Download pdf - 62-KKF-Newsletter-April-2009

កមពជេ កម េលខ ៦២ ឆន ទ ០៦ ែខេម គ.ស. ២០០៩ - ព.ស. ២៥៥៣

ទ ន កករ ៖ P.O. Box 0193, Pennsauken, NJ 08110-0193, USA, Tel: (856) 655-3838, email: [email protected], http://www.khmerkrom.net

-សហពនធែខមរកមពជេរកមអពវនវេធបតកមម.........................០១

-រសកេយងសទធេយង................................................................០២

-បកខជនយនចះជបរពះសងឃ នងពលរដែខមរេរកម...................០៤

-នស តែខមរេរកមមន កគតទទលកតនមសស ពែក..................០៥

-វសយេ ងចរកកតែដរេនកមពជរបឈមមខនងវបត.............០៧

- េមរកអពវនវរកមហនធ ៗ ចននប....................................១០

-សហគមនអនរជតេធសននសទសពសទធមនស ......................១១

-ភពខសគន រ ងចេរ ងប ក នងវ ងកយន...........................១២

-យនេរ បចសននបតស បសមគមរពះសងឃ..........................១៣

-រពះេតជគណ ទម ខន ែសងរកសទធរជកេកន...................១៤

- ជញ ធរយនេកះេ រពះសងឃ នងកមម ភបលែខមរ................១៦

-ក ពយ “សេ កកនែខមរ, កនែខមរ”……………………………….២០

-េជគ សនែខមរេរកមេនកមពជ.............................................២១

-កមពជេរកម េរកម នគមប ង...................................២២

ម កេរង

េ យៈ េច មនេខម របជពលរដែខមរកមពជេរកម ែដលកពងរសេនេលែដនដកេណតរបសខន ែតងតញែតរថ ពកេគទទលរងករជះជនរេ ភសទធេសរភព េសរជេន រពះពទធ សន សទធបចេញចញមត សទធ ស េហយែថមទងទទលករេរសេអងពជនជតយន ជពេសសគេមដកនៃនរបបរកង ណយេទ តផង ។ ពលរដែខមរេរកម រសេនកនងរសក យទង េខតមតរជក បនឲយដងថ េសរភពបេញចញមតេនកនងរបេទស េយ ក មបចចបបននេនះ គធកចះដលបត េ យ រែតរបបកមមយនសេយ ក ម បក េទលមយេនះប ងក ប នង ងខទបជបនបនទ ប លប រពតមន នងសទធបេញចញមតរបសរបជពលរដ ។ របជពលរដកនងរសកខងេលបនបែនថមថ លេពលែដលពកេគរបមលផគន េធករត ទមទរអមយ េ យសនវធ នងឲយមនករេគរពសទធរបជពលរដ រពះសងឃ នងេសរជេនរពះពទធ សនេនេលែដនដកមពជេរកម គែតងែតទទលរងករគ មកែហង ប ងក បយង វៃរពៃផ រហតឈនេទដលករចបរពះសងឃ នងរបជពលរដ កពនធនគរែថមេទ តផង ។ េ យេមលេឃញសកមមភព ដែសនអយតធមែបបេនះ សហពនធែខមរកមពជេរកម ែដលជអងគករមយត ងឲយជនជត

េដមែខមរកមពជេរកម ែដលកពងរសេនទងគម នសេឡងេលែដនដកេណតរបសផងខន បនេធយទធនករជបនបនទ បេដមបែសងរកករគរទពសហគមនអនរជត កនងេគលបណងជរញឲយរ ភ-បលកមមយនសេយ ក មេគរពសទធមនស ែខមរកមពជេរកម ។ សកមមភពតសេ យសនវធ របសសហពនធែខមរកមពជេរកមនេពលកនងមក ទទលបនករគរទយងេពញទហងពស កបងបនែខមរ ែខមរេរកមទងកនង នងេរករសក ជពេសសគទទលបនករគរទ នង យតៃលខពសអព (តេទទពរទ ០៣)

សកមមភពបតកមមរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម េពលកនងមក

េលខ ៦២ ែខេម ឆន ២០០៩ ទពរទ 2 រពតបរតសហពនធែខមរកមពជេរកម

ស មថយបងគរពះេថ នេតថរៈរគបរពះអងគ ជទសកក

រៈដខពងខពស នងសមជ បបងបនជនរមឈម ជ

ទេសន !

នឱកសបណយចលឆន ថម ឆន ឆវ ឯកសក ព.ស២៥៥៣

ៃនៃថងបណយចលឆន ថម របៃពណជតេនះ េយងខញសមរបេគន នង

ជ បជននវរពតករណរបវត ស រមទងដេណ រជវតរបច

ៃថងរបសបងបនជនរមឈមែខមរកមពជេរកមេយង ែដលកពង

រសេនេលែដនដកេណ តរបសខន េហយបនទទលរងករ

េធទកខបកេមនញពស ក នគមនយមថមយន ែដល

នគមមយេនះ បនេរបយទធ សរចសបេ យ

រេ ភសទធជនជតេដមែខមរេរកមេយង ។

រពតករណរបវត សែខមរកមពជេរកម បនមកដល

េហយ នៃថងទ ៨ ែខឧសភ ឆន ២០០៩ ខងមខេនះ គជរពត-

ករណែដលកនេចែខមរេរកមរគប ៗ រប រតវែត នេរកកឈរ

េឡង េដមបសទធេសរភពរបសផងខន ។ រពតករណរបវត-

សមយេទ តេនះ គខបគរបទ ៦០ ៃនៃថងបតបងទកដ

កមពជេរកម េពលគៃថងទ ៤ ែខមថន ឆន ១៩៤៩ ែដលជៃថង

នគមប ងរបគលែដនដកមពជេរកមេយង េទឲយយន

បវ យ េ យគម នករេអ នខម ស ។ ដេចនះ សហពនធែខមរកមពជ

េរកម នងេរ បចេធពធរលកខបរបវត សេនះ ឲយបនឱ -

រកអធកអធម ែដលនងរបរពធេឡងេនៃថងទ ១២ នងទ ១៣ ែខ

មថន ខងមខ េនទរកងបរស របេទសប ង ។

រពះេថ នេថរៈរគបរពះអងគជទេគរព នងបងបនជន

រមឈមទង យជទេសន !

កនងមក រ ភបលទមឡឥត សនកមមយនស

រកង ណយ បនេធរបយករណបភនទងបពនជនរកម

របក សទធមនស ៃនអងគករសហរបជជតសពបញសទធ

មនស េនកមពជេរកម នងទទងរបេទសយនទងមល ។

េហយរ ភបលឥត សនមយេនះ បនបនបនភែភនកសហ

គមនអនរជត នងបនពយយមេរបរបសរគបមេធយបយ

លបចកលែដលជដនជ ខនបនបន លទកឲយ ។ ទបផតយន

នងទលរចក ទលរបជញ នងគម នរចកេចញេទេ យ រ៖

ទ១-បន នងបៃភទងរសងនវរបវត សែខមរែកេទ

ជយន ។

ទ២-បពនេលកតក នងអនសញញ សទធមនស ែដល

ខនបនចះហតថេលខ រចេហយមនដចខងេរកម ៖

-កតកសញញ អនរជតសពសទធេសដកចច សងគមកចច

នងវបបធម បនចះហតថេលខនៃថងទ ២៤ ែខធន ឆន ១៩៨២ ។

-អនសញញ អនរជតសពសទធរបជពលរដ នងសទធ

នេយបយ បនចះហតថេលខេនៃថងទ ២៤ ែខធន ឆន ១៩៨២ ។

-អនសញញ អនរជតសពករបបត លទរមង ៃនករ

េរ សេអងពជ សន ចះហតថេលខ េនៃថងទ ១៨ ែខមក ឆន

២០០២ ។

-អនសញញ សពករលបបបត លទរមង ៃនករេរ ស

េអង សេភទ ចះហតថេលខ េនៃថងទ ០៤ កកក ឆន ១៩៨២ នង

អនសញញ បែនថម ៃថងទ ១៩ ែខកមភៈ ឆន ១៩៨២ ។

-អនសញញ របឆងទរណកមម នងកររបរពតមកេល

ខន ឬទណកមមេទ ត ែដលេឃរេឃអមនស ធម បនអនមត

ឆន ១៩៨៤ នងអនសញញ បែនថម ឆន ២០០០ ។

-អនសញញ សពសទធកមរ នងពធ រ មចតេរជស

េរ ស ចះហតថេលខ េនៃថងទ ០២ ែខកញញ ឆន ១៩៩០ ។

រ ភបលយនបនបងញេនអណតរបសខនថ

បនេគរពសទធមនស នងបនបេពញែផនករបបតភពរករក

របសអងគករសហរបជជតយងឆបបផតផង ។ រ ភ-ប

លយន បនបពនេសចករបកសរបសអងគករសហរបជជត

សពសទធជនជតេដមនងជអនកចះហតថេលខនៃថងទ ១៣ ែខ

កញញ ឆន ២០០៧ រមជមយនងរបេទស ១៤៤ េផ ងេទ ត ។

រពះេតជគណ នងជនរមឈមជទ (តេទទពរទ២៤)

នពនធនយក៖ ≤Vù Vd¤é ផ ពផ យ៖ påd k`dö, påd V¢dŸ ឯក រ PDF មនេនកនងេគហទពរ៖ www.khmerkrom.net អែមលទនកទនង៖ [email protected]


(តមកពទពរទ ០១) ស ករកមម នសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត ប អនកករទត នងត ង សសហគមនអរ ប ។ សកមមភពដរសរេវករបសសហពនធែខមរកមពជេរកម រតវបនបងបនែខមរេរកមកនងរសកអះ ងថ បនជយកតបនថយនវគនបទកខេទសខះ ៗ ែដលរបបរកង ណយបន នងកពងេធេទេលពកេគ ។ េពលគសហពនធែខមរកមពជេរកម ែតងរតវបនអងគករសហរបជជតេកះអេញជ ញឲយចលរមរបជ កនងេវទករ អចៃ នយអងគករសហរបជជតសពបញសទធជនជតេដម ជេរ ង លឆន ។ េរកពេនះ សហពនធែខមរកមពជេរកមករតវបនរកមរបក សទធមនស េនទរកងហ ែណវ ផលឱកសឲយេទេធេសចកយករណលអតព ថ នភពសទធមនស ែខមរកមពជេរកម ែដលកពងរសេនេរកមរបបរគបរគងរបសរកង ណយផងែដរ ។ េ យែឡកឆន េនះ បនទ បពមនដណងថរកមរបក សទធមនសអងគករសហរបជជត បនេកះេ របេទសេយ ក មេទេឆយបភអពេរ ងរេ ភរបជពលរដខន េនចេពះមខរកមរបកសទធមនស អងគករសហរបជជត ៃនទរកងហ ែណវ របេទស សស េនៃថងទ ៨ ឧសភ ឆន ២០០៩ ខងមខេនះ សហពនធែខមរ កមពជេរកម ែដលមនទ ន កករធេនសហរដ េមរកបនេធលខតអពវនវជចហរមយដលជនរមជតទងកនង នងេរករបេទស េដមបចលរមេធម បតកមម ែដលសហពនធែខមរកមពជេរកមអះ ងម បតកមមរបវត ស ។ េយង មលខតអពវនវ របសសហពនធែខមរកមពជេរកម អពករេធបតកមមរបវត សេនៃថងទ ៥ ឧសភ េដមបករពរសទធជនជតេដមែខមរេរកម េនខងមខរកមរបក សទធមនស អងគករសហរបជជត បនសរេសរថ របវត សែខមរ នងយនបនបនភព នតងពទសវត មយេទទសវត មយ រហតដលរបវត សពភពេ ក បនបេភចេចលជនជតេដមទង យជង ៣៧០ ននក េ យ រស ងគ មរតជក ឬ ស ងគ មរបលយពជ សន មែបបស ងគ ម នគមថម ។ ករណេនះ េមដកនយនបនេគចផតពគនបពភពេ ក នងេនែតបនកររេ ភបពន ជះជនេលជនរមឈមែខមរ ែដលកពងរស នមនជវតេនេលែដនដកេណត របសផងខន េពលគទកដកមពជេរកម ឬអតតែដនដក ងសន ។ បតកមម គជវធមយេដមបបងញ នងបេញចញសេឡងេធគនបេទេលរ ភបលកមមយនសរកង ណយ ែដលបនរេ ភសទធជនជតេដមែខមរេរកម េបេទះបរបេទសេយ ក ម ឬរដកមមយនសសេគេនះ បនចះហតថេលខេលកតកសញញ សពសទធមនស នងសទធជនជតេដមកេ យចះ ។

ម បតកមមជរបវត ស នៃថងទ ៨ ែខឧសភ ឆន ២០០៩ េនខងមខករយលយរកមរបក សទធមនស នទរកងហ ែណវ របេទសសស គជេវទករមយេដមបបងញឲយពភពេ កេឃញថ ជនជតេដមែខមរកមពជេរកម រតវបនេគបេភចេចលេ យ រស ងគ ម ៃរ ែដលបងកេឡងេ យេមដកនយនកនងបណងែតមយគត គយកទកដកមពជេរកមែតបេ ះ ។ ែខមរេរកម រតវែតេរកកេដមបករពរសទធរបសខន េពលគទេងរេ ភសទធមនស ៃនេសចករបកសជសកលសពសទធមនស នងេសចករបកសជសកលសពសទធជនជតេដម រតវបនរ ភបលកមមយនសេយ ក ម រេ ភទងកេ លបនរជង ដចជសទធជេន សន សទធ ស សទធបេញចញមត ជពេសសគសទធសេរមច សនខនេ យខនឯង ។ សហពនធែខមរកមពជេរកម បនសេរចរបកសជ ធរ-ណៈថ នងបនបភនវ លអេពរេ ភសទធមនស នងេថក លេទសចេពះ ថ នភពបចចបបនន ែដលរ ភបលមយេនះបនរបរពតេ យអយតធម អមនស ធម ខសនងេសចសរបកសសទធជនជតេដម នងរដធមមនញញរកង ណយ សពសទធៃនជនជតនមយ ៗ ។ កនងលខតអពវនវេធម បតកមម សហពនធែខមរ កមពជេរកមបនេលកេឡងថ ម បតកមមអហង ជរបវត-

ស នងជេលកទ ១ ែដលរកមរបក សទធមនស របសអងគករសហរបជជត េធករេកះេ រ ភបលកមមយនសយនេទបភចេពះមខអនរជត េនកររេ ភសទធមច សរសក ។ សមជ បជនថ េសចកអពវនវរបសសហពនធែខមរ កមពជេរកម គរតវបនប អងគករ-សមគម របជពលរដ នងរពះសងឃែខមរកមពជេរកមទងេនេលដកមពជ នងកមពជេរកម គរទយងេពញទហង ។ េហយេគសងឃមថ នៃថងទ ៨ ឧសភ ខងមខេនះ អងគករ-សមគម របជពលរដ នងរពះសងឃែខមរេរកម នងេរកកេឡងេធបតកមមេនរគបទសទ ។ ទងេនះ សឲយេឃញថ ជនជតេដមែខមរកមពជេរកម មនេពញចតេពញេថមរសេនេរកមរបបផចករមយ ែដលផលជនពនេសរភពលម ៗ ែបបេនះេឡយ ៕


