Embed Size (px)
Citation preview
1
ในศตวรรษท 21
.....................................................................
.....................................................................
.....................................................................
.....................................................................
การปฏรปการศกษาไทยในศตวรรษท 21
ตอนท : หลกการปฏรปการศกษา
5
การปฏรปประเทศไทยก�าลงมาแรง...จนกลายเปนระเบยบวาระแหงชาต
(National Agenda). ดงนนการปฏรปการศกษากจะเปนเรองทมความส�าคญมากขน
เพราะการศกษาเปนการปฏรปคน...เพอใหคนไปปฏรปประเทศตอไป.
แ ต . . . ก า ร ป ฏ ร ป ก า ร ศ ก ษ า จะตองมจดมงหมาย, หลกการ และวธการ คอ 1. จดมงหมายของการศกษา 2. หลกการในการจดการศกษา และ 3. วธการจดการศกษา โดยมรายละเอยดดงน :-
จดมงหมายของการศกษา จดมงหมายของการศกษาอยทผลลพธทเกดตอผเรยน (Student Outcomes)
ดงนนในการจดการเรยนการสอนจะตองถอวาผเรยนมความส�าคญทสด.
การศกษาจะตองมจดมงหมายเพอพฒนาผเรยนทงในดานรางกาย (Body)...
สตปญญา (Mind)... และจตวญญาณ (Soul)
ใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรม (Behavior Change) ไปในทางทด
ทงในดานกาย, วาจา และใจ หรอเปนคนเกง, ด และมความสข กลาวคอ
ม ร า ง ก า ย แ ข ง แ ร ง , ม ส ข พ ล า น า ม ย , ม ค ว า ม ค ด , ม ค ว า ม ร ,
ม ท ก ษ ะ ข อ ง ศ ต ว ร ร ษ ท 2 1 , ม ก า ร เ ร ย น ร ต ล อ ด ช ว ต ,
ม ค ณ ธ ร ร ม , ม จ ต ต อ ส า ธ า ร ณ ะ , ม ว น ย ,
ม ค ว า ม ศ ร ท ธ า ต อ ก า ร ป ก ค ร อ ง ร ะ บ อ บ ป ร ะ ช า ธ ป ไ ต ย
อ น ม พ ร ะ ม ห า ก ษ ต ร ย ท ร ง เ ป น ป ร ะ ม ข ฯ ล ฯ
กลาวโดยยอคอ
มคณสมบตอนพงประสงคของสงคม มสมรรถนะส�าคญของศตวรรษท 21
และสามารถด�ารงชวตไดอยางมความสข.
จดมงหมายของการศกษาดงกลาวน...จ�าเปนตองไดรบการบรรจไวในหลกสตรของการศกษาในศตวรรษท 21 (21st Century Education) !
”
“
1
6
¤ÃÙ ...¤×ͨشà»ÅÕè¹
เพ อ ให การปฏ รปการศกษาในเร อ งจดม งหมายของการศกษาประสบความส� า เร จ จ งต องมยทธศาสตร ในด านต างๆ ท ส� าคญ คอ
ด านครและผ เร ยน ด งน : -
1) การพฒนาครเพอใหครปรบการเรยนเปลยนการสอนแบบ Teach Less,
Learn More อนจะน�าไปส การเรยนร ในศตวรรษท 21
(21st Century Learning) ประกอบดวยโครงการตางๆ เชน
ครพนธ ใหม, Teacher Channel ฯลฯ
2) การเพมผลตอบแทนใหกบอาชพคร เพอ
จงใจคนดมความสามารถมาเปนคร .
3) การกระจายอ�านาจการบรหารครและบคลากรทางการศกษาใหโรงเรยน
ก�ากบดแลใหอาชพครมความกาวหนาดวยระบบคณธรรมและ
ความสามารถอยางแทจรง.
4) การสงเสรมความรทางดานคณตศาสตร วทยาศาสตรและเทคโนโลย และ ICT
เพอใหครและนกเรยนก าวทนและกาวน�าโลกปจจบน. 5) การสงเสรมและใหความส�าคญในดานการอาชวศกษา.
6) การสงเสรมกจกรรม เพอใหผเรยน
มประสบการณจรง คดเป นและท�าเป น, สร างจตวญญาณ และคณสมบตอนพงประสงคของสงคม.
7) การสงเสรมรกการอาน
เพอใหเกดการเรยนร ตลอดชวต.
7
หลกการในการจดการศกษา หลกการในการจดการศกษาจะตองใหความส�าคญในเรอง
“การก�าหนดนโยบายให ม เอกภาพ
และให มความหลากหลายในการปฏบต”
โดยใชยทธศาสตรส�าคญคอ
การกระจายอ�านาจการบรหาร
และการมส วนร วมของทกภาคส วน.
