Dæmi um námsmatsaðferðir
Dæmi um mikilvæga þætti sem erfitt er að meta
Vinnuvenjur
Umræður, upplestur, tilraunir, tjáning, vinnubrögð, leikni í samskiptum
Leikni
Umgengni, ástundun, iðni, frumkvæði, áræðni, úthald
Félagslegviðhorf
Tillitssemi, umhyggja, löngun til að stuðla að góðum samskiptum
Viðhorf til þekkingarÁhugi
Starfsgleði
Sjálfsmynd
Forvitni, opinn og spurull hugur
Áhugi
Ánægja – gleði
Virðing, geta tekið gagnrýni
Frammistöðumat
Require that students actively develop their approaches to the task under defined conditions,
knowing that their work will be evaluated according to agreed-upon standards. This requirement distinguishes performance assessment from other forms of testing.
http://www.ed.gov/pubs/OR/ConsumerGuides/perfasse.html
Þýðing
Frammistöðumatsverkefni krefjast þess að nemendur móti sjálfir úrlausnir verkefna við ákveðnar aðstæður; vitandi að frammistaða
þeirra verður metin með hliðsjón af viðmiðunum sem samkomulag er um. Þessi skilyrði greina
frammistöðumat frá öðrum námsmatsaðferðum.
Gildi frammistöðumatsverkefna
Reyna á fleiri þætti en hefðbundið skriflegt mat:
• Skilning, greiningu, mat• Öflun og beitingu þekkingar• Eigin lausnir• Útsjónarsemi, hugvit, sköpun• Samstarfshæfni
Frammistöðumatsverkefni?• Munnleg próf (?)• Verkleg próf (?)• Kynningar – flutningur• Þrautalausnir• Hönnunarverkefni• Nýsköpunarverkefni• Sýningar
Eru námsmöppur (portfolio) frammistöðumat?
Óhefðbundin próf
• Próf þar sem nemendur mega nota hjálpargögn • Svindlpróf, glósupróf, önnur hjálpargögn ... öll gögn
• Heimapróf• Prófverkefni gefin upp með fyrirvara • Munnleg smápróf, dæmi• Nemendur fá að gera endurteknar tilraunir við sama
próf / sömu próf: Prófavikur (Salaskóli)• Einstaklingsmiðuð próf (Salaskóli, Norðlingaskóli)• Samvinnupróf (Salaskóli)
Marklistar (sóknarkvarðar), matskvarðar, gátlistar
Á ensku: Scoring Rubrics, Rating Scales, Checklists:
– Tæki sem nota má bæði við mat á frammistöðu (flutningur, verkefnaskil) og afrakstri (skýrslum, ritgerðum, myndverkum, úrlausnum)
– Henta í öllum námsgreinum, á öllum skólastigum– Auka líkur á nákvæmni, óhlutdrægni– Nemendur fá glöggar upplýsingar um til hvers er
ætlast
Hverjir nota marklista, matskvarða og gátlista?
Kennarar Nemendur
Sjálfsmat Jafningjamat
Aðrir (foreldrar, samkennarar, gestir, stjórnendur)
Sjá sýnishorn á þessari slóð:
http://starfsfolk.khi.is/ingvar/namsmat/matsbanki/Welcome.htm
What is a Rubric? / Hvað er marklisti?
A rubric is an evaluation tool that describes quality of work on a continuum from excellent to poor. Specific characteristics of performance are detailed for all quality levels. A rubric measures student work against real-life criteria and is referred to as a form of authentic assessment.
–http://coe.sdsu.edu/eet/articles/rubrics/index.htm
Marklisti er námsmatstæki sem lýsir gæðum verkefna / úrlausna á skala frá mestu gæðum til hinna minnstu. Gefin er námkvæm lýsing á því hvað einkennir mismunandi frammistöðu. Marklisti byggist á viðmiðunum sem eru sótt í veruleikann og má því telja til þeirra aðferða sem kenndar hafa verið við „rauntengt“ námsmat.
–http://coe.sdsu.edu/eet/articles/rubrics/index.htm
Dæmi um marklista!
HAPPY FACE QUALITY EXAMPLE
4 - Displays amazing detail and color; highly elaborate theme; unique and original
3 - Displays detail and color; theme is present with some elaboration; displays initiative to develop original work
2 - Displays some detail and/or color; theme is present but not fully developed; evidence of some initiative to develop original work
1 - Displays a lack of detail, color, and theme; very little or no initiative in developing original work
http://coe.sdsu.edu/eet/articles/rubrics/index.htm
Dæmi um gátlista og matskvarða úr grunnskólum
Reglulegar athuganir (gátlistar, matskvarðar), dæmi– Hrafnagilskóli (virkni)– Ingunnarskóli (list- og verkgreinar)– Norðlingaskóli, mat á námi í smiðjum
Matsatriðabanki Baldurs Sigurðssonar
http://starfsfolk.khi.is/balsi/leidbeiningar.htm
Tilviks- eða atviksskráningar (Anecdotal Records)
• Dagbókarfærslur ... skráningar ... athugasemdir ...– Ótvírætt gildi ...– En hversu raunhæft?
Áhugaverð tenging við starfendarannsóknir þar sem dagbækur gegna veigamiklu hlutverki
Gögn frá nemendum
• Nemendasamtal, námssamtal „starfsmannasamtöl“ við nemendur
• Matsfundir með nemendur• Skýrslur, leiðarbækur, dagbækur,
greinargerðir, kannanir frá nemendum
Matsfundir
• 10–20 þátttakendur• Orðið gengur tvo til þrjá hringi:
– Jákvæð atriði: Hvað eruð þið ánægð með?– Kvörtunarhringur: Hvað má betur fara?
