1. Hafta

Hafta 1: Hafta 1: Giriş ve Giriş ve GeliGelişşmimişş ülkelerdeki ülkelerdeki şşehirler ehirler ve ve MetropolitenMetropoliten alanlardaki ula alanlardaki ulaşışım m

krizikrizi

Doç. Dr. Darçın AkınDoç. Dr. Darçın AkınŞehir ve Bölge Planlama BölümüŞehir ve Bölge Planlama Bölümü

[email protected]@gyte.edu.tr

ŞBP 543 Kentsel Ulaşım Politikaları ve Uygulamaları

mailto:[email protected]

22

KonularKonular

Haftalık ders programıHaftalık ders programıDersin içeriğiDersin içeriğiDers kitabıDers kitabıDersin zorunluluklarıDersin zorunluluklarıDönem ödeviDönem ödevive İlk dersve İlk ders

Doç.Dr. Darçın Akın, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, [email protected], www.gyte.edu.tr


http://www.gyte.edu.tr/

33

Haftalık ders programıHaftalık ders programıHaftaHafta ..

..

..

..

.. ..

KonularKonularGiriş ve Gelişmiş ülkelerdeki şehirler ve metropoliten Giriş ve Gelişmiş ülkelerdeki şehirler ve metropoliten

alanlardaki ulaşım krizi alanlardaki ulaşım krizi Ulaşımın şehirleri ve yaşanabilirliğini etkilemesi, Ulaşımın şehirleri ve yaşanabilirliğini etkilemesi,

Kentsel ulaşım politikalarındaki ikilem Kentsel ulaşım politikalarındaki ikilem Kent-ulaşım ilişkisi, Kentsel ulaşım türlerindeki Kent-ulaşım ilişkisi, Kentsel ulaşım türlerindeki

çapraşıklıkçapraşıklıkGelişmiş ülkelerdeki ulaşım politikaları ve Gelişmiş ülkelerdeki ulaşım politikaları ve

uygulamaları (şartların, eğilimlerin ve uygulamaları (şartların, eğilimlerin ve yaklaşımların karşılaştırılması)yaklaşımların karşılaştırılması)

Devam...Devam... Vize SınavıVize Sınavı




44

Haftalık ders programıHaftalık ders programıHaftaHafta ..

.. ..

.. ..

KonularKonularKentsel ulaşımda yaygın olan yanlış kanılar Kentsel ulaşımda yaygın olan yanlış kanılar

(duygusal raylı taşıma karşıtlığı)(duygusal raylı taşıma karşıtlığı)Devam...Devam...Yaşanabilir şehirler için ulaşım politikaları, Yaşanabilir şehirler için ulaşım politikaları,

Dengeli ulaşımın planlanması ve Dengeli ulaşımın planlanması ve uygulanması için temel prensipleruygulanması için temel prensipler

Devam...Devam...Şehir planlamasında ulaşım, Özel araç için Şehir planlamasında ulaşım, Özel araç için

optimal rolü bulmak (araç kullanımının optimal rolü bulmak (araç kullanımının ücretlendirilmesi), Toplu taşımanın ücretlendirilmesi), Toplu taşımanın rolünün arttırılması rolünün arttırılması

55

Haftalık ders programıHaftalık ders programıHaftaHafta2.2. ..3.3. ..4.4. ..

KonularKonularGelecekte sehir-ulaşım ilişkisiGelecekte sehir-ulaşım ilişkisiDevamDevamYıl sonu tekrarı ve öğrenci sunumlarıYıl sonu tekrarı ve öğrenci sunumları




66

Dersin İçeriğiDersin İçeriği

Gelişmiş ülkelerdeki şehirler ve Gelişmiş ülkelerdeki şehirler ve metropoliten alanlardaki ulaşım krizi, metropoliten alanlardaki ulaşım krizi,

Ulaşımın şehirleri ve yaşanabilirliğini Ulaşımın şehirleri ve yaşanabilirliğini etkilemesi, Kentsel ulaşım politikalarındaki etkilemesi, Kentsel ulaşım politikalarındaki ikilem, ikilem,

