Agentschap voor Innovatie
door Wetenschap en Technologie
Proeftuin Woningrenovatie
Innovatie bij energiezuinig verbouwen
I N F O S E S S I E
Dirk Otte
Gent, 9 december 2013
Agenda
1. IWT?
2. Situering proeftuin
3. Oproep projecten
4. Oproep coördinatie- en kennisplatform
5. Procedure
Pitches projectideeën / partnersearch
Netwerking - drink
2
3
1. IWT?
4
IWT
agentschap voor Innovatie
• Advies
• Financiële steun
• Netwerking en coördinatie
• Jaarlijks 300 MEUR steun
• Aandeel bouwsector: 5%
kennis
contactenFinanciële
steun
Financiële steun
kmo-projecten / O&O-projecten
6
Financiële steun – innovatiesamenwerking
Tetra SBO: simulatie warmte-vocht-lucht transport
7
IWT – collectief gerichte projecten (VIS)
VIS traject “Smart Geotherm”
8
9
IWT – collectief gerichte projecten (VIS)
VIS traject “Renofase”
IWT en beleid
- IWT: kenniscentrum innovatief aanbesteden
10
www.innovatiefaanbesteden.be
11
2. Situering proeftuin
De uitdaging
volumemarkt voor woningrenovaties
- Duurzame energetische en betaalbare renovaties
- Sociaal-maatschappelijke prioriteit
- Uitdaging bouwsector (-> bouw-milieu-energie cluster)
- Onderzoek & ontwikkeling -> innovaties (=markt)
- Toepassingen versnipperd, kleinschalig, op maat
- Hefbomen
- Opschaalbare en geïntegreerde technologie
- Proces en kwaliteit
- Nieuwe businessconcepten en diensten
- -> betaalbaarheid
- -> kennisdeling 12
!
Innovatie bij woningrenovaties
de proeftuin als antwoord
- ‘labo’ ‘real life’ (“living lab”)
- Initiatief Vlaamse regering: proeftuin
- Cfr Elektrische voertuigen, Zorginnovatie
- Een gestructureerde testomgeving voor innovatieve technologieën, producten, diensten en concepten
- Representatieve groep van individuen en organisaties in de eigen leef- en werkomgeving (testpopulatie)
- Doel om innovatie bij te sturen en/of te versnellen
13
Een proeftuin
op maat van de Vlaamse bouwpraktijk
- Infrastructuur: (groepen) wooneenheden
- Wijk (verkaveling, sociale woningen, rijhuizen…)
- Appartementsgebouw
- Systeembouw woningen
- Testpopulatie: eigenaars / bewoners
- Publiek (sociale huisvestingsmaatschappij, …)
- Particulieren
- Eigenaars / huurders
- Platformen: concrete renovatietrajecten
- Grondige renovaties
- Gefaseerde renovaties (lock-in effect)
- ‘Comfort’renovaties
- -> proeftuin innovatieprojecten 14
Doelstelling: marktcreatie voor renovaties
- Opschaalbaarheid technologie
- Samenwerking over bouwketen- Universele en geïntegreerde concepten
- Betaalbaarheid oplossing/uitvoering
- Versterken vraagzijde- Groepsgewijze aanpak
- Business modellen/financiering
- Kostenoptimale e-prestatieniveaus- Validatie door monitoring
- Compatibel met duurzaamheid en levenslang wonen
- -> doorbraak volumemarkt
- -> betere marktvoorwaarden
- -> kennisopbouw en verspreiding
- Voorlopers -> volgers
- Terugkoppeling beleid 15
E-prestatie
vraagaanbod
Doelstellingen en onderzoeksvragen
- Opschaalbaarheid
- Universeel/ meerdere woningen <-> individuele wensen/verschillen
- Samenwerking
- Ketensamenwerking -> innovatief business model en dienstenaanbod
- Vraagzijde
- Overtuigen met geïntegreerd en collectief aanbod
- E-ambitie
16
Doelstellingen en onderzoeksvragen
- E-ambitie
- Technologieën gebouwdimensies -> geïntegreerde en performante oplossing
- Technologische vernieuwing met geïntegreerde kwaliteitsvolle processen
- Duurzaam materiaalgebruik
- “levenslang wonen”
- Afstemmen ontwerp en evaluatietools op beoogde energieprestaties / comfort
