AKUT APANDİSİTAKUT APANDİSİT
Prof.Dr.Yavuz İLHANProf.Dr.Yavuz İLHANGenel Cerrahi Anabilim DalıGenel Cerrahi Anabilim Dalı
AnatomiAnatomi– Kök;Kök;
ççekumda üç tenyanın birleştiği yerdeekumda üç tenyanın birleştiği yerde ve ve sabit sabit– Uç;Uç;
pelvik, pelvik, subçekal, subçekal, retroçekal, retroçekal, preileal, preileal, RetroilealRetroileal,, sağ parakolik sağ parakolik
– SSuperior mezenterik arter uperior mezenterik arter – İİleokolik arter leokolik arter – Apandiküler arterApandiküler arter– Venleri arterlere eşlik ederek portal sisteme dökülür Venleri arterlere eşlik ederek portal sisteme dökülür
HistolojiHistoloji
Apendiksin başlıca histolojik özelliği , Apendiksin başlıca histolojik özelliği , submukozal lenf , foliküllerinin varlığıdır. submukozal lenf , foliküllerinin varlığıdır. Doğumdan 2 hafta sonra sayıları artmaya Doğumdan 2 hafta sonra sayıları artmaya başlayan lenf folikülleri 12-20 yaş arasında başlayan lenf folikülleri 12-20 yaş arasında en yüksek seviyeye ulaşır. 30 yaşından en yüksek seviyeye ulaşır. 30 yaşından sonra bir kısmı azalır. 40 yaşından sonra sonra bir kısmı azalır. 40 yaşından sonra kaybolur. Bu nedenle en sık 12-30 yaşları kaybolur. Bu nedenle en sık 12-30 yaşları arasında iltihaplanır arasında iltihaplanır
En sık karşılaşılan acil cerrahi patolojiEn sık karşılaşılan acil cerrahi patoloji Basit bir cerrahi girişimle tam şifa Basit bir cerrahi girişimle tam şifa Perforasyon ve peritonit geliştiğinde fatal Perforasyon ve peritonit geliştiğinde fatal Tüm hekimlerin akut apandisit konusunda Tüm hekimlerin akut apandisit konusunda
ayrıntılı bilgi sahibi olmaları şartayrıntılı bilgi sahibi olmaları şart
Birçok karın içi akut patolojiyi taklit edebilir Birçok karın içi akut patolojiyi taklit edebilir Her akut karın sendromlu hastanın ayırıcı Her akut karın sendromlu hastanın ayırıcı
tanısında göz önünde bulundurulmalıtanısında göz önünde bulundurulmalı Bir klinikte akut apendisit tanısıyla ameliyat edilen Bir klinikte akut apendisit tanısıyla ameliyat edilen
tüm hastalarda gerçekten akut apendisit tüm hastalarda gerçekten akut apendisit saptanıyor olması, o klinikte birkaç apendisit saptanıyor olması, o klinikte birkaç apendisit olgusunun gözden kaçtığı anlamına gelebilirolgusunun gözden kaçtığı anlamına gelebilir
Apendektomilerin %10-15’inde apendiks normalApendektomilerin %10-15’inde apendiks normal
Akut karın olguları arasında en sık rastlanan Akut karın olguları arasında en sık rastlanan hastalıktır. hastalıktır.
Bebek ve yaşlılarda enderdir. Bebek ve yaşlılarda enderdir. En sık 12-20 yaşlarında rastlanır. En sık 12-20 yaşlarında rastlanır.
Kadın/erkek oranı hemen hemen eşittir. Kadın/erkek oranı hemen hemen eşittir.
The early inflammatory changes progress to suppuration and gangrene. In the normal individual, inflammatory products on the surface of the appendix cause adjacent omentum, mesentery and loops of bowel to adhere to the appendix and wall it off.
These adherent structures constitute the mass that is sometimes felt. If perforation occurs, it may form an abscess if the walling off process is complete.
If free perforation occurs, peritoneal soilage raises the risk of later intra-abdominal abscess formation.
