Fatıma ŞAHİN
Daire Başkanı
Haziran , 2015
• Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
Madde 29- (1) Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak, ikinci ve üçüncü
basamak sağlık hizmetlerini vermek üzere hastanelerin, ağız ve diş sağlığı
merkezlerinin ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi,
faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi, bu hastanelerde
her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin
verilmesini sağlamakla görevli, Bakanlığa bağlı Türkiye Kamu Hastaneleri
Kurumu kurulmuştur.
(2) … ç) Kendisine bağlı sağlık kuruluşlarında hasta haklarına, hasta ve
çalışanların sağlığına ve güvenliğine yönelik iyileştirme çalışmaları
yapmak…
2
02/11/2011 tarih ve 663 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
İdari ve Destek Hizmetler Başkan Yardımcılığı
Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Daire Başkanlığı
…….Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
( İdari Hizmetler Başkanlığı)
Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Tıbbi Sosyal Hizmet
Birimi Hasta Hakları
Birimi
Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi
İş Sağlığı ve
Güvenliği Birimi
……… Hastanesi
Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Biriminden Sorumlu
Başhekim Yardımcısı
Tıbbi Sosyal
Hizmet Birimi
Hasta İletişim
Birimi
Çalışan Hakları
ve
Güvenliği
Birimi
İş Sağlığı
ve
Güvenliği Birimi
• Sağlık alanı; hastaların iyilik halinin kaybetmesi, fiziksel ve psikososyal tıbbi
müdahalenin hassasiyeti ve HAYATİ riskleri sebebiyle hizmet üreten ve alan kişiler
için; davranışsal boyutta risk faktörleri bulunmaktadır.
• Sağlık çalışanına karşı şiddetin önlenmesi ve hizmet sunumunun kalitesinin
arttırılması hususunda çalışan güvenliği; “sağlık personelinin çalışma koşulları ve
sundukları hizmetten dolayı karşılaşabilecekleri tehlikeleri tanımlayarak;
• Sağlık personelini yasal mevzuat hakkında bilgilendirmek,
• Eğitim modülleri ile hak ve uygulamaları aktarmak,
• Koruyucu – önleyici tedbirleri almak ilkelerine dayanır.
ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ NEDİR ?
ŞİDDET NEDİR?
Sağlık kurumlarında şiddet, hasta ve hasta yakınları yada diğer
herhangi bir bireyden gelen, sağlık çalışanı için risk oluşturan, tehdit
davranışı, sözel tehdit, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan oluşan
durumdur.
Dünya Sağlık Örgütü:
« Şiddet, bir halk sağlığı sorunudur. »
ŞİDDET TÜRLERİ
• Fiziksel Şiddet: Fiziksel şiddet, karşıdaki kişinin
canının yanmasına, yaralanmasına ya da ölümüne
sebep olan, kasıtlı olarak yapılan davranış ya da
davranışlardır.
• Sözel/Psikolojik Şiddet: Karşıdaki kişiye sistemli bir
biçimde yapılan, kişinin benliğini, psikolojik ve
sosyal gelişimini, ruhsal bütünlüğünü etkileyen
olumsuz yargılar, atıflar ya da sözel davranışlardır. En
büyük özelliği, sürekliliğinin olması ve
tekrarlamasıdır.
Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Hasta ve Hasta
Yakınlarından
Kaynaklı Nedenler
Personelden
Kaynaklı Nedenler
Sosyal Medya
Hasta ve yakınlarının hastalık ve
ölüm olayı ya da tehdidi nedeni
ile içinde bulundukları ruh
halinin şiddet eğilimlerini
arttırıyor olması
Alkol ve madde bağımlısı,
psikiyatrik bozukluğu olan
kişilerin şiddete başvurma
eğilimlerinin daha fazla olması
Şiddet uygulama eğiliminin,
yararlı alanlara kanalize
edilememesi
Alkol ve madde bağımlılığı
olan, şiddet öyküsü veren
psikiyatrik hastalık tanısı
almış personel ile çalışma
Farklı karakterlerde
hastalarla iletişim
sürdürebilmek için
personelin eğitimsizliği,
Personel ve hastane
idaresinde kriz yönetimi
politikası eksikliği
Sağlıkta yaşanan
sorunların hekimlere mal
edilmesi,
Malpraktis olgularında
hizmet kusuru-kişisel
kusur ayrımı yapılmadan
hekimin suçlanması,
Her meslekte olabilecek
bazı kötü örneklerden
yola çıkarak, tüm
hekimlerin “gözü
paradan başka bir şey
görmeyen” tipler
şeklinde lanse edilmesi
Çalışan Güvenliği Genelgesi Uygulama Konuları
• Beyaz Kod Uygulamasının Gözden Geçirilmesi
• Bakanlık Merkezde Beyaz Kod Biriminin Kurulması
• Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimlerinin Kurulması
• Risk Değerlendirmesinin Tekrarlanması
• Güvenlik Tedbirlerinin Gözden Geçirilmesi
• Çalışanlara Yönelik İletişim Eğitimlerinin Verilmesi
• Hasta ve Yakınlarının Yönelik Oluşturulan Bilgilendirilme Alanlarının
Gözden Geçirilmesi
• Hizmetten Çekilme Hakkının Verilmesi
9
27.07.2012 tarih ve 850 sayılı Beyaz Kod- Alo 113 konulu yazılarımız
yayınlanmıştır.
ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ
UYGULAMALAR
Çalışan Güvenliği Genelgesi - 14 Mayıs
2012
11
12
İçişleri Bakanlığı Genelgesi
13
A-1
14
A-4
15
Sağlıkta Kalite Standartları
16
Sağlıkta Kalite Standartları
Eylem Planı 5 başlıktan oluşmaktadır.
17
Sağlık Personelini Şiddet koruma Eylem Planı
Eylem Planı
Durum Tespiti ve Farkındalık Oluşturma
Takip, Kayıt ve Müdahale Sistemleri
Koruma Sistemleri
Fiziki Düzenlemeler
Caydırıcılığın Artırılması ve
Sürekliliğin Sağlanması
2014 OCAK-ARALIK
FİZİKSEL
ŞİDDET
SÖZEL
ŞİDDET TOPLAM
ACİL 1248 1916 3164
POLİKLİNİK 616 1860 2476
KLİNİK/SERVİS 522 1041 1563 AMELİYATHANE/YOĞU
NBAKIM 83 124 207
TETKİK
GÖRÜNTÜLEME 116 167 283
DİĞER 183 305 488
TOPLAM 2768 5413 8181
113 BAŞVURU TABLOSU
2014 OCAK-ARALIK ACİL POLİKLİNİK
KLİNİK/
SERVİS
AMELİYATHANE/
YOĞUNBAKIM
TETKİK ve
GÖRÜNTÜLEME DİĞER
TOPLA
M
HEKİM 2007 1797 513 69 62 119 4567
DİŞ HEKİMİ 19 306 63 1 1 23 413
HEKİM DIŞI SAĞLIK PER 921 174 864 117 170 181 2427
İDARİ HİZMET PERSONELİ 36 10 7 1 4 65 123
SÖZLEŞMELİ
ŞİRKET ÇALIŞANI 181 189 116 19 46 100 651
TOPLAM 3164 2476 1563 207 283 488 8181
113 BAŞVURU TABLOSU
2014 OCAK-ARALIK FİZİKSEL ŞİDDET SÖZEL ŞİDDET TOPLAM
HEKİM 1367 3200 4567
DİŞ HEKİMİ 89 324 413
HEKİM DIŞI SAĞLIK PER 867 1560 2427
İDARİ HİZMET PERSONELİ 61 62 123
SÖZLEŞMELİ ŞİRKET ÇALIŞANI 384 267 651
TOPLAM 2768 5413 8181
ALO 113/ Beyaz Kod
2012-2013-2014 Ocak- Aralık 113/Beyaz Kod Verilerine göre;
Sağlık Tesislerimizde Çalışan Personellerimiz, 5830 Fiziksel (%32) , 11.884 Sözel
(%68) Olmak Üzere Toplam: 17.714 Şiddet Bildiriminde Bulunmuş olup, 6.669
tanesi Adli Merciilere intikal etmiştir.