របភពពតមនពេខតពល វ អតតទកដកមពជេរកម បនឲយដងថ កលពថម ៗ េនះ រ ភបលកមមយនសេយ ក មបនបញជ នបកខជនរបសខនមយរកមចះេទជបរពះសងឃ នងជនរមជតែខមរេរកមេនេខតពល វ ឬយនេ បក វ េ យបនពនពកយផសរសខ នងអពវនវឲយមនករេលកកមពស ម រតជនរមជតែខមរេរកម បនទ បពពកេគេមលេឃញែខមរេរកមេនេខតមតរជក នងេខតឃង បះេបរជញកញប ។ របភពចបសករបនអះ ងថ បកខជនែដលរតវបនរភបលយនទមឡឥត សន បញជ នេទជបរកមរពះសងឃ នងបងបនជនជតេដមែខមរកមពជេរកមជង ១ ពនអងគ នងរប េនកនងទរមរសកនន នងទរមេខតពល វ គេរកមករដកនរបសបគគលកបលយនខនែខមរ សង សង សង ។ បគគលរបេនះ រតវបនរ ភបលយនអះ ងថ ជសមជកមជឈមបក អនរបធនរបចករអចៃ នយ ៃនគណៈចងលករតបននរតសេគេនះ ។ កនងឱកស ជបេធករសេណះស លជមយរកមរពះសងឃ នងជនរមជតែខមរេរកម បគគលេឈម ះ សង សង សង រតវបនប ញ រពតមន នងរកមរពះសងឃកនងេខតខងេលរសងសដថ បគគលរបេនះបនផ ពផ យពតមនមយចននសអពរបស ែដលរ ភបលកមមយនសយន េ ថករអភវឌ នរបេទសជតសេគេនះ ។ េលសពេនះ សង សង សង កបនេលកេឡងអពលទធផល ៃនករអនវតនេគលនេយបយជនជតរបសបក កមមយនសយន ែដលបននងកពងអនវតនយទធ សរចសបេ យបផចបផញធនធនធមមជត េនរតងតបនដ សណរទេនេមគងគ េហយែថមទងបនញះញងរកមរពះសងឃ នងជនរមជតែខមរេរកម េនេខតខងេលឲយរបងរបយតន េហយចតទកែខមរេនេរករបេទសជរកមជនរបតករយ ។ គនតដែសន រកក រករបសរ ភបលយន ែដលបនបញជ នរកមបកខជនរបសផងខនឲយេទញះញងរពះសងឃ នងបងបនជនរមឈមែខមរេរកម រតវទទលរងកររះគនជទសពរកមរពះសងឃ ។ រពះសងឃែខមរេរកមមយអងគ ែដលគងេនែរពកេរជ ទរមេខតពល វ មនសងឃដកឲយដងថ េយង មពតមនែដលបគគលេឈម ះ សង សង សង ផលជន គគណៈរបតភរបសេគបនជបសេណះស លជមយរពះសងឃ នងរបជពលរដរបមណជង ១ ពនអងគ នងរប ។ េហយេឈម ះ សង សង សង ផទ លកបនេលកពេរ ងដែដល ៗ ែដលទកទននងរពះសងឃ បងបនែខមរេនេរករសក ។ េ យេឈម ះ សង សង សង ជរញឲយមន ម រត

របងរបយតន េហយចតទករកមរពះសងឃ នងបងបនែខមរេរកមេនឯនយរបេទសថ ជពក នភពអមត កពងេរបឧបយកលបែបកបបក មគគរ ងជនជតយន-ចន នងែខមរេរកម ។ រពះសងឃខងេល ែដលសមនបេញចញរពះនមបនបនថ េរកពករជបសេណះស ល នងសរសខទកខបគគលេឈម ះ សង សង សង ែថមទងបនអពវនវដលជនរមជតែខមរេរកមរគបជនរសទបឲយេលកកមពស ម រតរបងរបយតន េហយបនេថក លេទសអនកេនេរករបេទស ថជជនទចចរតកពងេឆ តរបេយជនពជនជត នង សន បផចបផញែផនករមមគគជនជត ែដលករអពវនវែបបេនះ កដចជរ ភបល

ទមឡឥត សនយនកពងមនកររពយបរមភពេរ ងអមយ ។ េឆយតបេទនងករអះ ង ពេគលករណអភវឌ នេនរតង

តបនែដនដសណរទេនេមគងគរបសបក កមមយនសយន របជពលរដនគន រះគនដចផគរ ន ។ េ ក វ ស.ម. យរបមណជត ៤០ ឆន បយ ែដលរសេនទរមេខតពល វ ឬេមយនបក វឲយដងថេគលករណអភវឌ នរតងតបនសហ-

គមនែខមរដចជគម នអផសបរេ ះ ។ បែនេគសេងកតេឃញជនជតយនមក ងទលេនកនែតេរចនេឡងពមយៃថងេទមយៃថង។ មតមយចននរះគនថ រ ភបលយនកពងែតមនេគលករណអភវឌ នេ យករគសរ យភន កបបផញ សមបតធមមជត ៃរពរបក នងជកលបទេនបងបរេហយ ។ មតរបជពលរដបនបែនថមេទ តថ េគលករណអភវឌ នែបបេនះនងេធឲយែខមរេរកមមនជវភពកនែតរកេឡង ៗ ។ េហយរកមរបជពលរដែដលមនបងបន ច រេ ហតេនរបេទសេរកបនសែមងករេ ក យយងខង ចេពះ កបបករយេរស េអង នងញះញងឲយរកមរពះសងឃ នងបងបនែខមរេរកមកនងេខតខងេលែបងែចក សបេខពមជនរមជតេនេរករបេទសែបបេនះ ៕

បកខជនយនមយដប ជបរពះសងឃវតែរពកេរជ េខតពល វ


“រពតបតសហពនធែខមរកមពជេរកម” ធបបនចះផ យជនរបយមតអនក នរមមកេហយ ថជនជតេដមែខមរកមពជេរកម ែដលកពងរសេនេរកមរបបរគបរគងរបសរ ភបលរកងណយ មនបញញ ម រត នងភពៃវឆតហសកររបមណ ។

បែនជអកសល ពកេគមនរតវបនរ ភបលយន ឬរកសងអបរ នងបណះប លយនយកចតទក ក ឬេលកតេមកង េហយបញជ នពកេគេទបនករសក េនប របេទសេ កខងលច ដចនស តជនជតយន ែដលមនឱកស នងកពងបនករសកេសកកសកះ មប របេទសននេនះេឡយ ។ ថម ៗ េនះ េយងខញទទលបនដណងមយពទកដេខតឃង ឬយនេ សករ ង អតតែដនដកមពជេរកម ថមននស តជនជតេដមែខមរេរកមែតមន កគតកនងមយ ែដលទទលបនកតនមជនស តពែក េហយែថមទងរតវបនេរជសេរសឲយទទល របករណេទ តផង ។ វ អក ល គជេឈម ះនស តជនជតេដមែខមរកមពជេរកមមយរប ែដលមនកេណត នងធដងកកនងរគ ររករកមយ េនភម ៥ ឃ េផ ង រសកឡងម េខតឃង អតតេខតហវយង ទកដកមពជេរកម ។ វ អក ល ជនស តមយរបឧស ហពយយម ។ នស តរបេនះេទេរ នផង នងេដរសឈនលជមយឪពកមយផង ។ ថតបតែតមនករហតេន យខះខតរគបជពក បែននស តជនជតេដម ែដលមនឈមជរពជែខមរអនករបជញរបេនះ កនងអឡងេពល ១២ ឆន េរ នេន ចេណះដងទេទ អក ល ែតងមនេឈម ះជនស តេរ នពែកជនចច ។ េហយកជនស តមយរបគត ែដលសេរមចបនកតនមជនស តពែករបច

នងទទលបន របករណ វ យញ នឆន សក ២០០៨-២០០៩ ផងែដរ ។ េដមបសេរចបននវលទធផលសក ដេចនះ យវនស តអក ល បនខតខជនះ លករលបកជេរចនេដមបេរ នសរត ។ រគ ររករកគម នដែរសចករ បង ៗ ទងពរនកេរ នបនចបរតមែតថន កទ ៥ ករតវឈបេទវញ េដមបេទសឈនលជយផគតផគងជវភពរគ រ ។ អក ល គជកនរបសេព ងពកមរភពករេរ នសរតរបសអក ល ែតងទទលបនកតនមជនស តពែក ដេចនះេហយ កបនមយឪពកខតខបងកលកខណៈងយរសលឲយេទេរ ន ។ េរកយេពលបង ៗ េរ បចរគ រ េហយេចញេទរសេនេ យែឡក ករេរ នសរតរបសអក ល រតវពងពកទងរសងេទេលកមងសឈនលរបសឪពកមយ ។ ជវភព

រគ រមនករខះមខខះេរកយ ចែណកឪពកមយអក ល ែតងេដរសឈនលជរបច ងពរពលមទលរពលប ។ េ យករណត សរដលឪពកមយហតេន យ េរកពករសក អក ល កបនេឆ តឱកសេទចបខយងចបកម បងស ញ

ចបរត បងគ ។ល។ េដមបលករករបកបងកៃរមេរ នសរត ។ នឱកសវស មកល កនងេពលមតរមថន កេទេរ នបែនថមេរកេមង គជេវ ែដលនស តេឈម ះ វ អក លជមយនងឪពកមយ កពងរវលេដរសឈនលេគរគបទសទ ។ កល ជតដលៃថងេបកបេវសនកល េទបនស តរបេនះវលមកផទះវញេដមបចលេរ នជបនេទ ត ។ យវនស ត វ អក ល សពៃថងកពងេរ នថន កទ ១២ ៃនវទយលយអេន សក នេខតហវយង ។ អក ល បនេរ ប បឲយដងថ “ឆន សក ថន កទ ៨ េ យេឃញបនមនករេន យហតខង េទេរ នផងេដរសឈនលរករបកផង ខចបនេរ នមនទនេគ ឪពកមយកឲយបនឈបេរ ន ។ កនងេពលេនះ រមមណរបសបនយលេឃញថ មនែតករេរ នសរតេទ េទប

អនគតមនករងរលនង េហយរចចកពជវភពេដរសឈនល

វ អក ល ែដលទទលបនកតនមនស តពែកផចមខ


េគបន ។ គតេឃញដេចនះ ខញកេបជញ ចតេរ នសរតឲយបនពែក េដមបបនចលេរ នេន វទយលយអេន សក នេខត”។ នស តអក ល បនេរ ប បបនេទ តថ ចលេរ ន េនះ នស តរគបរបែតងទទលបនរបក របករណរបចែខសរមបបងៃថ ។ មយងេទ តេបេរ នបនពែក េនទងទទលបន របករណេទ តផង ។ គរបញជ កជនថ េទះបជវភពរគ រ វ អក ល មនករលបកយង កនស តជនជតេដមែខមរេរកមរបេនះេនែតពយយមខតខសក េរ នសរតជនចច ។ បនទ បពរបឡងបញច បថន កទ ៩ នស តជនជតេដមែខមរេរកមរបេនះ រតវបនេរជស ងចលេរ នកនងវទយលយអេន សក នេខតហវយង ។ វ អក ល គជនស តឧស ហេរ នសរត ដេចនះេហយ អក ល មនឱកស នេស វេភ នង កសរេ ករគអនករគេដមប

េលកកពសចេណះវជជ ។ នស តជនជតេដមដេឆនមរបេនះ បនជ បឲយដងពរេប បេរ នសរតរបសខនដេចនះថ “មនេពលចលេរ នបនែតងេមលេមេរ នមន កនងេពលេរ នបនយកចតទក កបេ ករគអនករគពនយល ដេចនះេហយេទបបន ចយលបននវ

េមេរ នយងឆបរហស”។ នស តជនជតេដមខងេលបនបែនថមេទ តថ េរកពករេរ នសរតេន បនរតវេរ បចេពលេវ េដមបេរ នេ យខនឯង រតវេចះរ វរជវេរ ន រេឡងវញ េធល ត នងសរមតភក ។ របសនេបេពលរេស លគម នវញញេទ គបនេទប លយេដមប នេស វេភបែនថម េហយកែនង

មនយល បនសរេ ករគអនករគភម ។ េ យេសចកពយយមែបបេនះ កនងមកអក លែតងទទលបននេទសល នងជនស តពែករបច ។ នឆន សក ២០០៨-២០០៩ េនះ ទទង វទយលយអេន សកនេខតហវយង មនែតនស ត វ អក ល ែដលជជនជត

េដមែខមរេរកមែតមន កគត ទទលបនកតនមជនស តពែក នងទទលបន របករណ ។ យវនស ត យញ កកងង ែដលជមតរមថន ក នងេន

រសកជមយ វ អក ល បននយយថ “េរកពេរ នពែក អក ល េនទងខនះែខនងជយមតភកែដលេរ នេខ យេទ តផង” ។ យវនស ត យញ កកងង េរ នថន កទ ១២១ បនឲយដងថ “បនទងពរនកេនរសកជមយគន េរ នថន កជមយគន េហយេនអេន សក នជមយគន ។ ឆន េរ នថន កទ ១០ ជេលកដបងឃតឆង យពផទះ បនវកនងករេលងេរចនជងករេរ នសរត េហតេនះបនធកខនេខ យ បែនេ យ របនមតអក លជយសេត ន េលកទកចត បនេបះបងេចលករសបបយឥត

របេយជន េហយខតខេរ នសរតរហតដលជបថន កទ ១២ ។ មនរតមែតេរ នសរតពែកបេ ះេទ អក លេនទងជរបធនថន កជគរ នងខនះែខនងចលរម លសកមមភពរបសសមពនធយវជនេទ តផង” ។ េ ក រគ វ ញងសល នយករង វទយលយជនជតអេន សក នេខតហវយង បន យតៃមថ ថ នភពរគ របន វ អក ល មនករលបកលបនែមន បែនយវ-នស តរបេនះ ែតងខតខឆងកតករលបកេរ នសរតបនពែក ជនចច ។ ឆន េនះជមយនងលទធផលសក របសបន បនេធករពនតយរចផលជននវ របករណ វ យញ ។ េ យទទលបនរងន របករណ វ យញ នងករេលកទកចតពេ ករគអនករគ នងមតភក េយងសងឃមថ េនះគជកមងចតមយញងឲយបនកនែតមនកជេន ឆងកតបននវ លករលបក េដមបសេរមចនវបណងរបថន របសខន ។ គររលកជនែដរថ េន មប ល ជនជតអេន សក នននេលទកដកមពជេរកម េរកពមនជនជតេដមែខមរេរកម េគសេងកតេឃញនវមនជនជតយនជេរចនបនបនឯក រ នងលខត ន មេផ ងជជនជតែខមរ េហយកពងសក យឡគន ។ បែនេរ ងែដលចែឡកេនះ គយវនស ត វ អក ល ែដលជជនជតេដមែខមរកមពជេរកមែតមយរបគត ែដលទទលបនកតនមជនស តពែក កនងចេ មនស តជន

ជតយន នងែខមរេរកមដៃទេទ ត បរយ បពននក ៕ päk ¢ ‹


កលពែខវចឆក ឆន ២០០៨ នេយជកវសយេ ងចរកកតេដរេនរបេទសកមពជ បនេធកររបកស សនន អពករបតបងអតថជនបរេទសសខន ៗ ករធកចះតរមវករទផ រ ករធកចះករបញជ ទញ ។ កររពយបរមភរបសេ ងចរកទងេនះពតជបនេកតមនេឡងរបកដែមនេនឆន ២០០៩ េពលគសសររគះៃនកេណនេសដកចចកមពជមយេនះ បនទទលរងផលបះពលេ យផទ លពវបតហរញញវតថអនរជតខងជងវសយសខន ៗ ៣ េផ ងេទ ត ែដលរមមនវសយេទសចរណ កសកមម នងសណង។ េនអឡងរយៈេពល ២ ែខដបងេនះ ករនេចញវសយកតេដរបនធកចះជខង េហយេ ងចរកជេរចនបនបទទរ េ យខះករបញជ ទញ ។ ក ទងេនះបនប លេ យកមមកររបមណជង ៥ មននករតវបតបងករងរ ។ ជមយនង ថ នភពែបបេនះ េ ក ន ស ង របធនសមគមនេយជកកតេដរកមពជ បនេធករអពវនវសេ យកមមករេជ ស ង លករេធបតកមមត េផ ង ៗ េដមបបេញច សកេធេ យវបតកនែតធងនធងរជងេនះេទ ត។ ករនេចញេនបន បឈមមខនងករធកចះ បនទ បពរតវបនេរជស ង ជរបធនសមគមនេយជកកតេដរកមពជ (GMAC) មងេទ ត កលពពកកលែខមន េ ក ន ស ង មនរប សនថ េ កបនឆងកតកលៈេទសៈមយ ចេ មកលៈេទសៈដលបកបផត ចបងព ណតដបងរបសេ កកលពឆន ១៩៩៦ ។ របធន