EtyopatogenezEtyopatogenez
%60 vakada neden submukozadaki lenf %60 vakada neden submukozadaki lenf foliküllerinin hiperplazisi (ÜSYE, kızamık........) foliküllerinin hiperplazisi (ÜSYE, kızamık........)
%35 vakada tıkanma nedeni fekalit ,yabancı %35 vakada tıkanma nedeni fekalit ,yabancı cisimler, cisimler,
%4 vakada çekirdek , bitki lifleri, oksiyür, askaris, %4 vakada çekirdek , bitki lifleri, oksiyür, askaris, tenyalartenyalar
%1 vakada ise apendiks duvarındaki darlık, %1 vakada ise apendiks duvarındaki darlık, apendiks ve çekumun tümör ve karsinoid apendiks ve çekumun tümör ve karsinoid tümörlerdir. tümörlerdir.
EtyopatogenezEtyopatogenez
– Lümen tıkanması Lümen tıkanması – mukoza salgısı devam eder mukoza salgısı devam eder – lümende basınç artışılümende basınç artışı– apendiksin distansiyonuapendiksin distansiyonu– sempatik sinir lifleri üzerinden iletilen visseral sempatik sinir lifleri üzerinden iletilen visseral
ağrı ağrı – venöz dönüş bozulur, venöz dönüş bozulur, – ödemödem– enflamasyon ve kısır döngüenflamasyon ve kısır döngü
EtyopatogenezEtyopatogenez
– Normal flora bakterileri de staz ile çoğalır (B.Fragilis ve Normal flora bakterileri de staz ile çoğalır (B.Fragilis ve E.Coli)E.Coli)
– Arteryel dolaşım bozulur Arteryel dolaşım bozulur – Enflamasyon serozaya kadar ulaşır Enflamasyon serozaya kadar ulaşır – Paryetal periton irritasyonuParyetal periton irritasyonu– Sağ alt kadranda net olarak yerini tespit edebildiği bir Sağ alt kadranda net olarak yerini tespit edebildiği bir
bölgeye lokalize olan, şiddetli bir ağrı bölgeye lokalize olan, şiddetli bir ağrı – Ağrıya ileride lokal kas gerginliği de eşlik edebilir Ağrıya ileride lokal kas gerginliği de eşlik edebilir – Arteryel dolaşım bozulması + bakteriyel proliferasyon Arteryel dolaşım bozulması + bakteriyel proliferasyon
duvarda yer yer infarkt alanları duvarda yer yer infarkt alanları – PerforasyonPerforasyon
Perfore olan apendiksin çevresinde koruyucu bir Perfore olan apendiksin çevresinde koruyucu bir tabaka varsa yayılmaz fokal apse gelişir. Yoksa tabaka varsa yayılmaz fokal apse gelişir. Yoksa yayılarak generalize peritonit gelişir yayılarak generalize peritonit gelişir
olay yavaş gelişirse karın içi koruyucu olay yavaş gelişirse karın içi koruyucu mekanizması harekete geçer. Omentum majus, mekanizması harekete geçer. Omentum majus, ince barsaklar, periton apendiksteki iltihabı ince barsaklar, periton apendiksteki iltihabı sınırlayarak organik bir baraj oluşturur. Yani sınırlayarak organik bir baraj oluşturur. Yani blastron oluşur. blastron oluşur.
Blastron içinde apse gelişebilir. Veya karın Blastron içinde apse gelişebilir. Veya karın boşluğuna drene olur veya antibiyotikle zaman boşluğuna drene olur veya antibiyotikle zaman içerisinde rezorbe olur. içerisinde rezorbe olur.
AğrıAğrı Başlangıçta göbek çevresinde veya epigastriumdadır. Orta Başlangıçta göbek çevresinde veya epigastriumdadır. Orta
şiddette , süreklidir. Zaman içerisinde artar. Olaydan 6-8 şiddette , süreklidir. Zaman içerisinde artar. Olaydan 6-8 saat sonra sağ alt kadrana yerleşir. Gövde hareketleri, saat sonra sağ alt kadrana yerleşir. Gövde hareketleri, öksürük, yürümekle artar. öksürük, yürümekle artar.
