Download pdf - Adviesrapport Online & Onsite

Samenvatting

MuseumgoudAisopzoeknaarnieuwemogelijkhedenomdedialoogaantegaanmethetpubliekendeomgeving.Kennisoverdragenendelenzijndebasisvoordezedialoog.Inditadviesrapportwordtingegaanopdevolgendeonderzoeksvraag;‘Welkecultureleinstellingenhebbenprojectenuitgevoerdwaarbijeendergelijkkoppelingplaatsvindttussendedigitale(online)endefysieke(onsite)wereldenwatkanmuseumgoudAlerenvandeprojecten,wanneerhetzelfeenprojectwiltgaanopzetten,waarbijeendergelijkekoppelingplaatsvindt?’

AandehandvaneenviertalprojectbeschrijvingenwordtinditadviesrapportinzichtelijkgemaaktwaarmuseumgoudAopmoetletten,wanneerheteenprojectopzet,waarbijdefysiekeendedigitalewereldwordengekoppeld.Dezekoppelingkanplaatsvindenopdiversemanieren.HetKoninklijkInstituutvoordeTropenzetlocativemediatechnologie1invooreenluistertocht.Gedurendeeenwandelingluistertmennaar(persoonlijke)verhalenoverhetslavernijverledenvanNederland.HetPowerhouseMuseuminSydneygebruiktFlickr,eenpopulaironlinefotoarchief,omfoto’svandeTyrrellcollectietetonen.ZijvragenbezoekersvanFlickromfoto’stemakenvandeobjectendieopdehistorischefoto’svoorkomen.CityRagaslaatteamsinDelhi(India)enAmsterdamsamenwerkenaaneenbeeldverhaalmetbehulpvaneenmobieletelefoon.SemapediaverbindtdekennisvanWikipediadoormiddelvanQRcodes2aandeobjectenindepubliekeruimte.

Bijdeprojectenwordenlocativemedia,usergeneratedcontent3enweb2.04platformenhetmeestgebruikt.Ditzijnelementendiepassenindemodernemediasamenleving.Web2.0platformenenusergeneratedcontentbiedenmensendemogelijkheidompersoonlijkeverhalen,kennisofmateriaaltoetevoegenaanobjectenuiteenmuseumcollectie.Locativemediatechnologieën,zoalsgsm,laptopsofgps,biedendemogelijkheidomdepubliekeruimtetegebruikenalsverlengstukvanhetmuseum.Dezeelementenzorgendatereenbindingkanontstaantussenbezoekerenmuseumendateenmuseumbezoekmeereenbeleveniswordtmeteenpersoonlijketint.Hetisbelangrijkdatmuseadezeelementendoelgerichtinzettenalsgereedschapennietomdathetnueenmaalmogelijkis.

1Locativemediatechnologie:Mobielecommunicatiemiddelenoflocatiegebaseerdetechnologieën.Tedenkenvaltaanmobieletelefoons,laptops,wifiofGPS.

2QRcodes:Twee‐dimensionalestreepjescode.QRstaatvoorQuickResponse.Hetheeftmeermogelijkhedendandetraditionelestreepjescode.

3Usergeneratedcontent:gebruikersgegenereerdeinhoudtenbehoevevaneenonlinemedium.

4Web2.0:DitisdemodernebenamingvoordetweedegeneratievanhetWorldWideWeb.Hierbijheefteenverschuivingplaatsgevondenvaneenverzamelingstatischewebsitesnaareengeheelvaninteractievewebapplicaties.Hetwordtookaangeduidtalshet‘socialeweb’.

Adviesrapport:ProjectenOnline&Onsite

2

Voorwoord

VooruligteenadviesrapportdatisopgesteldtenbehoevevanmuseumgoudA.Nazesmaandenvandeskresearch,interviewseneindeloosrondstruinenopinternetnaarprojecten,uitgevoerddoorerfgoedinstellingen,isditadviesrapportheteindresultaatvaneenafstudeeropdracht.

Deafstudeerperiodewasleerzaam,zowelopprofessioneelniveau,alsoppersoonlijkniveau.IkwilallemedewerkersvanmuseumgoudAbedankenvoorhungetoondeinteressevoormijnafstudeeropdracht.InhetbijzonderwilikdeheerRantiTjanenDickRijkenbedankenvoorhunmedewerkingenbegeleidingengesteldevertrouweninmij.

Verderwilikiedereenbedankendiemijgedurendehetafstudeertrajecttewoordwildestaanwanneerikinformatienodighad.

Veelplezierbijhetlezenvanditadviesrapportenikhoopdathetaandeverwachtingenzalvoldoen.

MartijnDelissen

03januari2008,Zoetermeer


3

Inhoudsopgave

1. Inleiding ...................................................................................................................... 4

2. Projectbeschrijvingen .................................................................................................. 52.1. TyrrellToday ............................................................................................................................................................5DoelstellingTyrrellToday ................................................................................................................................................5Resultaten ................................................................................................................................................................................6WerkingvanTyrrellToday ..............................................................................................................................................7DeorganisatievanTyrrellToday..................................................................................................................................7Vergelijkbareprojecten .....................................................................................................................................................8

2.2. Semapedia..................................................................................................................................................................9HoewerktSemapedia? .......................................................................................................................................................9Techniek.................................................................................................................................................................................10Gebruikerservaring...........................................................................................................................................................11Vergelijkbareprojecten ..................................................................................................................................................12

2.3. Madretsma .............................................................................................................................................................. 14HoewerktMadretsma? ...................................................................................................................................................14Doelstellingen......................................................................................................................................................................15Betrokkeninstellingen.....................................................................................................................................................15OntstaanvanMadretsma...............................................................................................................................................16Doelgroep ..............................................................................................................................................................................16Techniek.................................................................................................................................................................................16Resultaten .............................................................................................................................................................................17Vergelijkbareprojecten ..................................................................................................................................................17

2.4. CityRagas ................................................................................................................................................................ 20Aanleidingendoelstelling..............................................................................................................................................20Spelverloop ...........................................................................................................................................................................21Welketechniekenwordenergebruikt? ...................................................................................................................22Deelnemendeinstellingen ..............................................................................................................................................22Vergelijkbareprojecten ..................................................................................................................................................23

3. Gezamelijkekenmerkenvandeprojecten ................................................................. 243.1. Web2.0..................................................................................................................................................................... 24TyrrellTodayopFlickr....................................................................................................................................................26

AandachtspuntenomeenprojectalsTyrrellTodaysuccesvoltemaken 28

WikipediaenGooglemapsbijSemapedia ..............................................................................................................28Madretsma............................................................................................................................................................................29

3.2. LocativeMedia ...................................................................................................................................................... 30

4. SamenwerkingsmogelijkhedenvoormuseumgoudAmetandereinstellingen............ 32

5. Conclusiesenaanbevelingen ..................................................................................... 33

6. Literatuuroverzicht .................................................................................................... 38Internebijlagen:Projectbeschrijvingen


4

1. InleidingDitadviesrapportisgeschreveninopdrachtvanmuseumgoudA.HetisgeschreveninhetkadervaneenafstudeeropdrachtvanMartijnDelissen.

AanleidingvoorhetschrijvenvanditadviesrapportisdevraagvanmuseumgoudAomonderzoektedoennaarprojectendiezijngeorganiseerddoorerfgoedinstellingenofsoortgelijkeinstellingen.Bijdeteonderzoekenprojectenmoetersprakezijnvaneenkoppelingtussendefysieke(onsite)endedigitalewereld(online).

Hetdoelvanditadviesrapportisom,doormiddelvandiverseprojectbeschrijvingen,inzichtteverschaffenindewijzewaarophetmuseumzelfsuccesvoleenprojectkanstartenwaarbijdefysiekewereldendedigitalewereldelkaarraken.HierdoorkanmuseumgoudAprojectengaanopzettendiepassenindemodernemediasamenleving.

Gedurendedezesmaandenwaarinditadviesrapportisopgesteld,heeftereendeskresearchplaatsgevonden.Hetdoelvandezedeskresearchwasomprojectentevinden,dieeenkoppelingmaaktentussendefysiekeendigitalewereld.Naeendertigtalprojectbeschrijvingen,welketerugtevindenzijnindeinternebijlagevanditadviesrapport,zijnereenviertalprojectenzeeruitgebreidonderzocht.Dekeuzevoordezeprojectenisgemaaktinoverlegmetdeopdrachtgever.Deopdrachtgevergafaanvoorkeurtehebbenvoorprojectenwaarbijhetmuseumnieuwekenniskonverzamelen.Devierprojecten,Madretsma,CityRagas,SemapediaenTyrrellToday,werdenonderzochtdoormiddelvandeskresearch,interviewsenliteratuurstudie.Deinformatiediehetonderzoekopleverde,vormdedebasisvoorditadviesrapport.

Hetadviesrapportisopgedeeldinvijfhoofdstukken.Nadeinleidingvolgthoofdstuktwee.Hierinwordtgeschrevenoverdevierprojecten.Indithoofdstukisperprojectbeschrevenwatdedoelstellingvanhetprojectisendoorwiehetisopgezet.Tevensbeschrijfthetdetechniekendiebijhetprojectgebruiktworden,deorganisatieenderesultaten.OmeenbeterbeeldtekrijgenvanprojectSemapediaheeftdeauteurvanditadviesrapporteengebruikerstestutgevoerd.Dezeistevensindithoofdstuktelezen.

Hoofdstukdriegaatinopdeovereenkomstentussendevierprojecten.Hetbeschrijfthoeusergeneratedcontent,locativemediaenweb2.0platformeningezetwordenbijdeprojecten.Indebeschrijvingwordtduidelijkgemaaktofdekeuzevoordezegereedschappenterechtisgeweestofniet.

Hoofdstukvierbevatdeconclusie.Hierinwordtantwoordgegevenopdeprobleemstellingendoelstellingvanditadviesrapportaandehandvandebeschrijvingeninhoofdstukkentweeendrie.

Deinternebijlagenbestaanuiteenliteratuurlijstendealgemeneprojectbeschrijvingendietotstandzijngekomengedurendededeskresearch.


5

2. ProjectbeschrijvingenIndithoofdstukleestuovervierverschillendeprojecten;TyrrellToday,Semapedia,MadretsmaenCityRagas.Elkhebbenzehuneigendoelstelling(en)eneenmanieromdezedoelstelling(en)tebereiken.Perprojectwordtbeschrevenwatdedoelstellingenzijn,hoezedittrachtentebereikenenwatde(tussen)resultatenzijn.Elkeprojectbeschrijvingwordtafgeslotenmeteenaantalkortebeschrijvingenvanvergelijkbareprojecten.Dezebeschrijvingengeveneenbeeldvananderemogelijkhedenmetdebeschreventechnieken.

2.1. TyrrellTodayInapril2008starttehetPowerhouseMuseuminSydneymethetplaatsenvanfoto’suithunTyrrellcollectieopFlickr.Flickrisonlineplatformwaariedereenfoto’senvideo’sineeneigenaccountkanplaatsen.Flickrbehoorttotdezogenaamdeweb2.0,ookwelhetsocialewebgenaamd.Iedereenkanelkaarsfoto’sbekijkenenveelalvoorzienvantags5encommentaar.

DoelstellingTyrrellToday

VrijweldirectnadathetPowerhousezijnfoto’shadgeplaatstopFlickr,bleekergroteinteressetebestaanvoordefoto’suitdeTyrrellCollectie.Veelbezoekersvandewebsiteplaatstennieuwcommentaarentagsbijdefoto’s.Dezewerdendaardoorvoorzienvanveelmeerinformatiedanaanvankelijkaanwezigwas.Dittoevoegenvannieuwcommentaarentagsiseenvormvanusergeneratedcontent.

DoordegrotebelangstellingbesloothetPowerhousetestartenmethetprojectgenaamd‘TyrrellToday’.ZijmaakteneennieuweprojectpaginaaanophunaccountopFlickr.HiernanodigdehetPowerhousehetpubliekuitomfoto’steplaatsenvanlocatiesdieopdeoudefoto’suitdeTyrrellcollectiestaanafgebeeld.Hetmuseumkomtopdezemaniermeertewetenkomenoverdelocatiesdieopdeoudefoto’sstaanafgebeeld.MetditprojectmaakthetPowerhousebezoekersvandewebsitetotcuratorvanhunTyrrellcollectie.

OphetmomentdathetPowerhousestarttemethetuploadenvandeTyrrellcollectieopFlickr,dedenzijditmetvijftigfoto’sperweek.Navijfwekenconcludeerdehetmuseumaldatsommigefoto’sveelmeerbekekenwerdendananderefoto’s.Zijbestudeerdenwelkefoto’spopulairderwarenenwelkekenmerkendezefoto’shadden.Aandehandvandezeinformatiebegonmensoortgelijkefoto’stezoekenuitdeTyrrellCollectie.Dewekelijkseuploadwerdhierdoorbeperkttotongeveervijfentwintigfoto’sperweek.

5Tag:etiketoflabeldatietszegtoverdefoto.Voorbeeldenvantagszijnjaartallen,plaatsnamen,namenvanpersonenofeenactiviteit,etc.

DeTyrrellCollectiebestaatuit7903glasnegatievenuitdestudiovanCharlesKerry(1857–1928)enHenryKing(1855–1923).Zijbezateneind1800totbegin1900detweebelangrijkstefotostudio’svanSydney.Detotalecollectieaanfoto’sgaveneenbelangrijkbeeldvanhetstads‐enplattelandslevenvanSydneyendeomliggendeomgeving.In1929kochtJamesR.Tyrrelldezecollectiesenverkochtzeweerin1980aandeAustralianConsolidatedPresswelkhetopzijnbeurtweerdoneerdeaanhetPowerhouseMuseumin1985.


6

Resultaten

SebastiaanChan,hoofdvandeafdelingdigitaalvanhetPowerhousemuseum,houdteenweblogbijwaarinhijalleprojectenvanhetmuseumbeschrijft.DriemaandennadestartopFlickrbeschreefhijderesultatenvanTyrrellToday.

• KortnadestartvanTyrrellTodayheeftdegroepalhonderdvijftigleden.Dezeledenhebben184nieuwefoto’stoegevoegdopTyrrellToday.

• Flickrbiedtdemogelijkheidomfoto’stekoppelenaaneendigitalekaart.Opdezewijzewordtinzichtelijkgemaaktwaardefoto’szijngemaakt.Zevenenzeventigvandefoto’sopTyrrellTodayzijnondertussenverbondenaandezewereldkaart.

• HetPowerhousemuseumbiedtbezoekersvanFlickrdemogelijkheidomdeeltenemenaandiscussies.Hieraanwordtnietactiefdeelgenomen.Hierisblijkbaarweinigmotivatievoor.

• TwaalfwekennadestartopFlickrhadhetmuseumruim600foto’sgeplaatst.Vanruimvijftigprocentvandefoto’sisbekendopwelkelocatiezijgemaaktzijn.

• IndeeerstevierwekendathetPowerhouseactiefwasopFlickrwerdenermeerfoto’sopdezewebsitebekeken,dandezelfdefoto’sopdemuseumwebsiteinhetgehelejaardaarvoor.

Figuur1:Dezwart/witfotoisafkomstiguitdeTyrrellcollectievanhetPowerhousemuseum.DezeistezienophunFlickraccount.DekleurenfotostaatindegroepTyrrellTodayentoonthetzelfdegebouwals

staatafgebaaldopdeoudefoto.


7

WerkingvanTyrrellToday

AandehandvandezediagramwordtdewerkingvanTyrrellTodayduidelijkgemaakt.EenfotouitdeTyrrellCollectietoonteenobjectindepubliekeruimte.DezefotoisgeplaatstopFlickr.HetFlickraccountvanhetPowerhousemuseumbevatdegroepTyrrellToday.Indezegroepstaanfoto’s,diegemaaktzijndoormensenuitSydneyenomgeving.Defoto’skunnengelinkdwordenaandedigitalekaartwelkeopFlickrtevindenis.

Figuur2:DezeafbeeldingtoontdewerkingvanTyrrellToday.

DeorganisatievanTyrrellToday

HetPowerhousemuseumisnietdeenigeinstellingdiehetWeb2.0gebruiktombekendheidtegenererenbijhetpubliek.VeelinstellingenhebbenmomenteeleenaccountbijwebsitesalsFlickr,YouTubeofhetinNederlandbekendeHyves.Eenalgemeneveronderstellingisdathetaanmakenvaneenaccountvanzelfsprekendleidttotbezoekers.Ditiseenmisvatting.HetstartenvaneengroepopHyves,FlickrofYouTubeispashetbeginvanhetproces.Nahetstartenvaneenaccountishetnoodzakelijkomzoveelmogelijkincontactteblijvenmetdemensendieietstoevoegenaandewebsite.

ShelleyBernsteinishethoofdvandeafdelingdigitaalvanhetBrooklynMuseum.DitmuseumheeftookeenaccountopFlickrenheeftvergelijkbareprojectenalsTyrrellTodayuitgevoerd.Bernsteingaftijdenseenlezingaandatzij,alsenigepersooninhetmuseum,zichbemoeitmetFlickr.Zijheeftechterweleenteamdatfoto’splaatstopFlickr.Hetonderhoudenvancontactmetdebezoekersvandewebsitevergtongeveereenuurperdagvanhaartijd,zevendagenperweek.HoedeorganisatievanhetPowerhouseeruitzietisonbekend.


8

Vergelijkbareprojecten

OpFlickrzijnmeerderemuseatevindendieeigenprojectenuitvoeren.HetmeestactievemuseumopFlickrishetBrooklynMuseum.Hetheeftmeerdan200groepenophunFlickraccount.Dezegroepenhebbenalleneeneigenthema.Sommigegroepenhebbenmaareenpaarledenenfoto’s,anderegroepenzijnerggrootmetmeerdanduizendledenenfoto’s.Allegroepensamenzorgenvoorduizendengratisfoto’svandeomgevingvanBrooklyn.

EenandermuseumdateensuccesvollegroepheeftopFlickrisTheNationalLibraryuitNieuwZeeland.Hetmuseumheeftdeelnemersgevraagdfoto’steplaatsenvanallesdatmetdeplaatsWellingtontemakenheeft.Indecember2008stondenerruim1700foto’sindegroep.


9

2.2. SemapediaSemapediaiseenprojectwaarbijjedoormiddelvanQRcodes(QuickResponsecode)dekennisvanWikipediadirectkanlinkenaaneenfysiekelocatie.

HetprojectideeisontstaanophetmomentdatdemakersvanSemapediavooreenhistorischgebouwstonden.Zijwildenterplekkehoogwaardigeinformatiehebbenoverhetgebouwenzijvroegenzichafofdaareenmaniervoortebedenkenwas.

HetdoelvanSemapediaisdaardooromgebruikersindeechtewereldtevoorzienvangratis,relevanteenadhocinformatievanhogekwaliteitmiddelseenmobieletelefoon.

Echtewereld:Menmoetindeechtewereldopdespecifiekeplaatszijnomdeinformatieoptekunnenvragen.Gratis:HetaanmakenvaneenSemapediacodeisgratis,netalshetwebadresvaneenWikipediaartikelendeinstallatieenaanschafvaneenbarcodelezer.Relevant:Deinformatiedieaangebodenwordt,heeftbetrekkingopdiespecifiekelocatie.Adhoc:DeinformatieisdirectbeschikbaarInformatievanhogekwaliteit:OverhetalgemeenisdeinformatieopWikipediavangoedekwaliteit.

HoewerktSemapedia?

Semapediaiseenvoudiguitteleggenaandehandvaneenkortvoorbeeld.

Eenmuseumwiltbuitenhaareigenmurentreden,doorinformatieaantebiedenoverbepaaldeerfgoedobjectenindestadwaarhetisgehuisvest.ZijmakeninWikipediaartikelenaandierefererenaandezeobjecten.HiervoormakenzijnopdewebsitevanSemapediacodesaanenprintendezeuit.Opdeplaatsvandeobjectenbevestigenzijdeze codes. Passanten met een mobiele telefoon, voorzien van internet en eenbarcodelezer, kunnen de QR codes scannen en de informatie over het object inWikipedialezen.