Kent-ulaşım ilişkisi, Kent-ulaşım ilişkisi, Kentsel ulaşım türlerindeki çapraşıklık, Kentsel ulaşım türlerindeki çapraşıklık, Gelişmiş ülkelerdeki ulaşım politikaları ve Gelişmiş ülkelerdeki ulaşım politikaları ve

uygulamaları (şartların, eğilimlerin ve uygulamaları (şartların, eğilimlerin ve yaklaşımların karşılaştırılması), yaklaşımların karşılaştırılması),




77

Dersin İçeriğiDersin İçeriği

Kentsel ulaşımda yaygın olan yanlış kanılar Kentsel ulaşımda yaygın olan yanlış kanılar (duygusal raylı taşıma karşıtlığı), (duygusal raylı taşıma karşıtlığı),

Yaşanabilir şehirler için ulaşım politikaları, Yaşanabilir şehirler için ulaşım politikaları, Dengeli ulaşımın planlanması ve Dengeli ulaşımın planlanması ve

uygulanması için temel prensipler, uygulanması için temel prensipler, Şehir planlamasında ulaşım, Şehir planlamasında ulaşım, Özel araç için optimal rolü bulmak (araç Özel araç için optimal rolü bulmak (araç

kullanımının ücretlendirilmesi), kullanımının ücretlendirilmesi), Toplu taşımanın rolünün arttırılması, Toplu taşımanın rolünün arttırılması, Gelecekte şehir-ulaşım ilişkisi. Gelecekte şehir-ulaşım ilişkisi.




88

Ders KitabıDers Kitabı

Vukan R. Vukan R. Vuchic. Vuchic. Transportation for Livable Transportation for Livable Cities.Cities. Center for Urban Policy Research. Center for Urban Policy Research. Rutgers, The State University of New Rutgers, The State University of New Jersey, New Brunswick, New Jersey. 1999. Jersey, New Brunswick, New Jersey. 1999. ISBN. 0-88285-161-6ISBN. 0-88285-161-6




99

Dersin ZorunluluklarıDersin Zorunlulukları

Yıl içi sınavı: Yıl sonu notuna katkısı (%30)Yıl içi sınavı: Yıl sonu notuna katkısı (%30)

Final Sınavı: Yıl sonu notuna katkısı (%30)Final Sınavı: Yıl sonu notuna katkısı (%30)

Dönem ödevi : Yıl sonu notuna katkısı Dönem ödevi : Yıl sonu notuna katkısı (%30)(%30)

Devam ve ödevler: Yıl sonu notuna katkısı Devam ve ödevler: Yıl sonu notuna katkısı (%10)(%10)Doç.Dr. Darçın Akın, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, [email protected],

www.gyte.edu.tr



1010

Dönem ÖdeviDönem Ödevi Öğrenci tarafından dönem ödevinin konusu Öğrenci tarafından dönem ödevinin konusu

belirlenecek ve bu çalışmada neler yapacağını 1-1,5 belirlenecek ve bu çalışmada neler yapacağını 1-1,5 sayfalık bir özet sunumu ile dersin öğretim üyesine sayfalık bir özet sunumu ile dersin öğretim üyesine 29 Mart tarihinde teslim edecektir.29 Mart tarihinde teslim edecektir.

Bundan sonra yapacağı çalışmanın çatkısını (outline) Bundan sonra yapacağı çalışmanın çatkısını (outline) öğretim üyesine yazılı olarak 19 Nisan’da teslim öğretim üyesine yazılı olarak 19 Nisan’da teslim edecektir.edecektir.

Yine bu tarihten 4 hafta sonra (17 Mayıs) çalışmanın Yine bu tarihten 4 hafta sonra (17 Mayıs) çalışmanın 1. taslak (draft) halini yazılı olarak teslim edecektir.1. taslak (draft) halini yazılı olarak teslim edecektir.