Retroçekal bir apendiks söz konusu ise psoas kasının Retroçekal bir apendiks söz konusu ise psoas kasının tahrişi ile lumbal bölge ağrısı olabilir.tahrişi ile lumbal bölge ağrısı olabilir.
Apendiks pelvis içinde ise buradaki belirgin semptom Apendiks pelvis içinde ise buradaki belirgin semptom ağrıdan ziyade mesena ve rektumu örten pelvis peritonun ağrıdan ziyade mesena ve rektumu örten pelvis peritonun iritasyonundan doğan dizüri ve tenesmustur. iritasyonundan doğan dizüri ve tenesmustur.
Retroilial apendikste ise a.spermatica ve üreterin Retroilial apendikste ise a.spermatica ve üreterin tahrişinden dolayı testis veya labiuma yansıyan ağrı olur. tahrişinden dolayı testis veya labiuma yansıyan ağrı olur.
İstahsızlık:İstahsızlık: Ağrılar başlamadan birkaç hatta 2-4 Ağrılar başlamadan birkaç hatta 2-4 saat önce kendini gösterir. Eğer hastanın iştahı saat önce kendini gösterir. Eğer hastanın iştahı yerinde ise akut apandisit tanısından kuşku yerinde ise akut apandisit tanısından kuşku duyulmalıdır. duyulmalıdır.
Bulantı-kusma:Bulantı-kusma: Apendiksin orta derecede şişmesi Apendiksin orta derecede şişmesi ve gerilmesi ile refleks olarak bulantı, fazla ve gerilmesi ile refleks olarak bulantı, fazla gerilmesi ile kusma ortaya çıkar. Kusmalar gerilmesi ile kusma ortaya çıkar. Kusmalar çocuklarda daha erken ortaya çıkar. çocuklarda daha erken ortaya çıkar.
Dışkılama ihtiyacı duymaDışkılama ihtiyacı duyma: Hasta dışkılamak ister : Hasta dışkılamak ister fakat dışkılayamaz. fakat dışkılayamaz.
İnspeksiyonİnspeksiyon
Semptomların başlamasından birkaç saat Semptomların başlamasından birkaç saat sonra karının solunum hareketlerine sonra karının solunum hareketlerine yeterince katılmadığı gözlenir. yeterince katılmadığı gözlenir.
Hasta hareketsiz kalmak ister.Hasta hareketsiz kalmak ister. Sağ uyluğunu hafifçe karına çeker. Bu Sağ uyluğunu hafifçe karına çeker. Bu
şekilde karın ön duvarı kaslarını ve psoas şekilde karın ön duvarı kaslarını ve psoas kasını gevşek tutmaya çalışır. kasını gevşek tutmaya çalışır.
PalpasyonPalpasyon
Palpasyona olayın uzağından başlanır. Palpasyona olayın uzağından başlanır. Sağ alt kadranın çok ağrılı olduğu, Sağ alt kadranın çok ağrılı olduğu, kaslarda direnç olduğu ve direncin istemsiz kaslarda direnç olduğu ve direncin istemsiz
olduğu , olduğu , Periton irritasyonu arttıkça direnç artar, Periton irritasyonu arttıkça direnç artar,
sonunda kontrakture dönüşür. (defans sonunda kontrakture dönüşür. (defans muskuler) Perforasyon gelişmişse tüm muskuler) Perforasyon gelişmişse tüm karına yayılır karına yayılır
Blumberg belirtisiBlumberg belirtisi, karın palpasyonu , karın palpasyonu sırasında , karın duvarına bastıran elin sırasında , karın duvarına bastıran elin aniden kaldırılması ile periton uyarılmasına aniden kaldırılması ile periton uyarılmasına bağlı duyulan ağrıdır. bağlı duyulan ağrıdır.
Procesin olduğu yere uygulanırsa Procesin olduğu yere uygulanırsa direkt direkt reboundrebound, karşı tarafa uygulanırsa , karşı tarafa uygulanırsa indirekt indirekt reboundrebound denir. denir.