เพอใหการกระจายอ�านาจการบรหาร และการมสวนรวมในการจดการศกษา
ของทกภาคสวนประสบความส�าเรจจงจ�าเปนตองม
การก�าหนดมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา
การสนบสนนเรองทรพยากรและการลงทน
การผลตและพฒนาสอและเทคโนโลยเพอการศกษา
ทงนกเพอท�าให...การศกษามคณภาพ, สถานศกษามคณภาพใกล เคยงกน และ
บคคลไดรบ สทธและโอกาสเสมอกนในการเขาถงการศกษาทรฐจดให
...และทส�าคญทสด คอ
การศกษาตลอดชวต (L ifelong Education).
2
8
เพอใหการปฏรปการศกษาในเรอง หลกการในการจดการศกษาประสบความ
ส�าเรจ จงตองมยทธศาสตรทส�าคญซงอาจจดท�าเปนโครงการตางๆ ไดดงน :-
1) โรงเรยนนตบคคล (School - based Management) เพอกระจาย อ�านาจการบรหารงานวชาการ, บคคล, งบประมาณ, ทรพยสน และการ
บรหารทวไปใหกบสถานศกษา.
2) โรงเรยนขนาดเลกเปนศนยกลางการเรยนรของหมบาน โดยให
องคกรปกครองสวนทองถนมส วนร วมในการดแล
ปรบเปลยนโรงเรยนขนาดเลกใหเปน...
“โรงเรยนของหม บ านทมคณภาพเทยบได กบโรงเรยนในเมอง และเป นศนย กลางของการเรยนร ของหม บ านท งในด านเศรษฐกจ, การเมอง, สงคมและวฒนธรรม”.
3) การสนบสนนผ ด อยโอกาสใหเข าถงสทธทจะได รบการ ศกษาทรฐจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย.
4) การสงเสรมหลกสตรทองถนและหลกสตรสถานศกษา เพอตอบสนองตอความตองการทแตกตางในสงคม.
5) การสงเสรมมาตรฐานวชาชพครและบคลากรทางการศกษา
9
วธการจดการศกษา ในระบบการศกษา (Education System)
มวธการจดการศกษาทส�าคญ 2 ระบบ คอ :-
1. ระบบการศกษาในรปแบบ (Formal Education System) ซงมหลกสตรทมแบบแผน (Form) แนนอน.
2. ระบบการศกษานอกรปแบบ (Non-formal Education System) ซงมหลกสตรทมความยดหยน (Non-form).
สถานศกษาทงในระดบการศกษาขนพนฐาน, การอาชวศกษา และการอดมศกษา
อาจจดการศกษาในระบบใดระบบหนง หรอทงสองระบบกได โดยใหมการ
... เ ท ย บ โ อ น ผ ล ก า ร เ ร ย น กนได.
แ บ บ ก า ร เ ร ย น ร ( L e a r n i n g M o d e l s )
สถานศกษา นอกจากจะจดการศกษาทงในรปแบบและนอกรปแบบไดแลว
ยงสามารถจะจดแบบการเรยนรทหลากหลายได ไดแก
1) ก า ร เ ร ย น ร แ บ บ ห อ ง เ ร ย น (Classroom-based Learning)
2) ก า ร เ ร ย น ร แ บ บ บ า น เ ร ย น (Home-based Learning)
3) ก า ร เ ร ย น ร แ บ บ ท า ง ไ ก ล (Distance Learning)
4) ก า ร เ ร ย น ร แ บ บ อ ธ ย า ศ ย (Informal Learning)
5) ก า ร เ ร ย น ร แ บ บ ท า ง เ ล อ ก (Alternative Learning) (Alternative Learning)
3
10
การปฏรปการศกษาในเรอง วธการจดการศกษาน จะตองใหความส�าคญ
ตอการบรณาการการจดการศกษาทง 2 ระบบ
เพอ... เ พ ม โ อ ก า ส ท า ง ก า ร ศ ก ษ า
และเพอใหเกดการศกษาตลอดชวต (Lifelong Education)
อ ย า ง ม ค ณ ภ า พ .
ยทธศาสตรในเรอง วธการจดการศกษาอาจจดอยในรปโครงการ ดงน :-
1) การศกษาผใหญหรอการศกษาตอเนอง (Adult Education/Continuing
Education) เพอใหความส�าคญตอการอาชวศกษาและการศกษาของผใหญ
ของผทอยในวยท�างานซงมอยมากกวา 30 ลานคนในประเทศ !
2) กศน. ต�าบล เพอกระจายการจดการศกษาผใหญหรอการศกษาตอเนอง
โดยใชแบบการเรยนรทหลากหลาย ใหมความทวถงในระดบต�าบลและใน
ระดบหมบาน.
3) การพฒนาแหลงเรยนรตลอดชวต เชน พพธภณฑ, หองสมด, หอศลป,
สวนสตว ฯลฯ เพอใหเปนแหลงเรยนรตลอดชวต.
4) การพฒนาเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศ เพอสนบสนนรปแบบการเรยนร
แบบทางไกล เชน ETV, Teacher Channel ฯลฯ.