សមគមរបេនះបនសែដងករេ ក យថ «សពៃថងេនះ ខញពតជកពងសថតេនកនង ថ នភពដសមគ ម ញមយ េរពះខញមនដងថរតវេធយងដចេមចេនះេទ ។ កមមកររបសេយងែលងមនករងរេធ ។ កសងឃមេលករវនេយគទនបរេទសេនរបេទសកមពជ កនែតថយចះពមយៃថងេទមយៃថង ។ មយងវញេទ ត េ យ រេសដកចចពភពេ កបនធកចះយងគហក អនកវនេយគនងមនមកប កទនរកសភម ៗេនះេទ...»។ េ ក ន ស ង បនេឆ តឱកសេនះ េដមបអពវនវសេ យកមមកររក ភពេសង ម ង ត េរពះេ កគតថ កដកមម របតកមមអតស បធន បទងេនះ ចនងេធេ យមនផលបះពល រកក ។ េ កបនពនយលថ «ខញសេ យកមមករទងអសកេធបតកមមទមទរខសចបប េនអឡងេពលយបយនេនះ េបមនដេចន ះេទ ពកេគនងបតបងរគបយង ជមយនងករបទទរេ ងចរក»។ េ កបនរះគនចននសហជពដេរចនសនធកសនធ ប ែដលមនរបមណជង

មយពនសហជព ខណៈេពលមនេ ងចរករបែហលរតមែត ៣០០ ែដលកពងមនសកមមភពនេពលបចចបបនន ។ េប មរប សនរបសេ ករបធនសមគម GMAC ករនេចញៃនវសយកតេដរេនែខមក មនករធកចះ៣០% េធ បេទនងែខមក ឆន ២០០៧ ។ េ កសែដងកររពយបរមភថ ករធកចះទងេនះមន ចបេញច សបនេនះេទ ។ ករធកចះ ចនងេកនេឡងដល ៤០% េនរតមសេរកយ េធ បេទនងករនេចញកលពឆន កនងេទ ។ េ ក ន ស ង បន យតៃមថ ខណៈេពលេ ងចរកជង ១០០ បនបទទរ ចប ងពឆន ២០០៨ េហយេ ងចរកព១០ េទ ២០% ែដលកពងមនសកមមភពបចចបបនន រតវរបឈមនងេជគ សនដចគន េនះ ចបពេពលេនះរហតេនបែខខងមខេទ ត។ ករបញជ ទញមនសវមនេ ចន សរមបរតមសទ១ ៃនឆន ២០០៩ ករមនករបញជ ទញពបរេទស ស េបេយង មតេលខែដលរតវបនផ ពផ យេ យសមគមនេយជក ។ ករបញជ ទញមនរតមែត៦០% េបេធ បេទនងរតមសទ១ ៃនឆន ២០០៨ ។ េ ក ន ស ង បនសងកតធងនថ តេលខេនះ ចនងេនេថរ េនរតមសេរកយ លះរ ែតពមន ថ នភពលបកថម ដចជកដកមម នងបតកមមេកតេឡង»។ េ កបនេលកេឡងអពភពចបច ៃនករេគរពេពលេវ ៃនករបញជ នទនញ េបមនដេចន ះេទ អតថជនមកពសហរដេមរក នងសហភពអរប ច នងបែងរទសេ េ យមនរញ

ចត េទរករបេទសែដលរបកតរបែជងផទ លជមយនងកមពជវញេហយ ។ យង មញ េ ក ចម របសទធ រដម នរកសងពណជជកមម កបនេធករកតសមគ លកនែតរពយបរមភផងែដរ

អនកលកសេល កបពកេនមខេ ងចរកកតេដរ នទរកងភនេពញ


ថេនែខមក នង កមភៈ ទករបកៃនករនេចញវសយ យនភណមនករែរបរបលចេនះព ៦០ េទ ៧០ នដ រ កនងមយែខ េធ បនង២០០ នដ រសរមបករនេចញរបចែខ កលពឆន េទ ។ បែន ឆន ២០០៨ កមនែមនជឆន ដលរបេសរែដរ េរពះថករនេចញវសយេនះ គមនកេណនរតមែត ០,៧% បេ ះ េធ បេទនងឆន ២០០៧ ។ េបេយង មរបយករណរបចឆន ២០០៨ របសរកសងពណជជកមម ទករបករបចឆន ៃនករនេចញេលវសយេនះមនករត ២,២៤៩ពន នដ រ េនឆន ២០០៨ េធ បនង២,២៣ពន នដ រេនឆន ២០០៧ ។ េ យែឡក បនទ បពបនែថងសនទរកថែបបសទដនយម សេមចនយករដម ន ហន ែសន កបនទទល គ លថវសយ យនភណកមពជ មនករធកចះគរេ យរពយបរមភ ែដលប លមកពវបតេសដកចចពភពេ ក ។ េនកនងពធរបគលសញញ បរតជនសស នស ត នទរកងភនេពញ កលពៃថងទ ២៤ ែខមន របមខរ ភបលបនពនយលថ េ ងចរកេនកមពជ បនទទលរងផលបះពលេ យផទ លពករធកចះតរមវករេរបរបសេនេលទផ រ េមរក នងអរប ែដលកពងរបឈមនងភពអតករងរេធ ។ សេមចបនពនយលេនចេពះមខសស នស តថ «ពតជមន ចេជ សផតបន របសនជសេល កបពកទេទ ជពេសសផលតផលេធេនកមពជ លកមន ចេនេលទផ ររបសេគ ករបញជ ទញ ចនងធកចះទបជងមន»។ តេលខមនករែ ប បល ករបងញតេលខេលកេនះ កបដចជមនសភពយបយនជងករបងញតេលខកលពែខវចឆក ឆន ២០០៨ េ យអនកទទលខសរតវសមគម GMAC េនកនងេវទករ ភបល-វសយឯកជនេលកទ១៤ ។ េ ក សយ ែសម រដម នរកសងឧស ហកមម ែរ នងថមពល បនរបកសេនកនងជនបមយជ មយរដម នរកសងឧស ហកមម នងពណជជកមម ៃនរបេទសេវ ត

ម Vu Huy Hoang កលពៃថងទ ១៧ ែខមន ថ កនងឆន ២០០៨ េ ងចរកកតេដរចនន ៨២ បនបទទរេនកមពជ ែដលប លេ យកមមករកមពជចនន ៥២ពននកបតបងករងរ េធ ។ េប មរប នរបសេ ករដម នកមពជ ឧស ហកមមកតេដរែដលចលរមចែណក៧% ៃនផលតផលកនងរសកសរបមនរតមែត២%បេ ះនឆន ២០០៨ ។ ភពអតករងរេធ មនសវជធងនធងររ? េនរកសងករងរ េ ងចរកចនន៧៣បនបទទរេនឆន ២០០៨ េហយនងេ ងចរកចនន២០ផកសកមមភពបេ ះសនន ។ បែន េគបនគសបញជ កេនកនងរកសងេនះថ ទនទម

នងេនះ េ ងចរកកតេដរថមចនន៦៤េទ តបនេបកដេណរករេន កមពជ ។ ចបពែខមក រហតដលពកក លែខមន ឆន ២០០៩ សហរគសកតេដរបនបទទរចនន២២ ផកសកមមភព២៧... នងេបកចនន១៥េ ងចរក។ េ កអ មន រដេលខធកររកសងករងរ បន យតៃមថកមមករមយភគែដលរតវបនបញឈបករងរ ភគេរចនជកមមករន ចែសងរកករងរេធេនមេ ងចរកថម។ ម នជនខពសរបេនះបនអះ ងថ «កមមករន

ទងេនះសទធែតមនបទពេ ធន។ ពកនង ចចកេចញពេ ងចរកក យធន នងមកេធករេន មេ ងចរកែដលេទបបេងកតថម

ទងេនះ ។ មនពតមនជេរចនបនេលចលេឡងនយយទកទងនងកមមករន ែដលបតបងករងរ ផទយេទវញ េ ងចរកថមខះខតកមងពលកមម!»។ េ យែឡក េ កបនពនយលថមនេ ងចរកខះបនផលរបកកៃរដលអនកគកេជរ េដមបរបមលកមមករេ យខន ។ សដរបសេ កអ មន មនបណងបនធរបនថយផលបះពលវបតមកេលកមមករ ដចេទនងរប សនរបសសេមចនយករដម នហន ែសន ែដលបនែថងកលពៃថងទ៩ មន េនេខតកពងសព មនេ កអ មន ថករបទេ ងចរកេនមនករតធងនធងរតចជងករបញឈបកមមករេន មប របេទសអភវឌ ន នងឧស ហកមមេទ។ សេមចបនេលកេហតផលថ កមមករអតករងរេធ ចរតឡបេទជនបទ េទផទះសែបងរបសឪពកមយ នងេធែរសចករវញ បែន កមមករេនរបេទសឧស ហកមមមនមនដ េធកសកមមេនះេទ ។ សហជពៈ ចបបករងរ តវបនរេ ភបពន សហជពបនបរ រថ «កមមករមយចននែដលេកតេចញពរគ ររករកបផត មនមនដែរសេធេនះេទ។ មនរតមែតបេ ះ មរយៈករេរប បេធ បរ ងរបេទសកមពជនងរបេទសអភវឌ ន េយង ចេលកេឡងបនថ នេយជតកមពជមនបនទទលរបពនធធន បរងករងរ ដចនេយជតៃនបសចមរបេទស

រកមកមមករបនរតមែតេដរេមល េ យ រគម នលយទញ


មយចននេនះេទ េហយពកេគករនងបនទទលរបកប ច ដចមនែចងេនកនងចបបករងរ ស ។ យង មញ េ កជ មន របធនសហជពេសរកមមករៃនរពះ ជ ចរកកមពជកបន យតៃមថ កមមកររបែហល៥មននកបនបតបងករងរ បនទ បពករបទទរេ ងចរក កលពដ ចឆន ២០០៨ ។ កមមករខះេនបនែសងរកករងរេធេន មេ ងចរកេផ ងេទ ត កនង ជធនភនេពញ ។ អនកេផ ងេទ តបនសេរមចចតរតឡបេទរសកកេណតវញ េនជនបទ បែនមនែមនេទរកករងរេធេនទេនះេទ បែនេ យ រពកេគអសសងឃម នងអសជេន ទកចតេលនេយជក ែដលមន ចសេរមច មករសនយ ។ ភគេរចនៃនកមមករអតករងរេធទងេនះមនបនទទលរបកប ច មយេទ បនទ បពបនេធករងរេន មេ ងចរក ែដលអនកខះ ចេធកររយៈេពលជង១០ឆន មកេហយេនេ ងចរកែតមយេនះ ។ ចបបករងរបនែចងថករណមនករបញឈបកមមករ នេយជករតវេបករបកដ ចករងរជនកមមករែដលជបកចចសនយមនកណត រយៈេពលរបកេប វត ១៥ៃថង សរមបៃថងឈបរបចឆន ជមយទករបកអតបរមេសមនង៦ែខ េលកែលងករណសខនៗ (ដចជករទទលមរណភព េរគះមហន យេ យយថេហតមកេលេ ងចរក រករបទទរ មករសេរមចរបស ជញ ធរ)។ េ កជ មន បនបរ រថនេយជតមយចននមនបនទទលរបកេប វត ចងេរកយ េរពះេថែកបនរតេគចបត េ យបន លទកកមមករ បពននកជបករលបក។ េ កជ មន បនកតសមគ លថ «ជទេទ េគែតងែតទមកកហសេទេលជនរករក ។ េគនយយរបបេយងថកដកមម របតកមមរបសកមមករ ប លេ យមនករបទទរេ ងចរក ។ បែន អែដលខញបនសេងកតេឃញ ពែខមក ដលែខមន គមនមនកដកមម មយេទ បែន េ ងចរកចនន១៤បនបទទរ ។ េ យែឡក េគសេយងជ ធរណៈកេ យេក រគរកមមករេធកដកមម រេធបតកមម។ បែន របសនជនេយជកេគរពចបប ករណមនករបទទរេ ងចរក េ យេបករបកប ចរសបចបបេយកមមករ គម ននរ ចងេធកដកមម របតកមមេឡយ!»។ េ កបនបញជ កថ េលកែលងេ ងចរកអនរជតពរេចញ គេ ងចរក Way នង េសង យង េរកពេនះ មនមនេ ងចរក មយេបករបកប ចជនកមមករ ែដលរតវទទលបន មចបបករងរេនះេទ ។ មនសវមនករបងផលេទេលនេយជក ែដលរតេគចខន៖ របឈមមខនងេថែកមនេ ម ះរតង ែដលេបះបងេ ងចរក នងកមមករ បពននក េដមបេគចេវសពកតពកចចរបសខន

កមមករ កដចជ ជញ ធរនយយថទលរបជញ ។ អធករកចចករងរមន កេននយក នេ ះរ យវ ទៃនរកសងករងរ ែដលសមនបេញចញេឈម ះ បន រភពថ ជនកល ថ នភពមនភពសមគ ម ញ ។ េ កបនពនយលថ មចបប កមមករ ច កពកយបណងេទកនត កររកងភនេពញ រេខត េរពះត ករចសេរមចបេងកតគណៈកមមករមយ ទទលបនទក កលកយឡងរទពយសមបតេ ងចរក េដមបេបករបកែខ នងរបក

ប ចជនកមមករ ។ េ កអធករកចចរបេនះបនបែនថមថ «បែន ពបកនងេធ។ េយងេធករកតសមគ លេរ ងេនះ មរយៈេ ងចរកភនេពញ គ មន ែដលេចែកបនរតេគច កលព២ឆន មន បែន រហតដលេពលេនះ កមមករេនមនទនទទលបនសណង

មយេនេឡយេទ»។ សរមបេ កអ មន រដេលខធកររកសងករងរ បញលបកគេនរតងថេថែកមយចននមនែមនជកមមសទធករេ ងចរក រសមភ រៈេ ងចរក។ ដចេនះ ករទមទររបកប ច រ របអសរទពយសមបតគជេរ ងលបក របសនជនេយជករតបត។ េ កបន យតៃមថ «េនរតងចណចេនះ េយងរតវសហករជមយអនកប កទន២នក (កមមសទធករទ ង នងមច សមសនេដរ) េដមបេ យពកេគ ចរបគលថវកបនចបនច េដមបេ ះរ យបញជមយកមមករ»។ ទកទននងករមនេគរព មចបបករងរ រតងចណចេបករបកប ចជនកមមករ េ កអ មនបនគសបញជ កថ ចបបសពករក យទនេ ងចរក រតវបនអនមតនេពលថម ៗ េនះ ។ ចបបេនះអនញញ តេ យសហរគស រគនែតេបករបកែខចងេរកយជនកមមករ កនងករណក យធន មននយថរបកប ចទបជងរបកែដលមនែចងេនកនងចបបករងរ។ េ យ ែឡក វធនករេនះ មនបនបងកេ យមនកដកមម នងបតកមមេឡយ ៕

