Nico van Egmond20101118

De toekomst van Leermiddelen

Profiel• Mijn achtergrond

– Docent Engels/Duits– Ervaring als Leerlingbegeleider, Decaan– Ervaring als Leermiddelarrangeur (LMA)– Ervaring als Trainer op verschillende scholen– Masterstudie Leren en Innoveren

• Speciale interesses– Web 2.0 toepassingen– Digitale leerlijnen

Op zoek naar nieuwe leermiddelen

• Waarom veranderen?• Leermiddelen• De toekomst van leren• Hoe veranderen?

Opzet college

Waarom veranderen?

• De wereld verandert• De leerling verandert• Inzichten over leren veranderen• En de leraren dan?• En de klaslokalen?

De wereld verandert

De leerling verandert

De nieuwe generatie

NetgeneratieGeneratie Einstein

D-gen of N-genDigitale generatieHomo ZappiensWifi-generatieDigital natives

 Homo Zappiens is de generatie die:• spelletjes speelt;• altijd communiceert;• f2f vrienden en virtuele vrienden met elkaar

integreert;• nooit een handleiding leest;• het mobieltje prefereert boven de krant;• het leren als spelen ziet;• zelf wil maken;• zelf de spelregels maakt;• haar eigen taal heeft.

Wim Veen

Homo Zappiens

Nieuw en oud naast elkaar…

Social software

Social software: communicatie wereldwijd, waarbij gebruik gemaakt wordt van computertechnieken.

K-12

x2.06 4:09 bjnesbitt

Students

4:45 Michael Wesch

Virtuele ontwikkeling

10 fases

Het leren verandert

Van Behaviourisme…

.. naar cognitief leren

Cognitivisme

…naar Constructivisme

.. En Nieuw leren

Het nieuwe leren

Wat is het nieuwe leren? • = sociaal-constructivistisch leren• Leren is een sociaal-interactief,

contextueel, construerend, zelfregulerend en reflectief proces (Simons 2000)

De belangrijkste principes zijn:• Leren is een construerende activiteit• Leren is een gesitueerde activiteit• Leren is een sociale activiteit

Can Education catch up?

En de leraar?

“The biggest single problem facing

education today”

Prensky, 2001

Hoe dan wel?

Zijn leraren klaar voor deze jeugd?

2:09 Darren Cannell

Wat moeten leraren kunnen?

Slideshow 4:48 Lucy Gray

Teachers today

1:52 Nicole Welding

En de klaslokalen?

2:04 Clare Kelaharx0:50

Van oud…

De toekomst van leren

X2:00 4:17 MSFTEducation

…naar nieuw

The Second Life classroom

5:13 Caleb Levell

Project Leren van de toekomst

5:33 SURFnet Kennisnet

Conclusies

Leermiddelen

• Soorten leermiddelen

• Beoordelen• Effectiviteit• Conclusies

Wat zijn leermiddelen

Hoeveel leermiddelen?

Soorten Leermiddelen

Soort VoorbeeldenInformatiebronnen Wikipedia, Youtube, Kranten, Podcasts,

Vodcasts, ebooksSocial software Skype, Pamela, Wiki’s, Weblogs,

Netwerken als Hyves, MSNOntwikkeltools Exelearning, Hot Potatoes,

Lessenmaker, Lessen Oefeningen Digitale school, Kennisnet,

WebquestsDigitale samenwerking

Lesbank, VO-Content, OVC-Lesbank, Wikiwijs

Hulpmiddelen Digiborden, Desktops, Laptops, Ipods, Ipads, Beamers, Voicemailboard, Clickers

Games Videogames

Beoordelen van Leermiddelen

Scriptie Petra Tjibbe (2010)

drie types leerfuncties: • Regulatieve• Affectieve• Cognitieve

Leermiddelen en leerfuncties

Boekaerts en Simons (1995) en Klompe (2000)