หลกการในการปฏรปการศกษาทง 3 เรองทกลาวมาน สามารถน�ามาเขยนเปนผงภาพเพอใหเขาใจงายขนไดดงตอไปน :-
1111
1จดมงหมายของการศกษา
ยทธศาสตร ไดแก การพฒนาคร (Teach Less, Learn More) การสงเสรมความรทางดานคณตศาสตร,
Teacher Channel, ครพนธใหม วทยาศาสตร, เทคโนโลย และ ICT
การเพมผลตอบแทนคร การอาชวศกษา
กระจายอ�านาจการบรหารเรองคร การสงเสรมกจกรรมเสรมเพอสรางจตวญญาณ
การสงเสรมรกการอาน
ผลลพธทเกดตอผเรยน
รางกาย (Body)
สตปญญา (Mind)
จตวญญาณ (Soul)
มรางกายแขงแรง
มสขพลานามย
มความคด
มความร
มทกษะ
มคณธรรม
มจตส�านกตอสาธารณะ
มจตประชาธปไตย
มวนย
มคณสมบตอนพงประสงคของสงคม
มสมรรถนะทส�าคญของศตวรรษท 21
สามารถด�ารงชวตไดอยางมความสข
หลกการในการปฏรปการศกษา
♥ คร... คอจดเปลยน
1212
ยทธศาสตร ไดแก
โรงเรยนนตบคคล
โรงเรยนขนาดเลกเปนศนยกลางการเรยนรของหมบาน (ทองถนชวยดแล)
การสนบสนนผดอยโอกาส
การสงเสรมหลกสตรทองถนและหลกสตรสถานศกษา
การสงเสรมมาตรฐานวชาชพครและบคลากรทางการศกษา
หลกการในการจดการศกษา
มเอกภาพดานนโยบาย
มความหลากหลายในการปฏบต
การมสวนรวมของทกภาคสวน
สทธและโอกาสเสมอกน
คณภาพสถานศกษา
การศกษาตลอดชวต
2
การกระจายอ�านาจการบรหาร
มาตรฐานและการประกนคณภาพทางการศกษา
ทรพยากรและการลงทน
สอและเทคโนโลย
1 2
1313
3 วธการจดการศกษา
ยทธศาสตร ไดแก การศกษาผใหญหรอการศกษาตอเนอง (Adult Education /Continuing Education)
กศน. ต�าบล และ กศน. หมบาน
แหลงเรยนรตลอดชวต
เครอขายเทคโนโลยสารสนเทศ (ETV, Teacher Channel)
แบบการเรยนร (Learning Models) มความหลากหลาย1) แบบหองเรยน (Classroom-based Learning)2) แบบบานเรยน (Home-based Learning)3) แบบทางไกล (Distance Learning)4) แบบอธยาศย/ไมเปนทางการ (Informal Learning)5) แบบทางเลอก (Alternative Learning)
การเพมโอกาสทางการศกษา
การศกษาตลอดชวตอยางมคณภาพ
1. การศกษาในรปแบบ
(Formal Education)
2.การศกษานอกรปแบบ
(Non-formal Education)
การปฏรปการศกษาไทยในศตวรรษท 21
ตอนท : การปฏรป 5 ดาน
15
ความเปนมา
พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต เรมมผลบงคบใชตงแต พ.ศ. 2542 ซงสงผลใหตองมการปฏรปการศกษา. ตลอดระยะเวลา 15 ป จนถง พ.ศ. 2557 การปฏรปการศกษาไดเปลยน ผานมาโดยมรฐบาลถง 9 สมย ไดแก รฐบาลสมยนายชวน หลกภย, พ.ต.ท. ดร.ทกษณ ชนวตร (2 สมย), พล.อ. สรยทธ จลานนท, นายสมคร สนทรเวช, นายสมชาย วงศสวสด นายอภสทธ เวชชาชวะ นางสาวยงลกษณ ชนวตร และ คสช.ในปจจบน โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการถง 17 ทาน ไดแก นายปญจะ เกสรทอง, นายสมศกด ปรศนานนทกล, ศ. นพ.เกษม วฒนชย, พ.ต.ท. ดร.ทกษณ ชนวตร, นายสวทย คณกตต (2 สมย), นายปองพล อดเรกสาร, ดร.อดศย โพธารามก (4 สมย), นายจาตรนต ฉายแสง, ศ. ดร.วจตร ศรสอาน, นายสมชาย วงศสวสด, นายศรเมอง เจรญศร และ นายจรนทร ลกษณวศษฏ นายชนวรณ บณยเกยรต นายวรวจน เอออภญญกล นายสชาต ธาดาธ�ารงเวช นายพงษเทพ เทพกาญจนา นายจาตรนต ฉายแสง
พ.ศ. 2557... เรากม คสช. มาดแลเรองการศกษา !
16
15ปผานมา... สงคมตระหนกวาการศกษาไดรบการปฏรปนอยมาก
และมการเรยกรองใหมการปฏรปการศกษาอยางจรงจง.
แต...ค�าถามส�าคญของการปฏรปการศกษากคอ
“เราจะปฏรปการศกษาแบบยกเครองใหม
หรอจะปฏรปการศกษาแบบสานตอจากของเดม?”.
