NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą pRAWNą
Nadwrażliwe jelito
TWÓJ ZDROWYBRZUCH
prof. Roman Tomecki: Postęp wiedzy w dziedzinie IBS jest olbrzymi, ale ciągle nie mamy odpowiedzi na pytanie
dotyczące przyczyny choroby fot: istock
Zgaga Najprostszym sposobem na walkę z objawami jest tabletka
Wątroba Jeden z naj- ważniejszych narządów na- szego układu trawiennego
Objawy IBS początek choroby wiąże się z zatruciem pokarmowym
DO zachOwania zDROwia
4kROki
pROf. DR hab. meD. wiesław TaRnOwskiw przypadku zgagi stosuje się trzy rodzaje leków,o różnych mechanizmach.
Nr 2/Czerwiec 2010
pokarmowym
D2 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą pRAWNą
WYZWaNia
Zaprzyjaźnieni z dobrym zdrowiem?
Wydaje się, że w czasach zaawansowanych technologii, nowoczesnych leków i specjalistycznych ośrodków na zdrowie nie powinniśmy narzekać. Ale narzekamy! Często niestety wina leży po naszej stronie.
zgubne skutki cywilizacjiTo zapewne truizm, ale najczę-ściej to, w jakiej jesteśmy kon-
dycji zdrowotnej zależy od naszego trybu życia. Zdobycze cywilizacyjne zamiast nam je ułatwić stworzyły nowe okazje do lekceważenie tego, co dla naszego zdrowia najlepsze. Dotyczy to wszystkich jego aspek-tów. Śmieciowe, przetworzone jedze-nie, spożywane za szybko, za późno i nieregularnie, brak higieny snu, brak aktywności fizycznej i permanentny wręcz stres. Nie tylko przyczyniają się do obniżenia jakości naszego ży-cia, ale prowadzą często do powsta-wania wielu poważnych chorób.
polska diagnozaBadania pokazują, że w nie-chlubnej czołówce główną
przyczyna zgonów są nieodmiennie choroby układu krążenia. Na drugiej pozycji uplasowały się nowotwory złośliwe, dalej wypadki i zatrucia. Tutaj nic nie zmienia się od lat. Po-dobnie jak w przypadku pozostałych chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca czy inne zaburzenia me-taboliczne(na przykład dotyczące gospodarki lipidowej), które dotyka-ją przede wszystkich mieszkańców stref uprzemysłowionych. Tym do-brze znanym chorobom przybywa poważna konkurencja w postaci gru-
py schorzeń psychosomatycznych. W ostatnich latach obserwujemy znaczny wzrost zachorowań na ten rodzaj zaburzeń z pogranicza chorób depresyjno-lekowych. To nieuchron-na konsekwencja tego, że żyjemy w coraz większej presji na sukces, bycie najlepszym.
Grzechy, grzeszki i niezdyscyplinowani pacjenci
Zdarzają się nam te małe i te duże. Specjaliści wymieniają
cztery kluczowe obszary zaniedbań: zła dieta, stresujące życie, brak ak-tywności fizycznej, ryzykowne za-chowania seksualne. Paradoksalnie na wszystkie z nich to my mamy największy wpływ, a przestrzegając dobrych zaleceń w tych dziedzinach niejednokrotnie uniknęlibyśmy nie tylko samego leczenia, ale często na-wet wizyty u lekarza. Np. ruch, pol-ska norma dzisiaj to siedzący tryb życia, w samochodzie, przy biurku, przed telewizorem czy kompute-rem… w konsekwencji oznacza to zarówno słabszą wydolność fizycz-ną, jak również przyrost masy ciała, choroby narządu ruchu (zwyrodnie-nia kręgosłupa i związane z nimi ze-społy bólowe). A wystarczy odrobina mobilizacji i rekreacyjnego wysiłku-(na przykład szybki spacer) 30 minut
dziennie, 5 razy w tygodniu, by zni-welować dolegliwości i zapobiec dal-szym problemom. Wiemy czego pol-scy pacjenci nie lubią, a co kochają? Leczyć się sami, radzić „dr Google”, i na wszystko brać tabletki. Lekarze przyznają, że stajemy się lekomana-mi, a przy tym, o zgrozo, nie czytamy ulotek, łączymy niedozwolone leki, stosujemy te same środki występu-jące pod różnymi nazwami, a nawet popijamy je alkoholem! – Solidnej dawki odpoczynku nie są w stanie zastąpić żadne farmaceutyki. Stresu-jąca praca i toksyczne otoczenie nie sprzyjają wychodzeniu z choroby, a jej „przechodzenie”, tak popularne ostatnio wśród Polaków, skutkuje zakażeniami bakteryjnymi, do któ-rych wcale by nie musiało dojść, jak również innymi groźnymi powikła-niami, na przykład zapaleniem mię-śnia sercowego czy mózgu – ostrze- ga dr Banasiewicz.