Başvurular incelendiğinde, en çok şiddete %56 oranında hekimlerin maruz kaldığı
dikkat çekerken, % 28 oranında hekim dışı sağlık personeli ikinci sırada yer almıştır.
Ayrıca şiddet vakaları en çok %38 lik oranda acil serviste yaşanmakta olup, ikinci
sırayı %31 ile poliklinikler almaktadır.
31.05.2012 tarih ve 13394 sayılı Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
konulu yazımız yayınlanmış olup,
Sağlık Tesislerimizde kurulan Çalışan Güvenliği Birimi sayısı
645’dir.
89 Genel Sekreterlikte ve bunlara bağlı sağlık tesislerinde birim
oluşturma çalışmaları; ayrıca birimlerde çalışan personelin iletişim
bilgilerine yönelik güncellemeler devam etmektedir.
ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ
UYGULAMALAR
ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ BİRİM ÇALIŞMALARI
11.07.2012 tarih ve 290 sayılı yazı ile sağlık tesislerimizin acil servislerinde
dome kameralar içerisinde ses ve gece-gündüz görüntü alma özelliği olan en az HD
kameralardan yeterli miktarda bulundurulması talimatı verilmiş olup, 25.04.2012 tarih ve
4127 sayılı Özel Güvenlik Hizmetleri ve Kameralar hakkında yazı ile sağlık tesislerimizde
özel güvenlik elemanı çalışması sağlanmış ve kamera sistemi kurulmuştur. Sağlık tesislerimizde görev yapan özel güvenlik personeli sayısı, 1 Ocak 2015 tarihi itibari ile
15.783 olarak tespit edilmiştir.
Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı Sağlık Tesislerinde toplam 11,766 kamera
sistemi kurulmuş olmakla birlikte 3,775 adeti acil servis güvenlik kamerası olarak tahsis
edilmiştir.
ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ
BİRİM ÇALIŞMALARI
04.06.2012 tarih ve 16178 sayılı Emniyet Personeli Görevlendirilmesi
hakkında yazı ile yüksek şiddet riski öngörülen 104 hastaneye emniyet personeli
görevlendirilmesi talebimiz İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğüne bildirilmiş
olup, hastanelerde toplam 2012 Yılında 735 ve 2014 Yılında 749 Emniyet Personeli
Görevlendirilmesi yapılmıştır.
• Acil Tıp Teknisyenleri Derneği
• Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu
• Hasta Hakları Ve Sağlıklı Yaşam Derneği
• Hasta Ve Hasta Yakını Haklarını Savunma
Derneği
• Hekim Hakları Derneği ( İstanbul)
• Paramedikler Derneği
• Sağlık Sendikası (Ankara)
• Sağlık Ve Emekçiler Derneği (Ankara)
23
Paydaş Toplantıları (14-18 Mayıs 2012)
• Türk Eczacılar Birliği
• Türk Ebeler Derneği
• Türk Diş Hekimleri Birliği
• Türkiye Hekim Platformu
• Türk Hemşireler Derneği
• Türk Sağlık-Sen(Ankara)
• Türk Tabipler Birliği (Ankara)
STK İsimleri Alfabetik Sıraya Göre Dizilmiştir
STK’larla Sağlık Çalışanına Şiddet Konusunda İstişare Toplantısı Yapıldı
• Sağlık Personelinin Özlük Hakları ve Çalışma Koşullarının
iyileştirilmesi
• Kamu spotu hazırlanması ve medya aracılığı ile duyuruların
yapılması
• Güvenlik personeli sayısının arttırılması
• Sağlık çalışanlarına iletişim eğitimlerinin verilmesi
• Sağlık kuruluşlarında fiziki düzenlemelerin gözden geçirilmesi
• Çağrı Butonu sisteminin oluşturulması
24
STK Toplantılarında Öne Çıkan Görüşler :
4 Temmuz 2013 tarihinde 89 Genel Sekreterliklerden Tıbbi Hizmetler
Başkanları ve Çalışan Hakları ve Güvenliği Birim Sorumluları davet edilerek,
Ülkemizde toplumsal şiddete karşı alınan önlemler, Sağlık Bakanlığının sağlıkta
şiddete karşı aldığı önlemler ve uygulamalar, Üniversite Hastanelerinde şiddeti
önleme çalışmaları vb. hususlarda sorunların ve çözüm önerilerinin görüşüldüğü
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Sempozyumu gerçekleştirilmiştir.
ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ BİRİM
ÇALIŞMALARI
Toplumsal Farklılık gösterme adına Toplumda sağlık çalışanlarına yönelik şiddet
konusunda farkındalık oluşturmak için Kurumumuzca hazırlanan “Şiddetin Her
Türlüsüne Karşıyız” sloganını içeren afişlerin sağlık tesislerimize asılması için 89
Genel Sekreterliğe gönderilmiştir.
ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ BİRİM
ÇALIŞMALARI
http://www.beyazkod.saglik.gov.tr
19.02.2012 tarih ve 1229 sayılı Çalışan Hakları ve Güvenliği Eğitim Modülü
konulu yazımız yayınlanmıştır.
Kurumumuza bağlı tüm sağlık tesislerinde istihdam edilen personelin tamamının
Çalışan Güvenliği kapsamında;
İletişim ve Empati
Beden Dili
Görgü Kuralları
Profesyonel İmaj
Kişisel Bakım
Stres yönetimi ve Öfke Kontrolü
Tükenmişlik Sendromu
Zor insanlarla Başa Çıkma
konularında eğitim verilmiştir.
28
Çalışan Hakları ve Güvenliği Eğitimi
Hekim, Hemşire, Sağlık Memuru, Psikolog, Diyetisyen, Sosyal Hizmet
Uzmanı, Odyolog, Röntgen Teknisyeni, Anestezi Teknisyeni ve Diğer Sağlık
Çalışanları ve Özel Hizmet Alımı Yoluyla İstihdam Edilen Personel (Güvenlik
Görevlisi, Hasta Kabul Personeli, Temizlik Personeli) ile oluşan meslek gruplarına
eğitim verilmiştir.
29
2012 2013 2014 TOPLAM
187,202 214,669 874,518 1,249,389
İŞ SAĞLIĞI
VE
GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI
6331 SAYILI KANUN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mevcut sağlık ve
güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ile çalışanların görev, yetki,
sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenleyen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanunu 30 Haziran 2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir.
Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik
çalışmaları da kapsayacak şekilde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması
için işveren;
Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on ve daha fazla
çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personeli
görevlendirir.
Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde,
bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden
hizmet alarak yerine getirebilir.
Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike
sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi
üstlenebilir.
Hükmü gereğince risk değerlendirilmesi yapılması istenmektedir.
Risk Değerlendirmesi
RİSK DEĞERLENDİRME NE ZAMAN YAPILIR
Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli,
tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda
bir yenilenir.
İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması,
İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda
değişiklikler meydana gelmesi,
Üretim yönteminde değişiklikler olması,
İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi,
Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması,
Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli
görülmesi,
İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin
ortaya çıkması durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin
tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak
risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.
Risk Değerlendirmesinin Yenilenmesi
Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk
değerlendirmesi ekibi ;
İşveren veya işveren vekili.
İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri.
İşyerindeki çalışan temsilcileri.
İşyerindeki destek elemanları.
İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar,
mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.
Birden Fazla İşveren Olması Durumunda Risk Değerlendirmesi;
Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer
işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi
gerçekleştirilir. İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını, koordinasyon içinde yürütür,
birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir. Birden fazla
işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde,
işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu yönetim
tarafından yürütülür. Yönetim; bu koordinasyonun yürütümünde, işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları
için ilgili işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir.
