาสมทรซงเปนพนน ากวาง 3 ใน 4 สวนของผวโลกจงเปนแหลงทมกาซโอโซนสะสมอยมาก มเพยงเลกนอยทประจไฟฟาแรงสงจากฟาผาสลายโมเลกลของกาซออกซเจนใหกลายเปนโอโซน

ส าหรบกาซโอโซนทเกดขนตามธรรมชาตใกลผวโลกมปรมาณอยนอยมาก คดเปนรอยละ 0.000001-0.000004 เพอใหงายจงปรบหนวยวดเปนปรมาณสวนในลานสวน (สนล.) หรอ Part per million (ppm.) กจะได 0.01-0.04 โดยปรมาตรหรอคดเปนน าหนกได 20-80 ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร ส าหรบบรเวณชายทะเลตอนกลางวนจะมระดบเฉลยสงกวาเปน 0.03-0.05 สนล. ซงถาวดความเขมขนในชนโอโซนบางแหงกอาจจะสงถง 40 สนล. หรอ 1000-4000 เทาของทพบบนผวโลก

5. มาตรฐานโอโซนในอากาศ

เพอปองกนอนตรายทอาจเกดขนจากการสดหายใจเอากาซโอโชนทมความเขมขนสงเขาไป องคการอนามยโลกจงไดก าหนดคามาตรฐานความเขมขนโดยปรมาตรของกาซโอโซนในอากาศทหายใจไวท 0.1-0.12 สลน. หรอ 100-120 มคก./ลบ.ม. ส าหรบการหายใจตดตอกนนาน 8 ชวโมง และ 0.15-.02 สลน. ส าหรบการหายใจตดตอกนนาน 1 ชวโมง ประเทศกลมสหภาพยโรปก าหนดไวท 0.11 สลน. ในเวลา 8 ชวโมงและ 0.18 สลน. ในเวลา 1 ชวโมง สหรฐอเมรกาก าหนดไวท 0.08 สลน. ในเวลา 8 ชวโมงและ 0.12 สลน.ในเวลา 1 ชวโมง สวนประเทศไทยเราใชมาตรฐานขององคการอนามยโลก

ป ค.ศ. 1997 สมาคมโอโซนนานาชาตไดรวบรวมผลกระทบของกาซโอโซนทระดบความเขมขนแตกตางกน ดงน

0.001 สนล. เปนความเขมขนต าสดของผทมประสาทสมผสไวจะรสกไดกลน เปนความเขมขนต าเกนกวาทเครองมอจะวดได

0.003 สนล. สามารถไดกลนในหองทดลอง

160 GE 410

0.003-0.01 สนล. สามารถไดกลนในสถานททมอากาศบรสทธ 0.001-0.125 สนล. เปนความเขมขนทพบตามธรรมชาต ซงเกดขนกบความสง

ลกษณะอากาศและพนท 0.040 สนล. ความเขมขนสงสดทอนญาตใหใชในทอยอาศย 0.050 สนล. ความเขมขนสงสดทอนญาตใหใชไดในหองทมเครองปรบอากาศ

และพนททมการระบายอากาศได และเปนความเขมขนสงสดทอนญาตใหมการผลตเปนเครองฟอกอากาศทใชระบบไฟฟา

0.064 สนล. ขอเสนอของส านกงานมาตรฐานคณภาพอากาศแหงชาตของสหรฐอเมรกา ทใหมกาซโอโซนรวมทงสารออกซแดนทอน ๆ ในอากาศทหายใจไดไมเกน 1 ชวโมงและใหเกดขนไมเกนปละครง

0.100 สลน. เปนความเขมขนสงสดทอนญาตใหมอยางตอเนองในสถานทพกจ ากดอากาศ ของกองทพเรอสหรฐอเมรกา เชน เรอด าน าปรมาณ

0.100 สนล. เปนความเขมขนสงสดทอนญาตใหมในโรงงานอตสาหกรรม สถานทสาธารณะและทพกอาศย ในประเทศองกฤษ ญปน ฝรงเศส เนเธอรแลนด และเยอรมน

0.15-.051 สนล. เปนระดบความเขมขนทเคยพบในตวเมองสหรฐอเมรกา 0.200 สนล. เปนความเขมขนทสามารถไดรบเปนเวลานานโดยไมท าใหเกด

การเจบปวย 0.300 สนล. อาจมอาการระคายเคองตอจมกและคอ ท าใหจาม มน ามกไหล

หรอเจบคอ 0.500 สนล. เปนระดบทประกาศเตอนครงท 1 ในเมองลอสแองเจลส

สหรฐอเมรกา สามารถท าใหเกดอาการคลนไส ปวดศรษะ ถาไดรบเปนเวลานาน อาจเปนสาเหตของน าคงในปอด และตดเชอไดงาย

GE 410 161

1.00-2.00 สนล. ท 1.00 สนล. เปนระดบทประกาศเตอนครงท 2 ในเมองลอสแองเจลส สหรฐอเมรกา

ท 1.50 สนล. เปนระดบทประกาศเตอนครงท 3 ในเมองลอสแองเจลส สหรฐอเมรกา ถาสดหายใจทระดบความเขมขนน ผทไมสามารถทนได จะมอาการปวดศรษะ เจบอก และทางเดนหายใจแหง