zdrowe zasady to podstawaPraca nad własnym zdrowiem i kondycją, nie jest ani skom-
plikowana, ani kosztowna. Zróżni-cowana dieta, aktywny wypoczynek, dostateczna ilość snu, rezygnacja z używek, sztuka radzenia sobie ze stresem. Warto pamiętać o tych za-sadach, jak również o tym, że nasze zdrowie zależy od nas.
„Jeśli cierpimy na chorobę refluksową przełyku,ale nie będziemy jej leczyć, to może dojśćdo powikłań”
Polecamydr n. med. antoni Gugulskigastrolog z Cen-trum Medycznego ENEL-MED
STRONA 3
„Specjaliści wymieniają cztery kluczowe obsza-ry zaniedbań: zła dieta, stresu- jące życie, brak aktywności fi-zycznej, ryzykow-ne zachowania seksualne.”
dr Danuta banasiewiczspecjalista medycyny rodzinnej
2 EDYCJA – CZERWIEC 2010
business Developer: Adam Jabłoński
Treść:monika kaszuba
project manager: magdalena maćkowskaTel.: +48 22 401 75 26e-mail: magdalena.mackowska@ mediaplanet.com
Dystrybuowane z: Dziennikiem Gazetą prawnąŚredni nakład jednorazowy: 130 000 egzemplarzy
skład: Graphics & Design studio, marcin Ziółkowski, www.gdstudio.pl
kontakt z mediaplanet: fax: +48 22 412 01 93e-mail: [email protected]
Mediaplanet jest wiodącym domem wydawniczym na rynku europejskim. Specjalizujemy się w tworzeniu wysokiej jakości publikacji tematycznych w prasie codziennej, online oraz broadcast. Mediaplanet nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam.
1
2
3
4
seksualne.”
partner publikacji:
D3
skąd ten problem?To, co pacjenci określają najczęściej jako piecze-nie lub palenie w przełyku, czyli zgaga, to zwy-kle konsekwencja choroby refleksowej przeły-ku. Wszystko, co jemy trafia przez przełyk do naszego żołądka i poddawane jest działaniu soków trawiennych. Jeśli mamy niesprawny dolny zwieracz przełyku a pozwolimy sobie na zbyt obfity, tłusty posiłek może pojawić się zgaga. Dzieje się tak, kiedy treść żołądka, czę-ściowo strawiona przez soki trawienne zostaje zarzucona z powrotem do przełyku i wywiera drażniące działanie na zakończenia nerwo-we. –Zgaga jest chorobą sytych społeczeństw. W dużej mierze nasilenie objawów jest zwią-zane z nieprawidłową dietą, ze spożyciem ob-fitych posiłków oraz używek i słodyczy, zwłasz-cza tuż przed snem – wyjaśnia dr n. med. Anto-ni Gugulski, gastrolog z Centrum Medycznego ENEL-MED. Na jej powstawanie może mieć jednak wpływ nie tylko sama dieta, ale rów-nież zaburzenia wewnętrzne: zakłócenia czyn- ności motorycznej przełyku i żołądka czy prze-puklina rozworu przełykowego przepony.
