Madsg.comMadsg.com

!!!!مادسیج یعنی دهکده علم و دانش ایرانمادسیج یعنی دهکده علم و دانش ایران

( التین زبان در که شخصیت زبان personaliteلغت در و )( خوانده می شود ریشه در کلمه personalityانگلوساکسون )

دارد که به معنی نقاب یا ماسکی بوده است personaالتین به .که در یونان و روم قدیم بازیگران تئاتر بر چهره می گذاشتند

مرور معنای آن گسترده تر شد و نقشی را که بازیگر ادا می و اولیه اصلی مفهوم بنابراین گرفت؛ ی کرد نیز، در بر

شخصیت، تصویری صوری و اجتماعی است و بر اساس نقشی که فرد در جامعه بازی می کند، ترسیم می شود. شخصیت را براساس صفت بارز یا مسلط و یا شاخص فرد نیز تعریف کرده

اند و بر این اساس است که افراد را دارای شخصیت برونگرا یا درونگرا و یا پرخاشگر و امثال آن می دانند. این گونه برداشت

از شخصیت در محدوده تیپ شناسی می گنجد

چندین نظریه پرداز بزرگ از شخصیت تعاریفی ارائه داده اند. اختالف •

تعریف هایی که از شخصیت شده است، ناشی از نظریه های گوناگونی

تحول و تشکیل چگونگی درباره نظریه ها آن صاحبان که است

این از بعضی در دارند. آدمی رفتار انگیزشی مفاهیم و شخصیت

آن پیروان و است داده شده ناخودآگاه به فراوان اهمیت نظریه ها

معتقدند که آدمی از انگیزه های واقعی رفتار و اعمال خود بی اطالع

است. در نظریه های دیگر، ناخودآگاه مورد انکار یا کم اهمیت است و

یا اینکه تأثیرش فقط در افراد نابهنجار موردقبول است. نظریه های

گرایش و آینده و حال ساخته، آزاد گذشته قید از را آدمی دیگر

به سوی غایت و غرض را در رفتار او مؤثر می دانند. تعریف شلدن که

شخصیت است: این می رسد نظر به جامع ومانع و کلی تعریفی

سازمان پویای جنبه های ادراکی و انفعالی و ارادی و بدنی )شکل بدن

. و اعمال حیاتی بدن( فرد آدمی است

در جای دیگر آمده است: شخصیت مجموعه ای پایدار از •

ویژگی ها و گرایش هاست که مشابهت ها و تفاوت های

رفتاری و روان شناختی افراد، افکار، احساسات و اعمال

را که دارای تداوم زمانی بوده و ممکن است به واسطه

فشارهای اجتماعی و زیست شناختی موقعیت های بال

واسطه شناخته شوند یا به آسانی درک نشوند مشخص

الگوهای می کند . به عنوان می توان را شخصیت همچنین

رفتار و هیجان تفکر، اختصاصی ویژگی های و متمایز

و فیزیکی محیط با شخص تعامل سبک که کرد توصیف

. می سازند مشخص را وی اجتماعی

عوام&ل م&ؤثر ب&ر ش&کل گیری •شخصیت:

یرغ( و محیطی وراثتی به دودسته معروف دیرباز از شخصیت

پیشین تأثیرگذار وراثتی عوامل تقسیم شده اند. عوامل وراثتی(

پیرامون آن چندان نقشی در آن ها هستند و خود فرد و محیط

ندارد و از طریق ژن ها به فرد منتقل می گردند. عوامل محیطی

بوده و ژن ها پیرامونی فرد عواملی هستند که ناشی از محیط

نقشی در آن ندارند و عمدتا پس از تولد، فرد را تحت تأثیر قرار

می دهند. عوامل غیر وراثتی را می توان به دودسته کلی تقسیم

کرد: عوامل بیرونی و عوامل درونی. "عوامل بیرونی" عواملی

هستند که از بیرون بر وجود انسان تأثیر می گذارد از قبیل خانواده

انسان درون به که درونی عواملی هستند و همساالن. عوامل

و اراده قبیل از می گذارند تأثیر او بر و می شوند مربوط

ناهشیاری

ویژگی های شخصیتی:

ویژگی های شخصیتی، • به شخصیت، مربوط مباحث در

بیانگر مشخصات نسبتا پایداری در روحیه ی افراد است

با مواجهه هنگام به و آن ها زندگی طول در که

بروز منسجمی و ثابت به صورت مختلف موقعیت های

ازنظر دارد. اشاره فرد وجودی ماهیت به و می کنند

آلپورت، ویژگی های شخصیت، سازمانی پویا از نظام های

و دارد قرار فرد درون در که است جسمانی و روانی

. ویژگی های فرد، رفتار و اندیشه او را تعیین می کند

نظریه ها و دیدگاه های مختلفی از شخصیت ارائه شده است و با توجه

دارند، انسان مورد شخصیت در نظریه ها این که دیدگاه هایی به

ابزارهایی که برای ارزیابی شخصیت به کار می برند و با توجه به

مفروضه های اساسی در مورد شخصیت، در رویکردهای جداگانه ای

قرار می گیرند. نظیر روان تحلیلگری، رفتارگرایی، رویکرد صفات،

رویکرد شناختی، اجتماعی و انسان گرایانه. بااین حال نظریه هایی که

در درون یک رویکرد قرار می گیرند نیز دارای تفاوت هایی با همدیگر

ازلحاظ تعاریف عناصر شخصیت و بعضی مفروضه ها هستند و گاهی

حتی یک نظریه می تواند در دو یا چند رویکرد مستقل مطالعه شود.

نکته مهم این است که هیچ کدام از این نظریه ها یا رویکردها درست

یا غلط نیستند و هرکدام از آن ها به نحوی به ما در فهم پیچیدگی های

شخصیت کمک می کنند

خود کار که است روانکاوی رویکرد شخصیت مطالعه در رویکردها از یکی

قرن به نزدیک سال های در . 19را از جبری تصوری روانکاوی کرد آغاز

. یا امیال نظریه، این می سازد مطرح او سرشت و انسان ماهیت

تعارض های و زیستی پایه های بر مبتنی که پرخاشگری و جنسی نیروهای

گرداننده و اصلی عامل به عنوان را است کودکی در دوران شخصیت ی

می گیرد با . نظر موردی تحلیل بیشتر رویکرد این در مطالعه روش

. داده های است آزاد تداعی و رؤیا تحلیل چون هم مختلفی ابزارهای

کمیت این که دلیل به روانکاوی موردانتقاد رویکرد نیستند پذیر

آدلر قرارگرفته اند. و یونگ فروید، نظریه روانکاوی، نظریه های ازجمله

است.

رویکرد شناختی در شخصیت به شیوه ای که مردم به شناخت خود و

محیطشان می پردازند تأکید می ورزد، یعنی این که آن ها چگونه به

.درک، ارزشیابی، یادگیری، تصمیم گیری و حل مسائل می پردازند

این رویکرد منحصرا بر فعالیت های ذهنی هوشیار تأکید کرده است.

در رویکرد شناختی، نیازها یا هیجان ها به عنوان بخش هایی از

شخصیت در نظر گرفته می شود که مانند تمام بحث های شخصیت

نظریه جورج کلی که به وسیله فرآیندهای شناختی کنترل می شوند.

از نظریه های شناختی شخصیت شناخته شده، محور به عنوان یکی

و عقالنی است موجودی یک سو از انسان که است این او بحث

و تعبیر برای که است موجودی دیگر از سوی و شناخت دارای

می سازد خود که سازه هایی از خود زندگی رویدادهای تفسیر

استفاده می کند. هر انسان ازنظر کلی دانشمندی است که عاقالنه

و با روش علمی خاص خود پدیده ها را تعبیر و تفسیر می کند.

