БССР у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе

Страты БССР пасля Вялікай Айчыннай вайны

Людскія. Загінуў амаль кожны трэці жыхар (найбольшыя страты адносна колькасці насельніцтва);

Матэрыяльныя:• Згублена больш паловы

нацыянальнага багацця;• Зруйнавана 209 з 270 гарадоў, 9200

вёсак.

Мінск пасля заканчэння вайны

Мінск пасля заканчэння вайны

Мінск пасля заканчэння вайны

Стан насельніцтваМатэрыяльныя цяжкасці vs. Працоўны энтузіязм

Пасляваеннае аднаўленне: эканоміка

• Першасная мэта – пераадоленне ваенных разбурэнняў;• Прыярытэт – індустрыялізацыя;• Планаванне эканомікі (пяцігодкі).

Пасляваеннае аднаўленне: сацыяльная сфера

1. Урбанізацыя

Але!2. Урбанізацыя – пад кантролем дзяржавы.3. Перамяшчэнні людзей паміж савецкімі рэспублікамі.

← Недахоп працоўных рук у горадзе ← Паскоранае аднаўленне прамысловасці.

Пасляваеннае аднаўленне: грамадска-палітычнае жыццё

Чым характарызавалась сістэма?• Кантроль дзяржавы (=партыі)

над грамадствам;• Дзяржаўная ўласнасць на сродкі

вытворчасці;• Марксісцка-ленінская ідэалогія;• Аднапартыйнасць.

Аднаўленне сістэмы, якая існавала ў 1920-30-х гг.:

Пасляваеннае аднаўленне: культура

Новыя тэмы і ідэі vs. Жорсткі кантроль партыі

Пераадоленне наступстваў вайны ў галіне эканомікі. Выхад на новы ўзровень

развіцця

Стан эканомікі

1. Па агульнаму ўзроўню эканомікі БССР адкінута да 1928 г.;

2. Нераўнамернае развіццё частак:• Усходняя Беларусь – больш

прамысловасці, калгасы;• Заходняя Беларусь – больш

аграрная, хутары.

Пачатак аднаўлення эканомікіАднаўленне пачалося яшчэ падчас вайны, пасля выгнання ворага з нашай тэрыторыі.1946 г. – Закон аб 5-гадовым плане аднаўлення:1946-1950 г. – чацвёртая пяцігодка.План: прамысловасць павінна перавысіць даваенны ўзровень.

Сродкі для аднаўлення эканомікі

1. Значныя сродкі ад іншых савецкіх рэспублік.2. Дапамога з боку ААН (тавары, машыны, абсталяванне).3. Рэпарацыі з Германіі.4. Працоўны энтузіязм.

Аднаўленне ў прамысловасці

• 1944 – аднавілі працу Гомсельмаш, Гомельскі спіртзавод і г.д.• 1945 – магутнасць электрастанцый – 50%

ад даваеннай.• 1945 – 40% рабочых (ад 1940 г.)

выпрацоўвалі 20% прадукцыі.

Машынабудаванне1. Аднаўленне старых галін.2. Стварэнне новых галін:

аўтамабільная, трактарная і г.д.• МАЗ і МТЗ – найбуйнейшыя заводы.• 1947 г. – першыя аўтамабілі-

самасвалы “МАЗ”.• 1953 г. – першы колавы трактар

“Беларус”, выпушчаны МТЗ.

Вынікі аднаўлення прамысловасці і транспарту (4-ая пяцігодка)• Цяжкая прамысловасць значна пераўзышла даваенны ўровень;• Беларусь ператвараалася ў зборачны цэх БССР;• Лёгкая і харчовая прамысловасць не дасягнулі ўзроўня 1940 г.;1946 г. – хлебныя карткі атрымлівалі 2,3 млн чалавек. Іншымі харчовымі таварамі забяспечваліся толькі жыхары Мінска.Да 1947 г. – карткавая сістэма.• Даўжыня чыгункі амаль дасягнула ўзроўню 1940 г.;• Прамысловасць ЗБ – толькі 15% ад прамысловасці БССР.

Пятая пяцігодка (1951-1955 гг.)

• Замацаванне курсу на індустрыялізацыю (аб’ём прамысловай прадукцыі павысіўся больш чым у 2 разы);• Харчовая і лёгкая прамысловасць

перавысілі даваенны ўзровень.

С/г пасля вайны

• Амаль усе працаўнікі – жанчыны;• Недахоп тэхнікі і цяглавай сілы

жывёл;• Недахоп фінансавання з боку

дзяржавы;• Вяртанне да калгасаў.

С/г у Заходняй Беларусілюты 1949 – рашэнне аб суцэльнай калектывізацыі ЗБ. Зроблена за 2 гады.Суправаджалася раскулачваннем і высылкай сем’яў у Сібір і Казахстан.

Вынікі аднаўлення

• Страты ў с/г, не аднавілася да 1950 г.: менш пасяўных плошчаў, менш надояў і мяса (хоць пагалоўе жывёлы і павысілася) і г.д.• да 1952 г. – зніжэнне вытворчасці.

Прычыны:1. Адсутнасць матэрыяльнай падтрымкі: калгаснікі атрымлівалі

працадні, а не заробак. Іх асабістыя надзелы абкладаліся непамернымі падаткамі.

2. Адсутнасць дастатковага тэхнічнага забеспячэння.3. Асноўныя метады кіравання – адміністратыўныя.

С/г падчас другой пяцігодкіпасля 1953 г. – палепшана кіраванне вёскай:Павялічаны закупачныя кошты на с/г прадуцыю,Больш стала с/г тэхнікі,Адменены пастаўкі з асабістых надзелаў.

1953-58 гг. – калгасная вытворчасць павялічылася, бо стымулявалася дзяржавай, паменшаны падаткі на адзінаасобныя гаспадаркі.