บทท 7

ตนทนการผลต

และรายรบจากการผลต

อ.อรคพฒร บวลม

2

ตนทนทางเศรษฐศาสตรและตนทนทางบญช (Economics Cost and Accounting Cost)

ตนทนทางเศรษฐกจ (Economics Cost) :

ตนทนทงหมดทเกดขนจากการผลตสนคานน ไมวาจะมการจายไปจรงหรอไมกตาม (Explicit Cost + Implicit Cost) รวมตนทนคาเสยโอกาสเขาไวดวย

ตนทนทางบญช (Accounting Cost) :

ตนทนในการผลตสนคาทผผลตไดมการจายจรงและไดลงบนทกรายการทางบญชไว (Explicit Cost)

3

ตนทนคาเสยโอกาส (Opportunity cost)

คาเสยโอกาส คอ ตนทนทไมไดจายเปนเงนจรง แตเปนคาเสยโอกาสทจะใชปจจยนนไปท าประโยชนอยางอน

ตนทนชดแจงและตนทนไมชดแจง(Explicit Cost and Implicit Cost)

– ตนทนชดแจง(Explicit cost) : ตนทนทเกดขนจรงและมการจายออกไปเปนตวเงนจรงๆ

– ตนทนไมชดแจง (Implicit Cost) : ตนทนทเกดขนจากการผลตจรงๆ แตไมมการจายออกไปเปนตวเงน เกดจากการน าปจจยการผลตทตนเองเปนเจาของมาใชในการผลต

4

ตนทนเอกชน กบ ตนทนสงคม (Private Cost and Social Cost)

– ตนทนเอกชน หมายถง ตนทนทหนวยผลตตองรบผดชอบโดยตรง เชน คาจาง คาเชา ดอกเบย คาวตถดบ ฯลฯ ดงนน ตนทนเอกชนจะเทากบตนทนทางเศรษฐศาสตร

– ตนทนสงคม หมายถง ตนทนเอกชนรวมกบผลกระทบภายนอก ซงไมไดเกยวของกบกระบวนการผลต เปนผลใหตนทนสงคมไมเทากบตนทนเอกชน ตนทนทตกแกบคคลอนในสงคมเรยกวา ผลกระทบภายนอก (Externalities)

5

ตนทนในการผลตระยะสน ทผผลตไมสามารถเปลยนแปลงตนทนหรอปจจยการผลตได ประกอบดวยตนทน 2 ประเภท คอ

• ตนทนคงท (fixed cost - FC) คอคาตอบแทนทจายใหกบปจจยคงท ตนทนคงทน จะไมเปลยนแปลงไปตามปรมาณการผลต

• ตนทนแปรผน (variable cost - VC) คอคาตอบแทนทจายใหกบปจจย แปรผน ตนทนแปรผนจง เปลยนแปลงไปตามปรมาณการผลต

*จากตนทนทง 2 ประเภท สามารถหาตนทนรวม ตนทนเพม และตนทนเฉลยได

1. ตนทนการผลตระยะสน

6

1.1 ตนทนรวม(Total cost - TC) คอตนทนทงหมดในการผลตใน ระยะสน ประกอบดวยตนทนคงททงหมด(TFC) และตนทนผนแปรทงหมด(TVC)

1)ตนทนคงททงหมด(Total Fixed cost : TFC) เชน ตนทนในการจดหาปจจยคงทเพอการผลต เชน คากอสราง , คาทดน , คาเครองจกร เปนตน

2) ตนทนผนแปรทงหมด(Total Variable cost : TVC) เชน ตนทนในการจดหาปจจยแปรผน เชนคาจางแรงงาน , คาวตถดบ เปนตน

TC = TFC + TVC

7

1.2 ตนทนรวมเฉลยตอหนวย(Average total cost : ATC) คอ ตนทนการผลตทงหมดทคดเฉลยตอหนวยสนคา(ตนทนทงหมดตอการผลตสนคา 1 หนวย)