Final haftasında da (7 Haziran) çalışmanın sözlü Final haftasında da (7 Haziran) çalışmanın sözlü sunumunu yapacaktır.sunumunu yapacaktır.

14 Haziran Final sınavı ve dönem ödevinin teslimi.14 Haziran Final sınavı ve dönem ödevinin teslimi.




GeliGelişşmimişş ülkelerdeki ülkelerdeki şşehirler ve ehirler ve MetropolitenMetropoliten alanlardaki alanlardaki

ulaulaşışım krizim krizi

GİRİŞGİRİŞ

1212

Kentsel ulaşım sistemleri ve Kentsel ulaşım sistemleri ve ŞehirlerŞehirler

Kentsel problemler:Kentsel problemler:1.1. Ekonomik verimsizlik (Economic inefficiency)Ekonomik verimsizlik (Economic inefficiency)2.2. Çevresel bozulma (Environmental Çevresel bozulma (Environmental

deterioration)deterioration)3.3. Yetersiz yaşam kalitesi (Unsatisfactory quality Yetersiz yaşam kalitesi (Unsatisfactory quality

of life)of life) Bu problemlerin büyük bir kısmı, kentsel Bu problemlerin büyük bir kısmı, kentsel

ulaşım sistemlerinin verimsizliğinden ve ulaşım sistemlerinin verimsizliğinden ve diğer etkilerinden kaynaklanmaktadır.diğer etkilerinden kaynaklanmaktadır.




1313


Ulaşım, pek çok yönüyle gelişmiş Ulaşım, pek çok yönüyle gelişmiş toplumların genel problemlerini yansıtır.toplumların genel problemlerini yansıtır.

Örneğin, kişisel ve toplumsal isteklerin Örneğin, kişisel ve toplumsal isteklerin çatışması, bir sistemin işleyişinin dolaylı çatışması, bir sistemin işleyişinin dolaylı etkileri, pazar şartları ile kamu hizmetleri etkileri, pazar şartları ile kamu hizmetleri arasındaki ilişki.arasındaki ilişki.

Bunları birkaç örnekle müşahhaslaştırmak Bunları birkaç örnekle müşahhaslaştırmak gerekirse:gerekirse:




1414


Kısıtlanmamış kişisel davranış toplum Kısıtlanmamış kişisel davranış toplum açısından optimal davranış ile çatışır.açısından optimal davranış ile çatışır.

Kentsel ulaşımın uzun vadeli problemlerine Kentsel ulaşımın uzun vadeli problemlerine köklü çözümler ile seyahat edicilerin köklü çözümler ile seyahat edicilerin hemen tatmin edilmeleri arasında bir ayrılık hemen tatmin edilmeleri arasında bir ayrılık mevcuttur.mevcuttur.

Ulaşımın sosyal, çevresel, ve ekonomik Ulaşımın sosyal, çevresel, ve ekonomik açıdan pek çok pozitif ve negatif yan açıdan pek çok pozitif ve negatif yan etkileri vardır. etkileri vardır.




1515


Ulaşım, serbest-piyasa ekonomisi işleyişinin Ulaşım, serbest-piyasa ekonomisi işleyişinin bazı elemanlarına sahip olsa da, bir bütün bazı elemanlarına sahip olsa da, bir bütün olarak planlanması gereken sosyal ve çevresel olarak planlanması gereken sosyal ve çevresel faktörleri içeren kompleks bir sistemdir.faktörleri içeren kompleks bir sistemdir.

Vatandaşlar kendi kişisel ihtiyaçlarına göre Vatandaşlar kendi kişisel ihtiyaçlarına göre seyahat tercihlerini yaparlar, fakat bu kişisel seyahat tercihlerini yaparlar, fakat bu kişisel tercihleri etkin bir ulaşım sistemine koordine tercihleri etkin bir ulaşım sistemine koordine eden kapsamlı bir plan olmalıdır.eden kapsamlı bir plan olmalıdır.

Kapsamlı ulaşım sistemi güçlü bir devlet Kapsamlı ulaşım sistemi güçlü bir devlet rolünü gerektirir.rolünü gerektirir.