17
Beoogde resultaten proeftuin
- Realisatie groepsrenovatie voorbeelden
- Energieprestatie vs. kostprijs
- Feasibility innovatieve concepten (technologie, samenwerking, diensten…) -> opschaalbaarheid
- Verbeterde randvoorwaarden marktwerking
- Concrete voorbeelden
- Waardestijging woningen vs energiekost
- Prestatiemodellen (berekend vs gemeten)
- Financieringsmodellen
- Belemmeringen vs stimul regelgeving
- Gecreëerde volumemarkt
- Inovatoren en –volgers die de markt opgaan
- Groei portfolio (gerenoveerd woningen / -oppervlak
18
- Projecten a.d.h. renovatietrajecten
- Eén coördinatie- en kennisplatform
19
Structuur proeftuin
20
3. Oproep projectvoorstellen
- bouwbedrijven, installateurs, producenten, suppliers
- Studie/adviespartners (architect, studiebureau, ESCO…)
- ‘Bemiddelaar’ - vertegenwoordiging eigenaars/ bewoners (SVK, SHM, stad, syndicus…)
- Kenniscentra, energiebedrijven, lokale overheden…
- Stakeholders nnz = projectindienersType organisatie
Activiteiten in project
Gebruik (valorisatie) resultaten
21
Stakeholders renovatietraject
Mogelijke aanvragers:
1. Organisaties met rechtspersoonlijkheid die geen onderzoeksinstelling zijn:
Bedrijven
met exploitatiezetel in het Vlaams Gewest
Non-profit organisaties
Uit Vlaams Gewest
2. Overheidsorganisaties (besturen)
3. Onderzoeksorganisaties
onderzoekspartner/onderaannemer
activiteiten “voor eigen voordeel”
22
AnvragersAanvragers
Samenstelling consortium:
Opschaling naar bouwpraktijk: bedrijven nodig
Kritische massa vs. ‘manageable’
Kennispartner
Cofinanciering
Samenwerkingsovereenkomst
Publiekrechtelijke verplichtingen (WOVO…)
Onderaannemers voor de uitvoering van welbepaalde taken
ontvangen geen rechtstreekse subsidie van IWT, maar worden vergoed door de aanvrager(s)
23
Aanvragers
- Kennisopbouw t.b.v. innovatie
- Additioneel aan verbouwactiviteit
• Studie/O&O, business concept/geïntegreerd aanbod
• Sensibiliseren bewoners/eigenaars
• Toepassing/implementatie/ ‘prototyping’ (technologie, processen, samenwerking)
• Validatie (monitoring/opvolging e-prestaties)
• Evaluatie en assessment (opschaling…)
• Kennistransfer en verspreiding
• Minstens fase tijdens en na (renovaties ‘in de steigers’)
24
voor
tijdens
na
Steunbare activiteiten
- Keuze ‘infrastructuur’ – renovatietraject
- Minstens type woning/eigenaars
->representativiteit case
- Steunbare activiteiten (O&O-besluit)
- Onderzoek, ontwikkeling, demonstratie activiteiten
- Activiteiten van kennisopbouw via verantwoorde methodologie en systematische aanpak
- Activiteiten die kennisopbouw ondersteunen
- Samenwerking / complementariteit
- Met andere initiatieven
- Internationaal (benchmarking, kennistransfer)
25
Steunbare activiteiten
• Beschikbaar budget voor de oproep:
3 M euro
(SALK-Limburg : 2 M euro)
• Maximale begroting/project:
1 M euro
• Maximale duur project:
4 jaar
26
Budget en duur
Zie richtlijnen in het nieuwe IWT-kostenmodel.
- personeelskosten:
= de directe loonkost van de personen die bij de aanvrager het project/platform uitvoeren
- overige kosten:
directe kosten + indirecte kosteno Directe kosten: werkingskosten en afschrijvingen voor apparatuur
o Indirecte kosten: algemene kosten, niet direct toewijsbaar aan het project
worden berekend als een standaardkost per VTE.
- grote onderaannemingen (> € 8.500):
te staven via offerte of gemotiveerde raming
27
Opmaak begroting
• Let op: steun% ≠100%! Elke aanvrager zal zelf een deel moeten financieren.
