Гаспадарка, рамяство і гандаль

усходніх славян

Гаспадарчыя заняткі ўсходніх

славян• Асноўны занятак – земляробства;• Жывёлагадоўля;• Паляванне (футра – для вопраткі і

на продаж у Візантыю і Арабскі халіфат);• Рыбалоўства (сяліліся ля вадаёмаў);• Бортніцтва і г.д.

Маглі прыстасавацца да мясцовых умоў.

Формы земляробстваVI – IX стст. – асноўная форма – ляднае.

Але!Паступова змяняецца ворным.

ПрыладыДраўляная саха з 1 ці 2

жалезнымі сашнікамі;Рала з жалезнымі

нарогамі – больш дасканалае.

Жывёлагадоўля:• Коні (цяглавая сіла,

верхавая язда);• Быкі (цяглавая сіла);• Каровы;• Козы;• Авечкі і г.д.

Славянскае грамадства

Падсечна-агнявое земляробства

Цяжка карчаваць пні

Трэба шмат людзей

Вялікія патрыярхальныя сем’і (20-30 чалавек).

Змены ў грамадствеУдасканаленне земляробства

Распад вялікіх патрыярхальных сем’яў

Вылучэнне малых сем’яў (бацькі + дзеці) – мелі асобнае жытло

Але!Вялікая патрыярхальная сям’я – асноўная эканамічная адзінка

Родавая абшчына → суседская абшчына

Суседская абшчына – калектыў людзей, якія жылі асобнымі сем’ямі і займаліся пераважна с/г працай. У яе акрамя родзічаў уваходзіць шмат суседзяў.

Змены ў грамадствеРазвіццё земляробства

Лішкі прадуктаў

З’яўленне кіраўнікоў, знаці і г.д.

Рамёствы

• Цяслярства;• Разьба па косці;• Ткацтва.

oКавальства;oЮвелірнае

майстэрства.

У кожнай сям’і

Асобныя майстры

Упрыгожанні₰ Скроневыя кольцы;₰ Бранзалеты;₰ Пярсцёнкі;₰ Пацеркі;₰ Лунніцы – металічныя упрыгожанні ў выглядзе паўмесяца (завушніцы, падвескі). Спачатку траплялі з Дунайскіх земляў.

ГанчарстваВырабы:Кубкі, гаршкі, збаны і г.д.Спосаб вырабу:Да 10 ст. – ляпілі рукамі.З 10 ст. – з’яўленне ганчарнага кола.

ГандальМала прывабных для замежных купцоў тавараў

Гандаль – ў асноўным абмен між земляробамі і рамеснікамі

Гандаль без грошаў(замест іх часта – шкуркі пушных звяроў)

Але!На Беларусі знойдзены скарбы

1936 г. – у саўгасе “Собалева” (Дубровенскі р-н, Віцебская вобл.) знойдзены скарб арабскіх срэбных дырхемаў 8-9 стст.

Манеты ў славян• Не вельмі цаніліся як сродак

плацяжу;• Выкарыстоўваліся як

упрыгожанне;• Маглі быць паказчыкам

статуса чалавека.

Сувязі з далёкімі землямі (гандаль і войны)Доказы:Прасліцы з Валыні;Бурштын з Прыбалтыкі;Пасудзіны з Прычарнамор’я;Манеты з Арабскага халіфата.