1
การเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการระบาดระบาด
(Epidemiology (Epidemiology surveillance)surveillance)
สุ�มัทนา กลางคาร สุ�มัทนา กลางคาร
2
การเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการระบาดระบาด
การติ�ดติามั สุงเกติ และพิ�น�จพิ�จารณา อย�างสุมั��าเสุมัอและติ�อเน��อง เพิ��อให้"ทน
ติ�อการเปล$�ยนแปลง (Dynamic process) ของการเก�ด การกระจาย
ของโรค และป'ญห้าสุาธารณสุ�ขติ�าง ๆรวัมัองค+ประกอบท$�มั$ผลติ�อการ
เปล$�ยนแปลง (P, T, P)
3
วัติถุ�ประสุงค+การเฝ้�าระวังวัติถุ�ประสุงค+การเฝ้�าระวัง• ทราบลกษณะการเก�ด การกระจาย•ทราบแนวัโน"มัการเปล$�ยนแปลง•ค"นพิบควัามัผ�ดปกติ�ท$�เก�ดข/0นได"ทน•เป2นแนวัทางในการก�าห้นด
มัาติรการป�องกน และควับค�มั
4
ร3ปแบบการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการร3ปแบบการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการระบาดระบาด
Active surveillance
- - การเฝ้�าระวังการบาดเจ6บในงานก$ฬาการเฝ้�าระวังการบาดเจ6บในงานก$ฬา- - การเฝ้�าระวังป'ญห้าในการประชุ�มัการเฝ้�าระวังป'ญห้าในการประชุ�มั
นานาชุาติ�นานาชุาติ� Passive surveillance
- - การเฝ้�าระวังติามัระบบงานสุาธารณสุ�ขการเฝ้�าระวังติามัระบบงานสุาธารณสุ�ข
5
แห้ล�งข"อมั3ลการเฝ้�าระวังแห้ล�งข"อมั3ลการเฝ้�าระวัง• รายงานการป9วัย• รายงานการติาย• รายงานการชุนสุ3ติรโรค• รายงานการสุอบสุวัน• รายงานการระบาด• รายงานการสุ�ารวัจทางระบาดวั�ทยา• รายงานการศึ/กษารงโรคในสุติวั+ การกระ
จายของแมัลง• รายงานการใชุ"วัคซี$น ซี$ร�มั ยา•ข"อมั3ลเก$�ยวักบประชุากรและสุ��งแวัดล"อมั
6
ข0นติอนการเฝ้�าระวังข0นติอนการเฝ้�าระวัง
• การรวับรวัมัข"อมั3ล•การเร$ยบเร$ยงข"อมั3ลและน�า
เสุนอข"อมั3ล•การวั�เคราะห้+และแปลผล•การกระจายข�าวัสุาร
7
ข0นติอนการเฝ้�าระวังและงานอ��น ๆ ท$� ข0นติอนการเฝ้�าระวังและงานอ��น ๆ ท$�เก$�ยวัข"องเก$�ยวัข"องบนท/กข"อมั3ล
รวับรวัมัและเร$ยบเร$ยงข"อมั3ล
วั�เคราะห้+และแปลควัามัห้มัาย
ข�าวัสุารควัามัร3"
วัางแผนแก"ป'ญห้า
ด�าเน�นการ
ควับค�มัก�ากบ
ประเมั�นผล
ข�าวัจาก แห้ล�งอ��น
ๆมั$การระบาด
สุอบสุวันการระบาด
เผยแพิร�
Publicawaren
ess
Agenci es
concerned
8
เคร��องมั�อท$�ใชุ"ในการเฝ้�าระวัง
เคร��องมั�อรวับรวัมั- แบบรายงานผ3"ป9วัย : รง 506.