1.40-5.60 สนล. มการทดลองพบวา ใบแกของถวพนโตถกท าลายถาใหอยในทมกาซโอโซนระดบนนานเกน 70 นาท

5.00-25.00 สนล. หนตะเภาจะตายถาสดหายใจในกาซโอโซนทระดบ 12.00 สนล.นาน 3 ชวโมง ชางเชอมโลหะทไดรบกาซโอโซนขนาด 9.00 สนล. รวมกบกาซมลพษอน ๆ จะท าใหเกดภาวะน าคงในปอด หลงจากนน 2-3 สปดาห ผลการถายภาพรงสเอกซเรยทรวงอกกจะเปนปกต แตอก 9 เดอนตอมาจะมอาการเมอยลาและหอบเหนอยเวลาท างาน

25.00 สนล. และ ทจรงความเขมขนทจะเปนอนตรายตอมนษยจรง ๆ ยงไมม มากกวา ใครทราบ แตอาจท าใหสตวทดลองตาย เมอสดหายใจทความ

เขมขน 50.00 สนล. เปนเวลาตดตอกน 60 นาท 6. การท าลายโอโซนในชนบรรยากาศ

ในบรรยากาศชนสเตรโตสเฟยรจะมโอโซนเกดขนตลอดทงปโดยเฉพาะบรเวณแถบศนยสตร จากนนโอโซนจะเคลอนทไปทางแถบละตจดขวโลก บรเวณชนลางของชนสเตรโตสเฟยรจะมโอโซนมากทสด (อาจขนอยกบความสงของโทรโพพอสดวย) โอโซนจะมคาสงสดในบรเวณละตจดสง เชน ตอนเหนอของแคนาดาถงอารกตกและเหนอเขตไซบเรย และละตจดกลางในเขตซกโลกใต อยางไรกตามภมอากาศทหนาวเยนเปนสวนหนงทท าใหการไหลเวยนของโอโซนชะลอลง เชน ในชวงระหวางฤดหนาวเขตซกโลกใตจะมมวลอากาศเยนกอตวเปนวงรอบขวโลกใตซงจะปองกนมวลอากาศทมโอโซนมากจากเขตรอนศนยสตรไมใหเคลอนเขามาถงละตจดบรเวณขวโลกใต (ท าใหเขตแอนตารกตกอณหภมต าถง -80 องศาเซลเซยส) ความเขมโอโซนจงมคาสงเหนอละตจดกลาง กระทงถงฤดรอนของทวปออสเตรเลย (ซกโลก

162 GE 410

ใต) จงสามารถเคลอนเขาสเขตขวโลกใตได ซงกอใหเกดเมฆบนชนสเตรโตสเฟยรเหนอบรเวณขวโลก (Polar Stratospheric Cloud) สภาวะทางอตนยมวทยาเหนอแอนตารตกเชนนประกอบกบปรมาณของรแอคทฟคลอรนเปนสาเหตทกระตนใหเกดการท าลายโอโซน

ผลจากการพฒนาอตสาหกรรมสงผลใหเกดสารพษและสารทท าลายสภาพแวดลอมของอากาศ ท าใหชนโอโซนอยในภาวะอนตราย เนองจากปลอยสารประกอบทมสวนท าลายชนโอโซนท าใหบรรยากาศขาดสมดล องคการอตนยมวทยาโลก ไดตรวจวดโอโซนทวโลก ผลการศกษาชวาสารประกอบพวกคลอโรฟลโรคารบอนและฮาลอน มศกยภาพสงตอการท าลายชนโอโซนและผลจากปรมาณโอโซนทลดลงในทวปแอนตารกตดในฤดใบไมผลแสดงใหเหนวา สารประกอบทปลอยสบรรยากาศโดยมนษยนนก าลงท าลายโอโซน และพบวาไอเสยเครองบนความเรวเหนอเสยง (Supersonic Transport; SST) ตาง ๆ จะปลอยไนตรก ออกไซดสบรรยากาศชนสเตรโตสเฟยรตอนลางและเปนไปไดในการไปกระตนใหเกดการสลายโอโซนในธรรมชาต

แมวาการเกดโอโซนจะขนอยกบพลงงานจากดวงอาทตย แตกสามารถสลายตวไดเองโดยสารประกอบจ าพวกไนโตรเจน ออกซเจน โบรมนและคลอรนในธรรมชาต ซงปกตสารประกอบไนโตรเจนมกมาจากภาคพนดนและมหาสมทร สวนไฮโดรเจนมาจากไอน าในอากาศ และคลอรนมาจากมหาสมทรในรปเมธลคลอไรดและเมธลโบรไมด การพฒนาอตสาหกรรมของมนษยสงผลใหเกดการท าลายความสมดลระหวางการเกดและการสลายตวของโอโซน การปลอยสารประกอบจ าพวกคลอรนและโบรมน เชน คลอโรฟลออโรคารบอน (CFC) เขาไปในบรรยากาศจงเปนการท าลายโอโซนในบรรยากาศชนสเตรโตสเฟยรใหมปรมาณต ากวาเดม