ตนทนเฉลยจะเทากบผลรวมของตนทนคงทเฉลย(AFC) และตนทนแปรผนเฉลย(AVC)

Q

TFCAFC

Q

TVCAVC

Q

TCSAC AVCAFCSAC หรอ

8

1.3 ตนทนเพม(Marginal cost: MC) คอ ตนทนหนวยสดทาย หมายถง ตนทนรวมทเพมขน เมอผลตสนคาเพมขนอก 1 หนวย *(ตนทนทเพมขนคอตนทนผนแปรเทานน เนองจากในระยะสนตนทนคงทไมเปลยนแปลง)

Q

TCMC

9

1.4 ตารางตนทนการผลตและเสนตนทนการผลตระยะสน

Q TC TFC TVC MC AC=TC/Q

AFC= TFC/Q

AVC= TVC/Q

0 550 550 0 - - - -

1 850 550 300 300 850 550 300

2 1100 550 550 250 550 275 275

3 1300 550 750 200 433 183 250

4 1600 550 1050 300 400 138 263

5 2100 550 1550 500 420 110 310

6 2800 550 2250 700 467 92 375

7 3700 550 3150 900 529 79 450

8 4800 550 4250 1100 600 69 531

10

1.5 เสนตนทนการผลตระยะสน

กราฟความสมพนธระหวาง TC , TFC , TVC

TFC

TVC

TC ตนทน

ผลผลต

TVC

TFC 140

60

80

4

11

1.5 เสนตนทนการผลตระยะสน (ตอ)

ผลผลต

ตนทนตอหนวย

AVC

ATC MC

AFC

B

4

15

5

20

8

30

A

C

12

2. ตนทนการผลตระยะยาว

ระยะยาว คอ ระยะเวลาทผผลตสามารถเปลยนปจจยการผลตทกชนดไดหมด นนคอ สามารถเลอกขนาดของโรงงานได

ตนทนการผลตระยะยาว (Long Run Total Cost : LTC) จงมเฉพาะตนทนแปรผนเทานน ตนทนการผลตเฉลยระยะยาว (Long Run Average Cost)

คอ ตนทนการผลตทงหมดทคดเฉลยตอหนวยผลผลตในระยะยาว (LAC = LTC / Q)

13

2.1 เสนกราฟตนทนการผลตในระยะยาว

LTC

ตนทน

ผลผลต

ตนทนตอหนวย

ผลผลต

LAC

LMC

A

14

2.2 เสนกราฟตนทนการผลตเฉลยในระยะยาว

Q ปรมาณผลผลต

ตนทนตอหนวย

10 20 30 40 50 60 70 80 90

LAC SAC1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

SAC2

SAC3

การหาเสนตนทนการผลตระยะยาว(LAC)หาไดจากการลากเสนสมผสกบตนทนเฉลยระยะสน(SAC)ทต าสดนนเอง

15

2.3 ลกษณะเสนตนทนเฉลยในระยะยาว

เสน LAC มลกษณะเปนรปตว U คอในตอนแรกเมอขยายการผลตออกไปตนทนเฉลยจะลดลงจนต าสด และเมอขยายการผลตตอไปตนทนเฉลยจะสงขนอก เนองจากการประหยด และไมประหยดตอขนาด

16

การประหยดตอขนาด (economies of scale)

• การประหยดทเกดขนกบหนวยธรกจ เมอขยายขนาดการผลต เพมการใชปจจยการผลตทกชนดพรอมๆกน เปนสดสวนเดยวกน

• การประหยดภายใน เมอขยายขนาดการผลต มการแบงงานกนท าความช านาญเฉพาะดานมมากขน ประสทธภาพการผลตสง