• Subsidiepercentages:
• Organisaties: ~50-70%
Basis%: 35%
Extra steuntoelagen:
• +15% voor substantiële samenwerking tussen 2 organisaties, waarvan minstens 1 kmo
• +10% voor middelgrote organisaties
• +20% voor kleine organisaties
• Overheidsorganisaties (besturen): 80%
• Onderzoeksorganisaties: onderaanneming
• Activiteiten ‘voor eigen voordeel’: 100% 28
Subsidiepercentage
De intellectuele eigendomsrechten op de resultaten behoren in principe toe aan de begunstigden.
• Duidelijke afspraken rond IPR te maken
Valorisatie
Toegevoegde waarde economisch/maatschappelijk
Bedrijven: investeringen en tewerkstelling in Vlaanderen
Kennisdeling
Maatschappelijk
Eigenaars/bewoners (betaalbaarheid, comfort)
Duurzaamheid (materialen, levenslang wonen..)
Klimaat
29
IPR en valorisatie
Algemeen:
• Zie template voor project (beschikbaar via http://www.iwt.be/subsidies/proeftuinbouw)
• Inhoud (overzicht):
Algemene inlichtingen
Relevantie project Innovatiedoel
Kadering
Representativiteit case
Valorisatie
Aanpak, werkprogramma, value for money
Begroting en gevraagde steun
Algemene gegevens aanvragers
Verklaringen30
Inhoud van de aanvraag
31
4. Oproep project coördinatie- en kennisplatform
Opdracht coördinatie- en kennisplatform
1. Coördinatie van de proeftuin
• Aanspreekpunt proeftuin;
• Begeleiding en opvolging projecten
2. Kwaliteitsbewaking
• Assessment, monitoring en analyse energieprestaties
• Kwaliteitsadvies (technologisch)
3. Verzamelen, bundelen, analyseren en verspreiden van kennis
• Stimuleren samenwerking en kennisdeling
• Liaison andere initiatieven
• Sensibiliseren innovatievolgers en kennisverspreiding
32
Inhoudelijke focus
Aanvragers
Vlaamse Innovatiesamenwerkingsverbanden
Beroepsvereniging, collectief centrum…
Uitvoerders
Kenniscentra en kennisaanbieders
Collectief centrum
Universiteit, hogeschool
Andere (strategisch onderzoekscentrum, …)
Onderaannemers
Begeleidingsgroep: “klankbord”
33
Aanvragers en uitvoerders
Beschikbaar budget voor de oproep:
1 M euro
Subsidiepercentage: 80%
Max. duur: 5 jaar
34
Budget en subsidiepercentage
35
5. Procedure
1. Voorbereiding
dec - feb. 2013-14
2. Indiening
14 februari 2014
3. Ontvankelijkheid
25 februari 2014
4. Evaluatie en beslissing
febr – april 2014
36
Procedure
37
1. Voorbereiding/consortiumvorming:
Infosessies / pitches / ‘matching’ Excel
Voorbespreking op IWT
2. Indiening:
Deadline voor indiening: 14 februari 2014 12h (middag)
Elektronisch via CD-ROM of via e-mail naar [email protected] (max 10 MB)
3. Ontvankelijkheid
Formele ontvankelijkheid
Procedure
38
4. Evaluatie en BeslissingEvaluatieprocedure:
Gesprek met IWT-adviseur (26 feb – 5 mrt 2014) Mogelijkheid tot aanvullingen (ca 5 dagen) Evaluatiecollege met externe deskundigen
(zonder aanvragers)
Beslissing (17 april 2014: RvB IWT)
Procedure
39
Evaluatiecriteria (projecten):- relevantie project- kwaliteit uitvoering- adm/fin draagkracht organisaties
Procedure
Fit met doelstellingen
Werkplan
ValorisatieToegevoegde
waarde
Organisatie
ExpertiseTrack record
Risico’s
Representativiteit caseopschaalbaarheid
Complementariteitandere initiatieven
40
5. Na de beslissing:
overeenkomst tussen begunstigden en IWT samenwerkingsovereenkomst dagelijkse opvolging: i.s.m. kennisplatform jaarlijks verslag te bezorgen aan IWT betaling door IWT in zesmaandelijkse schijven
Procedure