Risk Değerlendirme Nasıl Yapılır?
RİSK DEĞERLENDİRME
a) 28/05/2013 tarih ve 4079 Sayılı Yazımızla 31/12/2013 tarihine kadar tüm sağlık
tesislerimizde risk analiz çalışmalarının başlatılması istenilmiştir.
b) 10/06/2013 tarih ve 4400 sayılı yazımızla 1 Temmuz 2014 tarihine kadar 6331
Kanun Gereği Yerine Getirilmesi istenilmiştir.
c) 29/12/2012 tarih ve 28512 sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi
Yönetmeliği ve 6331 sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunun 6.Maddesi gereğince: Kamu
Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine bağlı 287 Sağlık Tesislerinde Risk
Değerlendirmesi tamamlanmıştır.
18/01/2013 tarih ve 28532 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik ve 6331
sayılı iş kanunu İş sağlığı ve güvenliği kurulu konu başlıklı 22 Maddesi gereğince;
Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve
güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.
Altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde;
Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise, faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların
uygulanması konusunda iş birliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanır.
Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması gerekmeyen alt işveren, koordinasyonu
sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.
İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt işverenin oluşturduğu kurula iş birliği ve
koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.
Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan sayısı elliden fazla ise,
koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul
oluşturulur.
Aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulun
oluşturulması hâlinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları hakkında diğer
işverenleri bilgilendirir
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları
İşveren veya işveren vekili,
İş güvenliği uzmanı,
İşyeri hekimi,
İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle
görevli bir kişi,
Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,
Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,
Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde
baş temsilci.
Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine bağlı 315 Sağlık
Tesislerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurulmuştur.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Kimlerden Oluşur?
18/01/2013 tarih ve 28532 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları
Hakkında Yönetmelik ve 6331 sayılı iş kanunu İş sağlığı ve güvenliği kurulu
konu başlıklı 22 Maddesi gereğince; Kamu Hastaneleri Birliği Genel
Sekreterliğine bağlı 315 Sağlık Tesislerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu
kurulmuştur.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6331sayılı iş kanunu Tehlike sınıfının belirlenmesi konu başlıklı 9. Maddesi
gereğince;
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.
18/04/2014 tarih ve 28976 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve
Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Tebliğ ekinde yer alan tablo doğrultusunda Hastanelerimiz NACE Rev.2_ Altılı Kod
86.10.05 Kamu kurumları tarafından verilen insan sağlığına yönelik yataklı hastane
hizmetleri “Çok Tehlikeli” ve Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerimiz Kamu kurumları
tarafından sağlanan diş hekimliği uygulama faaliyetleri (yatılı hastane faaliyetleri
ile diş hijyenistleri gibi paramedikal diş sağlığı personelinin faaliyetleri hariç)
NACE Rev.2_ Altılı Kod 86.23.05 “Tehlikeli” sınıfta yer aldığı tespit edilmiştir.
İşyeri Tehlike Sınıfının Belirlenmesi
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate
alınır. Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine bağlı 291 Sağlık Tesislerinin
Çok Tehlikeli, 55 Sağlık Tesislerinin Tehlikeli, 8 Sağlık Tesislerinin Az Tehlikeli
olduğu belirlenmiştir.
İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI
6331 sayılı Kanunun Acil Durum Planları, Yangınla Mücadele ve İlkyardım konu başlıklı
11. Maddesince işveren;
Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak
meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma
çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve bunların olumsuz
etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.
Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve
değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlar.
Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan
işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme,
koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma
sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişiyi görevlendirir, araç ve gereçleri
sağlayarak eğitim ve tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını
sağlar.
Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında,
işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.
ACİL DURUM PLANLARI
18/06/2013 tarih ve 28681 sayılı İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında
Yönetmelik gereğince Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine bağlı 276 Sağlık
Tesislerinde Acil Durum Eylem Planları hazırlanmıştır.