การปฏรปการศกษาตองเรมตนจากจดมงหมาย
“การศกษา คอการพฒนาคน”. ปจจบนระบบการศกษาของไทยครอบคลมคนเพยงแคผทอยในวยเรยนอาย 4-24 ป
ตงแตอนบาลจนถงปรญญาโท ประมาณ 15 ลานคน, จากจ�านวนประชากรทงหมดใน
ประเทศซงมอยประมาณ 60 กวาลานคน.
ระบบการศกษาจะตองครอบคลมถงคนในวยทำงาน
อาย25-60ป
ทมจ�านวนประชากรมากกวา 30 ลานคนดวย.
รฐจะตองจดการศกษาใหกบคนเหลาน ทงการศกษาในรปแบบ (Formal Education)
และการศกษานอกรปแบบ (Non-formal Education)
โดยมแบบการเรยนร (Learning Models) ทหลากหลายเพอใหคนเหลานมการเรยนรตลอดชวต (Lifelong Learning)อยางมคณภาพ.
15ลานคน
อาย 4-24 ป (ไดเรยน)
30ลานคนอาย 25-60 ป (ระบบการศกษาไมไดครอบคลม)
5ลานค
น
อาย 4-24 ป (ไมไดเรยน)
ทมา : ส�านกงานสถตแหงชาต พ.ศ. 2555
17
การศกษาจะตองพฒนาคนทงในดาน
รางกาย (Body) สตปญญา (Mind) และจตวญญาณ (Soul)
เพอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม(BehaviorChange)ไปในทางทดทงในดาน
กาย, วาจา และใจ อยางมเจตนา.
ดงนนจดมงหมายของการศกษาจะตองใหความส�าคญ
... ผลลพธทเกดตอผเรยน(StudentOutcomes)
กลาวคอ... เปนคนด (มคณสมบตอนพงประสงคของสงคม)
... มปญญา (มความรและทกษะของศตวรรษท 21)
... มความสขในชวต (อยคนเดยวและอยรวมกบผอนไดอยางมความสข)
3.มความสขในชวต
(อยคนเดยวและอยรวมกบผอนได)2.มป
ญญา
(ความ
รและ
ทกษะ
ของศ
ตวรร
ษท 21
)
1.เปนคนด(มคณสมบตอนพงประสงค)
ตวผเรยน รางกายสตปญญาจตวญญาณ
18
การปฏรปการศกษาในศตวรรษท21 จะตองปฏรปอะไร
การปฏรปการศกษาตองดทงระบบหรอองครวม และจะตองปฏรปทกดานไปพรอมกน
ในแบบ “ ไปไหน ไปด วยกน” เพราะองคประกอบทางการศกษาทกดาน
มความสมพนธเชอมโยงกน (Interconnectedness) ไดแก
1.ดานหลกสตรและสอการเรยนร
2.ดานครและบคลากรทางการศกษา
3.ดานการบรหารและการจดการศกษา
4.ดานทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา
และ5.ดานสอและเทคโนโลยเพอการศกษา
การปฏรปการศกษาทง 5ดาน แบงออกเปน 20ยทธศาสตร และ 40เรองทตองท�า ดงตอไปน
1. ดานหลกสตร ขอเสนอ 4 ยทธศาสตรส�าคญ และเรองทตองท�า 4 เรอง คอ
ย ทธศาสตร ท 1 : การวจยและพฒนาหลกสตร
ปจจบนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ไดเรมใชกบโรงเรยนทวไป
ทงประเทศในปการศกษา 2553, หลกสตรนเปนผลจากการวจยและไดรบการ
พฒนาจากปญหาและขอดอยของหลกสตรเดม คอหลกสตรการศกษา
ขนพนฐาน พ.ศ. 2544. ดงนนเรองทตองท�าในยทธศาสตรนกคอ
“ควรมหนวยงานวจยและพฒนาหลกสตร...อยางตอเนอง”.
การปรบหลกสตรแตละครง... ควรมการวจยกอน และควรมการปรบเพอใหสอดคลองกบ
การศกษาในศตวรรษท21 (21st Century Education) !
19
ย ทธศาสตร ท 2 : ก า รสงเสรมหลกสตรทองถนและหลกสตรสถานศกษา
เพอตอบโจทยความตองการทแตกตางในสงคม.
ย ทธศาสตร ท 3 : การพฒนาหนงสอเรยนและสอประกอบการเรยน
หนงสอเรยนจะตองไดรบการพฒนาเและผลตใหทน ตอการเปลยนแปลงหลกสตร...และตองพฒนาสอมลตมเดย ประกอบการเรยนซงจะชวยลดชวโมงการเรยนใหนอยลงได.
ยทธศาสตรนมเรองทตองท�า 2 เรองทขอเสนอ คอ
1)รฐพงละเวนการแขงขนกบเอกชนโดยไมจ�าเปน โดยเปดใหมการแขงขน
โดยเสรอยางเปนธรรมและเปนไปตามกลไกตลาด เพอตดผลประโยชนทบซอน
ในวงการหนงสอเรยนและสอประกอบการเรยน.