1616


Seyahat imkanları ve maliyetleri, kişilerin Seyahat imkanları ve maliyetleri, kişilerin ve toplumsal grupların yaşam kalitelerini ve toplumsal grupların yaşam kalitelerini etkiler.etkiler.

Bu sebeple, ulaşım sistemleri sadece Bu sebeple, ulaşım sistemleri sadece verimli değil, sosyal ve eşitlik ilkelerine verimli değil, sosyal ve eşitlik ilkelerine göre de planlanmalıdır.göre de planlanmalıdır.

Diğer bir deyişle, ulaşım politikaları sadece Diğer bir deyişle, ulaşım politikaları sadece market etkilerine ve finansal şartlara market etkilerine ve finansal şartlara dayandırılmamalıdır.dayandırılmamalıdır.




1717


Kullanıcılar ve kullanıcı olmayanlar Kullanıcılar ve kullanıcı olmayanlar arasındaki ulaşım maliyetlerinin dağılımı ve arasındaki ulaşım maliyetlerinin dağılımı ve yapısı ulaşım türleri arasında büyük oranda yapısı ulaşım türleri arasında büyük oranda değişir.değişir.

Otomobil ve toplu taşıma ile yapılan pek Otomobil ve toplu taşıma ile yapılan pek çok seyahat, kamu ve özel sektör çok seyahat, kamu ve özel sektör tarafından doğrudan veya dolaylı olarak tarafından doğrudan veya dolaylı olarak subvanse edilir.subvanse edilir.




1818


Ulaşım sistemleri şehirlerin sadece fiziksel Ulaşım sistemleri şehirlerin sadece fiziksel formları üzerinde değil, onların formları üzerinde değil, onların yaşanabilirliği (doğal ve insan yapımı yaşanabilirliği (doğal ve insan yapımı çevrenin kalitesi) üzerinde de önemli çevrenin kalitesi) üzerinde de önemli etkileri vardır.etkileri vardır.

Dolayısıyla, ulaşım şehirleşmiş modern Dolayısıyla, ulaşım şehirleşmiş modern toplumların yaşam atmosferini ciddi bir toplumların yaşam atmosferini ciddi bir şekilde etkiler.şekilde etkiler.




1919


Kentsel ulaşımın bu kompleks Kentsel ulaşımın bu kompleks problemlerinin yeterince anlaşılamaması, problemlerinin yeterince anlaşılamaması, özel çıkar gruplarının baskısıyla birleşmesi özel çıkar gruplarının baskısıyla birleşmesi de, toplumun iyiliğine hizmet edecek de, toplumun iyiliğine hizmet edecek çözümlerin önünde ciddi engellerdir.çözümlerin önünde ciddi engellerdir.




2020

Ulaşım: Kentler ve Banliyöler Ulaşım: Kentler ve Banliyöler (Suburbs)(Suburbs)

Otomobilin her zaman ve her yerde Otomobilin her zaman ve her yerde kullanılması ile, trafik sıkışıklığının şehirler kullanılması ile, trafik sıkışıklığının şehirler ve çevre üzerinde zararlı etkilerinin ve çevre üzerinde zararlı etkilerinin arasındaki çatışma ne tam anlamıyla arasındaki çatışma ne tam anlamıyla anlaşılabilmiş ne de çözüme anlaşılabilmiş ne de çözüme kavuşturulmuştur. kavuşturulmuştur.

Kısa vadede trafik çözümüne çare olarak Kısa vadede trafik çözümüne çare olarak daha fazla yol inşa etmek popüler bir daha fazla yol inşa etmek popüler bir çözümdür, özellikle bilgilendirilmemiş bir çözümdür, özellikle bilgilendirilmemiş bir toplum içinde.toplum içinde.