• การประหยดภายนอก เมออตสาหกรรมมขนาดใหญขน กสามารถประหยดไดมากขน เชน ซอวตถดบไดถกลงเพราะมผน ามาขายทโรงงานไมเสยคาใชจายเพอเดนทางไปซอทไกลๆ

17

3. รายรบจากการผลต(Revenue)

รายรบจากการผลต คอรายไดทผผลตไดรบจากการขายผลผลตของตนตามราคาทก าหนด

ก าไร = รายรบทงหมด – ตนทนการผลต

18

3.1 รายรบรวม (Total Revenue : TR)

รายรบรวม (TR) คอ รายรบทไดจากการขายผลผลต TR = P x Q • TR คอ รายรบรวมทงหมด • P คอ ราคาผลผลต • Q คอ ผลผลต

19

3.2 รายรบเฉลย (Average Revenue : AR)

รายรบเฉลย (AR) คอ รายรบเฉลยตอหนวยทไดจากการขาย • AR คอ รายรบเฉลย • TR คอ รายรบรวมทงหมด • Q คอ ผลผลต

Q

TRAR

20

3.3 รปแสดงเสนอปสงค(D)และเสนรายรบเฉลย(AR)

ราคา (P)

ปรมาณ (Q) 0 1 2 3 4 5 6 7

2

4 6 8

10 12 14

D = AR

21

3.4 รายรบเพม (Marginal Revenue : MR)

รายรบเพม หรอ รายรบหนวยสดทาย (MR) รายรบทไดรบเพมขนเมอขายผลผลตเพมขน 1 หนวย

• MR คอ รายรบเพม

• TR คอ สวนเปลยนแปลงรายไดทงหมด • Q คอ สวนเปลยนแปลงผลผลต

Q

TRMR

22

ตาราง แสดงความสมพนธ TR,AR,MR

ราคา(P) ปรมาณ(Q) TR=P*Q AR=TR/Q MR=TR/Q 15 0 0 - -

12 1 12 12 12

10 2 20 10 8

8 3 24 8 4

6 4 24 6 0

4 5 20 4 -4

2 6 12 2 -8

0 7 0 0 -12

23

รปแสดงความสมพนธ TR,AR,MR

ราคา (P)

ปรมาณ (Q) 0 1 2 3 4 5 6 7

5

10 12 15

20 24

AR, D

TR

MR

24

ความสมพนธ TR,AR,MR และราคา (P) เมอราคาคงท

ราคา(P) ปรมาณ(Q) TR=P*Q AR=TR/Q MR=TR/Q 20 1 20 20 20

20 2 40 20 20

20 3 60 20 20

20 4 80 20 20

20 5 100 20 20

20 6 120 20 20

20 7 140 20 20

20 8 160 20 20

25

รปแสดงความสมพนธ TR,AR,MR และ P

20

40

60

80

100

0 1 2 3 4 5 6 7

AR=MR=P

TR

ปรมาณ (Q)

รายรบ (TR)

26

3.5 เงอนไขการไดก าไรสงสด

ก าไร คอ ผลตางระหวางรายรบรวม (Total Revenue : TR) กบตนทนการผลต(Total Cost : TC)

= TR – TC

ก าไร และก าไรสงสด คอเปาหมายส าคญของผประกอบการ จดทจะไดก าไรสงสดกเมอ TR และ TC มคาตางกนมากทสด

27

ตาราง แสดงอปสงคเพอหารายรบทงหมด P Q TC TR AR MR

20 0 10 0 0 - -

18 1 15 18 3 18 18

16 2 20 32 12 16 14

14 3 25 42 17 14 10

12 4 30 48 18 12 6

10 5 35 50 15 10 2

8 6 40 48 8 8 -2

6 7 45 42 -3 6 -6

4 8 50 32 -18 4 -10

28

รปแสดงผลตางของเสน TR กบ TC

10

20

30

40

50

0 1 2 3 4 5 6 7

TC

TR

ปรมาณ (Q)

TR/TC

ก าไร

29

END