ΙΩΑΝΝΑΙΩΑΝΝΑΙΩΑΝΝΑΙΩΑΝΝΑ ΤΗΣΤΗΣΤΗΣΤΗΣ ΛΟΡΑΙΝΗΣΛΟΡΑΙΝΗΣΛΟΡΑΙΝΗΣΛΟΡΑΙΝΗΣ

Η Ιωάννα της Λωραίνης ή Ζαν ντ’ Αρκ (Jeanne d'Arc, γνωστή

και ως Παρθένος της Ορλεάνης, Ντοµρεµύ 6 Ιανουαρίου 1412 -

Ρουέν 30 Μαΐου 1431) ήταν Γαλλίδα ηρωίδα επικεφαλής των

Γαλλικών στρατευµάτων στον Εκατονταετή Πόλεµο κατά των

Άγγλων στην Γαλλία. Σε ηλικία 13 ετών είδε

στον κήπο του πατρικού

σπιτιού της το πρώτο

από τα οράµατά της,

όπου παρουσιαζόταν ο

Αρχάγγελος Μιχαήλ, η

Αγία Μαργαρίτα και η

Αγία Αικατερίνη και την

καλούσαν να δράσει

προκειµένου να

απαλλάξει τη Γαλλία από

την ταπείνωση που της

είχαν επιβάλει οι Άγγλοι

µε τη Συνθήκη του

Τρουά στην πιο κρίσιµη

φάση του Εκατονταετούς

πολέµου, και να

βοηθήσει τον διάδοχο

του γαλλικού θρόνου

Κάρολο Z΄ να επανακτήσει το στέµµα.

ΟΟΟΟ ΠΟΛΕΜΟΣΠΟΛΕΜΟΣΠΟΛΕΜΟΣΠΟΛΕΜΟΣ Ο Εκατονταετής Πόλεµος, ένας πόλεµος που για

την ιστορική ακρίβεια διήρκεσε 116 συναπτά έτη, υπήρξε

ίσως ο µµεγαλύτερος σε διάρκεια στην ιστορία της

ανθρωπότητας. Η διαµάχη αυτή ξεκίνησε από µία απλή

διαφωνία περί διαδοχής, η οποία δεν απασχολούσε καθόλου

τους λαούς, και εξελίχθηκε σε έναν µακροχρόνιο γαλλο-

αγγλικό πόλεµο που διήρκεσε από το 1337 µέχρι το 1453,

µε ενδιάµεσες διακοπές. Στον πόλεµο αυτό αναδείχθηκε

µµία µοναδική ιστορική µορφή, αυτή της δεκαεπτάχρονης

Ιωάννας της Λωραίνης. Ήταν γνωστό ότι µία από τις

βασικότερες αιτίες ταραχών και αστάθειας στη διάρκεια της

Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν η αβεβαιότητα της διαδοχής

στον θρόνο και ότι ο πόλεµος βασιζόταν σε κληρονοµικές

υποθέσεις. Εφόσον όλα άρχισαν όταν το 1328 ο βασιλιάς

της Γαλλίας Κάρολος ο Δ’, άτεκνος αλλά και χωρίς αδελφό,

εγκατέλειψε τα εγκόσµια - και τον γαλλικό θρόνο ορφανό…

Ωστόσο, ο πλησιέστερος εξ αίµατος συγγενής του ήταν η

κόρη του. Η κόρη του, σύµφωνα µε τη µεσαιωνική

νοµοθεσία, ήταν η καθ’ όλα νόµιµή διάδοχος του θρόνου.