កែសត

ន មញញមរបសកមមករករនេពលែដលមនករងរេធ


រកមអនកត ង សសហរដ េមរករបមណ ១២ រប បនជរញដលប រកមហនអនេធែណតធ ៗ របឆងចេពះឧបយកលរបសរ ភបលកមមយនសេយ ក ម ែដលពកេគយលេឃញថ កនែត រកកេទពមយៃថងេទមយៃថង ែដលរបឆង ចអហងក ចេពះអនកបេញចញមតផទយពបក មរយៈរបពនធអនេធែណត ។ របភពព រពតមនប ងបនឲយដងថ សមជកៃនសភ េមរក កនងលខតមយែដលបនេផញជនេទអគគនយកៃនរកមហន ៗ ចនន ៣ ែដលកនងេនះមនរកមហន Google,

Microsoft នងរកមហន Yahoo ។ រលខតេនះបនសរេសរថ េយងខញគរទអសពកមងចតដលអសេ កអនកេដមបឲយមនេសរភពបេញចញមត នងេសរ ភពអ ថ ធបបយរបសរបជពលរដេយ ក ម មរយៈបនជយដលរបជជនកនងរបេទសេយ ក ម បនេរបរបសនវបេចចកវទយរបសអសេ ក េ យែផកេល ម រតេគរពសទធេសរភព នងសទធរបសពកេគមន ក ៗ ។ រកមអនកត ង ស មកពគណៈបក របជធបេតយយ គរមមនអនករស Loretta Sanchez, James Moran, Micheal Honda, Madeleine Bordallo, Maurice Hinchey, Hank John-son, Neil Abercrombie នង េ ក Niki Tsongas ។ ចែណករកមអនកត ង សគណៈបក ធរណៈ មនអនកត ងស Cao Quang Anh អនកជនយន ែដលេទបនងរតវបនជប

េឆន តកនងរដសភ ។ េហយរមមនត ង ស Daniel Lun-

gren, Ed Royce នង Thaddeus McCotter ។ រលខត របសរកមអនកត ង សសហរដ េមរក បនបងញពកររពយបរមពយងពេសស ជមយនងអែដលពកេគទទលបនពតមនថ រកសងពតមន នងេឃសនករេយ ក

ម ចកពងសណមពរដលប រកមហនផគតផគងេស កមម

អនេធែណតធ ៗ ឲយរមៃដជមយនងរ ភបលេដមប កកហត នង ម ន លសកមមភពេរបរបសេលរបពនធអនេធែណត ។ កលពចងែខធនកនងេទេនះ រកមេមដកនរបេទស េយ ក មបនរតបនង នងប ងក បយងចសៃដេទេលរកមអនកេរបរបសបកែដលបនសរេសររះគនរតង ៗ េទេលរ ភបល ។ េលសពេនះ រ ភបលបនពយយម ងខទបចេពះអតថបទ ទសនៈ ែដលេគេមលេឃញថ មនននន កររបឆងនងរបេទសជត ឬបងកមហន យដលសនសខជត ។ មរយៈេនះ ពកេគបនកណតឲយ លរកមហនបេរេស កមមអនេធែណតកនងរសក រតវផលជននវ លឯក រ ពតមនៃនអនកេរបរបស ។ គររលកជនថ កលពថម ៗ េនះ អងគករ រពតមនគម នរពែដន ែដលមនទ ន កករេនឯទរកងបរស ជនញខងករតសេដមបអតថរបេយជនៃនប ញ រពតមន បនបញច លេឈម ះរបេទសេយ ក មេទកនងបញជ មយ ែដលអងគករេនះេថ សរតវនងរបពនធអនេធែណត ពេរពះថ លសកមមភព នងទេងែដលរ ភបលេយ ក មបន ងខទប នងរតបនងែផនកអនេធែណត គមនខសអពរបេទសចនេនះេឡយ ៕

ហង ងក


កលពេដមែខេម េនឯសហរដ េមរក សហគមនអនរជតបនេធសននសទមយ សពបញសទធមនស េនរបេទសេយ ក ម ែដលសននសទេនះពភក ជវញបញរបេទសកមមយនសេយ ក ម កដចជកររតតពនតយេឡងវញអពបញរេ ភសទធមនស ថម ៗ ែដលពកេគនងេធករេកះេ របេទសេយ ក

មេទ កសរនៃថងទ ៨ ែខឧសភ ឆន ២០០៩ ខងមខ ។ ចលរមកនងអងគសននសទរមមន ត ង សសហរដ េមរក េ ករស Zoe Lofgren, Chris Smith, Joseph Cao,

របធនរបតបតគណៈកមមករសហរដ េមរក ទទលបនទកែផនកេសរ សនអនរជត េ ករស Felice Gaer, ត ងអងគករសមគមអនកជនជនជតយន, អងគករេរករ ភបលអនរជត កដចជអងគករឃេមលសទធមនស Human Rights Watch នងរកមអនក រពតមនគម នរពែដន ។ ជពេសស ត ងរកសងករបរេទសរបសទតហលឡង, មសក, ប គ រ, រមន នងត ងរកសងករបរេទស ៃនទតមយចននេផ ងេទ តចលរមផងែដរ ។ របធនរបតបត ៃនគណៈកមមករសហរដ េមរកទទលបនទកែផនកេសរភព សនអនរជត េ ករស Felice Gaer មនរប សនថ រេប ប រៈ គកររតតពនតយកលកណតទទងពភពេ កអពបញសទធមនស េហយនងរតវបនេគអនវតនេនៃថងទ ៨ ែខឧសភ នទរកងហ ែណវខងមខេនះ ។ កនងេនះ រមមន ១៩២ របេទស ែដលនងរតតពនតយកលកណតៃនបញសទធមនស ៃនរកមសមជកអងគករសហរបជជត ។ របករេនះមននយថ រគបប របេទសទង យេទះបជសមជក ៃនគណៈកមមករសទធមនស អងគករសហរបជជត ឬមនែមន កមនសទធចលរមកនងរេប ប រៈ រតតពនតយកលកណតទទងពភពេ ក េហយកមនសទធ កសនរអពបញសទធមនស ចេពះរបេទស មយកបនែដរ ។ េឆយតបនងប ញ រពតមនបរេទសមយ េ ករស Felice Gaer បនកតសមគ លអពរេប ប រៈ ៃនកររតតពនតយកលកណតទទងពភពេ ក ថនងមនឥទធពលយងសខនដលបញសទធមនស ។ េ ករសមនរប សន “ែបបបទៃនកររតតពនតយកលកណតទទងពភពេ ក េទបែតចបេផ

មបេ ះ គររតវបនពរងងបែនថមេទ ត ។ យទធ សេនះ ចនមកនវលទធផលល ។ េទះបែបបេនះក លទធផលគេកតមនេឡងលះរ ែតមនករចលរមផគតផគងពតមនឲយបនេរចន េហយរ ភបលរតវែតមនគនតេ ះរសយបញេសសសលទង

េនះេ យចតេ ម ះ”។ េ ករស Felice Gaer បែនថមថ “ខញមនទនេឃញ មនករយកចតទក កយងពតរបកដពរបេទសេយ ក

ម អពបញសទធមនស កនងរយៈេពលបនម នឆន កនងមកេនះេទ េយ ក ម មនទនេធនវអែដលេគរតវេធ ។ ខញគតថ យទធ

ស រតតពនតយកលកណតទទងពភពេ ក នងជះឥទធពលយងសកមមដលេយ ក ម”។ គររលកជនថ េរកមរបបរគបរគងរបសរ ភបលរកងណយ របជពលរដទងជនជតភគតច នងជនជតេដមព

រតវបនេគផលសទធេសរភពេសមគន េនះេឡយ ។ េ យែឡកជនជតេដមែខមរកមពជេរកម ែតងទទលរងករេរសេអងពស កជនជតយន ថន កដកនតបន រសក េខត ជពេសសគេមដកនបក កមមយនសេយ ក ម ។ េរកពជនជតេដមែខមរេរកម េគសេងកតេឃញជនជតភគតចកលសមពនធភនមង ញ កមន ថ នភពមនខសអពែខមរេរកមែដរ ។ កនងឱកស ចលរមសននសទសពបញសទធមនស កនងរបេទសេយ ក ម ត ង ស Chris Smith កបនេលកេឡងពេរ ងែដលរ ភបលេយ ក ម រតបនងែផនក រពតមនផងែដរ ។ េ ក Chris Smith មនរប សនថ “សងឃមថ លប រកមហនអនេធែណតយល េនះជរបករទមយ េហយរដអ ចមយែដលចងបនករអសបនយសទធអ ច ពកេគនងអសបនយពររបករ គកមងនគរបល នងបបករបពនធេឃសន ែដលកនងេនះមនរបពនធអនេធែណត”។ ចែណកេ ករសត ង ស Zoe Lofgren បនសងកតធងន ៗ កនងសននសទេនះថ កនងរបេទសេយ ក មមនបញជេរចន បែន ថ នភពសទធមនស កនងរបេទសមយេនះ េយងមនរតវគតថធររ លេនះេទ “េសរភព សនកនង

គណៈកមមសហរដ េមរកែផនកេសរភព សនអនរជត េទ សកយន


របេទសេយ ក មេនែតជទចប រមមណ ជកែសងេ ក េង ង ងល េនែតឋតកនងគកដែដល ។ ថ នករណែដលរបរពតចេពះសមគមពទធ សនេយ ក មឯក ជយ, សន កវៃដ សន វ នងសហគមន សនេផ ង ៗ េទ ត គេឃញថេនមនបញជេរចន”។ របធនរបតបត ៃនគណៈកមមករសហរដ េមរកទទលបនទកែផនកេសរភព សនអនរជត េ ករស Filce Gaer បនសងកតធងនថ គណៈកមមករបនរ វរជវ នង ម នអព ថ នភពេសរភព សនេនរបេទសេយ ក ម ជេរចនឆន បនបនទ ប ។ មកររ វរជវរបសគណៈកមមករ សពៃថងេយ ក

មេនែតបពនយងធងនធងរ េទេលេសរភព សន ។ រដអ ចបន កគនប នងរតតពនតយយងតងរង េហយនវែតបន កឃឃងកនងផទះចេពះអនកមនននន ករជទសនងបក ។ ចេពះកមមវធ រតតពនតយកលកណតទទងពភពេ ក អនករសរបធនគណៈកមមករសហរដ េមរក ទទលបនទកែផនកេសរ ភព សនអនរជត បែនថមថ របករសខនៃនរេប រ រៈថមេនះ

គេនរតងថ លប អងគករេរករ ភបលទង យ ចបញជ នរបយករណឯក រ សពកររេ ភសទធមនស របសរបេទសផងខនេទអងគករសហរបជជត ។ ឧទហរណ អងគករេរករ ភបលមយេនទរកង New

York ឬអងគករេរករ ភបលេនទរកងៃរពនគរ របសនេបមន ឆនទៈ គ ចេធបនទងអសេនរបករទងេនះ ។ លរបយករណ ឯក រែដលបនបញជ នមក នងរតវបេងះ មរបពនធអនេធែណត េដមបឲយរបេទសៃនសមជកទង យ ច នបន ។ េ ករសរបធនគណៈកមមករសហរដ េមរក ទទលបនទកេសរ ភព សនអនរជត បញជ កេទ តថ ចេពះរបករេនះគសខនខង ស ពេរពះថ លប អងគករេរករ ភបល មនសទធរគបរគនេដមប យករណេហតករណ េហយពតមនទងេនះនងរតវបនផ ពផ យជ ធរណៈ ។ េធែបបេនះ នងទលះនវជញជ ង ងខទបយងងយរសល េបេធ បនងអែដលធបេធព មនមក ៕

េច េ ន

បនម នឆន ចងេរកយេនះ េគសេងកតេឃញរបជពលរដែខមរេរកម ែដលកពងរសេនេលែដនដកេណតរបសខនសទះ ទ ររក ករពររបៃពណវបបធម នងអតសញញ ណជតយងខង ។ េទះបមនករគបសងកត ឬ កគនបពរ ភបលយនយង ក េគសេងកតេឃញបងបនែខមរេរកមេនែតរក បនរបៃពណវបបធម សលបៈជតែខមរជនចច ។ របភពពទកដេខតរពះរតពង ឬយនេ រ វញ បនឲយដងថកនងវសយសលបៈែខមរេលទកដកមពជេរកម ែខមរេរកមេសទរគបរបែតងបនដងឮសបបករែខមរ

េរកមេឈម ះ ឡម ែផន កេណតេនភមបែរស ឃេល ង រសកចវថញ េខតរពះរតពង ។ េ ក ឡម ែផន េកត នងធដងកកនងរគ រមយ មនរបេវេណសលបៈេនឃេល ង រសកចវថញ ។ ឪពកេ ក គេ ក ឡម ផង ជសបបករេជងចសមយរប ធបលបេឈម ះខងេភង នងចេរម ងែខមរកលពេដម ។ រសយេហតេនះ េ ក ឡម ែផន បនេលងេភង នងេចះេរច ង ងពេនជសស ករមតអនវទយលយ េហយបចចបបេនះេ កមនេឈម ះេបះសេឡងលបរនទេលែដនដកមពជេរកម ។ យ ១៥ ឆន េ ក ឡម ែផន ជមយនងឪពក បនៃចនរបឌតឧបករណត នែខមរជេរចនរបេភទ ។ ដបងគរទ សគរ នងឧបករណេភងដៃទេទ ត េរកយមកមនដចជរទអ េខ ឃម នងពពទយជេដម េហយេ កែតងរតវបនគណៈកមមករ វបបធមេខតបញជ នេទសែមងសលបៈេនទ វបបធម ក នងេទសចរណែខមរេរកម ែដលទ េនះរតវបនរ ភបលយនេរ បចេឡងជេរ ង លឆន ។ សបបករលបេឈម ះ ឡម ែផន ែដលរប ងខងេរកេមលេទ កដចជអនកេន លៃថងពរពលមទលរពលប េ យមននក ម នថ េ កគជសបបករែខមរេរកមមយរបដបនរបសប

េ ក ឡម ែផន ជមយនងឧបករណេភង


េហយលបេឈម ះកនងវសយវបបធមែខមរេនះ បនេរ ប បរបបរពតមនកនងរសក ឲយដងពភពខសគន រ ងចេរម ងប ក

ែខមរ នងចេរម ងវ ងកជនជតយនេនតបនភគខងតបងថ ចេរម ងប កែខមរគមន ងពយរលង សមកេហយ ែដលសពៃថងេនះេសទគម នេសសសលេលទកដកមពជេរកម ។ េ ក ឡម ែផន មនរប សនថ ចេរម ងប កែខមរមនែតបឃ េរចនែតជបរបទះកនងេ ខ នយេក ឬប ក ចែណកវ ងករបសយន មនដលេទ ៦ ឃឯេ ះ េហយេរចនែតជបរបទះកនងេ ខ នៃកេល ង ។ េ ក ឡម ែផន បនថ ចេរម ងប កទមទរអនកេរច ងរតវរ ក នងបតែបនសេមងេរចនជងវ ងក របសយន។ មយងវញេទ ត ចេរម ង ប កេរចនែតេភងេទមន រចេទបចេរម ង មេរកយ ។ េ ក ឡម ែផន េនទងបនែវកែញកបែនថមថ ឧបករណេភងនមយ ៗ មនរទងរទយ នងសេន ងេ យែឡកពគន រសយេហតេនះរតវែតេរជសេរសេឈជវតថធតេដមឲយសម រសបេដមបៃចនឲយបនល ។ តយងដចជសគរសេមភ រ េគេរចនែតយកេដមេរចសមកៃចន ។ េរចសគជេឈមយរបេភទេរចនែតដះ ឬេនទវត ម មែខមរ េលទកដកមពជេរកម ។ េ ក ឡម ែផន