ACİL EYLEM PLANI
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı sağlık tesislerinde çalışan personellerin iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, 15.05.2013 tarihli ve 28648 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında düzenlenmektedir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Düzenleme Şartları
6331 sağlığı İş Kanunun gereği iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri;
İşveren, çalışanlarına asgari Ek-1’de belirtilen konuları içerecek şekilde iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesini sağlar.
İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, çalışanın yapacağı iş ve işyerine özgü riskler ile korunma tedbirlerini içeren konularda öncelikli olarak eğitilmesini sağlar.
Çalışma yeri veya iş değişikliği, iş ekipmanının değişmesi, yeni teknoloji uygulanması gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkacak risklerle ilgili eğitimler ayrıca verilir.
Birinci fıkraya göre verilen eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:
Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.
Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.
Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.
İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce, kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir.
Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri
2014 YILI İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
EĞİTİMİN DAYANAĞI
İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ile çalışanların görev, yetki,
sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenleyen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Kanunun 2 nci maddesinde; Kanun, kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren
vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır hükmü yer almaktadır. Bu
çerçevede az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli birimleri olan Kurumumuz da bu Kanun kapsamındadır.
6331 sayılı Kanun gereği, Kurumumuzda görev yapan tüm personele, 15 Mayıs 2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe giren
“Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin” 11 inci maddesi birinci fıkrası gereği az tehlikeli iş
yerleri için en az “sekiz saat” genel konular,
sağlık ve teknik konularda eğitim verilmesi gerekmektedir.
EĞİTİM KONUSU
10 Şubat-10 Nisan 2014 tarihleri arasında yapılan eğitim konuları (4 saat)
İşyeri temizliği ve düzeni, Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler,
Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar
Meslek hastalıklarının sebepleri, Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması,
Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri, İlkyardım
23 Eylül -10 Ekim 2014 tarihleri arasında yapılan eğitim konuları (4 Saat)
Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri,, Elle kaldırma ve taşıma,
İş ekipmanlarının güvenli kullanımı, Ekranlı araçlarla çalışma,
Kişisel koruyucu donanım kullanımı,
İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması, İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü,
Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma, Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri,
Tahliye ve kurtarma, Güvenlik ve sağlık işaretleri,
EĞİTİM VERİLEN
PERSONEL Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Çalışan Personellerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir.
EĞİTİME KATILAN
PERSONEL SAYISI
10 Şubat- 10 Nisan Tarihlerinde toplam 881 kişi eğitime katılmıştır.
23 Eylül -10 Ekim 2014 tarihlerinde toplam 452 kişi eğitime katılmıştır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri
Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine bağlı Sağlık Tesislerinde görev
yapan 65,575 kişiye İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi verilmiştir.
45
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMI
Kişisel koruyucu önlemlerin uygulama takibinin , 29.11.2006 tarih ve 26361
sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği ve
11.03.2012 tarih ve 28230 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Kişisel Koruyucu
Donanımların Kategorizasyon Rehberine Dair Tebliğ kapsamında yapılması
sağlanmaktadır.
46
İŞ KAZASI
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 3 üncü Maddesinin 1 inci Fıkrasının (g)
Bendinde iş kazası “İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme
sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hale getiren olay”
olarak tanımlanmıştır. Burada “ vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hale
getiren olay” dan kastedilen kişide sadece uzuv kaybı olması değil, kaza geçiren kişinin
ruhen ya da bedenen kaza geçirmeden önceki halinden farklı hale gelmesidir.
İŞ KAZASI KAPSAMI
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 2 nci Maddesinde; “ Kanun,
kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile
işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet
konularına bakılmaksızın uygulanır.”
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen
sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur:
İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde.
Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek
hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde.
İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları
vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına
sevk eder.
Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık
hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde
Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu işlemlerine giriş yapmak için www.sgk.gov.tr
adresi kullanılmaktadır.