รง5061 เคร��องมั�อเร$ยบเร$ยง
- E.0, E.1, E.2, E.3, E.4, Daily Record
9
ลกษณะของระบบเฝ้�าระวังโรคลกษณะของระบบเฝ้�าระวังโรคท$�ด$ท$�ด$
•Timely• Valid & Sensitive•Simple•Representative•Magnitude
10
เคร�อข�ายการเฝ้�าระวังทางวั�ทยาการระบาด
ระดบประเทศึ ระดบจงห้วัด ระดบอ�าเภอ ระดบติ�าบล ระดบห้มั3�บ"าน
11
การวั�เคราะห้+และแปลผลการวั�เคราะห้+และแปลผลวัติถุ�ประสุงค+ แสุดงการกระจายของโรคติามั PPTแสุดงควัามัเห้มั�อนห้ร�อแติกติ�างของการ
เก�ดโรคแสุดงป'จจยท$�มั$อ�ทธ�พิลติ�อการถุ�ายทอดโรคเล�อกห้าป'จจยท$�เห้มัาะสุมัในการป�องกน
ควับค�มัโรค
12
ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล
การเปร$ยบเท$ยบ (Making Comparisons) ฐานข"อมั3ล
- Sources of Data- Case Detection- Diagnosis CriteriaSuspected Case
Confirmed Case
13
ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล
การเปร$ยบเท$ยบ (Making Comparisons)ค�าห้ร�อห้น�วัยท$�ใชุ"ในการเปร$ยบเท$ยบ
- จ�านวัน กรณ$เปร$ยบเท$ยบประชุากรกล��มัเด$ยวักน- อติรา อติราสุ�วัน สุดสุ�วัน- การวัดแนวัโน"มัเข"าสุ3�สุ�วันกลาง (Mean, Median, Mode)
14
ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล
การเปร$ยบเท$ยบ (Making Comparisons)เวัลา
- ชุ�วังเวัลา- เวัลาในอด$ติ
ค�ามัาติรฐาน- ข"อมั3ลในอด$ติ ค�าของพิ�0นท$�รวัมั เกณฑ์+ห้ร�อเป�าห้มัาย- การศึ/กษาวั�จย
15
ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล
การห้าควัามัแติกติ�าง (Identifying difference)
ควัามัแติกติ�างของประชุากรกล��มัให้ญ� (Gross Population) ควัามัแติกติ�างระห้วั�างกล��มัย�อยห้ร�อกล��มัท$�มั$
ค�ณลกษณะเฉพิาะ (Specific Population)
16
ข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ลข0นติอนการวั�เคราะห้+ข"อมั3ล
การประเมั�นควัามัมั$นยสุ�าคญ (Assessing the Significance of Differences) การประเมั�นจ�านวัน การประเมั�นอติรา การปรบอติรามัาติรฐาน(Adjusted Rate) การประเมั�นสุดสุ�วัน Z-test or t-test การประเมั�นค�าเฉล$�ย Standard Normal Curve
17
การแปลผลการแปลผล
กระบวันการทางสุถุ�ติ� ทบทวันข"อมั3ลท$�เก$�ยวัข"อง ควัามัครอบคล�มัของเน�0อห้า (PPT)
18
การวั�เคราะห้+การเก�ดโรคการวั�เคราะห้+การเก�ดโรค การเท$ยบค�ามัาติรฐาน
- มัธยฐาน 5 ป@- ค�าเฉล$�ย ห้ร�อ Mean + 2 S.D.
การเร$ยงล�าดบ- จ�านวัน- อติรา
การจดล�าดบควัามัสุ�าคญ
19
การวั�เคราะห้+การกระจายโรคการวั�เคราะห้+การกระจายโรค การกระจายติามัเวัลา
- Epidemic Curve- Epidemic Detection- Seasonal Variation, Cyclic
Fluctuation- Secular Trend
การกระจายติามัสุถุานท$�- แสุดงติ�าแห้น�ง ขนาดของป'ญห้า
20
การวั�เคราะห้+การกระจายโรคการวั�เคราะห้+การกระจายโรค การกระจายติามับ�คคล
- การเปร$ยบเท$ยบค�ณลกษณะย�อยในชุ�วังเวัลาเด$ยวักน
- การเปร$ยบเท$ยบติามัระยะเวัลาของ ค�ณลกษณะย�อย
อย�างเด$ยวั- การเปร$ยบเท$ยบการกระจายติามัสุถุานท$�
ของ ค�ณลกษณะย�อยอย�างเด$ยวั