Rowsing testiRowsing testi: Eli inen kolon boyunca aşağıdan : Eli inen kolon boyunca aşağıdan yukarı gezdirerek sol kolon gazlarını sağa yukarı gezdirerek sol kolon gazlarını sağa yollamak süretiyle çekumun gerdirip ağrı yollamak süretiyle çekumun gerdirip ağrı uyandırmaktadır. uyandırmaktadır.
Mc Burney noktasında hassasiyetMc Burney noktasında hassasiyet: (Göbek - SİAS : (Göbek - SİAS arasında dış kısımda), arasında dış kısımda),
Özellikle klinik yakınmaları birkaç gün veya daha Özellikle klinik yakınmaları birkaç gün veya daha fazla süre devam eden hastalarda karının sağ alt fazla süre devam eden hastalarda karının sağ alt kadranında oldukça sert, mobil veya hareketsiz kadranında oldukça sert, mobil veya hareketsiz kitle palpe (kitle palpe (blastronblastron) edilebilir ) edilebilir
Psoas testiPsoas testi: Retroçekal konumlu akut : Retroçekal konumlu akut apandisit vakalarında değerlidir. Sol apandisit vakalarında değerlidir. Sol tarafına yatmış; kalça ekleminden tarafına yatmış; kalça ekleminden fleksiyonda olan hastada sağ extremite fleksiyonda olan hastada sağ extremite aniden extansiyona getirilirse sağ alt aniden extansiyona getirilirse sağ alt kadranda şiddetli ağrı duyulur. kadranda şiddetli ağrı duyulur.
Obturator testiObturator testi: Fleksiyon halindeki uyluğa : Fleksiyon halindeki uyluğa içe rotasyon ile abduktor kası çalıştırır. içe rotasyon ile abduktor kası çalıştırır. Eğer iltihaplı apendiks ise ağrı uyandırır. Eğer iltihaplı apendiks ise ağrı uyandırır.
PerküsyonPerküsyon
TTüm batın duvarında hassasiyet olmakla üm batın duvarında hassasiyet olmakla beraber sağ alt kadranda en belirgindir.beraber sağ alt kadranda en belirgindir.
Cilt hiperestezisiCilt hiperestezisi 11 ve 12 interkostal 11 ve 12 interkostal sinirlerin dağıldığı alanda bulunur. Erken sinirlerin dağıldığı alanda bulunur. Erken dönemde %80 vakada bulunan bu bulgu dönemde %80 vakada bulunan bu bulgu özellikle perforasyon geliştiğinde kaybolur özellikle perforasyon geliştiğinde kaybolur
OskültasyonOskültasyon
Barsak sesleri, normal veya azalmıştır. Barsak sesleri, normal veya azalmıştır. Başlangıçta organizma olayı sağ alt kadrana Başlangıçta organizma olayı sağ alt kadrana lokalize etmeye çalışırken bu bölgeye lokalize etmeye çalışırken bu bölgeye ulaşan ince barsak urvelerinin hareketinden ulaşan ince barsak urvelerinin hareketinden dolayı sağ alt kadranda dolayı sağ alt kadranda peristaltizm artmasıperistaltizm artması gözlenebilir. Yaygın peritonit geliştiğinde gözlenebilir. Yaygın peritonit geliştiğinde barsak seslerinde azalma hatta kaybolma ile barsak seslerinde azalma hatta kaybolma ile klendisi gösteren klendisi gösteren paralitik ileusparalitik ileus tablosu tablosu ortaya çıkar ortaya çıkar
Rektal tuşeRektal tuşe: Douglasın özellikle sağda ağrılı : Douglasın özellikle sağda ağrılı olması özellikle akut apandisit lehine bir olması özellikle akut apandisit lehine bir bulgudur.ç bu muayene ile aynı zamanda bulgudur.ç bu muayene ile aynı zamanda douglasta birken sıvı , over ,tuba ve uterusa ait douglasta birken sıvı , over ,tuba ve uterusa ait patolojiler saptanabilir. patolojiler saptanabilir.