wizyta u lekarzaSame obserwacja własnych objawów podpowie nam, kiedy niezbędna jest wizyta u specjalisty. Konieczne jest to, jeśli zgaga wystąpiła po raz
pierwszy po 40. roku życia, jeśli dolegliwości znacznie się nasiliły lub też zgaga, albo jakiś dodatkowy objaw jej towarzyszący budzi nie-pokój samego chorego. Podczas samej wizyty lekarz zapyta nas dokładnie o wszystkie obja-wy, o tryb życia i zwyczaje żywieniowe. Na pod-stawie wywiadu i dodatkowych badań ustali diagnozę. Najczęściej sama zgaga, bez dodatko- wych objawów, u osoby młodej jest objawem refleksu żołądkowo-przełykowego i nie wy-maga gastroskopii jeśli leczenie przynosi sku-tek. Jeśli zgadze towarzyszą dodatkowe obja-wy (zwłaszcza chudnięcie, wymioty, trudności w połykaniu, anemia lub krwawienie z przewo-du pokarmowego zwane objawami alarmowy-mi), konieczna jest pilna diagnostyka dla wy- kluczenia poważnych chorób, np. nowotworu.
nie popełnić grzechu zaniedbaniaJeśli cierpimy na chorobę refluksową prze- łyku, ale nie będziemy jej leczyć, to może dojść do powikłań: zapalenia przełyku, zwężenia przełyku lub powikłania zwanego przeły- kiem Barretta (który może przerodzić się w nowotwór). Może być również tak, że bana- lizujemy objawy poważnej choroby, np. raka żołądka, który w początkowej fazie często da-je niewielkie i niecharakterystyczne obja- wy. Dlatego, jak mówią specjaliści trzeba ob- serwować swoje objawy, zaniepokoić powin- ny zawsze te nowo pojawiające się, szczegól- nie u osób starszych.
skutecznie odetnij się od problemuCzęsto najprostszym sposobem na walkę z dolegliwościami jest tabletka. Zanim to jed-nak zrobimy warto przyjrzeć się naszej diecie. Żywieniowy rachunek sumienia i odstawienie tłustych, ostrych potraw, słodyczy, alkoholu, wzdymających pokarmów oraz wyelimino- wanie innych złych nawyków związanych z żywieniem przynosi bardzo dobre rezultaty.
Zgaga – kiedy pali i piecze w przełyku
ObseRwacja pRzeDe wszysTkimObjawy i obserwacja własnej osoby podpowie-dzą nam, kiedy niezbędna jest wizyta u specjalisty.Foto: istock
Monika kaszuba
pytanie:■■ Czy problem zgagi staje się coraz powszechniejszym zjawiskiem?
Odpowiedź:■■ Tak. Szacuje się, że przynajmniej raz w tygodniu od 30 do 40% polaków odczuwa nieprzyjemne pieczenie w gardle.
NOWOśCi
Dbaj O żOłąDek
D3
Dbaj ż
1kROk
dr n. med. antoni Gugulskigastrolog z Centrum Medycznego ENEL-MED
D4 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą pRAWNą
Zgaga, bolączka przyszłych mamnie dość, że w ciąży zmagasz sie z szeregiem dolegliwości, takich jak kurcze łydek, zatrzyma-nie wody, mdłości, to czesto dołącza do nich również zgaga.
Jeśli nie zawiniłyśmy złą dietą całą winę za dolegliwości ze stro-ny przełyku możemy złożyć na hormony. Nie ma jednej reguły, jeśli zgaga pojawia się w początko-wych miesiącach ciąży to „zasłu-ga” progesteronu, który zwiotcza mieśnie przewodu pokarmowego, w tym dolny zwieracz przełyku, który w normalnych warunkach nie pozwala treści żołądkowej na cofanie się. Jeśli natomiast doku-cza w ostatnich miesiącach ciąży, to zapewne powoduje ją powięk-szająca się macica, która uciska-jąc żołądek wypycha z niego za-wartość, która wędruje z powro-tem w stronę przełyku. Ponieważ w swoim stanie do wszystkich tabletek powinnaś podchodzić z wielką ostrożnością zdaj się na proste, domowe sposoby poradze-nia sobie z nią.