BijhetgebruikvanSemapediazijntweerollenteonderscheiden.Deeersterolisvoordezogenaamdeproducervandecontent.Detweederolisvoordegebruikerervan.Indeonderstaandebeschrijvingstaatwatdezerolleninhoudenenwathunrelatieistotelkaar.

Producent:DeproducentisdepersoondiehetWikipediaartikelschrijftofaanpast,deSemapediacodemaakt,dezeuitprintoppapierenhetbevestigtaanhetobject.

Gebruiker:DegebruikerdoorloopteenaantalstappenvoordathijhetWikipediaartikelkanlezen.Dezestappenbestaanuithetinstallerenvandebarcodelezeropdemobieletelefoon.DezebarcodelezermaakthetmogelijkomSemapediacodestelezen.Degebruikerkannuopdefysiekelocatiedecodeslezen.HetWikipediaartikeldatrefereertaandelocatiewordtvervolgensindetelefoongeopend.


10

Figuur3:DezeworkflowgeeftaanhoeSemapediawerkt.HetobjectbevateenQRcode.DezebevateenverwijzingnaareenWikipediaartikel.EenfotovanhetobjectkangeplaatstwordenopFlickr.OpFlickrkanmendefotoweerkoppelenaaneenlocatiedoorGoogle

Techniek

Semapediamaaktgebruikvaneenaantaltechnieken.

QRcodes:QRcodestaatvoorQuickResponsCode.Dezecodekangezienwordenalshetkrachtigerebroertjevandealledaagsebarcode.DeQRcodebezitdemogelijkheidomeenwebadresvaneenwebpaginainzichopteslaan.Dewebpaginakanvervolgensmeteenbarcodelezerwordengelezen.

Wikipedia:Wikipediaiseengratis,onlineencyclopedie.InWikipediakaniedereeneennieuwartikelplaatsenofeenbestaandartikelaanpassen.OverhetalgemeenzijndeWikipediaartikelenvaneenhogekwaliteit.Wikipediamaakt,netalsFlickr,gebruikvanusergeneratedcontent.

Mobieletelefoonvoorzienvaninternet:Omhetwebadres,datindeQRcodestaatopgeslagen,tekunnenopenenmoetdemobieletelefoontoeganghebbentotdraadloosinternet.Mobieletelefoonsbehorentotdelocativemediatechnologieën.

Barcodelezer:Eenbarcodelezeriseenapplicatiedieopdemobieletelefoonisofwordtgeïnstalleerd.HetmaakteenfotovandeQRcodeenleestdeinformatie.Vervolgensgeefthetdeopdrachtomdedesbetreffendewebpaginateopenen.Semapediabiedtdemogelijkheidomdejuistebarcodelezerbijeentoesteltevinden.Erzijnmomenteelveelbarcodelezerstevindenopinternet.


11

Gebruikerservaring

OmerachtertekomenhoeSemapediaindepraktijkwerkt,heeftdeauteurvanditadviesrapporteengebruikerstestuitgevoerd.

Deeerstestap,omeenQRcodetemaken,ishetinstallerenvaneenbarcodelezeropdemobieletelefoon,eenIPhonevanApple.Omopdezetelefoonietsopteinstalleren,moetmengebruikmakenvanhetprogrammaiTunes.DitiseenprogrammavanfabrikantApple.ViaITuneskanmenzoekennaarprogramma’sdiemenopdeIPhonekaninstalleren.BijITunesmoetmeneersteenaccountaanmaken.Hierbijmoetmencreditcardgegevensverstrekken.Ditkaneenobstakelzijnvoormensen.Mobieletelefoonsvananderemerkenmakenhetgemakkelijkeromprogramma’steinstalleren.NadatereengeschiktebarcodelezergevondenengeïnstalleerdismoetereengeschiktartikelopWikipediagevondenwordenomaandeSemapediacodetehangen.IndegebruikerstestwerdereenartikeloverdeHaagseHogeschoolgebruikt.

HetuitprintenvandeQRcodesisdevolgendestap.Menkanervoorkiezenomdecodesoppapierteprintenentebevestigendoormiddelvantape,ofmenkandeQRcodesuitprintenopstickervellen.Stickerszullenlangerblijvenhangen,duslijktdatdebestekeuze.IndegebruikerstestisdestickervoordeHaagseHogeschoolopeenlantaarnpaalgeplakt.Dezewasalrijkelijkvoorzienvananderereclameuitingen.HierdoorvieldeQRcodenietmeerop.

MetdebarcodelezeropdeIPhonewerd,nahetscannenvandeQRcode,hetWikipediaartikeloverdeHaagseHogeschoolgeopend.Detechniekwerkt,maaralleenalsdecodegrootgenoegwordtuitgeprint.Telefoonsmeteen2.0megapixelcamera,zoalsdeIPhonewillennogweleensmoeitehebbenmetkleingeprintecodes.

ErmoetvrijveelwerkverzetwordenvoordateruiteindelijkeenQRcodeopeenbepaaldelocatiegeplaatstkanworden,zobleekuitdegebruikerstest.WanneerdeQRcodeeenmaalisgeplaatst,ishetmoeilijkteachterhalenofzeookdaadwerkelijkdooranderengebruiktworden.Dezeinformatievaltbijditprojectnietteachterhalen.DitiswelhetgevalwanneermendeQRcodelaatverwijzennaareenspeciaalopgezettewebsite.Hetwerkdatverzetmoetwordenenhetfeitdatermoeilijkteachterhalenisofhetresultatenoplevert,maaktdathetzinlooslijktomhierverdermeetegaan.Wanneerereenprojectisuitgevoerdishetnamelijkbelangrijkdatachterhaaltkanwordenwelkeresultatenhetheeftopgeleverd.Ditgeldtookvoorerfgoedinstellingen.

Figuur4:OpdelantaarnpaaliseenQRcoegeplakt.


12


SemapediaisniethetenigeprojectdatgebruikmaaktvanQRcodes.IndithoofdstukstaandrieprojectenbeschrevenwaareveneensvanQRcodesgebruikwordtgemaakt.HetdoelvandezebeschrijvingenisomduidelijktemakenwelkeanderemogelijkhedenQRcodesbieden.

TheHoustonFence

TheHoustonFenceiseenprojectvanNewYorksearchitectenandmediaartiestengeleiddoorCarolinaCisneros,CarlosJ.GomezdeLlarenaenMateoPinto.

HetprojectbevateentijdelijkeoutdoorinstallatieinManhattan,waaropeenhekQRcodeszijngeplaatst.Dezeinstallatieisgeplaatstomeenbouwplaatsheen.Deinstallatieverandertvankleurengeeftopdezemanierdevorderingenopdebouwplaatsweer.HetisnietduidelijkofdeQRcodesookdaadwerkelijktelezenzijnmeteenbarcodelezer.Demakersvanhetprojectzeggenvanwel.

Figuur5:TheHoustonFencebevatafbeeldingenvanQRcodes.Bron:Flickr

SydneyPowerhouse

HetSydneyPowerhouseheeftinjuli2008QRcodesingezettijdenseencampagnevoorSydneyDesign08.DecodestondafgebeeldinhetfestivalmagazinedatoveralinSydneyverkrijgbaar


13

was.MensendiedeQRcodelazenwerdennaareenverborgenwebpaginadoorverwezenenkregeneenspeciaalaanbod.

SebastianChan,hoofdvandeafdelingdigitaalvanhetmuseum,heeftinzijnblogeenkortverslaggedaanvanhetproject (Chan 2008). Hij beschrijft in de blog een aantal problemen waar onvoldoende rekening mee is gehouden.

DeQRcodebleekvooreenmobieletelefoonmeteen2megapixelcameraveeltekleintezijn.Doordelageresolutiekondendecodesnietgelezenworden.Tentweedewasdewebsitewaardecodenaarverwees,nietgeoptimaliseerdvooreenmobieletelefoon.Erwasdusnietineenoogopslagduidelijkwaardecodenutoediende.Eenderdeprobleemwasdatdebenodigdebarcodelezeropveeltelefoonsnogafwezigis.Opdetelefoonswaarzewelopzitten,zijnzesomsmoeilijktevinden.

SebastiaanChangeeftaandatzeveelvanhetprojecthebbengeleerd.Decijfers,diezehebbenverzameldomnategaanofhetexperimentgeslaagdwas,vielentegen.Omdathetomeenexperimentging,waargeenkostenaanverbondenzaten,spreektSebastiaanChantochvaneengeslaagdexperiment.HijisvanmeningdathetgebruikvanQRcodesmomenteelnognietveeloplevert,maardaterweltoekomstinzit.Hijverwachtdatdewerelderoverdrietotvijfjaarklaarvooris.Eenonderbouwinggeefthijhiervoorniet.

QRKill

QRKilliseenspeldatalseersteinBarcelonaisgespeeld.Omdathethiereenspelbevatishetniethelemaaltevergelijkenmeteerderbeschrevenprojecten.Tochishethandigomookditprojectaantehalen,omaantegevendatQRcodesmeermogelijkhedenhebbendanalleeneenverwijzingwebsites.

HetdoelvanQRkillisomalletegenspelersuitteschakelen.OmhetspeltespelenwordtopderugvaniederespelereenkartonnenQRcodegehangenvan20x20centimeter.Dezecodebevatdenaamenhettelefoonnummervandespeler.Nadathetstartschotisgevallenverspreidendespelerszichindepubliekeruimte.MenmoetproberenQRcodesvandetegenstanderstefotograferenmetdemobieletelefoon.EenmaalgefotografeerdgeeftdeQRcodeeennaamentelefoonnummervandetegenstander.Dezepersoonwordtdaarnaeensmsgestuurdmetdemededelingdathijuitgeschakeldis.Hetspelis,volgensdeberichten,eensuccesgebleken.Hetisechterdevraaghoegemakkelijkhetisomeenbewegentobjecttefotograferen.UitdegebruikerstestvanSemapediableekaldateenQRcodedieietstekleinuitgeprintis,nietgemakkelijktescannenis.


14

Figuur6:DestartvanQRKill.Bron:www.qrcode.es

2.3. MadretsmaMadretsmaiseenluistertochtlangsbetekenisvollelocatiesinenrondAmsterdam.DezelocatieshoudenallenverbandmethetslavernijverledenvanNederlandenmuseumobjectenuitdecollectievanhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.MadretsmaiseeninitiatiefvandeWaagSocietyenhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.

HoewerktMadretsma?

Deluistertochtkanopdrieplaatsengestartworden;onsite,onlineofinhetmuseum.

Onsite:Meteenmobieletelefoonvoertmeneentelefoonnummerin,gevolgddooreenlocatiecode.Menkrijgtnueenverhaaltehorendatgaatoverdeslavernij.Inhetverhaalwordtereenkoppelinggemaakttussendeslavernijendebetekenisvollelocatie.Tevenswordt,erinhetverhaal,eenkoppelinggemaakttussendelocatieenobjectenuitdedecollectievanhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.Indetoekomstmoetmen,doormiddelvandemobieletelefoon,directfeedbackkunnengevenoverdeverhalen.Hiermeehopendeorganisatorendebezoekersvandelocatiestestimulerenombijtedragenaandeverhalen.

Online:MadretsmaheefteenwebsitewaarverhalenstaanoverhetslavernijverledenvanNederland.DezeverhalenzijngekoppeldaaneenonlinekaartvanAmsterdam.Menkandekaartuitprintenenlangsdebetekenisvolleplaatsengaanomnaardeverhalenteluisteren.Hetismogelijkomzelfeenverhaalteschrijvendatverbandhoudmetslavernijendezeteplaatsenopdewebsiteentekoppelenaaneenlocatieopdedigitalekaart.

Museum:HetKoninklijkInstituutvoordeTropenheeftobjecteninhaarcollectiedieverbondenzijnaaneenspecifiekelocatieendietemakenhebbenmetdeslavernij.Menkannahetmuseumbezoekdezeplaatsenbezoekenennogmeertewetenkomenoverdeobjectenuitdecollectie.


15

IndeonderstaandeafbeeldingisdewerkingvanMadretsmaschematischweergegeven.

Figuur7:DitschemageeftdewerkingvanMadretsmaschematischweer.

Doelstellingen

Doordedrieelementen(online,ontschietenhetmuseum)metelkaarteverbinden,hooptmeneensynergietebereikentussendeontsluitingvancollectiesvanerfgoedinstellingeneneenactiefbetrokkenbezoekersnetwerk.Metdezeontsluitinghooptmeneenbeteremusealeofonlinebelevingtecreëren.

Subdoelenvoorditprojectzijn:

• Onderzoeknaardemogelijkhedenomdemusealeervaringteverleggenvanhetmuseumnaardestad.

• Verkennenvannieuwevormenvanculturelebetrokkenheidenparticipatie.

• Debezoekervakerteruglatenkomennaarhetmuseumentussendebezoekendoorgeïnteresseerdenactiefbetrokkenhouden.

• Inzetvanbestaandetechnologievoordeontwikkelingvannieuwediensten.

• Leggenvanverbindingentussenbestaandeculturelepartijen.

• Creërenvaneenstructuurwaarindebezoekersnietalleenbezoeken,maarookactiefbijdragenaanhetcreërenvannieuweinformatie.

Betrokkeninstellingen

BijMadretsmazijndrieinstellingenbetrokken.DitzijnWaagSociety,hetKoninklijkInstituutvoordeTropenenhetNewYorkseYouarenothere.

WaagSocietyheeftervaringmethetontsluitenenbelevenvancultureelerfgoed.Zijdoenditmetnamedoormiddelvanlocatiegebondenapplicatiesenusergeneratedcontent.Deinstellingdoetonderzoeknaarenontwerptmaatschappelijkeencultureletoepassingenophetterreinvan


16

informatieencommunicatietechnologie.Zijstrevendaarbijinhetbijzondernaardeontsluitingvandeinformatie.

HetKoninklijkInstituutvoordeTropen(KIT)iseenonafhankelijkkennis‐enexpertisecentrumvoorinternationaleeninterculturelesamenwerking.HetKITheeftervaringmethetuitwerkenvaninhoudelijkethema’senconceptenwaarbijdewisselwerkingtussenbezoekerencollectieergbelangrijkis.

YouarenothereiseenNewYorkscollectiefvankunstenaarsmetveelervaringophetgebiedvanluistertochten.Zijzijnbijhetontwerpendeontwikkelingvandeluistertochtbetrokkenvanwegehunexpertiseopditgebied.

OntstaanvanMadretsma

WaagSocietyis,zoalshierbovenbeschreven,actiefinhetontwikkelenvantoepassingenomerfgoedteontsluitenindepubliekeruimte.Deinstellingwildeeenluistertochtontwikkelenenzochtnaareenerfgoedinstellingdateralspartnerbijbetrokkenwildezijn.Deerfgoedinstellingzouderolvanexpertenbeheerdervancultureelerfgoedvervullen.

OphetmomentdatWaagSocietyzijnzoektochtbegonnaareengeschiktepartner,werddemultimedialecampagne‘HetVerledenvanNederland’gestart.Gedurendedezecampagneisereendocumentaireserieontwikkeld,waarbijdevijfdeafleveringzougaanoverhetverledenvandeNederlandseslaverhandel.HetKoninklijkInstituutvoordeTropenverstrektehoervoordebenodigdeinformatie.

InAmsterdamzijnookeenaantalplaatsentevindendieverbandhoudenmetdeslavernij.WaagSocietybenaderdehetKoninklijkInstituutvoordeTropen.ZijwarenbereidommeetewerkenaanhetprojectMadretsma.

Voorbeidepartijengeldtdatditprojectzoumoetenzorgenvooreenbetereontsluitingvanmusealeerfgoedcollecties.Veelmuseatonengedeeltesvanhuncollectiebinnendemuseummuren.Veelobjectenuitdezecollectiezijnvaakverbondenaaneenlocatieindedirecteomgevingvanhetmuseum.Stedelijkheidmoetgaandienenalsverlengstukvanhetmuseum.

Doelgroep

Bijhetprojectisuitgegaanvaneendrietaldoelgroepen:

• Scholierenuithetvoortgezetonderwijs.

• Bezoekersmetinteresseingeschiedenis.ErwordtvooraluitgegaanvanmaatschappijkritischemensenenmensenvanSurinaamse/Antilliaanseafkomst.

• PubliekdatgeïnteresseerdgeraaktisdoorHetVerledenvanNederland.

Techniek

BijhetprojectMadretsmaiservoorgekozenomgesprokenteksttegebruikenomverhalenovertebrengen.Demobieletelefoonwordtgebruiktomdeverhalenovertebrengen.Hierheeftmen


17

voorgekozenomdatheteentechnologieisdievoorvrijweliedereeninNederlandtoegankelijkis.Ineersteinstantieisoverwogenomvangpsgebruiktemaken.DoormiddelvanGPSkandetelefoonautomatischaangevendatmenzichopeenlocatiebevindt,waareenverhaaltebeluisterenis.VeelmobieletelefoonszijnechternognietuitgerustmetGPS.Menheefterdaaromvanafgezien.

Deverhalenkunnenbeluisterdwordendooreentelefoonnummerenlocatiecodeintetoetsen.BijdeontwikkelingvanhetprojectheeftmenoverwogenomgebruiktemakenvanQRcodesofshotcodesomdeverhalenoptehalen.NetalsmetGPS,isdesoftwareomdeQRcodesenshotcodestelezennognietopveeltelefoonsgeïnstalleerd.

Resultaten

DeeersteresultatenvanhetprojectMadretsmazijninmiddelsbehaald.OpeenzeventalplaatseninAmsterdamzijnverhalentebeluisterenenopdeprojectsitewww.madretsma.netkanmendezeverhalenlezenen/ofeennieuwverhaaltoevoegen.Opvallendisdatergeenpersoonlijkeverhalenopdewebsitestaan.

LucasEvers(WaagSociety)endeheerStriptiaan(KoninklijkInstituutvoordeTropen)gevenbeidendezelfderedenvoorhetuitblijvenvanpersoonlijkeverhalen.

• Deslavernijisondertussenallangafgeschaft,maarnognooitheeftdeNederlandseregeringzijnexcusesaangeboden.HetistotopvandaagdedageenonderwerpwaarNederlandweinigoverloslaatenwellichtbangisvoorschadeclaims,zoalsdiemomenteelookaannabestaandenvanmensenvandeHolocaustgegevenwordt.

• EentweederedenisdaternietveelkennismeerisbijSurinaamseenAntilliaansejongereninAmsterdam,overhunbandmethetslavernijverleden.Huncultuurisdievanhetvertellenennietvanhetdocumentaren.Veelverhalenzijnhierdoorverlorengegaanofzijnnietmeeraccuraat.

• DeheerStriptiaangeeftalslaatstepuntaandatersimpelwegnietveelmensenzijn,dieergpersoonlijkeverhalenwillenvertellen.Veelmensenwetentevensnietdatdemogelijkheidbestaatomhunverhaaltevertellen.Ermoetdusactiefgezochtwordennaarmensendiewelhunverhaalwillenvertellen.


NetalsWaagSocietyenhetKoninklijkInstituutvoordeTropenzijnerandereinstellingendiemobieletelefoons,ofanderevormenvanlocativemedia,inzettenomdestedelijkheidtegebruikenalsverlengstukvaneenmuseum.Inonderstaandetekststaandrieprojectenbeschrevenwaarbijdithetgevalis.

Droombeek

DroombeekiseenprojectvanRijksmuseumTwenthe.Hetprojectverzameltverhaleninwoord,beeldengeluidvanbewonersvandeEnschedesewijkRoombeek.Dezeverhalenzijnopde


18

specifiekelocatiezelfbeschikbaar,doormiddelvaneenmetGPSuitgerustehandheldcomputer6.Ookviadewebsitezijndeverhalenbeschikbaar.Intotaalzijnervierwandelingenuitgezetdoorhetmuseum.

