MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Zatrudnienie w Polsce w 2005
Struktura Raportu:
Część I – Praca i wzrost Część II – Strukturalne cechy rynku pracy Część III – Akumulacja kapitału ludzkiego Część IV – Instytucje rynku pracy
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Praca i wzrost Strukturalne cechy rynku pracy
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Praca i wzrost – powstanie luki zatrudnieniowejWskaźniki zatrudnienia (lewy wykres), aktywności (środkowy) i bezrobocia (prawy) w grupie wiekowej 15–64 w Polsce, UE15 i NMS9 (nowe państwa członkowskie bez Polski) w 1998 i 2003 r.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
59,0
51,2
61,4
64,3
61,5 60,9
40
50
60
70
1998 2003
65,763,9
70,068,168,2 67,8
50
60
70
80
1998 2003
Polska UE15 NMS9
10,29,8
8,1
9,8 10,2
19,9
0
7
14
21
1998 2003
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Praca i wzrost – oddziaływanie kryzysu rosyjskiegoStopa wzrostu gospodarczego (lewy wykres) i stopa bezrobocia (prawy) w krajach regionu 1997-2004
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
-4
0
4
8
12
Estonia Łotwa Litwa Polska Słowacja
6
10
14
18
22Estonia Łotwa Litwa Polska Słowacja
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Praca i wzrost – dwa szokiDekompozycja źródeł bezrobocia – kwartalne zmiany liczby bezrobotnych w wieku 15–64 wynikające z działania czynników demograficznych, zmian w aktywności zawodowej i zatrudnieniu (w tysiącach osób bezrobotnych).
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
-16
-8
0
8
16
I kw 19
97
III kw
1997
I kw 19
98
III kw
1998
I kw 19
99
III kw
1999
I kw 20
00
III kw
2000
I kw 20
01
III kw
2001
I kw 20
02
III kw
2002
I kw 20
03
III kw
2003
I kw 20
04
III kw
2004
-260
-130
0
130
260Demografia Aktywność Zatrudnienie (prawa oś)
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Strukturalne cechy rynku pracy – dekompozycja luki
Dekompozycja luki zatrudnieniowej Polska–UE15 według wieku w 2003 r.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
-1,5
-1,0
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
Intensywność Jakość Efekt demograficzny Razem Razem bez demografii
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Strukturalne cechy rynku pracy – luka sektorowa
Luka zatrudnieniowa – Polska w stosunku do UE15 i NMS9.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
-8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8
Rolnictwo
Edukacja
Transport i łączność
Pośrednictwo finansowe
Administracja publiczna
Handel i naprawy
Hotele i restauracje
Ochrona zdrowia
Przemysł
Obsługa firm, nauka
NMS
UE15
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Strukturalne cechy rynku pracy - produktywnośćLuka zatrudnieniowa – Polska w stosunku do UE15 i NMS9.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
60
80
100
120
140
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
UE15 Polska
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Akumulacja kapitału ludzkiego
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Wykształcenie i sytuacja na rynku pracyWskaźnik zatrudnienia według poziomu wykształcenia i wieku w roku 2003 (Polska vs UE15)
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
0
25
50
75
100
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
Polska, wyższe UE15, wyższe
Polska, pozostałe UE15, pozostałe
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Wykształcenie i sytuacja na rynku pracyStopa bezrobocia i liczba bezrobotnych według poziomu wykształcenia i wieku w roku 2004
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
0
10
20
30
40
50
15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000 wyższe policealne i średnie zasadnicze zawodowe co najwyżej gimnazjalnebezrobotni ogółem (prawa oś)
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Akumulacja kapitału ludzkiego
Wyniki sprawdzianu kompetencji 15–latków w dziedzinie matematyki według poziomów umiejętności – PISA 2003, procent uczniów którzy osiągnęli dany poziom.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
40
20
0
20
40
60
80
100
FINNLD
DNKBEL
CZEFRA IR
LSW
EAUT
SVKDEU
LUXPOL
ESPHUN
PRTIT
AGRC
poniżej poziomu 1 poziom 1 poziom 2 poziom 3 poziom 4 poziom 5 poziom 6
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Akumulacja kapitału ludzkiego
Struktura kształcenia według kierunków kształcenia w Polsce i wybranych krajach OECD w 2002 r.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
0
20
40
60
80
100
120
140
POL EU 15 JPN DEU FIN IRL SVK
nauki społeczne, biznes i prawo nauki humanistyczne i sztukainżynieria, przemysł i budownictwo naukazdrowie i opieka społeczna pedagogikausługi pozostałe
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy – systemowa dezaktywizacjaŚwiadczenia przyznane osobom poniżej ustawowego wieku emerytalnego 1999-2004
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
0
100
200
300
400
500
1999 2000 2001 2002 2003 2004
wcześniejsze emerytury KRUS renty inwalidzkie KRUSrenta z tytułu niezdolności do pracy FUS wcześniejsze emerytury FUSświadczenia przedemerytalne zasiłki przedemerytalne
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy – opodatkowanie pracy
Wpływ trwałego wzrostu opodatkowania na popyt i podaż pracy.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
W krótkim okresie W długim okresie
Podaż pracy
Zmniejszenie podaży pracy, o ile płace są elastyczne tzn. wzrost
opodatkowania przekłada się szybko na zmniejszenie dochodu netto. W
przeciwnym wypadku bez znaczenia.
