เลอด (Blood) เลอดมลกษณะเฉพาะคอเปนของเหลว มหนาทล าเลยงสารตางๆ

เชน กาซ สารอาหาร และของเสย

เลอดมสวนประกอบทส าคญ 2 สวน คอ

ก) สวนทเปนเซลลและชนสวนของเซลล

(formed elements) ไดแก เมดเลอดแดง (erythrocyte) เมดเลอดขาว (leukocyte)

และแผนเลอด (blood platelet)

ข) สวนทเปนน าเลอด (plasma) ซงเปนของเหลวใส

สวนทเปนเซลลและชนสวนของเซลล

เมดเลอดแดง (Erytrocytes) เปนเซลลทเปลยนแปลงไปท าหนาทขนสงออกซเจน ในสตวเลยงลกดวยน านมเมดเลอดแดงไมมนวเคลยสและออรแกเนลลอนๆ เมดเลอดแดงของคนมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 7 ไมครอน รปรางกลมแบน ตรงกลางเวาเขาหากนทงสองดาน เปนถงฮโมโกลบนซงเปนโปรตนทมฤทธเปนดาง เมอยอมสจะตดสสวนทเปนกรดออกสชมพ ในกระแสเลอดมกพบวาเมดเลอดแดงเรยงซอนกนเปนตงเรยกวา รไลซ (rouleaux) เมดเลอดแดงมชวตอยในกระแสเลอดประมาณ 120 วน และมการสรางแทนทขนใหมในไขกระดก

เมดเลอดขาว (Leukocytes) เปนเซลลทมนวเคลยส ท าหนาทเกยวกบการก าจดสงแปลกปลอม แบงออกเปน 2 พวก โดยดจากแกรนลในไซโตพลาสซม และลกษณะของนวเคลยส ไดแก

1. Agranulocyte เปนพวกทไมมแกรนลชนดพเศษในไซโตพลาสซม ไดแก lymphocyte และ monocyte

2. Granulocyte เปนพวกทมแกรนลชนดพเศษซงจะตดสยอมตางกนตามสภาพความเปนกรดและดางไดแก

neutrophil, eosinophil และ basophil

ในไซโตพลาสซมของเมดเลอดขาวทกชนดมแกรนลธรรมดา จดเปนแกรนลประเภท แอซโรฟล (azurophil) ซงตดสแอเซอรเปนสมวงออน เปนแกรนลละเอยดกระจายอยทวไป

จากการศกษาดานเอนไซมพบวา แกรนลชนดน คอ

lysosome

Lymphocyte เปนเซลลทมขนาดเสนผาศนยประมาณ 6-8

ไมครอน มนวเคลยสกลม

มบทบาทส าคญในการสรางแอนตบอด มประมาณ 20-45 %

ของเมดเลอดขาวทงหมด

Monocyte เปนเซลลทมขนาดเสนผาศนยประมาณ 9-12 ไมครอน

นวเคลยสรปไต ท าหนาทท าลายสงแปลกปลอม เมออยในเนอเยออนๆจะเปลยนแปลงไปเปนแมโครเฟจ พบประมาณ 3-8 % ของเมดเลอดขาวทงหมด

Neutrophil เปนเซลลทมขนาดเสนผาศนยประมาณ 12

ไมครอน นวเคลยสม 2-5 พ ซงมสายโครมาตนบางๆเชอมใหตดกน

ภายในไซโตพลาสซมมแกรนลพเศษขนาดเลกมาก ภายในมเอนไซม

alkaline phosphatase และสารท าลายแบคทเรย

neutrophil มประมาณ 50-70 % ของเมดเลอดขาวทงหมด

Eosinophil เปนเซลลทมขนาดเสนผาศนยประมาณ 10-14

ไมครอน นวเคลยสม 2 พ ภายในมแกรนลพเศษทหยาบขนาดใหญยอมตดสแดงเปนจ านวนมาก

eosinophil สามารถเคลอนทและยน pseudopodium ไปหมสงแปลกปลอมได แตชากวา neutrophil เพราะจะเลอกจบแตเฉพาะสารประกอบทเกดจากการรวมตวของแอนตเจนและแอนตบอดแลวเทานน อโอซโนฟลมประมาณ

1-4 % ของเมดเลอดขาวทงหมด

Basophil เปนเซลลทมขนาดเสนผาศนยประมาณ 12 ไมครอน

นวเคลยสมขนาดใหญรปรางไมแนนอน แกรนลพเศษขนาดใหญยอมตดสน าเงน และมกจะบงนวเคลยสไวเกอบทงหมด ภายในแกรนลมสารhistamine และ heparineทเซลลสรางขนคลายกบทพบใน mast

cell นอกจากน basophil

สามารถเคลอนทและจบสงแปลกปลอมไดเชนเดยวกบเมดเลอดขาวชนดอนๆ มประมาณ 0.5-1 %

ของเมดเลอดขาวทงหมด

Blood platelet แผนเลอดมขนาด 2-4 ไมครอน เปนชนสวนของไซโตพลาสซม ไมมนวเคลยส ยอมตดสน าเงน ตรงกลางม mitochondria รวมกลมอยเปนจ านวนมาก แผนเลอดมความส าคญเกยวการท าใหเลอดแขงตว โดยปกตมประมาณ 1.5-3

แสนแผน/ลบ.ซม

สวนทเปนน าเลอด (plasma)

น าเลอดเปนของเหลวใส ประกอบดวยโปรตนทส าคญ 3 ชนด คอ

Albumin มบทบาทส าคญในการรกษาแรงดนออสโมซสในเลอด

Globulin ท าหนาเกยวกบภมคมกน

Fibrinogen มสวนส าคญเกยวกบการท าใหเลอดแขงตว ถาน าเลอดถกกบอากาศ fibrinogen จะตกตะกอนจบกนเปนเสนใยบางๆกายเปนรางแห สวนทเหลอจะเปนน าใสสเหลองเรยกวา เซรม

นอกจากนยงประกอบดวย เกลออนนทรย และสารอนทรย เชน

กรดอะมโน ไวตามน ฮอรโมน และไขมนตางๆ

1

2 3

4

5

1 = …………..... 2 = …………… 3 = ………….…

4 = ……………. 5 = ……………