DestichtingDroombeekheefttendoelomdecommunicatieinenoverdewijkRoombeekinEnschedetebevorderen,tussen(oud‐)bewonersenoverigebetrokkenen,toegespitstophetvastleggenvanverleden,hedenentoekomstvandewijkenhaarinwoners.Destichtingtrachtditdoeltebereikendoorondermeerhetontwikkelenvaneenplatformwaarmee,doormiddelvanlocativemedia,persoonlijkeverhalenterplekkewordenvastgelegd.

OpdewebsitevanDroombeekkanmenzelfeenverhaalinsturen.Erzijnvijfcategorieënwaaruitmenkankiezen:architectuur,textiel&industrie,hetdagelijksleven,kunst&cultuurendevuurwerkramp.

TheLiberties

TheLibertiesiseenprojectuitgevoerdindewijk‘Liberties”inDublin.Korteverhalen(nietlangerdaneenminuut)vertellenoverpersonenofgebeurtenissenuitdezewijk.DeverhalenzijngebaseerdopMairenJohnston’sboek“ArountthebanksofPimlico”.Zijbeschrijftdaarinhaareigenkindertijdevenalsendealgemenelevensstijl,feitenentraditiesuitdeLiberties.Dekaraktersuitdekorteverhalenzijnallenmetelkaarverbonden.Hierkomtmenachteralsallekortefilmsbekekenworden.Defilmszijnopfictiegebaseerd,maarookophistorischefeiten.

Deverhalenzijnopdewebsitetedownloaden.Zekunnenopeeneigenhandheldofeenandermobielcommunicatieapparaatbekekenworden,opdelocatiewaarhetverhaalzichafspeelt.

Ierlandiseenlandwaarmenvanoudsherdegeschiedenisdoorgeeftindevormvanverhalen.Hetlandheefteenzeerrijkegeschiedenisendeverhalenzijndoorspektmetfeitenenfictie.Menhoudtervanomnaardeverhalenteluistereneneroptereageren.Ditmaakthetproject,volgensValentiniNisi7,toteengrootsucces.Hetdoelvanditprojectisomdehuidigebewonersvandegemeenschap,inzichttegevenindeverhalenengeschiedenisvandebuurt.Tevensmoetereenplaatszijnwaarbuurtbewonershuneigenverhalenkunnenplaatsen.

HetgeheugenvanOost

BijHetGeheugenvanOostschrijvenmensenovergebeurtenissenofmarkantepersonenuithunstadsdeel.Deschrijverswonen,aldanniet,inAmsterdamOost.Dezeverhalenwordengeplaatstopdewebsitediehoortbijhetproject.

HetNationaalHistorischMuseumbegondezeverhalensitealseenonderdeelvaneententoonstelling.Momenteelisdewebsite,waarmeerdanduizendverhalentelezenzijn,uitgegroeidtoteenonlineontmoetingsplaats.

6Eenhandheldcomputeriseenkleinecomputer.Dezeisvaakietsgroterdaneenmobieletelefoon.

7ValentinaNisiiseenexpertwaarhetgaatomhetopzettenvanprojectenwaarbijlocativemediaenstorytellingbeideneenrolspelen.MomenteelwerktzijalsonderzoeksassistentsamenmetDr.M.HaahropdeafdelingvanComputerSciencevanhetTrinityCollegeinDublin.


19

DekrachtvanHetGeheugenvanOostisdatdeverhalendiemenleest,vaakweereigenherinneringenenassociatiesoproepen.Opdezemanierisdewebsiteookgebouwd.Menleestverhalenenkandaaropvolgendeeneigenverhaalschrijvenofeenreactieplaatsenbijhetbestaandeverhaal.

HetGeheugenvanOostwerktsamenmetdiversebuurtorganisaties.Opdezewijzekunnenerveelmensenbereiktworden,opeenplekwaarzijzichthuisvoelen.Ditgevoelvangeborgenheidzorgtervoordatzijgemakkelijkerhunverhaaldurventevertellen.

DedoelstellingendiebijditprojectgesteldzijndoorhetNationaalHistorischmuseum,datbetrokkenisbijditproject,zijndestimuleringvandesocialeintegratieenmaatschappelijkeparticipatievandiversedoelgroepeninAmsterdamOost.Dezedoelstellinggeldookvoormensendiesomsmoeilijkhedenhebbenomdeeltenemenaanhetmaatschappelijkeleven.


20

2.4. CityRagasCityRagasiseenproject,datisgeorganiseerddoorWaagSociety.Hetprojectbevateenspel,waarbijtweeteams,intweeverschillendesteden,tegelijkertijdensamenaaneenbeeldverhaalwerken.ÉénteamspeeltinNederlandenhetandereteamspeeltinDelhi,India.Hetbeeldverhaalkomttotstand,doormetmobieletelefoonsfoto’soverenweertesturen.Demobieletelefoonszijnhiervooruitgerustmeteenemailfunctieeneenspeciaalontworpeninterface.Menreageertopdefoto’sdiemenelkaarstuurt.PerspelrondestarteninAmsterdamenDelhidrieteamstegelijk.Elkteamheeftzijneigenthema.

Aanleidingendoelstelling

InAmsterdamwerdvan12tot30november2008hetAmsterdam–IndiaFestivalgeorganiseerd.DeinitiatiefnemervanhetfestivalwashetConcertgebouw.DeaanleidingomditfestivalteorganiserenwasdealsmaartoenemendeinvloedvanIndiaopderestvandewereld,terwijlerinNederlandvrijwelnietsbekendisoverditland.Hetconcertgebouwheeftallecultureleinstellingenuitgenodigdommetplannentekomenvoorhetfestival.MetditfestivalhooptedeorganisatiedebezoekersineenkortetijdkennistelatenmakenmetIndiadoormiddelvanmuziek,dans,exposities,voorstellingenénhetspelCityRagas.

WaagSocietyiseeninstellingdietoepassingenvoorlocativemediaontwikkeld.VoorhetAmsterdam–IndiaFestivalbedachtenzijtweespelconcepten.

Heteersteconceptheette:‘GiftingYourCity’.BijditspelzoudenteamsinAmsterdamaudiovisueelmateriaalverzamelenomvervolgenssamentevoegentoteenpresentatie.Dezepresentatiemoesteenantwoordgeven,overhoewijinNederlandmetbepaaldeproblemenomzijngegaandieinIndiaopditmomentaandeordezijn.DegedachteachterhetspelwasdatIndiazichineentesneltempoontwikkeld

richtingeenmodernland.DeverwachtingisdatIndiategenproblemenaanloopt,waarwijinNederlandaleerdermeetemakenhebbengehad.

Figuur8:Tijdslijnmetfoto'svanhetspelCityRagas


21

HettweedeconceptdatdeWaagSocietybedachtwasCityRagas.Ditiseenspelwaarbijtweeteamstegelijkertijdgezamenlijkaaneenbeeldverhaalwerken.EenteamspeeltinNederlandeneenanderteamspeeltinDelhi,India.Hetbeeldverhaalkomttotstanddoormeteenmobieletelefoonfoto’snaarelkaartesturenendaarvervolgensoptereageren.Elkteamheeftzijneigenthema.

Figuur9:DezeafbeeldinggeeftdewerkingvanCityRagasschematischweer

Tijdenseenworkshop,waarinbeideconceptengetestwerden,werddekeuzevoorCityRagasgemaakt.Eenaantalbelangrijkebeslissingenvoordezekeuzewaren:

• GiftingYourCityrichttezichteveelopdeeigenstad,terwijlbijCityRagasjuistgevraagdwerdomindeeigenstadnaaraspectenuitdeanderecultuurtekijken.

• GiftingYourCitybleekoptechnologischvlakveelteingewikkeld.Dedeelnemersmoestenzelfhetaudiovisuelemateriaaldoormiddelvaneencomputerprogrammasamenvoegen.Ditzouvoormensenmetmindercomputerkennisalsneltelastigworden.CityRagasbleekintechnologischopzichtveelmakkelijkervoordegebruiker.

• GiftingYourCitybleekteoppervlakkig.BijCityRagaskondendespelersveelmeergebruikmakenvanhuneigencreativiteit.

Spelverloop

VooraanvangvanhetspelvindterinhetgebouwvanWaagSocietyaandeNieuwmarktinAmsterdameeninstructieplaats.Hierwordendegsm’suitgedeeld,waardedeelnemersfoto’smeekunnenmakenenversturen.Iederteamkrijgteenthemamee,dieindefoto’sterugmoetenkomen.Dethema’szijn‘SpeedandMotion’,’SurpriseandEveryday’en‘InandOut’.

HetspelwordtindepubliekeruimtevanAmsterdamenDelhigespeeld.Deteamsmakenomdebeurteenfotovanietsdatgerelateerdisaanhetthema.Ditkanvanalleszijn.Hetteaminde


22

anderestadtrachtopelementenuitdefoto’stereagerenmeteennieuwefoto.Naanderhalfuurishetspelafgelopen.

Naafloopvanhetspelwordendefoto’sdirectopdeprojectsitegeplaatst.Menkandandirectzienwatandereteamsgedaanhebbenenhoeermetdethema’sisomgegaan.

WaagSocietyheeftdrieNederlandsekunstenaarsgevraagdomdefoto’stebewerken.InIndiaiseenvierdekunstenaargevraagdomdefoto’stebewerken.

Hetbeeldmateriaalvanhetprojectisterugtevindenopdeprojectsite;www.cityragas.nl

Welketechniekenwordenergebruikt?

Omhetspeltespelenwordtergebruikgemaaktvangsm’s.Hiervoorisgekozen,omdatmobieletelefoonsinbeidelandengeheelingeburgerdzijn.Veelmensenwetenhoeeenmobieletelefoonwerkt.

Defoto’swordengemaaktmetdemobieletelefoon.Viaspeciaal,doorWaagSociety,ontwikkeldesoftwarekanmendefoto’sdoorééndrukopdeknopverzendennaardespelersinIndia.Hetontvangenvaneenfotoisnetzomakkelijk.Opdegsmzijnallefoto’sinchronologischevolgordeterugtezien.Defoto’swordendoormiddelvaneene‐mailverzondenaandespelersindeanderestad.AanvankelijkwerderdoorWaagSocietynagedachtoverhetgebruikvanmms8voorhetversturenvandefoto’s.Vrijwelelkegsmheeftdezemogelijkheid.Nietelkegsmheefttoegangtotinternet,datvoorhete‐mailengebruiktmoetworden.HetgebruikvanmmswerdverworpendoorWaagSociety.Hetversturenvandefoto’sginghiermeetelangzaam.

Defoto’swerdenaanheteindevanhetspeldirectopinternetgezet.

WaagSocietyhad,voordetechniekenhetspel,alseisgestelddathetdooriedereentebegrijpenmoestzijn.Erkunnendeelnemersvanelkeleeftijdmeedoen.Erbestaateenkansdaterdeelnemersbijzijndienauwelijksverstandhebbenvantechniekofmobieletelefoons.Tochmoetenzijookbinneneenpaarminutenwetenhoedetechniekenhetspelwerkt.

Deelnemendeinstellingen

CityRagaswordtgeorganiseerddoortweeinstellingen.WaagSocietyinAmsterdamenSaraiinDelhi.HetprojectwordtgefinancierdvanuitdeHGIS‐subsidiediedeinstellingenhebbenontvangenvanhetMinisterievanOnderwijs,CultuurenWetenschapenhetMinisterievanBuitenlandseZaken

WaagSocietyNieuwmarkt41012CRAmsterdamEmail:[email protected]:waag.org

8MMS:MultiMessagingServise.Doormiddelvanmmskanmentekst,geluid,video’sofafbeedlingenvandeenemobieletelefoonnaardeanderemobieletelefoonsturen.


23

SaraiIndiaSarai‐CSDS29RajpurRoadCivilLinesDelhi‐110054IndiaPhno:91‐11‐23928391email:[email protected]


CityRagasiseenprojectwaarbijmenindepubliekeruimte,doormiddelvaneenmobieletelefoon,werktaaneenbeeldverhaal.Eenanderprojectwaarbij,doormiddelvanhetverzamelenvanaudiovisueelmateriaal,eenverhaalwordtgecreëerdis‘DeZingendestad’.DitprojectisookdoorWaagSocietyontwikkeld.

DeZingendeStadiseenprojectdatin2007isgestartalseenpilot.Hetuiteindelijkedoelvanhetprojectisomin2008–2009eenmuziekeducatiefprogrammaaantekunnenbiedenaanallebasisscholeninNederland.

Dedoelstellingvanditprojectis,netalsbijCityRagas,omopspelenderwijstelerenoverjeomgeving,doormiddelvanlocativemedia.

InDeZingendeStadwordt,doormiddelvaneenmobieletelefoonmetGPS,deomgevingmuzikaalinkaartgebracht.Gedurendeeenaantalworkshopslerenkinderenoverhunstemendebetekenisvanplekkenindeomgevingvanhunschool.Dezeomgevingwordtindeloopvantijdverderuitgebreid.Dekinderenlerenzoweleendigitalealseenpapierenkaartlezen.Tevenslerendekinderenzangsporentemakenmethunmobieletelefoon.Ditzangspoorwordtopeenwebsitegeplaatst.


24

3. GezamelijkekenmerkenvandeprojectenInhetvoorgaandehoofdstukzijndevierprojectenbeschreven,metallenhunspecifiekedoelstelling.Ondanksdeverschillendedoelstellingenenmethodenomdezetebereiken,hebbendeprojecteneengemeenschappelijkkenmerk.Alleprojectenkoppelendedigitaleaandefysiekewereld.

BijTyrrellTodayvraagtmenomdestraatoptegaanomfoto’stemakenvanobjectenofgebouwendieopdefoto’suitdeTyrrellCollectievoorkomen.Dezenieuwgemaaktefoto’swordenindeopFlickrgeplaatst.Defoto’swordengekoppeldaandehistorischefoto’suitdeTyrrellCollectie.DezestaantevensopFlickr.BijCityRagasmaaktmenopstraatfoto’smeteenmobieletelefoon.Dezefoto’swordennaareenteaminIndiaverstuurddoormiddelvaneenemailfunctie.InIndiareageertmenopdefotometeennieuwefoto.BijSemapediaplaatstmenQRcodesindepubliekeruimte.DezecodesverwijzennaareenartikelopWikipedia,datrefereertaanhetobjectopeenspecifiekeplaatswaarmenzichbevindt.TevenskanmeneenfotovandelocatieplaatseninFlickr.DezefotokanvervolgensopeendigitalekaartgeplaatstwordenopdewebsitevanSemapedia.

HetkoppelenvandedigitaleaandefysiekewereldgebeurdbijCityRagas,SemapediaenMadretsmadoormiddelvanlocativemedia.CityRagaszetdelocativemediainomfoto’stemakenomeenbeeldverhaaltecreëren.SemapediagebruiktinternetopdemobieletelefoonomWikipediaartikelenteopenenenMadretsmagebruiktdemobieletelefoonomnaareenverhaalteluisterenopeenspecifiekelocatie.

Alleprojectenmakengebruikvanusergeneratedcontent.Dezeinhoudkanopmeerderemanierenopeenwebsitegeplaatstworden.DeprojectenTyrrellToday,SemapediaenMadretsmamakengebruikvaneenwebsite(aldannietzelfontwikkeld)waarmennieuwecontentkanplaatsenenbestaandecontentkanbekijkeneneventueelvoorzienvancommentaarentags.Websiteswaarditmogelijkisbehorentothetzogenaamdeweb2.0.

Deeerstealinea’svandithoofdstukbevattendetermen‘usergeneratedcontent’,‘web2.0’en‘locativemedia’.Ditzijnspecifiekekenmerkendiedemeesteprojectenmetelkaargemeenhebben.Inonderstaandetekstwordendekenmerkenbeschreven.Perkenmerkwordtverklaardwathetinhoudtenopwelkewijzedeprojecten,aldannietsuccesvol,gebruikmakenvandezegereedschappen.

3.1. Web2.0Hetinternetisaanhetgroeien.In2008gebruikteruim87procentvandeNederlandsebevolkingdagelijkshetinternet(Bron:CBS).Ditaantallijktvoorlopigteblijvengroeien.Kinderenvanvandaagdedaggroeienopmetinternetenhetinternetgroeitmethenmee.Determwaarwemomenteelmeetemakenhebbenisweb2.0.DitiseentemdievoorheteerstdoorinternetgoeroeTimO’reillygebruiktwerdtijdenseenconferentiein2004.

Watweb2.0preciesinhoudtistegecompliceerdominditadviesrapporttebespreken.Bepaaldekenmerkenvanweb2.0zijnechterwelvanbelangomtebespreken.Debesprokenprojectenmakenallengebruikvaneenaantalkenmerkenvanweb2.0.


25

NinaSimon9geeftophaarwebsite,museum2.0,vierdefinitiesvanweb2.0.

1. Deeerstedefinitieisdeplaats(dewebpagina)alsplatform.Hiermeegeeftzeaandatinternetgeenplaatsmeeriswaarinformatiealleenmaaraangebodenwordt,maarmeereenplatformwaariederéénmateriaalkanaanbieden,beherenendelen.WebsitesalsFlickrenYouTubezijnvoorbeeldenvanwebsiteswaariedereenfilmskanplaatsen,bekijkenendelen.Dezefilmskunnenvervolgensweervoorzienwordenvancommentaarentags.

2. DetweededefinitiedieSimonaandraagtis‘architectureofparticipation’.SimongeeftaandateenWeb2.0gebaseerdprojectbetereresultatenzalboekennaarmateermeermensenaandeelnemen.AlsvoorbeeldgeeftSimoneenmuseum,waarverschillendepersonenengroepenkomenomobjectentebekijken.Normaalgesprokenzullenpersonen,dieelkaarnietkennen,nietsnelgeneigdzijnommetelkaarovereenkunstwerktepraten.Ditkanveranderenwanneereenmuseumhaarbezoekersdemogelijkheidbiedtomeenpersoonlijkprofielaantemaken.Bezoekerskunnendaarinaangevenwelkeobjectenzijinteressantvinden.Wanneerdezeinteressezichtbaarisvooranderebezoekers,danzullendezesnellergeneigdomcontacttezoekenmetelkaar.Eenbezoekaanhetmuseumzalhierdoormeereenbelevenisworden.InditvoorbeeldwordtdirectaangegevendatdedefinitievanWeb2.0nietalleenhoefttegeldenvoorinternet.

3. DederdedefinitiedieNinaSimongeeftaanWeb2.0is:‘PerpetualBeta’,oftewel,hetWeb2.0isnooitafenaltijdinbeweging.Erzalcontinunieuwmateriaalwordengeplaatst.

4. DevierdedefinitiedieSimongeeftvoorhetWeb2.0is:‘flexibele,modulaireondersteuningvooruitgegevenproducten’.Hiermeegeeftzijaandateenplatformnietalleendemogelijkheidbiedtomnieuwmateriaalteplaatsen,maartevenseenondersteuningbiedtaanandereprogramma’somdewebsiteaantevullen.Flickrkanbijdezedefinitiealsvoorbeeldfungeren.DezewebsitebiedteenaantalAPI’s(ApplicationProgrammingInterface).Ditzijnkleineprogramma’sdiedemogelijkheidbiedenomfoto’sdieopFlickrstaanopeenanderewebsitetetonen.Hierbijkanmendenkenaaneenweblogwaardefoto’s,dieopFlickrstaan,directbekekenkunnenwordenzonderdaadwerkelijknaarFlickrtehoevengaan.

Uitgaandevandedefinities,dieNinaSimongeeftvandekenmerkenvanWeb2.0,kunnenweconcluderendatFlickrtothetWeb2.0behoort.Hetbiedtimmerseenplatformvoorindividuenomeigenfoto’steplaatsenoftedelenenfoto’stevoorzienvancommentaarentags.Menwordtdusindegelegenheidgesteldommetelkaartecommuniceren.Flickrbiedtprogramma’sdiegratisopanderewebsitesgezetkunnenwordenenmaaktzelfgebruikvanbijvoorbeeldhet 9NinaSimonisauteurvandeweblog‘Museum2.0’enwascuratorvande‘TechVirtualTestZonebijdeTechMuseumofInnovation.Zeontwerpttentoonstellingen,heefteengroteinteresseincommunitydesign,isconsultantvoordiversemuseaenwerktealsExperienceDevelopmentSpecialistbijdeInternationalSpyMuseuminWashington.