สารเคมทสงเคราะหขนท าใหชนโอโซนบางลง ประกอบดวย คลอรน(Cl) ฟลออรน(F) โบรมน(Br) คารบอน(C) และไฮโดรเจน(H) เรยกรวมกนวา ฮาโลคารบอน(Halocarbon) ซงเมอรวมกนเปนสารประกอบจ าแนกเปน 2 กลมส าคญน

1) สารประกอบประเภทคลอโรฟลออโรคารบอน (Chlorofluorocarbon หรอ CFC) ประกอบดวย คลอรน ฟลออรน และคารบอน สารประกอบทส าคญ ไดแก คารบอนเตตระ คลอไรด (CCl4) และเมธลคลอโรฟอรม (Methyl Chloroform) เปนตน ซงเปนกาซทใช ในอตสาหกรรมเครองท าความเยน เชน ตเยน การเปาโฟม เครองปรบอากาศ การใชท าความสะอาดอปกรณอเลกรอนกส และใชเปนสารชะลางอน ๆ สามารถท าลายโอโซนไดเปนอยางมาก

GE 410 163

2) สารประกอบประเภทฮาลอน (Halon) ประกอบดวยคารบอน โบรมน ฟลออรน และ คลอไรด มกใชเปนสารในถงดบเพลง

รปท 12.2 การท าลายโอโซนในชนบรรยากาศ ทมา : Kemp, 1994, p. 124

การตรวจวดโอโซนดวยเครองมอตาง ๆ ทงภาคพนดนและดาวเทยมในชวง พ.ศ. 2523-2533 พบวามโอโซนลดลงมากเหนอทวปแอนตารกตกถงรอยละ 60 โดยลดลงมากระหวางเดอนกนยายน-พฤศจกายนของทกป โดยในเดอนตลาคม พ.ศ. 2530 พบวาความเขมขนโอโซนเหนอทวปแอนตารกตกอยในระดบต ากวาระดบปกต ซงเรยกวาปรากฏการณ “รร วโอโซนในทวปแอนตารกตก” (Antarctic ozone hole) ในเขตขวโลกเหนอหรอทวปอารกตกกมปรมาณโอโซนลดลงเชนกน โดยลดลงในชวงฤดหนาวถงฤดใบไมผล (เดอนมกราคม-มนาคม) ในชวง พ.ศ.2533-2537 ทผานมาอตราการลดลงเฉลยของโอโซนมมากถงรอยละ 20-25 ซงอาจมคาสงต ากวานในชวงเวลาสน ๆ ขนอยกบปจจยทางอตนยมวทยา เชน การเกดของเมฆสตราโตสเฟยรบรเวณขวโลกใตหรอ Polar Stratosphere Clouds (PSC) ซงเปนตวการส าคญในการน าสารประกอบ CFCs ไปสบรรยากาศชนสตราโตสเฟยร

164 GE 410

สวนสาเหตทเกดรโอโซนทบรเวณขวโลกใต หรอทวปแอนตารกตก เชอวาเกดจากลกษณะพเศษบางอยางของภมภาคทนนคอ

- ประการแรกในฤดหนาวทยาวนานถง 4 เดอนโดยไมมแสงแดดนน อณหภมของบรรยากาศขน Stratosphere ชวงตนคอราว 10 กม. จากพนดนต ามากถง -90 องศาเซลเซยส ความเยนจดนนสงผลใหไอน าทงหมดในอากาศกลายเปนเกลดน าแขงไป สนนษฐานวาเรมตนมสาร CFC เขาไปเกาะกบละอองน าแขงทประกอบกนขนเปนเมฆในชน Stratosphere และรออยตลอดในฤดหนาว จนเมอดวงอาทตยเรมโผลออกมา สาร CFC ทถกแสงแดดกแตกตวออกเปนอะตอมคลอรน และเรมปฏบตกรท าลายโอโซน โดยไมมการขดขวางหรอการตานทานจากสารเคมอนภายนอก

- ประการท 2 คอพายหมนทข วโลกไดรบสารเคมทกอยางไวในวงหมนของมน ไมใหหลดออกไปขางนอกและสารเคมขางนอกไมใหเขาไป เมอถงฤดรอน พายหมนทกกรโอโซนไวภายในกสลายตว ท าใหโอโซนจางไปดวย คาดวาอากาศทมรโอโซนกระจายไปจนถงละตจด 60 องศาใต และหลายคนยงคาดวายงจะแผกระจายขนไปสงถงละตจด 40-45 อาศาใต นนคอ แถว ๆ เกาะแทสเมเนย ทนาเปนหวงกคอ มแนวโนมวาพายข วโลกใตจะขยายวงกวางขนและกนเวลานานขนกวาจะสลายตว นนหมายถงวาปรมาณโอโซนทถกท าลายจะยงเพมขนผลกระทบกจะสงขนดวย

แมวาปรมาณโอโซนในบรรยากาศชนสเตรโตสเฟยรก าลงลดลง แตพบวาในชนโทรโพสเฟยรมแนวโนมทปรมาณโอโซนจะเพมมากขน (คาดวาอาจมถงรอยละ 10 ตอ 10 ป) โดยปรมาณโอโซนทเพมขนในซกโลกเหนอพบในบรเวณไฟไหมในทงหญาสะวนนา เขตรอนปรมาณโอโซนทเพมขนในบรรยากาศชนโทรโพสเฟยรเพราะมรงสดวงอาทตยกระทบกบมลพษบางชนด เชน ออกไซดของไนโตรเจน (NOx) ไอเสยเครองบนและรถยนต รวมทงการเพมขนของสารกระตนหรอสารเรมตนของปฏกรยา (Precursors) เชน มเทน (CH4) และคารบอนมอนอกไซด (CO) เปนตน