បនមនរប សនឲយដងបែនថមថ េបចងេធឧបករណេភងមយ មនដបងអនកេនះរតវេចះេលងឧបករណជមនសន េទបៃចនឧបករណេនះេទ មនសេមងសមរសប ។ មយងេទ ត អនកេធរតវេចះចខន តរបសឧបករណេភងេនះឲយបនជក ក មនែមននរ េចះេលងេភង នងេចះេរច ង កសទធែតេចះៃចនឧបករណតនែខមរទងេនះេនះេទ ។

មរប សនរបសសបបករ ឡម ែផន ឧបករណេភងគៃចនេទ មករមតទករបកែដលខនមន ចៃចនេ យរបេភទេឈធមម កបនដចជ ខនរ ដង ឬកេ យេឈរបណត ៗ ដចជ េបង ផចក នងនន ។ល។ េឈកនែតមនតៃល ឧបករណេភងកនែតេរបបនយរ នងគណភពលជង ។ េ យ ម រតរស ញសលបៈ នងរមចែណករក ករពរអតសញញ ណជតែខមរ ែដលកពងេសទ បសនយកនងរបបកមមយនសយន បនម នឆន មកេនះេគសេងកតេឃញយវសស ឡម សន យ ១៨ ឆន កពងេរ នថន កវទយលយ កនរបសេ ក ឡម ែផន

កពងែតបនេវនឪពក ។ បចចបបននយវសស ឡម សន េចះៃចនឧបករណេភងបនេរចនរបេភទ រពមជមយេនះែថមទងេចះៃចនកបលយក ហនមន សរមបករសែដងរបេរ ង មេករ យក ។ល។ រយៈេពល ២ ឆន មកេនះ សបបករណ ឡម ែផន ជមយនងកនបនេបកមល នផលតកមមឧបករណេភង នងសេល កបពកែខមរេនតបនេទសចរណ រសះគ ទរមេខតរពះរតពង ។ េ ក ឡម ែផន បនបងញព ម រតករពររក អតសញញ ណថ ចេពះមខរបរជនញផលតឧបករណេនះ គេធទក ស បជេរសច េពល អតថជនេពញចតេទបេគេរជសទញ ។ បែនកនក ម នថ របរៃចនឧបករណេភងេនះ ចនងេធមនឲយេ ះ អែដលសខនេនះ គ រសយករចលចតមខរបរ ចលរមករពរវបបធមជត េហយរមចែណកកនងករអភរក េខ ន វបបធមសលបៈែខមរ េដមបឲយរស នមនជវតេលទកដកមពជេរកមែតបេ ះ ៕

ថច ច ត

សមគម មគគរពះសងឃេសន ជតេខតរពះរតពង ឬ យនេ រ វញ េទបនងបញច បម សននបតត ងេលកទ ៥ ណតកល ២០០៨-២០១៣ របសខនកលពថម ៗ េនះេ យ

មនត ងរកមរពះសងឃចលរមចនន ១៥០ អងគ ជត ងឲយរពះសងឃទទងេខតរពះរតពង នងមនរកមយនចលរមផងែដរ។ សមគម មគគរពះសងឃេសន ជតមយេនះ រតវបនសហពនធែខមរកមពជេរកម ែដលជអងគករត ងឲយរពះសងឃ នងរបជពលរដែខមរេរកមកនងរសករះគនថ គជសមគមែដលឋតេរកមករចត ង នងដកនរបសបក កមមយនសរកង ណយេពលគគម នភពឯក ជយ មច សករ ឬមនសទធសេរចអេ យខនឯងេនះេទ ។ សមគម មគគរពះសងឃេសន ជត គបេងកតេឡង

េដមបបេរផលរបេយជនបក កមមយនសយន ែដលកនងេនះមនេគលករណ កេចញ ដចជអនវតនករងរផ ពផ យដលជនរមជតែខមរេរកមអពេគលមគ េគលនេយបយរបសបក ជពេសសេដមប បរពះមេនគមនវជជ កមមយនស េទេលជនជតេដមែខមរេរកម មរយៈរកមរពះសងឃែដលរតវបនរកមយនជនភសកក រៈបនចបនច ។

រពះសងឃែខមរេរកមពេខតរពះរតពង បនអះ ងបញជ កថសមគម មគគរពះសងឃេសន ជតេខត េទបនងបញច បម សននបតរបសខន េ យកនងេនះេគសេងកតេឃញមនអនកមខអនកកររបសបក កមមយនសយនចលរមយងកះករ េហយពកេគកបនរបេគនជនបណសរេសរដលរកមរពះសងឃ ែដលយនេ ថេសន ជតផងែដរ ។ របភពដែដលបនបនឲយដងេទ ត


ថ ណតកលទ ៤ កនងមកេនះ រកមរពះសងឃកនងសមគមមយេនះមនករមមរញក េ យ របនចលរមនងពក ជញ ធរ យន កនងករចបផ ករពះសងឃែខមរេរកមជេរចនអងគ ែដលខរបងេរប សទមទរនវអ ែដលរពះសងឃទងេនះអះ ងថបតបង

សទធេសរភព េសរជេន រពះពទធ សន ។ េរកពករចលរមចបផ ករពះសងឃមយចនន សមគម មគគរពះសងឃេសន ជតសេគេនះបនេធ មករែណនឆកត ៗ របសរ ភបលយន ដចជបនបផសចលនវភគទនបនជតដល ៥,២ ពន នដង ពរបជពលរដ េ យរកមេមដកនយនយកេហតផលថ េដមបរមចែណកជមយនងរដអ ចភមភគ គតគរដលករអបរចញច មេកមងករព ចញច មជនវយច ស នថ នងសងផទះជនអនករកជេដម ែដលសកមមភពទងេនះ ផទយរសឡះពតនទកនងរពះពទធសន ។

ចេពះសកមមភពឆកត ៗ ទងេនះ ែតងរតវបនអងគករ-សមគម នងរកមរពះសងឃែខមរេរកមេនេរករបេទសរះគនថ េនះរគនែតសកមមភពឡបែឡរែតបេ ះ េហយជមលេហតេធឲយរពះពទធ សនេនេលទកដកមពជេរកមធកចះជេន ។ អងគករ-សមគម នងរពះសងឃេនេរករបេទសែតងរះគនេទ តថ សមគម មគគរពះសងឃេសន ជតសេគេនះ គរគនែតជកនអករបសរ ភបលរកង ណយ េដមបេលកបនទករកមរពះសងឃទងេនះស បេរបរបសែតបេ ះ ។ េហយអងគករ-សមគម នងរពះសងឃែខមរេរកមេនេរករបេទសទមទរយងទទច ឲយមនអងគករ-សមគម រពះសងឃែខមរកមពជេរកមេថរ ទឯក ជយមយ

ែដលមនឋតេរកមករបញជ ឬរគបរគងេ យរ ភបលកមមយនសយន ។ គររលកជនថ សមគម មគគរពះសងឃេសន ជតេខតរពះរតពង ែដលរតវបនបេងកត នងេរ បចេឡងេ យរ ភបលកមមយនសយន េទបនងបនបញច បម សននបតេលក ទ ៥ របសខន កលពថម ៗ េនះ េ យបនេបះេឆន តេរជស ងសមជកគណៈរបតបតករថមចនន ៣៩ អងគ ។ គណៈអចៃ នយសមគមចនន ១៦ អងគ ។ រពះឧបជឈយ រតង យន បនទទលតែណង របធនសមគម មគគរពះសងឃេសន ជតសេគេនះ ណតកល ២០០៨-២០១៣ ។ កនងេនះម សននបតបនកេចញទសេ សកមមភពកនង ណតកលថម ចលរម នងអន-

វតឲយបនលនវករងរសបបរសធមសងគម បផសចលនរពះសងឃឲយអនវតនករងរសងគមបនលជេដម ៕ ថច េ ភណ

ករជនបណសរេសរដលរកមរពះសងឃែដលេធករងរបនល

រពះេតជគណ ទម ខន អតតរពះេចអធករវតភនដន ខងេជង ែដលេទបនងរតវបន ជញ ធរយនេខតមតរជកអន-ញញ តឲយេទចលរមពធបណយសពមយ នងសរសខទកខបងបនេនរបេទសកមពជរយៈេពល ១៣ ៃថង កលពៃថងទ ៤ េម បន ងរពះផនសេឡងវញពៃថងទ ១១ េម ឆន ២០០៩ កនងវតមយនរបេទសកមពជ េហយកបនេភ សរពះកយភម ៗ េទកនរបេទសៃថ ឆងកត មេខតបតដបង េដមបសសទធជជនេភ សខនរសបចបប រជកេកនកនងរបេទសទ ៣ ។ រពះេតជគណ ទម ខន រពះជនម ៤១ វស ែដលកពង កខនេនរបេទសៃថ នងសសទធរជកេកនេទកនរបេទសទ ៣ បនមនសងឃដកឲយដងថ រពះអងគបនេទជបម នឧតមសនងករអងគករសហរបជជត ទទលបនទកជនេភ ស

ខន (UNHCR) េដមបផលជនឯក រ នងេសនរស នៈជនេភ សខនរសបចបបេដមបេទកនរបេទសទប ។ រពះេតជគណ ទម ខន បែនថមថ រពះអងគនងមនវលរតឡបេទកនរបេទសេយ ក

មវញេទ េបេទះប ជញ ធរៃនេខតមតរជកបន កកហតឲយេទកនរបេទសកមពជ ែតកនងរយៈេពល ១៣ ៃថង ។ អតតរពះេចអធករវតភនដនខងេជង រសកគរវង េខតែកវ កេណតែខមរកមពជេរកម េនរសក យទង េខតមតរជក

រតវបនរកម ជញ ធរ នងេ ក េទព វង ចបផ កកលពៃថងទ ៣០ ែខមថន ឆន ២០០៧ រចបញជ នេទ កគកេនរសកយន ។ េរកយមកត ករយនេខតមតរជក បនកតេទសឲយរពះអងគជបគកមយឆន េរកមបទេចទរបកនថបនេធឲយែបកបកចណង មគគភពរ ងកមពជ នងេយ ក ម ។


រពះេតជគណ ទម ខន បនឲយដងថ រពះអងគនងរតវបនឧតមសនងករអងគករសហរបជជត ទទលបនទកជនេភ សខនផល នៈជជនេភ សខនរសបចបប េនៃថងទ ២០ ែខមថនខងមខ បនទ បពេធបទសមភ សនជមយរពះអងគអសជង រយៈេពលជង ៥ េមង ។ រពះេតជគណ ទម ខន បញជ កថ ករណរបសរពះអងគគជករណពេសស ែដលសហគមនអនរជតសទធសងែតបនដងឮពេរ ងេនះ េហយែថមទងទទលបនករជយអន គមន ពអងគករករពរសទធមនស នន នងអងគករសហរបជជតេនរសកែខមរផងែដរ ។ រពះអងគបនរបបប ញរពតមនកនង នងេរករបេទសថ រពះអងគមន នរសេនកនង

របេទសកមពជ នងេយ ក មេទ េរពះកនងមករបេទសទងពរេនះ បនពតៃដគន េធបបរពះអងគេ យមន ចពណនបន ។ ទកទន នងករែសងរកសទធរជកេកនេទកនរបេទសរបទសទ ៣ េនះ េ ក ង ចនឫទធ នយករបតបរតអងគករករពរសទធមនស ែខមរកមពជេរកម មនទ ន កករេនរបេទសកមពជបនមនរប សនអះ ងថ រកមអងគករករពរសទធមនស របសេ ក នងអងគករករពរសទធមនស មយចននេទ តសងឃម នងេជ ជកថ រពះេតជគណ ទម ខន នងរតវបនេគបញជ នេទកនរបេទសទ ៣ ឆប ៗ េដមបេគចផតពករភតភយ េហយពភពេ ក កបនេមលេឃញទងអសអពទេងែដល ជញធរយន នងកមពជបនេធេទេលរពះអងគែដរ ។ ចេពះករសះែសង រកសទធរជកេកនេទកនរបេទសទ៣ គបនទ បពមនករភតភយមន នរសេនកនងរបេទសេយ ក

ម នងកមពជ ។ េ កេខ វ សភគ ម នរកសងម ៃផទបននយយេធហថ គនតរពះេតជគណ ទម ខន គេដមបេទកនរបេទសទ ៣ បេ ះ ។ គម ននរ រវរវលនងរពះអងគេឡយ ។ េ កេខ វ សភគបនថ របជជនកមពជជង ១៣ ននក ចរសេនរបេទសកមពជបន េហតអរពះអងគមន ចរសេនទេនះ ។ េ ក េខ វ សភគ បនេ ករេគចរពះអងគរបសអតតរពះេចអធករវតភនដន ទម ខន ថជេលសេគចខនសរជកេកនេនបរេទស ។ េ ក េខ វ សភគ ែថងដេចនះថ ៖ “េគលេ របសគតេទេផ ងេទ ត ដេចនះគតយកេលសហនងេទ េដមបសសទធរជកេកន។ មនែមនជេរ ងថមេទ មនេគដៃទេទ តេរចនគន ដចគតែដរ” ។ ចែណកបគគលេឈម ះ រទញ បក អនកនពកយ ថ នទតយនរបចកមពជ បនេ ករចកេចញពរបេទសកមពជរបសអតតរពះេចអធករ ទម ខន ថជអេពខសចបប ។ បគគលរទញ បក ែដលរតវបនេគដងថេចះនយយភ ែខមរបយ ៗ បននយយទងទទងទស បមនចលរតេច កដេចនះ “េយង

មនឃតឃងអេរ ងគតចងេទ េទណ គតសចបបរតមរតវ ហនងសចបប ។ បែនរតេទ ហនង រេប បខសចបបេហយ”។

នយករបតបតសហពនធែខមរកមពជេរកម េ ក ថច ងកថច បនេ សមរបសម នជនខពស ៃនរកសងម ៃផទថ ជពកយសមគម នករទទលខសរតវេលពលរដខនឯង នងបនេ សមរបសអនកនពកយ ថ នទតយន របចកមពជថជករេមលងយអធបេតយយ ៃន ជ ចរកមយេនះ ។ េ ក ថច ងកថច មនរប សនេឆយតបេទនងរប សនរបសេ ក េខ វ សភគ នង រទញ បក យងដេចនះ “េ ក េខ វ សភគ រកសងម ៃផទហនង មនបនយកចតទក កចេពះសនសខរបសរបជពលរដខនឯង ។ េ កបនចបបញជ ន សែខមរខនឯងេទឲយយន កឃឃង ដលរតឡបមកវញ េ កេរបភថេនមនសទធដែដល ។ សែខមរចងរសេនរបេទសខនឯង មនដចេ ក េខ វ សភគ ជម នែខមរេហយមនគនតេផ ងចេពះរបជពលរដែខមរខនឯង” ។ េ ក ថច ងក ថច បនរះគនអនកនពកយ ថ នទតយន “ចេពះេ កត ងឲយទតយន េ កមនសមនយយេមលងយឯក ជភពៃនរបេទសែខមរទងមល ។ េប ជរ ភ- បលកមពជ បនទទល គ លថែខមរេរកមែដលមកដលរបេទសកមពជ គគតេទ េរសចែតេលគត មនែមនេចញដេណរពរបេទសកមពជ េហយថខសចបបេនះេទ ។ ដេចនះសម ជរ ភ-បលកមពជ យកចតទក កសមរបសេ ក េខ វ សភគ ែដលជអនកទទលបនទកយងធេនរបេទសកមពជ កដចជត ងយនេនកនងរបេទសកមពជ អចងែដរ េមលងយេមលេថកដល រពះ ជ ចរកកមពជមងេហយមងេទ ត”។ ចេពះពកយសមទងេរគគរគត ខះេសចកក នទទលយកករពតរបសម នទងពររបខងេល រពះេតជគណ ទម ខន ែដលបនបេពញបពជជ ជ មេណរ បនរបតកមមពទ