26

programmaGoogleMapsomaantetonenwaarfoto’szijngemaakt.OmdatFlickraltijdzalkunnenverbeterenenmenaltijdnieuwefoto’szalkunnenplaatsenenbeschrijvenzaldewebsitenooitafzijn.

TyrrellTodayopFlickrHetprojectvanTyrrellTodayvindtplaatsopFlickr.Flickrvoldoetaanallevierdedefinities,dieSimongeeft,waareenweb2.0applicatieaanmoetvoldoen.HetPowerhouseheeftbewustgekozenvoorFlickralsopenbaarplatformomhaarTyrrellCollectietetonen.Met151deelnemersaanhetprojecten199nieuwefoto’s,blijktheteensuccesvolprojecttezijn.WaaromnemenmensendeelaaneenprojectalsTyrrellToday?

SebastianChangeeftinzijnrapporteenopsommingvanactiviteitendiehijwaarneemtbijdeelnemersenbezoekersophunFlickraccount.Hijgeeftbijelkeactiviteitaanwatdewaardevandeactiviteitenisvoorhetmuseum.

• Foto’skijken:Vanalleactiviteitenisditmeesteenvoudigeenminstinteressanteactiviteitvoorhetmuseum.Tochisdezeactiviteitnietonbelangrijk.Hetgeeftinzichtinwelkefoto’smenhetmeestbekijktenviawelkewijzemenbijdefoto’skomt.

• Toevoegenaanfavorieten:Flickrbiedtgebruikersdemogelijkheidomfoto’sdiemenmooivindt,toetevoegenaaneenfavorietenlijst.Opdezemanierwordendefoto’sdiegeplaatstzijndoordeenepersoon,ineensookzichtbaaropaccountsvananderen.HetPowerhousebiedtookdezemogelijkheid.Ditisvoorhetmuseumeenzeergemakkelijkemanieromerachtertekomenwelkefoto’sopdatmomentpopulairzijn.Deredenwaaromiemandeenfototoevoegtaanzijnfavorietenzalnooitbekendworden,omdatditnietgevraagdwordt.

• Vriendenmaken:DeelnemersopFlickrhebbendemogelijkheidom‘vrienden’tewordenmethetPowerhousemuseumopFlickr.VoorhetTyrrellproject(envoorhetPowerhouseopFlickrinhetalgemeen)ishetkrijgenvanvriendenuitermatebelangrijk.Ditzorgtvooreenbandmetdedeelnemers,watertoekanleidendatdedeelnemersnieuweinformatiewillentoevoegenaandebestaandecollectie.OpditmomentbekijkthetmuseumalleaanvragenvandeelnemersdievriendenwillenwordenvandegroepTyrrellToday.Zijbekijkenhunfotocollectiesenindienmogelijkvoorzienzedezefotocollectiesvantagsencommentaar.Hetnadeelvanvriendenmakenisdathetergtijdrovendis.

• Commentaargeven:Flickrbiedtdemogelijkheidomcommentaartegevenbijelkefoto.Erzijntweesoortencommentaarteonderscheiden.Teneersteiserhetsocialecommentaar.Voorbeeldenvansociaalcommentaarzijnuitsprakenals‘Schitterendefoto’of´Vettekleuren´.Hetnutervankanwordenvergelekenmethetschrijvenvan‘ikwashier’opmurenenwcdeuren.Hoewelditsoortcommentaarineersteinstantienietergbelangrijklijkt,kanhetookgezienwordenalseensoort‘socialelijm’.Mensenreagerenopelkaarenhierdoorontstaateensoortdigitaalmuseumcafé.Detweedevormvancommentaargevenisserieuzervanaardenhetmeestbelangrijkvoorhetmuseum.Demogelijkheidomfoto’svancommentaartevoorzien,heeftervoorgezorgddateenaantalpersonendefoto’svanuiterstbruikbareinformatiehebbenvoorzienzoalsdatumvan


27

ontstaan,beschrijvingenvandeobjectendievoorkomenopdefotoofdelocatiewaardefotogemaaktis.DitcommentaarheeftdecollectieveelrijkergemaaktdanhetwasvoordatzeopFlickrgeplaatstwerden.

• Tagging:Deletterlijkevertalingvantaggingishettoevoegenvaneenlabel.Eentagiseenkernwoorddatrefereertaaneenkenmerkvaneenfoto.DeafbeeldingenopFlickrkunnenallemaalvantagsvoorzienworden.HettaggeniseenvandebelangrijksteactiviteitenvoorhetTyrrellTodayproject.HetPowerhousevraagtdedeelnemersdanookspecifiekzijallefoto’swillenvoorzienvaneentag.Dezetagsgenereertnamelijkuiterstbruikbareinformatie.Hettoevoegenvantagsaaneenfotogetuigtookvandewilvanonbekendenominformatieteverschaffen.

• Tagstoevoegenopdefoto:Eenanderemanieromeenfotovantagstevoorzienisdooreengebiedteselecterenopdefotoendezetevoorzienvaninformatie.Opdezemanierkunnenerbepaaldegebouwen,objecten,personenofanderebelangrijkeelementenopeenfotobenoemdworden.Dezemaniervantagginggeeftmeerdirecteinformatieovereenfotodanhetgewonetaggen.

• Contentembedding:DeelnemersopFlickrkunnenaangevenofhunfoto’sdooranderengebruiktmogenworden.Flickrmaaktgebruikvanhetzogenaamde‘noknowncopyrightrestrictions’vandeCreativeCommons.EenCreativeCommonslicentiebiedtauteurs,kunstenaars,wetenschappersenonderwijzersdevrijheidomopeenflexibelemaniermethunauteursrechtenomtegaan.Dezelicentiezorgtervoordatallerechtenoverdefoto’sbehoudenblijven,maarwelgebruiktmogenwordendooranderen.Ditheeftalsvoordeeldatfoto’ssnellerverspreidkunnenwordenenbijmeermensenbekendraken.

• ContentRemixingenConnecting:Onderdezetermenverstaanwehetaanbiedenvanfoto’sdieopeenofanderemanierverbandhoudenmetdefoto’sdiealopFlickrstaan.DitiséénvandebelangrijkstedoelenvanTyrrellToday.Erwordtspecifiekgevraagdaandeelnemersofzijfoto’swillensturenvanafdezelfdelocatiedietezienisopdefoto’suitdeTyrrellCollectie.Erwordtdusaandedeelnemersgevraagdofzijonderzoekwillendoennaardelocatiedieopdefototezienisendezetefotograferen.Getuigehetaantaldeelnemersennieuwefoto’sopTyrrellTodayhoefternietaangetwijfeldtewordendatermensenzijndiezichgraagwilleninzettenombestaandecollectiesvannieuwekennistevoorzien.

Preciesaangevenwatmensendrijftomzoveelwerktestoppeninhettaggenofuploadenvaneigenfoto’seneropuittegaanomnieuwefoto’stemakenvanhistorischelocatiesisonmogelijk.

DekrachtvanTyrrellTodayligtmogelijkinhetfeitdatmensen,woonachtiginSydney,hetgewoon‘leukvinden’omnaaroudefoto’stekijkenvaneenomgevingdiezekennen.IemanddieeenlocatieopeenhistorischefotoherkenteninSydneywoont,zalsnelgeneigdzijnomdezefotovannieuweinformatietevoorzienenereennieuwefotovantemaken.SebastiaanChangeefttevensaandathetmogelijkookrelevantisdatmenweetdateenerfgoedinstellingachterhetprojectzit.Hetverschaffenvaninformatieaanerfgoedinstellingenkanmensenhetgevoelgevendatzeietsbelangrijksdoenvoordesamenlevingofhetmuseumzelf.


28

AandachtspuntenomeenprojectalsTyrrellTodaysuccesvoltemaken

ShelleyBernsteinbeschrijfteenaantalpuntenwaareenorganisatieopmoetletten,alsheteenprojectalsTyrrellTodaysuccesvolwiltmaken.

AlseerstegeeftzijaandaterbinnendeinstellinggezochtmoetwordennaareenpersoondiehetergleukvindtommetzekereregelmaatopFlickrtekijkenwataanactiviteitenplaatsvindt.Dezepersoonmoetvervolgensreagerenophetcommentaardatbijdefoto’sgeplaatstis,ofreagerenopnieuwefoto’s.Zijhaaltdaarbijaandathetergbelangrijkisomiedereenpersoonlijkaantesprekenennietvanuitdeinstelling.OpdezewijzewordthetcontactalspersoonlijkervarenenlijkthetnietalsofFlickrgebruiktwordtalsmarketingstrategie.HetPowerhousereageertwelopiederenieuwefoto,maarondertekentelkcommentaarmet‘PowerhouseMuseumCollectie’.Hetmuseumkiestblijkbaarnietvooreenpersoonlijkebenadering.Deredendatzijnietvooreenpersoonlijkebenaderingkiezenisonduidelijk.

HettweedepuntdatBernsteinaandraagtomeenprojectopFlickrsuccesvoltemakenisdatervantevorengoednagedachtmoetwordenoverhetdoelvaneenbepaaldproject.ZijgeeftaandatFlickrslechtseenplatformismetmogelijkheden.HetmagnooitvoorkomendatFlickrgebruiktwordtomdatmenFlickrzograagwiltgebruiken.Hetdoelmoetleidentoteenkeuzeennooitandersom.

WikipediaenGooglemapsbijSemapedia

SemapediavoldoetookaandeviereigenschappendieSimonbeschrijftvoorweb2.0.

Semapediaverbindt,zoalsinhetvorigehoofdstukbeschreven,dekennisvanhetplatformWikipediaaanobjectenindefysiekewereld.OpdewebsitevanSemapediakanmentevens,opeendigitalekaart,aangevenwaarQRcodesindepubliekeruimtetevindenzijn.NetalsbijhetprojectTyrrellToday,hebbendemakersvanSemapediaerdusookvoorgekozenomweb2.0toolstegebruikenalsplatform.DemakersvanSemapediagevenaandatWikipediahoogwaardigeinformatiebiedt.Tevensheeftiedereendemogelijkheidomzelfeenartikelschrijven.

NetalsFlickr,isWikipediaeenplatformdatoverhetalgemeeningeburgerdisbijinternetgebruikersterwereld.VeelmensenhalenhuninformatieovereenspecifiekonderwerpmomenteelvanWikipedia.WikipedialijktduseengeschiktplatformvooreenprojectalsSemapedia.TochhaddendebedenkersvanSemapediaookkunnenkiezenomspecifiekekennisovereenbepaaldobject,doormiddelvaneenQRcode,tekoppelenaaneenwebsitedatzichspecialiseertinhetonderwerp.

OpdewebsitevanSemapediawordtdemogelijkheidgebodenomfoto’s,dieQRcodesafbeelden,opFlickrteplaatsen.Ditlijktopzichgeeninteressanteoptie,maaropFlickrzijneind2008negentiengroepentevindenwaarmenfoto’svanQRcodesheeftgeplaatst.Intotaalzijnerongeveer2500foto’stevindenvanSemapediacodes.Semapediabeschiktovereenaantalextra,gratis,mogelijkheden.

DetweedemogelijkheiddieSemapediaophaarwebsitebiedt,ishetkoppelenvandeafbeeldingdieaaneendigitalelandkaart.DedigitalekaartisafkomstigvanGoogle.Dekaartbiedtde


29

mogelijkheidvoorerfgoedinstellingenom,online,aantegevenwaarbezienswaardigeobjectentezienzijn,diedoormiddelvanSemapediacodesvaninformatiezijnvoorzien.

Figuur10:DedigitalekaarttoonteenfotouitFlickr.DezeisvoorzienvaneenlinknaardedesbetreffendeWikipediaartikel.

InSebastianChan’sevaluatieschrijfthijdaterdeeerstemaandopFlickrmeerfoto’swerdenbekeken,daninhetgehelejaardaarvoorophuneigenmuseumwebsite.Hetiseengegevendatiemanddieinformatiezoektovereenonderwerpvaakviaeenomwegopeengeschiktewebsiteterechtkomt.Web2.0platformenalsWikipedia,YouTube,GoogleofFlickrzijnvandaagdedageenvandeeerstewebsiteswaarmenopzoekgaatnaarinformatie,afbeeldingen,muziekofvideo.Ditlijkendaaromookgeschikteplatformenomtegebruikenvooreenproject.

Madretsma

UitgaandevandedefinitiesvanSimon,danvoldoetMadretsmaaandefinities1,2en3.Devierdedefinitie,(flexibele,modulaireondersteuningvooruitgegevenproducten)voldoethetnietaan.TochishetverstandigomindithoofdstukMadretsmakorttebespreken.Madretsmabiedtnamelijkweldemogelijkheidom,netalsSemapediaenTyrrellToday,contentteplaatseneneroptereageren.Tevenskanmenopeendigitalekaartaangevenwaarmennaarhetverhaalkanluisteren.

DemakersvanSemapediahebbenbewustgekozenvoorWikipediaalsplatformvoorverhalenenartikelen.Dezeartikelenkunnenaangepastblijvenwordenenditzorgtervoordatdekwaliteitvandeartikelenvanrelatiefhoogstaandis.BijMadretsmaisergeenmogelijkheidomverhalenaantepassen.Hierdoorbestaathetgevaardatdeinformatieinhetverhaalnietvolledigcorrectis.ValentiniNisi,eenexpertophetgebiedvanlocativemedia,geeftaandatditnietperseverkeerdis.Madretsmaverzameltverhalenvanpersonendieietstemakenhebben


30

gehadmethetslavernijverledenvanNederland.Hetzijnpersoonlijkeverhalen.Nisigeeftaandatdezepersoonlijkefactorjuistvoorlevendigheidzorgtindeverhalen,integenstellingtotdezakelijkheidvanWikipedia.

3.2. LocativeMediaDedefinitieveverklaringvoordetermlocativemediawordtnogveelovergediscussieerd.Erzijnophetinternetdiversedefinitiesvoortevinden.Wikipediageeftdevolgendeverklaringvoorlocativemedia:

Locativemedia(ofwellocativemedia)beschrijftletterlijklocatiegebaseerdetechnologieën,zoalshetGlobalPositioningSystem(GPS),mobieletelefoons,wirelesslaptops,Bluetooth,WiFi,RFIDenanderesystemenvoormobielecommunicatie.Dergelijketechnologieënstellenmenseninstaatomzichzelfenanderenineenspecifiekegeografischelocatietepositionerenentevensominformatieaandedesbetreffendelocatietekoppelen.(http://nl.wikipedia.org/wiki/Locative_media).

Uitgaandevandezedefinitiekunnen,weconcluderendatdeprojectenCityRagas,MadretsmaenSemapediaallengebruikmakenvanlocativemedia.Bijalledriedeprojecteniservoorgekozenomeenmobieletelefoontegebruikenvoorhetverzamelenvancontentenhetverstrekkenvaninformatie.BijMadretsmaenSemapediakanmengebruikmakenvaneeneigentelefoon,terwijlvoorhetspelCityRagastelefoonsbeschikbaarwordengesteldmetdaaropspeciaalontworpensoftware.VoorhetprojectMadretsmahadmenerookvoorkunnenkiezenomtelefoonsbijhetKoninklijkInstituutvoordeTropenbeschikbaartestellen.Beschikbaarstellenvantelefoonsofhandheldshadertoegeleiddatmensen,diedeluistertochtwillenbewandelen,eerstnaarhetmuseummoetenkomen.VoorhetprojectSemapediaishetonmogelijkomtelefoonsbeschikbaartestellenaanparticulieren.AlseenerfgoedinstellinggebruikwiltmakenvanSemapediaomobjectentekoppelenaanWikipedia,dankunnenzijweltoestellenbeschikbaarstelleninhetmuseum.

Allereerstdevoor‐ennadelenvanmobieletelefoonsalsmiddelomcontenttegenererenofinformatieteverschaffen.

Opeenmobieletelefoonkanmengeengebruikmakenvangroteafbeeldingen.Websitesdienietgeoptimaliseerdzijnvoordemobieletelefoon,zijnlastigtebekijkenopeenkleinscherm.Tochheefthetkleineschermzelfookvoordelen.Hetkleineschermgeefteengevoelvanintimiteit.Jijbentalleenmetjemobieletelefoonindepubliekeruimte.Alleenjijweetwaterophetschermtezienis.Hetisdusideaalvooréénopééncommunicatietussengebruikerencomputer.

Eennadeelvanmobieletelefoonsisdatzevaakineendrukkeenrumoerigeomgevinggebruiktworden.Iedereenvragenomevenstiltezijnisgeenoptie.Menzaldusmoetenkiezenvoorkorteverhalenofinformatieteksten.DitisduseenfactordatspeeltbijSemapedia.ZijmakengebruikvanWikipedia,welkesomserglangeartikelenbevat.Wikipediaheefteenmobielewebsite.Dithefthetongemakvanlangetekstenenigszinsop,doordatmengemakkelijkdoordetekstenkanscrollennaardeinformatiediemenwiltlezen.DoordatMadretsmahunverhalenopeeneigenwebsitehebbenstaan,kunnendezegecontroleerdworden.Wanneerzetelangzijnkunnenze


31

wordeningekort.Deverhalenzijnhierdoorwellichtgeschiktervoordemobieletelefoon,dandievanWikipedia.

Eenanderebelangrijkefactorbijhetsuccesvolinzettenvanmobielemedia,isdegebruikersinterface.Eeninterfacemaaktdekoppelingmogelijktussentussencomputer,softwareenhardware.Hierdoorkunnenmensencomputermetelkaarkunnencommuniceren.BijCityRagasheeftmenervoorgekozenomditzelf,afgestemdophetproject,teontwikkelen.Dekrachtvandezeinterfaceisdathetintuïtiefisendaardoordirecttebegrijpen.Hetlaatstewatmenwiltiseeninterface,waarmeemeneersteenhalfuurmoetworstelen,voordathetwordtbegrepen.Dekansbestaatdatmensendannietmeerdeelwillennemenaanhetproject.Semapediamaaktgebruikvanbekendeinterfaces.Menweetoverhetalgemeenomtegaanmeteeninternetbrowser.Opeentelefoonwerktdezenietwezenlijkandersdanopeencomputer.HetmakenvaneenfotoisgemakkelijkenaangenomenmagwordendatWikipediabijdemeestemensenredelijkbekendis.MenhoeftalleenmaardeQRcodetescannen(metsoftwarediemenwelspeciaalmoetinstallerenopdetelefoon)enWikipediawordtautomatischgeopendalsdeQRcodegelezenkanworden.Zijdelingsmoetvermeldwordendattoestellenmeteen2megapixelcamera,waarvanernogveelindeomloopzijn,moeitehebbenmethetscannenvancodesdiekleinzijnuitgeprint.

Momenteelzijnmobieletelefoonsmeteengrootbeeldscherminopkomst.DeiPhoneisdaareenvan.Eengroterbeeldschermgeeftmeermogelijkheden.DaaromzoueenmuseumervoorkunnenkiezenomvooreigenprojectengebruiktemakenvanPDA’s10.EenPDAheefteengrootscherm.Ditbiedtmeermogelijkhedendanhetkleineschermdatdemeestemobieletelefoonshebben.BijCityRagasheeftmenhiernietvoorgekozen.Zijsteldendekwaliteitvandecamerabovenhetgemakvandeschermgrootte.Pda’sbiedennaasteengrootschermeenandervoordeel.PDA’szijnnietzobekendalsmobieletelefoons.Hetkandegebruikerdaaromhetgevoelgevendatzijietsspeciaalsinhunhandenhebben.Ditkanleidentoteenbeteregebruikerservaring.