2121

Ulaşım: Kentler ve Banliyöler Ulaşım: Kentler ve Banliyöler (Suburbs)(Suburbs)

Pek çok kentte, ana karayolları ve toplu Pek çok kentte, ana karayolları ve toplu taşıma sistemleri, arazi kullanımı politikaları taşıma sistemleri, arazi kullanımı politikaları ve arazi kullanımı gelişimi ile yetersiz bir ve arazi kullanımı gelişimi ile yetersiz bir koordinasyonla inşa edilmişlerdir.koordinasyonla inşa edilmişlerdir.

Fakat, daha fazla yol inşası, trafik sıkışıklığı Fakat, daha fazla yol inşası, trafik sıkışıklığı problemini daha da kronikleştirmekte ve problemini daha da kronikleştirmekte ve şehirleri daha az yaşanabilir bir hale şehirleri daha az yaşanabilir bir hale sokmaktadır.sokmaktadır.




2222

Ulaşım Arzı ve Arazi Kullanımı Ulaşım Arzı ve Arazi Kullanımı Arasındaki Kısır DöngüArasındaki Kısır Döngü

2323

Amerikan Şehir ve Metropoliten Amerikan Şehir ve Metropoliten Alanlarında KrizAlanlarında Kriz

Kentlerin temel ulaşım politikaları açısından çıkmazları Kentlerin temel ulaşım politikaları açısından çıkmazları ve çözüm yolları spekturumunun bir ucunda sınırları ve çözüm yolları spekturumunun bir ucunda sınırları belirlenmiş bir alana otomobil girişini kısıtlama; diğer belirlenmiş bir alana otomobil girişini kısıtlama; diğer ucunda da şehir tamamen otomobil kullanımına ucunda da şehir tamamen otomobil kullanımına adapte etme yer alır.adapte etme yer alır.

En mantıklısı, kentsel gelişimi multi-modal (çoklu En mantıklısı, kentsel gelişimi multi-modal (çoklu ulaşım türüne sahip) ulaşım ile dengelemektir.ulaşım türüne sahip) ulaşım ile dengelemektir.

Multimodal (çoklu ulaşım türüne sahip) ulaşımın tesisi Multimodal (çoklu ulaşım türüne sahip) ulaşımın tesisi en zor olan amaçtır.en zor olan amaçtır.




2424


Amerika’lılar Avrupa, Avustralya ve hatta Amerika’lılar Avrupa, Avustralya ve hatta Kanada şehirlerine olan hayranlıklarını Kanada şehirlerine olan hayranlıklarını gizleyemiyorlar.gizleyemiyorlar.

Bu şehirlerin canlılığı onlara, neden bizim Bu şehirlerin canlılığı onlara, neden bizim şehirlerimiz bunlar gibi değil sorusunu şehirlerimiz bunlar gibi değil sorusunu sorduruyor.sorduruyor.

Yayalar için düzenlenmiş alanların, konut ve Yayalar için düzenlenmiş alanların, konut ve ticaret alanlarında canlılığı ve gün boyu ticaret alanlarında canlılığı ve gün boyu hareketliliği koruduğunu ortaya koyuyor.hareketliliği koruduğunu ortaya koyuyor.




2525


Avrupa’daki şehirlerin, Amerikan şehirlerine Avrupa’daki şehirlerin, Amerikan şehirlerine göre özellikle kent merkezlerindeki karayolu göre özellikle kent merkezlerindeki karayolu ağının daha az yaygın olduğu gerçeği var.ağının daha az yaygın olduğu gerçeği var.

Avrupa’da otobanlar tüm bölgeye hizmet Avrupa’da otobanlar tüm bölgeye hizmet ediyor, fakat Amerikan şehirlerindeki kadar ediyor, fakat Amerikan şehirlerindeki kadar şehre ve şehir çekirdeğine nüfuz etmiyor veya şehre ve şehir çekirdeğine nüfuz etmiyor veya şehri çevrelemiyor.şehri çevrelemiyor.