Τότε, ο Εδουάρδος Γ της Αγγλίας επικαλέστηκε έναν

φράγκικο νόµο, τον λεγόµενο «Σαλικό Νόµο», σύµφωνα µε

τον οποίο από τη σειρά διαδοχής αποκλείονταν οι γυναίκες,

και διεκδίκησε σθεναρά το νόµιµο κατ’ αυτόν δικαίωµά του

στον γαλλικό θρόνο, αποκλείοντας τη µητέρα του ως νόµιµη

διάδοχο και είχε άδικο εφόσον οι γυναίκες είχαν νόµιµο

δικαίωµα στο θρόνο ο λαός όµως δεν το δεχόταν. Τον

θρόνο, τελικά, πήρε ο Φίλιππος Βαλουά, ο πλησιέστερος

εξάδελφος του θανόντος, ο οποίος και ανακηρύχθηκε

αµέσως βασιλείας, ως Φίλιππος ΣΤ’ (1328-

1350), και ίδρυσε τη βασιλική δυναστεία των Βαλουά. Το

Βασίλειο της Γαλλίας τότε είχε δεκαπέντε εκατοµµύρια

κατοίκους ενώ της Αγγλίας µόνο τέσσερα. Ενώ η Γαλλία

είχε έναν αρχαϊκο στρατό οπλισµένων ιπποτών η Αγγλία

είχε έναν υπερσύγχρονο στρατό πειθαρχηµένων αστών στον

οποίο ο καθένας µάχονταν για τον εαυτό του .Έτσι, η

δυναστεία υπέστη µια σειρά από οδυνηρές ήττες (το 1346

στο Κρεσύ και το 1356 στο Πουατιέ), οι οποίες

αποδυνάµωσαν τελείως το γαλλικό στρατό. Αργότερα, ο

Κάρολος Ε’ της δυναστείας των Βαλουά µαζί µε τον

στρατηγό Ντυ Γκεκλέν άλλαξαν τη σε βάρος της Γαλλίας

κατάσταση. Ωστόσο, και πάλι τα πράγµατα άλλαξαν όταν στον θρόνο ανέβηκε ο Κάρολος Στ’, ο οποίος ήταν

φρενοβλαβής. Έτσι, η βουργουνδική αριστοκρατία, η οποία

δεν χαρακτηριζόταν για τα πατριωτικά της

αισθήµατα, προτίµησε να συµµαχήσει

µε τους πέραν της Μάγχης εχθρούς

της Γαλλίας, τους Άγγλους. Στις 25

Οκτωβρίου του 1414, οι τελευταίοι

ιππότες που έµειναν πιστοί στους

Βαλουά συνετρίβησαν στο Αζενκούρ.

Το δε 1420, η Συνθήκη της Τρουά

έθεσε θεωρητικά τουλάχιστον τέρµα σε

αυτή τη δυναστική διαµάχη υπέρ του

αγγλικού θρόνου, αναγνωρίζοντας την

υποψηφιότητα του Ερρίκου Ε’ ως βασιλιά της Γαλλίας.

Λόγω του ότι ο Ερρίκος Ε’ ήταν ακόµα ανήλικος, την

αντιβασιλεία στο Παρίσι ανέλαβε ο δούκας Μπέντφορντ. Ο

δε ασθενικός Κάρολος της δυναστείας των Βαλουά

κατέφυγε στον Λίγηρα. Το πλουσιότερο τµήµα της Γαλλίας,

από τον Σοµ µέχρι και τον Λίγηρα, βρέθηκε υπό την

κατοχή των Άγγλων, ενώ η Βουργουνδία παρέµεινε αυτόνο-

µη. Αυτή η διαµορφωθείσα πραγµατικότητα δεν ήταν

καθόλου αρεστή στην κοινή γνώµη, και η καρδιά των απλών

ανθρώπων άρχισε να «πάλλεται γαλλικά»! Το λάθος των

Άγγλων διεκδικητών του θρόνου ήταν ότι δεν έλαβαν υπ’

όψιν τους αυτή την εµφάνιση και εξάπλωση του

πατριωτικού αισθήµατος που έφτασε στο απόλυτα παράδοξο

ιστορικά φαινόµενο να εκπροσωπηθεί κατά συγκλονιστικό

τρόπο από ένα δεκαεπτάχρονο κορίτσι, την Ιωάννα της

Λωραίνης

ΗΗΗΗ ΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣΤΗΣΤΗΣΤΗΣ Σε ηλικία 13 ετών είδε στον κήπο του πατρικού σπιτιού της το