2)ใหความส�าคญตอนโยบายหนงสอเรยนเสร
หนงสอเรยนควรไดรบการควบคมคณภาพในกระบวนการผลต ดกวาการตรวจตนฉบบหนงสอเรยนในขนตอนสดทาย และควรใหความรแกโรงเรยนในการเลอกใชหนงสอเรยน
แทนการก�าหนดใหเลอกใชหนงสอเรยนไดเฉพาะทมอยในบญชรายชอ
ดงเชนทเปนอยในปจจบน.
ย ทธศาสตร ท 4 : การพฒนาแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบไดแกหองสมด,
พพธภณฑ,สวนสตว,อทยานวทยาศาสตร
แหลงการเรยนรตลอดชวตท ส ำ ค ญ แ ล ะ
เ ท ค โ น โ ล ย ร ว ม ท ง ศ น ย ก ฬ า แ ล ะ น น ท น า ก า ร .
ดงนนเรองทตองท�ากคอ “การจดสรรงบประมาณเปนงบลงทน
เพอจดตงและพฒนาแหลงการเรยนรตางๆ เหลาน
โดยจดใหมอยางเพยงพอทงในระดบจงหวด, อ�าเภอ และต�าบล
และใหมประสทธภาพ”.
20
2. ดานครและบคลากรทางการศกษา ขอเสนอ 4 ยทธศาสตรส�าคญ และเรองทตองท�า 6 เรอง คอ
ย ทธศาสตร ท 1 : การผลตครและบคลากรทางการศกษา
เรองทตองท�า คอ
“รฐจะตองจดใหมกระบวนการผลตครและบคลากรทางการศกษา”.
นโยบายการผลตคร...ตองมความชดเจน!
ย ท ธศาสตร ท 2 : การพฒนาครและบคลากรทางการศกษา
เรองทตองท�า คอ
“รฐจะตองจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ เพอเปนกองทนพฒนาคร
และบคลากรทางการศกษา”... เพอพฒนาครใหปรบการเรยนเปลยนการสอนแบบ
Teach Less, Learn More อนจะน�าไปสการเรยนรในศตวรรษท 21 (21st CenturyLearning).
ย ท ธศาสตร ท 3 : การตอบแทนครและบคลากรทางการศกษา
เรองทตองท�า คอ
1)ก�าหนดใหอาชพครตองไดรบผลตอบแทนสง
ซงรฐจะตองจดสรรงบประมาณใหอยางเพยงพอ.
ก า ร ก ำ ห น ด ผ ล ต อ บ แ ท น ส ง จ ะ ท ำ ใ ห ค น เ ก ง แ ย ง ก น ม า
เ ร ย น ค ร
ซงดกวาการจงใจดวยการใหทนการศกษา.
21
2)ใหหลกประกนเรองผลตอบแทนแกครและบคลากรทางการศกษาของ
โรงเรยนเอกชนและของโรงเรยนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน(อปท.)
ซงผลตอบแทนจะ ต อ ง ไ ม น อ ย ก ว า ของครและบคลากร
ทางการศกษาในโรงเรยนของรฐทไดรบ ตาม พ.ร.บ.เงนเดอนเงนวทยฐานะ
และเงนประจ�าต�าแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา(ฉบบท2)
พ.ศ.2554.
3)ปรบปรงกฎกระทรวงเรองกองทนสงเสรมครและบคลากรทางการศกษา
เพอใหมการสงเสรมสนบสนนครและบคลากรทางการศกษา
ใ ห จ ร ง จ ง แ ล ะ ม า ก ข น .
ย ทธศาสตร ท 4 : การกระจายอ�านาจการบรหารครและบคลากรทางการศกษา
กระทรวงศกษาธการตองก ร ะ จ า ย อ� า น า จ การบรหารครและบคลากร
ทางการศกษาใหกบโรงเรยนโดยตรง.
การรบครและบคลากรทางการศกษาจะ ต อ ง ใ ห อ ำ น า จ โ ร ง เ ร ย น
ร บ เ อ ง ต า ม ง บ ป ร ะ ม า ณ แ ล ะ อ ต ร า ก ำ ล ง ท ไ ด ร บ
โดยม อ.ก.ค.ศ. เปนผก�ากบดแลเทานน.
เรองทตองท�าในยทธศาสตรนคอ “การแกไขกฎหมาย2ฉบบ”
ไดแก พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการพ.ศ.2546
และ พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาพ.ศ.2547
ใหสอดคลองกบเจตนารมณการกระจายอ�านาจการบรหารการศกษา
ทก�าหนดไวใน พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542.
22
3. ดานการบรหารและการจดการศกษา ขอเสนอ 4 ยทธศาสตรส�าคญ และเรองทตองท�า 11 เรอง คอ
ก. ดานการบรหารย ทธศาสตร ท 1 : การกระจายอ�านาจการบรหารใหกบสถานศกษาโดยตรง
ไดแก เรอง...