CityRagasgebruiktbeeldenomeenverhaaltecreëren.MadretsmaenSemapediamakengebruikvangeschrevenofgesprokentaal.Gesprokentaallijktdemeestvoordehandliggendekeuze.Menhoeftimmersalleenmaareentelefoonnummertebellenenkrijgtdirecteenverhaaltehoren.Hierklevenooknadelenaan.Gesprokenengeschreventaalvormeneenbarrièrevoorpersonendiedeaangebodentaalnietbeheersen.Ineenlawaaierigeruimteisgesprokentekstnietaltijdevengemakkelijktehoren.CityRagasheeftdezebarrièregeslechtdoorgebruiktemakenvanafbeeldingen.Eenkanttekeningbijafbeeldingenisdatzeopmeerderemanierenteinterpreterenzijnalsergeentekstbijgevoegdwordt.Mendientduseenafgewogenbeslissingtenemen,overdewijzewaaropmeninformatieaanbiedtoflaatcreëren.Hierbijmoetuitgegaanwordenvanhetdoelvanhetprojectendedoelgroepdiemenwiltbereiken.

10PDA:PersonalDigitalAssistant.Eenpdaiseendraagbaremobieletechnologiedatcomputer‐,telefonie‐,fax‐ennetwerkfunctiescombineert.


32

4. SamenwerkingsmogelijkhedenvoormuseumgoudAmetandereinstellingen

HetismoeilijkaantegevenmetwelkeinstellingenmuseumgoudAhetbesteinzeekangaanombepaaldeprojectenoptezetten.Welishetmogelijkomeenaantalkortetipstegeven.

EenaantalinstellingeninNederlandhebbenveelexpertisewaarhetgaatomhetorganiserenvanprojectenwaarbijdefysiekewereldendedigitalewereldaanelkaargekoppeldworden.Instellingendietechnischeexpertisehebbenzijn:

WaagSociety

Waagsocietyisverantwoordelijkvoordeontwikkelingvantweebesprokenprojecten;MadretsmaenCityRagas.WaagSocietyontwikkeltcreatievetechnologievoormaatschappelijkeinnovatie.Destichtingdoetonderzoek,ontwikkeltconcepten,pilotsenprototypenenfungeertalsintermediairtussendekunsten,dewetenschapendemedia.Hiertoeontwikkelthetsamenwerkingsvormenmetpartijenindeculturele,publiekeenprivatesector.(Directcitaat:http://www.waag.org/pagina/waagsociety)

WaagSocietyNieuwmarkt41012CRAmsterdamTelefoon:0205579898Fax:0205579880Email:[email protected]

Mediamatic

MediamaticLabiseeninstellingdatsocialenetwerkprojectencommunitiesontwerptenbouwt,dieeenkoppelinghebbenmetdefysiekewereld.Naareigenzeggenzijnhunwebsiteserggeschiktvoorhetdelenvankennis,cultuurenvrienden.

MediamaticLabDuintjerCSVijzelstraat72,3everdieping,suite3.10AmsterdamTelefoon:0031(0)206389901Fax:0031(0)206387969Email:[email protected]

MediamaticLab,postadres:Postbus174901001JLAmsterdam


33

V2

V2isgevestigdinRotterdamendoet,doormiddelvandiverseprojectenonderzoeknaardemoegelijkheidomnieuwemediateintegrereninkunstprojecten.MuseumgoudAheeftalcontactmetV2gehadinverbandmetprojectenvanWaterwolf.

V2_,InstitutefortheUnstableMediaEendrachtsstraat103012XLRotterdamTheNetherlands

5. ConclusiesenaanbevelingenHetdoelvanditadviesrapportisominzichtelijktemakenwaarmuseumgoudAopmoetlettenwanneerhetprojectenopzetwaarbijdefysiekeendedigitalewereldaanelkaargekoppeldworden.Omtotditadviestekunnenkomenzijneenaantalfasendoorlopen.Erheefteendeskresearchplaatsgevonden.Dezedeskresearchheeftgeresulteerdineendertigtalprojectbeschrijvingen.Dezebeschrijvingenzijnindebijlagevanditdocumentterugtevinden.MuseumgoudAisvooralgeïnteresseerdinprojectenwaarbijdedialoogtussenmuseumenpubliekkanwordenaangegaan.DezeinteresseheeftgeleidtotdekeuzeomdeprojectenCityRagas,TyrrellToday,MadretsmaenSemapediaverderteonderzoekenentegebruikenalsbasisvoorhetadviesrapport.

Deviergenoemdeprojectenzijndoorverschillendeinstellingenopgezetenhebbendiversedoelstellingen.Eendrietalkenmerkenzijnechterinallevierdeprojectenterugtevinden.Dezekenmerkenzijn‘usergeneratedcontent’,web2.0platformenenlocativemedia.Dezekenmerkenzijngereedschappen,dieersamenvoorzorgendatmensenindepubliekeruimtevoorzienkunnenwordenvaninformatie.Tevenskunnenzemetdezegereedschappenzelfcontenttoevoegen,doormiddelvanlocativemedia.Decontentdiedoorgebruikerswordtgegenereerd,kanindrievandevierprojectengeplaatstwordenopwebsites,diemenkenmerktalsweb2.0.Indeonderstaandetekstwordtperprojectsamengevathoeergebruikgemaaktwordtvandegenoemdegereedschappen.Aandehandvandezekortesamenvattingwordteenconclusiegegeveneneventueleaanbevelingen.

HeteersteprojectisTyrrellToday.HetPowerhouseinSydneyvraagtmensenomdefoto’suitdeTyrrellcollectietevoorzienvannieuweinformatieendaarnaaststimuleerthetomnieuwefoto’steplaatseninTyrrellTodaydieverbandhoudenmetdeoudefoto’suitdeTyrrellCollectie.Opdezemaniermakenzijde‘gewonemens’totcuratorvanhuncollectie.Decollectiewordtverrijktendaarzittenvrijwelgeenkostenaanverbonden.Hetgevoeldatmenobjectenuiteenmuseumcollectiekanvoorzienvanwaardevolleinformatieiseengrotekrachtvanditproject.Hetmuseumbenoemt‘gewonemensen’immerstotconservatorvanhunmuseumcollectie.Medewerkersvanhetmuseumhoevennietbangtezijndathunbaanhierdooropdetochtstaat.Deinformatievanmuseumconservatoren,diezijaaneenobjectvoegenisnogsteedsvanbelang.Zijkrijgenjuistmisschienweleenextrataak.Zijzullendeinformatiedieaangeleverdwordtmoetenbeoordelenopjuistheid.


34

DeactievehoudingvanhetPowerhousemuseumiscruciaalvoorhetslagenvanditproject.Allenieuwefoto’swordendoorhetPowerhousedirectvoorzienvancommentaar.HoewelShelleyBernsteinmeentdatelkcommentaarpersoonlijkmoetzijn,omdatdatmeerbindingcreëertbijdedeelnemers,benikvanmenigdatditnietnoodzakelijkis.HetPowerhouseMuseumgeeftbijelkefotohetzelfdecommentaarzondereenpersoonlijketint.NaarmijnmeninggeefthetcommentaarvanhetPowerhouseMuseumbijdeelnemershetgevoeldatzijmeteenprofessioneleinstellingtemakenhebben.Hetdientdusdeaanbevelingomnaardeaardvanhetprojecttekijken,voordatbepaaldwordtofcommunicatiepersoonlijkofformeelonderstreeptmoetworden.

Bijerfgoedinstellingenkantwijfelontstaanbijhetopenbaarmakenvanhuncollectie.Erwordtvaaktenonrechteaangenomendatdaardoordenoodzaakomnaareenmuseumtegaanafneemtofdatdeeigenmuseumwebsiteminderbezochtzalworden.SebastiaanChangeeftinzijnrapportechteraandat,sindsdestartvanTyrrellToday,deeigenmuseumwebsiteookvakerbekekenwordt.Tevensgeefthijaandathetprojectbetrokkenheidcreëertbijdedeelnemersendatzijhierdoorwellichteerdergeneigdzijnomhetmuseuminhetechteenbezoektebrengen.OpdeeigenmuseumwebsitezijnnadestartvanTyrrellTodayveelmeerbestellingengeplaatstvoorafbeeldingenenposters.Hetopenbaarmakenvandefoto’sheeftduseerderpositievedannegatievegevolgengehadvoormuseum.

Deenigebedreigingdieikkanaandragenvoorhetsuccesvanditprojectisdematevanbetrokkenheidvandemedewerkers.DezemedewerkersdienenelkeweekopFlickrtekijkenoferactiviteitenhebbenplaatsgevonden,waaropgereageerdmoetworden.Doetmenditniet,danzullendeelnemersstoppenmethetleverenvanbijdragen.Hetdientdanookdeaanbevelingomeenmedewerkerintezettendiehetleukvindtomwekelijksevenopdewebsitetekijkenenblijftcommunicerenmetdedeelnemers.

HetvolgendeprojectdatbesprokendienttewordenisSemapedia.Semapediaiseeninteressanteninnovatiefproject.TechnologieënalsQRcodeshebbeneengoedetoekomstomdathetdefysiekelocatiedirectkanverbindenaaninformatiedieopinternettevindenis.DelagekostenendeveelzijdigeinzetbaarheidmakenhetinzettenvanQRcodesaantrekkelijkvoorerfgoedinstellingen,omhetintezettenvoordiversedoelstellingen.Hierbijdientmenrekeningtehoudenmeteenaantalpunten.TeneerstezijnQRcodesinNederlandnognietergbekend.Menkanhistorischeobjectenindestadvoorzienvancodes,maarweinigmensenzullenwetenwatzeermeekunnen.Daarnaastzijnnietalletelefoonsvoorzienzijnvandraadloosinternetennogmindervaneenbarcodelezer.Erzalwaarschijnlijkeenuiterstkleinegroepbereiktworden,waarvanhetdevraagisofditookdebeoogdedoelgroepis.Tentweedespeelthetfeitdat2megapixelcamera’s,opmobieletelefoons,kleinerecodesnietaltijdkunnenlezen.Hoewelveeltelefoonsaluitgerustzijnmet5ofzelfs8megapixelcamera’szijnernogsteedsveeltelefoonsdie

Figuur11:QRcodebijeenmuseumobject


35

ditniethebben.ZelfsdeopditmomentpopulaireIPhoneisnogvoorzienvaneen2megapixelcamera.Eenderdepuntdatbelangrijkisomtevermelden,isdekansdatinwonersvandestadalleSemapediacodesalslandschapsvervuilingzien.Eenerfgoedinstellingzalnietdewoedevanomwonendenopdehalswillenhalen.Ermoetdusgoednagedachtwordenoverdewijzewaaropdecodesaangebrachtwordenenofhetdebedoelingisdatde‘gewonemens’inhaaktophetprojectenzelfobjectenvanSemapediacodesgaatvoorzien.

DezedriepuntendiehierbovenbeschrevenzijnmakennietdatSemapediavoorlopignoghelemaalonbruikbaarzalzijn.BinnendemurenvanhetmuseumzoudenQRcodeskunnenwordengeplaatstalsaanvullingvaneenobjectbeschrijving.DeQRcodekanaaneenWikipediaartikelwordengekoppeld.DoordatiedereenWikipediaartikelenkanaanpassenkandemogelijkheidwordengebodenompersoonlijkeverhalenenandereinformatieaaneenmuseumobjecttehangen.NetalsbijTyrrellTodaybiedteenmuseumopdezewijzedemogelijkheidaanbezoekersopzelfderolvanconservatoropzichtenemen.

Hetdienttevensdeaanbevelingvoorerfgoedinstellingen,omgoednatedenkenofSemapediadebestekeuzeoverdekeuzevoorSemapediaomQRcodesaantemaken.Aanbieder2dSensegeeftbijvoorbeeldveelmeermogelijkheden.2dSencebiedthetdemogelijkheidomnaastQRcodesookBlotcode’s,datamatrixcodesenShotcodetemaken.Ditzijnvergelijkbarecodesenbiedengeheeleigenmogelijkheden.Tedenkenvaltaanhetmakenvancodesdieverwijzennaareenwebsite,andersdaneenWikipedia,ofverwijzingennaareenemailadresoftelefoonnummer.

Figuur12:Verschillendecodesbiedenverschillendemogelijkheden.

HetprojectCityRagasisopgezetdoorWaagSocietyinverbandmethetAmsterdam‐Indiafestival.CityRagasiseenspeldatgebruikmaaktvanmobieletelefoons,voorzienvaneenfotocameraeninternet.Dezecombinatiemaakthetmogelijkomeenspeltespelen,waarbijtweeteamsopverschillendelocatiessamenaaneenbeeldverhaalkunnenwerken.Detechnologieëndiegebruiktworden,zijnoverhetalgemeeningeburgerdinzoweldeNederlandsealsdeIndiasecultuur.Bekendetechnologieënzijnvoordemeestedeelnemerseenvoudigtebegrijpen.DitmaaktdatdeelnameaaneendergelijkspelalsCityRagaslaagdrempeligwordt,watvancruciaalbelangisomzoveelmogelijkmensentelatendeelnemen.Hetdientdeaanbevelingombijhetontwikkelenvaneendergelijkspel,altijdtezoekennaareenvormvantechnologiedatvooriedereenbegrijpelijkis.

HetdoelvanCityRagasisommensenindialoogtelatentredenmetmensenuiteenanderecultuur.Ditwordtgedaandoormiddelvaneenspel.DekrachtvanCityRagasisdatmengedwongenwordtomnatedenkenoverdefoto’sdiemenmaakt.InAmsterdamheersteen


36

geheelanderecultuurdaninDelhi.Doordezeverschillendeculturenkanhetzijndat,watvoordeAmsterdammerheelerggewoonis(denkaandeAmsterdamseWallenenallewinkelsdiedaargevestigdzijn),voordeinwonersvanDelhijuistheelchoquerendkanzijn.Andersomgeldtditmogelijkook.Hetspelzorgtertevensvoordatmenopeenheelanderewijzenaardeeigenstadgaatkijken.Plaatsenwaarmennormaalgesprokenlangslooptzondertekijken,wordennuonderdeloepgenomen.Hetdientdeaanbevelingomdethema’sgoedtekiezen.Wanneermeneenthemakiestdatvoordehandligtdanzalmensnelnaaralbekendeplaatsengaan.Hierdoorkrijgthetspeleenzeervoorspelbareuitkomst.

Erdientbijhetontwikkelenvaneenspel,datgebruikmaaktvanlocativemedia,goednagedachttewordenoverdetechniekdiemenwiltinzetten.Erzalgekozenmoetenwordenvooreentechniekdieergsnelbegrepenwordt.Aanteradenisomvooreentechniektekiezendiealgeheelisingeburgerd.

WaagSocietyiseeninstellingdatzichbezighoudtmethetontwikkelenvantoepassingenvoorlocativemedia.WaagSocietyisechtergeenerfgoedinstelling.Tochkanheteenzeerinteressantepartnerzijn,wanneerhetmuseumeendergelijkspelalsCityRagaswilopzetten.WaagSocietyheeftimmersergveelkennisvandetechniekenhebbenervaringinhetorganiserenvanprojecten,waarbijdedigitaleendefysiekewereldelkaaropeenofanderewijzeraken.

HetprojectMadretsmagebruiktverhalenalsmiddelomhetverledenvandeNederlandseslavernijonderdeaandachttebrengen.MadretsmaisontstaanuiteensamenwerkingtussenhetKoninklijkInstituutvoordeTropenenWaagSociety.HetKoninklijkInstituutvoordeTropenheefthierbijderolvanhoudervandekennisvandeslavernijendeobjecten.WaagSocietyheeftexpertiseophetgebiedvanprojectenwaarbijlocativemediaeengroterolspelen.

Deverhalenzijnopdebetekenisvollelocatie,waardegebeurtenissenuitdeverhalenplaatsvonden,tebeluisteren.Hetluisterennaardeverhalendoetmenmetdemobieletelefoon.Menbelteentelefoonnummerentoetstvervolgenseenlocatiecodein.Madretsmahooptdatmensen,dieeenpersoonlijkebandhebbenmetdeslavernij,hunverhaalwillenvertellen.Deverhalenkanmenplaatsenopdeprojectwebsite.Doormiddelvaneendigitalekaartopdewebsite,kanmenaangevenwaarhetverhaalzichafspeelt.BijMadretsmaiserdus,netalsbijdeanderedrieprojecten,gekozenvoordegereedschappenusergeneratedcontent,eenweb2.0platformenlocativemedia.

BijMadretsmaiser,zoalsbeschreven,gekozenvoorhetbellennaareentelefoonnummeromeenverhaalafteluisteren.DemobieletelefoonisinNederlandgoedingeburgerd.Vrijweliedereen,diebekendismetdeNederlandsetaal,kandusaandeluistertochtdeelnemen.HetaanbiedenvanverhaleninhetNederlandsheeftalsnadeeldatveeltoeristennietdeelkunnennemenaandeluistertocht.ToeristenvormenvoorhetKoninklijkInstituutvoordeTropeneengrotedoelgroep.BijhetprojectCityRagasheeftmendezetaalbarrièregeslechtdoorgebruiktemakenvanfoto’someenverhaaltevertellen.Nadeelhiervanisdatfoto’svaakopmeerderemanierenteinterpreterenzijn.


37

ZoalseerdervermeldwordterbijdeprojectenCityRagas,SemapediaenMadretsmagebruikgemaaktvanlocativemedia.Wanneerlocativemediawordtingezet,heeftmenrekeningtehoudenmeteenaantalpunten.

Locativemediatechnologieën,zoalseenmobieletelefoon,hebbeneenkleinbeeldscherm.Eenkleinbeeldschermbrengtbeperkingenmetzichmee.Zokanmenbetergeengebruikmakenvangroteafbeeldingen.Demobielecommunicatiemiddelenvoorprojecteningezetdiezichindepubliekeruimteafspelen.Indepubliekeruimteisveelafleidingdoorverkeer,anderemensendiegeluidmaken,werkzaamhedendieuitgevoerdworden,etc.Menmoeterdaaromrekeningmeehouden,datdeaangebodenverhaleneninformatiekortisengemakkelijktevolgen.Wanneermeneeninterfaceontwerptvoorlocativemedia,zoalsbijCityRagas,dandientdezesimpelenintuïtieftezijn.Datbetekentdatiedereendirectkanzienhoedeinterfacewerkt.Dekleinebeeldschermenbrengenookeenvoordeelmetzichmee.Hetcreëerteengevoelvanintimiteit.Hetisdusideaalvooréénopééndialogen.

HetKoninklijkInstituutvoordeTropenenWaagSocietyhopenuiteindelijkdaterveelpersoonlijkeverhalenwordengeplaatstopdewebsite.Zijhebbendaarbijéénbelangrijkaspectoverhethoofdgezien.DeNederlandseregeringheeftnooitofficieelexcusesaangebodenvoorhunrolindeslavenhandel.Hierdoorisdeslavernijnogsteedseengevoeligonderwerpbijveelmensen.Doordezegevoeligheidzullendezemensenmindersnelbereidzijnomhunverhaaltevertellen.Daarnaastisdeslavernijookalgeneratiesgeledenafgeschaft.BijdeAntilliaanseenSurinaamsejeugdinNederlandisnogmaarweinigkennisoverditonderwerpbewaardgebleven.InNederlandwordtaleeuwenlangdegeschiedenisgedocumenteerd.InSurinameenopdeAntillenheeftmendetraditieomverhalenvangeneratieopgeneratiedoortevertellen.Hierdoorzijnveelverhalenverlorengegaan.Wanneermenbijeenprojectkiestvoorverhalen,verteltdoordebevolking,dandientmendusgoednategaanofhetonderwerpalgemeenbespreekbaarisenofernogvoldoendekennisaanwezigis.


38

6. Literatuuroverzicht

Beck,DoorTimo.Web2.0:User‐GeneratedContentinOnlineCommunties.Weilberg.

Bernstein,Shelley.2008.Flickr:BrooklynMuseum.Flickr:BrooklynMuseum.http://www.flickr.com/people/brooklyn_museum/.

Chan,Sebastian.SomeQRcodeclarifications.Fresh+new(er).http://www.powerhousemuseum.com/dmsblog/index.php/2008/10/23/some‐QR‐code‐

clarifications/.