İş Kazası Bildirimi
İş Kazasının Bildirilmemesi Sonucu Uygulanan İdari
Para Cezaları
6331 sayılı Kanunun 26 ıncı Maddesi (e) Bendi gereği 14 üncü Maddesinin 1
inci Fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir
yükümlülük için ayrı ayrı bin beş yüz Türk Lirası, 2 inci Fıkrasında belirtilen
yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene iki bin Türk Lirası, 4 üncü Fıkrasında
belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen sağlık hizmeti sunucuları veya
yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına iki bin Türk Lirasıdır.
49
Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine göre meslek hastalığı, 5510 sayılı Kanunun 4/ a ve b bentleri kapsamındaki sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleri olarak tanımlanmıştır.
Meslek hastalığının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi, iş kazasının bildirimi ile ilgili usul ve esaslara ve aynı sürelere tabi olup, keza yasal bir zorunluluktur.
Meslek Hastalığı
İş Kazasının Örnekleri
Kesici-delici alet yaralanmaları, iğne batması, bisturi, makas kesiği, düşme,
çarpma vb. durumlarda meydana gelen ciddi yararlanmalar,
Ambulans kazalarında kazada ambulansta görevli olan çalışanların
yaralanmalar,
6331 sayılı İş Kanunun Sağlık gözetimi konu başlıklı 15 inci Maddesinde işveren;
Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar.
Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:
İşe girişlerinde,
İş değişikliğinde,
İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe
dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde,
İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen
düzenli aralıklarla sağlık taramaları yaptırmalarıdır.
Aynı Kanunun 15 Maddesinin 4 üncü Fıkrasında “ Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden
kaynaklı her türlü ek maliyet işverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz.” hükmü yer almaktadır.
06/08/2013 tarihli ve 28730 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sağlık Hizmeti Kalitesinin
Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesine dair Yönetmelik kapsamında Sağlık Hizmet Kalite Standartları ile bu
standartların uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. SHKS-Hastane Seti Yönetim Hizmetleri
Bölümünde yer alan “00.01.01.44.00 Çalışanların sağlık taramaları yapılmalıdır.” Kodlu standardın
değerlendirme ölçütünde “00.01.01.44.01 Sağlık tarama programı hazırlanmalı: Program, Bölüm bazında
belirlenen riskler ve uzman hekimlerin görüşleri doğrultusunda hazırlanmalıdır.
SAĞLIK TARAMALARI
11/11/2014 tarih ve 1467 Sayılı yazımızla tüm sağlık tesislerimizde
Standart uygulama olması ve İş Sağlığı ve Güvenliği Görev yapan Personele
Kılavuz olması amacıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Prosedürü
Yayınlanmıştır.11.11.2014 Tarih ve 1467 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği İş Prosedürü
ve Formları Hk..pdf
UYGULAMA PROSEDÜRÜ
İşyeri Hekimleri ve İş Güvenliği Uzmanları Çalıştırma Yükümlülüğü ,
6331sayılı İş Kanunu İşyeri Hekimleri ve İş Güvenliği Uzmanları 8. Maddesinde;
İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli
sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.
Kurumumuza bağlı 196 sağlık tesislerimizde ;
- 68 A Sınıfı İş Güvenlik Uzmanı
- 13 B Sınıfı İş Güvenlik Uzmanı
- 114 C Sınıfı İş Güvenlik Uzmanı
bulunmaktadır.
53
2 Ağustos 2013 tarih ve 28726 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6495
sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun’ un 56 ncı Maddesinde; 4857 sayılı İş Kanununun
Mülga 81 inci Maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile
50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/7/2016
tarihinde hükmü ile kamu kurumlarında İşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği
Uzmanları istihdam edilmesi uygulaması 1 Temmuz 2016 tarihine
ertelenmiştir.
İşyeri Hekimleri ve İş Güvenliği Uzmanları Çalıştırma
Yükümlülüğü