កពង ករពះអងគមកថ សមរបសម នទងពររបេនះជសមមនពត “ករមនរប សនរបសគតហនងជករមនរតមរតវេទ េរពះ

ម ធបជបរបទះអពករលចចបផ ក ម ដអយតធម េហយបញជ នេទេវ ត មហនង ងពៃថងទ៣០ ែខ៦ ឆន ២០០៧ មង េហយ ។ អចងបន ម េចះែតភយខច េហយេចះែតមនទកចតជញ ធរែខមរ កដចជេវ ត ម មកព ជញ ធរែខមរេនេរកមែខ

ញករបសេវ ត ម ។ ទកទននងេ កអនកនពកយរបសេវ តម ែដលថ ម ហនងមនែមនជមនស សខនេទ េហយចះេប

មនែមនជមនស សខន េហតអបនេវ ត មបញជ ឲយ ជញ ធរែខមរចបរពះសងឃបញជ នេទ កគក ម យងអយតធមជទបផត រងទកខេវទនរយៈេពល ១ ឆន ” ៕ ថច េ ភណ


កនងឱកសបណយចលឆន ថមរបៃពណជតែខមរ ឆន ឆវ ពទធសក ជ ២៥៥៣ េនះ រកម ជញ ធរយនបនេកះេ រពះសងឃ នងគណៈកមមករវតេឆនម ៗ ទង យ េនេលែដនដកមពជេរកម ឲយចលរមកនងអងគរបជមយ េន លរបជៃនបញជ ករ ន េយធភមភគ៩ គណៈចងលករែដនដសណរទេនេមគងគ ។ របភពពតមនពេខតែរពកឫស ឬយនេ កងេធ បនឲយដងថ នឱកសបណយចលឆន ថមរបៃពណជតកនងមកេនះ រកម ជញ ធរយនបនេរ បចនវរបស ែដលពកេគេ ថពធជបជ

ជមយកមម ភបល កពងទទលបនទកករងរកមម ភបលចលនវតន រគ រសថតកនងរកបខណេគលនេយបយ ម នសងឃ នងគណៈកមមករវតែខមរេរកមេឆនមទង យ េនេលតបនែដនដ សណទេនេមគងគ េដមប បករែណនពេគលនេយបយ នង ជនពរឆន ថមពបក កមមយនសយនដលរកមម នសងឃ នងកមម ភ-បល ែដលរកមយនឲយេឈម ះថេធករបនល ។ របភពអះ ងថ បនទ បពមនរពះសងឃ បសបអងគ នង កមម ភបល កពងទទលបនទកករងរកមម ភបលចលនវតន រគ រសថតកនងរកបខណេគលនេយបយ នងគណៈកមមករវតបរយនកបនចលរមកនងពធជបជេនះ េង ង សញហង ឧប-នយករដម នអចៃ នយៃនរ ភបល បន នលខតរបសទធពរឆន ថម ឆន ២០០៩ េ យ យឡជមយនងករេឃសនអពអែដលរ ភបលកមមយនសយនបនេធ ។ រលខតរបសបគគលេឈម ះ េង ង សញហង បនសរេសរបេផសទងកេមថ សពៃថងបក នងរដមនេគលនេយបយជនជត បនជយឲយជវភពសមភ រ នងជវភព ម រតរបសជនជតែខមរេរកម ពមយៃថងេទមយៃថងកនែតបនេលកកពស ។ រលខតជនពរឆន ថមរបសេមដកនយនរសកដង បនេលកេឡងពែផនករេធែរសេលខនង ស ែដលពកេគអះ ងថខនបនអនវតនកមមវធនន ដចជកមមវធ ១២៣៤, ១៣៥ សេគ នងេគលនេយបយជនយតៃម ជនយ ហយដកជញជ នរបសរ ភបល បនជយដលរគ រែខមរ

េរកមរករកជេរចនឲយមនផទះេន មនដសងផទះ មនអគគសនអជបភ ទក តេរបរបស នងទនផលតកមម ។ល។ បគគល េង ង សញហង បនបនេទ តថ េរកពកមមវធទងេនះ រ ភបលបនបណះប លវជជ ជវៈ នងេ ះរ យករងរេធ បនរដអ ចរគបល បថន កយកចតទក កបងកលកខណងយរសល ឲយបងបនែខមរេរកមមនករងរេធមនរបកចណលលនងនងជវភព ។ បគគល េង ងសញហង បែនថមថ ប ទេន មទ បអក រ

ស នងអតសញញ ណវបបធម របេវណែខមរេនេលែដនដកមពជេរកមរតវបនពរងកទងរសង ។ េឆយតបនងករេលកេឡងទងបនម នខងេល រកមរពះសងឃែខមរេរកម នងគណៈកមមករវតែដលចលរមកនងពធជបជ

េនះបនបងញទស នៈយលេឃញផទយគន ។ រពះសងឃមយអងគែដលគងេនវតពទេឃសរង សថតេនកនងរកងែរពកឫស មនសងឃដកថ រពះអងគយលរសបនងអែដលេមដកនយនមន កខងេលនយយ េរពះថរបជពលរដែខមរេរកម នងវត មេន កមពជេរកមមនកររកចេរនពតែមនេបគតមកដលបចចបបននេនះ។ ចែណករពះសងឃគងេនវត មនរង វញ បនសែមងករយលេឃញផទយរសឡះពគនតរពះសងឃខងេល ។ រពះសងឃមយអងគែដលមនរពះជនមរបមណ ៤០ វស មនសងឃដកថ ថ នភពជវភពរបសពទធបរសទែខមរេរកមបចចបបនន គមនដចអែដលេង ង សញហង បនអះ ងេទ ។ េពលគពកគតកពងជបករលបក មនឧបសគគកនងកររបកបរបបទទលទនចញច មជវត ។ រពះសងឃអងគេនះ បែនថមថរ ភបលេលកេឡងែតភពវជជមន នងអែដលរដ នងបក បនេធជនែតបេ ះ ចែណកភពអវជជមន ែដលកពងេកតមនេឡងចេពះសហគមនជនជតេដមែខមរកមពជេរកមគមនរតវបនេគេលកេឡងេឡយ ។ រពះសងឃ ែដលសមនបេញចញរពះនមអងគេនះបនថ រពះអងគសមងេឃញរបជពលរដែខមរមនរតវបនជនជតយនផលតៃមេទ ពកេគេនែតទទលរងករេរសេអងដែដល េហយដធែរសចកររបសពកេគេនែតរតវបនរ ភបលរបអសយកដែដល ជកែសងេនកនងេខតមតរជក នងេខតឃង របជពលរដែតងែតេរកកេឡងេហយមនេពលខះមកេធករត ដលទរកងែរពកឫស េនះេទ ត ។ ចែណកបគគល េសង សង េសង សមជកមជឈមបកកមមយនសយន នងជអនរបធនគណៈចងល (តេទទពរទ១៩)

រពះសងឃ នងកមម ភបលែខមរេរកម ែដលយនេកះេ ជបជ


១៤៦-ហស សកឯមខេទ ងេទដលអរឈន ងេទ

សយ បយប ។

១៤៧- គបងអងកងចតឈប បៃថង បយប

េចញចរយ ។

១៤៨-ខះែរកខះទល គបគន ខះមនរ ថ

បរបនដលេទ ។

១៤៩-អរែផងេនះឯងមនេ ជ ទកតចកតេន

គន តេភក ។

១៥០-ពេនះេទ តេឈម ះយ តវៃ ព ពក

េ តេ ចនៃ ក កស ។

១៥១-ៃ ពេនះមនេឈម ះជកចបស

ៃ ពដងរនស ពេ ពង ពឌ ។

១៥២-សរេសរដេណ រ ពក ជកជតតកត

ដះេ យ ជលង ។

១៥៣-ពរន ពក ទង យ ព គបសព យ

ឥតឯគនទ ។

១៥៤-សរេសរដេណ រអ មគគ េ យដង ទរ

ៃ ព ពក ទរទ ។

១៥៥-សតផងអងកងរកឆ េ សប សងកលញ

ឆេ ម លបះេ ពជ ។

១៥៦-ដេណ រ គេដរលះេលជ ៃ ពេនះបនច

េទដល លធ ។

១៥៧- េនះរេបះេដមខ ញ អស គចតជ

ជមយផងគន ។

១៥៨-េ កយកលបកមហម មនមន រ

េភជជភសចណ ។

១៥៩-អត កអងករទង ត បរេភគ ប កត

េ យ រអតឃន ។

១៦០-ជកជសរទសពបន រពងពមន

បបលគន េទ ។

១៦១-រកចងេ មកនងៃ ពេ ជ ចងេផចងេផ

េធជសម ។

១៦២-គម ន ត បហកតរហ នងបងសម

េ តសងពបន ។

១៦៣-បរេភគេទ មអតឃន នងេលបពបន

អងគយេសង មេន ។

១៦៤- គ កលបកេ យផវ ដ បេរ ងេទ

មខគរអនចច ។ល។

១៦៥-បទកកគតេទ ង េរ ប ប លេរ ង មេ យមគ

កលចលចតឈប មបខ ទមជគន េ សចេហយេល

ពេនះតេទ ។

១៦៦-បនដលដ ក េសមចទលេហយ ក រេទះនតយេន

បដណបៃថង ភតភយកេ ះ រតរតេទេ ម ះ

ដលសទងតចឈប ។

១៦៧-ស មកស មន េជងចតខខន បនែតមយយប

លបកអតឃន មនបនទង គប េហយកលកនងយប

េនះេភ ងខងៃ ក ។ (េនមនត)

េរ ងកពបែតអង វតរកច - េរ បេរ ងេ យ ចរយ ឃន សខ

អតថបទក ពយេនះ តវបនរក ទកអកខ វរទធ មចបបេដមទង សង

ទដភពយនយកកបលែខមរេធជមច ងក នកល ែតអង


ឯក រ∏នប¹Î ញឲ‰ដង≤ កពលសេម ÷ចÂពះសង…∆ជ≥ងបÂពះអង »េ∑ះ√ន៖ សេម ÷ចÂពះសគ∑¤ - ធបតÂពះ∑ម ជម េ ក ‹ងរជ ÕÞលÂពះ∏ទ សធម „∆ជ ឬÂពះ∆ជស√‚ រ, សេម ÷ចÂពះសង…∆ជទ ២ គសេម ÷ចÂពះសគ∑¤ ធបតÂពះ∑ម បម ក ‹ងរជ ÕÞល Âពះ∏ទឧទយ∆½អង »តក នងសេម ÷ចÂពះសង…∆ជទ៣ គសេម ÷ច Âពះមıសេម∂ធបត ជន ≠ត ក ‹ងរជ ÕÞលÂពះ∏ទនេ∆ត ÷មសហន។ េសចក ÷លអត√នដេច ‹ះ≤ៈ Þលពប∆ណេÂពង∑យÂពះពទ ¤ ស∑ ែដលផ យចលមកÞនÂពះ∆½≠ចÂកកម ·½េយង គ−„ នគណៈធម „យត ÷កនកÞយ ដចបច Àប›ន ‹េនះេទ √នែតមយគគណៈមıនÞយ ។ រឯសេម ÷ចÂពះសង…∆½ ឬសេម ÷ចÂពះមıសង…∆ជ√នÂពះបរម∑ម≤ សេម ÷ចÂពះសគ∑¤ ធបត“ ស ÷ទ េលរ½គណł∑នÂកម នង Âពះសង…Âគបវត ÷ ∆មទ≥ង Âពះនគរ ។ ក ‹ងរជ ÕÞលÂពះ∏ទ សធម „∆½ Âពះ∆ជស√‚ រ√នÂពះមıរេថរមយÂពះអង » ÂទងÂពះ∑មសេម ÷ចÂពះស∑¤ មıសង…∆½គណៈធប ជម ។ Âពះអង »√នទព Á – ណ²ក ធ Êះក ‹ងÂពះៃÂតបដក Âបកបក ‹ង¼នេ◊កយ វេសសវ ល≠ស ។ Âទង Ÿ តជ∑ញ ក ‹ងÂប ‹ ˙ថ∏លព√នេទស≥ល េŁយ−„ នÂពះសង…អង »≠˙ចយកេÂប ប∏ន ។ Âពះអង »½Âពះឧបជ˝យបបសេស ÷ចែផនដ នង½មıគរ ែតងេទស∑េÂប នÂបេ ពទ ¤បរសទពþÊ ចេន យÂពះÞយពលេឡយ ។ ក ‹ងរ⁄ងÂគស ÷សករ½ ១៦៣៦ ដល ១៦៤០ Âពះអង »ែតងែតផ ÷លនវÂពះ∆ជដប∑„ ន ≤Á យÂពះេ

ែផនដ ែដល½សÍ∞ងសបក ‹ងទសពធ∆ជធម » លគតធម គតេ◊ក េដម›ដក∑សង »មកម ·½ឲ‰√នវឌ‘នΩព ។ គរប Õ ក≤ Âពះ∆ជស√‚ រ គ½ÂពះមıកÍÂតមយÂពះអង » √នÂពះប – េឆ Ê វ³Ê ត Âទង Ÿ តជ∑ញក ‹ងÂពះៃÂតបដក នង∏ន∞កែតងនវក≠ព‰Þព‰េ×Ê ង ½ចˇបÂបេ Âពម≥ង ÷ ∏លេផÍង ៗ ។ េÂ∫ះែត√នមıÂគដជ∑ញ ជយប¹Î តបេÂង ន Þលេស ÷ច ងÂពះផ ‹ស½បព Áជតេ នគរវត ÷ ។ Âពះ

∆½អង »េនះេ យ∆ជ‰∏នែតបន³‹ បេ≠’ ះ កÂតវ√នវបត ÷េស ‹ıរហតÂតវ∏∆ងេធ ÁគតកÍយÂពះជន „ ធះ◊កពេលចងេ∞‹ តគរឲ‰េ ក ÷ យ េÂ∫ះែត²ញក√Ê ងត≠Î នងេភ Êចប≠÷ ÂពះÂគឧបជ˝យ ។ សេម ÷ចÂពះសគ∑¤ ធបត ជម Âទងគងេ ក ‹ងវត ÷អ ‹ក∞សង ∑Âកងឧដង »√នជយ Âពះ∏នចងÂកងនវ ÷ ចˇបÂកម ទកÂបេ ជនផង≥ងពង ‹Âពះហស ÿេនះÂតវ∏នរក ទករហតដលសព Áៃថ ។ ឯក រដែដលេ∑ះ ក∏នដក សង ÷ ចˇបÂកម∑∑ ែដល½ ‹ Âពះហស ÷របសÂពះអង »មកប Õ ក ែដលចˇបÂកម½∫ក‰ទ∑„ នរបសÂពះអង »េ∑ះÂតវ∏នេគេ∏ះពម ·ផ យ½ថ „ េŁយពទ ¤

សនបណត‰ នងេគÂបទះេឃញចˇប Âកមដែដលេ∑ះ េ ក ‹ងេស លេ ឯក រមıបរសែខ „រែដរ ។ េÂ អពអត ÿបទ ‹ Âពះហស ÷þងេលេនះ សេម ÷ចÂពះសង…∆ជ ជម េ √នស – ណេញយ‰ែប ÊកពមនសÍ≥ងពង ។ Âពះអង » ចអធŁ“ ន∏រមឲ‰េដម សម ែដលដះែក›រេជងភ ‹Âពះ∆ជÂទព‰ឲ‰េដះមខកដឯវត ÷អ ‹ក∞សង∏នេដម›∏នែផ ÊសÂ√ប