• Nemendur nefna eitt / tvö / þrjú atriði eftir því hvað ákveðið hefur verið
• Öll atriði eru skráð• Engar umræður
Kannanir
• Heildstæðar kannanir• Einstök námskeið eða áfangar, dæmi• Lotur, kennslustundir,
– Dæmi – mat á einni kennslustund– Dæmi – ígrundun í lok dags (Lundarskóli)– Dæmi – mat í vikulok– Dæmi – mat í lok þáttar (lífsleikni, MS)
• Leiðsagnarkannanir, dæmi (lífsleikni, MS), dæmi (Fsu)
• Áhugasviðskannanir, dæmi
Þýðing sjálfsmats
Þýðing– Virkja nemendur til ábyrgðar á námi sínu– Mikilvæg þjálfun– Nemendur skilja betur tilgang námsins– Kennarar fá mikilvægar upplýsingar um nám og
kennslu (þeir heyra raddir nemenda)– Rannsóknir sýna að sjálfsmat getur bætt
námsárangur
Að hvaða atriðum
þarf ég að einbeita mér
við upprifjun?
Hvar er ég
sterkur og hverjir
eru veikleikar
mínir?
Hvernig
stend ég mig?
Hvernig veit ég
hvort vinna mín sé
góð?
Hvað fær mig
virkilega til að
hugsa?
Hver eru
markmiðin mín?
Hvað get ég
munað og hvernig fæ
ég betur skilið?
Er ég að læra eins
og mér hentar best?
Hvað þarf ég
að gera til að
bæta mig?
Hvernig fer ég að
því að ná árangri og
taka framförum?
Lykilhlutverk sjálfsmatsins
Gagnlegt kver um leiðsagnarmat:Self-assessment Þóra Björk Jónsdóttir benti IS á þetta efni
Sjálfsmatsaðferðir
• Nemendasamtöl, – dæmi úr Norðlingaskóla
• Umræðufundir, sbr. matsfundir • Leiðarbækur, dagbækur• Gátlistar, matsblöð, kannanir, dæmi (MS),
dæmi (Kvennaskólinn, þýska)
Jafningjamat
• Virkja nemendur til þátttöku og ábyrgðar• Eflir skilning nemenda á markmiðum námsins• Eykur við endurgjöfina (hún verður fyllri – fleiri
sjónarhorn)• Nemendur taka ábendingum nemenda oft betur en
ábendingum kennara• Nemendur leggja sig oft betur fram ef þeir vita að
félagar þeirra taka þátt í mati• Veitir mikilvæga þjálfun (tjáning, samstarf,
jafningjastuðningur) – nemendur læra að gagnrýna uppbyggilega
Jafningjamat
• Dæmi (MS)
Dæmi um jafningjamat (IS)
Við jafningjamatið styðjist þið við eftifarandi spurningar:
• Er efnið í möppunni fjölbreytt? • Er efnið áhugavekjandi? • Leggur höfundur mikið af mörkum sjálfur? • Gætir hugmyndaflugs? • Virðist höfundur hafa lært mikið á námskeiðinu? • Gæti annar aðili nýtt sér efnið með auðveldum hætti? • Hversu góður er frágangur (málfar)? • Er heimilda getið? • Skrifið stutta umsögn og gefið einkunn. Notið einkunnaviðmiðanir
Kennaraháskólans við einkunnagjöfina (sjá á þessari slóð: • http://starfsfolk.khi.is/ingvar/namsmat/matsbanki/matskvardi.htm
Jafningjamatið sendið þið umsjónarmanni námskeiðsins ([email protected]).
Anecdotal Records / Tilviks- eða atviksskráningar
• Dagbókarfærslur ... skráningar ... athugasemdir ...– Ótvírætt gildi ...– En hversu raunhæft?
Áhugaverð tenging við starfendarannsóknir þar sem dagbækur gegna veigamiklu hlutverki
Gögn frá nemendum
• Nemendasamtal, námssamtal „starfsmannasamtöl“ við nemendur
• Matsfundir með nemendur• Skýrslur, leiðarbækur, dagbækur,
greinargerðir, kannanir frá nemendum
Námsmöppur
• Ekki ein aðferð heldur margar!• Gömul aðferð – í nýjum búningi – nýju
samhengi!
Portfolio - Processfolio
• Námsmappa• Sýnismappa
• Sýnishornamappa• Verkefnamappa
• Verkmappa• Ferilmappa
• Nemendamappa
Gengur undir ýmsum
heitum:
Heimilda-safn um nám –
feril – eða afrakstur
Megingerðir
• Safnmappa (documentation)• Ferilmappa• Sýnismappa (showcase)• Rafræn mappa (electronic portfolio, webfolio)
Sýnismappa (Portfolio / Processfolio)Minnispunktar kennarans
Ritgerðir
Umsagnir félaga
Ljósmyndir
Myndir
Riss
Uppköst
Glósur
Skýrslur
Dagbækur
Úrlausnir Ljósrit
Tölvuútprentanir
Sýnishorn
Markvisst val
Sýnir þróun í tíma - framfarir
Þátttaka nemenda(Sjálfsmat)
Safnið á að vera skapandi viðfangsefni
Minningar
Ljóð
Hugleiðingar
Verkefni
• Hópar (eftir námsgreinum)– Hvaða þýðingu hafa / möguleika gefa þær aðferðir
sem við höfum verið að ræða í ykkar námsgreinum?
– Gerið ykkur grein fyrir hugsanlegum ávinningi – sem og helstu hindrunum!