ครและบคลากรทางการศกษา, วชาการ, งบประมาณ, ทรพยสน และการบรหารทวไป...
...เพอสรางความรบผดชอบ (Accountability) โดยตรงใหกบสถานศกษา!
ยทธศาสตรนตองอาศยความจรงใจและจรงจงของผบรหารระดบสงในสวนกลาง โดย
มเรองทตองท�าทขอเสนอ คอ
1)กระจายอ�านาจการบรหารโดยใหโรงเรยนเปนฐาน/โรงเรยนนตบคคล
(School-basedManagement)
โดยมเขตพนทการศกษาเปนผก�ากบดแลเทานน.
2)กระจายงบประมาณโดยการรวมเงนเดอนครและบคลากรทางการศกษา
ไปใหโรงเรยนบรหารภายใตงบประมาณและอตราก�าลง
ทไดก�าหนดไว เพอใหสอดคลองกบยทธศาสตรการกระจายอ�านาจ
การบรหารงานบคคล ตามทไดกลาวไวแลว
ซงเปนเรองทมความสมพนธเชอมโยงกน.
23
ย ทธศาสตร ท 2 :มาตรฐานการศกษาและการประเมนคณภาพการศกษา
การประเมนคณภาพการศกษามเปาหมายส�าคญ คอ
เพอใหเกด “ ม า ต ร ฐ า น ก า ร ศ ก ษ า ” .
ดงนนยทธศาสตรนจงมเรองส�าคญทตองท�า คอ
1)“สถานศกษาจะตองปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ
ของส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา
(สมศ.) ภายในระยะเวลาทก�าหนด.”
2)“มาตรฐานและตวชวดของหลกสตรแกนกลางการศกษา
ขนพนฐาน พ.ศ. 2551 กบมาตรฐานและตวชวด
ในการประเมนคณภาพการศกษาของ สมศ.
ควรจะเปนมาตรฐานและตวชวดทตรงกน
โดยไมตองน�ามาเทยบกน.” การประเมนสถานศกษา... ควรใชหลก
“ประเมนเพอพฒนา” โดยใหความส�าคญตอ
ระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษา
ซงเปนกระบวนการ (Process) และ
ปจจยน�าเขา (Input) ทแตกตางกนในแตละสถานศกษา.
24
ข. ดานการจดการศกษาย ทธศาสตร ท 3 : การสงเสรมเอกชนและทองถนในการจดการศกษา การจดการศกษาเปนสทธของเอกชนและขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) รฐตองสงเสรมสทธในการจดการศกษาของเอกชนและของ อปท. โดยขอเสนอ เรองทตองท�า 3 เรอง คอ 1) ก�าหนดใหครและบคลากรทางการศกษาของโรงเรยนเอกชนและของ อปท. ตองไดรบผลตอบแทนไมนอยกวาของรฐ(ตามยทธศาสตรการกระจายอ�านาจ การบรหารงานบคคล). 2) จดงบประมาณท รวมเงนเดอนครและบคลากรทางการศกษาให กบ โรงเรยนเอกชนและ อปท. และโอนงบประมาณนนไปใหโรงเรยนบรหารเอง (ตามยทธศาสตรการกระจายอ�านาจการบรหาร). 3)เพมแรงจงใจใหโรงเรยนเอกชนทงในดานเงนอดหนน, การลดหยอนภาษและ สทธประโยชน (โปรดดยทธศาสตรการระดมทรพยากรเพอการศกษา-ดานท 4).
ย ทธศาสตร ท 4 : การสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษานอกรปแบบ (Non-formalEducation)
ประชากรไทยอาย 15 ปขนไปทอยในตลาดแรงงาน มากกวารอยละ 50 หรอม จ�านวนมากกวา 20 ลานคน... จบการศกษาไมเกนระดบประถมศกษา. ดงนนการจดการศกษาประเภท...
การอาชวศกษา (Vocational Education) และ... การศกษาผใหญ/การศกษาตอเนอง (Adult Education/Continuing Education)
จ ง เ ป น ย ท ธ ศ า ส ต ร ท ส ำ ค ญ อ ย า ง ย ง ย ว ด ต อ ก า ร พ ฒ น า ป ร ะ เ ท ศ ! ! !
20.3ล
านคน
ไมเก
นระด
บชนป
ระถม
ศกษา
รวม38.5ลานคนทมา : ส�านกงานสถตแหงชาต พ.ศ. 2555
6.1ลา
นคน
ระดบ
ม.ตน
0.3ลานคนอนๆ
6.4ลานคนระดบอดมศกษา
5.4ลานคนระดบ ม.ปลาย
25
ยทธศาสตรนมเรองทตองท�าทขอเสนอ คอ
1) ก�าหนดใหส�านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย
กบส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มการประสานงานในเรอง
การจดการศกษาขนพนฐานและมการบรหารงานกนอยางใกลชด เพอใชอาคาร
สถานทและทรพยสนตางๆ, บคลากร, ขอมลจ�านวนนกเรยนและนกศกษาในพนท
บรการ ฯลฯ รวมกน.