Dbaj o dietę, ograniczając tłuste, obfite posiłki. Lepiej jedz mniejsze, ale częściej. Unikaj problematycz-nych pokarmów, tłustych, ostrych, owoców cytrusowych, ciasta droż-dżowego; mięty, napojów gazowa-nych oraz zawierających kofeinę (zwiększają wydzielanie kwasów). Komfort zapewnisz sobie dbając o to, by utrzymywać właściwą po-zycję ciała w leżeniu (głowa powy-żej żołądka). Jeśli nie mamy łóżka z ruchomym stelarzem wystarczy podłożyć pod materac zwiniety koc czy dodatkowe poduszki, tak, żeby podwyższenie zaczynało się już od miednicy i pośladków, i ro-sło w górę.
Monika kaszuba
Chociaż urasta już do rangi pro-blemu społecznego, w walce z tą dolegliwością nie musimy stać na z góry przegranej pozycji. Nowo-czesna diagnostyka oraz wypró-bowane terapie to nasi najlepsi sprzymierzeńcy.
wyhodowany problemZgaga należy do tych uciążliwych schorzeń, na które częściowo sa-mi sobie zapracowaliśmy. Oprócz sytuacji, kiedy jest ona wynikiem nieprawidłowej czynności zwie-racza przełyku gros dolegliwo-ści „zawdzięczamy” nieprawi-dłowej diecie. Jej konsekwencją obok nieprzyjemnych objawów mogą być stany zapalne, nadżerki i owrzodzenia. -Długotrwałe stany zapalne w przełyku, mogą spowo-dować, że pojawi się w nim niepra- widłowy nabłonek, (komórki z żo-łądka „wędrują” do góry) i pow- stanie tzw. przełyk Barretta, uwa-żany za stan prowadzący do roz-woju raka. Jak pokazują badania w ostatnich latach wzrosła liczba chorych na raka dolnego odcinka przełyku i uważa się, że te mecha- nizmy są ze sobą powiązane – wy-jaśnia prof. dr hab. med. Wiesław Tarnowski z Kliniki Chirurgii Ogólnej i Przewodu Pokarmowego CMKP w Warszawie.
Terapie na zgagęWizja poważnych komplikacji zwykle nawet opornych pacjentów zachęca do odwiedzenia specjali-
sty. Lekarz skieruje nas na gastro-skopię, aby wyjaśnić czy dolegliwo-ści są związane jedynie z chorobą refluksową, czy też towarzyszą jej inne choroby, które dają podobne objawy. W pierwszym przypadku, kiedy inne schorzenia zostaną wy-kluczone pacjent zostanie wypo-sażony w zalecenia dotyczące pra-widłowej diety oraz leki hamują-ce wydzielanie kwasu. Natomiast, kiedy zgagę wywołuje np. przepu-klina rozworu przełykowego pa-cjentom proponuje się leczenie chirurgiczne. To ostatnie stanowi jednak niezbyt duży znikomy pro-
cent terapii, ponieważ operacja nie w każdym przypadku jest najlep-szym rozwiązaniem. Chorzy, za- nim zostaną zakwalifikowani do takiego leczenia są starannie se-lekcjonowani, służy temu m.in. dokładna diagnostyka. Np. takie ba-dania jak impedancja przełykowa, która pozwala zestawić dolegliwo-ści pacjenta ze stanem faktycznym w przełyku, czy manometria prze-łyku, która umożliwia ocenę jego czynności motorycznej. Te bada- nia pozwalają jednocześnie rozpo-znać inne jego choroby, które mogą być również przyczynami zgagi.