อยางไรกตามโอโซนทเพมขนไมสามารถทดแทนโอโซนทลดลงในสเตรโตสเฟยรได เพราะอยในสวนชนบรรยากาศทตางกน นอกจากนนโอโซนทเพมขนบรเวณผวพนมผลเสยตอสขภาพมนษย เชน แสบตา ระคายเคองตอหลอดลม เพราะวาโอโซนท าปฏกรยากบโมเลกล อน ๆไดอยางงายดวยการออกซไดซและเปนสวนประกอบทส าคญของหลอดไฟโตเคมคบทเกดขนในวนทอากาศรอนอบอาวปราศจากเมฆในเมองใหญทวโลก ซงรฐบาลควรมมาตรการเตรยมปองกนและการควบคมมลพษทเกดขน

GE 410 165

7. ผลกระทบจากการลดลงของกาซโอโซน

ผลจาการลดปรมาณของโอโซนในชนบรรยากาศมผลกระทบออกมาในหลายรปแบบ เนองจากโอโซนไมไดกระจายตวอยางเปนรปแบบและมความไมเสถยร ผลกระทบทเกดขนจงมทงท าใหอณหภมอบอนขนและเยนลง โดยอบอนขนในตอนลางของบรรยากาศชนสเตรโตสเฟยร อยางไรกตามผลการลดปรมาณลงสงผลใหมรงสคลนสนผานเขามาในชนบรรยากาศมากขน โดยเฉพาะรงสในชวงอลตราไวโอเลตแบบ UV-B ซงจะสงผลกระทบตอสขภาพมนษย เชน ท าใหเปนโรคตอกระจกมากขน อนตรายตอผวหนง จนอาจกอใหเกดมะเรงทเซลลผวหนงได ซงพบวา UV-B ท าใหเปนมะเรงผวหนงชนดนอนมลาโนมา (Non-melanoma) และมอตราผปวยเพมขน นอกจากนนขอมลทางการแพทยระบวา UV-B สามารถเขาไปท าลายดเอนเอทางพนธกรรมและยงยงระบบภมคมกนรางกายได

มผลการศกษารายงานวา ปรมาณโอโซนลดลงรอยละ 1 สงผลใหมผปวยมะเรงผวหนงชนดนอนมลาโนมาเพมขนถงรอยละ 2 นอกจากนนยงมผลตอการสงเคราะหแสงของแพลงตอนในทะเล เมอ UV เขามามากยอมสงผลตอการลดปรมาณ CO2 ในชนบรรยากาศ ท าใหแพลงตอนลดจ านวนลงเกดการเสยสมดลในวฎจกรคารบอนและยอมมผลกระทบตอภมอากาศตามมาอยางหลกเลยงไดยาก โดยเดอนทมปรมาณ UV สงเขามามากคอเดอนตลาคม ผลการศกษาใน พ.ศ. 2534 พบวาคาปรมาณโอโซนจะลดต าลงในฤดรอน ถาอยกลางแจงจะไดรบแสงอลตราไวโอเลตสงสดในฤดรอนมาก ปรมาณโอโซนลดลงเหนอละตจดกลางและขวโลกประมาณรอยละ 10 (พจารณาความเปลยนแปลงตามธรรมชาตจากทงสองซกโลก) 8. มาตรการลดปญหารโหวโอโซน

แนวคดทน ามาใชเปนยทธศาสตรในการบรรเทาการลดลงของปรมาณโอโซนคอ หาทางเอา CFCs ออกจากบรรยากาศ หยดปลอยสารทท าลายโอโซน และทดแทนปรมาณโอโซนทสญเสยไปในบรรยากาศ ซงองคการอตนยมวทยาโลกและองคการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (UNEP) ไดผลกดนและสรางความตระหนกถงผลกระทบตอปญหารโหวของโอโซนทจะกอใหเกดผลตอบรรยากาศโลกและสขภาพของมนษย พรอมหามาตรการบงคบใชเพอลดการใชหรอปลอยสารเขาสช นบรรยากาศ โดยรวมผลกดนใหประเทศตาง ๆ รวมลดใชสารทกอผลตอปรมาณโอโซน ในพ.ศ. 2527 มการประชมสดยอดวชาการของประชาคมดาน