Chan,Sebastian.2008a.fresh+new(er)—discussionofissuesarounddigitalmediaandmuseums.Blog.Fresh+new(er).http://www.powerhousemuseum.com/dmsblog/.

Chan,Sebastian.2008b.OurfirstQRcodeexperimentgoeslive.fresh+new(er).http://www.powerhousemuseum.com/dmsblog/index.php/2008/07/29/our‐first‐QR‐code‐

experiment‐goes‐live/.

Grit,Roel.2005.Projectmanagement:ProjectmatigWerkeninDePraktijk.4eed.Groningen:Wolters‐Noordhoff.

Groen,Bart.VirtueelPlatform‐LocativeMedia.http://www.virtueelplatform.nl/page/3493/nl.

Kodde,Godelieve,enElsClaassenBureauredactie.2006.EenGoedAdvies.1eed.Utrecht[etc.]:Thiememeulenhoff.

McKenzie,Bridget.2008.CulturalInterpretation&CreativeEducation.Culturalinterpretation&

Creativeeducation.http://bridgetmckenzie.blogspot.com/.

Nisi,Valentina.2007.valentinanisi‐curriculum.ValentinaNisi.http://www.valentinanisi.com/liberties.html.

O'Reilly,Tim.WhatIsWeb2.0|O'ReillyMedia.O'Reilly.http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/news/2005/09/30/what‐is‐web‐20.html.

Wikipedia.User‐generatedcontent‐Wikipedia.http://nl.wikipedia.org/wiki/User‐

generated_content.

Onbekend.2008a.Flickr:NationalLibraryNZonTheCommons.NationalLibraryNZonFlickr.http://www.flickr.com/people/nationallibrarynz_commons/.

Onbekend.2008b.Flickr:TheCommons.FlickrtheCommons.

http://www.flickr.com/commons?PHPSESSID=ea7b4da468f5935f24b65f41dbfc356f.

OninklijkInstituutvoordeTropen.2008.KoninklijkInstituutvoordeTropen.KoninklijkInstituutvoordeTropen.http://www.kit.nl/.


39

Wikipedia.2008d.Locativemedia‐Wikipedia.Wiki.Locativemedia.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Locative_media.

Wikipedia.2008.Nearfieldcommunication‐Wikipedia.Nearfieldcommunication.http://nl.wikipedia.org/wiki/Near_field_communication.

Rinaldi,Hector.Semapedia.org:index.Semapedia.http://semapedia.org/.

Rinaldi,Hector.2007.Semapedia.org:index.Semapedia.http://semapedia.org/.

Szita,Jane.VirtueelPlatform‐FROMCOMMUNITYTOHERITAGE.PeopleandPlaces.http://www.virtueelplatform.nl/page/1459/en.

Szita,Jan.VirtueelPlatform‐PEOPLEANDPLACES.PeopleandPlaces.

http://www.virtueelplatform.nl/page/1544/en.

Szita,Jan.VirtueelPlatform‐TalesoftheCities.PeopleandPlaces.http://www.virtueelplatform.nl/page/1455/en.

Szita,Jan.VirtueelPlatform‐TechnologyandTopography.PeopleandPlaces.http://www.virtueelplatform.nl/page/1545/en.

Waag,Society.WaagSociety»Algemeneinhoud»Organisatie.

http://www.waag.org/pagina/waagsociety.

Westerkamp,Kees.2008.Deskresearch.Amsterdam:PearsonPrenticeHall.

Wikipedia.Radiofrequencyidentification‐Wikipedia.Wikipedia‐RadiofrequencyIdentification.http://nl.wikipedia.org/wiki/Radio_frequency_identification.

Bijlage:Projectbeschrijvingen

40

Projectbeschrijvingen

Dezebijlagebevateenopsommingvanprojectendieopgezetzijndoorerfgoedinstellingen,ofinstellingendienauwsamenwerkenmeterfgoedinstellingen.Alleprojectenhebbenraakvlakkenmetdefysiekewereldendedigitalewereld.Allereerstzijndeprojectenafzonderlijkbeschreven.Debeschrijvingenzijnallenvolgenseenzelfdewijzeopgemaakt.Deonderdelenvandeprojectbeschrijvingenzijn:

‐ Projecttitel:Watisdetitelvanhetproject?

‐ Plaats:Waarvindthetprojectplaats?

‐ Ontwikkeling:Welkbedrijf/instellingheefthetprojectgerealiseerd?

‐ Inopdrachtvan:Wieisdeopdrachtgever?

‐ Website:Waarkanmeninformatievindenoverhetproject?

‐ Projectdoelstelling:Watisdedoelstellingvandeerfgoedinstellingenhoebereikenzedat?

‐ Projectomschrijving:Wathoudthetprojectin?

‐ Relatiefysiek/digitaal:Deprojectendieonderzochtwordenhebbenalleeneenverbindingtussendefysiekewereldendedigitale.

‐ Hardware/software:Welkeapparatuurensoftwarewordtergebruikt?

‐ Aanwezigeelementen/kenmerken:Elkprojectheeftmeerderekenmerkendiekenmerkendzijnvoordatproject.

‐ Open/geslotensysteem:Ishetmogelijkvooreenbezoeker/gebruikeromcontenttoetevoegenofteveranderen?Heeftdegebruikerinvloedophetgeeneraangebodenwordt?

‐ Status:Sommigeprojectenzijnvankorteduurenkunnenalafgeslotenzijn.Anderezijnnogactiefofzijnmogelijknoginontwikkeling.

Nadebeschrijvingenvandeprojectenisereenmatrixopgesteldomdeprojectenondertekunnenverdeleninbepaaldecategorieën.Erisgekozenvooreenmatrixwaarineenverdelingwordgemaaktnaaraanwezigeelementen/kenmerkenenhetprojectdoel.


41

TyrrellToday

Projectnaam:TyrrellToday

Plaats:Flickr(online)

Ontwikkeling:Flickr/PowerhouseSydney

Inopdracht/kadervan:PowerhouseSydney

WEBSITE:http://www.flickr.com/groups/tyrrelltoday/

Projectdoel:Nieuwekennis/informeren

Projectomschrijving:Gebruikersdoel:HetPowerhouseiseenmuseuminSydneyeneenoverheidsinstantie.Omdatzevoordeoverheidwerkenhebbenzedusdeplichtomtetrachtenalleburgerstebereiken.SebastianChanishoofdvandeafdelingdigitaalvanhetPowerhouseMuseum.Hijheefttijdenshetsymposium‘Erfgoed2.0′verteldhoehetPowerhouse,zowelonlinealsoffline,deburgersaanhetmuseumtrachtentebinden.DitdoenzijonderanderedoorgebruiktemakenvanhetpopulaireFlickrenGooglemaps.

Powerhousewiltinoudedingennieuwelevenblazenenditdoenzijonderanderedoorgebruiktemakenvanweb2.0toepassingenalsFlickr.ZijplaatsendaarindegroepTyrrelTodayfoto’suiteigencollectie.Personendiezichaanmeldenbijdegroepkunnennieuwefoto’splaatsenvanplaatsendieindehistorischeafbeeldingenvoorkomen.

Erzijnveelvragendieopdoemenwanneerje‘gewonepersonen’meelaatdoenindeuitbreidingvandefotocollectie.SebastianChansteldezichbijhetsymposiumdevraag:Waaromzoujejedrukmakenoveropenheid?Hijbeantwoordedezevraagvervolgensmetdevragen:Watbiedthet?,Watisdepotentievanopenheid?,enIserruimtevoorsamenwerking?

Hetisnatuurlijkdevraagofalleopenheidwelleidttotcorrecteinformatieverschaffing.VolgensChanisersprakevan‘Acceptablesubjectivity’.Hoemeermenzichbetrokkenvoelt,hoebeterdefoto’senbijbehorendeinformatieentags.Participerenleidtdustotbetrokkenheidentothoogwaardigerbemoeienis.OokheeftChanhetoverdeformule:Content+Community+socialenvironment=TacticalCollaborations.

Relatievirtueel/fysiek:

Hardware/Software:Internet

Openofgeslotensysteem:Open

Status:Actief


42

ZingendeStad

Projectnaam:Zingendestad

Plaats:Utrecht

Ontwikkeling:WaagSociety,7scenes

Inopdracht/kadervan:Yo!Opera

WEBSITE:http://www.yo‐opera.nl/Yo/index.php?option=com_content&task=view&id=151&Itemid=161

Projectdoel:Educatied.m.v.mapping

Projectomschrijving:‘DeZingendeStad’iseenprojectdatin2007isgestartalseenpilot.Hetuiteindelijkedoelisomin2008–2009eenmuziekeducatiefprogrammaaantekunnenbiedenaanallebasisscholeninNederland.

InDeZingendeStadwordterdoormiddelvaneenmobieletelefoonmetGPSdeomgevingmuzikaalinkaartgebracht.Gedurendeeenaantalworkshopslerenkinderenoverhunstemendebetekenisvanplekkenindeomgevingvanhunschool.Dezeomgevingwordtindeloopvantijdverderuitgebreid.Dekinderenlerenzoweldigitaalalseenpapierenkaartlezen,zangsporenmakenmethunmobieltje,dieopeenwebsitezettenenweerterugtevindenopinternet.

Relatievirtueel/fysiek:MetgsmenGPSkoppeljedigitaleverhalenaaneenspecifiekeplaatsindefysiekewereld.

Hardware/Software:Mobieletelefoon,GPS,internet,digitaleenpapierenstadskaarten

Aanwezigeelementen:Mapping,zingen,vertellen

Openofgeslotensysteem:Open.Deelnemersvoegenzelfcontenttoeaaneendigitalekaart.

Status:Nee.Dezingendestadwaseenpilot.Hetzalin2008–2009eenvervolgmoetenkrijgen.


43

CulturalHeritageInformationPresentationProject(CHIP)

Projectnaam:CHIPProject

Plaats:RijksmuseumAmsterdam

Ontwikkeling:TechnischeUniversiteitEindhoven,RijksmuseumAmsterdamandhetTelematicaInstituut.

Inopdracht/kadervan:

WEBSITE:http://www.chip‐project.org/

Projectdoel:Educatieinformeren

Projectomschrijving:In1997onderstreeptePicard(Picard,R.W.,AffectiveComputing.MITPress,Cambridge,MA,1997)denoodzaakomhetbezoekaanmuseatepersonaliseren.Sindsdienzijndiverseprojectengestartomdittebewerkstelligen.Diverseprojecten,waaronderdeMultimedia/PDAtourvanhetvanGoghmuseumenhetTateModerninLondenlatenziendathetcreërenvaneeninteractieveengepersonaliseerdegidsdewaarderingvoorhetcultureleerfgoedkanbevorderenbijindividuelegebruikers.

EenanderprojectishetCHIPprojectvanhetRijksmuseumAmsterdam,deTechnicalUniversityEindhovenendeTelematicaInstitute.CHIPstaatvoorCulturalHeritageInformationPresentation.Ineenartikel,opgestelddoorYiwenWang,wordtdeprobleemstellingalsvolgtgeformuleerd:Hoekunnenwehulpmiddelenenmethodenontwikkelenvoorhetgenererenvangepersonaliseerdepresentatiesvancultureleerfgoedereninzoweldevirtuelewereldalsindefysiekeruimtes?Hierbijwerdeneenviertalproblemennaarvorengeschoven:(1)objectenzijnveelalverschillendbeschreveninverschillendesystemen,(2)Dehoeveelheiddataisenormensterkmetelkaarverwant.Ditzorgtervoordathetzoekenvaninformatievoornieuwebezoekerslijktophetzoekennaareenspeldineenhooiberg.(3)Hoeverkandeintevoereninformatiegeminimaliseerdworden,maarnogsteedsmogelijkmakenomtoteenusermodeltekomen?(4)Vermijdbarrièresbijdestart.Hoekaneennieuwegebruikerdirectvaneenaanbevelingssysteemprofiterenzonderdathetbijdestartteveelinformatiemoetinvoeren?

OpdeCHIP‐projecthomepageisdedemonstratortevinden.Ditbestaatuitdrietools:ArtworkRecommender,web‐basedvirtualTourWizardendePDA‐basedMobileTour.

Deeersteiseenwebbasedclassificatiemodelvoorkunstwerken/onderwerpenvoorhetbouwenvaneengebruikersprofiel,gebaseerdopeensemantischdatamodel.Detourwizardiseenwebbasedtooldateen(semi)geautomatiseerdegebruikersprofielenvirtueletourgenereert.DePDA‐basedmobiletouriseenpda‐toolomvirtueletourste‘mappen’indefysiekeruimte.

Gebruikersdoel:Informatief.StelzelfeenpresentatiesamenenprinteendepersonaliseerdeplattegronduitvooreenbezoekaanhetRijksmuseum.


44

Relatievirtueel/fysiek:Debezoekervandesitesteltaandehandvaneigeninteressesenaanbevelingendoorhetprogrammaeeneigenrondleidingsamen.

Hardware/Software:internetsitemetmogelijkheidomgebruikersprofieleninopteslaan

Aanwezigeelementen:Informatieverstrekken

Openofgeslotensysteem:Opensysteem.Status:Inontwikkeling/Testsiteisactief


45

CityRagas

Projectnaam:CityRagas(CityColours)

Plaats:Amsterdam/NewDelhi(India)

Ontwikkeling:DeWaagSociety

Inopdracht/kadervan:ConcertgebouwAmsterdam,SaraiIndia,andereAmsterdamsecultuurinstellingen

WEBSITE:http://www.indiafestival.nl/index.nl.php,http://www.cityragas.nl/

Projectdoel:Educatied.m.v.gaming

Gebruikersdoel:Educatief,spel

Projectomschrijving:Innovember2008organiseerthetConcertgebouwsamenmeteenaantalvooraanstaandecultureleinstellingeninAmsterdamhetAmsterdam‐IndiaFestival,BlendedCultures,datgewijdisaanIndia.VoorBlendedCulturesontwikkeltWaagSocietyeenvisuelegameinsamenwerkingmetSarai,genaamdCityRagas(CityColours/Moods).MetCityRagaswordenbewonersvanDelhienAmsterdamverbondendooreenoverkoepelendthema:deveranderendestadsidentiteit.

Relatievirtueel/fysiek:DoormiddelvaneentechnologiediespeciaalisontwikkeldvoordemobieletelefoonkunnendeelnemersuitNewDelhienAmsterdamsamenaaneenbeeldverhaalwerken.Zijdoenditdoormiddelvanhetmakenvanfoto’smetdegsmdiezij

Hardware/Software:mobieletelefoon,interfaceomtelefoontelatencommunicerenmetteaminanderestad.

Aanwezigeelement:Spel,fotograferen,

Openofgeslotensysteem:Open.Deelnemersbouwensamenaaneenverhaal

Status:Deelnamemogelijkop8/9november2008,15/16november2008,22/23november2008,29/30november2008


46

WorldBeachProject

Projectnaam:WorldBeachProject

Plaats:Allestrandenterwereld

Ontwikkeling:SueLawtyinsamenwerkingmetV&A

Inopdracht/kadervan:AlbertandVictoriaMuseum(Londen)

WEBSITE:http://www.vam.ac.uk/collections/textiles/lawty/world_beach/map_gallery/index.php

Projectdoel:Kunsttonen/creëren,mapping

Projectomschrijving:HetLodensVictoriaandAlbertMuseumheefthetWorldBeachProject.Overalterwereldkunnenmensenopeenstrandeenkunstwerkvandestenenmakendiezijdaaraantreffen.Foto’svandekunstwerkenkunnengeuploadwordennaardewebsitevanhetmuseum.Opeenwereldkaartkunjeprecieszienwaardefoto’sgemaaktzijn.

Hetleukeaanhetprojectisdatdeelnameeraanzeerlaagdrempeligis.Deelnemershoevenzichalleenmaarteregistrerenendefoto’steuploaden.Hoeweljejezelfkuntafvragenofjevoordezoveelstewebsiteeenregistratieformulierwiltinvullenkunjedaardoorweljenaamonderhetkunstwerkzetten.

OverigensishetmuseumookopFlickrtevinden!

Relatievirtueel/fysiek:Indefysiekewereldwordenkunstwerkengebouwd.Driefoto’sdaarvanwordengekoppeldaandelocatieenzijnzichtbaaropGooglemaps(huneigenwebsite).

Hardware/Software:Projectsite,Flickrplatform,Googlemaps

Aanwezigeelementen:mapping,creërenentonenvankust

Openofgeslotensysteem:Open.Gebruikersmakenzelfkunstwerkenenplaatsendezezelfopeendigitalekaart.

Status:Actief


47

Weareallphotographersnow!

Projectnaam:Weareallphotographersnow!

Plaats:MuséeElysee,Zwitserland

Ontwikkeling:MuséeElysee

Inopdracht/kadervan:MuséeElysee

WEBSITE:http://allphotographers.wordpress.com/

Projectdoel:innennieuwekennisdoormiddelvankunst

Projectomschrijving:StuureenfotoopnaarhetMuséeElyseeinZwitserlandendezewordtgetoondinhetmuseum.Eene‐maillaatjewetenwanneerhetgetoondismetbijbehorendefoto.

Gebruikersdoel:Kunst

Projectdoel:Gewonemensenhunwerklatenexposeren.

Relatievirtueel/fysiek:Fotowordtverstuurdeninhetmuseumgetoond.Viaemailwordtjeopdehoogtegebrachtoverdedagentijdvantonenvandefotometeenfotoalsbewijs.

Hardware/Software:Projectsiteeneigenmuseumsite

Aanwezigeelementen:Kunsttonenencreëren,

Openofgeslotensysteem:Open.Deelnemersmakenzelfkunst

Status:Afgesloten


48

WatWasWaar

Projectnaam:WatWasbaar

Plaats:Online

Ontwikkeling:Mediamatic

Inopdracht/kadervan:Nationaalarchief,Kadaster,regionaalarchiefLeiden,CentraalbureauvoordeStatistiek,WatWasWaar

WEBSITE:http://watwaswaar.nl

Projectdoel:Informerendoormiddelvanmapping

Projectomschrijving:OpWatWasWaarkanjeoverelkeplekinNederlandhistorischegegevensvinden.Deinformatieisheeldivers,overalandersenafkomstiguitderijkecollectiesvaneentoenemendaantalplaatselijke,regionaleenlandelijkearchiefinstellingeninNederland.Delandsdekkendemilitairekaartenzijneenmooivoorbeeldvanéénvandecollecties.DezekaartenzijnafkomstigvanhetKadasterenhetNationaalArchiefengevengezamenlijkeengoedbeeldvandeafgelopenanderhalveeeuwlandschapsontwikkelinginNederland.Ookinteressantzijndeluchtfoto’svandeRAFdieNederlandtentijdevandeTweedeWereldoorlogtonen.(Letterlijketekstvandewebsite).

Gebruikersdoel:Informatief

Projectdoel:Informatief

Relatievirtueel/fysiek:Eenkaartopdewebsitegeeftinformatieoverelkinteressantgegeven

Hardware/Software:Projectsite

Aanwezigeelementen:mapping

Openofgeslotensysteem:Gesloten.Degebruikerheeftgeeninvloedopdeinhoud

Status:Actief


49

MultimediatourVanGoghMuseum

Projectnaam:VanGoghMultimediatour

Plaats:AmsterdamVanGoghMuseum

Ontwikkeling:

Inopdracht/kadervan:VanGoghMuseum

Website:VanGoghMuseum

Projectdoel:informerendoormiddelvanstorytelling

Projectomschrijving:“HetVanGoghMuseumbiedteennieuwemanieromkennistemakenmethetlevenenwerkvanVincentvanGogh:deVanGoghmultimediatour.Dezetour,geproduceerddoorAntennaAudio,biedtreproducties,verhalen,foto’s,brieven,tekeningen,interviews,filmfragmenten,muziekenspelletjes.Opeenhandcomputer(ofPDA)wordenbeeldengeluidgecombineerdendaardoorkandebezoekernudirectbij20topstukkenmeerinformatiekrijgendanooit.NaeeneerstepilotindeTateGalleryLondonisditdetweedeuitgebreidemultimediatourdieAntennaAudiovooreenmuseummaakte.”(Letterlijkovergenomenvandewebsitevanhetmuseum).