Zmniejszenie podaży pracy ze względu na spadek płacy netto,
dodatkowo wzmocnione gdy wzrost opodatkowania prowadzi do trwałego
zmniejszenia się relacji dochodu z pracy do dochodów z innych źródeł.
Popyt na pracę
Zmniejszenie popytu na pracę, o ile płace są sztywne w dół tzn. gdy wzrost
opodatkowania przekłada się w na wzrost całkowitych kosztów pracy. W przeciwnym wypadku bez znaczenia.
W połączeniu z wynagrodzeniem minimalnym – zmniejszenie popytu
na pracę osób najmniej produktywnych. Jeśli wynagrodzenie
minimalne nie występuje – bez znaczenia.
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy – opodatkowanie pracy
Wzrost obciążeń podatkowych – różnica między klinem podatkowym dla 5/3 przeciętnego wynagrodzenia a 2/3 przeciętnego wynagrodzenia oraz klin podatkowy dla przeciętnego wynagrodzenia w 2004 r.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
AustraliaAustria
Belgia
Czechy
DaniaFinlandia
Francja
Grecja
Hiszpania
Irlandia
Islandia
Japonia
KanadaKorea
Luksemburg
Meksyk
Niderlandy
NiemcyNorwegia
Nowa Zelandia
Polska
Portugalia
Słowacja
Stany Zjednoczone
Szwajcaria Szwecja
Turcja
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
0
5
10
15
20
10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60
wysoka progresjawysokie podatki
niska progresjawysokie podatki
niska progresjaniskie podatki
wysoka progresjaniskie podatki
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy – opodatkowanie pracy
Rozkład populacji pełnozatrudnionych według wysokości wynagrodzenia brutto w październiku 2002 r. oraz rozkład bezrobotnych według miesięcznego wynagrodzenia brutto, za jakie są skłonni podjąć pracę w 2004 r.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
0
5
10
15
20
25
30
0-34/3
6
34/36
-5050
-75
75-10
0
100-1
25
125-1
50
150-1
75
175-2
00
200-2
25
225-2
5025
0+
przeciętne wynagrodzenie = 100
proc
. pop
ulac
ji pe
łnoz
atru
dnio
nych
0
10
20
30
40
50
60
proc
. ogó
łu b
ezro
botn
ych
rozkład populacji pracującychrozkład populacji bezrobotnych
wynagrodzenie minimalne
1/2 przecietnego wynagrodzenia
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy – elastyczność prawa pracy
Elastyczność prawa pracy a zatrudnienie i bezrobocie w krótkim okresie.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
W krótkim okresie W długim okresie Wpływ na
poziom bezrobocia
Niskie koszty zwalniania i zatrudniania prowadzić mogą do szybszej absorpcji szoków w popycie na pracę.
Brak wpływu wyższej elastyczności dla ogólnego poziomu bezrobocia, lecz potencjalnie
ujemny dla bezrobocia długookresowego.
Wpływ na poziom
zatrudnienia
Elastyczne prawo pracy ułatwia dostosowania do zmian popytu na pracę, prowadzi więc do większej zmienności zatrudnienia jeżeli przebiegają one poprzez zatrudnianie i zwalnianie pracowników lub do większej zmienności
liczby godzin pracy poszczególnych pracowników, jeżeli dostosowania zachodzą przez zmianę organizacji pracy.
Elastyczne prawo pracy może wiązać się z wyższym zatrudnieniem o ile zwiększa
aktywność zawodową poprzez wkraczanie na rynek pracy osób słabo z nim związanym
(kobiety, osoby uczące się). Wpływ w znacznej mierze zależny od innych instytucji rynku pracy
(jak związki zawodowe).
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy – elastyczność prawa pracy
Indeks EPL dla państw OECD w roku 2003.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
USAGBR
CANNZL
IRL
AUSCHE
HUNJP
NDNK
CZEKOR
SVK FIN POLOECD
AUTNLD
ITA
BELDEN
SWEBNO
FRAGRC
ESPMEX
TURPRT
zwolnienia grupoweumowy na czas określony i praca tymczasowaumowy na czas nieokreślony
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy – elastyczność prawa pracy
Odsetek zatrudnionych na czas określony wśród zatrudnionych w wieku 15–64.
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.
0
10
20
30
1999 2000 2001 2002 2003 2004
Hiszpania Holandia Polska Słowacja Wlk. Brytania
MG
iP Zatrudnienie w
Polsce 2005
Instytucje rynku pracy – ALMP
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
szkolenia prace interwencyjne roboty publicznepożyczki aktywizacja absolwentów pozostałe
Wydatki Funduszu Pracy na aktywne polityki rynku pracy (ALMP) w latach 1997–2004
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005.