166 GE 410

โอโซน ในเมอง Halkidiki โดย S. Chubachi จากหนวยงานอตนยมวทยาแหงญปนไดรายงานวามการตรวจวดโอโซนไดคาต าสดประมาณ 200 มลล-บรรยากาศ-เซนตเมตร ณ สถานไซโยวา (Syowa) เปนเวลาหลายวนในชวงฤดหนาวในทวปแอนตารกตก และมรายงานสนบสนนจากสถานตรวจวดของประเทศตาง ๆ ออกมามากมายจนน าไปสขอตกลงในอนสญญาเวยนนเมอ พ.ศ.2528 และใน พ.ศ. 2530 เกดความรวมมอในพธสารมอนทรออล และลาสดไดมการจดประชมประเทศภาคสมาชกพธสารมอลทรออลครงท 11 ขนใน พ.ศ. 2542 ทกรงปกกง ไดมขอตกลงเพอหยดใชสารซเอฟซ ฮาลอนและสารท าลายโอโซนชนดอน ๆ ซงเปนตวการหลกในการท าลายโอโซน ขอตกลงเหลานเปนสนธสญญาการจดการความเสยงตอสงแวดลอมโลกครงแรกภายใตสหประชาชาตเพอปองกนปญหาทก าลงเกดขน ถอเปนความส าเรจอยางหนงของมนษยชาตในการรวมมอกนปกปองชนบรรยากาศโลก ท าใหมความมนใจตอความปลอดภยและความยงยนของโลกในอนาคต

ปจจบนประเทศตาง ๆ ไดใหสตยาบนและมมาตรการหยดผลตและ/หรอบรโภคสารทท าลายชนโอโซนและมงเนนพฒนาสารอนทไมท าลายโอโซนขนมาทดแทน (Ozone-Friendly) อยางไรกตามในขนตอนการปฏบตยงคงมสารเหลานนเกบไวเพอการใชในกรณจ าเปน ผลทเกดขนจากความรวมมอท าใหมความมนใจวาโดยขบวนการธรรมชาตชนโอโซนจะกลบคอนมาเหมอนเดมในอกประมาณ 50 ปขางหนาและใน พ.ศ. 2550 องคการ NASA ไดเสนอรายงานวามปรมาณความหนาแนนของชนโอโซนในบรรยากาศเพมขน แตขนาดของรโหวกยงคงมขนาดใหญกวาประเทศสหรฐอเมรกา ซงถาหากประเทศตาง ๆ ละเลกและหยดการใชสารทมผลตอโอโซนอยางจรงใจแลว เชอวาบรรยากาศคงมชนโอโซนสะสมอยในปรมาณทสมดล

9. ฝนกรด

ฝนกรดหมายถง น าฝนทมคา pH ต ากวาระดบ 5.6 โดยปกตการวดคาสารทเปนกรดจะใชมาตรา pH เปนหนวยในการวด โดยจะมคาเปนไปไดตงแต 0 ถง 14 การทสารใด ๆ นนจะเปนกรดไดนน หมายถงสารนน ๆ จะตองมคา pH ตงแต 1 ถง 6 โดยคายงนอยเทาไร หมายถงยงเปนกรดแกมากเทานน ในทางกลบกน สารทมคา pH ตงแต 8 ถง 14 จะเรยกวาดาง (base หรอ alkalis) โดยสารเหลานจะท าการรบอะตอมไฮโดรเจนแทน น าบรสทธมคา pH เปน 7 กลาวคอไมไดเปนกรดและไมไดเปนดาง เรยกสารนวา เปนกลาง โดยทวไปแลวถาฝนมคา pH ต ากวา 5.6 จะถอวาเปนฝนกรด เมอใดกตามทกรดรวมตวกบดาง ดางจะท าให

GE 410 167

ความเปนกรดลดนอยลงมาได ซงฝนในบรรยากาศปกตจะมฤทธเปนกรดออน ๆ อยแลว มกจะท าปฏกรยากบดางอน ๆ ในธรรมชาตท าใหเกดสมดลขน แตเมอใดกตามทปรมาณกรดในบรรยากาศเพมขน จงท าใหสมดลตรงนเสยหายไป จงท าใหเกดความเสยหายตาง ๆ กบสภาพแวดลอมมากมาย ตงแต ดน น า สตวตาง ๆ รวมไปถงสงกอสรางของมนษยเอง

รปท 12.3 มาตราพเอช (pH scale) แสดงระดบ pH ของฝนกรด เปรยบเทยบกบคา pH ของสารอน ๆ

ทมา : Kemp, 1994, p.71

ฝนกรดเปนปรากฏการณทางธรรมชาตอนเกดจากมลภาวะทางอากาศและน าฝนไดชะลางมลภาวะเหลานนใหตกลงมายงพนโลก กรดในน าฝนเกดจากการละลายน าของกาซคารบอนไดออกไซด ซลเฟอรไดออกไซด และไนทรกออกไซด ทมอยในบรรยากาศ ซงเกดขนเองตามธรรมชาตและจากการกระท าของมนษย และเมอเปรยบเทยบระหวางซกโลกเหนอและใต ประเทศอตสาหกรรมสวนใหญอยในบรเวณเหนอเสนศนยสตร จงใชเชอเพลงมากกวาซกโลกใตประมาณ 16 เทา จงท าใหเกดกาซคารบอนไดออกไซดของก ามะถน และออกไซด

168 GE 410

ของไนโตรเจนมากกวาปกต เมอฝนตกลงมาจงละลายกาซเหลานน ท าใหน าฝนมคาความเปนกรดสงขน 10. การเกดฝนกรด