Relatievirtueel/fysiek:Tijdenshetbekijkenvandeschilderijenneemtdemultimediatourjemeeinzijnlevendoormiddelvanverhalen,interviews,afbeeldingenenmuziek.

Hardware/Software:Handheldmetspeciaalontworpeninterface

Aanwezigeelementen:verhalen,afbeeldingen,geluid

Openofgeslotensysteem:Gesloten

Status:Actief


50

TyrrellToday

Projectnaam:TyrrellToday

Plaats:Online/Flickr

Ontwikkeling:Powerhouse

Inopdracht/kadervan:PowerhousemuseumSydney

WEBSITE:http://www.flickr.com/groups/tyrrelltoday/

Projectdoel:Innennieuwekennisdoormiddelvantonenvankunst

Projectomschrijving:HetPowerhousewiltinoudedingennieuwelevenblazenenditdoenzijonderanderedoorgebruiktemakenvanweb2.0toepassingenalsFlickr.ZijplaatsendaarindegroepTyrrellTodayfoto’suiteigencollectie.Personendiezichaanmeldenbijdegroepkunnennieuwefoto’suploadenvanplaatsendieindehistorischeafbeeldingenvoorkomen.

Relatievirtueel/fysiek:Gebruikersmakenfoto’svanplaatsendiezijindefoto’svanhetPowerhousetegenkomen.Dezebiedenzijaan.

Hardware/Software:Flickrplatform

Aanwezigeelementen:Informatief,tonenfoto’suitTyrrellCollectie

Openofgeslotensysteem:Open.

Status:Actief


51

Tijdsporen

Projectnaam:Tijdsporen

Plaats:RegioScheldermonding

Ontwikkeling:


WEBSITE:http://www.tijdsporen.eu


Projectomschrijving:LaatjemeevoerenlangstwaalfzeerinteressanteplekkeninderegioronddeScheldermondingmetelkhuneigenhistorischeverhaal.Dezeregioheefteenzeerrijkegeschiedenis.Hetheeftdeafgelopen2000jaarveelmoetenvechtentegenlegers,maarooktegenhetwater.HetBelgisch‐Nederlands‐Euregio‐samenwerkingsprojectheeftdoormiddelvaneenwebsiteenaudio‐cddereizigersinstaatgesteldomdoorditgebiedreizenenallebelangrijkegebeurtenissenlezenenbeluisterenterwijlzeoplocatiezijn.Opelkelocatielijkteenmuseumaanwezigtezijn.

Opdewebsitekunjebeschrijvingenlezenvanhetgebiedendeaudiofragmentendownloadeninmp3formaat.Dewebsiteisergoverzichtelijk.Hetdoelvandesiteispuurinformatiefengeeftgeenmogelijkheidvoorbezoekersomeenreactieachtertelatenofinformatieaantevullen.Erbestaatdusweiniginteractie.

Relatievirtueel/fysiek:Viadewebsitekunjemuziekfragmenteninmp3formaatdownloadenofeencdbestellendieinformatieverschaffenover12locatiesinderegioScheldemond.Viaeenmp3–ofcdspelerkunjeoplocatiedefragmentenbeluisteren.

Hardware/Software:mp3tedownloadenviaprojectsite

Aanwezigeelementen:Verhalen,afbeeldingen


Status:Actief


52

Semapedia

Projectnaam:Semapedia

Plaats:Online

Ontwikkeling:Semapedia.org

Inopdracht/kadervan:n.v.t.

WEBSITE:http://semapedia.org

Projectdoel:informeren/educatie

Projectomschrijving:SemapediaiseencommunitygedrevenprojectwelkezichrichtophetkoppelenvandeopWikipediaaanwezigekennisaanrelevanteplaatsenindefysiekewereld.Hoegaatditinzijnwerk?Simpel,dooreenstickermet3dbarcodeergensopteplakken.DebarcodebevatinformatiedieverwijstnaareenpaginaopWikipedia.

Relatievirtueel/fysiek:Indefysiekewereldwordtmetdegsmeenfotogemaaktmetdegsm.Opdieplekwordteenstickermetbarcodegeplakt.DebarcodeverwijstnaarhetartikelopWikipedia.

Hardware/Software:Projectsite,Googlemaps,Flickrplatform,Timeline

Aanwezigeelementen:Informatief,interactief

Openofgeslotensysteem:Open.GebruikerskunneninformatieopWikipediaplaatsenofaanpassen.

Status:Actief


53

Rituelen

Projectnaam:Rituelen

Plaats:Amsterdam


Inopdracht/kadervan:ErfgoedNederland(projectleider)

WEBSITE: ErfgoedNederland,DeWaagSociety,2008Jaarvanhetreligieuserfgoed


Projectomschrijving:InhetkadervanhetJaarvoorhetReligieusErfgoedisErfgoedNederlandsamenmetDeWaagSocietybegonnenaanhetproject‘Rituelen’.Hierbijwordenmensenverleidhuneigenverhaaltevertellenoverhunpersoonlijkereligieuserfgoedeneigenrituelen.Vanuitdezeverhalenwordtderelatiegelegdnaarzowelroerendalsonroerenderfgoedinmusea,archieven,archeologischevindplaatsen,gebouwenenplekken.Doordeinzetvan,ondermeer,locatiegebaseerdemobieletechnologiewordendezerelatiesalseenextrabetekenislaagoveronzealledaagsewerkelijkheidgelegd.(WaagSociety2008)

Gebruikersdoel:Informatief

Doelerfgoedinstelling:Doormiddelvaneenkleinschaligpilothooptmenerachtertekomenwatdebestemanierisomeenbreedpubliekinteractiefbijreligieuserfgoedtebetrekken.Erwordtsamengewerktmetreligieuzeinstanties,eindgebruikers,erfgoedeigenarenenintermediairs.

Relatievirtueel/fysiek:Locatiegebaseerdetechnologiemaakthetmogelijkomverhalen(digitaal)teplaatsenindefysiekeruimte.

Hardware/Software:Mobieletelefoon

Aanwezigeelementen:Verhalen

Openofgeslotensysteem:Open,degebruikerskunnenzelfverhalendelenmetanderen

Status:Gestartin2008/weinigactief


54

OptionalTime

Projectnaam:OptionalTime

Plaats:o.a.Almere

Ontwikkeling:SKOR,MuseumPaviljoen,BeamSystems,MPKIndustrialDesign

Inopdracht/kadervan:DeDienstStadscentrumAlmere

WEBSITE:http://optionaltime.com/3/

Projectdoel:informerendoormiddelvancreërenvankunst

Projectomschrijving:"Tijdalshetmeestcentralenavigatiesysteemvanonzesamenlevingenalshetmeetinstrumentdathetconcepttoekomstcreëert”

DefilmOptionaltimes/AlmerespeeltzichafbijhetUrbanEntertainmentCentreinhetnieuwestadscentrumvanAlmere.InOptionaltimes/Almereleerthetpubliek(degebruikersvanhetplein)driepersonenkennendoorhetgedragvandefictievekaraktersindefilmteobserveren.Optionaltimes/Almerebrengthetgedragvanmensenindepubliekeruimteinbeeldvanuithetperspectiefvaneenadolescent/jongere,opzoeknaarzijnofhaaridentiteit,enlaatzienhoehij/zijzicheenhoudinggeeftindepubliekeruimte.Hoeclaimenmenseneenplekindepubliekeruimte?Hoenemenmensenterritoriuminenhoekunnenweditaflezenaandemanierwaaropmensenzichtotdeomgevingverhouden?Doormiddelvancomputer‐enfilmtechniekenspeeltdebezoekerindezefilmzelfeenbelangrijkerol.HierdoorwordtinOptionalTimehetbegriptijdenonzeervaringvantijdmetbehulpvandigitaletechniekenvolledigopzijnkopgezet.(Directebeschrijvingvanhttp://optionaltime.com/3/)

Tijdensdefilmwordendebezoekersvanhetpleinuitgenodigdomdeeltenemenindefilmzelf.Hetnodigtgebruikersuittotinteractiemetzichzelfenanderemensenophetplein.Bewegingenvandebezoekersveranderendeloopvandefilm.

Relatievirtueel/fysiek:Oplocatiespeeljezelfmeeineen‘live’film.

Hardware/Software:interactievevideoinstallatie

Aanwezigeelementen:videokunst,interactie

Openofgeslotensysteem:Opensystem.Debezoekerbepaaltzelfdeloopvandefilm.

Status:Tijdelijkeinstallatie.


55

[Murmur]

Projectnaam:[Murmur]

Plaats:Toronto(2003),Vancouver(2003),Galway(2003–2004),Montréal(2003–2004),SanJose(2003–2004),SãoPaulo(2003–2004),Dublin(2007),Edinburgh(2007),

Betrokkeninstelling:CFCMediaLab,Toronto

WEBSITE:http://murmurtoronto.ca/


Projectomschrijving:·[Murmur]iseenprojectdatverhalenverzameltvanmensendieherinneringenofverhalenhebbenovereenspecifiekelocatie.Dezekunnenpersoonlijkzijn,maarookvanhistorischeaard.Opdespecifiekeplaats,waardeverhalenzichafspelen,wordteenooropgehangen.Hieropiseentelefoonnummergeschreven.Doordittebellenmetdegsmkanmennaardeverhalenluisteren.Somswordtjetijdensdeverhalendoordebuurtgeleidalsofjemeteenvriendrondlooptdiegezelligzijnverhaalverteld.

Relatievirtueel/fysiek:Metdegsmofviadewebsiteluisterjenaarverhalenvanmensenuitdespecifiekeomgeving.

Hardware/Software:gsm,projectsite,softwareomverhalentebeluisterenenintespreken

Aanwezigeelementen:Verhalen,innennieuweverhalen

Open/geslotensysteem:Open.Deelnemerskunnenverhalenopsturen

Status:Laatsteprojectin2007,Dublin


56

Madretsma

Projectnaam:Madretsma

Plaats:Amsterdam


Inopdrachtvan:Koninklijkinstituutvoordetropen

WEBSITE:http://madretsma.net/


Projectomschrijving:MadretsmaiseenluistertochtlangsbetekenisvollelocatiesinenrondAmsterdam.DezelocatieshoudenallenverbandmethetslavernijverledenvanNederlandenmusealeobjectenuitdecollectievanhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.MadretsmaiseeninitiatiefvandeWaagSocietyenhetKoninklijkInstituutvoordeTropen.

Relatievirtueel/fysiek:Indefysiekeruimtewordterviadegsmnaareenverhaalgeluisterd.

Hardware/Software:gsm,projectsite

Aanwezigeelementen:Verhalen,interactief,innennieuwekennis

Openofgeslotensysteem:Open.Nainschrijvingopdewebsitekanmenzelfookverhalenplaatsen.

Status:Actief


57

DeKaartenvandeWit

Projectnaam:KaartenvandeWit

Plaats:Enkhuizen

Ontwikkeling:

Inopdracht/kadervan:WestFriesMuseum

WEBSITE:http://www.wfm.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=221&Itemid=9

Projectdoel:Behouderfgoeddoormiddelvantonenkunst

Projectomschrijving:FrederickdeWit(1630–1706)waseenvandeberoemdstecartografenuitdetweedehelftvandezeventiendeeeuw.Zijn‘vijfluik’,kaartenvandevijfwerelddelen,isbijzonderomdathetnogeenvandeweinigenisdiecompleetis.Omdatzeinzeerslechtestaatverkerenisbeslotenzevolledigtedigitaliseren.Opdewebsitezijnzonutebekijken.Erkanperwerelddeeldichtingezoomdwordenomalledetailstekunnenbekijken.

Relatievirtueel/fysiek:Echtekaartenzijngedigitaliseerdomzeopdezemaniertebehoudenententoontekunnenstellenaanhetpubliek.

Hardware/Software:Projectsite

Aanwezigeelementen:informatief


Status:Actief


58

InteractiveArchitecture

Projectnaam:InteractiveArchitecture

Plaats:o.a.Rotterdam

Ontwikkeling:GraffitiResearchLab

Inopdracht/kadervan:n.v.t.

WEBSITE:http://graffitiresearchlab.com/?page_id=32#video

Projectdoel:Vermaakdoormiddelvantonen/creërenkunst

Projectomschrijving:GraffitiResearchLabiskunstenaarscollectiefdatvooreenaantalprojectendestadalscanvasgebruikt.Eenvandieprojecten,dieookinRotterdamisgeweestheet‘InteractiveArchitecture’Hetidee;zeteenbeamerergensopstraat,projecteeropeengebouwmetrameneneengigantischecursorzietalleramenalshyperlink.

Relatievirtueel/fysiek:Defysiekewereldwordtgebruiktalscanvasvoordigitalekunstprojecten.

Hardware/Software:Broncodes(Dezeisvrijgegevenentedownloaden),installatie

Aanwezigeelementen:Kunst


Status:GraffitiResearchLabiscontinubezigmetnieuweprojecten.


59

Frequentie1550

Projectnaam:Frequentie1550

Plaats:Amsterdam

Ontwikkeling:DeWaagsociety

Inopdracht/kadervan:Montessorischolengemeenschap,MondriaanStichting,Kennisrotonde,OSBOpenSchoolgemeenschapBijlmer

WEBSITE:http://www.frequentie1550.nl/

Projectdoel:informerendoormiddelvangaming

Project omschrijving: Havoleerlingenmoeten,voorhetvakgeschiedenis,kennismakenmetdemiddeleeuwsestadAmsterdam.OmdittebereikenwerdendeleerlingendestadingestuurdmetmobieleumtsenGPStechnologie.Dezetechnologieverschaftinformatieoverdedirectfysiekeomgevingtentijdevandemiddeleeuwen.Gedurendehetspelmoetenscholiereneducatieveopdrachtenoplossenentegelijkertijduithandenblijvenvanvijandigepelgrimstroepen.

Hetaardigeaanditprojectisdathetgebruikmaaktvancommunicatietechnologieëndiecultureelingebedzijn.Degamedoetdaarnaasteenberoepopdefysiekecontextvandegebruikeralshetverbeeldendvermogen.DeleerlingenwordenvermaaktmeteengameenlerentegelijkertijdveelvandestadAmsterdamkennen.

Relatievirtueel/fysiek:Doormiddelvanmobieleumts(UniversalMobileTelecommunicationsSystem)/GPStechnologiekrijgengebruikersopeenspecifiekelocatieinformatieoverdieplek.

Hardware/Software:

Aanwezigeelementen:Game

Openofgeslotensysteem:Gesloten.Gebruikerskunnengeeninvloeduitoefenen/contenttoevoegenaanhetsysteem.

Status:Afgerond


60

FortAmsterdam

Projectnaam:FortAmsterdam

Plaats:NewYork

Ontwikkeling:DeWaagSociety,7scenes

Inopdracht/kadervan:Comeout&PlayfestivalNewYork

WEBSITE:http://www.waag.org/project/fortamsterdam,

Projectdoel:informerendoormiddelvangaming

Projectomschrijving:VoorhetComeout&PlayfestivalNewYorkheeftWaagSocietyeenspelontwikkelddatgespeeldwordtmetbehulpvandemobieletelefoonenGPS.TijdenshetspelwordthetNewYorkvanvandaagdedaggekoppeldaanhetNieuwAmsterdamvan400jaargeleden.HetdoelvanhetspelisomzosnelmogelijkeenfortendeNYC‐vlagteveroveren.Hetspelwordtgespeeldmetzestottiendeelnemers.

In2007heeftinNederlandeeneditievanhetfestivalplaatsgevonden.Daariseenvariantvanhetspelgespeeld.

Hardware/Software:MobielecommunicatietechnologiemetGPS

Aanwezigeelementen:Game

Openofgeslotensysteem:Gesloten.Hoeweldespelersinvloedhebbenophetspelophetmomentdatzehetspelenkunnenzehetnietveranderen.

Status:Hetfestivalvondop6–8juniplaats.


61

Droombeek

Projectnaam:Droombeek

Plaats:Enschede(wijkRoombeek)

Ontwikkeling:?

Inopdracht/kadervan:RijksmuseumTwenthe

WEBSITE:Droombeek

Projectdoel:Innennieuwekennisdoormiddelvanstorytelling

Projectomschrijving:Droombeekverzameltverhaleninwoord,beeldengeluidvanbewonersvandeEnschedesewijkRoombeek.DezeverhalenzijnopdespecifiekelocatiezelfbeschikbaardoormiddelvaneenmetGPSuitgerustehandheld.Ookviadewebsitezijndeverhalenbeschikbaar.Intotaalzijnervierwandelingenuitgezetdoorhetmuseum.

OpdewebsitevanDroombeekkanmenzelfeenverhaalinsturen.Erzijnvijfcategorieënwaaruitmenkankiezen:architectuur,textiel&industrie,hetdagelijksleven,kunst&cultuurendevuurwerkramp.

Relatievirtueel/fysiek:EenmetGPSuitgevoerdehandheldbepaaltwaarmenzichindewijkbevindt.Deverhalenzijngekoppeldaaneenspecifiekelocatie.

Hardware/Software:HandheldmetGPS,Projectsitemetplattegrondvandewijk

Aanwezigeelementen:educatief,verhalen,interactie,mapping

Openofgeslotensysteem:Ja

Status:Actief


62

RealTime

Projectnaam:RealTime

Plaats:Amsterdam

Ontwikkeling:WaagSociety,EstherPolak,JeroenKee

Inopdracht/kadervan:GemeenteArchiefAmsterdam

WEBSITE:http://www.realtime.waag.org

Projectdoel:Informerendoormiddelvantonenkunst

Projectomschrijving:VoordetentoonstellingKaartenvanAmsterdam1866‐2000inhetGemeentearchiefAmsterdamrealiseerdeWaagSocietymetEstherPolakenJeroenKeehetprojectAmsterdamRealTime.IedereAmsterdammerheefteenonzichtbarekaartvandestadinzijnhoofd.Demanierwaarophijzichdoordestadbeweegtendekeuzesdiehijhierbijmaaktwordenbepaalddoordezementalmap.AmsterdamRealTimewileenpogingwagentothetzichtbaarmakenvandezementalmapsviahetverplaatsingsgedragvandegebruikersvandestad.Gedurendetweemaanden(3oktobert/m1december2002)zijnalleAmsterdammersuitgenodigdomzichuittelatenrustenmeteentracer‐unit.DitiseendoorWaagSocietyontwikkelddraagbaarapparaat,uitgerustmetGPS:GlobalPositioningSystem.Opbasisvansatellietgegevensberekentdetracerzijngeografischepositie.Degegevensvandezetracerswordeninrealtimedoorgezondennaareencentraalpunt.Doordezegegevensweertevisualiserenverschijnenersporen,lijnen,ineenzwartvlak.Uitdezelijnenontstaatalsvanzelfeen(gedeeltelijke)kaartvanAmsterdam.Dezekaartregistreertgeenstratenofhuizenblokken,maarisopgebouwduitlouterbewegingenvanpersonen.Wanneerdeverschillendetypengebruikershunlijnentrekken,wordthetvoordetoeschouwerinzichtelijkhoeindividueeldekaartvanAmsterdamkanzijn.Eenfietserhoudtergeheelanderefavorieteroutesopnadaneenautomobilist.Hettypevervoermiddel,plaatsvanhuis,werkofanderbezighedenéndementalmapvandepersoonzelfbepalenhetspoordathijtrekt.Opdezemanierontstaateensteedsveranderende,uiterstrecente,enzeersubjectievekaartvanAmsterdam.BeweegtuzichbinnenderingA10,dankuntuzichhieraanmeldenalsproefpersoontijdensdetest‐enontwikkelfaseofalsdeelnemertijdensdetentoonstelling.Deelnemersontvangeneenafdrukvanhunpersoonlijkeroutesdoordestad,hundagboekinsporen.(Tekstdirectgekopieerdvandeprojectwebsite).