Vücut ısısıVücut ısısı genellikle 38 derece dolaylarındadır. genellikle 38 derece dolaylarındadır. Ancak önemli olan koltuk altı - rektal ısı farkının 1 Ancak önemli olan koltuk altı - rektal ısı farkının 1 dereceden daha yüksek olmasıdır. Nabız normal dereceden daha yüksek olmasıdır. Nabız normal sınırlardadır. Ancak perforasyon gelişirse ateş 40 sınırlardadır. Ancak perforasyon gelişirse ateş 40 dereceye , nabız 120 /dk kadar yükselir. dereceye , nabız 120 /dk kadar yükselir.
Laboratuvar bulgularıLaboratuvar bulguları
Akut apandisit teşhisinde laboratuvar Akut apandisit teşhisinde laboratuvar bulguları çok yardımcı olabilir. Ancak klinik bulguları çok yardımcı olabilir. Ancak klinik semptom ve bulgular daima ön planda semptom ve bulgular daima ön planda değerlendirilmelidir. Laboratuvar bulguları değerlendirilmelidir. Laboratuvar bulguları kliniği desteklerse önemlidir kliniği desteklerse önemlidir
Laboratuvar bulgularıLaboratuvar bulguları Lökositoz:Lökositoz: ilk 2-3 saatte başlar 10.000 ilk 2-3 saatte başlar 10.000
civarındadır. Ama her zaman olmaz. 15.000 ' i civarındadır. Ama her zaman olmaz. 15.000 ' i aşarsa iltihabın büyüdüğünü, perforasyon veya aşarsa iltihabın büyüdüğünü, perforasyon veya apseyi gösterir. Lökositoz formülünde %78 nötrofil apseyi gösterir. Lökositoz formülünde %78 nötrofil hakimiyeti göze çarpar. hakimiyeti göze çarpar.
İdrar muayenesi:İdrar muayenesi: apandisiti doğrulamaz ayrıca apandisiti doğrulamaz ayrıca tanıda önemlidir. (üriner taş, enfeksiyon...........) tanıda önemlidir. (üriner taş, enfeksiyon...........) Bazı pelvik ve retroçekal apandisitlerde 3-5 Bazı pelvik ve retroçekal apandisitlerde 3-5 eritrosit akut apandisit lehinedir. Ancak hematüri eritrosit akut apandisit lehinedir. Ancak hematüri varsa üriner sisteme ait olay düşünürlü. (30 dan varsa üriner sisteme ait olay düşünürlü. (30 dan yüksek eritrosit, 20 yüksek lökosit )yüksek eritrosit, 20 yüksek lökosit )
Radyolojik tetkiklerRadyolojik tetkiklerAkciğer GrafisiAkciğer Grafisi
Tüm akut karın sendromu olgularında çekilmeli Tüm akut karın sendromu olgularında çekilmeli Bazal pnömoniBazal pnömoni Ameliyat hazırlığıAmeliyat hazırlığı Akut apandisit için direkt tanı değeri yokAkut apandisit için direkt tanı değeri yok
Ayakta Direkt Batın Grafisi (ADBG)Ayakta Direkt Batın Grafisi (ADBG)
Sağ alt kadranda kalsifikasyon (fekalit) Sağ alt kadranda kalsifikasyon (fekalit) Çekumda hava-sıvı seviyesi ya da gaz stopajı Çekumda hava-sıvı seviyesi ya da gaz stopajı Yaygın peritonit; ince barsak seviyeleri Yaygın peritonit; ince barsak seviyeleri Çok nadir periton içi serbest hava Çok nadir periton içi serbest hava ADBG; akut karın sendromunun değerlendirilmesinde rutin olarak ADBG; akut karın sendromunun değerlendirilmesinde rutin olarak
uygulanıruygulanır
UltrasonografiUltrasonografi
En güvenilirEn güvenilir Transvajinal ultrasonografi; başka bir pelvik patolojiTransvajinal ultrasonografi; başka bir pelvik patoloji
Bilgisayarlı TomografiBilgisayarlı Tomografi
Normalde gerekmezNormalde gerekmez Apse varlığında; apsenin drenajı öncesi görüntülenmesi Apse varlığında; apsenin drenajı öncesi görüntülenmesi
veya strateji belirlenmesi için veya strateji belirlenmesi için Ayırıcı tanı içinAyırıcı tanı için
Çocuklarda akut apandisitÇocuklarda akut apandisit Tanı ender görülmesi, anamnez alınamaması, akut karın Tanı ender görülmesi, anamnez alınamaması, akut karın
ağrılarının bu yaşta sık olması nedeniyle zorluk ağrılarının bu yaşta sık olması nedeniyle zorluk göstermektedir. Böylece tanıda gecikme mortalite ve göstermektedir. Böylece tanıda gecikme mortalite ve morbiditede artma görülür. morbiditede artma görülür.