กระบวนการทกอใหเกดฝนกรดนน เรมตนจากการเผาไหมเชอเพลงฟอสซลตาง ๆ การเผาไหมคอปฏกรยาเคมทออกซเจน (oxygen : O2) ในอากาศรวมตวกบคารบอน (carbon : C) ไนโตรเจน (nitrogen : N) ซลเฟอร (sulfur : S) และสารอน ๆ ทประกอบอยในสารทเกดการเผาไหม มไนโตรเจนหรอซลเฟอรเปนสวนประกอบดวยแลว กจะเรยกวากาซออกไซด โดยเมอใดกตามสงทถกเผาไหมนน มไนโตรเจนหรอซลเฟอรเปนสวนประกอบดวยแลว กจะเปนผลท าใหสารออกไซดเหลานกอก าเนดขนมาได ในประเทศอเมรกา 70% ของซลเฟอรไดออกไซดเกดมาจาดโรงงานไฟฟา โดยเฉพาะอยางยงแหลงทใชถานหนเปนเชอเพลง ในแคนาดา อตสาหกรรมบางอยาง เชน การกลนน ามน การหลอมโลหะ กอสารซลเฟอรไดออกไซดในบรรยากาศสงถง 61% สวนไนโตรเจนออกไซดนน เกดไดจากหลายแหลง เนองจากสารอนทรยหลาย ๆ ชนดมกจะมไนโตรเจนประกอบอย โดยควนพษจากรถยนตนนมสวนแบงมากทสด อยางไรกตามแหลงการเกดไนโตรเจนออกไซดทส าคญอกแหลงกคอ การเผาศพ เมอกาซซลเฟอรไดออกไซดและไนโตรเจนออกไซดเขาสบรรยากาศแลว จะท าปฏกรยากบไอน า และสารเคมอน ๆ ในบรรยากาศ กอใหเกดกรดซลฟรก กรดไนตรกและสารพษอน ๆ ประเทภไนเตรดและซลเฟต โดยสารเหลานอาจจะสลายตวลงไปในฝน แลวตกลงมาพรอมกน

GE 410 169

รปท 12.4 การเกด การกระจาย และผลกระทบจากฝนกรด ทมา : Kemp, 1994, p. 72

11. บรเวณทเกดฝนกรด

โดยทวไปแลว ฝนกรดจะไมเกดใกลกบแหลงทเปนตวปลอยกาซ แตเกดขนในพนททอยไกลออกไปทางใตลม เพราะตองอาศยปฏกรยาของกาซทเกดขนในอากาศกอนทจะตกลงมา ตวอยางทเกดขนในตางประเทศ เชนอเมรกา แหลงทปลอยกาซอยบรเวณรฐโอไฮโอเคนตกก แตไปเกดฝนกรดในประเทศแคนาดา ซงอยเหนอขนไป หรอแถวนวองแลนด ซงอยทางตะวนออกเฉยงเหนอ สวนในยโรป แหลงปลอยกาซคอประเทศทางยโรปตะวนตก แตประเทศทไดรบผลกระทบกลบเปนประเทศในยโรปเหนอบรเวณสแกนดเนเวย ทอาจเปนสาเหตหนงทไมพบฝนกรดในไทย แตอาจเปนสาเหตใหเกดฝนกรดขนในประเทศลาวหรอประเทศจนตอนใตหรอตอนใตของพมา ในท านองเดยวกน ฝนกรดทจะเกดขนในไทย อาจมาจากแหลงก าเนดทอยในประเทศอนโดยรอบได โดยเฉพาะจากประเทศจนตอนใตซงมการใชถานหนลกไนตซงมก ามะพนเจอปนอยสงเปนเชอเพลงในการผลตกระแสไฟฟาเปนจ านวนมาก

170 GE 410

รปท 12.5 บรเวณทเกดฝนกรดในทวปอเมรกาเหนอและทวปยโรป ทมา : Kemp, 1994, p.74

12. ผลกระทบจากฝนกรด

ความเสยหายอนเกดมาจากฝนกรดไดแพรขยายไปทวอเมรกาเหนอ ยโรป ญปน จนและเอเชยตะวนออกเฉยงใต ฝนกรดจะละลายป ยในดน ท าใหพชเตบโตชา เมอไหลลงแหลงนกจะท าใหแหลงนนน ๆ ไมเอออ านวยใหสงมชวตอาศยอยได หรอแมแตในเมองเอง ฝนกรดกกอใหเกดปญหากบสงกอสรางตาง ๆ หรออาจจะจบตวรวมกบหมอกกอใหเกดหมอกควนพษ (smog) ทท าอนตรายกบระบบทางเดนหายใจและอาจรนแรงถงชวตไดหากมมากถงระดบหนง

GE 410 171

รปท 12.6 ผลกระทบจากฝนกรดตอสภาพแวดลอมบนพนโลก ทมา : Kemp, 1994, p.85

12.1 ผลกระทบทมตอดน

ฝนกรดจะท าการละลายและพดพาป ยและสารอาหารทจ าเ ปนในการเจรญเตบโตของตนไมไป นอกจากนแลวอาจจะยงละลายสารพษอน ๆ ทมอยท วไปในดน เชน อะลมเนยม (aluminum : Al) และปรอท (mercury : Hg) โดยพดพาสารเหลานลงไปในแหลงน า กอใหเกดอนตรายกบระบบนเวศนในน าตอไป