-វទយសេឡងកមពជេ កម ជសេឡងរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម ផ យេចញពរកង សនេ ន រដធន ៃនសហរដ េមរក

សរមបបេរមដលរបយមតអនកនយម បករផ យរបសវទយេយងខញ ។

-កមមវធផ យ ៖ ផ យកនងមយសបហមង េរ ង លៃថងអងគ រ ចបពេមង ៩ ដលេមង ១០ យប េមងេនកមពជេរកម មកមពស

រលកធត កសខ ១៥.៦៩០ គឡហត ។

-របយមត ក ចេបក បបនរគបេពល មរយៈេគហទពរ www.khmerkrom.org/vokk ។

-េ កអនកនងក ចេផញអតថបទមកកនករយលយេយងខញ មរបអបអែមលៈ [email protected]

(តមកពទពរទ១៦)ករតបនែដនដសណទេនេមគងគ ជនសមខឲយគណៈចងលករតបនែដនដសណទេនេមគងគ បនជរញឲយរពះសងឃ នងជនជតេដមែខមរេរកមទងអសអនវតននវមគេគលនេយបយរបសបក នងរដ ។ េសង សង េសង កជរញឲយរពះសងឃបេញចញកមងពលកមម េដមបជរញេសដកចច-សងគមកចចកនងរសករកចេរនែដរ ។ គររលកជនថ ពធជបជេនះរតវបនរ ភបលយនេធេឡងេដមបជបជរពះសងឃ នងរកមរគ រសថតកនងរកបខណេគលនេយបយ េនេលភម សរកងែរពកឫស ។ បនទ បពបនបញច បកមមវធ រកមរ ភបលយនមយកបតចេនះបនពនេទយយទនមយចនន េឆព ះេទកនវតែខមរេនកនងរកងែរពកឫស ដចជ វតមនរង វតពទេឃសរង វតេពធសេ ង នងវជជ ថ នពទធ សនទកខ នកយែខមរ េនខណអរមង ។ េហយន

ឱកសបណយចលឆន ថមរបៃពណជតេនះែដរ រកមបកខជនយនមយដប េនះបនបនដេណរេទបញច ះបញច លរពះសងឃ នងរគ រែខមរេរកម ែដលពកេគអះ ងសថតកនងរកបខណេគលនេយបយ េនេខតឡងេ រ នងេខតរពះរតពងែថមេទ ត ។ សមបញជ កថ ទនទមនងសកមមភពេកះេ រកមម នសងឃ នងគណៈកមមករវតជបជែបបេនះ េរកយពពកេគបនផលេទយយទន ឬ ភសកក រៈបនចបនចដលរកមរពះសងឃ នង គណៈកមមករវត រកមយនមយដប េនះែតងរះរករគបមេធយ-បយេដមបបបក ម រត ៃនជេន េជ ជក នងករទកទងរ ងអនកែដលកពងរសេនេលទកដកមពជេរកម នងអនកេនេរករបេទស េ យពកយនកនទបទងេនះេរបរគបលបចកល េចទរបកនថ រពះសងឃ នងបងបនែខមរេរកមេនេរករបេទសគជរកមអនមតសេគេនះ េហយែថមទង មរបមមនឲយទកទងេទ តផង ៕

Âពះសង…³ន នងេធ Á½ឱសថសÂ√បែកេ∆គ ។ Âពះអង » ចជយរលតេភ Êងទសឧត ÷រ នងឧបកច ÀេŁយេ◊កយ¼ន ។ សេម ÷ចÂពះសង…∆ជ ជម Âពះអង »Âទង¾ណដង≤ េស ÷ចÂកងចន∂Ê បេកត½សត Áែឆ ƒដ√នភក ÷Ωព េហយេ បេÂមÂពះមı∑គេត ÿរ ែដលគង៤េ វត ÷កសÍបៈ ។ េ េពលេស ÷ចសកចន ÂបឈនÂពះសរ (ឈកˇល) ½ទម ន េហយ−„ នÂគេពទ‰≠˙ចព ∏ល∏ន េពលេ∑ះេស ÷ចចន ∏ន²ត∆ជទតមកÂកងឧដង∞ម∫ក‰េı∆ េដម›នមន ÷សេម ÷ចÂពះសង…∆ជឲ‰ជយព - ∏ល ។ សេម ÷ចÂពះសង…∆ជ ជម Â−នែតប¹» បឲ‰ពកេស∑≥ıនចន េ ជកយកឫសÍ ែដលដះ

²កេ សះចល◊ដកˇលេþ„ ចែឆ ƒេ¼„ ះ “ ˙េ ” ែដលេ◊កÂគមı∑គេត ÿរ ឲ‰េគកបេ ែក›រវត ÷∑េជងភ ‹ Âពះ∆ជÂទព‰ΩÊ ម េស ÷ចចនក½សះេស›យ ែដលេធ Áឲ‰េគេជ ≤ េស ÷ច សកចន∂Ê បេកតមក½សត Áែឆ ƒ េŁយអ≠ចបណ‰ផល ែដល∏នបេÂមÂពះសង…≈ងេ „ ះÂតង លះដល Ê បេ េþ„ ចសខន ក∏នេ ²ប½តេកត½សេម ÷ច សកចន េ ។ េហយេពលេ∑ះÂពះកត ÷សព Ÿសេម ÷ចÂពះសង…ស∑¤ ធបត ជម ល›រន Ÿរហតដល សកចន នងÂបេទស∑∑េ សតវតÍរទ ១៧ ។

េនមនតេទ ត


Q – cäŁk`‹ ìÂedŁ

កនែខ មរជប សអងគរវត ខច តភតបស ពត ម សកេគ

ភយនងវបបធម ដលជេករ ដ ណលឱែមខករពរ ។

េរ ងវបបធមជតអក រ ស េគ គ ល ខ មរចបស នងភ

ទេន មទ បពដន ទងែ សចករ គ លថែខ មរ ។

េប ខ មរមនគតែថរក ថមនបនករអផងែដរ

េបយលយងេនះអសពជែស នងបតពជែខ មរជមនខន ។

ឱកនេចែខ មរផងទង យ គតឲយែវងឆង យខេរ ន ន

អក រ សជតេយងឲយបន េចះចកនង បណខេរ ន ត ។

េបអនកេចះចអក រ សត ខ ញេជ ជកចបសថមនបត

ខ ញ បងករពរមនឲយខច ត វបបធមសមបតគរេលកសទយ ។

សលបៈវបបធមអក រ ស អរយធមចបសជជនយ

េកតនភណផ ជមយ បៃពណជយជកជែខ មរ ។

ដណតមកពដន យរយេហយ តពជែស

បគលទកមកឲយកនែខ មរ នបងបនែថរក ទក ។

េប ខ មរមនខ ថរក នងបតបង តេទមខ

បយតនៃថងេ កយយេកតទក ខ អងគយសកកនង យេ កយ ។

ខនខ ញេ តេទ តមនវយចស ែភនកេមលមនចបសកមងេខ យ

ម រតេ តេទ តេភចមខេ កយ ចតខ ញមនេខ យេនគតជត ៕ eúçd ≤dù

យេអយែសន យផនតគនតែខ មរ េនែតដែដរមនែកេ ះេឡយ

ឈចបប េខ មរេភចេទេហយ ឆប ត ពេងយលបចកលស តវ ។

កនងនមខ ញជប តេខម យេករដន រ យបតេទ

នកែសន ណត សនត មវ េ យែខ មរជបនវវបតទកដ ។

បេទសជតកងច តព ហក ែបងែចកេបះដងេខ មរជពរប

រចេហយបផតពជែខ មរធបលប េ ពះែខ មរេធហស តមយសខ ។

សមយលែងកែចកែផនសម ឱយជតេខម គ ល តកទក ខ

ស ងគ មៃផទក នងែតងែតបករក ែខ មរមន គ លសខេ ពះខះ មគគ ។

រហតមកដលរជជកលក ច បលពតប ចបផញេខ ទចខ ទ

េ ហតែខ មរសទ ធកលែផន បថព ែហក ច ខ មរស ដចតរចឆ ន ។

ដលទបញច ប ខ មរបេនទ សគន ឯកមពជបតអតសញញ ណ

បនេឡងេធធេភចភងស ន រញ ចន សកេទសកនងភពវកវរ ។

សណឱកកនែខ មរេកមងជននេ កយ ែ សកេ ដេងយ ពលងអងគរ

ពៃថងេនះេទែខ មរយលេខមស នគន េ កកឈរករពរេខម ។

ែ កងៃថង មយែខ មរកយភគតច មតភមវលរចេ ពះភេលច ម

បតទងអងគរ ពលងដន សមេផញ ចរពកនែខ មរមន ក ៕


រហតមកដលៃថងេនះ េយងពដងថបងបនែខ មរ កមពជេ កម មនជេន យង ចេពះេជគ សនរបសផងខ លន ែដលកពងរសេនកនង ពះ ជ ច កកមពជេនះេទ េ ពះេបេយងពនតយេទេឃញថ មនបងបនែខ មរ កមពជេ កម មយចននែដរ ែដលមន នៈអេ នទល ៗ េនកនងជរសមជក ជរ ភបល នងជអនកត ង ស របសគណៈនេយបយេនះ ។ ចេពះេយងវញេមលេឃញថ េជគ សនរបសបងបនែខ មរកមពជេ កម ែដលកពងរសេនពសេពញៃផទបេទសកមពជបចចបបននេនះ កដចជចកកពងែតរ តែតលេ លពមនទពង នងទលនងចបស ស េហយកពទនដងថ ថ បន មយជអនកទទលខស តវចេពះេជគ សនរបសបងបនែខ មរកមពជេ កមេឡយ ។ ឱ! ជវតរបសបងបនែខ មរកមពជេ កមេអយ អនកអកអភពេមលះ រសេនសពៃថងេ ប បបដចជកនក ពមយគម ឪពក...។ េពលែដលបងបនទងអសរសេនកមពជេ កម េល ដនដកេណតរបសផងខ លន ឯទកដកមពជេ កមេនះ តវបនរ ភបលយនទមឡឥត សនេគព ប ន េគេរសេអងេ យចតទកបងបនថជែខ មរ គជជនជតមនឈមជរេផ ងព កមជនជតយនស ត កញេឈ ែដលកពងេធ នគមទងទទងទស ។ េ កយេពលែដលបងបនជបករលបក បនទ បពទទលរងករេធទកខបកេមនញពស ក ជញ ធរយន កង ណយ បងបនកមនមនរតលនកតទក កតភក កតៃ ព បក ល វលល កតែ ពក ប យ េ ជះ ជង ជលងដងអរមកកន សកែខ មរ ែដលជមតភម ែដលបងបនធល បបនចលរមកនងករ ក ងអងគរវត នង ប ទននេទ តជមយគន េ យកសងឃមញញមទកថ នងទទលបនករ គមន នងឧបតថមភយងកកេកពស ក ជរ ភបលកមពជ ែដលមនឈមជរជែខ មរដចគន ។ ជអកសល អ ៗ គមនដចករសងឃមទកជមន

េឡយ េពលគេពលែដលបងបនចលមកដលទកដ ជច កកមពជភល ម បងបន គន តទទលបនករ ប

នសនទ ធ ន ល កទក កនងចេ មមនស មយចននែតបេ ះ េ យែឡក កមមនស មយចននធ បករមទងជរ ភបលកមពជផង ករយកចតទក កបងកលកខណៈ

ងយ សល មផលវចបបជនបងបន េដមបរសេនឲយបនកកេកេនះ េ ប បដចជ ពះែបរមខេទទសខងលច ។ េពលគ ថ បនមយបនអះ ងថ កលេប ខ មរកមពជេ កមបនឆលងែដន មកដលពះ ជ ច កកមពជេពល

គបងបនទងេនះនងកល យខ លនជ បជពលរដែខ មរេ យសយ បវត ។ សមទងេនះបនេធឲយបងបនែខ មរ កមពជេ កម មន រមមណសបបយចត កកេក នងសងឃមញញមកនងចតបនែតមយរយៈេពលខ ល តបេ ះ។ េ កយមកេសចកសងឃមទងេនះ គរ យខ លេទវញ េនេពលែដលបងបនែខ មរកមពជេ កមសេធបណ គ រ េធអតសញញ ណបណ ឬចះេឈម ះកនងបញជ អ នកល នជេដម តវបន ជញ ធរែដនដភគេ ចនបដេសធលទ ធភពទង សង របសបងបនែខ មរកមពជេ កមទងេនះ ។ េ យ កម ថ បនលកឧតមគតទងេនះពទទលចះបញជ ឬផលជនេឡយ នងែថមទងត មវឲយពកគតបងខចត តវែតផល ស តកលែខ មរេ កមដចជ េច, យញ, សន, េគ ង, ថច, គម, ល, វ ។ល។ េទជសេផ ង ឬ តវយកតកល ម បជពលរដែខ មរេនកមពជ ឬផល សបរ សកកេណតែដលេកតេនកមពជេ កម មកេន សកេន សកែខ មរទងងេងលវញ ។ េហយមយេទ ត គពកគត តវច យថវកមយចនន ជថនរេទនងករេធបណ គ រ បណ ន កេន បញជ ជត អតសញញ ណបណ នងចះកនងបញជ អ នកល នជេដម ។ល។ ទេងដលងេលង េឆតលងងរបស កម ជញ ធរែខ មរមយដប ែដលបនចលរម ឬទទល ភសកក រៈពយនកមមយនសទងេនះ គ តវបន បជពលរដកមពជ (តេទទពរ២៤)