2) สงเสรมบทบาทหนาทของวทยาลยชมชนในการจดการศกษานอกรปแบบ
ประเภทการอาชวศกษา.
3) สงเสรมและสนบสนนสถานศกษาทกระดบรวมทงในระดบอดมศกษาใหจดการ
ศกษานอกรปแบบ ประเภท
การศกษาผใหญ/การศกษาตอเนอง และใหความส�าคญกบการอาชวศกษา
4) สงเสรมใหมการจดแบบการเรยนร(LearningModels)ทหลากหลาย ไดแก
แบบหองเรยน (Classroom-based Learning),
แบบบานเรยน (Home-based Learning),
แบบทางไกล (Distance Learning)
แบบอธยาศย/ไมเปนทางการ (Informal Learning)
แบบทางเลอก (Alternative Learning).
การสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษานอกรปแบบ
จะเปนยทธศาสตรส�ำคญอยำงหนงทน�ำไปส
การเรยนรตลอดชวต (Lifelong Learning).
26
4. ดานทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา
รฐตองจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบการศกษาในฐานะทมความส�าคญสงสด
ตอการพฒนาทยงยนของประเทศ จงขอเสนอ 4 ยทธศาสตรส�าคญ และเรองทตองท�า
12 เรอง คอ
ย ทธศาสตร ท 1 :การระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา
มเรองทตองท�า 2 เรอง คอ
1)ออกกฎหมายภาษเพอการศกษาเพอใหรฐและทองถนสามารถ
ระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา.
2)ปรบแกกฎหมายลดหยอนหรอยกเวนภาษทสามารถสรางแรงจงใจ ใหมการบรจาคทรพยากรและวสดอปกรณรวมทงการลงทนเพอการศกษาให
มากกวาน ไดแก“พระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร
วาดวยการยกเวนรษฎากร(ฉบบท420)พ.ศ.2547”
ย ทธศาสตร ท 2 :การหารายไดของสถานศกษา
มเรองทตองท�า 2 เรอง คอ
1) สนบสนนใหสถานศกษาจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา
โดยรายไดไมตองสงกระทรวงการคลง.
2) สนบสนนใหสถานศกษาจดหารายไดจากบรการของสถานศกษา ไดแก
การหารายไดจากผลผลตจากนกศกษาอาชวศกษา และการรบท�างานวจยของมหาวทยาลย.
27
ย ทธศาสตร ท 3 :การจดสรรงบประมาณแผนดน
รฐตองจดสรรงบประมาณแผนดนอยางพอเพยงใหกบการศกษา โดยมเรอง
ทตองท�า 3 เรอง คอ
1) จดสรรงบประมาณรายหวโดยเทาเทยมกน ใหกบสถานศกษาของรฐ, องคกร
ปกครองสวนทองถน และของเอกชน โดยงบประมาณทจดใหสถานศกษา
ขอใหรวมเงนเดอนครและบคลากรทางการศกษา.
2) จดสรรงบประมาณและทรพยากรอนเพมเตมพเศษใหกบผเรยน
ทดอยโอกาสหรอทพพลภาพ เพอใหผดอยโอกาสหรอทพพลภาพ
ไดรบโอกาสทจะเขาถงสทธจากนโยบายเรยนฟร...
อยางมคณภาพเชนเดยวกบนกเรยนทวไป.
3) จดสรรงบประมาณพเศษทเปนงบลงทนเพราะ... การศกษาเปนการ
ลงทนเพอพฒนาคนซงมความส�าคญตอการพฒนาประเทศ
4) จดตงกองทนเพอพฒนาการศกษาใหกบโรงเรยนของรฐ, อปท.
และเอกชน... โดยเฉพาะใหกบโรงเรยนขนาดเลก.
การจดสรรงบประมาณ...
ควรน�าความตองการของสถานศกษามาเปนตวตง !!!
28
ย ทธศาสตร ท 4 :การตรวจสอบตดตามและประเมนผลการใชงบประมาณ
มเรองทตองท�า 3 เรอง คอ
1) ก�าหนดหนวยงานตรวจสอบภายใน และใหมบทบาทการตรวจสอบ
ภายในทจรงจง.
2) ก�าหนดหลกเกณฑและวธตรวจสอบโดยออกเปนกฎกระทรวง.
3) ใหมการตรวจสอบ โดยหนวยงานตรวจสอบจากภายนอก (สตง.).
5. ดานสอและเทคโนโลยเพอการศกษา ขอเสนอ 4 ยทธศาสตรส�าคญ และเรองทตองท�า 8 เรอง คอ
ย ทธศาสตร ท 1 : การจดสรรคลนความถเพอการศกษา
คลนความถตางๆ อนไดแก คลนวทย, โทรทศน, วทยโทรคมนาคม และ อนเทอรเนต รวมทงสอตวน�า และโครงสรางพนฐานอนทจ�าเปน จะตอง ไดรบการจดสรรเพอประโยชนทางการศกษา เพราะสอสารมวลชน
เหลานเปนสอการเรยนรตลอดชวตทมอทธพลอยางมากตอการเรยนร
ของเยาวชนและประชาชนโดยทวไป และจะเปนการสนบสนนเรองการเรยนร
ตลอดชวตดวย.