21
การวั�เคราะห้+สุาเห้ติ�การเก�ดการวั�เคราะห้+สุาเห้ติ�การเก�ดโรคโรค
จากระบบรายงานเฉพิาะโรค ข"อมั3ลเพิ��มัจากการสุอบสุวันโรค การวั�จย การเฝ้�าระวังบอกควัามัมัากน"อยของป'จจย การวั�เคราะห้+ควัามัสุมัพินธ+
22
การก�าห้นดติ�าแห้น�งบนพิ�0นพิ�ภพิ
Global Positioning System : GPSGlobal Positioning System : GPSประกอบด"วัย สุ�วันอวักาศึ (Space Segment) :
ดาวัเท$ยมั 24 ดวังสุถุาน$ควับค�มั (Control Station Segment)
สุ�วันผ3"ใชุ" (Use Segment) : Civilian, Military
23
สุ�วันประกอบเคร��องรบสุญญาณดาวัเท$ยมั
Receiver ประกอบด"วัย ติวัเคร��อง (Body) สุ�วันให้"พิลงงาน (Power Supply)
สุ�วันเสุาอากาศึ (Antenna)
24
การท�างานของ GPS
ข0นท$� 1 การรบสุญญาณจากดาวัเท$ยมัเพิ��อให้"ได"ติ�าแห้น�ง
ข0นท$� 2 การวัดระยะจากดาวัเท$ยมั ข0นท$� 3 การได"เวัลาท$�ถุ3กติ"อง ข0นท$� 4 ติ"องร3"ติ�าแห้น�งของดาวัเท$ยมัก�อน ข0นท$� 5 การชุ"าของสุญญาณในการเด�นทาง
ผ�าน ชุ0นบรรยากาศึ
25
ระบบสุารสุนเทศึภ3มั�ศึาสุติร+ระบบสุารสุนเทศึภ3มั�ศึาสุติร+(Geographic (Geographic
Information System : Information System : GISGIS))ลกษณะของข"อมั3ล
ท$�ติ"องการ• Precision• Accuracy• Currency• Credibility
• Appropriatene ss to Need
• Accessibility• Timeliness• Comprehensibi
lity• Cost
26
GIS GIS ค�ออะไรค�ออะไร
GIS ค�อ ระบบเคร��องมั�อท$�มั$ประสุ�ทธ�ภาพิใน การเก6บรวับรวัมัข"อมั3ลเชุ�งพิ�0นท$� และเชุ��อมัโยง
และผสุมัผสุานข"อมั3ลท0งข"อมั3ลเชุ�งพิ�0นท$�และ ข"อมั3ลเชุ�งบรรยาย ท$�เก6บไวั"ในฐานข"อมั3ล
สุามัารถุดดแปลงแก"ไขและวั�เคราะห้+ และแสุดง ผลการวั�เคราะห้+ และการน�าเสุนอข"อมั3ล เพิ��อให้"
เห้6นมั�ติ� และควัามัสุมัพินธ+ด"านพิ�0นท$�ของข"อมั3ล
27
องค+ประกอบของ องค+ประกอบของ GISGIS
1.Har dwar es 2 . Softwares
- โปรแกรมัระบบ : WINDOWS, UNIX- โปรแกรมัสุารสุนเทศึภ3มั�ศึาสุติร+ : ARC/INFO,
PAMAP, INTERGRAPH
3 . Data 4 . People ware 5 . Method
28
ห้น"าท$�ห้ลกของห้น"าท$�ห้ลกของ GISGIS
• การจดเก6บรวับรวัมัข"อมั3ล (Data Capture)• การเก6บบนท/กและเร$ยกข"อมั3ล (Data Storage and
Retrieval)- Digitizer- Scanner
• การวั�เคราะห้+ข"อมั3ล (Data Analysis) Overlay
• การวั�เคราะห้+/ ประมัวัลข"อมั3ลเชุ�งพิ�0นท$� (Spatial Operation on Data) การแสุดงผลข"อมั3ล (Data Display)
29
ค�าถุามัท$�สุามัารถุติอบได"ด"วัยการค�าถุามัท$�สุามัารถุติอบได"ด"วัยการ ใชุ" ใชุ" GISGIS
ท�าเลท$�ติ0ง (Location) What is at ….. ? สุภาพิการณ+ห้ร�อเง��อนไข (Condition) Where is it …. ? แนวัโน"มัการเปล$�ยนแปลงอะไรบ"าง นบติ0งแติ� (Trends) What has changed since …. ? ร3ปแบบของสุถุานการณ+ (Pattern) Which data are related … ? … แบบจ�าลอง ห้ร�อเก�ดอะไรข/0น ถุ"า ? (Modeling - What if?) What if … ?
30
GISGIS
ComputerCartograp
hy
GISRemot e Se
nsing
Databa se
ManagementCom
puter Aid
Design