Effectiviteit van leermiddelen

1. Computer Aided Instruction2. Multimedia3. Simulaties4. Games5. MUVE6. ELO

ICT-toepassingen

Resultaten voor CAI

Positieve resultaten• Grotere betrokkenheid• Positievere attitude, afhankelijk van

sturing• Waardering voor directe feedback

Resultaten voor Multimedia

Positieve resultaten tov traditioneel onderwijs

• Toename oplossingsvaardigheden• Combinatie tekst en beelden helpt bij leren• Design belangrijk• Verschillen Hoog- en Laagpresterende lln• Wijze van inbedding door docent

belangrijk• Lln hebben meer tijd om met stof bezig te

zijn

Resultaten voor MUVE

• Weinig harde resultaten• Lln presteren niet beter• Maar zijn wel meer gemotiveerd• Voor talen lijkt dit veelbelovend

De inzet van de eloOnderzoek naar de Digitale Leer- en Werkomgeving

in het hoger onderwijs

WTR, (2010)

Resultaten voor ELO

Eigenlijk geen leermiddel• Leren kan ook buiten klaslokaal• Lln nemen eerder zelf

verantwoordelijkheid• ELO kan worden afgestemd op docent• Lln vinden inzet ELO motiverend• Aantal lln en docenten afwachtend over

ELO’s

Resultaten voor Serious games

• Weinig harde resultaten• Lln geven aan veel geleerd te hebben• Lln lijken gemotiveerder en

geconcentreerd• Verschil sterk en minder sterk

gemotiveerde lln• Geen verschil in leerprestaties gevonden• Gevaar: verdwalen in het spel

Economisch perspectief: Kosten

Alleen resultaten voor HO• Infrastructurele kosten

• Vaste en variabele kosten• Onderwijskosten

• Ontwikkeling en voorbereiding• Uitvoeringstijd

Economisch perspectief: Baten

• Verbetering onderwijskwaliteit• Didactiek, inhouden, interactie, communicatie,

samenwerking, Evaluatie en toetsing, feedback

• Verbetering affectieve aspecten• Motivatie, interesse, zelfvertrouwen, attitude,

tevredenheid, prestige school

Economisch perspectief: Baten

• Meer efficiëntie onderwijsleerproces• Flexibiliteit, interactie ll-doc, toegankelijkheid

inhouden, beoordeling, management OLP• Verbetering kennismanagement

• 1 portal alle vakken, samenwerking tussen vakken en docenten, opbouw datasystemen, hergebruik vakken

Algemene conclusies

• Veel aandacht voor onderzoek naar potentie digitale leermaterialen

• Weinig inzicht optimale inzet papieren en digitale leermiddelen

• In praktijk nog weinig inzet digitale leermiddelen

• Zeer weinig simulaties en serious games• Tot 2005 vooral WWW en tekstverwerken

Algemene conclusies

• ICT goed voor probleem oplossen en onderzoeken

• Maar vooral ingezet voor aanbieden gestructureerde informatie en stapsgewijs oefenen vaardigheden

• Mogelijkheden voor individualisering• Veel multimediainzet, door docent en door

lln• Gaming veelbelovend maar bewerkelijk

Samenvattend

• Digitale leermaterialen hebben klein maar positief effect op leerresultaten en vooral motivatie en begrip complexe concepten

• Maar effect afhankelijk van: didactische benadering, groeperingsvorm, beschikbare tijd, kenmerken lln

• Geen relevante resultaten over kosten en baten

Iedereen een laptop?

Enkele resultaten

• verrijking leeromgeving• meer zelfsturing• betere lessen• samenwerken leuker• meer werkdruk• niet meer efficiëntie• geen betere resultaten • wel meer motivatie

Hoe veranderen?

• 4 in Balans• Ondersteuning• Open leermiddelen• Doorlopende

leerlijnen

4 in balans monitor

Docentvaardigheden

Naar een Leermiddelenbeleid

VO-raad, 2010

Ondersteuningsmogelijkheden

Leermiddelenbeleid

VO-raad/Prodocent

Open Leermiddelen

Nieuwe combinaties

3:40 Kennisnet

Het leermiddelenplein

SLO

Open leermateriaal

2:29 In klare taal

Zelf ontwikkelen

Doorlopende leerlijnen

Van Rens et al. (2008)

Informatievaardigheden

The Big6

Digitale didactiek

Leerlijn ICT vaardigheden

Teaching in the 21st century

9:49 Kevin Roberts

3:14 Anita Benton

Volledige presentatie