Apendiksin tabanı çocuklarda geniş bir koli şeklinde Apendiksin tabanı çocuklarda geniş bir koli şeklinde olduğundan lümenin tıkanması güçtür. Süt çocukluğunun olduğundan lümenin tıkanması güçtür. Süt çocukluğunun ilk ayı içinde akut apandisit gelişirse megakolon ilk ayı içinde akut apandisit gelişirse megakolon araştırılmalıdır. araştırılmalıdır.
Kusma, ateş, huzursuzluk, diyare, ilk semptom olabilir. Kusma, ateş, huzursuzluk, diyare, ilk semptom olabilir. Çocuk bacaklarını karnına çekerek yatar. Fizik muayenede Çocuk bacaklarını karnına çekerek yatar. Fizik muayenede distansiyon vardır. Bu tek fizik bulgu olabilir. distansiyon vardır. Bu tek fizik bulgu olabilir.
Tanı gecikmesi süt çocuğunun %100 , 2 yaş altında %75, Tanı gecikmesi süt çocuğunun %100 , 2 yaş altında %75, 5 yaş ve üstünde %50 kadardır. Bu yüksek gecikme oranı 5 yaş ve üstünde %50 kadardır. Bu yüksek gecikme oranı nedeniyle akut apandisit mortalitesi %10 civarındadır. nedeniyle akut apandisit mortalitesi %10 civarındadır.
Yaşlılarda akut apandisitYaşlılarda akut apandisit
Klasik akut apandisitin klinik tablosunda Klasik akut apandisitin klinik tablosunda bulunan ağrı, bulantı, kusma, çoğunlukla bulunan ağrı, bulantı, kusma, çoğunlukla vardır. Ancak genç hastalara nazaran daha vardır. Ancak genç hastalara nazaran daha az belirgindir. Distansiyon ön plandadır. az belirgindir. Distansiyon ön plandadır. Perforasyon varlığında dahi vücut ısısı Perforasyon varlığında dahi vücut ısısı normal veya normalin altındadır. normal veya normalin altındadır.
Semptom ve bulgular mekanik ileus Semptom ve bulgular mekanik ileus tablosuna uyar. Geç teşhis nedeniyle %30 tablosuna uyar. Geç teşhis nedeniyle %30 vakada perforasyonla karşılaşılır vakada perforasyonla karşılaşılır
Gebelerde akut apandisitGebelerde akut apandisit
Acil cerrahi girişim gerektiren jinekoloji dışı Acil cerrahi girişim gerektiren jinekoloji dışı en sık patolojidir. en sık patolojidir.
İlk 6 ayda , son 3 aya nazaran daha sık iken İlk 6 ayda , son 3 aya nazaran daha sık iken mortalite son 3 ayda tanı gecikmeleri ile mortalite son 3 ayda tanı gecikmeleri ile artar. artar.
Semptom ve bulgular aynı iken son 3 ayda Semptom ve bulgular aynı iken son 3 ayda apendiksin yukarı ve dışa doğru yer apendiksin yukarı ve dışa doğru yer değiştirmiş olması fizik muayene değiştirmiş olması fizik muayene bulgularının yerini değiştirir. bulgularının yerini değiştirir.