2626


Avrupa’daki araç sahipliliği Amerika’dakine Avrupa’daki araç sahipliliği Amerika’dakine göre daha düşük olsa da, trafik sıkışıklığı göre daha düşük olsa da, trafik sıkışıklığı yaratacak kadar çok, fakat pek çok şehirde yaratacak kadar çok, fakat pek çok şehirde toplu taşıma her zamanki trafik sıkışıklığına toplu taşıma her zamanki trafik sıkışıklığına alternatif yaratıyor.alternatif yaratıyor.

Avrupa şehirlerindeki toplu taşıma Amerika’da-Avrupa şehirlerindeki toplu taşıma Amerika’da-kilere göre çok daha üstün.kilere göre çok daha üstün.

Yayalar sadece daha fazla korunmuş değil, Yayalar sadece daha fazla korunmuş değil, kentsel tasarım ve peyzaj, yürümeyi teşvik kentsel tasarım ve peyzaj, yürümeyi teşvik edici mahiyette.edici mahiyette.




2727Amerikan Şehir ve Metropoliten Amerikan Şehir ve Metropoliten Alanlarında KrizAlanlarında Kriz

Ayrıca, pek çok Avrupa şehrinde sadece Ayrıca, pek çok Avrupa şehrinde sadece yayalara ayrılmış yollar ve plazalar mevcut.yayalara ayrılmış yollar ve plazalar mevcut.

Pek çoğunda da (Avrupa şehirleri), otomobilin Pek çoğunda da (Avrupa şehirleri), otomobilin girmediği alanlar genişletilmekte.girmediği alanlar genişletilmekte.

Amerika’lıların diğer ülkelere göre aşırı Amerika’lıların diğer ülkelere göre aşırı zenginliği, çok fazla ev sahipliliğine bu da geniş zenginliği, çok fazla ev sahipliliğine bu da geniş banliyölerin oluşmasına sebep oluyor.banliyölerin oluşmasına sebep oluyor.

Buna karşılık şehirlerin alt yapısı, yaşanabilirlik, Buna karşılık şehirlerin alt yapısı, yaşanabilirlik, fiziksel ve sosyal şartlar açısından, Amerika fiziksel ve sosyal şartlar açısından, Amerika şehirleri daha kötü durumda.şehirleri daha kötü durumda.





Bu problemler, özellikle kent merkezlerinde çok Bu problemler, özellikle kent merkezlerinde çok daha göz önünde. Bu alanlarda 80 milyon daha göz önünde. Bu alanlarda 80 milyon Amerikalı (nüfusun %30’u) yaşıyor.Amerikalı (nüfusun %30’u) yaşıyor.

Detroit, Chicago, LA gibi şehirlerin kent Detroit, Chicago, LA gibi şehirlerin kent merkezlerinin bazı bölgeleri harabe, köhne merkezlerinin bazı bölgeleri harabe, köhne durumda- pencereleri suntalarla/ kepenklerle durumda- pencereleri suntalarla/ kepenklerle kapalı onlarca binalar, çöplerle dolu sokaklar, kapalı onlarca binalar, çöplerle dolu sokaklar, grafik ve çizimlerle çehresi değiştirilmiş grafik ve çizimlerle çehresi değiştirilmiş mahalleler ve fabrika binaları…mahalleler ve fabrika binaları…





Dünyanın en zengin demokrasilerinden olan Dünyanın en zengin demokrasilerinden olan Amerika’da, kent merkezlerinde federal Amerika’da, kent merkezlerinde federal ölçütlere göre fakir sayılan 40 milyon kişi ölçütlere göre fakir sayılan 40 milyon kişi yaşamaktadır. yaşamaktadır.

Kentsel alanların durumları, ister gelişme Kentsel alanların durumları, ister gelişme isterse çöküş olsun, sonsuz sayıda ekonomik, isterse çöküş olsun, sonsuz sayıda ekonomik, sosyal ve diğer faktörlere bağlıdır.sosyal ve diğer faktörlere bağlıdır.

Ulaştırma kentlerdeki toplulaşmayı veya Ulaştırma kentlerdeki toplulaşmayı veya yayılmayı etkiler. Otomobil ile ulaşım, yayılmayı yayılmayı etkiler. Otomobil ile ulaşım, yayılmayı destekler. destekler.