12.2 ผลกระทบตอแหลงน า

เมอฝนกรดตกลงมาและถกดดซมลงแหลงน าตาง ๆ ไดโดยงาย น าบรสทธในธรรมชาตทวไป มกเปนกรดออน ๆ หรอเบสออนๆ โดยคา pH จะอยทประมาณ 6-8 อยางไรกตามฝนกรดอาจท าใหคา pH ในแหลงน าบางแหลงลดต ากวานน กอใหเกดปญหาตอสงมชวตในแหลงน านน ๆรวมไปถงความสามารถในการละลายออกซเจนในน าทลดนอยลง เมอน าไมสามารถละลายออกซเจนไวได สงมชวตใตน ากไมสามารถหายใจไดตามปกตจงตองลมตายไป กอใหเกดผลกระทบโดยตรงกบระบบนเวศน โดยสงมชวตทวไปจะเรมลมตายเมอคา pH เรมลดลงต ากวา 6.0 ไขปลาจะไมสามารถฟกออกเปนตวไดเมอคา pH ลดลงถง 5.0

172 GE 410

และเมอใดกตามทคา pH ของน าลดลงต ากวา 4.5 แหลงน านนจะไมสามารถค าจนสงมชวตใด ๆ ไดอก สตวบกเองกใชวาจะไมไดรบผลกระทบจากแหลงนทเปนกรด หอยทากทอาศยอยใกลแหลงน าทเปนกรดจะเกดปญหากบเปลอกหอยของมน ท าใหเปลอกไมแขงแรง และเมอนกกนหอยทากเหลานเขาไป สงผลใหนกขาดสารแคลเซยม กอใหเกดปญหาเปลอกไขบางในนกบางชนดอกดวย

12.3 ผลกระทบทมตอตนไม

นอกจากตนไมจะไดรบผลกระทบจากการทสารอาหารในดนถกชะลางไปแลว ฝนกรดเหลานยงเปนอนตรายตอใบของพชดวย โดยการกดกรอนใบ ท าใหเกดรโหว ท าใหพชขาดความสามารถในการผลตอาหารจากการสงเคราะหแสง (photosynthesis : ความสามารถในการสรางอาหารของพชโดยน า ออกซเจน และแสงเปนวตถดบ) นอกจากนแลวเชอโรคตาง ๆ อาจท าอนตรายกบพชไดโดยเขาผานทางแผลทใบ ท าใหตนไมออนแอตอสภาวะอน ๆ อกมากมาย ไมวาจะเปนความรอน หรอความแหงแลง

12.4 ผลกระทบตอการเกษตร

ส าหรบปญหากบพชผลทางการเกษตรถอไดวานอยกวาพชในปาทวไปไดรบ เพราะโดยทวไปป ยทใชในการเกษตรมความสามารถรองรบกรดไดมากกวาปกตเลกนอยอยแลว อยางไรกตามเกษตรกรควรตรวจตราสภาพของดนอยางสม าเสมอ หากบางพนทประสบปญหาสภาพดนเปนกรด สามารถเตมปนขาวลงไปในดนเพอใหเกดสมดลไดโดยไมมผลขางเคยงใด ๆ การเจรญเตบโตของพชจะไมออกมาเปนไปตามธรรมชาตจะมการขยายพนธทรวดเรวเกนไปเปนจ านวนมากคลายกบหวงโซอาหาร

12.5 ผลกระทบทมตอสงปลกสรางของมนษย

ภาพความเสยหายจากฝนกรดทปราสาทลนคอลนในองกฤษ ท าใหเกดกอนปนปดขนมาจากเนอหนและปญหาตามมาคอเกดปลวกขนตามไมจากสงปลกสรางของมนษย ฝนกรดอาจท าความเสยหายอยางรนแรงกบสงปลกสรางตาง ๆ ของมนษย โดยสงทเหนไดชดทสดคอปนทถกฝนกรดละลายออกมา ท าใหเกดความเสยหายทยากจะซอมแซมไดในบางกรณ ซงสงนก าลงเปนปญหาใหญในการปกปองสงปลกสรางเกา ๆ และสถานทส าคญของประวตศาสตรของมนษยชาต เชน วหารพารเธนอน (Parthenon) เปนตน

GE 410 173

12.6 ผลกระทบตอสขภาพของมนษย แหลงน าทเปนกรดไมกอใหเกดปญหากบมนษยเทาไรนก ไมมปญหาอะไรถา

เราจะวายน าในทะเลสาบทเปนกรด แตอยางไรกตาม ปญหาทส าคญไมไดอยทความเปนกรดของน า หากเปนเพราะสารพษทละลายมาจากดนลงสแหลงน าตางหาก ในสวเดน มทะเลสาบมากกวาหนงหมนแหงทไดรบผลกระทบจากฝนกรด ท าใหมสารปรอทละลายอยเปนจ านวนมาก ประชาชนบรเวณแถบนนไดรบการเตอนโดยทางการไมใหรบประทานปลาทจบมาจากแหลงน าเหลานน ส าหรบในอากาศ กรดเหลานอาจรวมตวกบสารเคมอน ๆ กอใหเกดหมอกควนทเปนอนตรายตอระบบทางเดนหายใจและท าใหหายใจไดล าบาก โดยเฉพาะกบคนทมโรคหอบหด หรอโรคทางเดนหายใจอน ๆ อยแลว อาการอาจก าเรบรนแรงจนถงแกชวตได