kiedy trzeba wziąć tabletkęNajczęściej w przypadku zgagi sto-suje się trzy rodzaje leków. W up- roszczeniu można powiedzieć, że wykorzystują różne mechanizmy, ale działają tak samo. Pierwsza grupa to popularne leki neutrali-zujące kwas żołądkowy, przyno-szące ulgę szybko (bo już po kilku minutach), mają jednak ograni-czony czas działania. Większość produktów z tej grupy jest poleca-na kobietom w ciąży. Druga gru-pa to tzw. receptory histaminowe, hamują uwalnianie kwasu sol-nego, ale rzadko się je stosuje ze względu na ich słabsze działanie oraz to, że wchodzą w niepożąda-ne interakcje z innymi lekami. Trzecia grupa to tzw. inhibitory pompy protonowej, które działa-ją na jej mechanizm i zmniejszają produkcję kwasu solnego. Działają 24 h, i przyjmuje się jedną tabletkę na dobę. Są bezpieczniejsze w sto- sowaniu od receptorów histami-nowych, ale tak jak w przypadku każdego farmaceutyku są prze-ciwwskazania. Nie powinny ich stosować osoby uczulone na któ-ryś ze składników, jak również ko-biety w ciąży, szczególnie w I i II jej trymestrze, kiedy wykształca-ją się u dziecka narządy. –Leki ha-mujące wydzielanie mogą powo-dować rozwój polipów w żołądku, dlatego powinno się je stosować z przerwami. Przy długotrwałym stosowaniu organizm przyzwy-czaja się do leku, dlatego obok roz-wiązań z apteki warto zastoso-wać te najprostsze i najłatwiej dostępne – związane ze zmianą stylu życia – rekomenduje prof. Tarnowski.
pytanie:■■ Czy trzeba zwra-cać szczególną uwagę na dobór terapii przy leczeniu zgagi?
Odpowiedź:■■ Tak. przy doborze terapii należy pamię-tać o przeciwskazaniach jakie może za sobą nieść.
Monika kaszuba
Na zgagę też są sposoby
NOWOśCi
wybieRz ODpOwieDnią
TeRapię
ZIENNIKIEM GAZETą pGAZETą pGAZET
wybiewybiew Rz
2kROk
czy wiesz, że...
fakty
szacuje się, że około 7% ■■dorosłych cierpi prawie co-dziennie na dolegliwości zwią-zane z cofaniem treści żołądko-wej do przełyku powszechnie nazywanym zgagą.
przełyk na magnes? ■■ to rozwiązanie problemu refluk-su zaproponowała jedna z firm medycznych. Prosty implant, umieszczony na dolnym odcin-ku przełyku wspomagał by pra-cę jego mięśni i uniemożliwiał cofanie treści z żołądka.Projekt jest w fazie testów.
zwolennicy domowych ■■metod walki ze zgagą często wspomagają się mlekiem, sokiem wyciśniętym z ziem-niaków, migdałami, herbat- kami ziołowymi (np. z żywo-kostu).
według badań włoskich ■■naukowców u śpiewaków operowych refluks występu- je dwukrotnie częściej niż u pozostałych Włochów. Przy-czyna: ucisk przepony na dol-ny zwieracz przełyku. (na pdst. www.kopalniawiedzy.pl)
„W przypadku zgagi stosuje się trzy rodzaje leków, o różnych mecha-nizmach, ale po-dobnym działaniu.”prof. dr hab. med. wiesław Tarnowski z Kliniki Chirurgii Ogólnej i przewodu pokarmowego
D5NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą pRAWNą
Zespół jelita nadwrażliwego (IBS ang. Irritable Bowel Syndrome), jest chorobą czynnościową. Oznacza to, że podczas badań nie stwierdza się zmian biochemicznych, ani morfo-logicznych. Choroba charakteryzuje się dolegliwościami, które są przyczy-ną upośledzenia w funkcjonowaniu fizycznym i psychicznym, zarówno w życiu rodzinnym, jak i zawodowym. Rozpoznanie następuje w oparciu o tzw. Kryteria Rzymskie III, sformu-łowane w 2006 r. Zawarta w nich de-finicja wskazuje objawy choroby, po-zwalające lekarzowi na jej rozpozna-nie, bez konieczności wykonywania wielu badań. Oczywiście są sytua- cje, w których są one konieczne. Oso-by do 40 roku życia, które nie mają w rodzinie przypadków zachorowań na raka jelita grubego i spełniają Kry-teria Rzymskie III, nie muszą prze-chodzić dodatkowych badań.