πρώτο από τα οράµατά της, όπου παρουσιαζόταν ο Αρχάγγελος

Μιχαήλ, η Αγία Μαργαρίτα και η Αγία Αικατερίνη και την

καλούσαν να δράσει προκειµένου να απαλλάξει τη Γαλλία από την

ταπείνωση που της είχαν επιβάλει οι Άγγλοι µε τη Συνθήκη του

Τρουά στην πιο

κρίσιµη φάση του

Εκατονταετούς

πολέµου, και να

βοηθήσει τον διάδοχο

του γαλλικού θρόνου

Κάρολο Z΄ να

επανακτήσει το

στέµµα. Η µικρή

Ιωάννα έδειχνε

έντονο ενδιαφέρον για

την πολιτική, πράγµα

πρωτοφανές,. Η

Ιωάννα ωστόσο

«θρηνούσε για τη συµφορά που είχε βρει το βασίλειο της

Γαλλίας». Ο λαός απαριθµούσε στα τραγούδια του τα µέρη της

Γαλλίας που δεν βρίσκονταν υπό αγγλική κατοχή: Ορλεάνη,

Μποζανσύ, Παναγία του Κλερί, Βαντόµ... Τότε, η είδηση της

πολιορκίας της Ορλεάνης από τους εισβολείς προκάλεσε µεγάλη

αναταραχή στους κατοίκους της Ντοµρεµύ, µεταξύ των οποίων

ήταν και η Ιωάννα, η οποία σκέφτηκε ότι έπρεπε όλοι να

προστρέξουν για να βοηθήσουν τον Δελφίνο (δηλαδή τον Κάρολο),

όπως ήταν η επονοµασία του διαδόχου του γαλλικού θρόνου.

Όµως, µόνο το 1429, αφού υπερνίκησε πολλές δυσκολίες, η

Ιωάννα κατόρθωσε να γίνει δεκτή από τον Κάρολο και να πάρει

την άδεια να ηγηθεί µιας µικρής στρατιωτικής δύναµης που είχε

συγκροτηθεί για να ενισχύσει την Ορλεάνη, µία από τις λίγες

πόλεις που είχαν µείνει πιστές στον διάδοχο, την οποία

πολιορκούσαν οι Άγγλοι. Μετά την απελευθέρωση της Ορλεάνης, η

Ιωάννα συνόδευσε τον Κάρολο στις κατοπινές επιχειρήσεις του

απελευθερωτικού πολέµου (Τουρ, Οσέρ, Τρουά) έως την είσοδο

στη Ρενς, όπου ο δελφίνος στέφθηκε επίσηµα βασιλιάς (17 Ιουλίου

1429).Έτσι, ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1429 για να συναντήσει

τον Δελφίνο, στα νότια του Λίγηρα. Ντυµένη σαν άνδρας, η

Ιωάννα κατάφερε να φτάσει στον προορισµό της στις 8 Μαρτίου

1429, περνώντας µέσα από τις τάξεις των Άγγλων κατακτητών! Η

εξυπνάδα της δεν άργησε να φανερωθεί. Λέγεται ότι όταν οι

νοµοµαθείς του Δελφίνου την ρώτησαν «αν ο Θεός επιθυµεί να

φύγουν οι Άγγλοι, τι χρειάζεται τους στρατιώτες;», εκείνη τους

αποκρίθηκε ότι «οι στρατιώτες θα πολεµήσουν, τη νίκη θα τη

δώσει ο Θεός». Η αποφασιστική συµβολή της στην απελευθέρωση

της Γαλλίας, η προσωπική της τραγωδία και η µετά θάνατον

δικαίωσή της, έµειναν στην Ιστορία ως ένα, δίχως προηγούµενο,

παγκόσµιο παράδοξο…

ΤαΤαΤαΤα γεγονόταγεγονόταγεγονόταγεγονότα τηςτηςτηςτης ΟρλεάνηςΟρλεάνηςΟρλεάνηςΟρλεάνης Τον Απρίλιο του 1429, ο Κάρολος, θαµπωµένος από την επιµονή