13. การควบคมการเกดฝนกรด

คอการควบคมก าเนดสารประกอบของซลเฟอรและไนโตรเจนนนเอง ซงอาจมวธการหลายวธ เชน

1. การเลอกใชเชอเพลงทมการปนเปอนของซลเฟอรนอย 2. ปรบปรงการสนดาปเพอควบคมการเกดสารประกอบออกไซดไนโตรเจนดวยการ

ลดอณหภมใหต าลงกวา 1,500 องศาเซลเซยส 3. ควบคมปรมาณออกซเจนทใชในการสนดาป 4. การตดตงอปกรณเพอก าจดพษกอนระบายออกสบรรยากาศ ซงจะตองเสย

คาใชจายสงและเพมความยงยากในการบ ารงรกษาอกไมนอย การสรางปลองควนสงลบลวไมสามารถแกปญหามลพษทางอากาศได แตเปนการผลกภาระปญหาจากสถานทใกลเคยงไปยงแหลงทอยหางไกลมากกวาเทานน 14. การแกไขและปองกนปญหาฝนกรด

การลดปญหาฝนกรดสามารถท าไดอยางมประสทธภาพสงสดโดยวธการลดปรมาณกาซซลเฟอรไดออกไซดและไนโตรเจนออกไซดทจะเขาสบรรยากาศจากโรงงานไฟฟา ยานพาหนะ และโรงงานอตสาหกรรมทวไป วธทงายทสดคอการลดการใชเชอเพลงฟอสซลโดยการประหยดพลงงาน ไมวาจะเปนใครกสามารถชวยโลกดวยวธ นได การใชเครองใชไฟฟาทมประสทธภาพ ประหยดพลงงาน การใชระบบขนสงมวลชน เหลานลวนเปน

174 GE 410

วธการลดปญหาฝนกรดไดอยาดทเดยว อกทางเลอกหนงคอการคดเลอกเชอเพลงทจะน ามาใช ถานหนจากแหลง ๆ หนง อาจมปรมาณซลเฟอรไดออกไซดและไนโตรเจนนอยกวาอกแหลงหนงอยางเหนไดชด และถานหนบางแหลงอาจสามารถก าจดสารซลเฟอรไดออกไซดและไนโตรเจนไปกอนไดอยางงายดาย ดวยการใชเชอเพลงทปลอดสารซลเฟอรและไนโตรเจน กจะสามารถลดปรมาณกาซซลเฟอรไดออกไซดและไนโตรเจนออกไซดนอยกวาเชอเพลงอน ๆ อกดวย ส าหรบเชอเพลงทนาจบตามองในการปองกนปญหาฝนกรดมากทสดเหนจะเปนกาซธรรมชาต เนองจากกาซธรรมชาตปลอดจากซลเฟอรและมไนโตรเจนอยเพยงเลกนอย อยางไรกตามจดออนของกาซธรรมชาตคอความทมนมราคาคอนขางแพง มปรมาณนอยกวาเชอเพลงชนดอน ๆ จงเปนปญหาส าหรบประเทศทมปญหาทางเศรษฐกจในการเลอกใชเชอเพลงทชวยรกษาโลกใบน มลภาวะยงสามารถลดไดในระหวางทก าลงมการเผาไหม เตาเผาใหม ๆ สามารถลดปรมาณกาซไนโตรเจนออกไซดไดโดยการท าใหไนโตรเจนเหลานนจบตวเปนไนโตรเจนอสระ ซงไมมอนตรายใด ๆ นอกจากนการใสปนขาวหรอหนทรายลงไปในระหวางการเผาเพอชวยในการจบซลเฟอรบางสวนทเกดขนจากการเผาไหมใหลดนอยลงไปได แตเมอใดทกาซซลเฟอรไดออกไซดและไนโตรเจนออกไซดทถอก าเนดขนแลว วธการแกไขคอการปองกนสารทงสองออกจากการเขาสบรรยากาศ ในปลองควนจะมอปกรณอยางหนง เปนเครองฟอกอากาศโดยใชละอองน า (scrubbers spray) โดยใหกาซเหลานผานละอองน าและละอองหนปนเพอละลายสารพษออกมา แลวกกเกบไวบ าบดตอไป นอกจากนแลว เรายงสามารถเปลยนกาซทมพษเหลานใหเปนกาซอน ๆ ทมพษนอยกวาได โดยผานสารไปในกลมของเมดโลหะพเศษ ทจะท าใหเกดปฏกรยาเปลยนสารพษใหเปนสารทปลอดภยขน (catalytic converters) โดยใชอปกรณนเปนอปกรณทนยมใชในรถยนต แตกลบไมนยมในอตสาหกรรมทวไป การลดปญหาเมอเกดฝนกรดนแลวกนบวาไดผลเชนกน ทนอรเวยและสวเดน ปญหาเหลานไดถกแกไขโดยการเตมปนขาวลงในแหลงน าตาง ๆ และยงมการเตมปนขาวลงในถงเกบนเพอปองกนไมใหกรดท าความเสยหายกบทอประปา ในตวเมองเอง การใชสหรอสารอน ๆ ทสามารถปองกนฝนกรดไดเคลอบทาไวบนสงปลกสรางกสามารถลดปญหาไดอยางด