ประวตความเปนมาพพธภณฑเมองนครราชสมา

พพธภณฑเมองนครราชสมา ภายใตการบรหารของสำานกศลปะและวฒนธรรม มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา มพฒนาการมาจาก หอ“วฒนธรรม กอตงขนเมอ พ” .ศ. ๒๕๒๓ เมอครงสำานกศลปะและวฒนธรรม ยงเปน ศนยศลปวฒนธรรม ของวทยาลยครนครราชสมา โดยมวาท ร“ ” .ต. ถาวร สบงกช เปนหวหนาศนยศลปวฒนธรรมทานแรก ใชหอง ๕๑๔ และ ๕๑๕ เปนสถานทเกบรวบรวมโบราณวตถ ศลปวตถ และสงอนๆ ทไดรบความไววางใจจากชมชนมอบใหเปนผเกบรกษา และขอซอเพมเตมในบางสวน โดยพฒนาการใหเปนนทรรศการทนำาเสนอเนอหาประวตความเปนมาของจงหวดนครราชสมา ในป พ.ศ. ๒๕๒๘ ผศ.ดร. เกยรตศกด นาคประสทธ หวหนาศนยศลปวฒนธรรมทานตอมาไดยายสำานกงานศนยศลปวฒนธรรมไปอยชนลางของหองประชม ๑๐.๒๑ ของอาคาร ๑๐ แตยงคงใชหอง ๕๑๔ และ ๕๑๕ เปนหอวฒนธรรมเชนเดม

ในป พ.ศ. ๒๕๒๙ รองศาสตราจารย ดร. ทองคณ หงสพนธ อธการบดในขณะนน ไดยายสำานกงานศนยศลปวฒนธรรมและหอวฒนธรรมไปยง ณ อาคาร ๒ ซงเปนอาคารไมดงเดมของสถาบน เพอความสะดวกในการดำาเนนงาน เนองจากมพนทกวางขวางมากขน โดยแบงเปนหองตางๆ ดงน

๑. หองสำานกงาน๒. หองเอกสารทางวฒนธรรม๓. หองนทรรศการและสาธต แบงออกเปน หองฝกอบรม และหอง

นาฏศลป ๔. หองจดแสดงนทรรศการ แบงออกเปน หองของดโคราช หอง

เอกลกษณไทย หองงานอาชพพนบาน และหองโบราณวตถ

จากนน ในป พ.ศ. ๒๕๓๘ ผชวยศาสตราจารยอทย เดชตานนท อธการบดในขณะนน มโครงการในการจดสรางอาคารบนพนทอาคาร ๑ และอาคาร ๒ แตไมตองการทร อถอนอาคารทงสอง จงไดทำาการเคลอนยายอาคารโดยวธการดดขนบนรางรถไฟเคลอนยายไปทางทศตะวนออกของสนามฟตบอล แตเนองจากอาคารทงสองมความยาวมากจงทำาการตดบางสวนออกแลวยบรวมอาคารทงสองเขาดวยกนและใหหมายเลขอาคารวาอาคาร ๑

การยายอาคาร ๑ และอาคาร ๒

อาคาร ๑ ไดรบการพฒนาใหเปนอาคารหอวฒนธรรม โดยผชวยศาสตราจารยนฤมล ปยวทย ผอำานวยการสำานกศลปวฒนธรรมในขณะนนไดปรบปรงรปแบบการจดแสดงออกเปนหองตางๆ จำานวน ๗ หอง โดยมหองหลก คอ หองเมองโคราช นำาเสนอเนอหาประวตจงหวดนครราชสมาตามหลกวชาประวตศาสตรศลป โดยมคณาจารยโปรแกรมวชาประยกตศลป (ทศนศลป) ชวยดำาเนนการออกแบบและชวยควบคมการกอสราง ซงนบไดวาเปนตนแบบของพพธภณฑเมองนครราชสมาในปจจบน