Komplikasyonlar Komplikasyonlar 1. 1. PerforasyonPerforasyon:plastron (omentum, çevre dokular, bağlar, :plastron (omentum, çevre dokular, bağlar,
parietal periton) gelip appediksi sınırlar ve perforasyonu parietal periton) gelip appediksi sınırlar ve perforasyonu önler. Bu mekanizma, çocukta yetersizdir.önler. Bu mekanizma, çocukta yetersizdir.2. 2. Jeneralize peritonitJeneralize peritonit: Adinamik ileus ve yapışmaya bağlı : Adinamik ileus ve yapışmaya bağlı mekanik obsrüktif ileus.mekanik obsrüktif ileus.3. 3. Abse formasyonuAbse formasyonu: Plaston formasyonu, bazen akut : Plaston formasyonu, bazen akut apandisit perforasyonu ve ilerlemesini önler; fakat, burada apandisit perforasyonu ve ilerlemesini önler; fakat, burada abse teşekkül edebilir. Fakat ileride bu abse rüptüre olursa, abse teşekkül edebilir. Fakat ileride bu abse rüptüre olursa, klinik çok daha ağır seyreder.klinik çok daha ağır seyreder.4. 4. PyeloflebitPyeloflebit: Portal venlerin tromboflebitidir. Bunun : Portal venlerin tromboflebitidir. Bunun sonucu karaciğerde milier abseler görülebilir. sonucu karaciğerde milier abseler görülebilir.
Ayırıcı TanıAyırıcı Tanı Akut karın sendromunda hekimi ilgilendiren
asıl soru, tanının ne olduğu değil, hastanın acil bir cerrahi girişime ihtiyaç duyup duymadığıdır
Aslında akut karın sendromunun ayırıcı tanısını içerir
Kesin tanı bu girişimde konur ve patolojiye yönelik cerrahi işlem uygulanır
Ayırıcı TanıAyırıcı Tanı– Akut mezenterik Akut mezenterik
lenfadenitlenfadenit– Akut gastroenteritAkut gastroenterit– Meckel divertikülüMeckel divertikülü– İnvajinasyonİnvajinasyon– Crohn hastalığıCrohn hastalığı– Peptik ülser Peptik ülser
perforasyonuperforasyonu
– Kolonik divertikülitKolonik divertikülit– Üriner sorunlarÜriner sorunlar– Erkek hastada genital Erkek hastada genital
patolojilerpatolojiler– Jinekolojik patolojilerJinekolojik patolojiler– Primer peritonit Primer peritonit
TTııbbi hastalbbi hastalııklarklar::
Kardiyovasküler hastalKardiyovasküler hastalııklarklar:: MMiyokart infarktüsü, akut iyokart infarktüsü, akut perikardit, karaciperikardit, karaciğğerin konjesyonu, poliarteritis erin konjesyonu, poliarteritis nodoza nodoza
GGööğğüs hastalüs hastalııklarkları:ı: PPnömoni, pulmoner infarktüs, nömoni, pulmoner infarktüs, pnömotoraks, plörezi, akut mediyastinitpnömotoraks, plörezi, akut mediyastinit
Diğer tıbbiDiğer tıbbi hastal hastalııklarklar:: DDiabetiiabetikk ketoasidoz, akut ketoasidoz, akut intermitten porfiria, orak hücreli anemi, Henoch-intermitten porfiria, orak hücreli anemi, Henoch-Schönlein purpurasSchönlein purpurasıı, akut kur, akut kurşşun zehirlenmesi,un zehirlenmesi, ailevi Akdeniz ateşi, ailevi Akdeniz ateşi, addison krizi, herpes zoster, addison krizi, herpes zoster, parazitik hastalparazitik hastalııklar sayklar sayıılabilir.labilir.