مفهوم خویشتن مهم ترین ساختار در نظریه راجرز است. هر فرد

رویدادها و تجربیات پیرامون خود را دریافت می کندو به آن ها معنا

می بخشد که این مجموعه ادراکی و معنایی، میدان پدیداری فرد را به

وجود می آورد. بخش هایی از میدان پدیداری که انسان آن ها را به عنوان

"خود"، "مرا" یا "من" می شناسد خویشتن را به وجود می آورد و به

دنبال آن مفهوم خود پنداره شکل می گیرد. راجرز بر این باور است که

از ادراک هایی که خویشتن نامیده می شود در حیطه آگاهی است یعنی

می توان آن ها را هشیار کرد. وی از خویشتن آرمانی بحث به میان

می آورد و آن را خود پنداره ای می داند که انسان آرزو می کند داشته

باشد. راجرز همسانی و همخوانی خویشتن را مورد تأکید قرار می دهد

و می گوید که انسان باید طوری عمل کند که همسانی )عدم وجود

خویشتن و تجربیات خود را حفظ کند.تعارض( بین ادراک های

:رویکرد پدیدار شناختی – نظریه راجرز

ازنظر اسکینر شخصیت چیزی بیشتر از رفتارهای آموخته شده یا

لذا مفهوم شخصیت در نظام رفتارگرایی به . نظام های عادتی نیست

چیزی که بتوان آن را به طور عینی مشاهده کرد تنزل یافت.

به طوری که در این تعریف جایی برای مطرح شدن مفهوم هشیار یا

ناهشیار باقی نمی ماند؛ بنابراین در رویکرد رفتارگرایی سنتی، به

امور درونی نظیر اضطراب، انگیزه ها، نیازها یا فرایندهای مشابهی

که به وسیله دیگر نظریه پردازان در مورد شخصیت عنوان شده است

ازنظر رفتارگرایان شخصیت چیزی بیش از . اشاره ای نمی شود

انباشته ای از پاسخ های آموخته شده در برابر محرک ها، مجموعه ای از

اسکینر عقیده داشت . رفتارهای آشکار یا نظام های عادتی نیست

شخصیت همان رفتار مشهود و آشکار است و محیط بیرونی آن را

تعیین می کند. به نظر وی شخصیت، صفات درونی و افکار نیست.

اسکینر می گفت اگر تجربه های جدیدی پیش آید رفتار ما تغییر

می کند.

رویکرد انسان گرایی در مطالعه شخصیت بخشی از جنبش •

آغاز شد و کوشید تا کل 1960انسان گرایی است که در دهه های

روان شناسی را اصالح کند روان شناسان انسا نگرا به دو نیروی

اصلی درروان شناسی )روان کاوی، رفتارگرایی ( اعتراض کردند و

استدالل نمودند که هردو دیدگاه تصویری بسیار محدود از انسان ارائه

رویکرد انسان گرا در شخصیت بر فضائل و آرزوهای انسان، . کرده اند

اراده آزاد، آگاهی و توانایی شکوفایی توانایی های بالقوه شخص تأکید

انسان گرایی نظامی فکری است که در آن تمایالت و ارزش های .دارد

انسان در درجه اول اهمیت قرار دارند. در این رویکرد نظریه مازلو

جایگاه ویژه ای دارد. نظریه مازلو درباره انگیزش درواقع هسته ی

نظریه شخصیت او را تشکیل می دهد. نظر او درباره انگیزش کامال

روشن و قابل فهم است. به گفته او هر فردی دارای تعدادی نیازهای

ذاتی است که فعال کننده و هدایت کننده ی رفتارهای اوست.

ازجمله رویکردهایی که تأثیر بسیاری بر تحقیق و نظریه در شخصیت دارد، نظریه صفات

است. در این دیدگاه، شخصیت به اجزایی که صفات نامیده می شود تقسیم می شود و

تالش می کنند که رفتار شخص را با اندازه گیری صفات پیش بینی نمایند. طرفداران

این دیدگاه معتقدند خصوصیات شخصیتی هر طور که ارزیابی شوند با رفتار ارتباط

به انسان ها متفاوت پاسخ های که است این دیدگاه فرض اصلی این دارند.