เรองทตองท�าคอ รฐตองด�าเนนการในเรองการจดสรรคลนความถ เพอประโยชนทางการศกษา ตามมาตรา 63 ทก�าหนดไว
ใน พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542.
ย ทธศาสตร ท 2 :การสงเสรมสนบสนนการผลตและการพฒนาสอเพอการศกษา
สอเพอการศกษาหรอสอการเรยนร ประกอบดวย แบบเรยน ต�ารา วสด อปกรณ และสอเทคโนโลยเพอการศกษาหรอสอมลตมเดยตางๆ.
ยทธศาสตรนมเรองทตองท�า 2 เรอง คอ
1)จดสรรเงนสนบสนน เพอใหเกดแรงจงใจในการผลตและการพฒนาสอเพอการ
ศกษา.
29
2)เปดใหมการแขงขนโดยเสรและเปนธรรม
รฐควรเนนบทบาทเปนผก�าหนดนโยบายแลวเปนผสงเสรม และสนบสนนใหมการผลตสอและเทคโนโลยเพอการศกษา โดยเปดใหม การแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม (ตามมาตรา 64 ทก�าหนดไว ใน พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542) และควรท�าหนาทวจยและพฒนา สอตนแบบและสอนวตกรรม (ตามมาตรา 17 ทก�าหนดไวใน พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546).
รฐจงควรลดบทบาทการเปนผผลตแขงขนกบเอกชน.
ย ท ธศาสตร ท 3 :กองทนเพอการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา
มเรองทตองท�า 4 เรอง คอ 1) จดสรรงบประมาณเปนเงนอดหนนจากรฐ. 2) จดเกบคาสมปทานและจากผลก�าไรทไดจากการด�าเนนกจการ ดานสอสารมวลชน เทคโนโลยสารสนเทศ และโทรคมนาคม เพอมาเปนกองทนพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา. 3) ลดหยอนคาบรการเปนพเศษ ส�าหรบการใชเทคโนโลยตางๆ เพอการศกษา.
4) ออกกฎกระทรวง เพอก�าหนดหลกเกณฑและวธการใหการจดสรรเงนกองทน.
ย ทธศาสตร ท 4 :การจดตงหนวยงานกลางโดยมภารกจคอ...
“ท�าหนาทดแลการปฏรปทางดานสอและเทคโนโลย
เพอการศกษาโดยเฉพาะ”. ยทธศาสตรทง 4 ยทธศาสตรดงกลาว
ก�าหนดอยในมาตรา63ถง69ของพ.ร.บ.การศกษาแหงชาตพ.ศ.2542.
30
จำกยทธศำสตรและเรองทตองท�ำทงหมดทกลำวมำในการปฏรปการศกษา 5 ดาน
จงเหนไดชดเจนวำ
การปฏรปการศกษาแตละดานมความสมพนธและเชอมโยงกน
จงจ�ำเป นตองไดรบกำร
ปฏรปไปพรอมๆ กนทกดำน.
31
บทสรป
การปฏรปการศกษาในศตวรรษท 21...
ควรจะมแนวคดอยางไร และจะตองปฏรปอะไรบางนน...
เปนเรองทผก�าหนดนโยบาย (Policy Maker)
ตลอดจนผปฏบตการ (Operator) ตองศกษาและเขาใจถงเจตนารมณและโครงสรางของ พ.ร.บ. การศกษาแหงชาตเสยกอน.
หากจดมงหมายของการปฏรปการศกษาคอการพฒนาคนในชาตใหเปน
“ ค น ด . . . ม ป ญ ญ า . . . ม ค ว า ม ส ข ใ น ช ว ต ”
“นายกรฐมนตรและคณะรฐมนตรจะตองใหความรวมมอ
และใหความส�าคญตอการปฏรปการศกษา
จงจะท�าให การปฏรปการศกษาในศตวรรษท 21 ครงน
ประสบความส�าเรจตามจดม งหมายท ได ก�าหนดไว.”
การปฏรปการศกษาในศตวรรษท 21 จะเปนการสานตอจากของเดม
หรอจะเปนการยกเครองใหม กเปนเรองทเลอกท�าไดทงนน.
การปฏรปการศกษาในศตวรรษท 21 จะตองดทงระบบหรอองครวม
โดยตองปฏรปทง 5 ดานไปพรอมกน
เพราะการปฏรปการศกษาแตละดานมความสมพนธเชอมโยงกน,
ลำพงกระทรวงศกษาธการกระทรวงเดยว
ยอมไมสามารถปฏรปการศกษาใหสำเรจได.
32
สงวนลขสทธ : 22 กรกฎาคม 2557
(สงวนลขสทธตามกฎหมาย หามลอกเลยน ไมวาจะเปนสวนใดของหนงสอเลมนนอกจากจะไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร)
e-mail : [email protected]