TEDAVİTEDAVİ
Çok az hastalıkta tedavi seçimi konusunda akut Çok az hastalıkta tedavi seçimi konusunda akut apandisitte olduğu kadar rahat olunur apandisitte olduğu kadar rahat olunur
Çünkü tedavi apendektomiÇünkü tedavi apendektomi Apendektomi hemen uygulanmalı Apendektomi hemen uygulanmalı Apendektomi klasik olarak açık yöntemle yapılabilir Apendektomi klasik olarak açık yöntemle yapılabilir Laparoskopik apendektomiLaparoskopik apendektomi Ayırıcı tanı amacıyla laparoskopi yapılıp da akut Ayırıcı tanı amacıyla laparoskopi yapılıp da akut
apendisit saptandığında, aynı seansta laparoskopik apendisit saptandığında, aynı seansta laparoskopik apendektomiapendektomi
Perfore Olmamış Akut ApandisitPerfore Olmamış Akut Apandisit
apendektomi apendektomi
Perfore Apandisit Perfore Apandisit vve Lokalize Peritonite Lokalize PeritonitApendektomi+antibiotikApendektomi+antibiotik
Perfore Apendisit Ve Yaygın (Jeneralize) PeritonitPerfore Apendisit Ve Yaygın (Jeneralize) Peritonit
Apendektomi+antibiotik+DrenajApendektomi+antibiotik+DrenajPlastrone ApendisitPlastrone Apendisit
Gecikmiş ise yoğun antibiyotik ve destek tedavisiGecikmiş ise yoğun antibiyotik ve destek tedavisi Apseler perkütan yolla BT veya US ile drene edilirApseler perkütan yolla BT veya US ile drene edilir Akut dönem atlatılabilirse 6-8 hafta sonra elektif koşullarda apendektomi Akut dönem atlatılabilirse 6-8 hafta sonra elektif koşullarda apendektomi
Appendiksin Malign Patolojileri Karsinoid Tümör
– Klasik (Sık)– Tübüler (Nadir)– Goblet Hücreli
Primer Appendiks karsinomu
– Non-müsinöz (Kolonik Tip) Adeno Ca – Müsinöz Kistadenom / Kistadenokarsinom - Mukosel
Lenfoma Metastaz
Over – ProstatMemeBronş- AkciğerMide-Pankreas-KolonBöbrek
DiğerGanglionöromaFeokromositomaMezenşimal TümörlerKaposi Sarkomu
KARSİNOİD TÜMÖR
Subepitelial nöroendokrin hücrelerden köken alırlar
Appendiks gastrointestinal karsinoid tümörler içerisinde en
sık yerleşim yeridir
Appendiks malignitelerinin % 80’inden sorumludurlar
Sıklıkla genç erişkinlerde görülürler (30–40 yaş)
Klasik karsinoid tümörler prognozu da en iyi olanıdır (5
yıllık yaşam şansı > %90)
KARSİNOİD TÜMÖR
BT:– Appendikste duvar
kalınlaşması– İntralüminal debris
birikimi
Patoloji makroskopi:– Appendiks lümenini
tıkayan infiltratif tümör
Tedavi
1. Büyüklüğü < 2 cm ise
2. Appendiks adventisyası ve ötesinde tutulum yok ise
3. 10’luk büyütme alanında 2’den fazla mitoz yok ise
4. Cerrahi sınırlarda tümör yok ise appendektomi yeterlidir
5. Bunun dışındaki koşullarda sağ hemikolektomi
uygulanması gereklidir.
PRİMER APPENDİKS ADENOKARSİNOMALARI
Nonmüsinoz (Kolonik Tip) Adeno Kanser Görülme sıklığı %0.08
Adenom-karsinom geçişi
Lenfojen ve hematojen yolla yayılabilir
Klinik tanısı zordur.
Akut apandisit tanısıyla başvurabilirler
Müsinöz Kistadenom /
MUKOSEL
Appendiks mukoseli:
Neoplastik olmayan hiperplazi
Müsinoz kistadenom
Müsinöz kistadenokarsinom nedeni ile mukusun appendiks lümeninde birikmesi sonucu gelişir
Kadın/Erkek oranı: 4/1
Genellikle 50 yaş ve üstünde görülürler
Kistadenokarsinom olgularının %20- 46’sı başvuru anında perfore
Ayırıcı Tanı:
– Periappendiküler apse
– Enterik duplikasyon kisti
– Mezenter kisti
– Hidrosalpinks