3030

Düşük yoğunluklu banliyölerde en iyi Düşük yoğunluklu banliyölerde en iyi ulaşım aracı “otomobildir”ulaşım aracı “otomobildir”

3131


• Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde ise; otomobil, Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde ise; otomobil, toplu taşıma (transit) ve yaya ulaşımına göre toplu taşıma (transit) ve yaya ulaşımına göre dezavantajlıdır.dezavantajlıdır.

• Bir kentsel alan toplu taşıma ve yaya ulaşımına Bir kentsel alan toplu taşıma ve yaya ulaşımına daha fazla bağımlı ise, o alan banliyölere göre daha fazla bağımlı ise, o alan banliyölere göre ulaşım seçenekleri ve toplam ulaşım maliyeti ulaşım seçenekleri ve toplam ulaşım maliyeti olarak daha avantajlıdır.olarak daha avantajlıdır.

• Bir kentsel alan otomobil ulaşımına bağlı kalır ve Bir kentsel alan otomobil ulaşımına bağlı kalır ve diğer ulaşım alternatiflerini göz ardı ederse, diğer ulaşım alternatiflerini göz ardı ederse, merkezi alanlar daha büyük bir ihtimalle çöküşe merkezi alanlar daha büyük bir ihtimalle çöküşe maruz kalır.maruz kalır.Doç.Dr. Darçın Akın, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, [email protected],

www.gyte.edu.tr



3232


• Şehirlerin yayılmasında (dispersion or urban Şehirlerin yayılmasında (dispersion or urban sprawl) kent merkezlerindeki suç oranı yüksekliği, sprawl) kent merkezlerindeki suç oranı yüksekliği, okullardaki kalite düşüklüğünün etkisi çok yüksek okullardaki kalite düşüklüğünün etkisi çok yüksek olmuştur. olmuştur.

• Bu eğilime, kent dışındaki ziraat alanlarının kent Bu eğilime, kent dışındaki ziraat alanlarının kent merkezindeki arsalara göre daha ucuz oluşu ve merkezindeki arsalara göre daha ucuz oluşu ve müstakil evler için vergi indirimi de katkıda müstakil evler için vergi indirimi de katkıda bulunmuştur.bulunmuştur.

• Bu eğilimde tek faktör ulaşım olmasa da, Bu eğilimde tek faktör ulaşım olmasa da, otomobile dayalı ulaşım ana faktörlerden birisidir.otomobile dayalı ulaşım ana faktörlerden birisidir.





• Otomobil ile ulaşımın çok ucuz oluşu, banliyölerin Otomobil ile ulaşımın çok ucuz oluşu, banliyölerin diğer maliyetlere göre tercih edilmesine neden diğer maliyetlere göre tercih edilmesine neden olmuştur.olmuştur.

• Böylece kentteki bir problem veya rahatsızlık, Böylece kentteki bir problem veya rahatsızlık, insanların ve işyerlerinin daha uzak bölgelere insanların ve işyerlerinin daha uzak bölgelere kaymasına neden olmuştur.kaymasına neden olmuştur.

• Böylece, kısa vadede kişiler için “kaçış”, okullardaki Böylece, kısa vadede kişiler için “kaçış”, okullardaki problemlerin ve suçlardaki artışın çözümünde daha problemlerin ve suçlardaki artışın çözümünde daha kolay bir çözüm olmuştur.kolay bir çözüm olmuştur.

• Uzun vadede de, bu bireysel kararların toplam Uzun vadede de, bu bireysel kararların toplam etkisi, bireysel olarak mantıklı olsa da, hükümet etkisi, bireysel olarak mantıklı olsa da, hükümet politikaları ışığında, sosyal ve kentsel çöküştür.politikaları ışığında, sosyal ve kentsel çöküştür.Doç.Dr. Darçın Akın, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, [email protected],

www.gyte.edu.tr



Education

1. Hafta