Relatievirtueel/fysiek:ViadraagbaarsysteemmetGPSwordencoördinatenvaneenwandelingopeendigitalekaartweergegeven.

Hardware/Software:Projectsite,draagbaretechnologiemetGPS


63

Aanwezigeelementen:Kunst,mapping

Openofgeslotensysteem:Open.Dedeelnemeraanhetprojectbepaaldzelfeenrouteenbepaalddaardoorhoedekaarteruitkankomentezien.

Status:Hetprojectheeftin2002plaatsgevonden.


64

AudiotourVesterbro

Projectnaam:?

Plaats:Vesterbro(Kopenhagen)

Ontwikkeling:onbekend

Inopdracht/kadervan:StedelijkMuseumKopenhagen

WEBSITE:http://www.visitcopenhagen.com/composite‐1759.htm,http://www.bymuseum.dk/.


Projectomschrijving:HetStedelijkMuseumvanKopenhagenbiedtbezoekersdemogelijkheidomeenaudiotourteondergaanindewijkVesterbro.Zesjongeschrijvershebbenhunverhaalingesprokenennemenjemeeinhunwereld.Deaudiotourduurtvanongeveer18minutentot35minuten.HetaardigeisdatdeiPodsinhetmuseumaftehalenzijneneengeheledagterbeschikkingzijn.Jekuntdusonderwegpauzerenwanneerjezilt.

Deverhalenvertellennaastdegeschiedkundigefeitjesoverdebuurtookdebelevenissenenervaringenvandeschrijvers.

Gebruikersdoel:Informatief,Entertainment

Relatievirtueel/fysiek:EenaudiotourneemtjemeedoordewijkVesterbroinKopenhagen.

Hardware/Software:iPod,mp3

Aanwezigeelementen:verhalen,mapping


Status:Actief


65

MetPDAdoorEindhoven

Projectnaam:PDACityWalk

Plaats:Eindhoven

Ontwikkeling:onbekend

Inopdracht/kadervan:VVVEindhoven

WEBSITE:http://www.vvveindhoven.nl/nl/groepen/stadswandelingen/pda‐city‐walk


Projectomschrijving:Aandehandvanopdrachten,muziekfragmenten,filmpjesenbijzondereafbeeldingenopeenPDAleerjedestadEindhovenkennen.DetourwordtaangebodendoordeVVV.

Gebruikersdoel:Leerdestadopeenleukemanierkennen(educatief).

Relatievirtueel/fysiek:KrijgviaeenPDAinformatieoverdelocatiewaarjejeopdatmomentbevindt.

Hardware/Software:PDA

Aanwezigeelementen:Kunst,mapping,verhalen


Status:Actief


66

BeaWitness

Projectnaam:BeaWitness

Plaats:Online

Ontwikkeling:UnitedStatesHolocaustMemorialMuseum(USHMM)


WEBSITE:http://www.ushmm.org/maps/

Projectdoel:informerendoormiddelvanmapping

Projectomschrijving:HetUnitedStatesHolocaustMemorialMuseumisgestartmethetinitiatief‘BeaWitness’.Denaamvanhetmappinginitiativesmuseumgeeftalaanwaarhetomgaat,namelijkhetonderdeaandachtbrengenvandeHolocaust.Maardaarblijfthetnietbij.Hetrichtzichnamelijkookopdewereldproblematiekvanvandaagdedagwaarhetgaatomvervolgingen,genocideenanderezakendieoorlogenmetzichmeebrengen.

HetMuseumMappingInitiativegebruiktGoogleEarthomaantetonenwaardegruwelijkhedenzichafspelen.Hetmuseumbiedtopditmomenttweeplug‐ins‘CrisisinDarfur’en‘MappingoftheHolocaust’.WanneerdezegeopendwordeninGoogleEarthkunjezienwaardorpeninDarfurzijnplatgebrandofkunjebijvoorbeeldlezenoverdeervaringenvaninwonersvanhetland.BijMappingtheHolocaustishetmogelijkomopsommigeplekkeneenbeschrijvingtelezenvandegebeurtenissen.

Relatievirtueel/fysiek:PlaatsenterwereldwaargruwelijkhedenplaatsvindenofhebbenplaatsgevondenwordenonlinezichtbaargemaaktviaGoogleEarth.

Hardware/Software:Projectsite,GoogleEarthplugin

Aanwezigeelementen:mapping,informeren,tonenfoto’s,tonentekst


Status:Actief


67

Canyouseemenow?

Projectnaam:Canyouseemenow?

Plaats:Rotterdam(DEAF2007),Sheffield,Barcelona,Tokyo

Ontwikkeling:BlastTheory

Inopdracht/kadervan:?

WEBSITE:http://www.blasttheory.co.uk/bt/work_cysmn.html

Projectdoel:Vermaakdoormiddelvangaming

Project omschrijving: IndeexperimentelecrossmediagameCanyouseemenow?wordenonlinegamersachtervolgddoordriezogenaamde‘Runners’vandeEngelsekunstenaarsgroepBlastTheorydoorineenfysiekafgebakendspeelveldbewegen.HierbijwordtgebruikgemaaktvanGPS‐technologieeneenlokaalwi‐finetwerk.Degamerswerden,naingelogdtezijn,gedroptopeenvirtueleplekergensinRotterdamtijdenshetDEAF2007.DeRunnersziendezepositieopeenhandheld.Zodraeenpersonagevirtueelwordtingeslotenwordtereenfotogemaaktvandeplaatswaarditplaatsvondennaarhetarchiefgestuurd,samenmeteendigitaalblauwdrukvandejacht.DitprojectisinNederlanduitgevoerdtijdenshetDEAF2003festival(DutchElectronicArtFestival).HetspelisverdergespeeldinBarcelona,Tokyo,Koln,Chicagoeneenaantalanderesteden.

Relatievirtueel/fysiek:Spelersvolgenonlinederunnersdiezichdoordefysiekeruimtebewegen.

Hardware/Software:Website,GPSnavigatieapparatuur,handheld,wifinetwerk,onlineviawebsite

Aanwezigeelementen:Gaming,vermaak,interactie

Openofgeslotensysteem:Gesloten.Deelnemerskunnenhetspelnietveranderenofercontentaantoevoegen.

Status:Tijdelijkproject.Momenteellijkthetnietactief.


68

CodexKodanksi

Projectnaam:CodexKodanski

Plaats:Rotterdam

Ontwikkeling:HootchieCootchieMediacollectief

Inopdracht/kadervan:Gezichtsbepalend,waarderingsprijsvoorZuid‐Holland

WEBSITE: http://www.codexkodanski.nl/kodanski.htmlhttp://www.hootchiecootchie.nl/


Projectomschrijving:CodexKodanskiiseenmultimedialecitytourdatzichbevindtophetsnijvlakvankunst,educatieenentertainment.

DeelnemersaandetourlopenmeteenPDA,GPSontvangereneenkoptelefoondoorhetcentrumvanRotterdam.Locatiegebondeninformatiedoethierbijdegeschiedenisvandestadherleven.De‘begeleider’diejemeeneemtdoorRotterdamheetKodanski.Hijverteltjetijdensdetourvanallesoverdestad.Hierbijwordenrealiteitenfictiemetelkaarvermengd.

Relatievirtueel/fysiek:DoormiddelvaneenkoptelefoonluisterjenaarverhalenvanKodanski.DeGPSbepaaldwaarjejeinderuimtebevindtenkoppelteenverhaalaandespecifiekelocatie.

Wijzevaninformatieaanbieden:koptelefoon,navigatieapparatuurmetGPS



Status:Hetprojectissindsjuli2008weeractiefinRotterdam


69

Deontdekking

Projectnaam:DeOntdekking

Plaats:Haastrecht

Ontwikkeling:BasisschoolDeMorgenenster(Haastrecht)

Inopdracht/kadervan:ErfgoedhuisZuid‐HollandWEBSITE:


Projectomschrijving:ErfgoedhuisZuid‐Hollandisactiefophetgebiedvanerfgoededucatie.Ineenprojectgenaamd‘DeOntdekking’hebbenmeerdanvijftigscholenzichgemeldomeenprojectteorganiserenmetalsdoeldeleerlingenzichbewustlatenwordenvanhunomgeving.

EenvandescholenisDeMorgensteruitHaastrecht.Deleerlingenzijngestartmethetinkaartbrengenvandecultureleomgevingvanhunschool.HetplanisommetbehulpvanGoogleEarthHaastrechtwereldwijdopdekaarttezetten.Deleerlingenbezoekeninstellingenenmakendaarvanfoto’senfilmpjes.

ErfgoedhuisZuid‐Hollandbegeleidtdescholenenzorgtvoordejuistecontactpersonen.

Relatievirtueel/fysiek:Defysiekewereldvandeleerlingenwordtdigitaalinkaartgebracht.

Hardware/Software:Digitalecamera,Projectsite,GoogleEarth

Aanwezigeelementen:Mapping

Openofgeslotensysteem:Open

Status:Actief


70

DresdenmuseumopSecondLife

Projectnaam:Onbekend/n.v.t.

Plaats:SecondLife

Ontwikkeling:DresdenMuseum

Inopdracht/kadervan:DresdenMuseum

WEBSITE:DresdenGallery

Projectdoel:Informerendoormiddelvantonenkunst

Projectomschrijving:DresdenGallerybegeeftalseerstemuseum1:1opSecondLife.Dusgeenruimtemetgewoondoekenzoalsveelalgebeurt,maareenvolledigenabootsingvanhetechtemuseum.Metmaarliefst750werkenvanonderandereVermeer,Rembrandt,CaravaggioenRaphaeltonenzijbelangrijkewerkenuitdeEuropesekunstgeschiedenis.Behalvedekunstwerkenheeftheteenmuseumwinkeleneengastenboek.

Volgensdecurator,Prof.Dr.LutzM.Hagen,zijnmuseaaltijdaanhetkijkennaarmanierenomkunstwerkentereproducerenvoorbehoud.Ineersteinstantieviagedruktemediaenineenlaterstadiumdoormiddelvaninternetencd‐roms.Naareigenzeggenishetdaaromeenlogischestapomtebekijkenwatdevirtuelewereldkanbieden.Hetisnaareigenzeggeneenexperiment.Hierdoorlijkthetgastenboekeenhandighulpmiddel.Wanneerdebezoekersvanhetmuseumeenberichtachterlatenkunnenzedezenalezenopdewebsitevanhetmuseum.Helaaswordennietalleberichtengeplaatst,zoooknietdievanmij.Jammer,wanthetmaaktnietduidelijkofzeernogsteedsactiefmeebezigzijn.

Relatievirtueel/fysiek:HetwerkelijkemuseumisvolledignagebouwdinSecondLife

Hardware/Software:SecondLife(online),internetverbinding

Aanwezigeelementen:Educatie,entertainment

Openofgeslotensysteem:Geslotensysteem.Menkannietsmeerdandoorhetmuseumheenlopen.

Status:Actief


71

TheLiberties

Plaats:Dublin

Ontwikkeling:ValentinaNisi,IanOakley.Nisiisgespecialiseerdinhetontwikkelenvanlocatiegebaseerdenarratieven.Zijheeftopditgebiedhaardoctoraalbehaald.Oakleyisgespecialiseerdin

Inopdracht/kadervan:Onbekend

URL:http://www.valentinanisi.com/liberties.html(websiteValentinaNisi)

Projectdoel:Innennieuwekennisdoormiddelvanstorytelling

Projectomschrijving:TheLibertiesiseenprojectuitgevoerdindewijk‘Liberties”inDublin.Korteverhalen(nietlangerdaneenminuut)vertellenoverpersonenofgebeurtenissenuitdezewijk.DeverhalenzijngebaseerdopMairenJohnston’sboek“ArountthebanksofPimlico”.Zijbeschrijftdaarinhaareigenkindertijdevenalsendealgemenelevensstijl,feitenentraditiesuitdeLiberties.Dekaraktersuitdekorteverhalenzijnallenmetelkaarverbonden.Hierkomtmenachteralsallekortefilmsbekekenworden.Defilmszijnopfictiegebaseerd,maarookophistorischefeiten.

Deverhalenzijnopdewebsitetedownloaden.Zekunnenopeeneigenpdaofmobielcommunicatieapparaatbekekenwordenopdelocatiewaarhetverhaalzichafspeelt.

Ierlandiseenlandwaarmenvanoudsherdegeschiedenisdoorgeeftindevormvanverhalen.Hetheefteenzeerrijkegeschiedenisendeverhalenzijndoorspektmetfeitenenfictie.Menhoudtervanomnaardeverhalenteluistereneneropintegaan.Ditmaakthetproject,volgensNisi,toteengrootsucces.Hetdoelvanditprojectisomdehuidigebewonersvandegemeenschapinzichttegevenindeverhalenengeschiedenisvandebuurt.Tevensmoetereenplaatszijnwaarbuurtbewonershuneigenverhalenkunnenplaatsen.

Relatievirtueel/fysiek:Onsitekanmenviadraagbarecommunicatiemiddelenluisterenenkijkennaarkortefilms.

Hardware/Software:pdaofmobieletelefoon,Projectsite


Openofgeslotensysteem:Gesloten(Hetismomenteelnietmogelijkomverhalentoetevoegen.)

Status:Afgerondengeëvalueerd


72

TracingMercatorStories

Projectnaam:TracingMercatorStories

Plaats:Amsterdam

Ontwikkeling:LesleyMoore,StichtingShivalinge,OpenbareBibliotheekMercatorplein

Inopdracht/kadervan:Onbekend

URL:www.tradingmercatorstories.nl/


Projectomschrijving:TradingMercatorStoriesiseenproject,gelegenindeBaarsjesvanAmsterdam,datdeculturelerijkdomvandebuurtendebewonerslaatzien.

BijdeOpenbarebibliotheekkanmeneensmartphoneleneneneenspeurtochtbeginnennaardepersonagesenverhalenvanhetMercatorplein.

Relatievirtueel/fysiek:Viaeensmartphone(virtueel)luistertmennaarverhalenopeenspecifiekelocatie(fysiek)

Hardware/Software:PDA,interface



Status:Afgeslotenin2007


73

RealTime

Projectnaam:RealTime

Plaats:Amsterdam

Ontwikkeling:WaagSociety,EstherPolak,JeroenKee

Inopdracht/kadervan:GemeenteArchiefAmsterdam

URL:http://www.realtime.waag.org


Projectomschrijving:VoordetentoonstellingKaartenvanAmsterdam1866‐2000inhetGemeentearchiefAmsterdam,realiseerdeWaagSocietymetEstherPolakenJeroenKeehetprojectAmsterdamRealTime.IedereAmsterdammerheefteenonzichtbarekaartvandestadinzijnhoofd.Demanierwaarophijzichdoordestadbeweegtendekeuzesdiehijhierbijmaaktwordenbepaalddoordezementalmap.AmsterdamRealTimewileenpogingwagentothetzichtbaarmakenvandezementalmapsviahetverplaatsingsgedragvandegebruikersvandestad.Gedurendetweemaanden(3oktobert/m1december2002)zijnalleAmsterdammersuitgenodigdomzichuittelatenrustenmeteentracer‐unit.DitiseendoorWaagSocietyontwikkelddraagbaarapparaat,uitgerustmetGPS:GlobalPositioningSystem.Opbasisvansatellietgegevensberekentdetracerzijngeografischepositie.Degegevensvandezetracerswordeninrealtimedoorgezondennaareencentraalpunt.Doordezegegevensweertevisualiserenverschijnenersporen,lijnen,ineenzwartvlak.Uitdezelijnenontstaatalsvanzelfeen(gedeeltelijke)kaartvanAmsterdam.Dezekaartregistreertgeenstratenofhuizenblokken,maarisopgebouwduitlouterbewegingenvanpersonen.Wanneerdeverschillendetypengebruikershunlijnentrekken,wordthetvoordetoeschouwerinzichtelijkhoeindividueeldekaartvanAmsterdamkanzijn.Eenfietserhoudtergeheelanderefavorieteroutesopnadaneenautomobilist.Hettypevervoermiddel,plaatsvanhuis,werkofanderbezighedenéndementalmapvandepersoonzelfbepalenhetspoordathijtrekt.Opdezemanierontstaateensteedsveranderende,uiterstrecente,enzeersubjectievekaartvanAmsterdam.BeweegtuzichbinnenderingA10,dankuntuzichhieraanmeldenalsproefpersoontijdensdetest‐enontwikkelfaseofalsdeelnemertijdensdetentoonstelling.Deelnemersontvangeneenafdrukvanhunpersoonlijkeroutesdoordestad,hundagboekinsporen.(Tekstdirectgekopieerdvandeprojectwebsite).

Relatievirtueel/fysiek:ViadraagbaarsysteemmetGPSwordencoördinatenvaneenwandelingopeendigitalekaartweergegeven.

Hardware/Software:website,mobieletechnologiemetGPS


74

Aanwezigeelementen:Kunst

Openofgeslotensysteem:Open.Dedeelnemeraanhetprojectbepaaldzelfeenrouteenbepaalddaardoorhoedekaarteruitkankomentezien.

Status:Hetprojectheeftin2002plaatsgevonden.


75

Projectmatrix

Nadeprojectbeschrijvingenwordtindithoofdstukgetrachtomdeprojectenonderteverdelenineenmatrix.Ditmoetinzichtverschaffen,indeverschillendedoelendiedeerfgoedinstellingenhebbenmetdeprojectenenhoezedezedoelentrachtentebereiken.

Inonderstaandetekststaatkortbeschrevenwatermetdetermenindematrixbedoeldwordt.

Projectdoel

Eenprojectwordtopgezetmeteendoelstelling.Deprojectdoelendieindematrixzijnopgenomenzijnvoortgekomenuitdeprojectbeschrijvingen.

Hetisnietinallegevallenevengemakkelijkomeenstriktescheidingtemakeninhetdoeldateeninstellinghadmeteenproject.Somswarenermeerderedoelstellingenteonderscheiden.Bijdeonderverdelingisdaaromgekekenhetbelangrijkstedoel.

a. Informeren/educatie:Eenprojectkanalsdoelhebbenomgebruikersofdeelnemersaaneenprojecttelatennadenkenofinformerenovereenbepaaldonderwerp.

b. Innennieuwekennis:Metdehuidigeveranderingenindemediasamenlevingishetgemakkelijkeromnieuwekennistevergarenbij‘gewonemensen’.Ditkaneenvandehoofddoelenzijnvaneenproject

c. Behouderfgoed:Digitaliseringvanobjecteniseenwijzeomerfgoedobjectentebehoudendieanderszoudenvergaan.Digitaliseringvanobjectenmaakthettevensmogelijkomobjectentetonendieandersindepotsblijvenliggen.

d. Overige:Erzijnnogtalvandoelstellingenomeenprojecttestarten.Debelangrijkstestaaninpuntat/mcweergegeven.Projectendiehiernietondervallenzijnonderoverigegeschaard.

Kenmerken

Elkprojectheeftweleenelement/kenmerkwatsterknaarvorenkomtalsmiddelomhetprojectdoeltebereiken.Indematrixiseenonderverdelinggemaaktineenvijftalkenmerken.Dekenmerkenzijnvoortgekomenuitdeprojectbeschrijvingen.

a. Mapping:Hierondervallendeprojectenwaarbij(nieuwe)contentuitdefysiekewerelddigitaalinkaartwordtgebracht.

b. Educatie/informatief:Projectenhebbensomsslechtseeninformatiefkarakter.Zezijnbedoeldomiemandietstelerenofaantezettentotnadenken.

c. Storytelling:Wanneereenprojectdoelwordtbereiktdoormiddelvanverhalenderwijsinformatieverzamelenofverstrekken.

d. Gaming:Eenspeliseengoedeenleukemanierommensenietsteleren.Hetwordtveelingezetbijkinderen,maarooksteedsvakervoorvolwassenen.


76

e. Kunst:Eenprojectdoelkanbereiktwordendoormiddelvankunst.Hierbijgaathetnietalleenomtonenvankunst,maarookomhetaanzettentotcreërenvankunst.