czy znane są przyczyny?Przyczyna choroby jest nieznana. Wiadomo, że nie prowadzi ona do
niebezpiecznych następstw, nie zwiększa ryzyka np. raka. Z jednej strony panuje przekonanie, że jest to choroba uwarunkowana psycho-logicznie, zaś z drugiej, uważa się, że może być ona uwarunkowana orga-
nicznie. Oznacza to, że w ścianie jelit mogą występować zmiany, których nie umiemy wykryć łatwo dostęp-nymi badaniami, a które zmieniają funkcje przewodu pokarmowego. Pa-cjentom zwykle trudno zrozumieć,
dlaczego boli brzuch, jest wzdęcie, biegunka albo zaparcie, skoro wy-niki badań są prawidłowe. Obecnie o schorzeniu mówi się raczej jako o chorobie czynnościowej, chociaż co-raz więcej dowodów przemawia za możliwym podłożem organicznym.
jak się objawia ibs ?Choroba może mieć postać: zapar-ciową, biegunkową lub mieszaną. U co trzeciego pacjenta z tym scho-rzeniem, początek choroby wiąże się z banalnym zatruciem pokarmo-wym, trwającym 2-3 dni. Zaburze-nie funkcji wynika stąd, że w czasie ostrej choroby, która może mieć na-turę bakteryjną, wirusową, pasożyt-niczą, pojawiają się w ścianie jelita, w dużych ilościach komórki, zwane enterochromatofilnymi (EC). Produ-kują one dużą ilość serotoniny, która zmienia funkcje w zakresie czucia, motoryki i sekrecji np. śluzu w jelicie. W efekcie daje to objawy w postaci zmiany rytmu wypróżnień i konsy-stencji stolca, którym towarzyszy ból i/lub dyskomfort. Oddanie stolca i ga-zów może przynosić ulgę. Domiesz-ka śluzu bywa deprymująca i utoż-samiana jest z symptomem groźnej choroby. Objawy „alarmowe” to po-stępujący ubytek wagi, niedokrwi-stość, domieszka krwi w stolcu, go-rączka. Ich występowanie powinno skłaniać do kontaktu z lekarzem.
„postęp wiedzy w dziedzinie IBS jest olbrzymi, ale ciągle nie mamy odpowie-dzi na pytanie do-tyczące przyczyny choroby”prof. Roman TomeckiInstytut Gastroenterologii w Warszawie
pytanie:■■ Czy zespół jelita nadwrażliwego prowadzi do choroby nowotworowej, czy zagraża życiu?
Odpowiedź:■■ IBS nie jest chorobą, która skraca życie, zwiększa ryzyko wcze-snej śmierci, czy groźnych po-wikłań. Nie bagatelizujmy jed-nak domieszki krwi w stolcu,u-traty wagi i gorączki.
agata Wojdalska
Nadwrażliwe jelito – sygnały płynące z brzucha
Objawy ibsU co trzeciego pacjenta z tym schorzeniem, początek choroby wiąże się z banalnym zatruciem pokarmowymFoto: istock
iNspiRaCJe
czy wiesz, że...