(តមកពេលខមន) េនៃថងទ ១៩ ែខមថន ឆន ១៨៦៧

កងទពប ងចនន ១.២០០នក បនចកេចញពទរកង

ៃរពនគរ មកបនកបលចនន ១៦ េរគ ង េហយែសកេឡងបន

មកដលេខតលងេ រ គេនៃថងទ ២០ ។ េនចេពះមខកងទព

ប ងេនះ ផង ថនយង កបនចះចលេ យគម នតទល ែថម

ទងបនឲយបញជ ដលេច យេខតពម នងមតរជក ឲយចះ

ចលនងប ង ។ េនៃថងទ ២៥ ែខមថន េ កឧតមនវ

េទ ភបល បនេចញេសចករបកសមយ “ចប ងពៃថងេនះ

តេទ រដអ ច នងរដករមនែតមយេទ េនេលក ងសន

ភគខងេរកម េហយ េខតទងអសនងតេទមខេទ ត

ជកមមសទធរបសប ង”។ េនៃថងទ ១ ែខស ផង ថនយង

បនសមបខនេ យតចចតនងករ ែដលបនរបគលេខតេទ

ឲយប ង េ យមនបនតទលេនះ ។

េនទបផត កនងចននែត ៥ ៃថងបេ ះ ប ងបនយក

េខតែខមរ ៣ េទ ត ែដលេនខង ៃនទេនេមគងគ គេខតលង

េ រ េនៃថងទ ២០, េខតមតរជក េនៃថងទ២២ នងេខតពម

េនៃថងទ ២៤ ។ េនះបងញឲយេឃញចបសថ េរកពរកង

ៃរពនគរមយេចញ ទង សទងកងទពមនមនយនបនម ន

នកេទេនេលទកដកមពជេរកម ។

ចេពះេខតឃងវញ ប ងយកបនយងងយជទ

បផតកនងឆន ១៨៦៧ែដរ ។ េ កវរេសនយេទ ែបរត ឡ វ ង

អមេ យេលខធករេ កមន ក នងទ នប ញ ៤០ នក

បនេឡងេគកពកបលេនពមែសន (Dai Ngai) ចមង យ១៩,៥

គ.មពទរមេខត ។ េនទេនះ េ កបនេ ែខមរចនន ១០ នក

ឲយនផវជនេ កេទទរមេខតឃង ។ មកដលទរមេខត ម ន

យនខះឮថប ងបនមកដលេហយ កនគន រតរបេសច

រប ចសេ េទេខតពល វ នងទកេខម អសេទ ។ េនសល

បនម ន ប ងបនចបចងេននងកែនង ។ បនទ បមកេ ក ឡ

វ ង កបនរបគលតែណងឲយ រតង អង ែដលជកនម នែខមរ

មន កឲយកនករេនទេនះេទ ។ ជអកសលេ ក រតង អង

បនចលមរណភព ៣ ឆន េរកយមក ។ េនេពលេនះ យន

បននគន បះេបរេនកនងទកេខម ។ ប ងកបនេលកទពេទ

យប ងក បករបះេបរេនះ េ យមនទពែខមរផងែដលដកន

េ យេ ក រតង អ រតវជបនរបសេ ក រតង អង ។ ករបះ

េបរបនសងប ង តេទវញ ។ ចបពៃថងេនះមក សនសខបន

េកតមនេនរគបតបន ។

េខតឃង ភគេរចនសទធពសេពញេទេ យៃរពធ ៗ

ពសវមនផ រេផ អបនម នេឡយ ។ េបចងេទ មក អនក

រសករតវេដរកតៃរព េបជបនងែរពក ឬសទង គម នមេធយបយអ

េទ តេរកពែហលឆងេនះេឡយ ។ េរកយមក ប ងបន

េរ បចឲយមនចបបទមបរតមរតវយកពនធ រ មមន មរក។

េរកយមកេទ ត េខតឃង បនកយេទជទរបជជនសមបរ

សបបយ េ យ រសនសខរបជពលរដបនរកសមនបន

រគប ៗ គន មនកងជះ មនរេទះេសះ មនេភងអគគសន មន

របពនធទក ត មន េរ ន មនទរេពទយរហតដលមន

រថយនេទ តផង ។

ខងនងែខមរផង ខងនងទរកងេវផង ថបនជរមញែខមរ

ឲយសមបប ង ចរកប ងបនរកធពរដងេលសេដម ។

េ ក េង ង មញេខ េនកនងេស វេភរបវត សែដលេនកនង

សហគមនឥណចន បនសរេសរថ “េនកនងឆន ១៨៦៧ េ យ

យកេលសថ ម បនរេ ភសនធសញញ ទរកងៃរពនគរ

ប ងបន យយកេខតលងេ រ មតរជក នងពម ែដលជ

េខត ៣ េផ ងេទ តរបសែខមរ ។ ករែដលប ងដេណ មយក

េកះរតល ែដលជេកះែខមរែដរេនះ េធឲយក ងសនទងមល

កយេទជ នគមប ង”។ ចែណកអនកករទត វកមត ដ

កេរ ែដលជសមជក ៃនេបសកកមមទេនេមគងគ (១៨៦៦-

១៨៦៨) េ កកបនសរេសររប ករបែហលគន នងេ ក

េង ង មញេខ េនះែដរ េខតទង ៦ ែដលេនកនង នគម

ប ងសពៃថង ជអតតេខតរបសែខមរ ។ បនទ បពយកបនេខត

ែខមរ ៣ េរកយេនះមក ប ងកបនេធករគបសងកតេទេលទ

រកង េវ េទ ត េដមបឲយយលរពមរបគលជផវករនវេខតទង ៣

េនះមកឲយេគ ។ ជថនរនងកររបគលេនះ ប ងបនសនយថ


នងសខចតលបេចលទងអស នវបណលចបងទងបនម ន

ែដលយនេនជពកប ងេយង មសនធសញញ ឆន ១៨៦២ ។

ែតករចរចេនះបនផកេទវញ ជបេ ះ សនន េ យ រ

មនចបងមយេទ តបនផទះេឡងរ ងប ង នងយនតងកង

(Tonkin) កនងឆន ១៨៧៣ ។

ង-សនធសញញ ប ង-យន ៃថងទ ១៥ ែខមន ឆន ១៨៧៤

កររកេឃញផវជនញ មទេនរកហម ពេខត “យ

ន” របេទសចន មក “តងកង” េ យេ ក ឌយពយ ជ

អនកជនញជតប ងេនកនងឆន ១៨៧០-១៨៧១ េធឲយ ជញ ធរ

យនតងកង មនករមនសបបយចតជកង េ យបនេចទ

ថេ ក ឌយពយ េនះបនទកទង នងរកមេចរ ទងេខម

េហយេហគស េធឲយមនអសនសខេនកនងរបេទស ។ ជញ ធរ

យនតតងកង បនអពវឲយេ ក ឌចេរប ឧតមនវេទ រភ-

បលកន ងសន េដញេ ក ឌយពយ កឲយមកជនទកដ

តងកងេទ ត ។ មករសេនេនះេ កឧតមនវ ឌយេរប បន

ចតេ កអននវឯ ហងសស គ រនេញ េ យមនកងនវ

ចនន ២០០ នកផង ឲយេទតងកងេដមបរកមេធយបយេ ះ

រ យេរ ងេនះ ។ េនេពលេទដលតងកងេ យេឃញ ជញ -

ធរយនគម នសទធចតេ ះ កនងេ ះរ យបញ ែថមទងបន

េធករគ មកែហងដលេ កេទ តផង េ ក ហងសស គ រ

នេញ នងកងនវ េ យមនជនយពរកមេ ក ឌយពយ ផង

បន យនងយកបនបនទ យរបករ ណយ េនៃថងទ ២០ ែខ

វចឆក ឆន ១៨៧៣ ។ កនងរយៈេពល ២២ ៃថង កងពលទ ន

េ ក ហងសស គ រនេញ បនកនកបទេនរកហមទងមល

ែតជអកសលេនៃថងទ ២១ ែខធន េ កបនធកចលកនងអនទ ក

របសរកមទងេខម េហយរតវពកេនះសមបេ កបន ។

េ កឧតមនវេទ ភបល កដចជយលថ

េ ក ហងសស គ រនេញ បនរេ ភបញជ របសេ ក ។

សមបែតេ ក លែបរត ដរបគ នយរដម នប ង កមនបន

របគលថននរសកបចឆ មរនៈ ដលសពេ ក គ រនេញ ែដរ

ែដលសពដងេគែតងផលដលអនកបេរមរដ ែដលបន បេទ

េនកនងករបេពញមខងរជនរបេទសជត ។ គរបញជ កថ េន

ៃថងទ ២ ែខមន ឆន ១៩៨៣ រកមអនមយៃរពនគរ បនរបគល

េទឲយកងសលប ងនលធតរបសេ ក ពញ ដេបែហន,

ហងសស គ រនេញ នងឌ រត ដ េ ហគ ។

េរកយពេពលែដល នយទ នដេកមងេនះបន

បេទ េ កឧតមនវេទ ភបលបនចះហតថេលខនេល

សនធសញញ មយេនទរកងៃរពនគរជមយេ ក េឡ ទង ជ

ដ ងេសចយន ទឌក េនៃថងទ ១៥ ែខមន ឆន ១៨៧៤ សនធ

សញញ ែដលប ងបនេផមចរចជមយយន ម ងពឆន

១៨៦៧ មក សនធសញញ េនះបនែចងថ៖

·ែផនកខងយន មរតវៈ

-ផលឲយបរេទសេរបរបសទេនរកហមេ យេសរ កនង

ករទកទងេធជនញជមយេខត យ ន របេទសចន េហយ

សនយកមច តរកមេចរចន ទងេខម េធយង ឲយមនសនសខ

េន មតបនេឆនរសមរទ នង មទេនរកហម ។

-ទទល គ លអធបេតយយភពប ង េនេលទកដ

កមពជេរកម ឬក ងសនប ងែសស ។

-សរមលនេយបយបរេទស ឲយរសបេទ មនេយ-

បយប ង (ឃេនះបននយថ របេទស មរតលេន

េរកម ពយបលប ង) ។

-ទទលយលរពមឲយប ង កកងសលេន ណយ

នងៃហផង េ យមនកងពលទ ន ១០០ នកសរមប

ករពរ ។ ចែណកេនទរកងេវ ទទលឲយប ង ក ថ នអគគ-

ជទតអមេសចយន ។

·ែផនកខងប ងវញរតវៈ

-របគលបនទ យរបករេន ណយ េទឲយយនវញ

រពមទងដកទពេចញពទេនរកហម ។

-លបេចលសណងេសសសល ែដលយនជពកទង

បនម ន មសនធសញញ ឆន ១៨៦២ ។

-ទទល គ លអធបេតយយភព របសយន មេល

តងកង ។

-ទទលករពរទកដយន ពករ យរប រពសរតវ

នន េទ មករេសនសពរ ភបលយនអធ ជ យឡង

(១៨០២-១៨២០) ែតងែតេធេសចករបកសថ របេទសយនបន

របរមគន អសេហយ េតចបចអយនសឲយប ងទទល គ ល

អធបេតយយភពយន ន ម េលទកដតងកង? យនេនតង

កង កដចែខមរេរកមេនកមពជេរកម ែដរ មនែដលទទល គ ល

ថ េគេនេរកមកររតរ របសទរកងេវេនះេទ ។ យន តងកង

បនេចទថេសចរកងេវ បនរេ ភ នងកនកបតងកង

េ យកមងបយ ។ យនតងកង មនករលេអ ងេទខងចន

ជងមកខងយនេនេវ ។ (េនមនត)


(តមកពទពរទ ០២) ជទេសន ! សទធេសរភពមនែមនយនជអនក

ផលឲយេនះេទ េហយកមនែមនយនជអនកសេរចជនេនះែដរ គជ

សទធែដលមនស េលពភពេ កមនមកពធមមជត យង មញ

ែខមរកមពជេរកមរតវែតទមទរមកវញេនអែដលេយងបតបង នងអ

ែដលយនបនរេ ភយក ។

េយងខញ រពះករ សមរបសទធពរសរសស ជយមងគល

វបលសខ នងសមេទវ ថម រពះនម ក េទវ មែថរក រពម

ទងផលេនមងគលទងពងរបកបេ យពទធពរទង ៥ របករ គ

យ វណៈ សខៈ ពលៈ នងបដភណៈ កបេឃ ងឃតេឡយ ៕

pqg¢d¤îR„kQi·ç½ìÂÞi

ខ លនឯង ពលរដែខ មរកមពជេ កម នងមនស មន លទទងសកលេ ក បន បឮចបសនង តេច ក េហយេឃញចបសនងែភនកអពអ ែដលពក ជញ ែខ មរបនេធេទេល ពះេតជគណ ទម

ខន ែខ មរកមពជេ កមមយរប ។ ករណ ពះេតជគណ ទម ខន បនកល យជ បវត-

ស ែដលឆលះបញច ងពសងគមពតៃន កមេមដកនកមពជ ។ ពះេតជគណ ទម ខន អតត ពះេចអធករវតភនដនខងេជង សកគរវង េខត ែកវ គជែខ មរកមពជេ កមមយរប បនមករសេនកនងទកដ ខ មរ ងពឆន ១៩៧០ េ យមនេឈម ះេនកនង បណ ន កេន មនសងឃដក នងឆយ ពមទងមនលខតែតង ងជេចអធករ ែដលចះ ពះហសថេលខេ យេសចសងឃ ជ េទព វង យងេពញចបប ។ នយយឲយខ លមក គ មកតយ កម ពះេតជគណ ទម ខន ជ បជពលរដែខ មរ មនសញជ តជែខ មរយង សបចបប សថតេនេ កមករ គប គងរបស ជរ ភបលកមពជ ។ បែនគម ននរ ដងថ រ ភបល ែខ មរ នងរ ភបលកមមយនសយនអនេ ម ឬេយង មចបបស ឬមនលខត មរយៈសលកេឈដងកវសព ពះឥនទ ពះ ពហម ពះយម ពះយក េទ បនជរ ភបលែខ មរចបផ ក ពះេតជគណ ទម ខន ទងងេងល េហយបញជ នេទឲយត ករយនកតេទស កគកអសរយៈេពល ១ ឆន ទង ចស សកេលងពកថង សេទវញ ។ េរ ងែដលច ឡកមយេទ ត ែដលបនេកតេឡងចេពះែខ មរកមពជេ កមេនះ គេពលែដល ពះេតជគណ ទម ខន តវ ជញ ធរយនេ ះែលងមកវញេហយ េ យករទមទរត ករេថក លេទសពបងបនែខ មរកមពជេ កម េនពសេពញពភពេ ក កដចជសមគមែខ មរកមពជេ កមេនកមពជ នងជពេសសសកមមភពដរសរេវក របសសហពនធែខ មរកមពជេ កម ែដលបនេធករទមទរយងស កស ។ បែនេពលែដលពះេតជគណ ទម ខន ចលមកដលដ ខ មរ ឧតមសនងករអងគករសហ បជជតទទលបនទកជនេភ សខ លន បនេសនេទ កសងម ៃផទសបេពញទ មង បបបទ ឬលខតបទ ន េដមបស មប

ចបបេឡងវញជន ពះេតជគណ ទម ខន ជ បជពលរដែខ មរេនះ កមអនកេធករកនង កសងម ៃផទកមពជបនេឆលយយងធរលយថ ចេពះ ពះេតជគណ ទម ខន គជែខ មរ ប ដេចនះេពល ពះអងគ តឡបមកវញ អ ៗ គបយងែដលមនពមនមក នងេនែតមនសពលភព មផលវចបបដែដល ។ ចេមលយរបស កសងម ៃផទេនះ គរឲយបងបនែខ មរ កមពជេ កមមនកសងឃមយងមតមជទបផត ចេពះភពសបចបបរបសខ លន នងែខ មរកមពជេ កមជននេ កយ ៗ េទ ត ែដលមករសេនកនងទកដ ពះ ជ ច កកមពជ ។ បែនលះដលម នអងគករសហ បជជតទទលបនទកែផនកសទ ធមនស នងកមអងគករករពរសទ ធមនស មយចនន បនេទជបជមយម ន ៃន ជញ ធរែដនដកនងឃភនដន សកគរវង េខត ែកវ េដមបចះេឈម ះេធអតសញញ ណបណជន ពះេតជគណ ទម ខន ជ បជពលរដេឡងវញេនះ កម ជញ ធរកបលយនខ លនែខ មរទងេនះែបរជបដេសធទង ចស សក ។ េយងកដចជមត ធរណៈទេទផងែដរឆងលថ េតកសងម ៃផទ ជ កសង គប គង ថ បនរដបលមល នចបងពេខត- កង ជធន សក ខណ ឃ-សងក ត ឬក ផកេទមេគលករវមជឈករ នងសហវមជឈករ គរ ង កសង

ម ៃផទ នង ជញ ធរេខត- កង សក-ខណ ឃ-សងក ត គយកហន ងេចញ ឬយងេមច ! ? ឬមយេនះ គន តជ

លបចែដល កសងម ៃផទ នង កម ជញ ធរខ ញកញជ ះយន ចៃថលេលងេ ខ នេដមបេធបបែខ មរកមពជេ កម េ យ កសងម ៃផទជអនកនយយេលកទកចតដល ខ មរកមពជេ កម បែនទកឲយកម ជញ ធរេខត- កង សក-ខណ ឃ-សងក ត ជអនកចតករ ។ េយងគតថ េរ ងេនះកបងញឲយេឃញថ កសងម ៃផទខល ចពះេតជគណ ទម ខន រសេនកនង បេទសកមពជរះគនពកកមខ លន េនះជមលេហតែដល កសងម ៃផទ ពយយមេ បលបចកលេធឲយ ទម ខន ភតភយ បងខឲយខ លនេចញឲយបតពកមពជ េដមបកឲយរសេនកនង បេទសកមពជបងកភពសមគ ម ញដលពកេគ ៕ ìRikö ïÂgdSk dâU ìRi∆içdä