της Ιωάννας, θα της εµπιστευθεί µια µικρή στρατιωτική δύναµη για

να ριχτεί στη µάχη. Στο στρατιωτικό της απόσπασµα θα

προσχωρήσουν επίσης τα δυο της αδέλφια, Ζαν και Πιερ. Η

Ιωάννα ήθελε τη δύναµη του Ιησού στο πλάι της, φιλοτεχνώντας

τα λάβαρα της δύναµης όπου ηγείτο µε θρησκευτικές σκηνές. Η

στρατηγική της στη µάχη χαρακτηριζόταν από θάρρος, αλλά και

αλλαγή πολεµικής πλεύσης: την ώρα που το δόγµα των Γάλλων

πολεµάρχων ήταν αµυντικό, καθεστώς που εξακολουθούσε να

ισχύει καθ' όλη τη διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέµου, η

Ιωάννα διείδε την αναποτελεσµατικότητα της ηττοπαθούς αυτής

προσέγγισης και βάλθηκε να την αλλάξει, αλλάζοντας ταυτόχρονα

και την έκβαση του πολέµου.

Στις 4 Μαΐου, κάτω από τις άµεσες διαταγές της, οι γαλλικές

δυνάµεις επιτέθηκαν και κατέλαβαν οχυρό έξω από την Ορλεάνη,

που είχε περάσει στα χέρια των Βρετανών, µε τον θρίαµβο να

επαναλαµβάνεται και την επόµενη µέρα και στο δεύτερο «πεσµένο»

οχυρό της πόλης. Η δύναµή της είχε έναν και µόνο έναν σκοπό:

να ενισχύσει την άµυνα της Ορλεάνης στην ασφυκτική πολιορκία

των Βρετανών. Ενώπιον του πολεµικού συµβουλίου της πόλης, η

Ιωάννα ζήτησε την ολοµέτωπη επίθεση των στρατευµάτων, το

αµυντικό δόγµα στάθηκε όµως και πάλι στον δρόµο της. Οι πύλες

της Ορλεάνης κλειδαµπαρώθηκαν µάλιστα για να την αποτρέψουν

από το να επιτεθεί στον εχθρό! Στις 7 του µήνα ωστόσο, η

Ιωάννα και µια χούφτα στρατιωτών και κατοίκων θα ξεσφράγιζαν

την πύλη της Ορλεάνης και θα έκαναν αιφνιδιαστική επίθεση στο

κύριο βρετανικό οχυρό, πολιορκώντας το µε ό,τι βρήκαν. Κατά τη

διάρκεια µάλιστα της πολιορκίας, η Ιωάννα θα τραυµατιζόταν στον

λαιµό από εχθρικό βέλος, θα επέστρεφε ωστόσο αµέσως στη

µάχη,

µε το

ασίγαστο πνεύµα της να δίνει κουράγιο στους άνδρες της, µέχρι

την τελική συνθηκολόγηση των Άγγλων. Η Ορλεάνη, µια από τις

λίγες πόλεις που ήταν ακόµα πιστές στον Κάρολο, είχε σωθεί...