fakty
ibs jest chorobą,■■ któ-ra dotyczy ok. 20% populacji. częściej na tę chorobę zapa-dają kobiety. szczyt zachoro-wań przypada na ogół na trze-cią dekadę życia, czyli doty-czy osób młodych, po 20 roku życia
przez prawie 100 lat ■■koncentrowano się głownie na obecności śluzu w stolcu, będącym jednym z objawów iBs. stąd też chorobę nazy- wano dawniej katarem kiszek
ibs nie jest nerwicą. ■■to schorzenie, które spełnia wszystkie kryteria formalnej de-finicji choroby. Jest przyczyną upośledzenia sprawności fizycz-nej i psychicznej w życiu zawo-dowym i społecznym pacjenta
standardy leczenia ■■ zna-ne na świecie, dotyczą głownie stosowania leków spazmoli-tycznych (rozkurczowych), prze-ciwbiegunkowych, przeczysz-czających oraz małych dawek leków antydepresyjnych hamu-jących pobudzenie mózgu.
CZY WIESZ, ŻE...
4choroba nacieków zapalnych
1 W ostatnich latach stwier-dzono, że nawet jeżeli po-
czątek choroby nie łączy się z in- fekcją, to w ścianie jelita wystę-pują nacieki komórkowe, głów-nie z limfocytów i komórek tucz-nych. Są to komórki układu od-pornościowego. Wiadomo, że ból zależy od tego jak dużo tzw. ko-mórek tucznych jest w pobliżu zakończeń nerwowych w ścia- nie jelita. Objawy ogólne choro-by np. znużenie, depresja, apa- tia są zależne od gęstości nacie-kania ściany jelita komórkami tucznymi.
choroba nie tylko czynnościowa
2 W ostatnim czasie komisje etyczne w różnych krajach
godzą sie na to, by w ramach eks-perymentów klinicznych, choro-bę leczyć lekami przeciwzapal-nymi. Jest to istotna nowość, któ-ra nie przyniosła jeszcze efektów, ale potwierdza przekonanie eks-pertów, że IBS może być chorobą nie tylko czynnościowa, ale także organiczną.
czynniki psychologiczne
3 Na nasilenie objawów cho-roby wpływa stres, zaś ry-
zyko zachorowania zależy od czynników psychologicznych. Częściej na tę chorobą zapadają osoby, które we wczesnym dzie-ciństwie doświadczyły molesto-wania seksualnego, przeżyły rozwód rodziców, czy alkoho-lizm w rodzinie. Częściej rów-nież chorują osoby, które prze-żyły ciężki stres np. żołnierze biorący udział w wojnie, w Za-toce Perskiej.
według psychiatrów
4 Psychiatrzy są zdania, że główną przyczyną rozwoju
tej choroby jest zjawisko soma-tyzacji. Mózg pacjentów jest na ogół w stanie silnego pobudzenia w tych strefach, które odbierają czucie trzewne. Delikatny bo-dziec wywołuje silny odbiór, trak-towany przez pacjentów jako sy-gnał zagrożenia zdrowia, a nawet życia. Więcej informacji na stronie:
www.ibsinfo.pl
nie lekceważ syGnałów
NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZET
nie lekceważ nałów
3kROk
D6 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą pRAWNą
Wątroba, organ na wagę życia
Najczęściej wiemy o niej… że jest. Ten największy w naszym cie-le organ to prawdziwe laborato-rium, w którym zachodzą setki chemicznych reakcji, niezbęd-nych nie tylko do prawidłowego funkcjonowania, ale i życia.
pracowity narządJest odpowiedzialna za kilka kluczowych dla naszego ustroju ról. Pełni funkcję detoksykacyj-ną, bo jest filtrem, w którym są unieszkodliwiane wszystkie tok-syny trafiające do naszego organi-zmu. Dzięki żółci, którą produku-je umożliwia wchłanianie pokar-mów, by w końcu mogły posłużyć do budowy niezbędnych nam bia-łek. Organ ten kieruje naszą go-spodarką węglowodanową, jest
m.in. odpowiedzialny za utrzyma-nie prawidłowego stężenia glu-kozy we krwi. Jest też źródłem niektórych hormonów lub środ-ków stymulujących ich produk-cję. Właśnie w wątrobie powsta-je większość czynników układu krzepnięcia, dzięki czemu jeste-śmy chronieni np. przed wykrwa-wieniem się podczas nawet ma-łego skaleczenia.