موقعیت های خاص، دلیل آمادگی های مشخصی است که در آن ها موجود است. به این

صفاتی که تعیین نظریه پردازان در این اگرچه می شود. گفته صفات آمادگی ها

یکدیگر متفاوت اند، ولی همگی آن ها بر این شخصیت انسان را تشکیل می دهند از

رویکرد (. .باورند که این صفات، پایه های اصلی شخصیت انسان را تشکیل می دهد

مبتنی بر صفات سعی دارد شخصیت را در رفتارهای تکراری قابل مشاهده ویژگی ها

این رویکرد ویژگی ها را به عنوان ابعاد تفاوت های فردی در تمایل به نشان .تعریف کند

در این رویکرد .دادن الگوهای پویای تفکرات، احساسات و فعالیت ها تعریف می کند

.چند صفت به عنوان صفت اصلی معرفی شده است

آلپورت شخصیت را به جریان اصلی وارد کرد و نظریه شخصیتی ساخت که صفات در آن نقش

ی یکسان یا مشابه به برجسته ای دارند. آلپورت صفات را آمادگی هایی برای پاسخ دادن به شیوه

محرک های مختلف در نظر داشت، به عبارت دیگر، از منظر او صفات، شیوه های باثبات و بادوام

واکنش نشان دادن به محیط هستند. آلپورت ویژگی های صفات را به صورت زیر خالصه کرد:

.صفات شخصیت واقعی هستند و درون هریک از ما وجود دارند

صفات رفتار را تعیین می کنند یا موجب آن می شوند. آن ها صرفا در پاسخ به محرک های خاص به

وجود نمی آیند.

صفات را می توان به صورت تجربی اثبات کرد. با مشاهده کردن رفتار در طول زمان می توانیم

از ثبات پاسخ های فرد به محرک های یکسان یا مشابه، به وجود صفات پی ببریم.

صفات به هم مرتبط هستند، بااینکه آن ها ویژگی های متفاوتی را نشان می دهند، امکان دارد که

هم پوش باشند.

صفات با توجه به موقعیت ها تفاوت دارند. برای مثال امکان دارد کسی صفت پاکیزگی را در یک

موقعیت و صفت بی نظمی را در موقعیت دیگر نشان دهد

کتل، موضوع صفات را واحد اصلی بررسی شخصیت می دانست و معتقد بود که

هدف نظریه ی شخصیت باید پیش بینی رفتار آدمی در شرایط و اوضاع و احوال

معین باشد. هدف کتل از بررسی شخصیت، این بود که پیش بینی کند فرد چه کاری

انجام خواهد داد یا چگونه در پاسخ به موقعیت محرک مشخصی رفتار خواهد کرد.

او معتقد بود که سعی در تغییر دادن شخصیت قبل از آگاه شدن کامل از اینکه چه

کتل صفات را به صورت .چیزی باید تغییر کند غیرممکن یا حداقل نابخردانه است

گرایش های نسبتا دائمی واکنش نشان دادن که واحدهای ساختاری بنیادی شخصیت

هستند تعریف کرد. او صفات را به چندین طریق طبقه بندی کرد. وی صفات

مشترک را از صفات منحصربه فرد متمایز کرد. صفت مشترک، صفتی است که

هرکس تااندازه ای از آن برخوردار است. هوش، برون گرایی و معاشرتی بودن

نمونه هایی از صفات مشترک هستند. همچنین افراد ازلحاظ صفات منحصربه فرد نیز

تفاوت دارند، یعنی آن جنبه های شخصیت که تعداد معدودی از افراد دیگر در آن

سهیم هستند.

به نظر آیزنک، شخصیت انسان تشکیالتی دارد با ترتیب اولویتها، تیپ

ها در سطح بسیار عمومی و کلی مطرح هستند. در سطح پایین تر

صفات وجود دارند. این صفات، مانند صفات اصلی کتل هستند. پایین

تر از این سطح، پاسخ های عادت شده و در آخرین سطح شخصیت،

پاسخ های خاص که همان رفتارهای قابل مشاهده هستند قرار دارند.