ΗΗΗΗ ∆ΙΚΗ∆ΙΚΗ∆ΙΚΗ∆ΙΚΗ Για τα κατορθώµατα και τα ανδραγαθήµατά της, η Ιωάννα της

Λωραίνης θα αναγορευτεί ευγενής από τον βασιλιά. Ήταν όµως

και στην καρδιά των Γάλλων στρατιωτών, που τη θεωρούσαν

ικανότατο στρατηγό και θαρραλέο πολεµιστή. Και ήταν ακριβώς το

ατίθασο θάρρος της που θα την έκανε να πιαστεί από

βουργουνδικές δυνάµεις -οι οποίες πολεµούσαν στο πλευρό των

Βρετανών- τον επόµενο χρόνο: θα αιχµαλωτιστεί σε µια

επιχείρηση κοντά στην Κοµπιένη και θα παραδοθεί στις βρετανικές

Αρχές. Η αρχή του τέλους είχε φτάσει. Οι Βρετανοί και µέλη του

γαλλικού κλήρου αποφάσισαν να τη δικάσουν ως αιρετική και

µάγισσα, σε µια δίκη-παρωδία. Οι ταπεινωµένοι Βρετανοί και οι

Γάλλοι προδότες µισούσαν την Ιωάννα της Λωραίνης για την

απρόσµενη τροπή που είχε πάρει ο Εκατονταετής Πόλεµος, εκεί

που φαινόταν ότι όλα είχαν τελειώσει. Η σχεδόν θαυµατουργή

αναβίωση του γαλλικού ηθικού και της εθνικής περηφάνιας που

εγκαινίασε έµελλε να την έφερναν αντιµέτωπη µε την πυρά. Η

δηµόσια δίκη δεν πήγαινε ωστόσο όπως προσδοκούσαν οι διώκτες

της: οι σπιρτόζες απαντήσεις της και η ευλάβειά της κέρδιζαν

ολοένα και περισσότερο το κατά τα άλλα εχθρικό ακροατήριο, µε

τις κατηγορίες για βλασφηµία να πέφτουν στο κενό. Κατηγορήθηκε

για «κοντή κόµη», ότι «ντυνόταν µε ανδρικά ρούχα», για «µαγεία»

και ως αιρετική επειδή «ισχυριζόταν ότι ήταν απευθείας υπόλογη

στον Θεό» και καταδικάστηκε να καεί ζωντανή (auto da fe) ως

αιρετική. Η δίκη θα συνεχιζόταν λοιπόν κεκλεισµένων των θυρών

και, όπως ήταν αναµενόµενο, οι δικαστές θα την έβρισκαν ένοχη

καταδικάζοντάς τη σε θάνατο στην πυρά. Η Ιωάννα θα υπέµεινε

το τελευταίο της µαρτύριο µε αξιοπρέπεια, την ώρα που 10.000

κόσµου είχαν συρρεύσει για να απολαύσουν τη δηµόσια εκτέλεση.

Ο θρύλος το θέλει η καρδιά της να παραµένει ανεπηρέαστη από

τις φλόγες. Κάπου 26 χρόνια αργότερα, οι Άγγλοι θα

εγκατέλειπαν τη Ρουέν, µε τους Γάλλους να ανοίγουν την υπόθεσή

της και να την αθωώνουν επισήµως, αναγνωρίζοντάς της το

καθεστώς του µάρτυρα. Το 1920 θα γίνει αγία, παραµένοντας

πάντα η προστάτιδα αγία της Γαλλίας. Η Ιωάννα της Λωραίνης

κατάφερε εκπληκτικά πράγµατα στη σύντοµη ζωή της των 19

χρόνων. Ενσάρκωσε ιδανικά τη θρησκευτική ευλάβεια µε την

ανδρεία και την ταπεινότητα, αφιερώνοντας τον εαυτό της σε έναν

σκοπό που θα άλλαζε τον ρου της γαλλικής ιστορίας...

ΗΗΗΗ ΣΤΕΨΗΣΤΕΨΗΣΤΕΨΗΣΤΕΨΗ ΤΟΥΤΟΥΤΟΥΤΟΥ ΚΑΡΟΛΟΥΚΑΡΟΛΟΥΚΑΡΟΛΟΥΚΑΡΟΛΟΥ Η νίκη στην Ορλεάνη γέµισε ελπίδα τον γαλλικό στρατό,

την ίδια στιγµή που άλλαξε το δόγµα των αρχηγών του:

υιοθετήθηκε µια πιο επιθετική στρατηγική, την ώρα που η

Ιωάννα πίεζε πλέον τον Κάρολο να στεφθεί βασιλιάς. Με

την Ιωάννα πλέον στο τιµόνι µιας καλής στρατιωτικής

δύναµης, ο γαλλικός στρατός προέλαυνε προς τη Ρεµς για

να γίνει η στέψη του διαδόχου. Πολλές πόλεις

ανακαταλήφθηκαν κάτω από τις διαταγές της, µε το

απόσπασµα να καταφτάνει τελικά στη Ρεµς. Στις 17

Ιουλίου ο Κάρολος γινόταν βασιλιάς της Γαλλίας, µε την

Ιωάννα στο πλευρό του.