jedna na całe życieWydaje się, że nie powinniśmy się o nią martwić, bo mamy jej jak-by w nadmiarze. – Już ¼ wątroby wystarczy żeby spełniała dobrze wszystkie swoje zadania, gdyby-śmy stracili pozostałe ¾ cały czas bylibyśmy w stanie normalnie funkcjonować. Jeżeli więc żyjemy rozsądnie i z umiarem powinna nam dobrze służyć do końca życia – wyjaśnia dr hab. Tadeusz Woj-ciech Łapiński z Kliniki Chorób zakaźnych i Hepatologii Uniwer-sytetu Medycznego w Białymsto-ku. Wydaje się, że jednak często o tym rozsądku zapominamy, nie-
potrzebnie ją obciążając, podczas kiedy i tak jest narażona na stałe uszkodzenie ze względu na swo-ją funkcję oczyszczającą. Zagraża jej alkohol, bo podczas jego prze-twarzania powstają np. aldehydy, które uszkadzają jej komórki. Po-zostałe toksyczne czynniki mogą być równie niebezpieczne, w tym te zawarte w muchomorach sro-motnikowych, pestycydach, me-
talach ciężkich, a nawet paraceta-molu, jeśli go stale nadużywamy. Druga grupa niebezpieczeństw jest związana z biologią, tutaj naj-większym zagrożeniem są wiru-sy, które powodują wirusowe za-palenia wątroby (B, C, D – ostre i przewlekłe; A i E – ostre). Czyn-niki genetyczne również nie po-zostają bez znaczenia. W genach możemy mieć zapisane zarówno choroby metaboliczne, jak i auto-immunologiczne (przeciwciała, które produkuje organizm nisz-czą komórki wątroby).
warto słuchać ciałaNie ma receptorów bólowych, nie możemy więc wprost stwierdzić: boli mnie wątroba. Ale przy nie-których chorobach możemy się bólu jednak spodziewać. Przy ostrym jej uszkodzeniu powięk-szający się organ może uciskać unerwione drogi żółciowe, po-wodując dyskomfort w prawym podżebrzu. –Objawy ostrej niewy-dolności wątroby mogą być nie-specyficzne: senność, osłabienie,
dr hab. Tadeusz łapinski z kliniki chorób zakaźnych i hepa-tologii Uniwersytetu medycznego w białymstoku.
pytanie:■■ Dlaczego tak waż-ne jest dbanie o wątrobę?
Odpowiedź:■■ Wątroba to jeden z najważniejszych narzą-dów naszego ciała, spełnia przy tym wiele funkcji. Trzeba o niej pamiętać każdego dnia.
NOWOśCiDbaj
O wąTRObę
ZIENNIKIEM GAZETą pGAZETą pGAZET RAWN
Dbaj
4kROk
albo charakterystyczne: zażółce-nie białkówek oczu, skóry, nud-ności, wymioty, czy wystąpienie moczu w kolorze ciemnego piwa – kiedy zaobserwujemy takie ob-jawy powinniśmy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zdecy-duje o ewentualnym skierowa-niu do specjalisty celem dalszej diagnozy i leczenia – tłumaczy dr Łapiński.
po pierwsze szczepienia!Są jedyną, pewną ochroną przed tak niebezpiecznymi dla wątro-by wirusami. Szczególnie niebez-pieczne WZW B, które jest przy-czyną ostrego i przewlekłego za-palenia, prowadząc do jej nie-wydolności i raka. Szczepionka przeciwko WZW B, dzisiaj jedna z najbezpieczniejszych na świecie pozwala uniknąć długotrwałego, uciążliwego dla pacjenta i kosz-townego leczenia.
Monika kaszuba