METODY POMIARU I

ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

OBSZARY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

Ryzyko płynności - korelacja terminów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów

Ryzyko stopy procentowej - określenie terminów przeszacowania aktywów i pasywów

Ryzyko inwestycji – wybór instrumentu, ocena emitenta, strategia doboru instrumentów do portfela)

ZESTAWIENIE METOD POMIARU RYZYKA ZARZĄDZANIA AKTYWAMI I PASYWAMI

Metoda pomiaru Zastosowanie Stopień trudności

Luka płynności Ocena dopasowania przepływów środków pieniężnych

Niski dla terminów kontraktowych, średni dla terminów urealnionych

Ocena depozytów rdzennych

Ocena struktury pasywów

Niski

Ocena aktywów płynnych

Ocena płynności aktywów

Niski

Luka stopy procentowej Ocena pozycji o stałym oprocentowaniu

Niski

Duration Ocena pozycji o stałym oprocentowaniu oraz inwestycji w papiery dłużne

Średni

Analiza wrażliwości Ocena pozycji o stałym i zmiennym oprocentowaniu

Wysoki – niezbędne dane historyczne

Modele VaR Ocena pozycji o stałym i zmiennym oprocentowaniu

Wysoki – niezbędne dane historyczne

Analiza portfelowa Ocena portfela inwestycyjnego

Średni

LUKA PŁYNNOŚCI Konstrukcja luki obejmuje zestawienie

terminów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów

Sprawozdanie luki powinno być urealnione

Szczególną wagę należy przywiązywać do najkrótszych okresów

W tych okresach należy zapewnić nadwyżki środków

OCENA DEPOZYTÓW RDZENNYCH

Depozyty rdzenne stanowią depozyty długoterminowe i osady we wkładach

Depozyty rdzenne wyznaczane są indywidualnie dla poszczególnych banków

Ich miarą jest relacja depozytów rdzennych do wartości aktywów ogółem

WZÓR

Wysoka wartość wskaźnika oznacza stabilne źródła finansowania

Obliczany na podstawie obserwacji zachowania klientów w przeszłości

OCENA AKTYWÓW PŁYNNYCH

Aktywa płynne ocenia się indeksem płynności

Wysoki poziom wskaźnika świadczy o wysokiej jakości aktywów płynnych – możliwości ich sprzedaży po dobrej cenie

Wzór:

Gdzie: udział poszczególnych pozycji w portfelu

LUKA STOPY PROCENTOWEJ

Luka bada niedopasowanie terminów przeszacowania oprocentowania aktywów i pasywów

Ocena udziału aktywów i pasywów o stałej i zmiennej stopie procentowej w strukturze bilansu (w sumie bilansowej)

WPŁYW STOPY PROCENTOWEJ NA WYNIK FINANSOWY Wzór: x

gdzie:ΔWO – zmiana wyniku odsetkowego bankuLUKAi - wielkość luki okresowej w i-tym okresie Δr – przewidywana zmiana stopy procentowejWi - waga mierząca długość okresu, dla którego zmieni się oprocentowanien – liczba wyodrębnionych pasm lukii – numer okresu

DURATION

Analiza czasu trwania

Pozwala na ocenę wpływu zmian rynkowych stóp procentowych na wartość rynkową banku, w tym zmianę wartości inwestycji w dłużne papiery wartościowe księgi handlowej

Średni okres pozostający do wykupu danego

instrumentu finansowego (średni okres odzyskania środków z inwestycji – zamrożenia oprocentowania aktywów i pasywów)

DURATION - WZÓR

gdzie:n – liczba okresów wypłaty dochodu (kuponów)t - numer okresur – stopa procentowa (dyskonta) - wpływy z tytułu odsetek i spłaty kapitału w okresie t

WPŁYW ZMIAN STÓP PROCENTOWYCH NA WARTOŚĆ INWESTYCJI

gdzie:PV – wartość instrumentur – stopa dyskonta

LUKA DURATION Stosowana do analizy ryzyka stopy

procentowej całego banku Bada wpływ zmian stóp procentowych

na rynkową wartość kapitału własnego DGAP = DA - Dpk Gdzie:DGAP – luka durationDA - duration aktywówDp - duration zobowiązań

WZÓR

Stosunek wartości rynkowej zobowiązań do wartości rynkowej aktywów

gdzie: -- zmiana wartości rynkowej kapitału własnegoPV(A) – wartość bieżąca aktywów

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI

Pozycje o zmiennym oprocentowaniu tworzą ryzyko bazy

Każda pozycja o zmiennym oprocentowaniu otrzymuje określony współczynnik elastyczności informujący o zmianie oprocentowania danej pozycji w relacji do zmiany oprocentowania rynkowego

Współczynnik elastyczności obliczany jest na podstawie danych historycznych

MIARY WRAŻLIWOŚCI

Badają odchylenie od wartości docelowej powstające na skutek jednostkowej zmiany parametru rynkowego

Należą do nich wariancja i odchylenie standardowe in plus i in minus

ODCHYLENIE STANDARDOWE - WZÓR

Gdzie:n - liczba obserwacji (dla małej próby n -1) x – analizowana zmiennax’ – średnia z obserwacji analizowanej zmiennej

MODELE WARTOŚCI ZAGROŻONEJ VAR Syntetyczna miara skali ryzyka

Kwotowe wyrażenie poziomu ryzyka z zastosowaniem metod statystycznych

Możliwość porównania różnych rodzajów ryzyka, w tym:

- Kredytowego- Stopy procentowej- Inwestycji - Rynkowego- Operacyjnego

VAR Jest miarą strat oczekiwanych i

nieoczekiwanych

Koncentruje się na odchyleniach negatywnych

Jej kompleksowość wynika z połączenia oceny zmienności i wrażliwości

Wymaga oceny rozkładu prawdopodobieństwa

FORMUŁA VAR

Gdzie: - wartość początkowa portfela - stopa zwrotu z inwestycji - poziom istotności - wartość oczekiwana stopy zwrotu - współczynnik wynikający z rozkładu normalnego,

którego wartość zależy od poziomu istotności - odchylenie standardowe

WSPÓŁCZYNNIK C Dla rozkładu jednostronnego wynosi

VaR = oczekiwana strata (zysk) – maksymalna strata przy danym α

LubVaR (absolutny) = maksymalna strata przy danym α

α(%) c5 1,651 2,330,13 3,00,03 3,43

ANALIZA PORTFELOWA

Pozwala na analizę, oczekiwanych stóp zwrotu i ryzyka inwestycji łącznie dla instrumentów wchodzących w skład portfela

Ryzyko portfela wyrażone jest odchyleniem standardowym i korelacją między poszczególnymi aktywami (instrumentami)

Im mniejsza korelacja, tym mniejsze ryzyko portfela

WZÓR NA RYZYKO PORTFELA Portfel składa się z dwóch aktywów

Gdzie: - ryzyko portfela - udział aktywu 1 w portfelu - udział aktywu 2 w portfelu ( ) - ryzyko aktywu 1 mierzone odchyleniem standardowym - ryzyko aktywu 2 mierzone odchyleniem standardowym - korelacja między stopami zwrotu aktywu 1 i aktywu 2 - kowariancja (łączna zmienność) aktywów 1 i 2