ΟΟΟΟ ΘΑΝΑΤΟΣΘΑΝΑΤΟΣΘΑΝΑΤΟΣΘΑΝΑΤΟΣ

Στις 17 Ιουλίου 1429, ο Κάρολος στεφόταν βασιλιάς της Γαλλίας.

Δίπλα του στεκόταν η τύχη του προσωποποιηµένη, η

δεκαεπτάχρονη Ιωάννα. Ωστόσο, η τύχη δεν είχε περίσσευµα για

την «Αγία των Γάλλων». Τον επόµενο χρόνο συνελήφθη από

στρατιώτες του δούκα Φιλίππου της Βουργουνδίας -ο οποίος

πολεµούσε στο πλευρό των Βρετανών- σε µια επιχείρηση κοντά

στην Κοµπιένη. Οι Βρετανοί την ήθελαν πάση θυσία, προκειµένου

να καταρρακώσουν το ηθικό των Γάλλων. Ο Φίλιππος όρισε µια

τιµή για την λεία του, οι Βρετανοί ανταποκρίθηκαν πρόθυµα και η

αγοραπωλησία επετεύχθη. Ο Κάρολος δεν έκανε καµία προσπάθεια

να τη σώσει. Ουδείς ασφαλέστερος εχθρός του ευεργετηθέντος! Η

Ιωάννα µεταφέρθηκε στη Ρουέν, προκειµένου να δικαστεί από

εκκλησιαστικό δικαστήριο, το οποίο ενεργούσε σύµφωνα µε εντολές

των Βρετανών. Στη δίκη-ορισµό της παρωδίας, κατηγορήθηκε για

κοντή κόµη και ντύσιµο µε ανδρικά ρούχα (ανεπίτρεπτο γεγονός για

τα ήθη της εποχής), για µαγεία και ως αιρετική, επειδή

ισχυριζόταν ότι επικοινωνούσε µε τον Θεό. Η ετυµηγορία ήταν να

καεί ζωντανή. Κλασική τιµωρία για µάγισσες.... Η Ιωάννα

µεταφέρθηκε στη Ρουέν, προκειµένου να δικαστεί από

εκκλησιαστικό δικαστήριο, το οποίο ενεργούσε σύµφωνα µε εντολές

των Βρετανών. Στη δίκη-ορισµό της παρωδίας, κατηγορήθηκε για

κοντή κόµη και ντύσιµο µε ανδρικά ρούχα (ανεπίτρεπτο γεγονός για

τα ήθη της εποχής), για µαγεία και ως αιρετική, επειδή

ισχυριζόταν ότι επικοινωνούσε µε τον Θεό. Η ετυµηγορία ήταν να

καεί ζωντανή. Κλασική τιµωρία για µάγισσες....

ΗΗΗΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΠΡΟΣΦΟΡΑΠΡΟΣΦΟΡΑΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣΤΗΣΤΗΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣΙΩΑΝΝΑΣΙΩΑΝΝΑΣΙΩΑΝΝΑΣ

Το πάθος της Ιωάννας έκανε µεγαλύτερη την προσφορά της και

επίσης συνείσφερε στην ισότητα των δύο φύλων εφόσον ήταν

τολµηρό να ντυθεί άντρας και να βοηθήσει στην απελευθέρωση της

Γαλλίας. Η Γαλλία, την τιµά ακόµη και σήµερα ως προστάτιδα της

χώρας!

ΕΡΓΑΣΙΑ

Β΄ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

ΜΙΝΑ

ΣΟΥΡΜΠΗ

Β3