2

อาคาร ๑ สำานกศลปะและวฒนธรรม

หองเมองโคราช ณ อาคาร ๑ สำานกศลปะและวฒนธรรม

นอกจากนยงไดจดแสดงนทรรศการดานศลปวฒนธรรมแขนงอนๆ ในหองตางๆ ไดแก หองพทธศาสตร หองจรยธรรม หองดนตรศลปกรรม หองประวตสถาบน บานโคราช และพพธภณฑเพลงโคราช และบานโคราช

หองเมองโคราช หองเมองโคราช

3

หองดนตรและศลปกรรม หองจรยธรรม

หองประวตมหาวทยาลย หองเพลงโคราช

หองพทธศาสตร บานโคราช

ในป พ.ศ. ๒๕๕๕ มหาวทยาลยตองการใชพนทบรเวณอาคาร ๑ เพอดำาเนนการกอสรางศนยรวมกจการนกศกษาและศนยประชมนานาชาต ดงนนในวนท ๒๔ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๕๕ หอวฒนธรรมจงไดถกรอถอนอกครงหนง

4

การรอถอนอาคาร ๑

พ.ศ. ๒๕๕๖ ผชวยศาสตราจารย ดร. เศาวนต เศาณานนท อธการบดในขณะนน ไดอนมตงบประมาณ จำานวน ๔.๕ ลานบาท เพอใหอาจารยวลาวลย วชระเกยรตศกด ผอำานวยการสำานกศลปะและวฒนธรรมในขณะนน ดำาเนนการออกแบบและจดสรางหอวฒนธรรม ณ อาคาร ๑๐ ซงเปนอาคารดงเดมของคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทใชงานมาตงแต พ.ศ. ๒๕๑๕ โดยไดปรบปรงบทและเนอหาการจดแสดงโดยใชรปแบบเดมทเคยจดแสดง ณ อาคาร ๑ มาเปนฐาน โดยตอยอดการพฒนาโดยเนนความเชอมโยงของเรองราวรวมกบโบราณวตถทจดแสดง และพฒนาเนอหาในสวนของความเจรญของจงหวดนครราชสมาในดานตางๆ เพมเตม เพอใหเหนพฒนาการของจงหวดนครราชสมาทมเปนมาอยางยาวนาน และเปลยนชอมาเปน พพธภณฑเมอง“นครราชสมา ภายใตแนวคด ” "บรรยากาศยอนอดต เพลนพนจนครราชสมา" ซงกอสรางแลวเสรจในเดอนเมษายน พ.ศ. ๒๕๕๗ ในสมยการบรหารของผชวยศาสตราจารย ดร. ณฐกตต อนทรสวรรค ผอำานวยการสำานกฯ ทานปจจบน

5

พพธภณฑเมองนครราชสมา นำาเสนอเนอหาตงแตมการตงถนฐานและพฒนาการทางประวตศาสตรสบตอกนมาหลายยคหลากสมย ตงแตสมยกอนประวตศาสตร เมอประมาณ ๔, ๕๐๐ ปมาแลว พบรองรอยอารยธรรมโบราณทไดสงสมเทคโนโลยผานกาลเวลา เรอยมาจนถงสมยประวตศาสตรเรมตงแตสมยทวารวด ลพบร สบตอมาจนถงเมอคราวทนครราชสมารวมกบอาณาจกรไทยสมยอยธยาในฐานเมองชนโท ทำาหนาทดแลหวเมองชายพระราชอาณาเขตในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และไดรบไดรบการยกฐานะเปนเมองชนเอกในสมยรตนโกสนทร ทำาหนาทดแลสวยอากรรกษาความสงบ ปราบปรามกบฏ ในดานการทหารเปนทตงของกองกำาลงทใหญทสดในภมภาค ในดานเศรษฐกจกมความสำาคญในการเปนศนยกลางการคมนาคมขนสงสนคาและบรการทางรถยนต

6

รถไฟ และเครองบน กบภมภาคตางๆ และเปนศนยกลางธรกจทสำาคญของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

7