شخصیت در سطح تیپ ها، در سه بعد کلی مورد بررسی قرار می

گیرند. این ابعاد عبارتند از: نوروتیسیزم، برونگرایی – درون گرایی و

سایکاتیسیزم. تحقیقات او بیشتر روی دو بعد اول بوده است. آیزنک

در کارهای اخیرش، نظریات یادگیری را با عوامل شخصیت درآمیخته

.و موجب ایجاد تحقیقات جدید و مهمی در این زمینه شده است

درروان شناسی، پنج ویژگی اساسی شخصیت، پنج عامل یا بعد گسترده شخصیت است که از طریق

تحلیل واژگانی توسعه یافته است. این تحلیل منطقی و آماری لغات مربوط به شخصیت است که از

واژه نامه زبان طبیعی به دست آمده است. از این ویژگی همچنین با عنوان " مدل پنج عاملی

("FFM نیز یاد می شود. باوجود مناقشات بر سر این عامل ها، این مدل در مطالعات گوناگون در )

کشورها، فرهنگ ها، سن ها و جنسیت های مختلف مورداستفاده قرارگرفته است

در حال حاضر نظریه پنج عاملی شخصیت به عنوان یکی از مطرح ترین نظریه های پیرو رویکرد

صفات مطرح است و اجماع عمومی در بین روانشناسان به وجود آمده است که تمامی ویژگی های

پنج صفت اصلی وجود شخصیت را می توان در پنج بعد یا مؤلفه اصلی و تعیین کننده طبقه بندی کرد.

: دارد که اکثر روان شناسان به عنوان پنج عامل اصلی آن ها را پذیرفته اند. این پنج عامل عبارت اند از

مدل پنج عاملی برون گرایی، وظیفه شناسی، سازگاری و گشودگی به تجربه. روان رنجوری،

شخصیت در سال های اخیر به عنوان رویکردی پرطرفدار و قدرتمند برای مطالعه ویژگی های

شخصیتی، موردتوجه بسیاری از روانشناسان قرارگرفته است. این مدل بر این باور است که انسان

موجودی منطقی است که می تواند شخصیت و رفتار خویش را توضیح دهد )کوستاو و مک

(. بر اساس این نظریه، انسان موجودی است که روش زندگی خود را درک می نماید و 1998کری،

توانایی تجزیه وتحلیل کنش ها و واکنش های خود را دارد .

هت کامطلوب اسات نه هیجانر تجربد باس این بعاس

شامل موارد زیر هست:"عصبیت، ناراحتی، دستپاچگی،

بسیار کم کنترل غیرواقع بینانه، و نامعقول باورهای

شخصی، مستعد ناایمنی مقابل نیازها، در تکانه ها

تنیدگی، اضطراب، افسردگی، خصومت و آسیب پذیری

ادبه نفسارت، اعتمون "جسواملی همچد، عاین بع

اجتماع پذیری، بودن، پرتحرک پرانرژی بودن، باال،

باال، تعهد برانگیختگی، جمع گرایی، بودن، حراف

و صمیمی دوستانی مثبت، هیجانات سلطه جویی،

خوش بینی "را می سنجد.

این عامل میزان کنجکاوی، استقالل رأی، وسعت عالقه،

خردورزی )جنبه های فلسفی و عقالنی(، خالقیت،

گشودگی، منطق مداری، عدم تأکید بر آداب و رسوم را

می سنجد و افرادی که در این بعد نمره باال می آورند به

ی موفقیت در جنبه هایی از زندگی احتمال زیاد زمینه

فردی و اجتماعی را دارا هستند.

نشانگر نوع دوستی، فداکاری، همدلی، همکاری،

تفاهم، مهربانی و خوش رویی، انعطاف پذیری،

است. خوش بینی و خوش طینتی سازگاری،

افراد با نمره باال در این مالک عالوه برداشتن

نیز گروهی فعالیت های در فوق، ویژگی های

موفقیت باالیی دارند.

این بعد شامل پشتکار، استقامت، دقت عمل، قابلیت

اعتماد، اراده مندی و نظم می شود. باوجدان بودن از

طریق سه مالک قابل تشخیص است که عبارت اند از:

بودن(، باپشتکار پیشرفت )سخت کوشی، جهت یابی

ترتیب و نظم مراقب(، و )مسئول پذیری وابستگی

وظیفه بنابراین سازمان یافتگی(؛ مداری )برنامه

شناسی با خودکنترلی و نظم و پشتکار ارتباط دارد

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Vivamus et magna. Fusce sed sem sed magna suscipit egestas.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Vivamus et magna. Fusce sed sem sed magna suscipit egestas.